1. ANATOMI DAN FISIOLOGI
PRAKASH A/L THEVAR
MAHESKUMARAN A/L KRISHNAN

2. SISTEM
RANGKA

3. FUNGSI SISTEM RANGKA
Terdapat lima fungsi asas bagi sistem rangka iaitu:
 Sokongan
Tulang rangka membentuk kerangka tegar bagi pelekatan tisu-
tisu lembut dan organ-organ tubuh. Contoh:- Otot rangka
dilekatkan pada tulang-tulang rangka.
 Perlindungan
Tengkorak, kolum vertebra, sangkar rusuk dan kaviti pelvik
melingkari dan melindungi organ-organ penting. Contoh:-
Tengkorak melindungi otak.
 Pergerakan
Tulang-tulang bertindak sebagai tuas apabila otot-otot yang
melekat padanya menguncup lalu menghasilkan gerakan
berpaksi pada sendi. Contoh:- Sendi siku-ulna dan humerus.

4.  Pembentukan sel-sel darah
Sum-sum merah tulang orang dewasa menghasilkan sel-sel darah
merah, putih dan platlet. Tulang-tulang yang terlibat termasuklah
sternum, sebahagian daripada pelvis, femur dan humerus.
 Penyimpanan mineral
Sebahagian besar dari matriks tulang terdiri daripada kalsium dan
fosforus yang menjadikan tulang-tulang tegar dan rintang terhadap
tekanan. Mineral-mineral ini boleh dikeluarkan untuk kegunaan
bahagian lain tubuh apabila diperlukan.
Contoh:- Kekurangan kalsium dalam diet, menyebabkan kalsium
dikeluarkan untuk kegunaan bahagian tulang yang lain seperti untuk
penguncupan otot.

5. PENGENALAN TULANG
 206 Tulang dalam tubuh orang dewasa
 Jumlah berat sistem rangka seorang dewasa
merupakan 14 % daripada jumlah berat
badannya
 Meliputi tulang tengkorak, tulang badan, tulang
anggota
 Bahan Asas : Protein & Mineral ( Kalsium &
Posforus )
 Komponen : 50 % Air & 50 % Bahan Pejal
( Organan 2/3 , B. Organan 1/3 )

6. KANDUNGAN TULANG
 Bahan Organik : Sel-sel tulang, serat dan
bahan
dasar termasuk glikoprotein
glikosaminoglikin
 Bahan Bukan Organik : garam mineral
seperti kalsium
karbonat dan
kalsium fostat.

7. TULANG
 Kalsium dan fosfurus adalah bahan-
bahan
mineral yang membentuk struktur
badan
manusia.
 Gabungan kedua-dua bahan ini
menjadi
tulang keras dan tegap.

8. Setiap tulang merupakan organ
kepada sistem rangka.
Pembentukan tulang adalah dari tisu-
tisu yang kuat dan aktif
Terbentuk dan bertindakbalas
mengikut fungsi.
Saiz & bentuk yang membezakan
antara tulang

9. FUNGSI TULANG
 Memberi bentuk tubuh
 Melindungi alat tubuh yang vital
 Menahan dan menegakkan tubuh
 Tempat perlekatan otot
 Tempat menyimpan mineral terutama kalsium
dan posfor
 Tempat penyimpan energy, yaitu berupa lemak
yang ada di sumsum kuning

10. Klasifikasi
Tulang
Tulang tak
Tulang Tulang Tulang
sama
Panjang Pendek leper/pipih
bentuk

11. KLASIFIKASI TULANG Tulang Leper/pipih
Tulang Panjang
Tulang Tak Sama Bentu
Tulang Pendek

12. JENIS-JENIS TULANG
 Tulang panjang (Long Bone)
 Tulang pendek (Short Bone)
 Tulang leper ( Flat Bone)
 Tulang tidak tentu/sama bentuk ( Irregular
Bone)
 Tulang bulat (Round Bone)

13. Tulang Panjang (Long Bone)
 Berbentuk panjang dan lurus
 Kedua-dua hujung membengkak (epiphysis) .
Contoh : humerus, femurus, radius, ulna dan
tibula.
Tulang Pendek (Short Bone)
 Berbentuk kiub dengan panjang dan lebar
hampir sama.
Contoh : tarsals carpals, meta tarsal phalanges.

14. STRUKTUR TULANG PANJANG
Kartilej
Epifisis Proksimal
Garisan epifisal
Endosteum
Tulang berongga
Periosteum Tulang mampat
Kaviti medulari
Sum-sum kuning
Diafisis
Arteri nutrien
Epifisis Distal

15. PEMBENTUKAN TULANG
Sel-sel pembentuk tulang (osteoblas)
Rembes fiber yg
memerangkap mineral
Osteosit
Osteoklas Sel-sel yang melarutkan
tulang
Osifikasi tulang
Kartilej Tulang di luar
Osteoblas- Kartilej di dalam
Menyaluti kartilej
Osteoklas –
Melarutkan
Kartilej di
dalam
Medula kaviti

16. Tulang Leper (Flat bone)
 Mempunyai permukaan yang lebar
Contoh : scull, scapula, sternum, pelvis.
Tulang tidak tentu bentuk (Irregular Bone)
 Mempunyai berbagai bentuk.
 Bercantum dengan tulang-tulang yang lain
Contoh Veterbrae
Tulang bulat (Round Bone)
 Bersaiz kecil
Contoh : patella

17. Sistem Rangka
Terbahagi kepada 2 bahagian
 Rangka paksi (Axial skeleton)
 Rangka anggota (Appendicular
skeleton )

19. RANGKA AKSIAL

20. Tulang tengkorak
 Tulang tengkorak berfungsi
melindungi otak, organ pendengaran
dan organ penglihatan.
 Hubungan antara tulang yang terdapat
pada tempurung kepala termasuk
jenis suture, iaitu tidak ada gerak.
 Tulang tengkorak terdiri dari dari
tulang tempurung dan tulang muka.

22. Tulang belakang
 Tulang belakang atau yang disebut
dengan vertebrae (baca: vertebre)
berfungsi menyangga berat tubuh.
 Tulang belakang memungkinkan
manusia melakukan berbagai macam
posisi dan gerakan, misalnya
berdiri, duduk atau berlari.
 Tulang belakang terdiri dari beberapa
bahagian.

24. SANGKAR THORASIK
 Sangkar rusuk manusia, juga dikenali sebagai
sangkar torasik, adalah merupakan struktur kartilej
dan tulang yang melingkar disekeliling torasik
(dada) kaviti yang menyokong pektoral
(bahu), bagi membentuk bahagian teras dalam
sistem skeleton manusia.
 Biasanya sangkar rusuk manusia terbahagi
kepada 24 cabang rusuk, Sternum
manusia, kartilej sisi dan 12 cakera vertebra
torasik.
 Ia terletak, sepanjang diantara kulit yang bersatu
dengan fascia dan otot, yang menjadikan dinding
torasik, bagi membolehkan pautan antara otot-otot
leher, torak, abdomen atas dan bahagian belakang

26. Rangka Apendikuler
 Rangka apendikuler merupakan rangka
yang menyusun alat gerak.
 Rangka apendikuler terdiri atas
bahu, tulang-tulang tangan, telapak
tangan, panggul, tungkai, dan telapak kaki.
 Secara umum rangka apendikuler
menyusun alat gerak, tangan dan kaki.

29. SISTEM SENDI

30. PENGENALAN
Sendi adalah tempat dua atau lebih
tulang bertemu. Permukaan tulang
yang bertemu dengan tulang lain
dikenali sebagai permukaan artikular.

32. PENGELASAN SENDI
Synarthrosis (sendi berserat tanpa
bergerak)
Amphiarthrosis ( sendi separa
bergerak)
Diarthrosis ( sendi sinovial – bergerak)

33. JENIS – JENIS SENDI
 Sendi Bahu - Sendi Lesung
 Sendi Siku – Sendi Engsel
 Sendi Tapak Tangan & Jari – Sendi Pelana
 Sendi Pergelangan Tangan – Sendi
Bonggol
 Sendi Antara Atlas – Sendi Paksi
 Sendi Pergelangan kaki – Sendi Telangsar

40. FUNGSI SENDI
Sinarthrosis – Dua tulang akan rapat
tetapi tiada pergerakan .
contoh : tengkorak (skull)
Diarthrosis – Pergerakan pelbagai
arah contoh : sendi lutut, sendi bahu
Amphiarthrosis – Pergerakan yang
sedikit contoh : vetebra (tulang
belakang)

41. GERAKAN SENDI
 Sendi Bahu – Ekstensi , Fleksi , rotasi,
hiperekstensi
 Sendi Siku – Ekstensi , Fleksi
 Sendi Pelana – Fleksi , Ekstensi
 Sendi Bonggo – Fleksi , Ekstensi
, Hiperekstensi
 Sendi Paksi – Fleksi , Ekstensi
, Hiperekstensi
 Sendi Telangsa – Dorsi Fleksi , Plantar
Fleksi.

42. Contoh Pergerakan Sendi :
(Pada Pergerakan Sendi Siku)
Pergerakan Fleksi Ekstensi
Jenis sendi Engsel Engsel
Satah pergerakan Frontal Frontal
Akssis Medial lateral Medial axis
axis(elbow joint) (elbow joint)

43.  Mohd Khairi & Borhannudin (2005)
 Buku Teks
 Sains Sukan Tingkatan 5.
 Selangor: H.lHoldings Sdn. Bhd.Dzulkifli &
Jamaliyah (2004).
 Buku Teks
 Sains Sukan Tingkatan 4.
 Selangor: H.l HoldingsSdn. Bhd.Pusat
Perkembangan Kurikulum (2004).

44.  Buku Sumber Sains Sukan Tingkatan 5
 Kuala Lumpur: Kementerian Pendidikan
Malaysia.Pusat Perkembangan Kurikulum
(2002).
 Buku Sumber Sains Sukan Tingkatan 4
 Kuala Lumpur: Kementerian Pendidikan
Malaysia.Donald A.B. (2008).
 Medline Plus : Trusted Health Information for
You
 Retrieved Oktober 10, 1993 from
http://www.nlm.nih.gov/MEDLINEPLUS/ency/
imagepages/19678.htm