Quy trình phát triển phần mềm và dịch vụ Công nghệ Thông tin dựa trên Nguồn Mở. Tại Hội Thảo CNTT, Thành phố Hồ Chí Minh 2011 Tiến sỹ Hoàng Lê Minh.

1. BỘ THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG (MIC)
VIỆN CÔNG NGHIỆP PHẦN MỀM VÀ NỘI DUNG SỐ VIỆT NAM (NISCI)
Quy trình phát triển phần mềm và
dịch vụ CNTT dựa trên nguồn mở
TS Hoàng Lê Minh
TP Hồ Chí Minh, 22/09/2011

2. Nội dung trình bày
1. Nhận thức về PMNM và bản quyền phần mềm
2. Xu thế phát triển CNTT, CNPM và dịch vụ CNTT
3. Quy trình phát triển phần mềm / dịch vụ CNTT
4. Điện toán đám mây Rồng Thông minh Việt Nam
5. Đề xuất về đầu tư ứng dụng và phát triển PMNM
tại Việt Nam (thảo luận)
Viện Công nghiệp Phần mềm và Nội dung số Việt Nam - Bộ Thông tin và Truyền thông 2

3. 1. Nhận thức về PMNM
và bản quyền phần mềm
Phát triển phần mềm liên quan tới Sở hữu trí tuệ, là
quyền của các tổ chức, cá nhân được pháp luật bảo hộ
đối với tài sản trí tuệ do mình đầu tư và sáng tạo
Quyền tác giả, quyền sở hữu công nghiệp, nhãn
hiệu hàng hóa liên quan tới phần mềm được bảo hộ
theo các bộ Luật Dân sự, Luật Sở hữu trí tuệ, Luật Công
nghệ Thông tin...
Việt nam không bảo hộ độc quyền sáng chế, phát
minh, bí mật kinh doanh đối với sản phẩm phần mềm
PMNM cũng như các sản phẩm trí tuệ khác được bảo
hộ quyền SHTT (bảo vệ sự đầu tư để phát triển)
Viện Công nghiệp Phần mềm và Nội dung số Việt Nam - Bộ Thông tin và Truyền thông 3

4. Các khía cạnh pháp lý
Theo Pháp luật VN, khi quyền tác giả phần mềm bị xâm
phạm, tùy thuộc vào tính chất và mức độ hành vi có thể bị xử
phạt bằng các biện pháp dân sự, hành chính, hình sự …
Theo WTO (hiệp định TRIPS), nếu không tuân thủ quy định
về bảo hộ SHTT trong lĩnh vực bản quyền phần mềm, có thể
bị đưa ra kiện tại Hội đồng Giải quyết Tranh chấp Thương
mại
Theo quy định mới đây của Bộ Thương mại Mỹ (DOC),
doanh nghiệp Việt Nam có thể bị cấm xuất khẩu hàng hóa và
dịch vụ vào Thị trường Mỹ, nếu bị phát hiện có sự vi phạm
các quyền SHTT liên quan tới phần mềm máy tính
Vi phạm bản quyền phần mềm thường dẫn tới các thiệt
hại về tài chính cho doanh nghiệp
Viện Công nghiệp Phần mềm và Nội dung số Việt Nam - Bộ Thông tin và Truyền thông 4

5. Sử dụng PMNM còn nhiều khó khăn
Sử dụng
Thói quen sử dụng phần mềm (không có bản quyền)
Nhận thức về an toàn thông tin không cao
Thiếu quyết tâm, thiếu kỹ năng cài đặt, cấu hình
Phát triển / cài đặt
Quy trình phát triển và cài đặt PMNM còn khá phức tạp
Thiếu chuyên gia hỗ trợ, xử lý lỗi kỹ thuật
Sản phẩm (miễn phí)
Khó cài đặt, khó cấu hình, nâng cấp
Ít khả năng tích hợp ứng dụng (làm việc nhóm, đám
mây)
Viện Công nghiệp Phần mềm và Nội dung số Việt Nam - Bộ Thông tin và Truyền thông 5

6. Vai trò của ngành CNTT đối
với PMNM
PMNM cũng chịu sự điều chỉnh chung của pháp luật về
SHTT, tuy nhiên PMNM có đặc thù riêng, liên quan tới các
giấy phép bản quyền, quy trình sáng tạo và phát triển
sản phẩm dựa trên PMNM
Nhận thức về quyền SHTT đối với PMNM và thực thi
bảo hộ quyền SHTT liên quan tới PMNM là cần thiết để
ứng dụng và phát triển CNTT
Để có sản phẩm và dịch vụ CNTT chất lượng cao dựa
trên PMNM cần có sự đầu tư và tham gia đóng góp của
cộng đồng và doanh nghiệp trong nghiên cứu phát triển,
chuyển giao công nghệ, hoàn thiện và đóng gói sản phẩm,
giải pháp, cung cấp dịch vụ, đào tạo hướng dẫn sử dụng.
Viện Công nghiệp Phần mềm và Nội dung số Việt Nam - Bộ Thông tin và Truyền thông 6

7. 1. Nhận thức về PMNM
và bản quyền phần mềm (tt)
Viện Công nghiệp Phần mềm và Nội dung số Việt Nam - Bộ Thông tin và Truyền thông 7

8. 1. Nhận thức về PMNM
và bản quyền phần mềm (tt)
Viện Công nghiệp Phần mềm và Nội dung số Việt Nam - Bộ Thông tin và Truyền thông 8

9. 1. Nhận thức về PMNM
và bản quyền phần mềm (tt)
PMNM cũng là sản phẩm của lao động trí tuệ và không
nằm ngoài sự điều chỉnh của pháp luật về Quyền SHTT &
Bản quyền phần mềm
Ứng dụng và phát triển PMNM có sử dụng các thành
phần, thư viện và công cụ lập trình nguồn mở chứa đựng
các nguy cơ tranh chấp về pháp lý
Cần có sự xem xét thấu đáo về quyền SHTT đối với
PMNM, nhưng không nên quá quan ngại về vấn đề bản
quyền sử dụng PMNM
Nhận thức đúng đắn, đầy đủ về quyền SHTT trong
PMNM, đặc biệt từ phía doanh nghiệp phát triển, cơ quan
quản lý nhà nước và nguời sử dụng là rất cần thiết để
tăng cường đầu tư phát triển và ứng dụng PMNM
Viện Công nghiệp Phần mềm và Nội dung số Việt Nam - Bộ Thông tin và Truyền thông 9

10. Điện toán đám mây - xu thế phát
triển của phần mềm và dịch vụ
Điện toán đám mây =
công nghệ phần mềm +
phần cứng + mạng máy
tính / Internet => “đám
mây” tính toán, “đám
mây” dữ liệu, “đám
mây” dịch vụ => Giảm
chi phí quản lý và khai
thác tài nguyên, sẵn
sàng, nhanh chóng, ổn
định và bảo mật cao
Người dùng dịch vụ CNTT không cần có kỹ năng chuyên môn (để
cài đặt, cấu hình, sử dụng phần mềm và mạng)
Tổ chức & doanh nghiệp không cần đầu tư hạ tầng mạng, máy chủ,
-
quản trị và nâng cấp hệ thống
Viện Công nghiệp Phần mềm và Nội dung số Việt Nam - Bộ Thông tin và Truyền thông 10

11. Các mô hình Điện toán đám mây

Đám mây công cộng (Public Cloud): không đòi hỏi đăng ký
trước, do bên thứ 3 cung cấp bên ngoài tường lửa (Internet), truy
cập qua môi trường Web

Đám mây cộng đồng (Community Cloud): được cung cấp cho
một cộng đồng người dùng có đăng ký sử dụng

Đám mây riêng (Private Cloud) được cung cấp bên trong mạng
nội bộ, do khách hàng trực tiếp quản lý

Đám mây lai (Hybrid Cloud): kết hợp đám mây công cộng / đám
mây riêng phục vụ ứng dụng lớn đòi hỏi tính tương tác cao, có thể
hoạt động giữa các loại đám mây
Các đám mây có thể xây dựng bằng Phần mềm nguồn mở
Viện Công nghiệp Phần mềm và Nội dung số Việt Nam - Bộ Thông tin và Truyền thông 11

12. Đám mây “PMNM” & “Thương mại”
Microsoft
Google
Viện Công nghiệp Phần mềm và Nội dung số Việt Nam - Bộ Thông tin và Truyền thông 12

13. ”Bầu trời” và các ”đám mây”
Sun
Google
IBM
Internet
Windows
Azure
Amazon

14. Quy trình phát triển PMNM
Mục tiêu: Chuẩn hóa các quy trình phát triển sản phẩm dựa
trên PMNM, tính toán đầy đủ các chi phí cần thiết để phát triển
sản phẩm, cung cấp dịch vụ CNTT có chất lượng cao
Thực tiễn: có ba mức độ và có sự khác nhau trong quy trình
phát triển sản phẩm dựa trên PMNM:
1. Lựa chọn và đóng gói các PMNM có sẵn thành các bản
phân phối (miễn phí hoặc có thu phí)
2. Tùy chỉnh cải tiến một số chức năng PMNM đã có và
đóng gói thành các bản phân phối (có hỗ trợ thương mại)
3. Phát triển một số sản phẩm mới và đóng gói trên nền
PMNM (bản quyền thương mại)
Viện Công nghiệp Phần mềm và Nội dung số Việt Nam - Bộ Thông tin và Truyền thông 14

15. Lựa chọn quy trình phát triển
PMNM
Lựa chọn mức độ phát triển PMNM tùy thuộc vào chi phí và
quy trình đầu tư tự phát triển cài đặt hay mua sắm (dịch vụ)
Mục tiêu đầu tư: giảm chi phí phát triển phần mềm, chi phí mua
bản quyền thương mại, đáp ứng tối đa yêu cầu nghiệp vụ
Giải pháp: tái sử dụng các mô-đun, thành phần, thư viện PMNM
có sẵn, phát triển bổ xung, chỉnh sửa chức năng phù hợp.
Kết quả: kéo dài thời gian sử dụng phần cứng, thiết bị, đảm bảo
hiệu năng hoạt động, giảm chi phí đầu tư, chi phí vận hành, chi phí
nâng cấp
Điều kiện: đào tạo và hỗ trợ triển khai như dịch vụ chuyên
nghiệp
Viện Công nghiệp Phần mềm và Nội dung số Việt Nam - Bộ Thông tin và Truyền thông 15

16. Mô hình điện toán đám mây
iDragon Cloud
Cloud
Cloud Cloud Devic
Device Device Cloud
e
Devic
Cloud e
Cloud Cloud Box
Box Box Cloud
Cloud Box
Box Cloud
Box
Cloud
Box
Cloud
Cloud
Device
Device
Cloud
Cloud Cloud Box
Device Box Data Cloud
Center Box
Cloud
Device
Cloud
Device Cloud
Device

17. Máy tính đám mây
iDragon CloudPC
NetScan Graphics Dictionary
Scanner, manager Editor, manager english, japanese,...
VoIP Communication Keyboard input
Web browser, social,
voice/video conference VN,JAP,KHMer,...
mail
Doc Management Media Office
word, presentation,
Share file, permission file player, editor, manager
spreadsheet
Management iDragon Service Management CloudPC
data enterprise user
ubuntu
Linux Kernel
Viện Công nghiệp Phần mềm và Nội dung số Việt Nam - Bộ Thông tin và Truyền thông 17

18. Máy tính bảng/SP/TV-STB
iDragon CloudTablet/Phone/TV
NetScan Graphics Dictionary
Scanner, manager Editor, manager english, japanese,...
VoIP Communication Keyboard input
Web browser, social, VN,JAP,KHMer,...
voice/video conference
mail
Doc Management Media Office
word, presentation,
Share file, permission file player, editor, manager
spreadsheet
Ubuntu OS
Management iDragon Service Management
data enterprise user
Ubuntu / Android Android OS
Linux Kernel

19. Thiết bị mạng thông minh
iDragon CloudBox
Folder share
ERP Mail
management
Conference
ECM backup data
management
storage Remote Internet
management storage Management NetBox
NetServer iDragon
NetServer NetBox
CloudBo
iDragon x
directory service Data NetStorage
DataServer NetStorage Server
Ubuntu server
Small / Medium / Large
Linux Kernel - State Agencies
- Organizations
- Enterprises

20. Các dịch vụ nền tảng và
giá trị gia tăng iDragon
➢ Dịch vụ nền tảng
● Quản trị người dùng và tài nguyên tính toán
● Quản lý dữ liệu người dùng / dùng chung
● Dịch vụ trao đổi thông tin trực tuyến (Email/VoIP/Video
Con)
➢ Sản phẩm và Dịch vụ giá trị gia tăng
● Hệ thống tạo lập dữ liệu (số hóa), quản trị tài liệu số số
● Hệ thống máy bán hàng (POS), dịch vụ quản trị khách
hàng (CRM), quản lý tài nguyên DN trên đám mây
● Hệ thống thu thập và quản lý dữ liệu quy mô lớn, phân
tán
● Các hệ thống giám sát, cảm biến
Viện Công nghiệp Phần mềm và Nội dung số Việt Nam - Bộ Thông tin và Truyền thông 20

21. iDragon CloudPC/Tablet
cho cộng đồng và doanh nghiệp
CloudPC Enterprise (bản doanh nghiệp)
Tải firmware từ máy chủ
mạng LAN vào RAM
eth1
Netserver CloudBox
Cloud PC
Switch
Tải firmware từ ổ cứng
Internet eth0 (HDD) vào RAM
FW
eth2 Cloud PC
Data NetStorage
Server Tải firmware từ USB
vào RAM
Cơ quan
Cloud Box (AiOC) Cloud PC
CloudPC Community (bản cộng đồng)
Tải firmware từ ổ cứng
(HDD) vào RAM
Modem Switch
Internet
Tải firmware từ USB
vào RAM
Công cộng / nhà riêng
Viện Công nghiệp Phần mềm và Nội dung số Việt Nam - Bộ Thông tin và Truyền thông 21

22. iDragon Cloud
triển khai cho doanh nghiệp lớn
CloudPC
Switch
eth0
NetServer CloudBox
NetServer CloudPC
eth1
Internet eth0
FW CloudPC
Switch
VoIP
Switch
eth0
CloudBox
CloudPC
NetStorage
eth3
eth2
Switch
Data
Data NetStorage eth0 CloudBox CloudPC
Server
Server
NetStorage CloudPC
ERP Cloud Box
(All-in-one-Cloud)
ECM Remote
CloudBox NetStorage
Switch
CloudPC CloudPC CloudPC
Viện Công nghiệp Phần mềm và Nội dung số Việt Nam - Bộ Thông tin và Truyền thông 22

23. iDragon Cloud dùng cho Văn phòng
iDragon + Active RFID + IPN
CloudBox Net NetBox
Server
Data Net
Server Storage
Switch
Cloud PC Cloud PC Cloud PC Cloud PC

24. Giám sát và cảnh báo môi trường
giảm nhẹ thiên tai
- iDragon Cloud Platform
- Hệ thống cảm biến chuyên dụng.
- Hệ thống mạng không dây mắt lưới
- Hệ thống bảo mật IPN.
- Hệ thống năng lượng mặt trời.
Viện Công nghiệp Phần mềm và Nội dung số Việt Nam - Bộ Thông tin và Truyền thông 24

25. Hạ tầng + dịch vụ đám mây trên
nền tảng mạng không dây mắt lưới
Digital Signage
IPN Supplicant
Laptop PC
IPN Supplicant
IPN Station
Mobile IP Phone
IPN Supplicant
WiFi camera
IPN Supplicant
Viện Công nghiệp Phần mềm và Nội dung số Việt Nam - Bộ Thông tin và Truyền thông 25

26. Mô hình hợp tác phát triển và
kinh doanh dịch vụ
Cloud
Service
Data, Mail, Scan, Music
Data, Providers Music
Mail, Scan,
Video, Game, etc.
Video, Game, etc.
iDragon Management
iDragon iDragon Cloud
Cloud Networking
Devices Roaming, Mesh, Security,
Roaming, Mesh, Security,
CloudPC
CloudPC Virtualization, etc
Virtualization, etc
CloudTablet
CloudTablet
CloudTV
CloudTV

27. Đề xuất chính sách liên quan
PMNM
+ Hỗ trợ thông tin, nâng cao nhận thức, đào tạo nhân lực,
nghiên cứu chuyển giao công nghệ
+ Phát triển cộng đồng và các doanh nghiệp chuyên về
sản phẩm PMNM và dịch vụ đám mây dựa trên PMNM
+ Xây dựng Trung tâm hỗ trợ và kiểm định sản phẩm
phần mềm / dịch vụ CNTT dựa trên PMNM
+ Xây dựng chuẩn quy trình + định mức KTKT phát triển
sản phẩm, cung cấp dịch vụ CNTT (dựa trên PMNM)
+ Tiếp tục bàn hành các chính sách khuyến khích ứng
dụng PMNM, khuyến khích phát triển sản phẩm và dịch
vụ CNTT dựa trên PMNM
+ Khoán chi tiêu cho CNTT + mua bản quyền

28. Lời cảm ơn
Cám ơn
Viện Công nghiệp phần mềm và nội dung số Việt nam
18 Nguyen Du, Hanoi
E-mail: info@nisci.gov.vn
Viện Công nghiệp Phần mềm và Nội dung số Việt Nam - Bộ Thông tin và Truyền thông 28