10th Science chapter 19, Animal Husbandry: Sasya mattu Pranigalalli tali abhivruddhi, PPT in pdf format (kannada medium), useful for the teacher of high school level (karnataka)

1. gÀZÀ£É ªÀÄvÀÄÛ «£Áå¸À:
²æà ©üêÀÄ¥Àà, M.Sc., B.Ed
«eÁÕ£À ²PÀëPÀgÀÄ (CBZ)
¸ÀgÀPÁj ¥ËæqsÀ ±Á¯É PÉÆüÀ¨Á¼À vÁ: ¹AzsÀ£ÀÆgÀÄ f: gÁAiÀÄZÀÆgÀÄ
Phone: 9986245235
email: bnb.bellad@gmail.com / bnbellad@outlook.com

2. ¸À¸Àå ªÀÄvÀÄÛ
¥ÁætÂUÀ¼À vÀ½
C©üªÀÈ¢Þ

3. DºÁgÀ £ÀªÀÄUÉ KPÉ ¨ÉÃPÀÄ?
 DºÁgÀªÀÅ ±ÀQÛAiÀÄ DPÀgÀªÉà C®èzÉà ¨É¼ÀªÀtÂUÉ, «PÁ¸À,
±ÀQÛ UÀÄA¢zÀ CxÀªÁ CAUÁA±ÀUÀ¼À zÀÄgÀ¹ÛUÁVAiÀÄÆ
DºÁgÀªÀÅ £ÀªÀÄUÉ CvÀåUÀvÀå.
 DzÀÝjAzÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ fëAiÀÄÆ DºÁgÀªÀ£ÀÄß
GvÁࢸÀĪÀ CxÀªÁ ¸ÀÄvÀÛ°£À ¥Àj¸ÀgÀ¢AzÀ DºÁgÀªÀ£ÀÄß
MzÀV¹PÉƼÀÄîªÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ¨É¼É¹PÉÆArgÀÄvÀÛzÉ.

4. DºÁgÀ ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ JAzÀgÉãÀÄ?
 DºÁgÀªÁV CxÀªÁ DºÁgÀzÀ DPÀgÀªÁV ¨ÉøÁAiÀÄ
¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è ¨É¼É¹ ¥ÉÆö¸À®àlÖ ºÁUÀÆ
IÄvÀÄUÀ£ÀÄUÀÄtªÁV PÉÆAiÀÄÄè ªÀiÁqÀ¯ÁUÀĪÀ ¸À¸ÀåUÀ½UÉ
“DºÁgÀ ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ” JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ.

5. DºÁgÀ ¨É¼ÉUÀ¼À ¥ÀæPÁgÀUÀ¼ÀÄ
2 ¥ÀæPÁgÀUÀ¼ÀÄ
SÁj¥sï ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ
gÀ© ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ
1
2

6. SÁj¥sï ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ JAzÀgÉãÀÄ ?
 F ¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀļÉUÁ®zÀ°è ¨É¼ÉzÀÄ ªÀļÉUÁ®zÀ
PÉÆ£ÉAiÀÄ°è (¸É¥ÀÖA§gï CxÀªÁ CPÉÆÖçgï£À°è)
PÉÆAiÀÄÄè ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.

7. gÀ© ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ JAzÀgÉãÀÄ ?
 F ¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß ZÀ½UÁ®zÀ°è ¨É¼ÉzÀÄ ¨ÉùUÉAiÀÄ°è
(ªÀiÁZïð CxÀªÁ K¦æ¯ï£À°è) PÉÆAiÀÄÄè
ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.

8.  MAzÉà jÃwAiÀÄ ªÀA±ÀªÁ»AiÀÄ £ÀªÀÄÆ£ÉUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆA¢zÀÄÝ PÉ®ªÉÇAzÀÄ UÀÄt®PÀëtUÀ¼À°è ªÀiÁvÀæ
ªÀåvÁå¸À vÉÆÃgÀĪÀ ¸À¸ÀåUÀ¼À UÀÄA¦UÉ “vÀ½” J£ÀÄߪÀgÀÄ.

9.  ¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀ vÀ½ C©üªÀÈ¢Þ ¥ÀzÀÞwUÀ¼ÀÄ §zÀ¯ÁUÀÄwÛgÀĪÀ
ºÀªÁªÀiÁ£ÀzÀ ¥Àj¹ÜwUÀ½UÉ MUÀÄΪÀAxÀ ºÉƸÀ vÀ½UÀ¼À£ÀÄß
C©üªÀÈ¢Þ ¥Àr¸ÀĪÀÅzÀ£ÀÄß, gÀÄa CxÀªÁ ¥Ë¶×PÁA±ÀzÀ
UÀÄtªÀÄlÖªÀ£ÀÄß ºÉaѸÀĪÀÅzÀ£ÀÄß, ¸ÉÆAPÀÄUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ
gÉÆÃUÀPÁgÀPÀ ¦ÃqÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÄzsÁjvÀ jÃwAiÀÄ°è
¤ªÀð»¸ÀĪÀ ¤nÖ£À°è ¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁgÀÄ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀ£ÀÄß
M¼ÀUÉÆArzÉ. C®èzÉÃ, ¸À¸ÀåªÀÅ ¥ÉÆõÀPÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÀÆ
¤ÃgÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄxÀðªÁV G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀĪÀÅzÀ£ÀÆß
“vÀ½ÃPÀgÀt” M¼ÀUÉÆArzÉ.

10. 1 DAiÉÄÌ
2 ¸ÀAPÀgÀt
3 §ºÀÄ UÀÄtÂvÀvÉ
4 ¥ÉæÃgÉævÀ GvÀàjªÀvÀð£É

11.  MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ ¥Àæ¨sÉÃzÀzÀ ¸À¸ÀåzÀ UÀÄA¥ÀÄUÀ¼À°è vÀ½PÁgÀ£ÀÄ
CªÀ±ÀåªÁVgÀĪÀ UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ ¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß
DAiÉÄÌ ªÀiÁrPÉƼÀÄîvÁÛ£É. DAiÉÄÌ ªÀiÁrzÀ VqÀUÀ½AzÀ ªÀiÁvÀæ
©ÃdUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀįÁUÀÄvÀÛzÉ. UÀÄA¦£À G½zÉ®è
VqÀUÀ¼À£ÀÄß wgÀ¸ÀÌj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.

12.  ¥ÀgÀQÃAiÀÄ ¥ÀgÁUÀ ¸Àà±ÀðzÀ ªÀÄÆ®PÀ JgÀqÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ
¸À¸ÀåUÀ¼À°ègÀĪÀ C¥ÉÃQëvÀ UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß MAzÉà ¸À¸ÀåzÀ°è
C©üªÀåPÀÛUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ F «zsÁ£À M¼ÀUÉÆArzÉ.

13. ¸ÀAPÀgÀtzÀ ¥ÀæPÁgÀUÀ¼ÀÄ
3 ¥ÀæPÁgÀUÀ¼ÀÄ
CAvÀgï vÀ½ÃAiÀÄ vÀ½ÃPÀgÀt
«Ä±Àæ ¥Àæ¨sÉÃzÀ vÀ½ÃPÀgÀt
(C)
(§)
CAvÀgï eÁwÃAiÀÄ vÀ½ÃPÀgÀt(PÀ)

14.  MAzÉà ¥Àæ¨sÉÃzÀzÀ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ vÀ½UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAPÀj¸ÀĪÀÅzÀPÉÌ
“CAvÀgï vÀ½ÃAiÀÄ ¸ÀAPÀgÀt” JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ.
GzÁ: UÉÆâüAiÀÄ ºÀ®ªÁgÀÄ vÀ½UÀ¼À ¸ÀAPÀgÀt

15.  DºÁgÀ ¨É¼ÉAiÀÄ ¥Àæ¨sÉÃzÀªÉÇAzÀ£ÀÄß F ¥Àæ¨sÉÃzÀPÉÌ
¸ÀA§A¢üvÀ ¨ÉÃgÉ ¥Àæ¨sÉÃzÀzÀ ¸À¸ÀåzÉÆA¢UÉ ¸ÀAPÀj¸ÀĪÀÅzÀPÉÌ
“CAvÀgï ¥Àæ¨sÉÃzÀ ¸ÀAPÀgÀt” JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ.
GzÁ: J¯Áè PÀ©â£À vÀ½UÀ¼À CAvÀgï ¥Àæ¨sÉÃzÀ ¸ÀAPÀgÀt

16.  ºÉƸÀ «zsÀzÀ ¸À¸ÀåªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä ¸ÀA§A¢üvÀ ¸À¸ÀåPÀÄ®zÀ ¸ÀzÀ¸Àå
¸À¸ÀåUÀ¼ÉgÀqÀ£ÀÄß ¸ÀAPÀj¸ÀĪÀÅzÀPÉÌ “CAvÀgï eÁwÃAiÀÄ ¸ÀAPÀgÀt”
JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ.
nænPÀªÀiï lfðqÀªÀiï JA§ UÉÆâAiÀÄ ¥Àæ¨sÉÃzÀªÀ£ÀÄß ¹PÉïï
¹ÃjAiÉÄïï JA§ ¸ÀtÚ UÉÆâAiÉÆA¢UÉ ¸ÀAPÀj¹ mÉænPÉïï
JA§ ºÉƸÀ vÀ½AiÀÄ ¸À¸ÀåªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀįÁUÀÄvÀÛzÉ.

17.  JgÀqÀQÌAvÀ ºÉaÑ£À ªÀtðvÀAvÀÄ UÀÄA¥ÀÄUÀ½gÀĪÀ ¸À¸ÀåUÀ½UÉ
“§ºÀÄUÀÄtÂvÀ ·À·ÀåUÀ¼ÀÄ” JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ.
 GzÁ: ¢éUÀÄtÂvÀ (2n), wæUÀÄtÂvÀ (3n), ZÀvÀÄUÀÄðtÂvÀ (4n)

18.  PÉÆðѹ£ï JA§ gÁ¸ÁAiÀĤPÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ
¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ fêÀPÉÆñÀzÀ°è ªÀtðvÀAvÀÄ
UÀÄA¥ÀÄUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß PÀÈvÀPÀªÁV ºÉaѸÀ§ºÀÄzÀÄ.

19.  F ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ UÁvÀæzÀ°è zÉÆqÀØzÁVzÀÄÝ §ºÀ¼ÀµÀÄÖ
C£ÀĪÀA²ÃAiÀÄ ©ü£ÀßvÉUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃ¥Àðr¸ÀÄvÀÛªÉ.
 EªÀÅUÀ¼À ¨É¼ÀªÀtÂUÉ §ºÀ¼À ¤zsÁ£ÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
 EªÀÅUÀ¼À ¥sÀ®ªÀvÀÛvÉ PÀrªÉÄ EgÀÄvÀÛzÉ.

20.  GvÀàjªÀvÀðPÀUÀ¼ÉAzÀÄ ºÉ¸Àj¸ÀĪÀ PÉ®ªÀÅ
PÁgÀPÀUÀ¼À£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¹ MAzÀÄ ¸À¸ÀåzÀ°è
C£ÀĪÀA²ÃAiÀÄ ªÀiÁ¥ÁðlÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀĪÀÅzÀPÉÌ
“¥ÉæÃgÉævÀ GvÀàjªÀvÀð£É” JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ.

21.  ¥ÉæÃgÉævÀ GvÀàjªÀvÀð£ÉAiÀÄ PÁgÀPÀUÀ¼ÀÄ gÁ¸ÁAiÀĤPÀUÀ¼ÀÄ
CxÀªÁ «QgÀtUÀ¼ÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ.
 F «zsÁ£À §ºÀÄ ¥ÀæZÀ°vÀªÀ®è KPÉAzÀgÉ F «zsÁ£ÀzÀ°è
GvÀàjªÀvÀð£É DUÀ¨ÉÃPÁzÀ vÁtªÀ£ÀÄß
¤AiÀÄAwæ¸À¯ÁUÀĪÀÅ¢®è.

22. ¸À¸ÀåUÀ¼À vÀ½ÃPÀgÀtPÉÌ eÉÊ«PÀ
vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀ PÉÆqÀÄUÉ
CAUÁA±À PÀȶ
PÀįÁAvÀjÃPÀgÀt
1
2

23. 1. CAUÁA±À PÀȶ
 ¥ÀæAiÉÆÃUÁ®AiÀÄzÀ ¤AiÀÄAwævÀ ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è ¸ÀÆPÀÛ
¥ÉÆõÀPÁA±ÀzÀ°è CAUÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼É¸ÀĪÀÅzÀPÉÌ
“CAUÁA±À PÀȶ” J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 F «zsÁ£ÀzÀ°è ¥ÀgÁUÀPÉÆñÀ, ¨sÀÆæt, CAqÁ±ÀAiÀÄ,
ªÀzsÀð£À CAUÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼É¸À§ºÀÄzÁVzÉ.

24. mÉÆÃn¥ÉÆmɤì
 MAzÀÄ fêÀPÉÆñÀªÀÅ ¸ÀA¥ÀÆtð ºÉƸÀ
fëAiÀiÁV ¨É¼ÀªÀtÂUÉ ºÁUÀÆ «PÁ¸ÀªÁUÀĪÀ
¸ÁªÀÄxÀåðPÉÌ “mÉÆÃn¥ÉÆÃmÉ¤ì” J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 EzÀÄ CAUÁA±À PÀȶAiÀÄ°è §¼À¸ÀĪÀ ªÀÄÆ®vÀvÀé.

25. CAUÁA±À PÀȶAiÀÄ ¥ÀæAiÉÆÃd£ÀUÀ¼ÀÄ
 OµÀ¢üÃAiÀÄ ºÁUÀÆ C®APÁjPÀ ¸À¸ÀåUÀ¼À zÉÆqÀØ
ªÀÄlÖzÀ ¥Àæd£À£ÀPÁÌV.
 DºÁgÀ ¨É¼ÉUÀ¼À ºÁUÀÆ vÉÆÃlzÀ ¨É¼ÉUÀ¼À
¥Àæd£À£ÀPÁÌV.
 gÉÆÃUÀªÀÄÄPÀÛ ¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸À®Ä.
 §ºÀĪÀÄÆ®å G¥ÀAiÀÄÄPÀÛ G¥Á¥ÀZÀAiÀÄPÀUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀævÉåÃQ¸À®Ä CAUÁA±À PÀȶ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁVzÉ.

26. 2. PÀįÁAvÀjÃPÀgÀt
 C¥ÉÃQëvÀ UÀÄtPÉÌ PÁgÀtªÁUÀĪÀ ªÀA±ÀªÁ»AiÀÄ£ÀÄß DAiÉÄÌ
ªÀiÁr CzÀ£ÀÄß £ÉÃgÀªÁV CwxÉÃAiÀÄ fêÀPÉÆñÀPÉÌ
ªÀUÁðªÀuÉ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀPÉÌ “PÀįÁAvÀjÃPÀgÀt” JAzÀÆ,
CAxÀ ¸À¸ÀåUÀ½UÉ “PÀįÁAvÀj ·À·ÀåUÀ¼ÀÄ” JAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.

27. 2. PÀįÁAvÀjÃPÀgÀt
 EzÀ£ÀÄß ¥ÀÄ£Àgï ¸ÀAAiÉÆÃfvÀ r.J£ï.J
vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
 GzÁ: ©.n. ºÀwÛ

28. ©.n. ºÀwÛ
 F ºÀwÛAiÀÄ §UÉAiÀÄ°è ¨Áå¹®è¸ï xÀÄjAfAiÉĤì¸ï JA§
¨ÁåQÖÃjAiÀiÁ¢AzÀ ¥ÀqÉzÀ ªÀA±ÀªÁ»AiÀÄ£ÀÄß
C¼ÀªÀr¸À¯ÁVzÀÄÝ, EzÀÄ ºÀwÛ VqÀPÉÌ vÀUÀĮĪÀ ¨ÉÆïï
QÃlUÀ¼À£ÀÄß £Á±À¥Àr¸ÀĪÀ «µÀªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀ
¸ÁªÀÄxÀåð ºÉÆA¢zÉ.
 DzÀÝjAzÀ ©.n.ºÀwÛ ¨ÉÆïï QÃlUÀ½AzÀ ªÀÄÄPÀÛªÁVzÉ.

29. d® PÀȶ
 ªÀÄtÂÚ£À ¸ÀºÁAiÀÄ«®èzÉà PÉêÀ® ¥ÉÆõÀPÀ
®ªÀtUÀ¼À zÀæªÀUÀ¼À°è ¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼É¸ÀĪÀ «zsÁ£ÀPÉÌ
“d®PÀȶ” JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ.

30. d® PÀȶ
 F «zsÁ£ÀzÀ°è AiÀiÁªÀÅzÉà £É® ¸À¸ÀåzÀ ¨ÉÃgÀÄUÀ¼À£ÀÄß
£ÉÃgÀªÁV ¥ÉÆõÀPÀ zÀæªÀzÀ°è CzÀÄݪÀ ªÀÄÆ®PÀ F
¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼É¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.

31. d®PÀȶAiÀÄ ¥ÀæAiÉÆÃd£ÀUÀ¼ÀÄ
 ªÀÄtÂÚ£À CUÀvÀå«®è
 ¤Ãj£À CUÀvÀå §ºÀ¼À PÀrªÉÄ
 E¼ÀĪÀj ºÉZÀÄÑ ªÀÄvÀÄÛ ¹ÜgÀ
 PÀ¼ÉUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉAiÀÄĪÀ CUÀvÀå EgÀĪÀÅ¢®è
 ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ ºÉZÀÄÑ DgÉÆÃUÀåPÀgÀªÁV ¨É¼ÉAiÀÄÄvÀÛªÉ.

32. ªÁAiÀÄÄ PÀȶ
 ¸À¸ÀåzÀ ¨ÉÃgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¤gÀAvÀgÀªÁV E®èªÉà DUÁUÉÎ
¥ÉÆõÀPÀ ®ªÀtUÀ¼À ºÀ¤UÀ½UÉ MqÀÄتÀÅzÀÄ CxÀªÁ UÁ½AiÀÄ°è
ªÀÄÄPÀÛªÁV ©qÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ F ¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼É¸À§ºÀÄzÀÄ.
 ºÉZÀÄÑ ªÁAiÀÄÄ ¸ÀAZÁgÀ«gÀĪÀ ºÀ¹gÀÄ PÉÆÃuÉUÀ¼À°èAiÀÄÆ
¸ÀºÀ EAxÀ ¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼É¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.

33. ªÁAiÀÄÄ PÀȶ
 ¸À¸ÀåzÀ ¨ÉÃgÉUÀ½UÉ DUÁUÉÎ ¥ÉÆõÀPÀ zÀæªÀªÀ£ÀÄß
¹A¥Àr¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
 GzÁ: D®ÆUÀqÉØ, mÉƪÀiÁåmÉÆÃ, EvÀgÉ ¸ÉƦà£À
vÀgÀPÁjUÀ¼À£ÀÄß F «zsÁ£ÀzÀ°è ¨É¼ÉAiÀįÁUÀÄvÀÛzÉ.

34. d®PÀȶ & ªÁAiÀÄÄPÀȶAiÀÄ ¥ÀæAiÉÆÃd£ÀUÀ¼ÀÄ
 CAvÀjPÀë ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÉÃAzÀæUÀ¼À°è DºÁgÀzÀ
vÀAvÀæeÁÕ£À PÉëÃvÀæzÀ°è §¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.

35. d®PÀȶ & ªÁAiÀÄÄPÀȶAiÀÄ ¥ÀæAiÉÆÃd£ÀUÀ¼ÀÄ
 UÀUÀ£À AiÀiÁwæUÀ½UÉ «±ÉõÀªÁzÀ DºÁgÀªÀ£ÀÄß
C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸À®Ä F «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄPÀ. KPÉAzÀgÉ,
UÀÄgÀÄvÁéPÀµÀðt ±ÀQÛ E®èzÀ ¹ÜwAiÀÄ°è zÀæªÀQÌAvÀ vÀÄAvÀÄgÀ£ÀÄß
¤ªÀð»¸ÀĪÀÅzÀÄ ¸ÀÄ®¨sÀ.

36. vÁgÀ¹ GzÁå£À
 ªÀÄ£ÉAiÀÄ vÁgÀ¹AiÀÄ ªÉÄÃ¯É GzÁå£ÀªÀ£ÀÄß ¨É¼É¸ÀĪÀÅzÀPÉÌ
“vÁgÀ¸ GzÁå£À” J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 £ÀUÀgÀ ºÁUÀÆ ¥ÀlÖt ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è eÁUÀzÀ
PÉÆgÀvɬÄgÀĪÀÅzÀjAzÀ F «zsÁ£À §ºÀÄ G¥ÀAiÀÄÄPÀÛ.

37. vÁgÀ¹ GzÁå£ÀzÀ ¥ÀæAiÉÆÃd£ÀUÀ¼ÀÄ
 ¸ÀÄgÀQëvÀ ºÀ¹gÀÄ ¥ÀæzÉñÀUÀ½UÉ ªÀÄÄPÀÛ CªÀPÁ±À ºÉaѸÀÄvÀÛzÉ.
 PÁ§ð£ï qÉÊ DPÉìöÊqï£ÀÄß »ÃjPÉÆAqÀÄ ±ÀÄzÀÞ DQìd£ï
MzÀV¸ÀÄvÀÛzÉ.
 ºÀQÌ ºÁUÀÆ amÉÖUÀ½UÉ ªÁ¸À£É¯É MzÀV¸ÀÄvÀÛzÉ.

38. vÁgÀ¹ GzÁå£ÀzÀ ¥ÀæAiÉÆÃd£ÀUÀ¼ÀÄ
 ªÀÄ£ÀgÀAd£ÉAiÀÄ MAzÀÄ vÁtªÁUÀÄvÀÛzÉ.
 £ÀUÀgÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è DºÁgÀ ¨É¼ÉAiÀÄĪÀÅzÀ£ÀÄß EzÀÄ
¥ÉÆæÃvÁ컸ÀÄvÀÛzÉ.
 vÁ¥ÀªÀ£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸ÀĪÀ MAzÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀiÁV PÁAiÀÄð
¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛzÉ.

39. ¥Áæt vÀ½ C©üªÀÈ¢Þ
 ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄUÉ ºÉZÀÄÑ G¥ÀAiÉÆÃUÀªÁUÀĪÀAvÉ CªÀÅUÀ¼À
C£ÀĪÀA²ÃAiÀÄ ªÀ¸ÀÄÛ«£À°è §zÀ¯ÁªÀuÉ vÀgÀĪÀÅzÀPÉÌ “¥ÁætÂ
vÀ½ C©üªÀÈ¢Þ” J£ÀÄߪÀgÀÄ.

40. ¥Áæt vÀ½ C©üªÀÈ¢Þ
 ªÀiÁ£ÀªÀ¤UÉ ««zsÀ ¸ÉÃªÉ M¸ÀV¸ÀĪÀ ¥ÁætÂUÀ¼À ¥ÉÆõÀuÉ, ¸ÀAgÀPÀëuÉ
ºÁUÀÆ vÀ½ C©üªÀÈ¢ÞUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ½UÉ MmÁÖgÉAiÀiÁV
“¥À±ÀÄ ·ÀAUÉÆÃ¥À£É” J£ÀÄߪÀgÀÄ.
 ªÀiÁ£ÀªÀ¤UÉ G¥ÀAiÀÄÄPÀÛªÁUÀĪÀ ¥ÁætÂUÀ¼À£ÀÄß MmÁÖgÉAiÀiÁV
“eÁ£ÀĪÁgÀÄ” JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.

41. ¥Áæt vÀ½ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ ¥ÀæAiÉÆÃd£ÀUÀ¼ÀÄ
 ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ ªÉÃUÀ ºÉaѸÀÄvÀÛzÉ.
 ºÁ®Ä, ªÀiÁA¸À, ªÉÆmÉÖ, GuÉÚUÀ¼À GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ
¥ÀæªÀiÁt ºÉaѸÀÄvÀÛzÉ.
 GvÀà£ÀßUÀ¼À UÀÄtªÀÄlÖ ºÉaѸÀÄvÀÛzÉ.
 GvÀà£ÀßUÀ¼À CªÀ¢üAiÀÄ£ÀÄß ºÉaѸÀĪÀÅzÀÄ.
 gÉÆÃUÀUÀ½UÉ ¥ÀæwgÉÆÃzsÀªÀ£ÀÄß ºÉaѸÀĪÀÅzÀÄ.
 ¸ÀAvÁ£ÉÆÃvÀàwÛAiÀÄ ªÉÃUÀªÀ£ÀÄß ºÉaѸÀĪÀÅzÀÄ.

42. ¥Áæt vÀ½ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀUÀ¼ÀÄ
3 ¥ÀæPÁgÀUÀ¼ÀÄ
CAvÀgï vÀ½ÃPÀgÀt
¨ÁºÀå vÀ½ÃPÀgÀt
1
2
¸ÀAPÀgÀt3

43. 1. CAvÀgï vÀ½ÃPÀgÀt
 MAzÉà vÀ½AiÀÄ UÀAqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÉtÄÚ ¥ÁætÂUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀAvÁ£ÉÆÃvÀàwÛUÉ §¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
 F vÀ½AiÀÄ°ègÀĪÀ GvÀÌøµÀÖ UÀAqÀÄ ºÁUÀÆ ºÉtÄÚ
¥ÁætÂUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.

44. 2. ¨ÁºÀå vÀ½ÃPÀgÀt
 JgÀqÀÄ «©ü£Àß vÀ½UÀ¼À UÀAqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÉtÄÚUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
¸ÀAvÁ£Á©üªÀÈ¢Þ £ÀqɸÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀjAzÁV JgÀqÀÆ
C¥ÉÃQëvÀ ®PÀëtUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄA¢£À ¦Ã½UÉAiÀÄ°è
PÁt¹PÉƼÀÄîªÀAvÉ vÀ½ DAiÉÄÌ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀĪÀÅzÀÄ.

45. 3. ¸ÀAPÀgÀt
 ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ½UÉ ¸ÉÃjzÀ UÀAqÀÄ ºÉtÄÚUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
¸ÀAvÁ£ÉÆÃvÀàwÛ ªÀiÁr¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀjAzÁV ªÀÄÄA¢£À
¦Ã½UÉAiÀÄ ¸ÀAvÁ£À vÀ£Àß JgÀqÀÆ ¥ÉÆõÀPÀ fëUÀ½VAvÀ
©ü£ÀߪÁVgÀÄvÀÛzÉ.

46. £ÀªÀÄä zÉñÀzÀ ºÀ¸ÀÄ«£À vÀ½UÀ¼ÀÄ
 £ÀªÀÄä zÉñÀzÀ°è 3 §UÉAiÀÄ ºÀ¸ÀÄ«£À vÀ½UÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ.
1. zÉòÃAiÀÄ vÀ½UÀ¼ÀÄ:
GzÁ: ¹Azsï, ¸Á»ªÁ¯ï Vgï, ºÀ½îPÁgï EvÁå¢

47. £ÀªÀÄä zÉñÀzÀ ºÀ¸ÀÄ«£À vÀ½UÀ¼ÀÄ
2. ¥ÀgÀzÉòà vÀ½UÀ¼ÀÄ:
GzÁ: d¹ð, ºÁ¯ï ¸ÉÖöÊ£ï, ¨Ëæ£ï, ¹é¸ï, ¥ÉæöʹAiÀÄ£ï EvÁå¢

48. £ÀªÀÄä zÉñÀzÀ ºÀ¸ÀÄ«£À vÀ½UÀ¼ÀÄ
3. ¸ÀAPÀgÀt vÀ½UÀ¼ÀÄ:
GzÁ: PÀgÀuï ¹é¸ï, PÀgÀuï ¥sÉæöʹAiÀĸï, ¥sÉæöʸïªÁ¯ï PÀgÀuï EvÁå¢

49. ¥ÁætÂUÀ¼À°è eÉÊ«PÀ vÀAvÀæeÁÕ£À
 ¸À¸ÀåUÀ¼À°è C¼ÀªÀr¸À¯ÁzÀAvÉ
¥ÁætÂUÀ¼À°èAiÀÄÆ eÉÊ«PÀ vÀAvÀæeÁÕ£À¢AzÀ
EAzÀÄ C£ÉÃPÀ PÀįÁAvÀj ¥ÁætÂUÀ¼À£ÀÄß
£ÉÆÃqÀ§ºÀÄzÁVzÉ.

50. ¥ÁætÂUÀ¼À°è eÉÊ«PÀ vÀAvÀæeÁÕ£À
GzÁ: 1. ªÀÄ£ÀĵÀå£À ªÀA±ÀªÁ» C¼ÀªÀr¸À¯ÁVgÀĪÀ
ºÀ¸ÀÄ, ªÉÄÃPÉ, PÀÄjUÀ¼ÀÄ, ºÉaÑ£À ¨É¼ÀªÀtÂUÉ, ºÁ®Ä
GvÁàzÀ£É ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁA¸À GvÁàzÀ£É vÉÆÃj¹zÉ.

51. ¥ÁætÂUÀ¼À°è eÉÊ«PÀ vÀAvÀæeÁÕ£À
2. ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁUÀ½AzÀ ¥ÀqÉzÀ ªÀA±ÀªÁ»UÀ¼À£ÀÄß C¼ÀªÀr¸À¯ÁzÀ
PÀÄjUÀ¼ÀÄ ºÉZÀÄÑ GuÉÚAiÀÄ£ÀÄß GvÁࢸÀÄvÀÛªÉ.
3. ªÀiÁ£ÀªÀ£À ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ ºÁªÉÆÃð£ï GvÁàzÀ£ÉUÉ PÁgÀtªÁzÀ
ªÀA±ÀªÁ»AiÀÄ£ÀÄß C¼ÀªÀr¸À¯ÁzÀ ºÀ¸ÀÄUÀ¼ÀÄ GvÁࢸÀĪÀ ºÁ°£À°è F
¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ ºÁªÉÆÃð£ï EgÀĪÀÅzÀÄ ¥ÀvÉÛAiÀiÁVzÉ.

52. DºÁgÀ GzÀåªÀÄzÀ°è eÉÊ«PÀ vÀAvÀæeÁÕ£À
 DºÁgÀzÀ ¸ÀAgÀPÀëuÉ ºÁUÀÆ ¸ÀAAiÉÆÃd£ÉUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ
DºÁgÉÆÃvÀà£ÀßUÀ¼À°è C£ÉÃPÀ jÃwAiÀÄ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀÅzÀPÉÌ
“«Ä±ÀæPÀUÀ¼ÀÄ” JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ.
 FUÀ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 3000 §UÉAiÀÄ DºÁgÀ «Ä±ÀæPÀUÀ¼À£ÀÄß
§¼À¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ.

53. «Ä±ÀæPÀUÀ¼À ¥ÀæPÁgÀUÀ¼ÀÄ
3 ¥ÀæPÁgÀUÀ¼ÀÄ
£ÉʸÀVðPÀ «Ä±ÀæPÀUÀ¼ÀÄ
ªÀiÁ£ÀªÀ ¤«ÄðvÀ «Ä±ÀæPÀUÀ¼ÀÄ
1
2
PÀÈvÀPÀ «Ä±ÀæPÀUÀ¼ÀÄ3

54. £ÉʸÀVðPÀ «Ä±ÀæPÀUÀ¼ÀÄ
 ©Ãmï gÀÆmï, PÉøÀj, Cj²t ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¸À¸ÉÆåÃvÀà£Àß
WÀlPÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀtðPÁgÀPÀªÁV §¼À¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ.

55. ªÀiÁ£ÀªÀ ¤«ÄðvÀ «Ä±ÀæPÀUÀ¼ÀÄ
 EªÀÅ ¥ÀæPÀÈwAiÀÄ°è zÉÆgÀPÀĪÀ £ÉʸÀVðPÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À
£ÀPÀ®ÄUÀ¼ÁVªÉ.
 GzÁ: ¸ÀPÀÌgÉ §zÀ®Ä §¼À¸ÀĪÀ ¸ÁåPÀj£ï

56. PÀÈvÀPÀ «Ä±ÀæPÀUÀ¼ÀÄ
 ¤¸ÀUÀðzÀ°è zÉÆgÀPÀ¯ÁgÀzÀ, PÀÈvÀPÀªÁV ¸ÀȶָÀ¯ÁzÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ.
 Cw ºÉaÑ£À ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è §¼À¸À¯ÁUÀÄwÛgÀĪÀ DºÁgÀ «Ä±ÀæPÀUÀ¼ÉAzÀgÉ
“DºÁgÀ ¸ÀAgÀPÀëPÀUÀ¼ÀÄ”
 ¸ÀAgÀPÀëPÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆPÀëöäfëUÀ¼À ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ£ÀÄß vÀqÉzÀÄ, DºÁgÀ
PÉqÀzÀAvÉ ¸ÀAgÀQë¸ÀÄvÀÛªÉ ªÀÄvÀÄÛ DºÁgÀzÀ fëvÁªÀ¢üAiÀÄ£ÀÄß
ºÉaѸÀÄvÀÛªÉ.

57. PÀÈvÀPÀ «Ä±ÀæPÀUÀ¼ÀÄ
 DºÁgÀ ¥ÀzÁxÀðzÀ°ègÀĪÀ PÉƧÄâ CxÀªÁ vÉÊ®zÀ CA±À
PÉlÖ ªÁ¸À£É ¥ÀqÉAiÀÄĪÀÅzÀ£ÀÄß vÀqÉAiÀÄ®Ä §¼À¸À¯ÁUÀĪÀ
“¥Àæw GvÀ̵ÀðPÀUÀ¼ÀÄ”.
 DºÁgÀ ¸ÀA¸ÀÌj¸ÀĪÁUÀ £Á±ÀªÁUÀĪÀ §tÚUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÉÛ
MzÀV¸À®Ä §¼À¸ÀĪÀ “ªÀtðPÁgÀPÀUÀ¼ÀÄ”.

58. PÀÈvÀPÀ «Ä±ÀæPÀUÀ¼ÀÄ
 ¤¢ðµÀÖ gÀÄaAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¸À®Ä §¼À¸ÀĪÀ “gÀÄaPÁgÀPÀUÀ¼ÀÄ”
 DºÁgÀzÀ°ègÀĪÀ ¹»AiÀÄ ¥ÀæªÀiÁtªÀ£ÀÄß ºÉaѸÀ®Ä §¼À¸ÀĪÀ
“¸»PÁgÀPÀUÀ¼ÀÄ”.
 F J¯Áè PÀÈvÀPÀ DºÁgÀ «Ä±ÀæPÀUÀ¼À£ÀÄß FUÀ ¥ÀÄ£Àgï ¸ÀAAiÉÆÃfvÀ
r.J£ï.J. vÀAvÀæeÁÕ£À¢AzÀ vÀAiÀiÁj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.

59. zsÀ£ÀåªÁzÀUÀ¼ÀÄ
²æà ©üêÀÄ¥Àà, «eÁÕ£À ²PÀëPÀgÀÄ (CBZ)
¸À.¥Ëæ.±Á¯É PÉÆüÀ¨Á¼À vÁ: ¹AzsÀ£ÀÆgÀÄ f: gÁAiÀÄZÀÆgÀÄ
Phone: 9986245235
email: bnb.bellad@gmail.com / bnbellad@outlook.com