2. 2
Lagartiño 2014
Índice
Portada
Paula Fernández 3ºB
Editorial 2
Susana Sánchez Aríns
Sementando pensamentos 3
Alumnado 3º
Faro de Punta Cabalo 4
Ana Martínez Santórum 4º PDC
Cálculo de distancias S IV a.C. 6
Varios 2º A
Destino París. 12
Sara Mougán e Alexandra Chaves 4º
Entre Illas 13
Lidia de la Torre e Miriam Rial 2ºA
Non todo vai ser futbol 14
Carlos Cañón 3ºA
Proxecto “Voz Natura” 16
Charo Bañobre e Sonia González
No centro do Universo 18
Belén Paz Allo 4º ESO
Historias da Prehistoria 20
Alumnado de 1º ESO
Puzzte 24
Plástica
As às da arte 25
Ética 4º ESO
Había outras..... 26
Contraportada
Elvira Lois 3º A
REDACCIÓN - EQUIPO
Normalización lingüistica IES ILLA DE
AROUSA
T
raballo duro o de abaixarse a arrincar malas
herbas, estercar, cavar, sementar, regar,
escoller, vixiar as xeadas, e volta a arrincar
herbas e volta a regar e volta e volta. Os labores
da horta nunca acaban. E às veces, a única
vontade é largar a sacha, o rastro, as tesoiras de
podar e deixar que a vexetación coma a leira. Se
temos de todo no Eroski!!
Maisécertoquedágustopoderdicirduncarballo
frondoso e sombreante que nós o sementamos,
e nunca unhas leitugas son tenras como as que
nacen nos nosos laños, e nunca mellor saibo
sacan uns tomates se regados coa nosa suoriña.
María Reimóndez, escritora e activista galega,
di sempre que ten ocasión que os dereitos das
persoas son unha leira na que temos que sachar
todos os días. Non son unha concesión dos de
arriba, senón algo que temos que reconquistar
cada mañá a base de traballo.
E isto tamén o aprendemos neste centro. É duro,
é laborioso, é custoso, sentindo por momentos
só vontade de tirar a toalla e deixar que a
resignación nos coma por dentro… E outra vez
ter que defender o noso dereito a unha escola
pública de calidade? E outra vez ter que esixir
o profesorado que necesitamos? E outra vez
a voltas co número de alumn@s por aula? En
verdade é esgotador.
Mais é o que teñen as leiras. Cando esqueces
a sacha unha tempada, uns anos, despois todo
son maniotas e dobre esforzo. A terra está dura e
chea de pandullos.
Se queremos unha escola de calidade non queda
outra: traballar todos os días un pouco, andar
vixiantes perante as malas herbas e as pragas e
sempre, sempre, regar con vontade, alegría e un
grande sorriso ante a adversidade.
Así nacen fortes e rexos premios como o de VOZ
NATURA deste ano, orgullos como o de sabermos
que se nos recortaron non foi por ficarmos
caladas. Ese é o sabor da dignidade.
SACHA NA HORTA!!
IES ILLA DE AROUSA
3. Arousa-Xuño 2014
3
Sementamos pensamentos
Colleitamos poemas
Esta foi a nosa particular celebración das
Letras Galegas: plantamos pequenos pensamentos
acompañados de cadanseu poema escollido polos
alumn@s de 3º ESO. Temos que agradecer a idea a
Mª Xosé Lázare; a colaboración necesaria de Charo e
Sonia e, por suposto, aos rapaces e rapazas voluntarios
que botaron unha man na plantación e presentación das
“poeplantas”.
Nunha sesión previa contamos coa presenza da famosísima poeta Susana S. Aríns, quen nos falou
de como empezou a escribir, cales son os seus gustos literarios, cantos cartos se gañan escribindo
poesía... en fin, unha sesión moi ben aproveitada na que @s alumn@s preguntaron todo o que
sempre quixeron saber sobre a creación poética e non tiñan a quen preguntarlle...
Para ela tamén houbo unha poeplanta.
SEMENTANDO PENSAMENTOS,
COLLEITANDO POEMAS
4. 4
Lagartiño 2014
Na clase traballamos as lendas con Susana
e miramos algunhas. Logo inventamos unha e
a miña foi a de “Faro de Punta Cabalo”. Este
faro foi construido no 1870 polos mariñeiros de
Arousa. Inspireime nas lendas que Susana nos
contara. Esta é a miña.
“ En maio de 1951 o meu avó comezou a
traballar no faro de Punta Cabalo, na Illa de
Arousa. O seu pai contáralle que alí se aparecía
unha fermosa moura de ollos verdes, pelo
castaño e labios encarnados da cor do sangue.
Neste faro desapareceran varios homes.
“ O meu avó ía tódalas mañás ao faro e sempre
buscaba pola gorida daquela fermosa muller,
aínda que lle tiña medo.
“ Un día levantouse cedo e marchou traballar
para o faro. Chegou e comezou as súas tarefas
de fareiro, como a de cambiar a lámpada.
Subiu e dende arriba viu unha fermosa muller
peiteándose no medio das pedras. O meu avó
baixou para achegarse a ela: era a moura.
“ Ela propúxolle un trato:
- Se xogas comigo ó xadrez e gañas, dareiche
un saco cheo de ouro. Pero se perdes sufri-
rás un dos meus conxuros.
“ O meu avó aceptou. Estiveron xogando
durante unha hora e acabou perdendo. A
moura botoulle un feitizo que durou sete anos:
convertiuno nunha pedra con forma de
cabalo. “
FARO DE PUNTA
CABALO
Ana Martínez Santórum 4º PDC
6. 6
Lagartiño 2014
Antes, os gregos pensaban que a Terra era plana e que todo xiraba en torno a ela,
pero os gregos tiñan tres razóns para confirmar que a Terra era redonda.
1) A primeira razón era que ao camiñar, as constelacións non se vían iguais en
todos os puntos desde os que se miraban, senón que cambiaban, e isto non
podería ocorrer se a Terra fose plana.
2) A segunda razón era que ao mirar desde a costa
un barco, a medida que se vai afastando, víase só a
parte máis alta. E chega un punto no que desapa-
rece. E se a Terra fose plana, o barco faríase máis
pequeno pero seguiríase vendo.
3) A última razón era que nunha eclipse de Lúa,
a Terra reflectida nela fai unha sombra re-
donda.
COMO OS GREGOS
CALCULARON
AS MEDIDAS
TERRA-SOL-LÚA
7. Arousa-Xuño 2014
7
Erastótenes, estando na biblioteca de Alexandría,
atopou un informe de observacións sobre Siena, cidade
situada a 800km, ao sur de Alexandría, no que dicía que o
día do solsticio de verán (21 de xuño) a mediodía, un pau
non producía sombra e no fondo do pozo, podía verse a
luz do Sol. Observou que en Alexandría, o mesmo día e a
mesma hora, non se producía o mesmo feito.
Isto desmantelou por completo a idea de que a Terra
era plana, xa que se o fora, produciríase o mesmo fenómeno
nas dúas cidades .
Deuse conta de que atravesando cunha diagonal, nos dous extremos, daban
lugar dous ángulos iguais. Mediunos e dábanlle 7.2º, que unido ao feito coñecido de
que a distancia entre as dúas cidades era de 5000 estadios, deron na conclusión de que
a Terra media 360•5000/7.2; e dicir 250000 estadios aproximadamente
ERASTÓTENES (276 a.C- 194 a.C)
COMO ERASTÓTENES NO ANO 240 a.C
CONSEGUIU MEDIR O RADIO E A SUPERFICIE
DA TERRA
40.000 7,2•x=800•3600 x=40000km de lonxitude
Lc:2•π•r 40.000=2•3´14•x
X= 6.250 km de radio
800
X
Grados Lonxitude
7,2
800
360
8. 8
Lagartiño 2014
Arístarco foi o primeiro que se lle ocurreu medir o
tamaño da Lúa, asi como a súa distancia da Terra. Observou que durante a eclipse de
Lúa, a Terra proxectaba a sua sombra sobre a súa superficie. A partir de aí e collendo
tres puntos, puido calcular o tamaño relativo da Terra trazando mediatrices.
Comparando a sombra da Terra sobre a Lúa, Aristarco descubriu que era 2´5
veces máis grande ca do noso satélite.
Tendo en conta que Aristarco viviu antes que Eratóstenes, e por tanto non
coñecia o valor do radio da Terra, non puido calcular o radio e o diámetro da Lúa,
pero deeñou as bases para poder facelo. Os cálculos serían o seguintes:
AristarcomediuadistanciaTerra-Lúaempregandounhamoeda.Oprocedemento
foi o seguinte:
Afastou a moeda ata tapar por completo a Lúa e tendo en conta que sabía
calcular distancias mediante triángulos semellantes:
Arístarco de Samos (310 a.C- 230 a.C)
COMO ARISTARCO DE SAMOS
CALCULOU AS VECES QUE A TERRA É
MÁIS GRANDE QUE A LÚA.
6250 : 2.5= 2500 km de radio a lúa
2500 • 2= 5000 km de diámetro
COMO ARISTARCO MEDIU A DISTANCIA
TERRA- LÚA
9. Arousa-Xuño 2014
9
Aristarco decidiu determinar a distancia Terra-Sol desta maneira: cando a Lúa
recibe a luz do Sol, é a orixe das fases da Lúa. Cando vemos media Lúa iluminada
(cuarto crecente ou menguante) a luz do Sol forma un ángulo recto coa liña que une a
Terra e a Lúa. Se nesas condicións medía o ángulo que formaban as direccións Terra-
Sol e Terra-Lúa, obtería un triángulo rectángulo co que é fácil determinar a distancia
Terra-Sol.
Aristarco mediu o ángulo e obtivo un valor de 87 graos(trabucouse na medida), o outro
tiña que medir 90 graos, porque era recto, e o outro 3 graos porque a suma dos ángulos
dun triángulo sempre é 180 grados.
Saiulle que a Terra estaba 20 veces máis lonxe do Sol que da Lúa (parecíalle
moito e axustou ao menor resultado).
500.000 • 20 = 10.000.000 km distancia Terra-Sol
Pero en realidade era 400 veces Terra-Lúa. Este erro debeuse a que naquel
momento non había aparatos para medir con exactitude o ángulo. De feito non foi
posible ata o século XVII, con HALLEY.
Diámetro moeda Diámetro Lúa 1
Distancia moeda Distancia Lúa 100
Distancia lúa 500000 km Terra-Lúa
COMO ARISTARCO SE ATREVEU A MEDIR A
DISTANCIA TERRA- SOL
10. 10
Lagartiño 2014
Fixo o mesmo que coa moeda, pero neste caso a Lúa facía de moeda e para iso
utilizou unha eclipse total de Sol, tendo en conta que a Lúa cobre por completo o Sol.
Diámetro da Lúa partido da distancia da Lúa á Terra, igual ao diámetro do Sol partido
pola distancia Sol-Terra.
SaiullequeoSolera20vecesmaiorqueaLúa,peroaoconfundirseanteriormente
medindo os graos tamén se confundiu neste resultado.
Diámetro da Lúa Diámetro do Sol
Distancia á Lúa Distancia ó Sol
Diámetro da Lúa= 5.000km
5.000 • 20= 100.000 km o diámetro do Sol
500.000 • 20 = 10.000.000 km distancia Terra-Sol
COMO HIPARCO, NO ANO 150 A.C
CORREXIU O DIÁMETRO DA LÚA
Hiparco de Nicea mellorou o método de
Aristarco medindo directamente a curvatura da
sombra da Terra sobre a Lúa nunha eclipse total lunar.
As mediatrices de dúas cordas da circunferencia de sombra córtanse no seu centro,
o que permite establecer a relación Radio Lúa/Radio Terra (sombra). En realidade,
a ecuación de escala era a mesma, non obstante, Hiparco foi o primeiro en pasar á
historia por calcular as dimensións e distancias da Lúa cun error mínimo, pois douse
conta que o diámetro contraíase unha vez máis.
2¨5 veces
3.5 veces—estaba contraído.
COMO ARISTARCO SE ATREVEU A MEDIR O
DIÁMETRO DO SOL
Hiparco de Nicea (190 a.C- 120 a.C)
11. Arousa-Xuño 2014
11
A explicación da contracción é a seguinte: Cando se observa a sombra durante
unha eclipse de Sol sobre a Terra, obsérvase un punto, o que quere dicir que sobre a Terra
hai un diámetro menos. Tendo en conta o anterior, durante a eclipse de Lúa, a sombra
da Terra sobre ela tamén se ten que contraer un diámetro da Lúa.
6250 : 3.5= 1785 kmde radio da Lúa
1785 • 2= 3570 km de diámetro
500.000 • 2.5= 1.250.000 km
1.250.000 : 3.5= 357.000 km Terra-Lúa
357.000 • 20 = 7.140.000 km distancia Terra-Sol
Diametro da lúa= 3570 km
3570 • 20 = 71.400 km o diámetro do Sol
Erastótenes Aristarco Hiparco Real
Terra Radio= 6250
Km
L o n x i t u d e =
40000 Km
Radio: 6371 km
Lonxitude= 40000 Km
Lúa Radio=2500 km
Distancia a Terra=
500000 Km
Radio=1785 km
Distancia a Terra=
357000 Km
Radio da Lúa: 1.737 km
Terra – Lúa: 384.403 km
Sol Radio=50000 km
Distancia a Terra=
10000000 Km
Radio=37500 km
Distancia a Terra=
7140000 Km
Radio do Sol: 695.800 km
D i s t a n c i a
Sol:149.597.870,7 km
Aristarco é anterior a Eratóstenes, pero deixou as bases para o cálculo das medidas
da distancia Terra-Sol-Lúa.
Eclipse de Sol Eclipse de Luna
CONCLUSIÓNS
Traballo feito polos Alumnos de 2ºA baseado na charla impartida polo profesor Jorge
Mira con motivo do dia da Ciencia en galego:
Jennifer Fernández Novás
Asier Otero Mougán
Eloy Poza Dacosta
Miriam Rial Vázquez.
12. 12
Lagartiño 2014
As vacacións son o momento de descansar,
relaxarse e viaxar. E que mellor destino que a cidade
do amor e da luz, París, capital de Francia, unha
das principais cidades de Europa e un dos destinos
turísticos máis famosos do mundo?
A primeira visita ten que ser,
obrigatoriamente, á Torre Eiffel, posiblemente
o monumento máis representativo de París, unha
enorme estrutura de ferro que se ergue á beira do río
Sena. Outra das paradas obrigatorias: un paseo en
barco polo río que atravesa a cidade e que nos ofrece
unhas marabillosas vistas.
Tamén temos a opción de visitar o Arco do Triunfo
e descender pola avenida dos Campos Elíseos até
chegar ao antigo Hospital dos Inválidos, e visitar a
tumba do emperador Napoleón.
Outra parada indispensable é a catedral
de Notre Dame, situada na illa de La Cité, ou
a outra gran igrexa de París, o Sacré Coeur, na cima
da colina de Montmartre. E baixando esa colina,
atópase o barrio artístico, cheo de pintores, escritores
e de todo tipo de artistas. Nesa mesma zona atópase
tamén o cabaret do Moulin Rouge no chamado Barrio
Vermello.
Para os afeccionados á cultura e á arte, está o
Museo do Louvre, fogar da famosa Gioconda, de
Da Vinci. Tamén se pode visitar o excesivamente
grande palacio de Versalles, un fermoso monumento
ao egoísmo dos reis absolutistas, e o parque
de Disneyland, para pasar un día de diversión
acompañado polas personaxes dos contos e películas
da compañía.
É ben certo que París é unha cidade cara, e
comer pódete arruinar se non tes coidado. Podes tirar
de McDonalds para non gastar moito, pero non podes
irte de París sen probar unha boa crêpe, por moi cara
que sexa.
Podes facer unha visita bastante completa á cidade no
metro, pero se queres disfrutala de verdade, tes que
percorrela andando!
Destino: París
Alexandra Chaves Suárez 4ºB
Estás seguro de que a perfección non existe?
Pois estás moi equivocado. Tes que coñecer
París, a que esperas?
O mellor aloxamento pódelo encontrar en
hoteis como o “Novotel” con minibar e ximnasio
incluído.
Referente ao transporte, o mellor é o metro,
porque é rápido e barato, pero tes que andar con
coidado porque, como te descoides, róubanche
todo.
Se queres acabar o día moi cansado, reco-
méndoche que subas as escaleiras de Montmar-
tre, son infinitas e esgotadoras.
Se tes a necesidade de sentirte un triunfador,
non te esquezas de pasar polo Arco do Triunfo.
Se todo iso che resulta moi aburrido, unha
boa compra en Louis Vuitton e Chanel non vén mal.
Para despexar a mente e desconectar do
mundo, un paseo polo Sena é ideal.
Se queres perderte entre cadros e esculturas,
temos o Museo do Louvre, imposible de ver nun
día. Aí poderás darlle unha visita á Gioconda.
Se qureres alucinar cos rosetóns da catedral
de Notre Dame, só terás que pagar 15€ por entrar.
Pero o mellor sen dúbida é a Torre Eiffel.
A que esperas a subir arriba de todo para poder
contemplar todas as vistas da cidade? Son só 12€
por cabeza.
E para divertirse un pouco temos o parque
de atraccións máis visitado por xente de tódolos
lados, ese parque é Disneyland.
A que esperas para ir? Non o podes perder!
PARÍS É A PERFECCIÓN
Sara Mougán García 4ºA
PARÍS:
con “P” de Perfección
13. Arousa-Xuño 2014
13
Este ano os rapaces e rapazas de
2º da ESO participamos nun proxecto
chamado “ENTRE ILLAS” co IES As
Bizocas de O Grove. O proxecto constaba
de tres partes:
• A primeira parte era un vídeo de pre-
sentación onde os/as alumnas/os de 2º
dos dous centros nos presentabamos.
• A segunda parte era o intercambio de
cartas, onde lles contabamos un pouco
máis de nós mesmas/os.
• E a última parte era unha viaxe en cata-
marán á Illa de Sálvora.
O día da saída reunímonos no porto
de O Grove e tanto elas/es coma nós
tiñamos ganas de pasalo moi ben.
Cando chegamos a Sálvora fixemos
unharutapolaillanaquetaménnoscontaron
varias lendas e historias da xente que vivira
alí, camiñamos ata o faro e visitamos a
antiga aldea. Despois deixáronnos un
pouco de tempo para poder comer algo.
O malo é que nos choveu e non puidemos
disfrutalo tanto coma quixéramos. Á
volta no catamarán, xa todos/as nos
coñecíamos algo
máis, e rímonos
un cacho co baile
que nos ofreceu
un de O Grove. A
verdade… é que
nos chocou un
pouquiño. Pero en
definitiva pasámolo
moi ben. E todas/
os gustamos de
compartir esa mañá cós de O Grove.
Esperamos volver a facer unha excursión
conxunta!
Lidia de la Torre y Miriam Rial 2ºA
“ENTRE ILLAS”
14. 14
Lagartiño 2014
S
eguramente todos sabedes que o
Céltiga é o equipo de fútbol da Illa
de Arousa. Pero igual moitos de vós
non sabedes que hai unha gran variedade
de deportes alternativos ao fútbol, como
por exemplo o baloncesto, o piragüismo,
o kenpo ou a ximnasia rítmica. Todos eles
son deportes moi completos que se poden
practicar sen ningunha dificultade de
desprazamento, xa que hai un club de cada
deporte na Illa de Arousa.
CLUB DE PIRAGÜISMO
O
piragüismo é un deporte náutico que
sepracticasobreunhaembarcación
lixeira, que pode ser propulsada
por unha, dúas ou catro persoas. Ten dúas
variantes: o kaiak, que se practica sentado
e cunha pa de dobre folla, e a canoa que
se practica de xeonllos con unha pa dunha
soa folla. A sede do Club de Piragüismo Illa
de Arousa está situado na saída da Illa de
Arousa. Intégrano numerosos padexeiros
da Illa e máis de Vilanova deArousa. O Club
da Illa de Arousa participa nun gran número
de regatas tanto de benxamíns, alevíns,
infantís, cadetes, xuvenís e sénior. A partir
da categoría de cadetes (estes incluídos) xa
se practican máis modalidades: descensos
de ríos, travesías e regatas de augas
tranquilas.
Os campións a nivel nacional que saíron
do Club son Ramón Ferro, Sabela Suárez
e David Mochales. Ramón Ferro foi varias
veces campión do mundo de maratón
xunto ao seu compañeiro Óscar Graña;
actualmente reman no Kaiak Tudense.
DavidMochalesVigofoioterceiroclasificado
no campionato español de xoves promesas
2012, en Verducido. Sabela Suárez resultou
dúas veces campioa de España en k2.
XIMNASIA RÍTMICA
A
ximnasia rítmica está obtendo uns
bos resultados, xa que contan con
máis de 60 rapazas distribuídas en
Non todo vai ser fútbol
Practicando a modalidade kaiak
Deportes alternativos na Arousa
15. Arousa-Xuño 2014
15
diversas escolas de iniciación. Entre estas
60 rapazas destacan Jennifer Fernández,
Sandra Vázquez e Laura González. Este
deporte pode ser practicado individualmente
ou en conxuntos de 5 ximnastas.
Cando participan en grupo, as ximnastas
poden usar o mesmo aparato ou dous
diferentes no grupo de cinco, é dicir, tres e
dous. A duración do exercicio ten que ser de
dous minutos e medio cando se trata dun
grupo, pero en individual debe de ser de
minuto e medio.
Pódense usar estes aparatos:
• Corda
• Aro
• Mazas
• Cinta
A NOVIDADE: O KENPO
O
kenpo é unha arte marcial de
sistema de autodefensa, creado en
Honolulu, Hawai, Estados Unidos
durante os anos 50. O Club de Kenpo da Illa
de Arousa é un club que está conseguindo
bastantes bos resultados nos campionatos.
Teñen deportistas de alto nivel, como Irene
Castro e Ricardo Ramos.
As mozas do Club Arousa
16. 16
Lagartiño 2014
Proxecto Voz Natura: Carreirón
o noso espazo protexido
Premio Voz Natura Provincia de
Pontevedra 2014
Traballo na horta
Plantación de verduras no invernadoiro
O noso xardin de flores e aromáticas
O viveiro forestal
Repoboacións forestais con BATA
Reciclaxe de papel
17. Arousa-Xuño 2014
17
Limpeza de praias. Carreirón
Embaixadores naArousa de Coge3
Visita ao centro do alumnado de
Bata- Autismo Vilagarcía Obradoiro de Arte e Natureza
Exposición Voz Natura
Recollida do premio Voz Natura
18. 18
Lagartiño 2014
Heliocentrismo e Xeocentrismo
O Universo é infinito. Nós, o noso planeta, o
noso Sol e os nosos astros veciños atopámonos
dentro dun gran de area en comparación con
el. Os humanos soubérono sempre e intentaron
desvelar os seus misterios dende a distancia,
como situar onde se atopa o seu centro.
Uns dos primeiros en mirar cara o ceo e sacar
as súas propias conclusións acerca disto foron
os gregos. Eles, ó ver coma o Sol e as estrelas
ían e viñan dende o leste ata o oeste, decidiron
que a Terra debería estar no centro do Universo,
quieta, mentres o resto das estrelas e planetas se
movían ó seu arredor. Aristóteles, no século IV
a.C., foi o primeiro en formular esta hipótese,
denominada Xeocentrismo, e Ptolomeo no
século II completouna. Eles representaban a
Terra redonda e inmóbil, con todo o Universo
ó seu arredor (o Sol, a Lúa, os planetas, as
constelacións, as estrelas...)
O Xeocentrismo de Aristóteles (arriba) e o de
Ptolomeo (abaixo) diferían en varios aspectos,
aínda que a base continuaba sendo a mesma.
A Terra inmóbil no centro de todo, os demais
astros xirando ó seu arredor e unha bóveda de
estrelas fixas no ceo; mais tamén variou, e o máis
importante é que Ptolomeo incorporou á hipótese
inicial os chamados epiciclos e deferentes. As
deferentes xa existían no primeiro esquema de
Aristóteles, son as órbitas que trazan os planetas
arredor da terra, pero os epiciclos foron unha
novidade, os movementos circulares que cada
planeta seguía arredor de si mesmos.
Curiosamente, aAntiga Grecia non foi só o berce
do Xeocentrismo, senón tamén do seu contrario,
o Heliocentrismo. Un ano despois deAristóteles,
no III a.C., Aristarco de Samos propuxo que no
medio do Universo non estivese o noso planeta,
senón o Sol. Hipatia de Alexandría, a primeira
muller científica, tamén apoiaba esta teoría.
Sen embargo, o Heliocentrismo foi ignorado
polos demais astrónomos. A humanidade estaba
demasiado satisfeita no seu modesto lugar do
centro do Universo como para escoitalo.
Dezanove séculos despois, Nicolás Copérnico
estudou a teoría heliocéntrica de Aristarco de
Samos. Durante o Renacemento, o modelo do
Heliocentrismo veu a luz grazas ó traballo do
científico polaco.
No centro do Universo
19. Arousa-Xuño 2014
19
O Heliocentrismo proposto por Copérnico
unicamente varía na posición do Sol e da Terra,
que se inverten, todo o demais (órbitas circulares,
estrelas fixas) mantense.
A partir deste feito, numerosos avances de
descubrimentos foron mellorando e afianzando
o modelo heliocéntrico, e facendo que o
Xeocentrismo perdese forza. Por exemplo,
Johannes Kepler substituíu as órbitas circulares
polas elípticas. Galileo Galilei creou o mellor
telescopio da época, e con el observou o Sistema
Solar, descubrindo varias probas irrefutables que
defendían o Heliocentrismo, ó que convenceu a
moita xente da súa veracidade e lle ocasionou
graves problemas coa Igrexa, mais logrou
salvarse da morte ó negar ante o Tribunal o
Heliocentrismo, aínda que seguiu coas súas
investigacións na sombra.
Unha das propostas máis curiosas é a de Tycho
Brahe, que combinaba o Heliocentrismo e o
Xeocentrismo. Segundo o seu modelo, o Sol
e a Lúa xiran arredor da Terra, que permanece
inmóbil, e os demais planetas fano arredor do
Sol.
Moitos séculos despois, os estudos de varios
astrónomos, científicos e matemáticos
determinaron que o Sol era verdadeiramente o
centro do Sistema Solar, pero non do Universo.
De feito o Sistema Solar, coma hoxe coñecemos,
forma parte da galaxia Vía Láctea, unha máis
entre miles de millóns, que non ten nada de
especial.
A Lei de Gravitación Universal
ALei de Gravitación Universal, de Isaac Newton,
é unha lei física que describe a interacción
gravitatoria entre distintos corpos con masa.
Esta fórmula fixo posible calcular as órbitas e os
movementos de todos os astros do Sistema Solar,
xa fosen naturais (os planetas e as súas lúas) ou
artificiais (as sondas enviadas dende a Terra).
A precisión desta fórmula foi evidenciada en
moitas ocasións, unha das máis significativas é
o feito de que, en 1800, o cálculo das órbitas dos
planetas coñecidos mostraban irregularidades,
sobre todo en Urano. Varios científicos
nomearon como causa destas anomalías un
planeta descoñecido, e algúns deles calcularon
mediante esta fórmula a posición deste planeta.
46 anos despois, e con só un grao de diferenza da
posición xa calculada, foi descuberto Neptuno.
A Teoría do Big Bang
Big Bang, que significa “gran explosión”, é a
aceptada actualmente. Nela o centro do Universo
non é o Sol nin a Terra, en realidade non é ningún
punto, pois este se atopa en continua expansión.
Ó parecer, a orixe do Universo foi unha
“singularidade espazo temporal de densidade
infinita”, seguida da expansión do propio espazo.
No pasado, o Universo tiña unha densidade e
temperatura superiores á actual, polo que se
supón que no futuro estes valores tamén varían.
O Universo está crecendo a cada segundo que
pasa, lévao facendo dende a singularidade que
lle deu inicio, e todos os astros estanse afastando
entre eles, polo que é imposible que exista un
centro fixo.
Belén Paz 4ºA
25. Arousa-Xuño 2014
25
Os seres humanos nacemos coma eirugas:
pequenas, graciosas e famentas. A medida
que crecemos saciamos esa fame con soños,
sentimentos, recordos, vivencias e saber; todas
as nosas emocións e pensamentos residen no
noso saber, que adquirimos e cobizamos coma
larvas avariciosas. Mais deixamos atrás a nenez,
deixamos atrás a mocidade, e envolvemos corpo
e mente con néboas de seda para dormitar na
nosa pupa ata madurar coma persoa, e abrir
unhas ás polícromas e etéreas, que compartirán
con quenes nos rodean o que pensamos e
sentimos.
Hoxe a nosa crisálida é de teas toscas e duras,
envelenadas polas mentiras e a vergoña, mais
temos que ser fortes e valentes e romper esa
camisa de forza. O mundo, a humanidade, ti
máis eu merecemos pintar o vento, o lenzo
e as palabras coa nosa voz, pincel e pluma.
Merecemos voar, coma as bolboretas que somos.
Belén Paz Allo, 4ºA
AS ÁS DA ARTE
