Deze filmworkshop ging door op 29 januari 2015

2. VOORBEREIDENDE
ANALYSE
VOOR DE
DIGITALISERING VAN
FILMMATERIAAL

3. VOORBEREIDENDE ANALYSE
VOOR DE DIGITALISERING VAN
FILMMATERIAAL
§ 2013-2014
§ Op vraag van VIAA
§ Auteurs: Rony Vissers en Noortje Verbeke
§ Voorstudie en terreinonderzoek
§ Na workshop via mail verspreid

4. VOORBEREIDENDE ANALYSE
INHOUD RAPPORT
1. Waarom filmmateriaal digitaliseren?
2. Achtergrondinformatie bij de verschillende film
3. Principes in selectie en prioritering
4. Aandachtspunten bij de digitalisering van filmmateriaal
5. Mogelijke restauratie
6. Lijst van labo’s
7. Verhouding analoge preservering en digitalisering
8. Terreinonderzoek
9. Voorstel tot plan van aanpak

5. VOORBEREIDENDE ANALYSE
INHOUD RAPPORT
1. Waarom filmmateriaal digitaliseren?
2. Achtergrondinformatie bij de verschillende film
3. Principes in selectie
4. Aandachtspunten bij de digitalisering van filmmateriaal
5. Mogelijke restauratie
6. Lijst van labo’s
7. Verhouding analoge preservering en digitalisering
8. Terreinonderzoek
9. Voorstel tot plan van aanpak

6. ALGEMENE PRINCIPES VAN EEN GOEDE
BEWARING:
§ Aangepaste opslagruimte
§ Specifieke bewaaromstandigheden voor verschillende filmtypes
§ Film op kern
§ Geventileerde filmblikken (tenzij invriezen)
7. Verhouding analoge preservering en digitalisering

7. OPSLAG:
§ Nitraat -> Cinematek
7. Verhouding analoge preservering en digitalisering

8. OPSLAG:
§ Nitraat -> Cinematek
§ Acetaat:
§ Ruimte: geventileerd
§ Stabiele luchtvochtigheid: 20% - 30% RH
§ Zw/w: Stabiele temperatuur: 5°- 10°C
§ Kleur: kouder= vertragen kleurverandering
7. Verhouding analoge preservering en digitalisering

9. OPSLAG:
§ Nitraat -> Cinematek
§ Acetaat:
§ Ruimte: geventileerd
§ Stabiele luchtvochtigheid: 20% - 30% RH
§ Zw/w: Stabiele temperatuur: 5°- 10°C
§ Kleur: kouder= vertragen kleurverandering
§ Aangetaste acetaat:
§ Ruimte: geventileerd
§ In quarantaine, APART van rest van collectie
§ Stabiele luchtvochtigheid: 20% - 30% RH
§ Zo koud mogelijk (>5°C)
§ Regelmatig testen
7. Verhouding analoge preservering en digitalisering

10. OPSLAG:
§ Nitraat -> Cinematek
§ Acetaat:
§ Ruimte: geventileerd
§ Stabiele luchtvochtigheid: 20% - 30% RH
§ Zw/w: Stabiele temperatuur: 5°- 10°C
§ Kleur: kouder= vertragen kleurverandering
§ Aangetaste acetaat:
§ Ruimte: geventileerd
§ In quarantaine, APART van rest van collectie
§ Stabiele luchtvochtigheid: 20% - 30% RH
§ Zo koud mogelijk (>5°C)
§ Regelmatig testen
§ Magnetische klankfilm
§ Apart van beeld
§ Koud (onder de 10°C) en droog (RH 20%-30%)
7. Verhouding analoge preservering en digitalisering

11. VOORBEREIDENDE ANALYSE
INHOUD RAPPORT
1. Waarom filmmateriaal digitaliseren?
2. Achtergrondinformatie bij de verschillende film
3. Principes in selectie
4. Aandachtspunten bij de digitalisering van filmmateriaal
5. Mogelijke restauratie
6. Lijst van labo’s
7. Verhouding analoge preservering en digitalisering
8. Terreinonderzoek
9. Voorstel tot plan van aanpak

12. TERREINONDERZOEK:
§ Inventaris door FARO, PACKED en VIAA
§ Bij eerste partnercirkel: omroepen en gesubsidieerde
bewaarinstellingen
§ Meer dan 660.000 audiovisuele dragers
§ Film: 74.000 bobijnen (+/-11%)
§ VRT: 66.000
§ CE: 8.000
8.Terreinonderzoek

13. VERSCHILLENDE SOORTEN FILM
Cultureel Erfgoed
sector
VRT
Type materiaal Aantal % Aantal %
8mm/super8 1353 17%
8mm sepmag 23 0%
9,5mm 53 1%
16mm 4680 59% 53.000 79%
16mm sepmag 1293 16%
35mm 528 7% 13.000 21%
35mm sepmag 1 0%
TOTAAL 7931 100% 66.000 100%

14. TERREINONDERZOEK:
§ Nitraat
§ Aantasting door azijn
§ Bewaaromstandigheden
8.Terreinonderzoek

15. TERREINONDERZOEK:
§ Nitraat
Nitraat
Cultureel Erfgoed sector VRT
10 30
8.Terreinonderzoek

19. TERREINONDERZOEK:
§ Nitraat
§ Aantasting door azijn
§ Bewaaromstandigheden
Azijnsyndroom:
niet zozeer een vraag van 'of' maar een vraag van
'wanneer'
8.Terreinonderzoek

20. Fase 1: De film begint een azijngeur af te geven.
Fase 2: De filmdrager begint te krimpen (in een vergevorderd stadium kan dit
tot 10% van de film zijn), waardoor deze begint te krullen en krommen
zowel in de breedte als in de lengte.
Fase 3: De film verliest zijn flexibiliteit (ze zijn niet meer zo strak opgespoeld),
de drager wordt broos.
Fase 4: De emulsie begint te barsten of begint los te komen van de onderlaag.
Fase 5: Er ontstaat een wit poeder aan de randen en op het oppervlakte van
de film. Dit is afkomstig van de ontbinding van de bindlaag.
8.Terreinonderzoek

24. Tijd
PHwaarde
PH 5,0
PH 4,8
PH 4,6
PH 4,4
PH 4,2
AUTOKATALYTISCH
PUNT
8.Terreinonderzoek

25. AANGETASTE ACETAATFILM CULTURELE ERFGOEDSECTOR
Type materiaal
Totaal
aantal
films
Aantal bobijnen aangetast
Voor het
autokatalytisch
punt
% van type
materiaal
Voorbij het
autokatalytisch
punt
% van type
materiaal
8mm/super8 en
sepmag
1376 399 29% 23 2 %
9,5mm 53 - - - -
16mm en
sepmag
5973 3278 55% 724 12%
35mm en
sepmag
529 302 57% 25 5%
TOTAAL 7931 3979 50% 772 10%

26. AANGETASTE ACETAATFILM VRT
Type materiaal
Totaal
aantal
films
Aantal bobijnen aangetast
Voor het
autokatalytisch
punt
% van type
materiaal
Voorbij het
autokatalytisch
punt
% van type
materiaal
16mm en
sepmag
53.000 - - 1590 3%
35mm en
sepmag
13.000 - - 390 3%
TOTAAL 66.000 - - 1980 3%

27. AANTASTING DOOR AZIJN:
Culturele erfgoedsector:
60% aangetast
10% voorbij AK punt
VRT:
3% voorbij AK punt
8.Terreinonderzoek

28. TERREINONDERZOEK:
§ Nitraat
§ Aantasting door azijn
§ Bewaaromstandigheden: weinig optimaal
§ Geen geschikte ruimtes voor film
§ Geen geschikte quarantaine voor aangetaste film
§ Verpakkingen in slechte staat
§ Geen infrastructuur
8.Terreinonderzoek

35. TERREINONDERZOEK: CONCLUSIES
§ Aantal aangetaste films:
§ Culturele Erfgoedsector: 60% waarvan 10% voorbij AK punt
§ VRT: geen cijfers over totaal aangetast, 3% voorbij AK punt
§ Voor 2752 acetaatfilms: dringend actie nodig
§ Bewaaromstandigheden:
§ Voor film ongeschikt
§ Geen geschikte ruimtes voor azijn
§ Slechte verpakkingen
§ Onvoldoende infrastructuur en expertise
8.Terreinonderzoek

36. VOORBEREIDENDE ANALYSE
INHOUD RAPPORT
1. Waarom filmmateriaal digitaliseren?
2. Achtergrondinformatie bij de verschillende film
3. Principes in selectie
4. Aandachtspunten bij de digitalisering van filmmateriaal
5. Mogelijke restauratie
6. Lijst van labo’s
7. Verhouding analoge preservering en digitalisering
8. Terreinonderzoek
9. Voorstel tot plan van aanpak

37. VOORSTEL TOT PLAN VAN AANPAK:
§ Verbetering bewaaromstandigheden films in afwachting van
digitalisering
§ Het bepalen van de exacte digitaliseringsdoelstelling van VIAA
§ Het onderzoeken van een samenwerking met Cinematek
§ Selectie van het materiaal
§ Bepalen van de kwaliteitsparameters voor digitalisering
§ Praktische voorbereiding starten: inventariseren, barcoderen,
analoge restauratie, herverpakken
§ Timing
9.Voorstel tot plan van aanpak