1. '' ΨΤΧΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗ΢Η" ςτισ ςτενζσ ςχζςεισ μεταξφ ενθλίκων ζχει οριςκεί ωσ κάκε
ςυμπεριφορά που μειϊνει τθν αυτο - εκτίμθςθ και το αίςκθμα αςφάλειασ ι αυτό - ελζγχου
ενόσ ςυντρόφου. Έπίςθσ, κεωρθτικοποιείται με βάςθ τισ ςυνζπειεσ τθσ, κακϊσ ζχει
υποςτθριχτεί ότι αποτελεί τθν κακθμερινι διαντίδραςθ με τον/τθν ςφντροφο, θ οποία
κλονίηει τθν ψυχολογικι, ςυναιςκθματικι ι ςυμπεριφορικι ικανότθτα του κφματοσ,
άςχετα από το αν υπιρχε πρόκεςθ, ι αν το τελευταίο ςυνειδθτοποιεί τισ ςυνεπειζσ τθσ
ςυμπεριφοράσ που υφίςταται. Αρκετά ςοφά ςυςχετίηεται και με τθ ςωματικι κακοποίθςθ,
αν και ζχει αναγνωριςτεί, ότι υπάρχουν πολλαπλζσ εκφάνςεισ τθσ εξουςίασ ςτο /ςτθ
ςφντροφό του εκτόσ των βίαιων ςωματικϊν πράξεων.
Παρά τθν περιοριςμζνθ κεωρθτικοποίθςθ τθσ ψυχολογικισ κακοποίθςθσ, ζχουν εξαχκεί
χριςιμα ερευνθτικά δεδομζνα αναφορικά με τθ ςυχνοτθτά τθσ. Γιά παράδειγμα, ζχει
παρατθρθκεί ότι θ ψυχολογικι κακοποίθςθ ςυμβαίνει ςτθν πλειονότθτα των ςχζςεων, ςτισ
οποίεσ υπάρχει ςωματικι κακοποίθςθ, ενϊ ζχει αναφερκεί ότι θ ψυχολογικι βία ςυνδζεται
ςτενά με τθν πικανότθτα βίαιων ςωματικϊν επικετικϊν επικζςων. Έξάλλου, ζχει
αποδειχκεί ότι θ πρϊιμθ εμφάνιςθ ψυχολογικισ κακοποίθςθσ τείνει να καταλιγει ςε
ςωματικι κακοποίθςθ μζςα ςτα πρϊτα χρόνια του γάμου.
Έντοφτοισ, υπάρχει θ παραδοχι ςε άλλεσ ζρευνεσ ότι θ ψυχολογικι κακοποίθςθ μπορεί
να παρατθρθκεί ςε ςχζςεισ όπου δεν ζχει αναφερκεί ςωματικι κακοποίθςθ και θ δυναμικι
τθσ πρϊτθσ είναι δυνατόν ςτθν πραγματικότθτα να αποκλίνει από τθ δυναμικι τθσ
τελευταίασ. Έχει, επίςθσ, ςθμειωκεί ότι ο '' κφκλοσ βίασ'' που ενυπάρχει ςτθ ςωματικι
κακοποίθςθ δεν παρουςιάηεται πάντα ςε περιπτϊςεισ ψυχολογικισ κακοποίθςθσ, γεγονόσ
το οποίο φανερϊνει μάλλον μια γραμμικι κλιμάκωςθ, παρά επαναλαμβάνομενουσ κφκλουσ
ζνταςθσ και απεμπλοκισ από τθν τελευταία. Ενϊ οι γυναίκεσ που κακοποιοφνται ςωματικά,
γνωρίηουν ότι θ βία εναντίον τουσ είχε ςκοπό να τισ βλάψει, τα κφματα ψυχολογικισ βίασ
ζχουν μεγαλφτερθ δυςκολία ςτο να τθν αναγνωρίςουν ωσ κακοποίθςθ και κατά ςυνζπεια
είναι λιγότερο εμφανζσ ςτο να αμυνκοφν ι να ανανιψουν από τισ επικζςεισ ψυχολογικισ
υφισ.
Η ψυχολογικι κακοποίθςθ διζπεται από κάποια κοινά χαρακτθριςτικά τόςο ςτουσ
ενιλικεσ, όςο και ςτα παιδιά. Σα ςχιματα και για τουσ δφο πλθκυςμοφσ περιλαμβάνουν τθν
απόρριψθ, τθν ταπείνωςθ και τον εξευτελιςμό, απειλζσ ι/και τρομοκράτθςθ, εκμετάλλευςθ
ι/ και χριςθ ''ανδρικϊν προνομίων'', κακϊσ και απομόνωςθ. Παρά τισ ομοιότθτεσ που
προαναφζρκθκαν ςτθν ψυχολογικι κακοποίθςθ των ενθλίκων και των παιδιϊν, υπάρχουν,
και ςαφείσ διαφορζσ, όπωσ θ πακολογικι ηιλια, ι οικονομικι ςτζρθςθ, θ εξαιρετικι
ςυμπεριφορά και θ κοινωνικι απομόνωςθ, ςυμπεριφορζσ που παρατθροφνται πρωταρχικά
ςτισ ςχζςεισ των ενθλίκων και θ παραμζλθςθ τθσ ιατρικισ φροντίδασ, τθσ ψυχικισ υγείασ
και τθσ εκπαίδευςθσ, θ οποία επιςυμβαίνει αποκλειςτικά ςτθν ψυχολογικι κακοποίθςθ των
παιδιϊν.
Η μελζτθ που διεξιχκθκε από το Ευρωπαικό Λόμπυ Γυναικϊν ( European Women's
Lobby ) ςχετικά με το " ςκοτεινό αρικμό ενδοοικογενειακισ βίασ " ςτα κράτθ τθσ
Ευρωπαικισ Ένωςθσ, αποδεικνφει ότι θ ενδοοικογενειακι βία αποτελεί τθ ςυχνότερθ
μορφι βίασ κατά των γυναικϊν. Σα ποςοςτά που παρουςιάηονται από τισ χϊρεσ που

2. ςυμμετείχαν ςτθ ςυγκεκριμζνθ ζρευνα, είναι ενδεικτικά τθσ ανθςυχθτικισ διάςταςθσ που
ζχει πάρει το φαινόμενο τθσ βίασ μζςα ςτθν οικογζνεια...
- ΢τθν Ολλανδία (1989) το 13% των γυναικϊν που ςυμμετείχαν ωσ υποκείμενα ςτθν
ζρευνα τθ ςυγκεκριμζνθ χρονικι περίοδο, ιταν κφματα ςεξουαλικισ ι/και ςωματικισ
κακοποίθςθσ.
- ΢το Βζλγιο (1998), ο πλζον ςυχνόσ και επικίνδυνοσ δράςτθσ ιταν ο ςφντροφοσ,
αναφορικά με ςοβαρζσ πράξεισ βίασ κατά των γυναικϊν (48,4% ).
-΢τθ Φινλανδία (1998) το 22% των ζγγαμων γυναικϊν, κακϊσ και αυτζσ που ςυηοφςαν με
το ςυντροφό τουσ, είχε δεχτεί βία ι απειλζσ από τον τελευταίο, ενϊ το 9% είχαν υπάρξει
κφματα κατά τον τελευταίο χρόνο.
΢φμφωνα με άλλεσ μελζτεσ
- ΢τθν Πορτογαλία το 52,8% των γυναικϊν είχε υπάρξει κφμα βίασ με δράςτθ το ςφηυγο
/ςφντροφο του, με κφρια μορφι βίασ τθν ψυχολογικι κακοποίθςθ.
- ΢τθ Γαλλία (2001 ) 1.350.000 γυναίκεσ υπιρξαν κφματα ενδοοικογενειακισ βίασ.
- ΢τθ Ρωςία 13.000.000 γυναίκεσ δολοφονοφνται ετθςίωσ, με δράςτθ το ςφηυγο ι
ςυντροφό τουσ.
- ΢τθ Νορβθγία 10.000 γυναίκεσ αναηθτοφν τθν παροχι ιατρικισ βοικειασ, εξαιτίασ
τραυματιςμϊν που υπζςτθςαν από το ςφηυγο/ ςφντροφο τουσ.
-΢το Ηνωμζνο Βαςίλειο, το 25% των γυναικϊν ζχουν υποςτεί ςωματικι κακοποίθςθ από
τον τωρινό ι τον πρϊθν ςφηυγο/ ςφντροφο κάποια ςτιγμι τθσ ηωισ τουσ.
Η