2. Belgische banken hebben 87,4 miljard EUR extra in
Belgische economie gepompt
Sinds 2007 gaat elke euro spaargeld gepaard met 1 extra euro
krediet in België
Evolutie volume gereglementeerde spaardeposito’s en kredieten aan de
Belgische economie sinds eind 2007
Eind 2007 Eind 2010 Eind 2011 November Toename eind 2007 –
2012 eind december 2012
Gereglementeerde 148,8 miljard 214,8 miljard 218,7 miljard 235,8 miljard + 87,0 miljard EUR
+ 87,0 miljard
spaardeposito’s EUR EUR EUR EUR (+ 58,5%)
EUR EXTRA
deposito’s
Kredieten aan 97,1 miljard 112,6 miljard 115,8 miljard 116,7 miljard + 19,6 miljard EUR
ondernemingen EUR EUR EUR EUR (+ 20,2%)
Kredieten aan 139,3 miljard 165,5 miljard 175,6 miljard 183,2 miljard + 43,9 miljard EUR
gezinnen EUR EUR EUR EUR (+ 31,5%) + 87,4 miljard
(hypothecair en EUR EXTRA
consumenten) kredieten
Kredieten aan 68,8 miljard 82,2 miljard 91,7 miljard 92,8 miljard + 24,0 miljard EUR
Belgische EUR EUR EUR EUR (+ 34,8%)
overheden
Bron Cijfers NBB – Maandelijks Observatorium voor krediet aan niet-financiële vennootschappen (actuele cijfers)
3. Volume ondernemingskredieten
Na een stijging gedurende 4 jaar zien we het begin van een
daling in de vraag naar kredieten en bijgevolg ook in de
kredietverlening
135,000
Volume ondernemingskredieten
Omloop (in mio EUR)
130,781
130,000 128,753 130,031 Cijfers van Febelfin
129,391 128,829
128,244 = NBB +
126,904 verbinteniskredieten +
125,000
124,158 zelfstandigen/vrije
120,608 120,712 122,296 beroepen
120,000 120,920 118,387
120,944 116,689
118,033 117,411 118,445 116,729
Omloop ( x 1.000.000 €)
116,705 116,986 116,982
115,000 115,805 116,244
112,696 114,655 112.607 115,695 Cijfers NBB
112,545 = omloop van
110,000 111,090 110,069 110,866111,573 bankkredieten, opgeno
108,531 men door Belgische
105,000 106,447 106,354 niet-financiële
104,696 105,069 105,501 vennootschappen
104,350
100,000
100,335
97,070
95,000
Febelfin Observatorium NBB
5. 25
26
27
28
29
31
32
33
34
(in %) 35
30
1/12/2005
1/02/2006
1/04/2006
1/06/2006
crisis
vóór de
Situatie
1/08/2006
financiële
1/10/2006
1/12/2006
1/02/2007
1/04/2007
1/06/2007
1/08/2007
1/10/2007
1/12/2007
1/02/2008
1/04/2008
1/06/2008
economische evolutie
de economie
1/08/2008
Fnanciële crisis:
1/10/2008
1/12/2008
groei zuurstof voor
1/02/2009
1/04/2009
BNP (nominale, in miljarden EUR)
1/06/2009
1/08/2009
1/10/2009
niveau
1/12/2009
Bron: Febelfin-berekeningen op basis van NBB-gegevens
1/02/2010
1/04/2010
Einde financiële
Volume kredieten aan ondernemingen (in miljarden EUR)
verband op hoog
1/06/2010
crisis: stabilisering
1/08/2010
1/10/2010
1/12/2010
1/02/2011
1/04/2011
1/06/2011
1/08/2011
1/10/2011
1/12/2011
1/02/2012
1/04/2012
1/06/2012
1/08/2012
1/10/2012
1/12/2012
Bankkredieten aan Belgische ondernemingen en de
6. Aandeel in totaal volume
Evolutie opgenomen krediet
opgenomen krediet (maart 2012) per grootte onderneming
Grote Ondernemingen
29,8%
Kleine
ondernemingen 70% van het totale uitstaande
50,0%
kredietvolume wordt aan
Middelgrote KMO’s verleend
ondernemingen
20,2%
Type september maart 2011 maart 2012 maart 2012 maart 2012 Evolutie
onderneming 2008 t.o.v. sept 2008 t.o.v. maart
2011
Kleine 42.845 47.739 50.256 +17,3% +5,3% Toename
Middelgrote 16.832 18.276 20.270 +20,4% +10,9% Toename
Grote 29.906 27.334 29.945 +1,3% +9,6% Toename
Bron : Cijfers NBB – Maandelijks Observatorium voor krediet aan niet-financiële vennootschappen (actuele cijfers)
Verschil bedrag totaal uitstaand kredietvolume onderverdeeld naar grootte ondernemingen (maart 2012) en bedrag totaal uitstaand kredietvolume (maart
2012, zie vorige slide) is te wijten aan verschil in bron. De gegevens over het totaal uitstaande kredietvolume zijn gebaseerd op gedetailleerde
maandelijkse boekhoudrapportering van banken, terwijl uitsplitsing naar grootte gebaseerd is op gegevens van de kredietrisicocentrale (CKO).
Zo worden bij CKO onder meer kredieten van minder dan 25.000 EUR niet gerapporteerd.
7. Aandeel in totaal volume
Evolutie opgenomen
opgenomen krediet (maart 2012) ondernemingskrediet per
Brussels Hoofdstedelijk regio
Gewest 18,0%
Vlaams Gewest
Waals Gewest 62,4%
19,7%
Regio december maart 2011 maart 2012 maart 2012 Evolutie
2010 t.o.v. maart
2011
Vlaams Gewest 65.630 66.528 71.689 +7,8% Toename
Waals Gewest 21.737 21.945 22.622 +3,1% Toename
Brussels 19.668 19.195 20.633 +7,5% Toename
Hoofdstedelijk
Gewest
Bron Cijfers NBB– Maandelijks Observatorium voor krediet aan niet-financiële vennootschappen (actuele cijfers)
8. Aandeel in totaal volume
opgenomen krediet (dec. 2012) Evolutie opgenomen
ondernemingskrediet per
KT 29,6%
duurtijd krediet = meer M/LT
krediet dan ooit
M/LT 70,4%
Datum Krediet op KT Krediet op M/LT
In mio EUR In % van totaal In mio EUR In % van totaal
12.2006 32.483 38,1 52.848 61,9
12.2007 37.394 38,5 59.676 61,5
12.2008 40.355 37,9 66.092 62,1
12.2009 34.120 32,1 72.233 67,9
+6,3% +55,4%
12.2010 35.414 32,4 77.194 68,6
12.2011 36.476 31,5 79.329 68,5
12.2012 34.542 29,6 82.147 70,4
Bron Cijfers: Febelfin-berekeningen op basis van NBB-gegevens (actuele cijfers)
Bijkomend: korte termijn is tot en met één jaar; middellang tot lange termijn is meer dan één jaar
9. Op lange termijn evolueert de
aanwendingsgraad weinig: er is
Aanwendingsgraad dus ruimte om krediet op te
nemen
90
85 % 87,0%
80
75
74,2%
70
68,7%
65
60
+6,5% =
60,9%
55
-2,8%
50
Kleine vennootschappen Middelgrote vennootschappen Grote vennootschappen Totaal
Bron : Cijfers NBB – Maandelijks Observatorium voor krediet aan niet-financiële vennootschappen (actuele cijfers)
10. Daling kredietaanvragen te wijten
aan moeilijke economische
Dalende kredietaanvragen context
leiden…
Bron : Febelfin-cijfers – Driemaandelijkse kredietbarometer van de kredieten aan
ondernemingen (actuele cijfers)
11. Daling kredietproductie te wijten
… tot dalende aan daling kredietaanvragen
kredietproductie
Bron : Febelfin-cijfers – Driemaandelijkse kredietbarometer van de kredieten aan
ondernemingen (actuele cijfers)
12. Weigeringsgraad
De aanslepende crisis heeft een negatieve weerslag op de kwaliteit van
de kredietaanvragen en dus ook op de kredietbeslissingen
Bron : Cijfers Febelfin – Driemaandelijkse kredietbarometer voor de kredieten aan ondernemingen (actuele cijfers)
(Noot: index 100 = gemiddelde voor de eerste 8 maanden van 2008 = referentieperiode). Deze grafiek geeft de
evolutie weer van de weigeringsgraad t.a.v. deze referentieperiode.
13. België doet het beter dan de meeste van zijn
buurlanden/het gemiddelde van de eurozone
ECB: Survey on the Access to Finance of SMEs in the Euro Area
(april – september 2012)
15. Kredietvoorwaarden geven lichte verstrakking aan
Ondernemingen
Resultaten NBB-enquête bij de ondernemingen tijdens Q4 2012
Ongunstige evolutie van de kredietvoorwaarden, vooral op het gebied van
kosten, kredietvolume en gevraagde waarborgen maar een verbetering van
de voorwaarden in verband met de rentetarieven
16. Evolutie van de kredietdossiers ingediend door
ondernemingen per risicocategorie
Aantal kredietaanvragen van KMO’s
waarvan middelgrote
Risico- KMO’s waarvan kleine ondernemingen
ondernemingen
categorie Aandeel in Aandeel in Aandeel in
(1) totaal aantal Evolutie totaal aantal Evolutie totaal aantal Evolutie
kredietaanvragen (in %) kredietaanvragen (in %) kredietaanvragen (in %)
(in %) (in %) (in %)
2011 2012 2012 / 2011 2011 2012 2012 / 2011 2011 2012 2012 / 2011
Gering
55,5 50,6 -15,2 56,0 50,6 -14,5 55,3 50,6 -15,6
risico
Middelgroot
27,9 30,7 2,7 31,3 35,4 7,3 25,9 27,9 -0,7
risico
Hoog risico 7,9 10,1 18,6 6,7 8,0 13,2 8,6 11,4 21,0
Erg hoog
1,4 1,5 0,5 1,1 1,2 -0,9 1,5 1,7 1,0
risico
No Score 7,3 7,1 -9,7 4,9 4,8 -7,0 8,7 8,5 -10,6
Bron: interne Febelfin-enquête: (1) De risicocategorieën zijn ingedeeld op basis van de Probability of Default (PD):
* gering (van 0% tot circa 0,8%)
* middelgroot (van circa 0,8% tot circa 4%)
* hoog (van circa 4% tot circa 21%)
* erg hoog (van circa 21% tot 100%)
17. Concurrerende rentetarieven
Sinds 2008 brokkelt het rentetarief af
tot een historisch dieptepunt
Onhoudbare situatie
Jaarlijkse gemiddelde
2007 2008 2009 2010 2011 2012
5,03% 5,32% 3,73% 3,20% 4,41% 3,07%
Bron : NBB-cijfers – Maandelijks Observatorium voor krediet aan niet-financiële vennootschappen (actuele
cijfers)
18. Kredietverlening aan Belgische economie
Concurrerend aanbod, lage tarieven als antwoord
op de behoeften (NBB, september 2012)
Evolutie groei
Gemiddelde
intrestvoet
19. Factoring: volume meer dan verdubbeld op vijf jaar
De financiële sector levert een inspanning voor de financiering op KT
Factoring: evolutie turnover (in miljoenen EUR)
25,000
20,000
15,000
10,000
5,000
0
1e sem. 2e sem. 1e sem. 2e sem. 1e sem. 2e sem. 1e sem. 2e sem. 1e sem. 2e sem. 1e sem. 2e sem.
2007 2007 2008 2008 2009 2009 2010 2010 2011 2011 2012 2012
Bedrag van de facturen in miljoenen euro, die aan de belangrijkste
factormaatschappijen zijn afgestaan
Bron : Febelfin-cijfers (actuele cijfers)
20. Leasing: belangrijke financieringsbron voor starters
en kleine ondernemingen
Evolutie van de leasingproductie (in miljoenen EUR)
3,900
3,600
3,300
3,000
2,700
2,400
2,100
1,800
1,500
1,200
900
600
300
0
1er 3ème trim 2009 1er 3ème trim 2010 1er 3ème trim 2011 1er 3ème trim 2012
Leasing immobilier Leasing mobilier
Bron : Febelfin-cijfers (actuele cijfers)
21. Leasing is een belangrijke bijkomende
financieringsbron voor Belgische ondernemingen
(o.a. belangrijk voor starters)
Bedrijven die
gebruik maken • Eén op vier Belgische bedrijven
van leasing
Redenen • 100% financiering van de activa
waarom voor • Flexibiliteit van het contract
leasing wordt • Transparantie van de afbetalingen
gekozen • Gemakkelijke toegankelijkheid
Bron : studie van de Vlerick Business School in opdracht van de BLV (februari 2012)
Editor's Notes
In de bevraging door Febelfin ligt het bedrag van de ondernemingskredieten in omloop hoger dan die van de Nationale Bank van België (Observatorium voor krediet aan niet-financiële vennootschappen), aangezien Febelfin ook de verbinteniskredieten en de kredieten aan zelfstandigen in kaart brengt.
- Bedragtotaaluitstaandkredietvolumeonderverdeeldnaargrootte van ondernemingen(cijfers NBB, maart 2012) = 100.475 mio EUR ( bronCentralekredietenaanondernemingen)- Bedragtotaaluitstaandkredietvolume (cijfers NBB, maart 2012) : 116.982 mio EUR mio EUR ( bron NBB op basis van boekhoudstatenbanken)RATIO verschil:verschil in bron en de gehanteerdeafbakeningen in die bronnen. In de data van de Kredietrisicocentrale is ereen filter, die maaktdatbepaaldekredietennietwordenmeegenomen. Dat is bv. het geval met de kredietenbeneden de 25.000 EUR. Die zittendusniet in de kredietcijfersvolgens de grootte van de ondernemingen. Datleidtm.a.w. hoogstwaarschijnlijk tot eenbepaaldeonderschatting van de kredietenaan heel kleineondernemingen. Voortszijneenaantal in de boekhoudingalsondernemingskredietengeregistreerdekredieten, nietecht en onbetwistbaartoewijsbaar. Datallesmaaktdat de data van de Kredietrisicocentralenietvolledigkunnenmatchen met het volledige (en dusjuiste) algemenekredietcijfers op basis van de boekhoudrapportering.
Bedragtotaaluitstaandkredietvolumeonderverdeeldnaarduurtijdkredieten( bron NBB op basis van boekhoudstatenbanken) : Maart 2012 : 36.389 (KT) + 80.594 (LT) = 116.983Bedragtotaaluitstaandkredietvolume (cijfers NBB, maart 2012) : 116.982 mio EUR ( bron NBB op basis van boekhoudstatenbanken)Opgelet : middellang tot langetermijnkredietenzijnkredieten van meerdanéénjaarDit is de indeling die de NBB volgt.
Er mag verwezen worden naar de studie van Nancy Huyghebaert maar de onderliggenderegressieskunnennognietwordengegeven.Michel Vermaerke zal de grafiekenmeebrengenals back up van de vergadering. Evolutie van de aanvragenvergeleken met hetzelfde trimester van het jaar tevoren in aantal en bedrag.Vanaf begin 2010 tot half 2011 lag het aantal kredietaanvragen ieder trimester hoger dan in het overeenstemmende trimester van het voorgaande jaar. Ook het bedrag van de kredietaanvragen kende telkens een stijging. In het derde trimester van 2011 was er weliswaar een daling van het aantal kredietaanvragen, maar het overeenstemmende bedrag steeg, met 17,2%, erg sterk t.o.v. het derde trimester van 2010. In het vierde trimester van 2011 lag het aantal kredietaanvragenopnieuw lager dan in hetzelfde trimester van het voorgaande jaar (-4,1%), maar in bedrag was er opnieuw een stijging met 3,8%.
Evolutie van de productievergeleken met hetzelfde trimester van het jaar tevoren in aantal en bedrag. Na twee trimesters waarin het aantal verstrekte kredieten nagenoeg stabiel bleef ten opzichte van hetzelfde trimester van het voorgaande jaar, gevolgd door een trimester met een stijging van 4,5%, stabiliseerde het aantal verstrekte kredieten opnieuw in het derde trimester (-0,4%) ten opzichte van het derde trimester van 2010. In bedrag was er een echter een opmerkelijke stijging, die 28,8% bedroeg. In het vierde trimester van 2011 daalde het aantal verstrekte kredieten met 2,9%. Dit is minder sterk dan de daling in het aantal kredietaanvragen. Het verstrekte kredietbedrag steeg daarentegen met bijna 10 procent ten opzichte van het vierde trimester van 2010.
Met uitzondering van de maand december lag de weigeringsgraad in het vierde trimester lager dan in het overeenstemmende trimester van 2010.De banken blijven dus bereid om krediet te verstrekken, wat ook tot uiting komt in de stijging van het kredietbedrag dat in de loop van het vierde trimester werd verstrekt. In het afgelopen jaar is het bedrag aan nieuwe kredieten (productie) ieder trimester sterker toegenomen dan de evolutie van het bedrag van de kredietaanvragen.
De perceptie bij sommigenHoewel de financiële instellingen nog steeds voldoende kredieten kunnen bieden en die kredieten ook verlenen om volwaardige en gezonde kredietdossiers te financieren, heerst er in sommige delen van de ondernemingswereld de perceptie dat krediet schaars wordt en dat de banken hun voorwaarden verstrakken. Een vergelijking van de weigeringsgraad in België en in de andere Europese landen leert echter dat België één van de betere leerlingen van de klas is. Op Europees niveau staat België in 2010 op de vierde plaats. Slechts 5,7% van de kredietaanvragen wordt hier geweigerd, tegenover bijvoorbeeld 26,6% van de aanvragen in Ierland; of 22.5% bij onze noorderburen in Nederland.Bron: Access to finance studie, Eurostat
Noot 1 : Level I nbb 8 oktober 2012 TraditioneelkredietbeleidInzake traditioneel kredietbeleid is de NBB niet ongelukkig met het feit dat inzake commercial Real Estate en hypothecair krediet een zekere verstrakking aan de orde is. Met betrekking tot kredietverlening aan ondernemingen wordt echter gevraagd om niet te streng te zijn. Wat de vraag naar zekerheden aan ondernemingen betreft, mag inderdaad niet uit het oog worden verloren dat historisch gezien het gevaar voor verkeerd aflopende bedrijfskredieten in België vrij beperkt blijft.
Noot 1 : Level I nbb 8 oktober 2012 TraditioneelkredietbeleidInzake traditioneel kredietbeleid is de NBB niet ongelukkig met het feit dat inzake commercial Real Estate en hypothecair krediet een zekere verstrakking aan de orde is. Met betrekking tot kredietverlening aan ondernemingen wordt echter gevraagd om niet te streng te zijn. Wat de vraag naar zekerheden aan ondernemingen betreft, mag inderdaad niet uit het oog worden verloren dat historisch gezien het gevaar voor verkeerd aflopende bedrijfskredieten in België vrij beperkt blijft.
De gemiddelde gewogen interestvoet bedroeg in juli 2012 2,96%, lager dan het historische dieptepunt van 3,05% dat in september 2010 werd opgetekend.In het kader van deze historisch lage rentevoeten kiezen ondernemingen dan ook alsmaar meer voor bancaire kredieten op lange termijn. Het aandeel van de kredieten op lange termijn in het uitstaande volume van de opgenomen ondernemingskredieten bedroeg eind juni nu al 69%, in vergelijking met 31% voor de kredieten op korte termijn
GRAFIEK 1 : EvolutiegroeiSources: NBB, ECB. (1) Resident banks to residents. Data including securitised loans: for Belgium over the entire period, for the euro area from January 2010 onwards GRAFIEK 2 : GemiddeldeinterestvoetSources: NBB, Thomson Reuters Datastream. (1) MFI interest rates on new loans to non− financial corporations, up to an amount of 1 million, over 5 years initial rate fixation. (2) MFI interest rates on new loans to households, for house purchases, over 10 years initial rate fixation. (3) Data over the full sample available for: Austria, Belgium, Germany, Spain, Finland, France, Italy and Netherlands.
Maatregelenvermijden die leasingproductkunnenondermijnenVoorbeelden:Thin cap regelingdd. 21/09/2012 BNP Paribas Leasing Solutions heeft de vraag m.b.t. de definitie van financiële sector in de Memorie van Toelichting bij de nieuwe thin cap-regelgeving gesteld aan de ruling commissie in het kader van een specifiek dossier. Het antwoord van de ruling commissie wordt verwacht over een maand. Er zal worden gewacht op het antwoord van de ruling commissie vooraleer een parlementaire vraag hierover te stellen. AanpassingBelgischeregelgevingaan arrest EU hofdatfinanciële leasing herkwalificeertalseen ‘levering van goederen’ ipv levering van diensten.In een recent arrest heeft het Europees Hof Van Justitie zich gebogen over de vraag of een financiële lease voor BTW doeleinden niet als een levering van goederen moet beschouwd worden i.p.v. een levering van diensten. Die vraag werd bevestigend beantwoord.Hoe groot is de kans dat in België financiële lease zal worden geherkwalificeerd als een levering van goederen ? Aan Febelfin zal worden gevraagd om dit door de fiscalisten te laten onderzoeken : arrest becommentariëren + inschatting van het risico van herkwalificatie. Bij dat onderzoek dienen zeker te worden betrokken : Tini Alifinerakis (BNP P Fortis), Vincent Windels (KBC), Wilfried Goris (ING) en Gino Hofman (Belfius Lease). De bedoeling is dat argumenten worden voorbereid om snel te kunnen reageren. NootUitvoorafgaandoverleg met kabinett Peeters blijktdatookzijgeenprobleemzien met leasing en datditeenwaardevol instrument is.
