1. สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส

2. สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
จัดทาโดย
นาย อิทธิชัย วิเศษ
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5/3
เสนอ
คุณครู สฤษดิ์ศักดิ์ ชิ้นเขมจารี
โรงเรียนเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทร์ ร้อยเอ็ด
ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี

3. สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส เป็น
สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ 10 แห่งกรุง
รัตนโกสินทร์ เสด็จสถิต ณ วัดบวรนิเวศวิหารราชวรวิหาร
ได้รับสถาปนาเป็นสมเด็จพระสังฆราชเจ้าเมื่อปี พ.ศ.
2443 ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
ดารงพระอิสริยยศ 22 พรรษา สิ้นพระชนม์เมื่อปี พ.ศ.
2464 พระชนมายุ 62 พรรษา

4. พระประวัติ
สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส เป็นพระราช
โอรสในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวและเจ้าจอมมารดา
แพ ธรรมสโรช ประสูติ เมื่อวันที่ 12 เมษายน พ.ศ. 2403 ในวันที่
พระองค์ประสูตินั้นฝนตกหนักมากราวกับฟ้ ารั่ว เหมือนพญานาค
ให้น้าบริเวณกรุงเทพ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าอยู่หัวได้ทรง
ตรวจดวงพระชะตากาเนิดแล้ว จะคงทรงล่วงรู้ถึงกาลอนาคตว่า
พระราชโอรสพระองค์นี้จะต้องได้เป็นใหญ่ในสังฆมณฑล จึง
พระราชทานนามว่า พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้ามนุษยนาค
มานพ

5. เมื่อพระชนมายุได้ 8 พรรษา ทรงเริ่มศึกษาภาษาบาลี จนสามารถ
แปลธรรมบทได้ก่อนผนวชเป็นสามเณร นอกจากนี้ยังทรงศึกษา
ภาษาอังกฤษ และโหราศาสตร์ อีกด้วย ถึงปี พ.ศ. 2416 เมื่อ
พระชนมายุได้ 13 พรรษา ท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ ได้ผนวชเป็น
สามเณร โดยมี สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยา
ลงกรณ์ทรงเป็นอุปัชฌาย์ และหม่อมเจ้าพระธรรมุณหิศธาดาทรง
เป็นผู้ประทานศีล 10 หลังจากทรงบรรพชาแล้วได้ประทับอยู่ที่วัด
บวรนิเวศวิหารราชวรวิหาร ประมาณ 2 เดือน จึงทรงลาผนวช

6. เมื่อผนวชได้ 3 พรรษา ทรงเข้าแปลพระปริยัติธรรมหน้าพระที่นั่ง
ทรงแปลได้เป็นเปรียญ 5 ประโยค จากนั้นพระบาทสมเด็จพระ
จุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงสถาปนาพระอิสริยยศเป็น พระเจ้าบรม
วงศ์เธอ กรมหมื่นวชิรญาณวโรรส และเป็นพระราชาคณะเจ้าคณะ
รอง ชั้นหิรัญบัฏในธรรมยุติกนิกายเมื่อปี พ.ศ. 2424 พระองค์ได้
ครองวัดบวรนิเวศวิหาร สืบต่อจากสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรม
พระยาปวเรศ ฯ เมื่อปี พ.ศ. 2434 ได้เลื่อนสมณศักดิ์ เป็นสมเด็จ
พระราชาคณะเจ้าคณะใหญ่ธรรมยุติ เมื่อปี พ.ศ. 2436

7. พระองค์ได้เลื่อนพระอิสริยยศเป็น พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรม
หลวงวชิรญาณวโรรส เมื่อปี พ.ศ. 2449 และเมื่อปี พ.ศ.
2453 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระ
กรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้ตั้งพระราชพิธีมหาสมณุตมาภิเษก ที่
วัดบวรนิเวศวิหาร ทรงเลื่อนพระอิสริยยศจากกรมหลวงขึ้น
เป็นสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาวชิรญาณวโร
รส ทรงสมณศักดิ์เป็นเจ้าคณะใหญ่แห่งพระสงฆ์ ทั้ง
กรุงเทพมหานคร และหัวเมืองทั่วพระราชอาณาเขต

8. พระกรณียกิจ
ด้านการพระศาสนา พระองค์ได้พัฒนาภิกษุสามเณร ให้มีความรู้
ความสามารถในพระธรรมวินัย เพื่อจะได้แนะนาสั่งสอนประชาชน
ได้อย่างถูกต้องและเหมาะสม ทรงผลิตตาราและหนังสือทาง
พระพุทธศาสนา ที่คนทั่วไปสามารถอ่านทาความเข้าใจได้ง่าย

9. ด้านการคณะสงฆ์ ทรงออกพระมหาสมณาณัติ ประทานพระ
วินิจฉัยและทรงวางระเบียบ แบบแผน เกี่ยวกับความประพฤติ
ปฏิบัติของพระภิกษุสามเณรในด้านต่าง ๆ ให้ถูกต้องเป็นมาตรฐาน
เช่น ระเบียบเกี่ยวกับพระอุปัชฌาย์ การบรรพชาอุปสมบท การ
ปกครองภิกษุสามเณรและศิษย์วัด การวินิจฉัยอธิกรณ์ ระเบียบ
เกี่ยวกับ สมณศักดิ์ พัดยศ นิตยภัต ดวงตราประจาตาแหน่ง เป็น
ต้น

10. ด้านการศึกษา ทรงปรับปรุงการศึกษาของคณะสงฆ์ให้ทันสมัย
ทรงจัดการศึกษาพระปริยัติ ธรรมเพิ่มขึ้นจากแบบเดิมที่ศึกษา
ภาษาบาลี โดยให้ศึกษาพระธรรมวินัยในภาษาไทยเรียกว่า
หลักสูตร นักธรรม

11. งานพระนิพนธ์ พระองค์ทรงรอบรู้ภาษาต่าง ๆ หลายภาษา คือ
ภาษาบาลี ภาษาสันสกฤต ภาษาอังกฤษ และภาษาฝรั่งเศส ได้
ทรงนิพนธ์เรื่องต่าง ๆ ไว้เป็นอันมาก เช่น หนังสือหลักสูตรนักธรรม
ชั้นตรี โท เอก หลักสูตรบาลี ไวยากรณ์ทั้งชุด รวมพระนิพนธ์
ทั้งหมดมีมากกว่า 200 เรื่อง นอกจากนี้ยังทรงชาระ คัมภีร์บาลีไว้
กว่า 20 คัมภีร์

12. จบการนาเสนอครับ !!
^^’