4. ακερίνα
Οι μεγάλεσ ακερίνεσ ψαρεφονται
με δίκτυα τθσ τράτασ και οι μικρζσ κυρίωσ με
τον ακερινολόγο ι μπζντουλα για να
χρθςιμοποιθΤο χρϊμα τθσ είναι
γκριηοπράςινο, λίγο αςθμί με μια μαφρθ
ταινία ςτα πλευρά που εκτείνεται από το
κεφάλι μζχρι τθν ουρά. Το ςϊμα τθσ
ςτρογγυλεφει από το κεφάλι και μετά. Ζχει
μάτια ςχετικά μεγάλα και ρφγχοσ μυτερό, εξ
ου και το όνομα ςουβλίτθσ. Τα λζπια τθσ
είναι μικρά και ςτρογγυλά με μαφρα
ςτίγματα. Τα κωρακικά πτερφγια είναι κοντά
και πίςω από τα βράγχια, ενϊ τα δφο
ραχιαία πτερφγια είναι ςε αρκετι απόςταςθ
μεταξφ τουσ.
Είναι ψάρι του αφροφ (αφρόψαρο), ηει και
μετακινείται κοπαδιαςτά και τροφι του είναι
περιςςότερο πλαγκτόν. Κατά τον Μάρτιο
πλθςιάηει τισ ακτζσ όπου και αποκζτει τϋ
αυγά του που μζνουν κολλθμζνα ςε πζτρεσ
και ςε φφκια.
Ακερίνεσ υπάρχουν άφκονεσ ςτα ελλθνικά
νερά, το κρζασ τουσ είναι πολφ νόςτιμο
(ειδικά όταν είναι αυγομζνεσ).
Ραραλλαγι τθσ είναι θ κάπωσ
μεγαλφτερθ, λεγόμενθ "κεφαλάσ" (atherina
boyeri) μικουσ μζχρι 18 εκατοςτά με ρφγχοσ
ςτρογυλό.
κοφν και ωσδολϊματα.
6. ςαλάχι
Το ςαλάχι ι ςελάχι θ κοινι ονομαςία των
είδων χονδριχκφων που ανικουν ςτθν
υπζρταξθβατοειδι. Τα βατοειδι
περιλαμβάνουν 500 είδθ ςε 13
οικογζνειεσ. Είναι ςυγγενικά με
τουσκαρχαρίεσ. Χαρακτθρίηονται από τα
μεγάλα κωρακικά πτερφγιά τουσ.
Τα ςαλάχια φτάνουν ςε μεγάλο βάκοσ,
βρίςκονται δε ςχεδόν ςε όλεσ τισ
κάλαςςεσ. Το ςϊμα τουσ είναι
ατρακτοειδζσ και φζρει
μεγάλα πτερφγια που τα βοθκοφν με
διάφορεσ κυματοειδείσ κινιςεισ να
κολυμποφν και να ελίςςονται πολφ
γριγορα. Είναι πεπιεςμζνα ςτθν κοιλιά
και ο ςκελετόσ τουσ είναι χόνδρινοσ.
Τα πτερφγια του ςαλαχιοφ ενϊνονται με
το κεφάλι, ενϊ το ςτόμα του βρίςκεται
ςτο μζροσ τθσ κοιλιάσ, ζχει δε ςχιμα
εγκάρςιασ τομισ. Τα δόντια του είναι
πριονωτά. Το δζρμα τθσ ράχθσ είναι
ςκλθρό μοιάηοντασ με αυτό
των καρχαριοειδϊν, είναι δε χρϊματοσ
γκρίηου, κιτρινωποφ ι ελαιοπράςινου,
φζρει δε ςε οριςμζνα είδθ και κθλίδεσ.
7. Αςτακός
Ο Αςτακόσ είναι κωμόπολθ του νομοφ
Αιτωλοακαρνανίασ, χτιςμζνθ ςε
υψόμετρο 10 μ. ςτον μυχό του
ομϊνυμου κόλπου και με πλθκυςμό
2,538 κατοίκουσ. Αποτελεί τθν ζδρα
του Διμου Ξθρομζρου, ενϊ ιταν
πρϊθν ζδρα του διμου Αςτακοφ.
Ανάμεςα ςτα αξιοκζατά του
περιλαμβάνονται κατάφυτα
τοπία, μοναςτιρια και ιςτορικοί
χϊροι.
Ραλιότερα ο Αςτακόσ ιταν ςθμαντικό
κζντρο εξαγωγισ βελανιδιοφ από το
γειτονικό βελανιδόδαςοσ
Ξθρομζρου ενϊ τα τελευταία χρόνια
ελπίηει ςε οικονομικι ανάπτυξθ με τθν
ολοκλιρωςθ και λειτουργία του νζου
μεγάλου λιμανιοφ ςτο Ρλατυγυάλι.
14. μπαρμποφνι
Το μπαρμποφνι (τρίγλθ θ
μυςτακοφόροσ, παλαιότερα trigla
barbatus, αναφζρεται ωσ Mullus barbatus)
είναι είδοσ ακανκοπτζρυγου ψαριοφ του
γζνουσ Τρίγλθ (Trigla) τθσ οικογενείασ των
τριγλιδϊν (Triglidae)[1]. Το μικοσ του
μπαρμπουνιοφ φκάνει τα 35 εκατοςτά. Ζχει
χρϊμα ερυκρωπό, βακφτερο ςτθ ράχθ και
αςθμζρυκρο ςτθν κοιλιά, καλφπτεται δε από
πολλά μικρά λζπια ωοειδοφσ ςχιματοσ. Τα
ςτθκαία πτερφγια φζρουν τρεισ άκανκεσ το
κακζνα, με τισ οποίεσ το μπαρμποφνι
αναςκάπτει τθν άμμο του βυκοφ για τθν
αναηιτθςθ τροφισ.
Το κεφάλι ζχει κυβικό ςχιμα και φζρει
μεγάλο ςτόμα με μικρά πολυπλθκι δόντια
και ςτισ δφο ςιαγόνεσ, ενϊ το ρφγχοσ είναι
επιμθκυςμζνο και ςτο άκρο φζρει
τριχοειδείσ άκανκεσ (οι οποίεσ λαϊκά
αποκαλοφνται "μουςτάκια", απ' όπου και το
όνομά του). Το ςϊμα είναι επίμθκεσ και
καταλιγει ςε τζςςερισ επιμικεισ άκανκεσ.
Το μπαρμποφνι ηει ςε πολλζσ κάλαςςεσ των
ευκράτων περιοχϊν του πλανιτθ (και ςτισ
ελλθνικζσ), κυρίωσ μζςα ςε ςυμπλζγματα
φυκϊν (φυκιάδεσ), ι ςε αμμϊδεισ - ιλυϊδεισ
βυκοφσ, όπου και αναηθτά τθν τροφι
του, τθν οποία αποτελοφν διάφορα μικρά
μαλάκια. Είναι περιηιτθτο αλίευμα για τθ
τρυφερι και νόςτιμθ ςάρκα του.
15. γόπα
Η γόπα είναι μικρό ψάρι μικουσ 20 –
35 εκατοςτϊν και ςυγγενεφει με
τθ ςάλπα, τον ςπάρο και τον ςαργό.
Υπάγεται ςτα τελεόςτεα ι
υποβραχιόνια και ζχει τα γενικά
χαρακτθριςτικά τουσ. Το επίςθμο
όνομά τθσ είναι "βόωψ ο γνιςιοσ"
(Boops boops) και ανικει ςτθν
οικογζνεια τωνΣπαριδϊν (Sparidae).Οι
γόπεσ ηουν κοπαδιαςτά ςε βραχϊδεισ
ακτζσ και ςε φυκιάδεσ, είναι δε
άφκονεσ ςτισ ελλθνικζσ κάλαςςεσ.
Το κρζασ τουσ είναι εφγευςτο παρά
τθν κάπωσ βαριά οςμι τουσ.
17. καρχαρίας
Οι καρχαρίεσ είναι ψάρια που ανικουν ςτθν
υπζρταξθ Σελαχίμορφα. Οι καρχαρίεσ και τα
μικρότερα ςυγγενικά
τουσ ςκυλόψαρα, γαλζοι κ.ά. ζχουν
ομοιογζνεια μορφολογικι και λειτουργικι.
Ζχουν αςβεςτοποιθμζνο και
αποκλειςτικά χόνδρινο ςκελετό, μεγάλο
κεφάλι, μεγάλα δόντια, ςϊμα
επίμθκεσ, υδροδυναμικό, ιςχυρι ουρά, με
ςυνικωσ ετερόκερκο ουραίο
πτερφγιο, δζρμα τραχφ (καςτανό ςτθ ράχθ
και καςτανόλευκο ςτθν κοιλιά) καλυμμζνο
από "πλακοειδι λζπια" (δερματικά δόντια).
Ρρόκειται για ταχφτατουσ και άριςτουσ
κολυμβθτζσ, αδθφάγα, ςαρκοβόρα ψάρια.
Επίςθσ οι περιςςότεροι καρχαρίεσ
είναι ωοηωοτόκα ηϊα.
Οι καρχαρίεσ ζχουν διαφοροποιθκεί ςε
περίπου 440 είδθ με μζγεκοσ από 20
εκατοςτά μζχρι 15 μζτρα
(φαλαινοκαρχαρίασ). ηουν κυρίωσ ςτισ
κερμζσ κάλαςςεσ, αλλά μπορεί να τουσ
ςυναντιςει κανείσ ςπάνια και ςε μεγάλουσ
πλωτοφσ ποταμοφσ ςτουσ οποίουσ
ειςζρχονται ακολουκϊντασ τα εμπορικά
πλοία, με εξαίρεςθ τον ταυροκαρχαρία[notes
1] που μπορεί να ηιςει άνετα τόςο ςτο γλυκό όςο και
αλμυρό νερό.
20. ςαργός
Ο ςαργόσ (επιςτ. ονομ. Diplodus
sargus) είναι μικρό ψάρι με μικοσ που
φτάνει τα 45 εκατοςτά, και βάροσ που
ξεπερνάει καμιά φορά τα δφο
κιλά.[1] Η επιςτθμονικι του ονομαςία
είναι Diplodus sargus, και ανικει ςτθν
τάξθ των περκόμορφων
(Perciformes), ςτθν οικογζνεια των
ςπαρίδων (Sparidae). Ο ςαργόσ ηει
επίςθσ ςε ολόκλθρθ τθ Μεςόγειο, τθ
Μαφρθ Θάλαςςα και ςτον Ατλαντικό
ωκεανό, από τισ ακτζσ τθσ Γαλλίασ
μζχρι τθ Νότιο Αφρικι. [2] Το ψάρι ζχει
ςτα πλευρά του 9 γκρίηεσ κάκετεσ
γραμμζσ που δεν τισ ξεχωρίηουμε
πάντοτε εφκολα, αλλά το ιδιαίτερο
χαρακτθριςτικό του είναι μια μαφρθ
κθλίδα ςτθ βάςθ τθσ ουράσ και μια
ζντονθ μαφρθ απόχρωςθ ςτο τζλοσ
τθσ ουράσ.
Ο ςαργόσ ζχει εφγευςτο και νόςτιμο
κρζασ και κεωρείται ψάρι πρϊτθσ
ποιότθτασ[3].
21. μελανοφρι
Το ςϊμα του είναι αρκετά φαρδφ ςτθ
μζςθ, τα μάτια του είναι μεγάλα με
διάμετρο ςχεδόν το μιςό φψοσ του
κεφαλιοφ και το ςτόμα του είναι λοξό με
λεπτά χείλια και μόνο κοπτιρεσ μπροςτά
χωρίσ άλλα δόντια.
Το πιο ςυνθκιςμζνο μζγεκοσ είναι ςτα
300-400 γραμμάρια, ενϊ κάποιεσ φορζσ
μπορεί να ξεπεράςει και τα 700 γρ. Το
μικοσ του είναι 34 εκ. και παρόλο το
μικρό του μζγεκοσ ςε ςχζςθ με άλλα
ψάρια, μπορεί να ηιςει 11 χρόνια και
κάποιεσ φορζσ λίγο παραπάνω.
Το χρϊμα του ςτθ ράχθ είναι
αςθμοκάςτανο ι αςθμογάλαηο, ςτα
πλευρά είναι αςθμί και ςτθν κοιλιά ζχει
δζκα περίπου πολφ ψιλζσ μακρουλζσ
γκριηόμαυρεσ γραμμζσ. Πταν ερεκίηεται
το χρϊμα του ςκουραίνει προσ το καφζ
και το βακφ μενεξεδί. Στθ ρίηα τθσ ουράσ
ζχει μια πλατιά μαφρθ κθλίδα, ςχεδόν
κλειςτι ςαν δαχτυλίδι ανάμεςα ςε δυο
άςπρεσ πιο ςτενζσ.
22. γαρίδα
Γαρίδεσ (shrimp) είναι θ γενικι
ονομαςία Αρκροπόδων που περιλαμβάνει
πολλζσ οικογζνειεσ που ανικουν ςτθν υποτάξθ
Κολυμβθτικά και ςτθν τάξθ Δεκάποδα. Γενικά
ανικουν ςτθ τάξθ των αςτακιδϊν. Το
χαρακτθριςτικότερο είδοσ είναι θ κοινή
γαρίδα (Parapenaeus longirostris). Σε αντίκεςθ
με άλλα ςυγγενικά τουσ είδθ, που
περπατοφν, όπωσ θ καραβίδα, οι γαρίδεσ ηουν
αποκλειςτικά ςτθ κάλαςςα, όπου κολυμποφν. Τα
πόδια τουσ είναι μεταπλαςμζνα ςε όργανα
πλεφςεωσ. Αξίηει να ςθμειωκεί θ ικανότθτά τουσ
να αναπλάκουν ζνα τμιμα του ςϊματόσ τουσ αν
πάκει βλάβθ ι το χάςουν (αναγεννθτικι
ικανότθτα), θ οποία υπάρχει ςε όλα τα
καρκινοειδι. Απαντϊνται ςε όλεσ τισ κάλαςςεσ
και ςτα γλυκά νερά, όπωσ επίςθσ εκτρζφονται
για το κρζασ τουσ ςε ιδιαίτερα ενυδρεία.
Χαρακτθριςτικό είδοσ αυτϊν είναι θ
λεγόμενθ γάμπαρθ (αγγλικά prawns) και επίςθσ
τρϊγεται ωσ ορεκτικό.[1] Γενικά, οι γαρίδεσ
αποτελοφν το καλφτερο δόλωμα, ιδιαίτερα
ςτθν αλιεία φαγκριϊν.
29. ςκορπιός
O Σκορπιόσ, Σκορπίνα (Scorpaena)) είναι
γζνοσ ψαριϊν τθσ οικογζνειασ των Σκορπενιδϊν
(Scorpaenidae) τθσ ομοταξίασ των ακανκοπτερυγίων
ςτο οποίο περιλαμβάνονται ευμεγζκθ ψάρια των
κερμϊν και εφκρατων καλαςςϊν. Φζρουν ςϊμα
πεπιεςμζνο με ογκϊδθ κεφαλι και με αρκετά
ανεπτυγμζνα πτερφγια ενϊ το ςϊμα του από τθν
κοιλιά και κάτω είναι λεπτό. Κφρια χαρακτθριςτικά
τουσ είναι το κόκκινο ωσ επί το πλείςτον χρϊμα και ο
μεγάλοσ αρικμόσ ακάνκων που φζρουν ςτο κεφάλι
και τθ ράχθ, των οποίων τα νφγματα είναι οδυνθρά
αλλά και λίγο επικίνδυνα.
Οι ςκορπίνεσ είναι ψάρια αδθφάγα και τρζφονται
από άλλα μικρότερα ψάρια. Το κρζασ τουσ είναι
κάταςπρο και από τα πιό κατάλλθλα ςτθ παραςκευι
εξαίρετου ηωμοφ. Για το λόγο αυτό, ςτα εςτιατόρια
ςερβίρονται ωσ ςοφπα.
Γνωςτότερα είδθ ςτισ ελλθνικζσ κάλαςςεσ είναι θ
"ςκορπίνα ο χοίροσ" και θ "ςκορπίνα θ γραμφι".
Ο Σκορπιόσ αλιεφεται με δίχτυα και με όλα τα είδθ
αγκιςτριϊν. Απαιτείται ιδιαίτερθ προςοχι ςτθν
αφαίρεςθ του αγκιςτριοφ, αςφαλζςτερο πιάςιμο
είναι από το κάτω χείλοσ του. Αρκετι ϊρα από τθν
αλίευςι του διατθρείται ηωντανόσ και ςε κάκε
πλθςίαςμα μπορεί να φουςκϊςει και να αναπθδιςει
προκαλϊντασ νφγματα που φζρνουν διαπεραςτικό
πόνο.
Ο πόνοσ από νφγμα ςκορπιοφ επουλϊνεται με
επίκεμα από 2-3 κόκκουσ υπερμαγγανικοφ καλίου
που εξουδετερϊνει και το δθλθτιριό του.
Η αλιεία του ςκορπιοφ ςτισ ελλθνικζσ κάλαςςεσ, από
ςτατιςτικι άποψθ, παρακολουκείται. Συγκεκριμζνα
το 2001 αλιεφκθκαν 725 τόνοι, το 2002 506 τόνοι και
το2003 662 τόνοι.
