Interventielogica en Theory of change. Inleiding door Steff Deprez ikv zomerschool "Solidariteit in superdiversiteit".

1. Steff
Deprez
(Sept
2015)
Interven'elogica
-­‐
Veranderingstheorie
Zomerschool
DieGem
–
Solidariteit
in
Diversiteit

2. Duurzame veranderingen die door het project of de
praktijk beïnvloed worden of tot stand komen
(liefst blijvend, ook na stopzetting van de middelen,
diensten of producten)
Producten of diensten die door het
project of de praktijk worden
geleverd
(inzet van middelen)
Direct
–
indirect
//
bedoeld
-­‐
onbedoeld
Lange
termijn
Effecten
Korte
termijn
effecten
(tussen'jds?)
Ac'viteiten
Werking
Interven'es
Diensten
Producten
Impact is een effect (≠ inspanning)
inspanningen ≠ impact
Steff
Deprez
(April
2015)

3. Veranderingstheorie
Steff
Deprez
(Sept
2015)

4. • Een
bewuste
visualisa;e
en
‘narra;ef’
van
hoe
verandering
tot
stand
zou
kunnen
komen
• Een
set
van
assump;es
en
projec;es
over
hoe
we
denken
dat
de
realiteit
kan
ontvouwen
in
de
nabije
toekomst,
op
basis
van:
– Real;sche
analyse
van
de
huidige
situa;e
– Kri;sche
reflec;e
over
wat
we
kunnen
bijdragen
– Explicitering
van
de
assump;es
• A
semi-­‐gestructureerde
veranderingsmap
waaraan
we
‘onze’
ac;vi;eten
kunnen
linken
• Stelt
ons
in
staat
om
onze
energie
te
focussen
om
toekoms;ge
realiteiten
die
niet
alleen
wenselijk
zijn
maar
ook
haalbaar
en
mogelijk
zijn
• S;muleert
mul;-­‐stakeholder
en
collec;ef
leren
(stakeholder
concensus
&
engagement)
• Basis
voor
opvolging
en
impactme;ng
(leren/verantwoording
&
prove/improve)
Steff
Deprez
(Sept
2015)
Veranderingstheorie

5. Duurzaam
inkomen
voor
kleinschalige
boeren
Privé-­‐bedrijven
Dienstverleners
Boerenorganisa'es
Voorbeeld:
Vredeseilanden
>
Veranderingstheorie
Steff
Deprez
(Sept
2015)
Voldoende
en
con'nue
produc'e
Produc'e
van
kwaliteitsproducten
Goede
landbouwprak'jken
Faire
&
transparante
prijzen
Bedrijven
zien
de
meerwaarde
van
afname
kleinschalige
boeren
Winstgevende
verkoop
van
producten
Duurzame
contracten
Sterke
boerenorganisa'e
Boeren
hebben
goede
onderhandelingsposi'e
Groot
aantal
boeren
is
bereid
om
toe
te
treden
tot
de
boerenorganisa'e
Technische
ondersteuning
Kredieten
en
leningen
voor
kleinschalige
boeren

6. Impact
meten?
Mix
van
methodes
• Surveys
• Groep
en
individuele
interviews
• Focus
groepen
• Bedrijfskundige
data
van
de
landbouwketen
• Secundaire
data
• SenseMaker
Ø Self-­‐assessment
+
externe
evaluator
Ø Elke
3
jaar
Steff Deprez-March 2014
Boerenfamilies
• Verhoogd
inkomen
• Sterkere
posi;e
• Verhoging
veerkracht
• …
6

7. Impact
meten?
Mix
van
methodes
• Organisa;e
scan
• Self-­‐assessment
• Werken
met
‘progress
markers’
• Zakencijfers
boerenorganisa;es
• Case
Studies
• SenseMaker
Ø Self-­‐assessment
+
Externe
evaluator
Ø Elke
6
maand
Boerenorganisa'es
• Ondernemerschap
verhogen
• Betere
dienstverlening
leden
• Organisa;eversterking
• Collec;eve
vermark;ng
• …
7

8. STAPPEN
• Wat
is
de
lange-­‐termijnsverandering
waar
je
wil
aan
bijdragen?
• Wat
zijn
de
basisvoorwaarden
om
de
langetermijnsverandering
te
behalen?
• Wat
is
het
veranderingspad
daar
naar
toe
(op
basis
van
de
beste
kennis
van
het
moment!)?
• Welke
verandering
willen
we
in
het
oog
houden
(=meten)?
Waarom?
Hoe?
• Welke
ac'es
willen
of
kunnen
wij
nemen
om
bij
te
dragen
aan
de
verandering?
• Wat
zijn
de
assump;es
waarop
onze
logica
is
gebouwd
en
die
we
moeten
acoetsen?
Steff
Deprez
(Sept
2015)
Veranderingstheorie

9. Voorbeeld
Theory
of
Change
Project
‘Super
Women’
(ActKnowledge
&
The
Aspen
Ins;tute
Roundtable
on
Community
Change)
Steff
Deprez
(June
2015)

10. Voorbeeld
Theory
of
Change
Project
‘Super
women’
Doel
Het
creëren
van
lange-­‐termijn
en
inkomenszekere
jobopportuniteiten
voor
vrouwelijke
slachtoffers
van
huiselijk
geweld
Ø Gedocumenteerd
door
ActKnowledge
&
The
Aspen
Ins;tute
Roundtable
on
Community
Change
SteffDeprez(June2015)

11. Theory
of
Change–
5
stappen
1.
Iden;ficeren
van
doelstellingen
en
basisvoorwaarden
2.
Mappen
van
de
veranderingslogica
3.
Ontwikkelen
van
relevante
indicatoren
4.
Iden;ficeren
van
ondersteunende
interven;es
5.
Uitschrijven
van
een
‘narra;ef’
Steff Deprez (June 2015)

12. 1.
Iden'ficeren
van
doelstellingen
en
basisvoorwaarden
Deelnemers
debateren
en
beslissen
over
de
lange-­‐termijn
doelen
van
het
ini;a;ef
(duidelijke
omschrijving)
‘Lange-­‐termijn
en
inkomenszekere
jobopportuniteiten
voor
vrouwelijke
slachtoffers
van
huishoudelijk
geweld’
Bepalen
van
onderliggende
basisvoorwaarden
die
nodig
zijn
voor
het
behalen
van
de
doelstellingen
• Vrouwen
versterken
hun
‘coping’
vaardigheden
• Vrouwen
hebben
professionele
vaardigheden
die
goed
in
de
markt
liggen
• Vrouwen
hebben
een
aangepast
gedrag
om
adequaat
te
werken
in
een
professionele
omgeving
Ø op
basis
van
onderzoek,
literatuur,
eigen
ervaring
Steff Deprez (June 2015)

13. Aannames
A. Er
zijn
jobs
beschikbaar
voor
vrouwen
met
niet
tradi;onele
vaardigheden
B.
Jobs
in
niet
tradi;onele
sectoren
(electriciteit,
loodgieter,
…)
garanderen
een
beter
salaris,
zijn
sociaal
beschermd
en
bieden
jobzekerheid
C.
Vrouwen
die
slachtoffer
zijn
van
huiselijk
geweld
hebben
meer
nodig
dan
professionele
vaardigheden
–
ook
sociale
en
psychologische
ondersteuning
D.
Vrouwen
kunnen
niet
tradi;onele
vaardigheden
aanleren
en
compe;;ef
zijn
Steff Deprez (June 2015)

14. 2.
Mappen
van
de
veranderingslogica
en
het
linken
van
‘outcomes’
• Mappen
van
de
basisvoorwaarden
en
veranderingen
die
leiden
tot
de
doelstelling
• Verschillende
niveau’s
van
veranderingen
– Hoofdoorzaken
van
een
probleem
– Gevolgen
– Tussen;jdse
resultaten
– Korte
en
langetermijn
Steff Deprez (June 2015)

15. Steff Deprez (June 2015)

16. Mappen
van
de
veranderingslogica
• Kader
dat
een
coherent
en
plausibel
verhaal
vertelt
Process
• Deelnemers
maken
de
logica
en
aannames
expliciet,
debateren
en
beslissen
over
de
logica
van
een
ini;a;ef
• Itera;ef
process:
resultaten
worden
gewijzigd,
toegevoegd,
verwijderd
todat
er
een
veranderingsmodel
onstaat
waar
iedereen
zich
kan
in
vinden.
• De
logica
verder
uitbouwen
tot
aan
de
ini;ële
condi;es
:
basisvoorwaarden
Steff Deprez (June 2015)

17. In
complexe
programma’s
zijn
er
veel
meer
stappen
en
meer
‘boxen’
die
soms
niet
gelinkt
zijn.
Steff Deprez (June 2015)
Coali'e
van
3
partners

18. 3.
Ontwikkelen
van
relevante
indicatoren
• Hoe
kunnen
we
de
implementa;e
en
de
effec;viteit
van
een
ini;a;ef
meten?
VOORBEELDEN
Outcome
1:
Long-­‐term
employment
at
a
livable
wage
for
domes'c
violence
survivors
• Indicator:
Employment
• Popula;on:
Program
graduates
• Threshold:
Remain
in
job
at
least
6
months
and
earn
at
least
$12
per
hour
Outcome
2:
Survivors
have
marketable
skills
in
non-­‐tradi'onal
jobs
• Indicator:
Skill
in
electrical,
plumbing
carpentry
or
building
maintenance
• Popula;on:
Program
par;cipants
• Threshold:
Successfully
complete
internship
Outcome
2:
Survivors
have
marketable
skills
in
non-­‐tradi'onal
jobs
• Indicator:
Program
gradua;on
• Popula;on:
Program
par;cipants
• Threshold:
Do
graduate
(yes/no)
Outcome
3:
Women
a_end
training
classes
in
non-­‐tradi'onal
skills
• Indicator:
Apendance
• Popula;on:
Program
par;cipants
• Threshold:
Women
miss
no
more
than
three
classes
Steff Deprez (June 2015)

19. 4.
Iden'ficeren
van
relevante
interven'es
• Sommige
veranderingen/stappen/linken
gebeuren
vanzelf
als
de
basisaannames
juist
zijn?
Ø
Geen
intervenCe
nodig
• Andere
veranderingen/stappen/linken
zullen
nooit
gebeuren
zonder
interven;e
Ø Interven;e
noodzakelijk
Ø Geec
rich;ng
aan
de
ac;es
van
het
ini;a;ef
Ø Resultaten
worden
gemeten
om
de
effec;viteit
te
evalueren
Steff Deprez (June 2015)

20. Steff Deprez (June 2015)

21. Voorbeelden
ac;es
en
interven;es
1.
Promo;ecampagne
2.
Screening
van
de
vrouwen
3.
Opzepen
van
counseling
sessies
4.
Faciliteren
van
groep
sessies
5.
Ondersteuning
bieden
voor
korte-­‐termijn
crisissen
6.
Individuele
begeleiding
7.
Ontwikkeling
van
aangepaste
lespakepen
8.
Zoeken
van
geschikte
werkplaatsen
9.
Regelen
van
stageplaatsen
10.
…
Steff Deprez (June 2015)

22. 5.
Het
uitschrijven
van
de
‘narra've’
• Meta
beschrijving
van
een
programma
of
ini;a;ef
• Uitgeschreven
tekst
,
los
van
boxen,
pijltjes,
logica’s,
nummers,
etc.
• Het
helpt
om
het
verhaal
te
communiceren
naar
buitenstaanders
• Back-­‐up
van
het
veranderingsmodel
• …
Steff Deprez (June 2015)

23. Enkele
-ps
• Best
een
combina;e
van
een
‘desk’
oefening
en
een
par;cipa;ef
proces
met
betrokken
partners
• Belangrijk
om
type
partners
te
onderscheiden
– Strategische
partners:
komen
100%
overeen
aangaande
doel,
assump;es
en
het
beoogde
veranderingspad
>
gedeeld
eigenaarschap
en
verantwoordelijkheid
– Andere
partners:
cruciale
mensen,
groepen,
organisa;es
om
de
veranderingen
te
bekomen
(moeten
soms
nog
beïnvloed
worden!)
en
kunnen
een
eigen
veranderingstheorie
hebben
(eigen
doelen,
aannames,
…)
• Vastleggen
van
de
belangrijkste
assump;es
/
aannames
– Niet
noodzakelijk
voor
elke
stap
Steff Deprez (June 2015)

24. Andere
termen
die
refereren
naar
ToC
• Logic
modeling
• Trajectories
of
change
• Pathways
of
change
• Impact
pathways
• Results
chains
• Interven;on
logics
• …
Ieder
programma
hee9
zijn
eigen
ToC
(geen
uniforme
aanpak)
en
hangt
af
van
de
-­‐ De
kennis
van
de
context
-­‐ Causaliteit
tssn
outputs
en
inputs
-­‐ Complexiteit
van
het
systeem
Maar
ook
van
de
-­‐ Conceptuele
creaCviteit
-­‐ De
noden
voor
opvolging
en
evaluaCe
Steff Deprez (June 2015)

25. Steff Deprez (June 2015)

26. Steff Deprez (June 2015)

27. Steff Deprez (June 2015)
Bron: OXFAM/Adinda Van Hemelrijck

28. Steff Deprez (June 2015)

29. Steff Deprez (June 2015)

30. Theory
of
Change
• Doel
van
het
diagram
is
niet
om
de
realiteit
in
een
visueel
kader
te
gieten
• Maar
is
eerder
een
referen;e
– Om
de
verschillende
percep;es
over
de
realiteit
naar
boven
te
laten
komen
– Om
te
kijken
wat
we
via
opvolging
en
evalua;e
in
het
oog
moeten
houden
of
beter
willen
begrijpen
– Voor
het
verzamelen
van
feiten,
data
en
informa;e
(dmv
van
een
mix
van
relevante
methodes)
– Om
te
demonstreren
wat
er
is
gebeurd/veranderd
Steff Deprez (June 2015)

31. Type
opvolging
en
evalua;e
• Van
apribu;e
naar
contribu;e
• Veranderingen
op
verschillende
niveaus
in
kaart
brengen
–
niet
alleen
hoogste
niveau
• Impact
op
basis
van
bewijs
en
causale
rela;es
• Connec;es
begrijpen
• Leergerichte
aanpak
–
‘evalua;ef
denken
en
handelen’
• Verbeteringsgericht
Steff Deprez (June 2015)

32. – Bouwen
van
coali;es
– Gedeelde
verantwoordelijkheid
tssn
partners
– Leren
door
interac;e
&
kri;sche
zelf-­‐reflec;e
– Versterkt
de
rela;es
tussen
partners
– Collec'eve
impact
Steff Deprez (June 2015)
Voordelen