4. Przymusowe przesiedlanie i więzienie
cywilów, egzekucje bez sądów, napaści
na miasta i niszczenie wiosek oraz miejsc
kultu stały się częścią świadomej
i systematycznej polityki czyszczenia
etnicznego…..
5.
6. Zabijali się i za to kochała ich Europa. Za wieczorne wiadomości.
Za trochę urozmaicenia w szarzyźnie liberalnej demokracji. Przy
wieczornym dzienniku nawet mdła liberalna demokracja
zaczynała trochę inaczej smakowad. Teraz przestali się zabijad.
Trudno się z tym pogodzid, ponieważ nie ma komu współczud,
nie ma kim pogardzad. Cała nadzieja w Albaoczykach z Kosowa.
Cała nadzieja w bośniackich Serbach. Bo jeśli nie, to zostaną
tylko transmisje z innych kontynentów. Tak jak dwadzieścia lat
temu pociechę niosły relacje z komunistycznego Wschodu.
Andrzej Stasiuk, Dziennik pisany później
7. „To, co dokonało się w Srebrenicy
w ciągu kilku lipcowych dni 1995 r., to
jedna z największych zdrad, której
dopuściła się ludzkośd”
Tadeusz Mazowiecki
8. Jest jeszcze gorąca jesieo 1991 r. Rozpada się stara
jugosłowiaoska federacyjna republika, niezależna
Słowenia, Chorwacja i Macedonia już zostały
uznane, chod w Chorwacji trwa wciąż wojna.
Parlament Bośni i Hercegowiny, która pozostaje
częścią okrojonej Jugosławii, mimo sprzeciwu
bośniackich Serbów ogłasza deklarację suwerenności.
W stolicy Jugosławii, Belgradzie wszyscy mówią
o wojnie w Bośni: że jeżeli wybuchnie, to będzie
najkrwawsza, najokrutniejsza, dramat dla Europy.
Mówią o wojnie, której jeszcze nie ma, jak o czymś
nieuchronnym, co musi nastąpid.
9. Kilka słów o tym, co było przed:
Republika Jugosławia:
-Serbia,
-Macedonia,
-Chorwacja,
- Bośnia i Hercegowina,
-Słowenia,
-Czarnogóra.
1945- 1980 rządy Josipa Tito.
1980- 1990- kryzys gospodarczy, strach przed rozpadem republiki,
dominującą rolę w paostwie odgrywają Serbowie, wzrost
antagonizmów narodowościowych.
1986- Slobodan Milosevic zostaje przewodniczącym Związku
Komunistów Serbii
1991- rozpad Jugosławii
10. W 1991 roku paostwa ogłosiły niepodległośd.
Republika Serbii zdecydowanie potępiła decyzje o
uchwaleniu niepodległości tych paostw, dlatego kiedy
Chorwacja i Słowenia proklamowały swoją suwerennośd,
rozpoczęła się jugosłowiaoska wojna domowa.
Doszło do walk armii jugosłowiaoskiej (zdominowana
przez Serbów) i serbskich ochotników z oddziałami
słoweoskimi i chorwackimi.
Walki serbsko-słoweoskie ustały po kilku dniach, serbsko-
chorwackie toczyły się do kooca roku. Zabitych zostało
około 20 tysięcy ludzi.
Narody byłej Jugosławii mordowały się wzajemnie,
rozstrzeliwały jeoców, ludnośd cywilną i dokonywały
czystek etnicznych.
11. W czerwcu 1993 doszło do nowej wojny, gdy mieszkający na
terenie Chorwacji Serbowie ogłosili powstanie swego paostwa –
Serbskiej Krajiny, której mieszkaocy w nielegalnym referendum
opowiedzieli się za związkiem z Jugosławią. Armia chorwacka w
lecie 1995 zlikwidowała Krajinę, łamiąc opór Serbów. Do wojny
doszło też w Bośni i Hercegowinie, gdzie Serbowie
proklamowali Serbską Republikę na terenie Bośni i Hercegowiny,
do której chcieli włączyd serbskie enklawy. Na terenie Bośni i
Hercegowiny problem był szczególnie skomplikowany, gdyż
zamieszkiwały ją trzy narody: Serbowie, Chorwaci i Bośniacy–
różniące się religią, do tego żaden z nich nie zamieszkiwał
zwartego obszaru. Wszyscy praktykowali ludobójstwo, co
spowodowało, że po zakooczeniu wojny niektórzy zbrodniarze
wojenni trafili przed międzynarodowy trybunał w Hadze. 12
października 1995 roku w życie weszło zawieszenie broni,
jednakże nie było ono wszędzie respektowane.
12. Oblężenie Sarajewa
Oblężenie
rozpoczęło się 6
kwietnia 1992 r. i
trwało do kooca
października 1995.
Podczas oblężenia
miasto było cały
czas ostrzeliwane z
otaczających gór,
odcięte od dostaw
wody i prądu, a
żywnośd
dostarczano
nieregularnie.
Zginęło ponad 10
500 osób,
praktycznie
wszystkie budynki
zostały zniszczone
lub uszkodzone.
13. Góry otaczające Sarajewo zostały opanowane przez
wojska serbskie liczące 18 000 żołnierzy. Armia ta
dysponował a czołgami, moździerzami, karabinami
maszynowymi, wyrzutniami rakiet oraz karabinami
snajperskimi. 2 maja 1992 roku Serbowie całkowicie
zablokowali miasto. Bośniackie siły liczyły około 40 000
żołnierzy, jednak były słabo wyposażone i nie
przełamały oblężenia.
Szacuje się, że w mieście w czasie oblężenia zginęło
lub zaginęło ok. 10 000 osób. W gronie tym było ponad
1500 dzieci. Dodatkowo rannych zostało blisko 56 000
osób, w tym prawie 15 000 dzieci.
W 1995 roku wskutek działań wojennych i
przymusowej migracji liczba mieszkańców Sarajewa
zmniejszyła się do 334 663 osób – było to 64%
przedwojennej liczby ludności.
18. Miss Sarajevo
Podczas wojny młodzi na Bałkanach czuli, że Europa i świat zapomniały o
nich, nie udzielając dostatecznej pomocy. Ludzie ginęli w Srebrenicy pod
nosem żołnierzy sił pokojowych, w oblężonym przez ponad trzy lata
Sarajewie.
Miasto, pozbawione kontaktu ze światem, stało się symbolem tego
zapomnienia.
Bono, jako pierwsza rozpoznawana postad z Zachodu, dał mieszkaocom
miasta znak, że ich widzi. W 1993 r. z liderem U2 skontaktował się
filmowiec Bill Carter, który był w Sarajewie świadkiem zorganizowanego
podczas oblężenia konkursu piękności.
Do jego filmu dokumentalnego "Miss Sarajevo" Bono napisał tytułową
piosenkę, a dzięki specjalnym łączom satelitarnym podczas trasy
koncertowej Zoo TV Tour pokazywał Europejczykom zdjęcia kręcone przez
Cartera, by zobaczyli, co w tej samej chwili przeżywają ich rówieśnicy w
Bośni.
W nagraniu "Miss Sarajevo" wziął udział Luciano Pavarotti. W teledysku
kandydatki do tytułu najpiękniejszej dziewczyny z ostrzeliwanego wtedy
Sarajewa trzymają w rękach transparent z napisem "Nie pozwólcie im nas
zabijad".
21. Masakra w Srebrenicy – funkcjonująca w światowej
opinii publicznej nazwa masowych egzekucji
wykonanych na około 8 000 muzułmaoskich mężczyzn
i chłopców przez zbrojne oddziały Serbów w dniach
od 12 lipca do 16 lipca 1995 r. w czasie wojny w Bośni,
w okolicach miasta Srebrenica. Masakra ta jest
uznawana za "największe ludobójstwo w Europie od
czasu II wojny światowej".
22. Srebrenica i okoliczne tereny w promieniu 30 km zostały
ogłoszone przez ONZ "strefą bezpieczeństwa„. W
styczniu 1995 r. w Potočari, 5 km od Srebrenicy ulokował
swoją kwaterę holenderski batalion ONZ (około 200
żołnierzy), odpowiedzialny za ochronę "Strefy".
W okresie bezpośrednio poprzedzającym atak Serbów,
oddziały armii Bośni i Hercegowiny wykorzystywały "Strefę"
jako bazę do ataków na ludność serbską
W maju 1995 r. Rada Bezpieczeństwa ONZ zdecydowała nie
powiększać jednostek chroniących "Strefy bezpieczeństwa"
w Bośni. Od kwietnia 1995 r. Serbowie opanowali tereny
wokół "Strefy" odcinając zaopatrzenie, a także pomoc
humanitarną.
23. Generał Zdrawko Tolimir (po prawej) z grupą oficerów ONZ w pobliżu
Banja Luki. 20 października 1995 roku. Tolimir został zatrzymany w 2007
roku i skazany przez Trybunał w Hadze za udział w masakrze Srebrenicy
24. Spotkanie gen. Radko Mladicia (pierwszy z lewej) z dowódcą holenderskich sił
UNPROFOR płk. Karremasem (w środku) 12 lipca 1995 r. tuż przed masakrą w
Srebrenicy.
25. 11 lipca po południu Ratko Mladid i jego żołnierze wkroczyli do
Srebrenicy, gdzie prawie nie było mężczyzn, bo ukryli się
w lesie, poszli do Tuzli lub do holenderskiej kwatery głównej.
A nazajutrz weszli także do Potocari, otoczyli uchodźców, którzy
schronili się w bazie. Holenderskim żołnierzom kazano złożyd
broo. Po rozmowach holenderskiego dowódcy UNPROFOR płk.
Karremansa z Mladiciem powstał plan, że UNHCR i Czerwony
Krzyż będą ewakuowad uchodźców, 20 tys. muzułmanów.
Tym, którzy chcą żyd, kazano wcześniej oddad broo. Mladid
żądał, żeby ONZ podstawiła autobusy do deportacji uchodźców
na tereny kontrolowane przez muzułmanów. Suljagid cytuje
fragment tej rozmowy. „To ja jestem komendantem batalionu
i to ja… – mówił, a raczej próbował mówid Holender.
26.
27. Z Bratunatc leżącego około 5 mil od Srebrenicy rozpoczęła się ewakuacja,
więźniów przewieziono na północ do szkoły w Grbavci, gdzie ulokowano ich
w sali gimnastycznej, następnie wywieziono jeoców na pole i rozstrzelano.
Kolejną grupę wywieziono do szkoły w Petkovci, rozstrzelano ich nad tamą.
Egzekucje trwały od popołudnia do nocy, rannych dobijano jeszcze rano.
W tych dwóch egzekucjach zabito ponad 1000 mężczyzn.
Do 16 lipca 1995 r. Serbowie wykonali egzekucje,
w których zginęło co najmniej 7414 bośniackich
muzułmanów
28. Cmentarz-Pomnik ofiar masakry w Srebrenicy w Potočarach.
Do lipca 2012 roku dzięki badaniom DNA zidentyfikowano 6838 ofiar masakry,
na cmentarzu spoczęło dotychczas 5657 ofiar
29. Wydarzenia w Srebrenicy w 1995 r. były ostatnią,
najtragiczniejszą odsłoną tego konfliktu,
świadkowie do dziś nie potrafią logicznie wyjaśnid,
jak w środku sytej Europy mogło dojśd do takiej
masakry? Jak mogła się zdarzyd pod okiem
holenderskich błękitnych hełmów ONZ?
http://www.polityka.pl/historia/1527253,1,srebrenica---zdrada-
onz.read#ixzz2CE8nt1tb
