Tiểu Luận Thẩm Quyền Của Tòa Án Trong Giải Quyết Dân Sự, 9 điểm.docx

Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Tải miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
TIỂU LUẬN THẨM QUYỀN CỦA TÒA
ÁN TRONG GIẢI QUYẾT DÂN SỰ
PHẦN 1.
CHỦ ĐỀ: THẨM QUYỀN CỦA TÒA ÁN
1. Quy định pháp luật về thẩm quyền của Toà án trong giải quyết vụ việc
dân sự
1.1. Những vụ việc dân sự thuộc thẩm quyền giải quyết của Toà án
Trong giải quyết các vụ việc dân sự, không phải nội dung nào cũng thuộc thẩm
quyền của Tòa án, thay vào đó một số cơ quan, tổ chức khác cũng được pháp luật trao
quyền. Bởi vậy, để làm rõ thẩm quyền của Tòa án trong việc thụ lý và giải quyếtBLTTDS
năm 2015 đã liệt kê những loại vụ/việc cụ thể căn cứ trên mỗi lĩnh vực như: “(i) Những
tranh chấp về dân sự; (ii) Những yêu cầu về dân sự; (iii) Những tranh chấp về hôn nhân
và gia đình; (iv) Những yêu cầu về hôn nhân và gia đình; (v) Những tranh chấp về kinh
doanh, thương mại; (vi) những yêu cầu về kinh doanh, thương mại; (vii) Những tranh
chấp về lao động; (viii) Những yêu cầu về lao động và (ix) Quyết định cá biệt của cơ
quan, tổ chức”.
1.2. Thẩm quyền giải quyết của Toà án theo cấp
Bên cạnh xác định theo loại vụ việc và lĩnh vực, thẩm quyền của Tòa án còn cần
được xác định cụ thể theo từng cấp, căn cứ trên độ phức tạp và yêu cầu của từng vấn đề.
Theo quy định từ Điều 35 đến Điều 38 của BLTTDS năm 2015 TAND cấp huyện “có
thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm của một số tranh chấp và yêu cầu giải quyết
việc dân sự nhất định”. Tuy nhiên đối với những tranh chấp, yêu cầu “có đương sự hoặc
tài sản ở nước ngoài hoặc cần phải uỷ thác tư pháp cho cơ quan đại diện nước Cộng hoà
xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài, cho Toà án, cơ quan cơ quan có thẩm quyền

của nước ngoài thì không thuộc thẩm quyền giải quyết của TAND cấp huyện”1, trừ
trường hợp đó là “hủy việc kết hôn trái pháp luật, giải quyết việc ly hôn, các tranh chấp
về quyền và nghĩa vụ của vợ chồng, cha mẹ và con, về nhận cha, mẹ, con, nuôi con nuôi
và giám hộ giữa công dân Việt Nam cư trú ở khu vực biên giới với công dân của nước
láng giềng cùng cư trú ở khu vực biên giới với Việt Nam”2. Bên cạnh đó, các Toà chuyên
trách của TAND cấp huyện cũng có thẩm quyền thụ lý và giải quyết với từng loại vụ việc
dân sự riêng: “(i) Toà dân sự giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những vụ việc về dân sự,
kinh doanh, thương mại, lao động thuộc thẩm quyền của Toà án nhân dân cấp huyện; (ii)
Toà gia đình và người chưa thành niên giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những vụ việc về
hôn nhân và gia đình thuộc thẩm quyền của Toà án nhân dân cấp huyện; (iii) Trường hợp
Toà án nhân dân cấp huyện chưa có Toà chuyên trách thì việc giải quyết vụ việc dân sự
được Chánh án Toà án tổ chức công tác xét xử và phân công”.
Mặt khác, TAND cấp tỉnh cũng có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm
nhưng đối với các “tranh chấp và yêu cầu dân sự thuộc thẩm quyền giải quyết của Toà án
nhưng không thuộc thẩm quyền giải quyết của Toà án nhân dân cấp huyện”. Tuy nhiên
trong một số trường hợp cần thiết hoặc theo đề nghị của TAND cấp huyện thì TAND cấp
tỉnh vẫn có đủ thẩm quyền để giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những vụ việc dân sự thuộc
thẩm quyền của Toà án nhân dân cấp huyện. Xét với các Toà chuyên trách TAND cấp
tỉnh, bên cạnh việc giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những tranh chấp, yêu cầu dân sự, các
Toà chuyên trách TAND cấp tỉnh còn có thẩm quyền “giải quyết theo thủ tục phúc thẩm
những vụ việc mà bản án, quyết định dân sự chưa có hiệu lực pháp luật của Toà án cấp
huyện bị kháng cáo, kháng nghị theo quy định của pháp luật trong phạm vi chuyên môn
chuyên trách của Toà mình”.
1 Chính phủ (2015), Khoản 3 Điều 35 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015.
2 Chính phủ (2015), Khoản 4 Điều 35 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015

1.3. Thẩm quyền giải quyết của Toà án theo lãnh thổ và sự lựa chọn của các
đương sự
Để xác định thẩm quyền của Tòa án khi giải quyết vụ việc dân sự, lãnh thổ cũng là
một trong những yếu tố cần quan tâm. Theo đó, việc xác định thẩm quyền theo lãnh thổ
dựa trên nguyên tắc đảm bảo “giải quyết vụ việc dân sự của Toà án diễn ra nhanh chóng,
chính xác, vừa bảo vệ được lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của các
đương sự, vừa đảm bảo Toà án có thẩm quyền giải quyết là Toà án thuận lợi nhất cho
việc tham gia tố tụng của đương sự, là Toà án có điều kiện thuận lợi nhất để giải quyết vụ
án”3.
Theo quy định tại Điều 39 của BLTTDS năm 2015, thẩm quyền theo lãnh thổ của
Tòa án được xác định căn cứ trên 3 đặc điểm chính là: “Toà án là nơi cư trú, làm việc của
đương sự, Toà án nơi đặt tài sản tranh chấp (đối với bất động sản), Toà án nơi diễn ra sự
kiện pháp lý”. Bên cạnh đó, pháp luật vẫn cho phép các bên có quyền được lựa chọn Tòa
án có thẩm quyền nếu thuộc trường hợp vụ việc thuộc thẩm quyền của nhiều Tòa án.
Quyền này thâm chí có thể phát sinh bởi một bên là nguyên đơn, người yêu cầu mà
không nhất thiết phải được sự đồng thuận của bên còn lại. Tuy nhiên, để làm rõ, quyền
này vẫn phải nằm trong giới hạn nhất định tại Điều 40 của BLTTDS năm 2015.
Như vậy, pháp luật hiện hành của nước ta quy định về vấn đề thẩm quyền giải quyết
vụ việc dân sự của Tòa án cần căn cứ trên nhiều yếu tố khác nhau. Bên cạnh đó, thẩm
quyền xác định này cũng được mở rộng và ghi nhận quyền lựa chọn của các đương sự có
liên quan.
2. Áp dụng tình huống pháp lý thực tiễn
Căn cứ theo Bản án số 02/2021/DS-ST ngày 14/4/2021 về “tranh chấp đòi lại tài sản
là nhà, đất và yêu cầu huỷ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất” của TAND tỉnh Gia Lai,
có thể tóm tắt nội dung vụ án như sau:
“- Nguyên đơn là bà Lê Thị Phúc H.
3 Trung Anh (2021), “Thẩm quyền của Tòa án theo pháp luật Việt Nam”, Tiểu luận Dân sự, Đại học Kinh tế quốc
dân, tr.3

Địa chỉ thường trú và nơi ở hiện nay tại: 473/1B đường H, phường 8, quận 3, thành
phố Hồ Chí Minh.
- Bị đơn là ông Lê Tấn H bà Nguyễn Thị T.
Địa chỉ thường trú: 27 đường N, phường H, thành phố P, tỉnh Gia Lai.
Nơi ở hiện nay: 405 P, ORANGE, 32127 FLORIDA USA (Mỹ)
Theo đó, bà Lê Thị Phúc H làm đơn khởi kiện đối với ông Lê Tấn H và bà Nguyễn
Thị T để yêu cầu Toà án giải quyết các nội dung sau:
- Buộc ông Lê Tấn H và bà Nguyễn Thị T trả lại cho bà toàn bộ nhà và đất có địa
chỉ tại số 27 đường N, tổ 1, phường H, thành phố P, tỉnh Gia Lai và công nhận quyền sử
dụng, quyền sở hữu tài sản trên đất là của bà.
- Tuyên huỷ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở do Uỷ ban
nhân dân thành phố P, tỉnh Gia Lai cấp mang tên Lê Tân H và Nguyễn Thị T đối với nhà
và đất tại địa chỉ số 27 đường N, tổ 1, phường H, thành phố P, tỉnh Gia Lai.”
Tại vụ án tranh chấp này, thẩm quyền của Tòa án được xác định là của TAND tỉnh
Gia Lai là chính xác. Bởi lẽ:
Trước hết, xét về loại vấn đề tranh chấp: đây là vụ án tranh chấp về quyền sử dụng
đất và sở hữu tài sản trên đất. Như vậy, theo khoản 2 Điều 26 BLTTDS năm 2015, Tòa
án có thẩm quyền giải quyết vụ án tranh chấp này.
Theo nội dung vụ việc nêu trên, ông H và bà T hiện tại sinh sống ở Mỹ, tức đương
sự đang ở nước ngoài. Do vậy, căn cứ quy định tại khoản 3 Điều 35 và Điều 37 BLTTDS
năm 2015, TAND tỉnh có thẩm quyền thụ lý nội dung tranh chấp này.
Mặt khác, căn cứ theo nguyên tắc xác định thẩm quyền dựa trên lãnh thổ, vụ tranh
chấp nêu trên có đối tượng chính là bất động sản. Bởi vậy, theo điểm c khoản 1 Điều 39
BLTTDS năm 2015, Tòa án có thẩm quyền giải quyết là Tòa án nơi có bất động sản, tức
tại tỉnh Gia Lai.

3. Bất cập, vướng mắc
Thực tiễn áp dụng pháp luật hiện nay vẫn còn xảy ra trường hợp Tòa án thụ lý sai
thẩm quyền phải chuyển lại cho Tóa án khác. Tuy nhiên, cách hiểu, áp dụng giữa các Tòa
án đối với quy định tại khoản 1 Điều 39 và khoản 1 Điều 40 BLTTDS năm 2015 vẫn
chưa thực sự thống nhất.
Chẳng hạn như vụ tranh chấp thực tế tại Bản án số 103/2021/DS-PT ngày 17/9/2021
của Toà án nhân dân tỉnh Bình Phước về “tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử
dụng đất”:
“Ngày 6/9/2017, tại xã L, huyện N, tỉnh B, ông Lê Hữu T, ngụ tại xã L huyện H,
tỉnh B có ký hợp đồng đặt cọc với bà Đinh Thị Thu Th, ngụ xã T, huyện H, tỉnh B, số
tiền 230.000.000 đồng để nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất (CNQSDĐ), thửa đất
tọa lạc tại đường Bùi Thị Xuân, phường A, thị xã B, tỉnh B, bà Th có viết giấy nhận tiền
đặt cọc cho ông T.
Ngày 14/9/2017, cũng tại xã L, huyện N, tỉnh B, bà Th viết giấy CNQSDĐ, để
chuyển nhượng thửa đất trên cho ông T, hai bên thỏa thuận giá chuyển nhượng là
710.000.000 đồng và ông T trả tiếp cho bà Th số tiền còn lại 480.000.000 đồng.
Do khi thực hiện giao dịch trên, thì GCNQSDĐ của bà Th, đang thế chấp tại Ngân
hàng nên bà Th không nhớ được số thửa, số GCNQSDĐ và diện tích của thửa đất để ghi
vào biên nhận tiền đặt cọc và hợp đồng CNQSDĐ mà chỉ ghi thửa đất bà Th chuyển
nhượng cho ông T là ở đường Bùi Thị Xuân, phường A, thị xã B, tỉnh B.
Sau đó, bà Th đã lập hợp đồng CNQSDĐ cho ông Nguyễn Hữu M và ông Nguyễn
Hữu M đã được cấp GCNQSDĐ. Do hợp đồng CNQSDĐ lập ngày 14/9/2017 giữa ông T
và bà Th là không đúng theo quy định của pháp luật nên ông T không có ý kiến gì về việc
bà Th đã chuyển nhượng thửa đất trên cho ông M, mà chỉ yêu cầu Tòa án tuyên hợp đồng
CNQSDĐ giữa bà Th và ông T vô hiệu và yêu cầu bà Th trả lại cho ông T số tiền
710.000.000 đồng;

Ngày 20/7/2020, ông Lê Hữu T gửi đơn khởi kiện bà Th tại TAND huyện H, tỉnh B
(nơi cư trú của bà Th) để thụ lý, giải quyết, quá trình thụ lý, giải quyết TAND huyện H
xác định hợp đồng CNQSDĐ mà các bên tranh chấp thì thửa đất tọa lạc tại đường Bùi
Thị Xuân, phường A, thị xã B, tỉnh B. Do vậy, thuộc thẩm quyền giải quyết của TAND
thị xã B, tỉnh B. Do vậy, TAND huyện H, tỉnh B đã chuyển vụ án đến TAND thị xã B,
tỉnh B (nơi có thửa đất) để giải quyết.”
Liên quan đến vấn đề xác định thẩm quyền giải quyết vụ án của TAND tại vụ việc
này vẫn còn tồn tại các quan điểm khác nhau:
Quan điểm đầu tiên: Việc xác định thẩm quyền xét xử tại vụ án này theo lãnh thổ
dựa trên căn cứ nơi có bất động sản là chưa chính xác. Theo quy định tại Điều 39
BLTTDS năm 2015, chỉ quy định “đối tượng tranh chấp là bất động sản thì Tòa án nơi có
bất động sản giải quyết”. Tuy nhiên, đối tượng tranh chấp trong vụ án này là hợp đồng
CNQSDĐ. Như vậy, nếu áp dụng nguyên tắc nêu trên sẽ bị sai bản chất, mà theo đó cần
phải căn cứ theo quy định tại Điều 39, Điều 40 của BLTTDS năm 2015 về “Tòa án nơi bị
đơn cư trú, làm việc, nếu bị đơn là cá nhân hoặc nơi bị đơn có trụ sở, nếu bị đơn là cơ
quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết hoặc theo sự thỏa thuận của đương sự, sự lựa
chọn của nguyên đơn”.
Bên cạnh đó, đương sự cũng không có quyền thỏa thuận trong vụ án này mà nguyên
đơn khởi kiện tại Tòa án nơi cư trú của bà Th (bị đơn) là TAND huyện H, tỉnh B là đúng
thẩm quyền.
Quan điểm thứ hai: mặc dù tranh chấp chỉ yêu cầu tuyên hợp đồng CNQSDĐ vô
hiệu, tuy nhiên về bản chất đối tượng tranh chấp của HĐ ở đây vẫn có liên quan trực tiếp
tới bất động sản. Do vậy, việc xác định thẩm quyền của Tòa án sẽ căn cứ trên nguyên tắc
nơi có bất động sản, tức là thị xã B, tỉnh B. Do vậy, TAND thị xã B, tỉnh B giải quyết.
4. Kiến nghị
Xuất phát từ bất cập đã được nêu ở trên, đồng thời xét trên bình diện thực tiễn áp
dụng pháp luật, đa phần các giao dịch bất động sản thường ít khi diễn ra tại nơi có bất

động sản. Do vậy, tác giả đề xuất Hội đồng thẩm phán TANDTC cần sớm ban hành quy
định hướng dẫn trong trường hợp xác định thẩm quyền đối với TAND trong trường hợp
“tranh chấp về hợp đồng chuyển nhượng hoặc các hợp đồng liên quan đến bất động sản”.
Qua đó góp phần giảm thiểu các quan điểm khác nhau trong việc xác định thẩm quyền
giải quyết vụ án dân sự có liên quan đến bất động sản nêu trên. Từ đó bảo vệ tốt nhất
quyền, lợi ích của các đương sự khi có tranh chấp xảy ra.

PHẦN 2 : TRẢ LỜI CÂU HỎI
Câu 1. “Chứng minh là quyền hay nghĩa vụ của đương sự trong tố tụng dân
sự? Quá trình đó bắt đầu từ khi nào và kết thúc khi nào? Giải thích?”
1. Quan điểm “Chứng minh trong tố tụng dân sự vừa là quyền vừa là nghĩa vụ của các
đương sự” là chính xác. Bởi vì:
Theo Điều 6 BLTTDS năm 2015: “đương sự có quyền và nghĩa vụ chủ động thu
thập, giao nộp chứng cứ cho Toà án và chứng minh cho yêu cầu của mình là có căn cứ và
hợp pháp”. Như vậy, trong vụ việc dân sự, đương sự có quyền được chứng minh các yêu
cầu mình đưa ra, đó là quyền của mọi đương sự.
Bên cạnh đó, pháp luật cũng ghi nhận đương sự cũng đồng thời có nghĩa vụ phải
chứng minh, tuy nhiên đó không phải nghĩa vụ đối với mọi đương sự mà được pháp luật
ghi nhận đối với từng trường hợp cụ thể:
“(1) Đương sự có yêu cầu Toà án bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp có nghĩa vụ
chứng minh yêu cầu đó là có căn cứ và hợp pháp thông qua việc thu tập, cung cấp và giao
nộp cho Toà án các tài liệu, chứng cứ liên quan, trừ các trường hợp:
- Người khởi kiện là người tiêu dùng không có nghĩa vụ chứng minh lỗi của tổ
chức, cá nhân kinh doanh hàng hoá, dịch vụ. Tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hoá, dịch
vụ bị kiện có nghĩa vụ chứng minh mình không có lỗi gây ra thiệt hại theo quy định của
Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng;
- Đương sự là người lao động trong vụ án lao động mà không cung cấp, giao nộp
được cho Toà án tài liệu, chứng cứ vì lý do tài liệu, chứng cứ đó đang do người sử dụng
lao động quản lý, lưu giữ thì người sử dụng lao động có trách nhiệm cung cấp, giao nộp
tài liệu, chứng cứ đó cho Toà án.
Trường hợp người lao động khởi kiện vụ án đơn phương chấm dứt hợp đồng lao
động thuộc trường hợp người sử dụng lao động không được thực hiện quyền đơn phương
chấm dứt hợp đồng lao động hoặc trường hợp không được xử lý kỷ luật lao động đối với
người lao động theo quy định của pháp luật về lao động thì nghĩa vụ chứng minh thuộc
về người sử dụng lao động;

- Các trường hợp pháp luật có quy định khác về nghĩa vụ chứng minh.
(2) Đương sự phản đối yêu cầu của người khác đối với mình phải thể hiện bằng
văn bản và phải thu thập, cung cấp, giao nộp cho Toà án tài liệu, chứng cứ để chứng
minh cho sự phản đối đó.”4
2. Trong tố tụng dân sự, quyền và nghĩa vụ chứng minh của đương sự “do Thẩm
phán được phân công giải quyết vụ việc ấn định nhưng không được vượt quá thời hạn
chuẩn bị xét xử theo thủ tục sơ thẩm, thời hạn chuẩn bị giải quyết việc dân sự theo quy
định của Bộ luật Tố tụng dân sự”5. Hay nói cách khác, thời hạn của quyền và nghĩa vụ
này căn cứ theo quyết định của Tòa án có thẩm quyền, tuy nhiên vẫn cần đảm bảo không
được quá thời hạn “chuẩn bị xét xử theo thủ tục sơ thẩm, thời hạn chuẩn bị giải quyết
việc dân sự” được quy định cụ thể tại khoản 1 Điều 203 BLTTDS năm 2015.
Ngoài ra, BLTTDS năm 2015 vẫn cho phép các đương sự được quyền giao nộp tài
liệu để chứng minh sau thời điểm cho phép nếu có lý do chính đáng nhưng cần chứng
minh được lý do đó là phù hợp. Mặt khác, theo quy định tại khoản 4 Điều 96 BLTTDS
năm 2015 cũng cho phép các đương sự được giao nộp, trình bày nhằm chứng minh tại
“phiên tòa sơ thẩm, phiên họp giải quyết việc dân sự hoặc các giai đoạn tố tụng tiếp theo
của việc giải quyết vụ việc dân sự” nếu như trước đó Tòa án không có yêu cầu giao nộp
hoặc đương sự không thể biết.
Câu 2: “Biện pháp khẩn cấp tạm thời được áp dụng ở giai đoạn nào của quá
trình tố tụng? Giải thích?”
Biện pháp khẩn cấp tạm thời được áp dụng trong tất cả các giai đoạn của quá trình
tố tụng, hay nói cách khác là quá trình giải quyết vụ án dân sự. Bởi lẽ:
Khoản 1 Điều 111 BLTTDS năm 2015 quy định: “Trong quá trình giải quyết vụ
án, đương sự, người đại diện hợp pháp của đương sự hoặc cơ quan, tổ chức, cá nhân khởi
kiện vụ án quy định tại Điều 187 của Bộ luật này có quyền yêu cầu Tòa án đang giải
quyết vụ án đó áp dụng một hoặc nhiều biện pháp khẩn cấp tạm thời [...]”. Như vậy, ngay
từ giai đoạn thụ lý cho đến mở phiên tòa xét xử việc áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời
đều có thể được áp dụng. Theo đó, “đối với giai đoạn trước thời điểm mở phiên toà, việc
4 Chính phủ (2015), Điều 91 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015.
5 Chính phủ (2015), Khoản 4 Điều 96 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015.

áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời do một Thẩm phán xem xét, quyết định. Trường
hợp vì tình thế khẩn cấp, cần phải bảo vệ ngay chứng cứ, ngăn chặn hậu quả nghiêm
trọng có thể xảy ra thì cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền yêu cầu Tòa án có thẩm quyền
ra quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời đồng thời với việc nộp đơn khởi kiện
cho Tòa án đó. Đối với giai đoạn mở phiên toà xét xử, tức tại phiên toà thì việc áp dụng
biện pháp khẩn cấp tạm thời do Hội đồng xét xử xem xét, quyết định”6
6 Chính phủ (2015), Điều 112 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015

Tiểu Luận Thẩm Quyền Của Tòa Án Trong Giải Quyết Dân Sự, 9 điểm.docx

Recommended

Recommended

More Related Content

More from Viết Thuê Đề Tài Trọn Gói Zalo: 0973287149

More from Viết Thuê Đề Tài Trọn Gói Zalo: 0973287149 (20)

Tiểu Luận Thẩm Quyền Của Tòa Án Trong Giải Quyết Dân Sự, 9 điểm.docx