Evropske smjernice i praksa u digitalizaciji lokalne kulturne baštine arhiva, biblioteka i muzeja. Programi i dokumenta. PULMAN i CALIMERA

1. EVROPSKE SMJERNICE I PRAKSA
U DIGITALIZACIJI
LOKALNE KULTURNE BAŠTINE
ARHIVA, BIBLIOTEKA I MUZEJA
Vaska Sotirov-Đukić, dipl. bibl.
e-mail: dukic@bih.net.ba

2. 2
PULMAN
 PULMAN (Public Libraries Mobilising
Advanced Networks) je projekat koji je
finansirala Evropska komisija
 trajao je dvije godine: od maja 2001. do
avgusta 2003. godine
 uključeno je bilo 26 članica i država
Evrope, uključujući i Istočnu i Centralnu
Evropu.

3. 3
http://www.pulmanweb.org

4. 4
REZULTATI PULMAN PROJEKTA
Zemlja I II III IV V VI VII VIII IX X Total
1. Danska 5 5 4 4 5 4 5 5 5 5 47
2. Finska 4 4 3 5 4 4 4 4 5 2 39
3. Velika Britanija 4 5 5 4 4 5 3 4 2 2 38
8. Rusija 0 3 4 2 3 3 2 2 4 3 26
18. Slovenija 3 4 1 1 0 2 2 3 3 1 20
27. Hrvatska 2 1 1 1 1 1 1 2 1 1 12
29. Makedonija 2 3 3 0 0 0 3 0 0 0 11
33. Srbija i Crna
Gora
1 2 2 1 0 0 1 0 0 0 7
34. Bosna i
Hercegovina
1 1 0 1 0 0 0 1 0 2 6
36. Turska 0 0 0 0 0 0 1 0 1 0 2

5. 5
CALIMERA
 Kad je PULMAN završen, i kad su rezultati projekta ukazali na
potrebu daljnjeg nastavljanja u izvršavanju zadatih smjernica,
započeta je druga faza projekta pod nazivom CALIMERA (Cultural
Applications: Local Institutions Mediating Electronic Resource
Access)
 mreža od 42 zemlje Evrope koje su zainteresovane da zajednički
rade na unapređenju profesionalnih, strategijskih i inovativnih
tehnologija u lokalnim kulturnim institucijama
 cilj je isti – pomoću primjene novih tehnologija omogućiti svim
građanima Evrope pristup evropskom kulturnom nasljeđu kao novoj
usluzi, s tim da je akcenat na „lokalnim“ institucijama

6. 6
http://www.calimera.org

7. 7
Praksa u Evropi
Kratki prikaz uspješnih primjera povezivanja baštenskih
ustanova – arhiva, biblioteka i muzeja u vidu:
 portala (mrežne stranice koje na jednom mjestu
povezuju osnovne informacije o tim ustanovama na
određenom području)
 izvora zaštite baštinske građe
 projekte sa pokušajima izgradnje tehničke infrastrukture
za razmjenu zapisa o raznovrsnoj građi (baze podataka)
 zajedničke digitalne zbirke sa određenom tematskom
cjelinom

8. 8
SCRAN
 SCRAN je škotska mreža baštinskih izvora (Scottich Cultural
Resources Access Network)
 sadrži multimedijalnu bazu o škotskoj povijesti i kulturnomn nasljeđu
od 336.500 slika, filmova i zvučnih zapisa prikupljenih od arhiva,
muzeja, biblioteka, galerija i medija
 registrovano dobrotvorno društvo čiji cilj je unapređenje edukativnog
pristupa digitalnoj građi koja predstavlja škotsku materijalnu kulturu i
istoriju
 najveći edukativni online servisa u Velikoj Britaniji, koji koristi preko
4.000 škola, biblioteka, koledža i univerziteta

9. 9
http://www.scran.ac.uk/

10. 10
MALVINE
 MALVINE je online servis za pretraživanje srednjovjekovnih
rukopisa i pisama pohranjenih u evropskim ustanovama kulturne
baštine.
 započet 1998. godine i do sada je završen
 inicijator projekta je Berlinska državna biblioteka
(Staatsbibliothek zu Berlin – Preußischer Kulturbesitz)
 cilj projekta je da izgradi mrežu kulturnih institucija koje sadrže
srednjevjekovne rukopise u Evropi preko Interneta i Web-a
 jednoobrazna zajednička baza podataka o svim evropskim
rukopisima i pismima iz srednjeg vijeka.

11. 11
http://www.malvine.org

12. 12
ECHN
 Mreža evropske kulturne baštine, ECHN (the European Cultural
Heritage Network) nudi izvore i alatke koje se odnose na zaštitu i
konzervaciju građe.
 U stalnom porastu je broj registrovanih istraživača, naučnika i
profesionalaca koji se bave čuvanjem i zaštitom kulturne baštine te
svojim istraživanjima doprinose razvoju mreže pod nazivom
Evropsko istraživačko područje ("European Research Area" - ERA)
 Ciljevi su da se prevaziđu rasparčana istraživanja te ujedine, da se
pronađu potencijalni partneri za istraživački rad, da se intenzivira
komunikacija i razmjena informacija, da se širi izvanredna
znanstvena postignuća ka široj zajednici

13. 13
http://www.echn.net/echn/

14. 14
CULTIVATE
 CULTIVATE je nova mreža digitalne kulturne baštine Evrope koja je
započeta 2000. godine i sastoji se od 15 partnera iz 12 zemalja
Evrope.
 Web portal sa linkovima svih prisutnih institucija u Evropi, koji je
odvojen na dvije mreže: CULTIVATE – EU je mreža kulturnih
institucija Zapadne Evrope i CULTIVATE – CEE je mreža institucija
Centralne i Istočne Evrope.
 Zadaci ove mreže su da, širenjem informacija o linkovima i
projektima kulturnih institucija Evrope elektronskim putem ili
razvojem specifičnog štampanog materijala te Web magazina,
povećavaju svijest o važnosti primjene novih tehnologija za razvoj i
prezentaciju kulturne baštine, te povećanje kvaliteta i kvantiteta
usluga i projekata linkovanih institucija.

15. 15
http://www.exploit-lib.org/issue4/cultivate

16. 16
COVAX
 Projekt COVAX ima za cilj prikupiti opise informacijskih izvora kao i
digitalizirane dokumente iz arhiva, biblioteka i muzeja te izgraditi
globalni sistem za pretraživanje i pronalaženje ovih podataka.
 Četiri osnovna cilja ovog projekta su:
- širenje evropske kulturne baštine, omogućujući građanima Evrope
pristup preko Interneta ka ujednačeno opisanim dokumentima iz
različitih kulturnih institucija;
- korištenje postojeće kulturne infrastrukture na Internetu,
- korištenje međunarodnih standarada na polju informatičke
strukture i pohranjivanja podataka
- interoperabilnost među različitim sistemima koristeći aplikaciju
SGML/XML.

17. 17
http://www.covax.org

18. 18
eCONTENTplus
 Program eContentplus je multijezični program sa ciljem da se napravi
digitalni sadržaj u Evropi koji bi bio pristupačniji, lakši za korištenje i
isplatniji.
 4-godišnji program (2005–08), predložen od Evropske Komisije, čiji je
budžet 149 miliona €
 markirana područja na kojima je razvoj usporen i na kojima se žele otkloniti
prepreke a to su:
geografski sadržaj, edukativni sadržaj i kulturni, naučni i istraživački sadržaj.
 ciljevi su lakši pristup digitalnom sadržaju, njegovo korištenje i
eksploatacija, povećanje kvaliteta sadržaja sa dobro definisanim
metapodacima i podržavanje kooperacije među institucijama koje su čuvari
kulturne baštine.
 Otklanjanje multijezične i multikulturne barijere

19. 19
http://www.econtentplus.net

20. 20
EBLIDA
 EBLIDA je evropski biro biblioteka, informativnih i
dokumentacionih asocijacija (European Bureau of
Library, Information and Documentation Associations)
zamišljen da bude neovisni kišobran asocijacijama
nacionalnih biblioteka, informativnih, dokumentacionih i
arhivističkih udruženja i institucija u Evropi.
 Glavni zadaci EBLIDA su:
- da služe i promovišu interese biblioteka, arhiva i
informatičkih naučnih profesija na Evropskom nivou,
rangiranih od Evropske Komisije ka Evropskom
parlamentu, Regionalnom komitetu, Vijeću ministara i
Vijeću Evrope;
- da članovima ažurira informacije na svim relevantnim
događanjima vezanih za razvoj Evropske Unije;
- da ojača kooperaciju među članovima

21. 21
http://www.eblida.org

22. 22
Hrvatska kulturna baština

23. 23
http://www.daz.hr/bastina

24. 24
Asocijacija BAM
 Asocijacija informacijskih stručnjaka –
bibliotekara, arhivista i muzeologa
 Udruženje se osniva radi organizovanog
podsticanja i razvoja bibliotekarstva,
arhivistike i muzeologije u Bosni i
Hercegovini.

25. 25
Ciljevi Udruženja su:
 Poticanje primjene novih
tehnologija u
bibliotekarstvu, arhivistici i
muzeologiji
 Promocija i zaštita struke
 Zaštita kulturnog nasljeđa
BiH u skladu sa
međunarodnim
standardima
 Podsticanje slobodnog
pristupa informacijama
 Razvoj savremenog
informacijskog društva u
BiH
 Saradnja i partnerstvo (sa
vladinim i poslovnim sektorom,
drugim kulturnim i
informacionim institucijama)
 Promocija, usvajanje i
implementacija međunarodnih
standarda, te kontinuirano
praćenje njihove primjene
 Lokalna, regionalna i
međunarodna strukovna
saradnja
 Kontinuirana edukacija
članova i korisnika

26. 26
Odaberite i učinite ono što možete,
ondje gdje jeste
i onim čime raspolažete!