2. Odmiana rzeczownika
„przyjaciel”
Rzeczownik „przyjaciel” ma podobną budowę do rzeczownika
„nauczyciel”, jednak w liczbie mnogiej odmienia się zupełnie
inaczej.
6. To rzeczowniki:
• Nazwy własne np. Wisła, Bałtyk, Giewont
• Nazwy materiałów np. miedź, cyna
• Nazwy uczuć, pojęć abstrakcyjnych np.
miłość, przyjaźń
• Nazwy określające zbiorowości np.
szlachta, duchowieństwo
Rzeczowniki mają i odmieniają się tylko w
liczbie pojedynczej!!
9. Rzeczowniki pochodzenia
łacińskiego zakończone na –um.
Rzeczowniki te posiadają liczbę pojedynczą i mnogą, ale
odmieniają się tylko w liczbie mnogiej.
10. Odmiana rzeczownika gimnazjum w
liczbie mnogiej
M. gimnazja
D. gimnazjów
C. gimnazjom
B. gimnazja
N. z gimnazjami
Ms. o gimnazjach
W. gimnazja!
12. Odmiana rzeczownika „Łodzianin”
(mieszkaniec Łodzi)
M. Łodzianin Łodzianie (nie: Łodzianinie!)
D. Łodzianina Łodzian
C. Łodzianinowi Łodzianom
B. Łodzianina Łodzian
N. z Łodzianinem Łodzianami
Ms. o Łodzianinie Łodzianach
W. o Łodzianinie! Łodzianie!
13. Odmiana rzeczownika „Amerykanin”
M. Amerykanin Amerykanie
D. Amerykanina Amerykanów (nie Amerykaninów!)
C. Amerykaninowi Amerykanom
B. Amerykanina Amerykanów (nie Amerykan!)
N. z Amerykaninem z Amerykanami
Ms. o Amerykaninie o Amerykanach
W. o Amerykaninie! o Amerykanie!
14. Dwa sposoby odmiany…
Jak można zauważyć, różnice w odmianie rzeczowników
zakończonych na – anin występują w formach dopełniacza i
biernika.
Aby ustalić poprawną formę wyrazu najlepiej
zajrzeć do słownika języka polskiego!
15. DO ZAPAMIĘTANIA!
Bardzo nietypowa i trudna odmiana rzeczowników sędzia,
hrabia (murgrabia, burgrabia)
M. sędzia sędziowie
D. sędziego sędziów
C. sędziemu sędziom
B. sędziego sędziów
N. z sędzią z sędziami
Ms. o sędzi o sędziach
W. sędzio! sędziowie!
16. Kłopotliwe rzeczowniki
nieodmienne
W naszym języku istnieją wyrazy, które są nieodmienne.
Najczęściej są to:
egzotyczne nazwy zwierząt i roślin np. boa, zebu, kiwi,
awokado, mango
obce nazwy własne np. Kongo, Kolorado, Los Angeles,
Kilimandżaro
rzeczowniki zakończone na – u lub na dwie samogłoski np.
kakadu, kakao, makao
niektóre wyrazy obce przeniesione do naszego języka np.
menu, tournée, etui.
17. Dlatego też…
Powiemy, że:
• W puszcze zabrakło kakao (NIE! KAKAA, czy
BOŻE BROŃ KAKAŁA!!)
• Poczęstuj mnie tym mango (NIE! MANGIEM!)
18. Rzeczowniki typu: imię, zwierzę
Rzeczowniki odmieniają się tak samo jak rzeczowniki nijakie
zakończone na -e, ale we wszystkich przypadkach oprócz
mianownika, biernika i wołacza liczby pojedynczej przed tymi
końcówkami pojawia się rozszerzenie o cząstkę -eń-, -ęć-, -on-
M. imię zwierzę
D. imienia zwierzęcia
C. imieniu zwierzęciu
B. imię zwierzę
N. z imieniem ze zwierzęciem
Ms. o imieniu o zwierzęciu
W. imię! zwierzę!
19. Bracia i księża
Pewne trudności mogą sprawić formy rzeczowników brat i
ksiądz w liczbie mnogiej. Oto ich odmiana:
M. braci-a księża
D. braci księży
C. braciom księżom
B. braci księży
N. z braćmi z księżmi
Ms. o braciach o księżach
20. Na koniec kilka zadań
Ponieważ odmiana rzeczowników trudnych, wcale nie jest taka
trudna, należy utrwalić je.
Proszę odmienić rzeczowniki w liczbie pojedynczej i
mnogiej:
• pisklę
• Indianin
• muzeum
• szyja
• gołąb