Prezentacja prof. Marka Niezgódki (ICM UW) z konferencji "Otwarta edukacja w Polsce", zorganizowanej 23 kwietnia 2009 roku w Sejmie RP przez Koalicję Otwartej Edukacji (KOED).

1. Otwarte modele komunikowania w nauce i edukacji Marek Niezgódka ICM, Uniwersytet Warszawski [email_address] Konferencja: Otwarte Zasoby Edukacyjne w Polsce, 23.04.2009

9. Biblioteka Wirtualna Nauki (BWN): dotychczasowe efekty Program realizowany od 1996 r.; zainicjowany i koordynowany przez ICM Powszechność i równoprawność nielimitowanego dostępu dla wszystkich instytucji akademickich uczestniczących w programie: koniec „ digital divide ” Wielokrotnie zwiększony zakres dostępnych wydawnictw i innych treści – równocześnie koszty radykalnie obniżone Efekt finansowy: instytucjonalny i krajowy

11. Trend globalny Konsolidacja wydawców: wielkie korporacje globalne Bunt przeciwko dyktatowi cenowemu głównych wydawców Sukces alternatywnego modelu publikowania i dostępu: obok wydawnictw tradycyjnych elektroniczne wydawnictwa i repozytoria otwarte Wydawcy tradycyjni wprowadzają model Open Access (autorzy płacą całość) Rewolucja w podejściu do spraw własności intelektualnej: wersje elektroniczne publikacji w pełnej (prawie) dyspozycji autorów

12. Świat: teleinformatyczna rewolucja technologiczna i cywilizacyjna Czytanie druku: uprawniony użytek Pożyczanie druku: „fair use” Czytanie tekstu elektronicznego: zawsze kopiowanie, a zatem w sensie tradycyjnego rozumienia Copyright nieuprawnione?!!! ============================== Nieuchronne nowe paradygmaty nie tylko nieuchronne, one już nadeszły!!!

13. Nowe społeczeństwo wiedzy i gospodarka oparta o wiedzę Nie model wąskiej elity kreatywnej ale demokratyzacja – kultura partycypacyjna Technologia redukuje podział na kreatywnych twórców i biernych odbiorców Rozszerzone miary dokonań naukowych ( wielokryterialność, wiele miar cytowań ) Komunikat naukowy -> element złożonego procesu dynamicznego

14. Przestrzeń komunikacji naukowej: czas nowych reguł Otwartość i przejrzystość zamiast niejawności Wyniki uzyskane dzięki finansowaniu budżetowemu stają się własnością wspólną a nie indywidualną Mandat otwartego dostępu do wyników publikowanych i danych naukowych (opcjonalnie, ograniczony okres embarga)

19. Rewolucja w zakresie ochrony własności intelektualnej: nieuchronny skutek rewolucji technologicznej: Każdy dostęp elektroniczny do treści oznacza kopiowanie Konieczność zmiany podstawowych paradygmatów Treść elektroniczna – wolna (swobodny użytek) Druk – model tradycyjny własności

21. Co do przyszłości Polska: możliwe działania

22. Polska: perspektywy, szanse Ogromne trudno dostępne lub ukryte bogactwo publikacji naukowych: Trzeba je otworzyć dla wszystkich bez szalonych kosztów Możliwa e-droga : jednolity system zasobów o strukturze hybrydowej platforma centralna – metadane, system rozproszony – zawartości treściowe Wyzwanie: stała swobodna dostępność

24. Jawność jako nowa jakość Oceny naukowe jawne Zasada jawnego opiniowania publikacji umieszczanych w repozytoriach Recenzje jako element działalności naukowej Komentarze (imienne) publikowane jako załączniki elektroniczne

28. BWN: możliwa podstawa programu Pełne archiwa i bieżące kolekcje głównych wydawców światowych Otwarty dostęp powszechny Integracja w skali krajowej na poziomie metadanych (identyfikatorów publikacji – e-fiszek) Zintegrowany system indeksowania, wyszukiwania i analizy porównawczej Federacja repozytoriów: zasada partnerstwa, model rozproszony, autonomia własności

29. Nowa BWN: proponowana platforma informatyczna Jednolity system YADDA ™ (ICM) dla: zasobów licencjonowanych polskich wydawnictw naukowych archiwów cyfrowych archiwów multimedialnych danych naukowych oprogramowania otwartego Oprogramowanie systemowe YADDA jest już dostępne jako Open Source na stronie www ICM

30. Integracja międzynarodowa

33. From: N.Lossau, LIBER 2008, Istanbul

37. Nowy Otwarty Świat Open Source Software (free software) Open Technology Open Content (z powrotem do korzeni) Open Discovery and Knowledge (brzmi jak herezja?!) Open Data Open Environment ……… Ogólna prawidłowość: modele Open wygrywają ____________