SlideShare a Scribd company logo
1 of 36
enerji kaynakları
Enerji kaynakları, herhangi bir yolla enerji üretilmesini sağlayan kaynaklar. Dünya üzerindeki enerji kaynakları,
klasik ve alternatif kaynaklar olmak üzere ikiye ayrılabilir.
Konu başlıkları
[gizle]
1 Yenilenebilir enerji kaynakları
o 1.1 Güneş enerjisi
o 1.2 Rüzgâr enerjisi
o 1.3 Jeotermal enerji
o 1.4 Dalga enerjileri
o 1.5 Gelgit ve akıntı enerjileri
2 Diğer yenilenebilir enerji kaynakları
o 2.1 Hidrojen Enerjisi
Klasik enerji kaynaklarına alternatif olarak sunulan
kaynaklardır. Güneş, rüzgar, hidrojen, hidroelektrik ve jeotermal kaynaklar buna örnektir. Doğada sürekli var olan
faktörlere dayalı olan bu kaynakların en önemli özelliği ise yenilenebilir olmaları ve doğaya zarar vermemeleridir.
Güneş enerjisi [değiştir]
Güneş enerjisi' güneş ışığından enerji elde edilmesine dayalı teknolojidir. Güneşin yaydığı ve dünyamıza da
ulaşan enerji, güneşin çekirdeğinde yer alan füzyon süreci ile açığa çıkan ışıma enerjisidir,
güneşteki hidrojen gazının helyuma dönüşmesi şeklindeki füzyon sürecinden kaynaklanır.
Dünya atmosferinin dışında güneş ışınımının şiddeti, aşağı yukarı sabit ve 1370 W/m² değerindedir, ancak
yeryüzünde 0-1100 W/m2 değerleri arasında değişim gösterir. Bu enerjinin dünyaya gelen küçük bir bölümü
dahi, insanlığın mevcut enerji tüketiminden kat kat fazladır. Güneş enerjisinden yararlanma konusundaki
çalışmalar özellikle 1970'lerden sonra hız kazanmış, güneş enerjisi sistemleri teknolojik olarak ilerleme ve
maliyet bakımından düşme göstermiş, güneş enerjisi çevresel olarak temiz bir enerji kaynağı olarak kendini
kabul ettirmiştir. Dünyada yararlanılan en eski enerji kaynağı güneş enerjisidir. Güneş enerjisinin de diğer
enerjiler gibi kullanım sorunları ve koşulları vardır. Güneş enerjisi her tüketim modelinde kolaylıkla
kullanılamaz. Her tüketim dalında kullanılabilmesi için bu sorunlarının tüketim modellerine göre çözülmesi
gerekmektedir. Güneş enerjisinin depolanması ya da diğer enerjilere dönüşebilmesi, ısıl, mekanik, kimyasal
ve elektrik yöntemlerle olur. Güneş enerjisinin, diğere enerjilere çevriminde kullanılan çevrimler;
• Güneş enerjisinden doğrudan ısı enerjisi
• Güneş enerjisinden doğrudan elektrik enerjisi
• Güneş enerjisinden hidrojen enerjisi elde edilmesi olarak sıralanabilir.
Ekoloji bilimi açısından temel enerji güneş enerjisidir. Fosil yakıtlar dahil, rüzgâr gücü, hidrolik
enerji, biyogaz, alkol, deniz, termik, dalga gibi tüm enerji kaynakları güneş enerjisinin türevleridir. Fizikçi
Capra’ya göre fozil yakıtlar ve çeşitli sorunlar yaratan nükleer enerji geçmiş dönemin enerji kaynaklarıdır.
Buna karşılık güneş ve türevleri geleceğin enerji kaynaklarıdır. Günlük güneş enerjisinden yararlanılması,
dünyada günlük 300 trilyon ton kömür yakılmasına eşdeğerdir. Başka bir hesaplamayla dünyamıza bir yılda
düşen güneş enerjisi, dünyadaki çıkarılabilir fosil yakıt kaynakları rezervlerinin tamamından elde edilecek
enerjin yaklaşık 15-20 katına eşdeğerdir.
Ülkemiz güneş enerjisi açısından diğer ülkelere nazaran daha şanslıdır. Türkiye düşen güneş enerjisi miktarı
tüm Avrupa ülkelerine düşen enerjinin toplamına eşittir. Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğünde (DMİ)
mevcut bulunan 1966-1982 yıllarında ölçülen güneşlenme süresi ve ışınım şiddeti verilerinden yararlanarak
EİE tarafından yapılan çalışmaya göre Türkiye'nin ortalama yıllık toplam güneşlenme süresi 2640 saat
(günlük toplam 7,2 saat), ortalama toplam ışınım şiddeti 1311 kWh/m²-yıl (günlük toplam 3,6 kWh/m²) olduğu
tespit edilmiştir.Çeşitli kaynaklara göre ülkemizin yılda almış olduğu güneş enerjisi ; bilinen kömür
rezervimizin 32, bilinen petrol rezervimizin 2200 katıdır.
Rüzgâr enerjisi [değiştir]
Alternatif enerji kaynakları içersinde en az hidrojen enerjisi kadar faydalı olabilecek bir enerji kaynağı
da rüzgârdır. Temiz, bol, yenilenebilir olmasının yanı sıra hemen hemen tüm dünya genelinde
faydalanma imkânı olan bir kaynaktır. Rüzgâr tarlasında inşa edilen ve rüzgâr türbini adı verilen çok
büyük pervaneli, yüksek kuleler aracılığıyla rüzgâr gücü, elektrik enerjisine dönüştürülür. Rüzgâr
türbinleri, uçan rüzgâr türbini, yüzen rüzgâr türbini gibi hem yerde hem de havada olabilir. Ayrıca rüzgâr
tarlaları denizde, karada, ve sahildeyapılabilir. Az sayıda, büyük enerji üretim merkezleri kurmak yerine,
ülke geneline küçük üniteler halinde yayılmış rüzgâr türbinleri kurmak çok daha avantajlıdır. Rüzgâr
tarlası kurulacak bölgelerin rüzgâr atlası birkaç yıllık çalışma sonucu çıkartılır ve ona göre türbinler
kurulur. Bu atlasta bir bölgedeki rüzgâr hızı ve rüzgâr yönü gibi bilgiler bulunur. Rüzgâr,elektrik
üretiminin yanı sıra hidrojen üretiminde de söz sahibi olabilir. Rüzgârdan elde edilecek elektrikle
suyun hidroliz edilmesi sonucunda; su, oksijen ve hidrojen elementlerine ayrılarak çok ucuz bir yolla
hidrojen elde edilmiş olacaktır.
1990'lı yıllarda kullanımı en hızlı artan enerji kaynağı olan rüzgâr enerjisi, bu avantajları sayesinde tüm
dünyanın dikkatini çekmeye devam ediyor. Danimarka toplam elektrik enerjisinin yaklaşık %20'sini
rüzgârdan elde ederek oran olarak dünyada birinci sıradayken, Almanya da 2007 yılındaki verilere göre,
22.247 megawatt kurulu güç ile rüzgâr enerjisi kullanımında en ön sıralardadır. Almanya'yı en yakından
takip eden ABD'nin kurulu gücü ise yaklaşık 2.316.818 megawatt civarındadır.
Jeotermal enerji [değiştir]
Jeotermal enerji, yeryüzünün kabuğunda bulunan ısıdır. Bu enerjiden, yer yüzeyine çıkan sıcak
sular aracılığıyla yararlanılır. En eski çağlardan bu yana kullanılan kaplıcalarjeotermal enerjinin ilk
kullanım alanlarıdır. Jeotermal enerjiden, kaynağın sıcaklığına bağlı olarak ısıtma uygulamalarında
kullanılabilir ya da elektrik üretiminde yararlanılır. Elektrik enerjisi üretimi amaçlı santrallar 20.
yüzyılın başlarından itibaren kurulmaya başlanmıştır. Ama yeterince tanınmadığı için Dünya genel
enerji üretimininden yanlızca %0.05 lik bir pay alır.
Jeotermal enerji; kaynağın, dünya enerji tüketimine kıyasla çok büyük olması nedeniyle ve
kullanılan sıcak suyun reenjeksiyon ile tekrar yer altına verilmesi koşuluyla yenilenebilir enerjiler
arasında sayılır.
Dalga enerjileri [değiştir]
Okyanus denizler gibi büyük su kütlelerinde meydana gelen dalgaların enerjisinden
yararlanabilmektir. Yenilenebilir enerji formlarından bir tanesidir.
Üretilmesindeki zorluklar:
• Dalgaların yüksek gücüne karşın düşük hızlarda ve farklı yönlerde hareket etmesi
• En güçlü fırtınalara ve tuzlu suyun neden olacağı paslanmaya dayanabilecek yapıların
yüksek maliyeti
• Kurulum ve bakım giderlerinin yüksekliğidir.
Dalga enerjisinin toplam enerji potansiyeli, toplam enerji büyüklüğü 2.5 terawat olarak
hesaplanan gel-git enerjisinden çok daha fazladır. Sahilleri güçlü rüzgarlara maruz kalan
ülkeler, enerji ihtiyaçlarının %5 veya daha fazlasını dalga enerjisinden karşılayabilirler.
Gelgit ve akıntı enerjileri [değiştir]
İki türbinli bir gel-git barajının temsili gösterimi.
Gel-git veya okyanus akıntısı nedeniyle yer değiştiren su kütlelerinin sahip olduğu kinetik veya
potansiyel enerjinin elektrik enerjisine dönüştürülmesidir.
Gelgit enerjisini elektriğe dönüştürmek için yaygın olarak, uygun bulunan koyların ağzının bir
barajla kapatılarak, gelen suyun tutulması, çekilme sonrasında da yükseklik farkından
yararlanılarak türbinler aracılığı ile elektrik üretilmesi hedeflenir. Suyun potansiyel
enerjisinin %80'ini elektrik enerjisine dönüştürebilen gel-git enerjisi, güneş enerjisi gibi diğer
alternatif enerji kaynaklarına göre daha yüksek bir verimliliğe sahiptir. Deniz ve okyanuslardaki
düzenli akıntıların kinetik enerjisinin, deniz tabanına yerleştirilen türbinler aracılığı ile elektrik
enerjisine dönüştürülmesi akıntı enerjisi olarak anılır.
Hidrojen Enerjisi [değiştir]
Hidrojen birincil enerji kaynaklarından üretilen bir yakıt olup temiz bir enerji kaynağı olarak
kullanılabilecek önemli bir elementtir. Fakat dünyada tek başına bulunmadığından önce
üretilmesi gerekir. Halihazırda çok pahalı olan bu üretim, su ve doğalgaz gibi elementlerdeki
hidrojenin ayrıştırılmasıyla yapılır. Bu şekilde elde edilen hidrojen pillerine yakıt hücresi adı
verilmektedir. Şu anda bazı otomobiller hem benzin, hem de hidrojenin
kullanıldığı hibrid (melez) yakıt yöntemiyle çalışmaktadır. Böylece açığa çıkan kirli havanın
miktarı %30–40 oranında azaltılabilmektedir.
Hidrojenin, 20 yıl içersinde çok daha aktif olarak kullanılması planlanmaktadır. Şu anda
hidrojen yakıt konusunda elde edilen en önemli ilerleme İzlanda’da
yaşanmaktadır. 1999yılında, akaryakıt firması Shell ve otomobil firması Daimler-Chrysler ile
İzlanda hükümeti arasında imzalanan anlaşma, İzlanda'yı hidrojen yakıtlı bir ülke haline
getirmeyi amaçlamaktadır. 9Daimler-Chrysler İzlanda için, hidrojenle çalışan otobüs ve
otomobiller üretirken, Shell de İzlanda genelinde hidrojen istasyonları açmayı planlamıştır.
İzlanda'da elde edilecek muhtemel bir başarı, hidrojenli otomobillerde seri üretime geçilmesini
son derece hızlandıracaktır.
Rüzgâr enerjisi
Alternatif enerji kaynakları içersinde en az hidrojen enerjisi kadar faydalı olabilecek bir enerji kaynağı
da rüzgârdır. Temiz, bol, yenilenebilir olmasının yanı sıra hemen hemen tüm dünya genelinde faydalanma
imkânı olan bir kaynaktır. Rüzgâr tarlasında inşa edilen ve rüzgâr türbini adı verilen çok büyük pervaneli,
yüksek kuleler aracılığıyla rüzgâr gücü, elektrik enerjisine dönüştürülür. Rüzgâr türbinleri, uçan rüzgâr
türbini, yüzen rüzgâr türbini gibi hem yerde hem de havada olabilir. Ayrıca rüzgâr tarlaları denizde, karada,
ve sahildeyapılabilir. Az sayıda, büyük enerji üretim merkezleri kurmak yerine, ülke geneline küçük üniteler
halinde yayılmış rüzgâr türbinleri kurmak çok daha avantajlıdır. Rüzgâr tarlası kurulacak bölgelerin rüzgâr
atlası birkaç yıllık çalışma sonucu çıkartılır ve ona göre türbinler kurulur. Bu atlasta bir bölgedeki rüzgâr
hızı ve rüzgâr yönü gibi bilgiler bulunur. Rüzgâr,elektrik üretiminin yanı sıra hidrojen üretiminde de söz sahibi
olabilir. Rüzgârdan elde edilecek elektrikle suyun hidroliz edilmesi sonucunda;
su, oksijen ve hidrojen elementlerine ayrılarak çok ucuz bir yolla hidrojen elde edilmiş olacaktır.
1990'lı yıllarda kullanımı en hızlı artan enerji kaynağı olan rüzgâr enerjisi, bu avantajları sayesinde tüm
dünyanın dikkatini çekmeye devam ediyor. Danimarka toplam elektrik enerjisinin yaklaşık %20'sini rüzgârdan
elde ederek oran olarak dünyada birinci sıradayken, Almanya da 2007 yılındaki verilere göre,
22.247 megawatt kurulu güç ile rüzgâr enerjisi kullanımında en ön sıralardadır. Almanya'yı en yakından takip
eden ABD'nin kurulu gücü ise yaklaşık 2.316.818 megawatt civarındadır.
Rüzgâr
Bir rüzgâr tulumu. Rüzgâr tulumları rüzgârın yönü ve şiddeti hakkında fikir edinmenin pratik, görsel
yöntemlerindendir.
Rüzgâr, atmosferdeki havanın Dünya yüzeyine yakın, doğal, çoğunlukla yatay hareketleridir.
Hava hareketlerinin temel sürücüsü, atmosfer basıncının bölgeler arasında farklı değerlerde bulunmasıdır.
Rüzgâr, alçak basınçla yüksek basınç bölgesi arasında yer değiştiren hava akımıdır, daima yüksek basınç
alanından alçak basınç alanına doğru hareket eder. İki bölge arasındaki basınç farkı ne kadar büyük olursa, hava
akım hızı o kadar fazla olur. Rüzgâr sahip olduğu hıza göre esinti, fırtına gibi isimler alır.
Rüzgârın yönü rüzgâr gülü, hızı ise anemometre ile ölçülür. Anemometre, rüzgârın bir pervaneyi döndürme
hızından yararlanarak rüzgâr hızını gösteren basit ölçü aletidir. Yükseklerdeki rüzgârlar, balonlar yardımı ile
ölçülmektedir. Yükselme hızı bilinen balonlar belli yüksekliğe gelince rüzgâr hızı ile yol almaya başlar. Balonun
hareketi gözlenir, Trigonometrik hesaplarla balonun birim zamanda kat ettiği yol hesaplanır ve buradan da
rüzgârın hızı bulunur. Daha hassas ölçümler için balon ya radarla takip edilir veya balona bir telsiz vericisi monte
edilir.
Okyanuslardaki akımların ve dalgaların meydana gelmesinde büyük rolü olan rüzgârlar, kara şekillerinin
değişmesine de neden olur. Özellikle çöllerde kumulların şekli devamlı değişir. Rüzgârların bitki sporlarını
taşıyarak çiçeklerin döllenmesini sağlaması bitki neslinin devamı açısından çok
önemlidir. Yeldeğirmeni ve yelkenli gemilerde gücünden yararlanılan rüzgâr orman yangınlarında olumsuz etki
yaparak yangının büyümesine neden olur.
Konu başlıkları
[gizle]
1 Nedenleri
2 Cinsleri
o 2.1 Türkiye'de Rüzgâr adları
3 Rüzgâr
o 3.1 Günlük rüzgârlar
o 3.2 Yerel rüzgârlar
o 3.3 Rüzgâr yönleri
4 Kaynakça
5 Dış bağlantılar
Nedenleri [değiştir]
Yüksek basınç alanından, alçak basınç alanına akarken:
• Dünyanın dönüşü
• Yüzey sürtünmeleri
• Yerel ısı yayılması
• Başka atmosferik olaylar
• Yeryüzünün topografik yapısı
rüzgârın yönü ve türbülansın varlığı veya yokluğu gibi niteliklerini değiştirir.
Rüzgâr, alçak (siklon) ve yüksek (antisiklon) alanlarda farklı özellikler taşır.
Siklon içerisinde;
• Basınç radyal olarak içe doğru,
• Santrifüj kuvvetler dışa doğru,
• Coriolis kuvvet dışa doğru
etki eder.
Antisiklon içerisinde;
• Basınç değişmesi radyal olarak dışa doğru,
• Santrifüj kuvvet dışa doğru,
• Coriolis kuvvet içe doğru etki eder.
Bütün bunların etkisi sonucunda rüzgâr eşbasınç çizgilerine dik olarak yoluna devam eder. Bu hatların
çizilmesiyle meteoroloji haritaları elde edilir. Yüzey sürtünmeleri ve Coriolis kuvveti rüzgârın eşbasınç çizgilerine
dik yönünü saptırabilir. Denizlerde bu sapma açısı 20°, karalarda ise 30° ile 45° arasında obabilir.
Atmosferin alt tabakalarında meydana gelen rüzgârlarda, yerin ısı ve mekanik özelliklerinden
dolayı türbülans oluşur. Türbülans yapmadan basınç alanları arasında dolaşan rüzgârlara, meyilli rüzgârlar denir.
Eğer karadan denize doğru hafif meyilli eserse logaritmik olarak alçalan bir spiral hat çizerek ilerler. Düz bir hat
yerine spiral çizilmesine yol açan kuvvet yine Coriolis kuvvetidir. Kuzey yarımkürede bu spiralin dönüşü saat ibresi
yönünde, güney yarımkürede saat ibresinin tersi yönündedir. Atmosferin üst tabakalarında rüzgâr hızı saatte 400
km'ye kadar çıkabilir.
Cinsleri [değiştir]
Bölgelere ve meydana geliş nedenlerine göre isimler alır.
Atmosferin genel devridaimine bağlı olarak meydana gelen devamlı rüzgârlar;
• Kutuplara doğru esen Kutup Rüzgârları,
• 40° ve 60° enlemleri arasında kuvvetli esen Batı Rüzgârları,
• Kuzey yarımkürede kuzeydoğu yönünden, güney yarımkürede güneydoğu yönünden devamlı ve kuru
esen Alizeler.
Yaz ve kış atmosfer basıncında ters yönde değişiklik olması ve bölgede basınç alanları arasında büyük fark
olmasından meydana gelen rüzgârlara ise muson rüzgârları denir. Yazın karaya, kışın denize doğru eser. Kış
musonu soğuk ve kuru, yaz musonu oldukça nemlidir.
Rüzgârlar bulundukları bölgeye göre de özellikler taşırlar:
• Meltem; kara ile deniz arasında eser. Öğle vakitleri karalar ısınıp, alçak basınç sahası meydana getirince
denizden karaya doğru eser. Gece bunun tesiri çok daha yavaş olur. Bu hava akımları vadilerle dağlar
arasında da meydana gelir.
• Soğuk mahallî (yerel) rüzgârlar zaman zaman meydana gelen basınç farkından olur. Adriyatik Denizi ile
Fransa'nın Akdeniz sahillerinde eser. Bora ismini de alır.
• Sıcak yerel rüzgârlar, İsviçre Alpleri kuzey yamaçlarını etkileyen kuru sıcak rüzgârlardır. Fön (Föhn) de
denir.
Türkiye'de Rüzgâr adları [değiştir]
Rüzgârlar estikleri yönlere göre isim alırlar. Kuzeyden esene yıldız, güneyden esene kıble, doğudan
esene gündoğusu, batıdan esene günbatısı, kuzeydoğudan esene poyraz, kuzeybatıdan esene karayel,
güneydoğudan esene keşişleme, güneybatıdan esene ise lodos denir.
Türkiye'de Marmara, Trakya, Akdeniz, Karadeniz kıyılarında genellikle kuzey ve kuzeydoğuda poyraz rüzgârları
hâkimdir. Bu rüzgârlar bahar aylarında bol miktarda yağış getirir. İç bölgelerde kuzey ve güneyden gelen rüzgârlar
hâkimdir. Güneybatıdan esen lodos sıcak ve bunaltıcıdır. Ege'de esen meltem rüzgârına imbat denir.
yıldız, kıble vs adlar istanbul merkez alınarak konulmuş adlardır.Uluslararası literatürde yönlere göre isimlendirilir.
(kuzey, kuzeydoğu, batı vs gibi) Antalya'da "Lodos" denizden karaya eser, Sinop'ta karadan denize... Lodos yön
belirtir ve Güney Batı dan esen Rüzgârı tanımlar. Yani onun karadan denize mi, denizden karaya mı estiği,
karanın nerede denizin nerede olduğuna bağlıdır.
Rüzgâr [değiştir]
Yaşadığımız atmosfer, oksijen başta olmak üzere çeşitli gazlardan oluşmuştur. Gazlar
hava moleküllerini meydana getirirler. Basıç değişimlerine göre bu hava molekülleri, durağan halden harekete
geçerler. Bir bakıma rüzgâr, havanın yeryüzüne paralel gibi görülen ama aslında böyle olmayan bir hava
harekettir. Hava, daima yüksek basınç merkezinden alçak basınç merkezine doğru hareket eder. Bu basınç farkı
sonucunda rüzgâr doğar. Basınç farkının oluşma sebebeplerinin başında ısınan havanın yükselmesi gibi bilinmesi
gereken faktörler vardır. Bu basınç alanları kendiliğinden oluşamazlar. Sıcaklık birinci etkendir.
Günlük rüzgârlar [değiştir]
Genel hava basıncının etkisiz, durgun olduğu zamanlarda gece ve gündüz arası sıcaklık farklarının yaptığı basınç
farklarından oluşan rüzgârlardır. Gündüzleri karalar, denizlerdendaha çabuk ısınırlar. Dolayısıyla deniz üzerinde
yüksek, kara üzerinde de bir alçak basınç alanı oluşur. Bunun sonucunda denizden karaya doğru bir rüzgâr
başlar. Bu rüzgâra deniz meltemi denir. Bu rüzgâr hızı, sıcaklık arttıkça artarak ve öğlen saatlerinde en fazla
hızına ulaşır. hava karardığında ve güneş battığında ise tüm bunların tam tersi yaşanır. Kara daha çabuk
soğuduğu için bu seferde karadan denize bir rüzgâr esmeye başlar. Buna da kara meltemi denir.
Yerel rüzgârlar [değiştir]
Bölgelerde genelde esen hakim rüzgârlardır. Dolayısıyla bölgesel isimlerle söylenirler. Bu rüzgârlar atmosferde
gezen gezici alçak ve yüksek basınç merkezlerinin yaptığı rüzgârlardır.
Rüzgâr yönleri [değiştir]
Türkiye'de rüzgârlar yönlere göre yandaki tablodaki gibi isimlendirilirler. Kuzeyli olan rüzgârlar
(yıldız,poyraz,karayel) özellikle kış aylarında havayı soğutucu etki yaparlar. Güneyli rüzgârlarsa ısıtıcı etki
yaparlar.
Aralık ayı sonu, Ocak ve Şubat aylarınca oldukça şiddetli lodos rüzgârları görülür. İstanbul'a denizden gelen
bu rüzgâr denizi kabartarak, deniz ulaşımına ve denizcilere olumsuz etki yapar. Lodos Ege ve Akdenizde de
kış aylarında şiddetli eser. Yaz aylarında ise genelde kuzeyli rüzgârlar hakimdir.
Rüzgâr çiftliği
Aşağı Saksonya, Almanya'da bir rüzgâr tarlası
Batı Teksas düzlüklerinde Brazos Rüzgâr Tarlası
Rüzgâr tarlası, elektrik üretimi için kullanılan ve aynı yerde bulunan rüzgâr türbinleri grubudur. Özel türbinler orta
gerilim (genellikle 34,5 kW) güç sistemine ve ağ şebekesine bağlanır. Elektrik şebekesinin orta gerilimdeki elektrik
akımını birtransformatör yardımıyla yüksek gerilim iletim hattına bağlar.
İspanya, Danimarka ve Almanya Avrupa'nın önde gelen rüzgâr enerji üreticileridir. Büyük rüzgâr tarlası,
birkaç düzinedenyüzlerde özel rüzgâr türbinlerine kadar çok sayıda türbin içerir. Bunlar
yüzlerce kilometrekare alanı kaplar. Türbinlerin arasındaki toprak tarım ve diğer amaçlar için kullanılabilir. Rüzgâr
tarlası, okyanusdan veya denizden esen güçlü rüzgârların sağladığı avantajdan dolayı açık alanlara yapılır.
Dünyadaki ilk rüzgâr tarlası, Aralık 1980'de, Amerika Birleşik Devletleri, New Hampshire eyaletinin
güneyindeki Çatallı dağında herbiri 30 KW olan 20 rüzgâr türbininden yapıldı.
Teksas'daki Roscoe rüzgâr tarlası 780 MW'lık gücüyle şu an için dünyanın en büyük rüzgâr tarlasıdır.
Konu başlıkları
[gizle]
1 Yer Planı
o 1.1 Rüzgâr hızı
o 1.2 Yükseklik
o 1.3 Rüzgâr park etkisi
o 1.4 Çevresel ve Estetik Etkiler
o 1.5 Güç şebekesindeki etki
2 Türleri
o 2.1 Karada
o 2.2 Sahilde
o 2.3 Denizde
 2.3.1 Zemin etütlü, temel altyapı kule teknolojileri
 2.3.2 Su altı, yüzen türbin teknolojileri
o 2.4 Havada
3 Dış Bağlantılar
4 Kaynakça
Yer Planı [değiştir]
Rüzgâr Güç Yoğunluğu (RGY) olarak adlandırılan bir nicelik, rüzgâr enerji gelişimindeki konumları seçmek için
kullanılır. RGY, belirli bir yerdeki rüzgârın etkin kuvvetinin hesabıyla ilgilidir. Genellikle bir zaman periyodundaki
toprak seviyesinin üstündeki yüksekliği ifade eden terimdir. Hesaba hız ve kütle olarak alınır. Renk kodlu haritalar,
belirli bir alan tanımlama için hazırlanır. Örneğin, "50 metredeki Ortalama Yıllık Güç Yoğunluğu." Yukarıdaki
hesabın sonuçları Ulusal Yenilenebilir Enerji Laboratuvarı tarafından geliştirilen içerikte kullanılır ve "NREL
CLASS" olarak ifade edilir. Daha büyük RGY hesabı sınıf tarafından daha yüksekte orantılanır.
Rüzgâr tarlasının yeri, zengin doğal yaşam alanı veya yol yapımına uygun yerler gibi çevresel hassasiyetli veya
kıymetli olduğunda dolayı daha fazla tartışmaya neden olabilir. Bu alanlar gürültü endişesi ve her hangi bir aksilik
olabileceğinden dolayı yerleşim yerleri dışında yapılır.
Rüzgâr hızı [değiştir]
Genel bir kural olarak, eğer rüzgâr hızı 16 km/s (veya 4,5 m/sn) veya daha büyükse rüzgâr generatörleri
pratiktir. Yıl boyunca ani esmenin en az olasılıklı yer ideal olarak kabul edilir. Türbin yeri için önemli bir faktör
de yerel demant veya elektrik iletim hattının kapasitesidir.
Alanlar genellikle rüzgâr atlasına göre belirlenir ve rüzgâr ölçümleriyle doğrulanmıştır. Meteorolojiksel rüzgâr
verisi, büyük çaplı rüzgâr güç projesinin konumunu belirlemek için tek başına genellikle yeterli değildir. Yerin
rüzgâr hızı ve yönü ile ilgili veriyi toplama, bölgenin potansiyelini tanımlamak için çok önemlidir. Yerel
rüzgârlar çoğunlukla bir yıl veya daha fazlası için takip edilir ve rüzgâr generatörleri kurulmadan önce ayrıntılı
rüzgâr haritaları çıkartılır.
Yükseklik [değiştir]
Alçak basınç etkisinden dolayı yükseklerde rüzgâr daha hızlı eser. Yükseklikteki hız artışı, yüzeye yakınında
daha tesirlidir. Arazi, yüzey engebeliği, ve ağaç ve yapılar gibi rüzgârı engelleyen şeyler tarafından etkilenir.
Kopenhag yakınlarında deniz kıyısı türbinleri
Rüzgâr park etkisi [değiştir]
"Rüzgâr park etkisi", türbinler arasındaki karşılıklı engelden dolayı çıkış kaybını ifade eder. Rüzgâr tarlaları
birçok türbinden oluşur ve her biri rüzgâr enerjisinin birazını yutar. Alan elverişli olduğunda, kayıpları en aza
indirmek için türbinler, kuvvetli rüzgârda rotor çapının beşte üçü kadar bir boşlukla dik şekilde, rüzgâr
kuvvetinin yönünde ise rotor çapının onda beşi kadar açıklıkla yerleştirilir. Kayıt toplam kurulu gücün %2'si
kadar olabilir.
Büyük rüzgâr parkında, herbir rotor arasındaki etkinin "multifractal" olduğundan dolayı,
türbinlerin Kolmogorovdüzensizliğindeki davranışta önemli derecede sapma görülür.
Çevresel ve Estetik Etkiler [değiştir]
Rüzgâr gücünün çevresel etkileri ile geleneksel enerji kaynaklarının çevresel etkilerini karşılaştırma
göreceli olarak benzerdir. Rüzgâr gücü, fosil yakıt güç kaynakları gibi yakıt tüketmez ve hava
kirliliği yapmaz.
Kuş ve yarasa tehlikesi birçok bölgede endişeye sebep olmaktadır. Bazı kuşlar, insanların temiz
olmayan güç kaynaklarını kullanmalarından dolayı neden olduğu kuş ölümleriyle, rüzgâr türbinlerinden
dolayı ölenler karşılaştırıldığında, ikincisinin çok az bir etkisi vardır. Rüzgâr tarlalarının yeri ile ilgili
anlaşmazlık çok büyük sorundur.
Estetik etkiler de bazı alanlarda sorun teşkil ediyor.
Güç şebekesindeki etki [değiştir]
Uygun ölçekli rüzgâr tarlaları, iletim hatlarına enerji dönüşümü yapılarak aktarılmalıdır. Rüzgâr tarla
geliştiricisi, teknik standartları karşılaması için rüzgâr tarlasına ek teçhizat veya kumanda sistemlerini
kurmakla yükümlü hale getirilmelidir. Rüzgâr tarlası kuran şirket veya kişi üretilen gücü iletim hatları
vasıtasıyla satabilmelidir.
Türleri [değiştir]
Karada [değiştir]
Karadaki (onshore) türbinler tepe veya dağlı bölgelerde, genellikle hahilden üç veya daha fazla
kilometre uzaklıkta sırtlarda kurulur. Bu, bir sırttaki rüzgâr ivmesi olarak oluşabilecep yersel (topografik)
hızlanmayı kullanmak için yapılır. Bu yolla kazanılan ek rüzgâr hızı üretilen enerjide önemli miktarda fark
oluşturur. Daha fazla eklenti, türbinlerin yerlerini genişletilmesine değecek kadar olmalıdır. Çünkü 30
m.'lik bir fark bazen çıkışta iki kat olarak yansır.
Sahilde [değiştir]
Sahildeki (nearshore) türbinler sahil hattının üç kilometre içinde veya sahilden on kilometre içerde suda
yapılır. Bu alanlar türbin inşası için iyi sahalardır. Çünkü kara ve denizin ısı farklılıklarından dolayı
rüzgârın gücünden daha iyi faydalanılır. Bu bölgelerdeki rüzgâr hızları, esme yönüne bağlı olarak, hem
karadakinin hem de denizdeki rüzprevailingın karakteristik özelliklerini taşır.
Denizde [değiştir]
Denizdeki (offshore) rüzgâr üretim bölgeleri genellikle karadan on veya daha fazla kilometre uzaktadır.
Denizdeki rüzgâr türbinleri karadakilerden daha az sıkıntılıdır. Çünkü suyun yüzey pürüzsüzlüğü
karadakinden daha fazladır (özellikle derin sularda). Ortalama rüzgâr hızı genellikle açık sularda
oldukça fazladır. Kapasite faktörleri karadakinden ve sahildekinden daha büyüktür.
Büyük rüzgâr türbin parçalarını (kuleler, motor yerleri (nacelles) ve kanatlar (blades)) taşıma, karadakine
nazaran daha kolaydır. Çünkü gemiler ve mavnalar, bu türlü devasa parçaları, kamyon/TIR veya
trenden daha kolay taşır. Karada büyük yük taşıtları otoyol virajlarında, türbinin maksimum uzunluğu
yolun bu kısmı dikkate alınarak üretilmelidir. Fakat açık denizde böyle bir sorun yoktur.
Denizdeki rüzgâr türbinleri, yapı itibariyle muhtemelen en büyük ebatta kalacaklardır. Türbin tarlaları
denizde türbinden oluşabilir.
Zemin etütlü, temel altyapı kule teknolojileri [değiştir]
Kıtasal sığ alanlarda, su 40 m.'den daha derin değildir. 4. Kategori veya daha büyük fırtınalar hariç bu
alanlar rüzgârlıdır. Zemin etütlü türbinler şu an kurulum için idealdir.
Su altı, yüzen türbin teknolojileri [değiştir]
Yeni su altı, yüzen türbin teknolojileri henüz yeni yeni yaygınlaşmaya başladı. İlk büyük kapasiteli
yüzen rüzgâr türbini, 2,3 MW'lık, 120 m. yüksekliğinde kuleye sahip, 220 metre su altında yapısı
olan Kuzey Denizi açıklarında, Norveç, Stavanger'dedir. 2 yıllığına test edilecek. Unite 2009'un
yazında inşa edildi ve 2009 Kasım ayında faaliyete geçti.
Havada [değiştir]
Uçan rüzgâr türbinleri kule masraflarından muaftır ve yüksek hızlarda, yüksek irtifada
uçabilirler. Çoğu sistemler ticari amaçlı değildir.
Rüzgâr hızı
Rüzgâr hızı, atmosferdeki rüzgârın, hava veya diğer gazların hareket hızıdır.
Hareket vektörünün büyüklüğü, skaler bir niceliktir.
Rüzgâr hızı, daima dış ortamdaki havanın hareketi anlamına gelir. Fakat içerideki hava hareketinin
hızı, meteorolojik, havacılık ve denizçilik işlemlerinde, yapı ve sivil mühendisliği gibi birçok alanda önemlidir.
Yüksel rüzgâr hızları istenmeyen sebepler doğurabilir ve güçlü rüzgârlar daha
çok, galeler, kasırgalar ve tayfunlar gibi özel olarak adlandırılır. Beaufort Rüzgâr Şiddeti Skalasına bakınız.
Rüzgâr hızı anemometre ile ölçülür.
Rüzgâr hızına etki eden faktörler [değiştir]
Rüzgâr hızı, çeşitli derecedeki işlemlerden, şartlardan ve bazı faktörlerden etkilenir (mikro ve makro
derecelerdeki). Bunlar, basınç eğimi, Rossby dalgaları, jet streamlar ve yerel hava şartlarıdır. Ayrıca rüzgâr hızı
ve rüzgâr yönü arasında, özellikle basıç eğimi ve havanın bulunduğu yüzeylerle oldukça ilişkilidir.
Basınç eğimi, atmosferde veya yer yüzünde, iki nokta arasındaki hava basıç farkını açıklayan bir terimdir.
Rüzgâr hızıyla aşırı derecede ilişkilidir. Yüksek basınçtan alçak basınca doğru olan değişimi dengelemek için
rüzgâr daha hızlı eser.
Rossby dalgaları, troposfer üzerindeki güçlü rüzgârlardır. küresel ölçüde etki eder ve Batı'dan Doğuya doğru
hareket eder (bundan dolayı batıdan esen olarak bilinir]. Rossby dalgaları bizim alt troposferde gözlemlediğimiz
rüzgâr hız farkıdır.
Yerel hava şartları, rüzgâr hızını etkilemede anahtar rol üslenir. Kasırgalar, musonlar ve siklonların biçimleridir.
Olağanüstü hava şartları olarak rüzgâr hızının şiddetli etkileridir.
Rüzgâr gücünün çevresel etkileri
Rüzgâr enerjisinin başlıca etki, fosil yakıtlı santrallerin elektrik üretiminde neden olduğu kirliliği göstermemesidir.
Değişik enerji kaynakları, klasik enerji kaynaklarıyla yer değiştirebilirken, rüzgâr enerjisinin çevresel maliyeti çok
daha düşük olabilir.
Rüzgâr gücünden türetilen enerji yakıt tüketmez ve fosil yakıtlı güç kaynakları gibi hava kirliliğine neden olmaz.
Vahşi yaşam ölümlerini engelleme ve azaltma rüzgâr türbinlerini yerleştirirken ve kurarken dikkat edilmesi
gereken etkidir.
Konu başlıkları
[gizle]
1 Karbondioksit salımı ve kirlilik
2 Net enerji kazancı
3 Çevresel kapsam
4 İklim Değişimi
5 Kullanım alanı
6 Kaynak
Karbondioksit salımı ve kirlilik [değiştir]
Rüzgâr gücü üretimi sağlamak için yakıt tüketmez ve elektrik üretimi için doğrudan emisyonu yoktur. Rüzgâr
türbinlerinde, karbondioksit (CO2), kükürt dioksit, cıva, partikül veya fosil yakıtlardaki gibi hava kirliliğine neden
olan diğer türler yoktur. Rüzgâr güç santralleri, yapım ve kurulumda kaynakları kullanır. Rüzgâr türbinlerinin inşası
esnasında çelik, beton,alüminyum ve yapım için gerekli diğer materyalları kullanır ve genellikle fosil enerji
kaynakları kullanılarak elde edilen enerji yoğunlaştırma işlemine dönüştürülür. Rüzgâr türbin imalatçısı olan
Vestas ilk karbon dioksit emisyonunun, yerleşim yeri dışındaki türbinlerde çalışmanın yaklaşık olarak 9 ay içinde
"geri ödeneceğini" iddia ediyor.
2006'daki bir çalışma, her bir GWh olarak üretilen enerjinin 14 ile 33 ton arasında rüzgâr gücünde CO2 emisyonu
olduğunu gösterdi. Buna karşılık nükleer güç için bu değer 10 tondur. Çoğu CO2 emisyonu, rüzgâr türbini inşaatı
esnasındaki betonlamadan gelir.
Rüzgâr gücü, yedekleme ve düzenleme için kullanılan fosil yakıt santrallerinde emisyona neden olmaktadır.
İrlanda ulusal şebekesindeki bir çalışma, "Rüzgârdan üretilen elektriğin, fosil yakıtın tüketimini azalttığını ve
böylece emisyon korunumuna yol gösterdiğini" ve her bir MWh için CO2 emisyonunu 0,59'dan 0,33'e
düşürdüğünü ortaya koydu.
Kullanılan enerjideki ilk kardon dioksit emisyonu, yerleşim yeri dışındaki türbinlerde yaklaşık 9 ay içinde "geri
kazanılıyor". Her uygun büyük ölçekli enerji kaynağı, inşaatında kullanılan enerjisi karşılamalıdır. Rüzgâr enerjisi
için yatırımdan sağlanan enerji (EROEI), toplam üretilen elektriğin bir türbin inşa etmek için gereken birim
enerjileri toplamına bölümüdür. Rüzgâr oranları için EROEI 5 ile 35 arasında olmakla birlikte, rüzgâr enerji
kayıtlarında ortalama 18 civarındadır. EROEI, türbin hacmiyle orantılıdır ve daha büyük eski nesil türbinler bu
oranın daha üstünde veya 35'ten büyüktür. Üretilen enerji, yapımda tüketilen enerjinin birkaç katı olduğunda, Net
enerji kazancı vardır.
Çevresel kapsam [değiştir]
Fosil yakıtlar ve nükleer güç santrallerinde soğutma için buharlaşma veya herhangi bir sebeple çok miktarda su
kullanılır. Bunun aksine rüzgâr türbinlerinde elektrik üretimi için suya ihtiyaç yoktur.
İklim Değişimi [değiştir]
Bir çalışma benzetimi (simülasyonu), dünya kara sahasının %10'undan fazlasında kurulacak rüzgâr türbinlerinin,
küresel iklim değişimine etki edeceğini gösterdi.Buna bakarak özellikle kırsal alanlarda, hava akışı ve rüzgâr
gücünün azalmasından dolayı küçük iklim değişim kaygıları vardır.
Kullanım alanı [değiştir]
Türbinler arasındaki engellerin neden olduğu kayıpları azaltmak için bir rüzgâr tarlası, açık
alanda Megawaat başına kabaca 0,1 km2
. 200 MW'lık rüzgâr tarlası yaklaşık olarak 20km2
'lik bir kullanım sahası
olmalıdır.
Yüzen rüzgâr türbini
Dünyanın ilk büyük ölçekli yüzen rüzgâr türbini, Hywind. Kuzey Deniziaçıklarında, Norveç, Stavanger'deki Åmøy
Fjord yakınında yapıldı.
Yüzen rüzgâr türbini, kulelerin monte edilmesinin mümkün olmadığı suyun derinliklerinde, elektrik üretmek için
yüzen bir yapıya monte edilen denizdeki rüzgâr türbinidir. Rüzgâr akışını bozan yersel (topografik) özellikler su
yüzeyinde olmadığından dolayı rüzgâr, denizde daha güçlü ve daha sabit olabilir. Üretilen elektrik sualtı kabloları
ile karaya gönderilir. Enerji üretim oranı denizde daha fazla olduğundan dolayı, ilk büyük yüzen türbinlerin maliyeti
alttan montalı, sahildeki rüzgâr türbinlerle rekabet içindedir. Rüzgâr esişi karaya nazaran daha sabit ve
engelsizdir. Denizdeki rüzgâr tarlalarının konumu, eğer türbinler denizin 19 km'den daha fazla açıklarında
yapılırlarsa, balıkçılık, gemi geçişleri ve sahil yerleşiminin artmasına katkıda bulunurlar ve görüntü kirliliğini azaltır.
Tarihi [değiştir]
"Denizdeki büyük ölçekli yüzen rüzgâr türbinleri" kavramı ilk olarak 1972'de Massachusetts
ÜniversitesindekiProfesör William E. Heronemus tarafından kullanıldı. 1990'lara kadar bu kavram sadece bunu
duyanların beyinlerinin bir köşesinde kaldı. Ta ki Ticari rüzgâr endüstrisi gelişene kadar. Denizdeki alttan montalı
rüzgâr türbin teknolojisi 2003'de ortaya çıktı ve o zamanlar sadece suyun 30 metre altına kadardı. Dünya çapında
derin su rüzgâr kaynakları sualtı alanlarında müthiş şekilde artarak 600 metreyi gördü.
Uçan rüzgâr türbini
Uçan rüzgâr generatörü
Uçan rüzgâr türbini, kulesi olmaksızın havada duran bir rüzgâr türbinidir. Uçan rüzgâr türbinleri, alçak veya
yüksek irtifalardaçalışabilirler. Bunlar uçan rüzgâr enerji sistemlerinin geniş bir parçasıdır ve yüksek irtifa rüzgâr
gücü (YİRG:İngilizce'de HAWP) olarak adreslenir. Generatör topraktayken, bağlı bulunduğu planörün onu
taşımasına gerek yoktur veya geçici bir tutturucusu vardır. Generatör havadayken, enerjisi toprağa iletmek için
geçici tutturucu veya yülseltici kullanılabilir. Veya mikrodalga veya lazer kullanılarak alıcılara ışınlanır. Uçan türbin
sistemleri kontak anahtarı veya sapma sürücü ve kule yapmaya gerek olmadan, hemen hemen sürekli rüzgâr
çekiş avantajına sahiptir. Kancalı planörler ve helikopterler yeterli rüzgâr olmadığında alçalırlar.
Aerodinamik türü [değiştir]
Aerodinamik yüzen rüzgâr güc sistemi destek için rüzgâra dayanır.
Avustralya'nın Sidney yerleşim yerindeki Teknoloji Üniversitesinde mühendislik profesörü olan Bryan Roberts,
15.000 feet (−-4,600 m) irtifada uçup ve orada kalan, rüzgârın sağladığı kuvvetli kanatlar vasıtasıyla yükselebilen,
uçağa benzer bir helikoptertasarladı. Tasarımcılarına göre, rüzgârdaki enerjinin bazısı yükselirken 'kaybolurken',
sürekli ve güçlü rüzgârlar sayesinde sabitelektrik üretebilir. Rüzgâr yatay olarak esdiğinde, türbinler yatay bir
açıya dönüşerek, yükselirken rüzgârı yakalayabilir. Konuşlanma, türbinler vasıtasıyla elektrik motoruna aktarılan
elektrik sayesinde yapılabilir.
Rüzgâr türbini
Rüzgâr tarlası - Neuenkirchen, Dithmarschen (Almanya)
Kuzey Denizinin Belçika açıklarındaki rüzgâr türbini.
Dünya prömiyeri: Temmuz 2010 yılında 7.5 MW rüzgar türbinleri Estinnes Belçika, iki parçalı rotor bakın
7.5 MW rüzgar türbinleri Estinnes Belçika, 10 Ekim 2010 tamamlanması
Rüzgâr türbini, rüzgârdaki kinetik enerjiyi önce mekanik enerjiye daha sonra da elektrik enerjisine dönüştüren
sistemdir.
Bir rüzgâr türbini genel olarak kule, jeneratör, hız dönüştürücüleri (dişli kutusu), elektrik-elektronik elemanlar
ve pervanedenoluşur. Rüzgârın kinetik enerjisi rotorda mekanik enerjiye çevrilir. Rotor milinin devir hareketi
hızlandırılarak gövdedeki jeneratöre aktarılır. Jeneratörden elde edilen elektrik enerjisi aküler vasıtasıyla
depolanarak veya doğrudan alıcılara ulaştırılır.
Rüzgâr türbinlerinin nasıl çalıştığını anlamak için iki önemli aerodinamik kuvvet iyi bilinmelidir. Bunlar sürükleme
ve kaldırma kuvvetleridir.
Sürükleme kuvveti, cisim üzerinde akış yönünde meydana gelen bir kuvvettir. Örneğin düz bir plaka üzerinde
meydana gelebilecek maksimum sürükleme kuvveti hava akışının cisim üzerine 90o
dik geldiği durumda iken;
minimum sürükleme kuvveti ise hava akışı cismin yüzeyine paralel iken meydana gelir.
Kaldırma kuvveti ise, akış yönüne dik olarak meydana gelen bir kuvvettir. Uçakların yerden havalanmasına da bu
kuvvet sebep olduğu için kaldırma kuvveti olarak adlandırılmıştır.
Sürükleme kuvvetine en iyi örnek olarak paraşüt verilebilir. Bu kuvvet sayesinde paraşütün hızı kesilmektedir.
Sürükleme kuvvetinin etkilerini minimuma indirebilmek için yapılmış özel cisimlere akış hatlı (streamlined) cisimler
denir. Bu cisimlere örnek olarak elips, balıklar, zeplin verilebilir.
Düz bir plaka üzerine etkiyen kaldırma kuvveti, hava akışı plaka yüzeyine 0o
açı ile geldiğinde görülür. Havanın
akış yönüne göre meydana gelen küçük açılarda akış şiddetinin artmasıyla düşük basınçlı bölgeler meydana gelir.
Bu bölgelere akış altı da denir. Dolayısıyla, hava akış hızı ile basınç arasında bir ilişki meydana gelmiş olur. Yani
hava akışı hızlandıkça basınç düşer, hava akışı yavaşladıkça basınç artar. Bu olaya Bernoulli etkisi denir.
Kaldırma kuvveti de cismin üzerinde emme veya çekme meydana getirir.
Konu başlıkları
[gizle]
1 Sınıflandırma
o 1.1 Yatay eksenli
o 1.2 Düşey eksenli
 1.2.1 Darrieus tipi
 1.2.2 Savonius tipi
2 Rüzgâr gücü hesabı
3 Ayrıca bakınız
4 Dış bağlantılar
Sınıflandırma [değiştir]
Kullanımdaki rüzgâr türbinleri boyut ve tip olarak çok çeşitlilik gösterse de genelde dönme eksenine göre
sınıflandırılır. Rüzgâr türbinleri dönme eksenine göre "Yatay Eksenli Rüzgâr Türbinleri" (YERT) ve "Düşey Eksenli
Rüzgâr Türbinleri” (DERT) olmak üzere iki sınıfa ayrılır.
Yatay eksenli [değiştir]
Yatay eksenli bir rüzgâr türbini
Bu tip türbinlerde dönme ekseni rüzgâr yönüne paraleldir. Kanatları ise rüzgâr yönüyle dik açı yaparlar. Ticari
türbinler genellikle yatay eksenlidir. Rotor, rüzgârı en iyi alacak şekilde, döner bir tabla üzerine yerleştirilmiştir.
Yatay eksenli türbinlerin çoğu, rüzgârı önden alacak şekilde tasarlanır. Rüzgârı arkadan alan türbinlerin yaygın bir
kullanım yeri yoktur. Rüzgârı önden alan türbinlerin iyi tarafı, kulenin oluşturduğu rüzgâr gölgelenmesinden
etkilenmemesidir. Kötü tarafı ise, türbinin sürekli rüzgâra bakması için dümen sisteminin yapılmasıdır.
Yatay eksenli türbinlere örnek olarak pervane tipi rüzgâr türbinleri verilebilir. Bu tip türbinlerin kanatları tek parça
olabileceği gibi iki ve daha fazla parçadan da oluşabilir. Günümüzde en çok kullanılan tip üç kanatlı olanlardır. Bu
türbinler elektrik üretmek için kullanılır. Geçmişte çok kanatlı türbinler tahıl öğütmek, su pompalamak ve ağaç
kesmek için kullanılmıştır.
Düşey eksenli [değiştir]
Darrieus tipi bir rüzgâr türbini
Türbin mili düşeydir ve rüzgârın geliş yönüne diktir. Savonius tipi, Darrieus tipi gibi çeşitleri vardır. Daha çok
deney amaçlı üretilmiştir. Ticari kullanımı çok azdır.
Bu türbinlerin üstünlükleri şöyle sıralanabilir:
• Jeneratör ve dişli kutusu yere yerleştirildiği için, türbini kule üzerine yerleştirmek gerekmez, böylece kule
masrafı olmaz.
• Türbini rüzgâr yönüne çevirmeye, dolayısıyla dümen sistemine ihtiyaç yoktur.
• Türbin mili hariç diğer parçaların bakım ve onarımı kolaydır.
• Elde edilen güç toprak seviyesinde çıktığından, nakledilmesi daha kolaydır.
Sakıncaları ise şöyledir:
• Yere yakın oldukları için alt noktalardaki rüzgâr hızları düşüktür.
• Verimi düşüktür.
• Çalışmaya başlaması için bir motor tarafından ilk hareketin verilmesi gerekir, bu yüzden ilk hareket
motoruna ihtiyacı vardır.
• Ayakta durabilmesi için tellerle yere sabitlenmesi gerekir, bu da pek pratik değildir.
• Türbin mili yataklarının değişmesi gerektiğinde, makinenin tamamının yere yatırılması gerekir.
Darrieus tipi [değiştir]
Düz tip bir Darrieus rüzgâr türbini
Darrieus tipi düşey eksenli rüzgâr türbininde, düşey şekilde yerleştirilmiş iki tane kanat vardır. Kanatlar, yaklaşık
olarak türbin mili uzun eksenli olan bir elips oluşturacak biçimde yerleştirilmiştir. Kanatların içbükey ve dışbükey
yüzeyleri arasındaki çekme kuvveti farkı nedeniyle dönme hareketi oluşur. Yapısı gereği Darrieus tipi rüzgâr
türbinlerinde, devir başına iki kere en yüksek tork elde edilir. Rüzgârın tek yönden estiği düşünülürse; türbinin
verdiği güç, sinüs şeklinde bir eğri oluşturur...
Savonius tipi [değiştir]
Savonius türbinleri, iki ya da üç adet kepçeye benzer kesitin birleşimi şeklindedir. En yaygını iki adet kepçenin
bulunduğu durumdur ve “S” şeklini andıran bir görüntüsü vardır. Savonius türbininde akışkan içbükey kanat
üzerinde türbülanslı bir yol izler ve burada dönel akışlar meydana gelir. Bu dönel akışlar Savonius türbininin
performansını düşürür, bu nedenle elektrik üretiminde pek fazla kullanılmazlar. Daha çok su pompalama amaçlı
ve rüzgâr ölçümlerinde kullanılan anemometre olarak kullanılırlar.
Rüzgâr gücü hesabı [değiştir]
Rüzgâr gücü mümkün rüzgâr enerjisinin bir ölçümüdür. Rüzgâr gücü, rüzgâr hızının kübünün bir fonksiyonudur.
Eğer rüzgâr hızı iki misline çıkarsa rüzgârdaki enerji sekiz faktörü ile artar (23). Bunun anlamı şudur; rüzgâr
hızındaki küçük değişiklikler rüzgâr enerjisinde büyük değişikliklere neden olurlar.
Örneğin, 12.6 m/s hızındaki bir rüzgâr ile üretilebilecek enerji miktarı, 10 m/s hızındaki bir rüzgârdan üretilebilecek
enerjinin 2 katıdır. (10 = 1000, 12.63 = 2000).
Yer seçimi veya ölçüm hataları ile yapılabilecek küçük rüzgâr hızı hataları bir rüzgâr türbini yatırımında büyük
hatalara neden olabilmektedir. Bu nedenle, rüzgâr türbini satınalmadan önce, doğru ve sürekli bir rüzgâr
çalışması yapılmalıdır. Ekonomik olarak uygulanabilir olması için, bir rüzgâr türbini kurulacak yerde yıllık ortalama
en az 5.4 m/s (12 mph) rüzgâr hızı olmalıdır.
Rüzgârdaki Mümkün Güç Miktarı
W = 0.5 r A v3
eşitliği ile verilir.
W: güç/enerji r: hava yoğunluğu A: kanat alanı v: rüzgâr hızı
Hava yoğunluğu yükseklikle, sıcaklıkla ve hava cepheleri ile değişir. Rüzgâr gücü hesaplamalarında, hava
cephelerinin etkisi önemsenmeyecek kadar küçüktür, böylece hava yoğunluğu formülü şöyledir:
P = 1.325 P/T T: Fahrenheit + 459.69 olarak sıcaklık P: Yüksekliğe göre düzeltilmiş Mercury basıncı (inch)
Tipik ortalama hava sıcaklığı (59 °F) deniz seviyesine indirgenerek hava yoğunluğu için bir standart değer
kullanılabilir. Bu durumda güç eşitliği basit olarak aşağıdaki hale gelir:
Basitleştirilmiş Güç Eşitliği
Metrik Birimler
W = 0.625 A v3
W: Güç (watt) V: Rüzgâr hızı (m/s) A: Rüzgâr türbini kanatları tarafından süpürülen alan (m2
)
A = Π r2
r: Rotor yarıçapı (m)
Basitleştirilmiş güç eşitliği denklemi, rüzgâr turbinenden elde edilecek gücün amprik olarak hesaplanabilmesi için
türetilmiştir. Bu denklemden anlaşılabileceği gibi, bir sistemden elde edilecek enerji, rüzgâr hızının kübü ile doğru
orantılıdır. Ayrıca elde edilecek güç , rüzgâr türbin kanatlarının süpürdüğü alan dolayısıyla rotor yarıçapının karesi
ile orantılıdır.
Rüzgâr gücü
Rüzgâr gücü, elektrik üretmek için rüzgâr türbinleri, mekaniksel güç için Yel değirmeni, su veya kuyu pompalama
için rüzgâr pompaları veya gemileri yürütmek için yelkenler kullanarak rüzgârın kullanışlı formundaki rüzgâr
enerjisinin sonucudur.
2009’un sonunda dünya çapındaki rüzgâr güç jeneratörlerinin kapasitesi 159,2 GW (GigaWatt) idi. Enerji üretimi
ise 340 TW (TeraWatt) idi. Bu da dünyada kullanılan elektriğin %2’si anlamına geliyor. Enerji üretimi, 2007, 2008
ve 2009 yıllarında ikişer kat olmak üzere hızlı bir şekilde artıyor. 2008’de Statik (veya durağan) elektrik
üretimi Danimarka'da %19, İspanya ve Portekiz'de %13, Almanya veİrlanda'da %7 olmak üzere bazı ülkelerde
(hükümetin desteğiyle) rüzgâr gücü gözle görülür şekilde, hızla artıyor. Türkiye'de çalışmalar yeni yeni başladı.
Mayıs 2009 itibariyle 80 ülkede ticari olarak rüzgâr gücü kullanılıyor.
Büyük boyutlu rüzgâr tarlaları, elektrik iletim sistemine bağlanır. Daha küçük tesisler, üretilen elektriği sistemden
ayrılan yerlerde kullanır. Bazı şirketler, küçük tesislerde üretilen fazla elektriği satın alıyor. Güç kaynağı olarak
rüzgâr enerjisi fosil yakıtlara bir alternatiftir. Çünkü, bol, yenilenebilir, alıcı kitlesi geniş, temiz ve işlem
esnasında sera gazı etkisine neden olmamaktadır. Bununla birlikte görüntü kirliliğine ve çevreye verdiği
etkilerden dolayı rüzgâr tarlalarını inşa etmek genelde hoş karşılanmıyor.
Ekonomik olarak sadece rüzgâr olduğunda kullanılabiliyor olmasından dolayı rüzgâr gücü düzensizdir. Hidrolik
güç ve standart yük işletme teknikleri gibi diğer kaynaklar ihtiyaca göre kullanılır. Rüzgârın seyrek aralıklarla
esmesi, toplam talepten daha az kaynak sağlandığında bazı problemleri beraberinde getirir. Fakat maliyeti oranı
daha azdır.
Konu başlıkları
[gizle]
1 Tarihçe
2 Rüzgâr Enerjisi
o 2.1 Rüzgâr hızının dağılımı
3 Elektrik üretimi
o 3.1 Şebeke yönetimi
o 3.2 Kapasite faktörü
o 3.3 Etki
o 3.4 Kesintiler ve etki sınırları
4 Türbin yerleşimi
5 Rüzgâr gücü kullanımı
o 5.1 Güç analizi
6 Dünyadaki durum
o 6.1 Özellikleri
7 Rüzgâr türbinleri
o 7.1 Ayrıca Bakınız
o 7.2 Kaynakça
8 Dış bağlantılar
Tarihçe [değiştir]
İnsanlar yelkenlileri hareket ettirmek ve gemileri yürütmek için en az 5500 yıldan beri rüzgârın gücünden
faydalanıyor. Yeldeğirmenleri, sulama işlemi ve tahıl ezmek için 7. yüzyıldanberi Afganistan, İran ve Pakistan’da
kullanılıyor.
1887 Haziran ayında İskoç Akademisyen Profesör James Blyth rüzgâr gücü deneylerine başladı ve
1891’de İngiltere’de patent aldı. 1887-88’de Amerika Birleşik Devletleri’nde,Charles Francis Brush rüzgâr güç
makinesi kullanarak elektrik üretti. 1900 yılına kadar evinde ve laboratuvarının elektriğini sağladı.
1890’larda Danimarkalı bilim adamı ve mucit Poul la Cour elektrik üretmek için rüzgâr türbinlerini inşa etti. Bu,
daha sonra hidrojen üretmek için kullanıldı. Bunlar bugüne gelinceye kadar rüzgârdan nasıl faydalanıldığını
gösteriyor.
Modern rüzgâr güç endüstrisi 1979’da, Danimarkalı Kuriant, Vestas, Nordtank ve Bonus şirketlerinin rüzgâr
türbinlerini seri üretmesiyle başladı. Bunlar bugünkü standartlardan küçüktü ve her biri 20-30 kW’lıktı. Ondan
sonra kapasitelerini 7 MW’a çıkarttılar ve birçok ülkeye yayıldılar.
Rüzgâr Enerjisi [değiştir]
Rüzgâr türbinleri (Bozcaada,Çanakkale)
Rüzgâr enerjisi, rüzgârı oluşturan hava akımının sahip olduğu hareket (kinetik) enerjisidir. Bu enerjinin bir
bölümü yararlı olan mekanik veya elektrik enerjisine dönüştürülebilir.
Rüzgârın gücünden yararlanılmaya başlanması çok eski dönemlere dayanır. Rüzgâr gücünden ilk yararlanma
şekli olarak yelkenli gemiler veyel değirmenleri gösterilebilir. Daha sonra tahıl öğütme, su pompalama, ağaç
kesme işleri için de rüzgâr gücünden yararlanılmıştır. Günümüzde daha çok elektrik üretmek amacıyla
kullanılmaktadır.
Fosil, yakıt yöntemlerde atmosfere zararlı gazlar salınmakta, bu gazlar havayı ve suyu kirletmektedir. Rüzgârdan
enerji elde edilmesi sırasında ise bu zararlı gazların hiçbiri atmosfere salınmaz, dolayısıyla rüzgâr enerjisi temiz
bir enerjidir, yarattığı tek kirlilik gürültüdür. Pervanelerin dönerken çıkardığı sesler günümüzde büyük ölçüde
azaltılmıştır.
Toprak, kutuplardan ekvatora doğru artış göstererek güneş tarafından eşit olmayacak şekilde ısınıyor. Ayrıca
karalar denizlerden daha çabuk ısınır (ve soğur). Isı farkı, global atmosferik ısıyayma sisteminin toprak
yüzeyinden stratosfere doğru uzanmasını sağlar. Bu rüzgâr hareketleri sonucunda depolanan enerjinin çoğu,
rüzgârın hızının 160 km/s aştığı yüksek rakımlarda bulunabilir. Sonuçta, rüzgâr enerjisi toprak yüzeyinde
ve atmosfer boyunca, sürtünmeden yayılmaya kadar her türlü şekle dönüşür. Rüzgârdan faydalanılan gücün
toplam miktarı, tüm kaynaklardan kullanılanın yanında devede kulak gibidir. Tahmini 72 TW (TeraWatt) olan
toprağın potansiyel rüzgâr gücünden ticari olarak faydalanılabilir.
Rüzgâr hızının dağılımı [değiştir]
Farklı rüzgâr kuvvetleri ve belli bir yerdeki ortalama değer bir rüzgâr türbininin yalnızca orada üretilebilir enerjisinin
miktarını göstermez. Belli bir alandaki rüzgâr hızının frekansını belirlemek için, olası bir dağılım fonksiyonu
gözlenen veriye göre uyarlanır. Farklı alanlarda farklı rüzgâr hız dağılımı vardır. Weibull modeli birçok yerdeki
saatlik rüzgâr hızlarının gerçek dağılımını yaklaşık olarak yansıdır. Weibull faktörü yaklaşık olarak 2’dir ve bu
yüzden Rayleigh dağılımı daha az bir doğruluk olarak kullanılabilir, fakat daha basit modeldir.
Büyük gücün daha büyük rüzgâr hızı tarafından üretildiğinden dolayı, enerjinin çoğu kısa bir anda ortaya çıkar.
2002 Lee Ranch taslağı, kullanılabilir enerjinin yarısına henüz işlem zamanını %15’inde ulaşıldığını söylüyor.
Sonuç, belli bir türbindeki veya rüzgâr tarlasındaki rüzgâr enerjisi, yakıt santrallerindeki gibi sürekli değildir.
Rüzgâr gücü üretme, daha tutarlı, çeşitli teknolojilerin mevcudiyetine ve gelişmiş yöntemlere ihtiyaç duyar.
Özellikle rüzgâr tarlalarında üretilecek enerjinin dağıtılması için daha güçlü bölgesel iletim hatlarının kullanılması
gerekir. Çeşitli problemler, şebeke enerji depolama, pil, enerji talep yönetimi tarafından meydana gelir.
Elektrik üretimi [değiştir]
Bir rüzgâr tarlasındaki türbinler orta gerilimle güç toplama sistemi ve iletişim ağına bağlıdır (daha çok 34,5 kV). Alt
istasyondaki, bu orta gerilim elektriksel akımı yüksek gerilim elektrik iletim hattı sistemine bağlanması için
bir transformatör yardımı ile arttırılır.
Şebeke yönetimi [değiştir]
Rüzgâr gücü için sıklıkla kullanılan indiksiyon generatörler, ikazlama için reaktif güce ihtiyaç duyarlar. Bu
yüzden, güç faktörü düzeltme için sağlam kondansatör bankalarını içeren rüzgâr güç düzeltme sistemlerinde şalt
sahasına ihtiyaç vardır. Rüzgâr türbin generatörlerinin farklı türleri, şebekeye iletim esnasında farklı davranır. Bu
yüzden, yeni bir rüzgâr tarlasının dinamik elektromekanik karakteristiğinin kapsamlı modellemesi, iletim sistemi
oparatörlerinin, oluşabilecek sistem hatalarını tamir edebilmesi ve dengeli davranış göstermesi sağlaması için,
gereklidir. Özellikle indiksiyon generatörler, buhar ve hidrolik türbin senkron generatörlerin aksine, hata esnasında
sistem gerilimini desteklemezler. Çift beslemeli elektrik makineleri –rüzgâr türbinleri ve türbin generatörü ile
toplayıcı sistem arasındaki katı hal dönüştürücüleri- şebeke bağlantısı için daha çok tercih edilen özelliklere
sahiptir. İletim sistemi operatörleri, sisteme bağlantıyı sağlayan gereçleri belirlemek için şebeke koduna sahip bir
rüzgâr tarla geliştiricisi ile bağlantı kurmalıdır. Bu gereçler, güç faktörü, sabit frekans ve sistem hataları
esnasındaki rüzgâr türbinlerinin dinamik davranışlarını içerir.
Kapasite faktörü [değiştir]
Rüzgâr hızının sabit olmadığından dolayı, rüzgâr tarlasının yıllık enerji üretimi, generatör üzerindeki etikete
yazılan saatlik değerlerin bir yıldaki toplam saatle çarpılması sonucu çıkan değer ile hiçbir zaman aynı olmaz. Bir
yıldaki gerçek üretim değeri teorik olarak maksimum değer olan kapasite faktörü olarak adlandırılır. Tipik olarak
kapasite faktörü %20 ile 40 arasındadır. Örneğin, kapasite faktörü %35 olan 1 MW’lık bir türbin, yılda
8760 MWh (1*24*365) üretmez. Sadece 1*0,35*24*365= 3066 MWh üretir.
Yakıt santrallerinin aksine kapasite faktörü rüzgârın doğal özelliğiyle sınırlıdır. Diğer tür güç santrallerin kapasite
faktörü, daha çok yakıt maliyetine dayalıdır. Küçük bir miktarı bakım masraflarını oluşturur. Nükleer
santrallerin yakıt maliyeti düşüktür ve bu yüzden %90 gibi bir verim ile çalışır. Yüksek yakıt maliyetine sahip
santraller geri dönüşüme döndürüldü. Yakıt olarak doğal gaz kullanan gaz türbini işletim için çok pahalıdır ve
sadece enerji ihtiyacının en yoğun olduğu zaman çalıştırılır. Bir gaz türbin santralinin yıllık kapasite faktörü,
yüksek enerji üretim maliyetinden dolayı %5 ile 25 arasındadır.
Etki [değiştir]
Rüzgâr enerji “etki”si, rüzgâr tarafından üretilen enerjinin, generatörün kullanılabilir toplam kapasitesi ile
karşılaştırılmasıdır. Genellikle rüzgâr etkisinin “maksimum” seviyede olduğu kabul edilir. Belirli şebekedeki sınır
var olan üretim santrallerine, mekanizmaların fiyatına, arz-talep yönetimine için verime ve diğer faktörlere bağlıdır.
Bağlı bir elektrik şebekesi, donanım başarısızlıkları için zaten ters besleme ve iletim verimini içerir. Bu ters verim,
rüzgâr santrallerinde üretilen gücü düzene koymaya da yardımcı olabilir. Çalışmalar tüketilen toplam elektrik
enerjisinin %20'sinin en az zorlukla birleştirilebileceğini gösterdi. Bu çalışmalar çoğrafik olarak çeşitli yerlerdeki
rüzgâr tarlalarında, kullanılabilir enerjinin bir kısmında, arz-talep yönetiminde, büyük şebeke alanlarında yapıldı.
Bunlardan başka birkaç tekniksel sınırlama da vardır. Fakat ekonomik dengesizlikler daha da önem arzediyor.
Şu anda, birkaç şebeke sistemindeki rüzgâr enerjisinin etkisi %5'in üzerindedir: Danimarka (%19'un
üzerinde), İspanya ve Portekiz (%11'in üzerinde), Almanya ve İrlanda Cumhuriyeti %6'nın üzerinde). Örneğin, 8
Kasım 2009'un sabah saatlerinde, İspanya'daki elektrik arzında, ülkenin elektriğinin yarıdan fazlası rüzgâr
enerjisinden sağlandı. Bu durum şebekede hiçbir sorun teşkil etmedi.
Danimarka şebekesi, Avrupa şebekesiyle büyük oranda bağlantılıdır. Rüzgâr gücünün yarıdan fazlasını Norveç'e
göndererek şebeke yönetimi problemlerini çözmüş oldu. Elektrik gönderimi ve rüzgâr gücü arasındaki ilişki çok
sıkıdır.
Kesintiler ve etki sınırları [değiştir]
Rüzgâr gücünden üretilen elektrik, birkaç farklı zaman aralığında, saatlik, günlük ve mevsimlik olarak yüksek
oranda değişebilir. Yıllık değişim de vardır. Değişim rüzgâr santral çıkışının predictability nin saatlik veya günlük
kısaltmasıyla ifade edilir. Diğer elektrik kaynakları gibi rüzgâr enerjisi “tarife”lendirilmelidir. Rüzgâr gücünde
tahmini yöntemler kullanılır. Fakat rüzgâr santral çıkışının predictability kısaltma işleminde düşük kalır.
Çünkü ani elektrik üretim ve tüketimi, şebeke kararlılığını koruması için dengede kalmalıdır. Bu değişim
dayanıklılığı, sağlanabilir şebekedeki rüzgâr gücünün büyük oranlardaki değişimlerine karşı koyabilir.
Türbin yerleşimi [değiştir]
Rüzgâr türbin yerlerinin iyi tesbit edilmesi rüzgâr gücünün ekonomik kullanılması açısından kritik önem taşır.
Rüzgârın kendi kullanılabilirliği bir tarafa, iletim hatlarının kullanılabilirliği, üretilen enerjinin değeri, bulunduğu
yerin bedeli, yapıma ve işleme çevrenin vereceği tepkiler gibi diğer faktörlerde göz önüne alınmalıdır.
Denizdeki yerleşimler, yapıları daha büyük inşa ederek, daha fazla yıllık yük faktörlerinin getirisiyle maliyeti
dengeleyebilir. Rüzgâr tarla tasarımcıları, belirli bir rüzgâr tarlası tasarımında, bu tür sorunların tesirlerini
tesbit etmek için özel rüzgâr enerji yazılımı kullanır.
Rüzgâr güç yoğunluğu (WPD), belirli bir yerdeki rüzgârın etkin güçünün hesabıdır. Rüzgâr güç yoğunluğunun
dağılımını gösteren bir harita, rüzgâr türbinleri uygun olarak yerleştirmek için başvurulacak ilk adımdır. Bir
yerde ne kadar büyük WPD varsa, sınıflandırma o derece büyük olur. Rüzgâr gücünün 3'den ( 50 m'lik
rakımda 300–400W/m2 ) 7'ye (50 m'lik rakımda 800–2000 W/m2) kadar olan sınıflandırmalarda genellikle
rüzgâr güç arttırımı için uygunluk göz önünde bulundurulur...
Rüzgâr gücü kullanımı [değiştir]
Ayrıca bakınız: Kurulu rüzgâr güç kapasitesi
Kurulu rüzgâr güç kapasitesi (MW)
# Ülke
200
5
200
6
200
7
200
8
200
9
2011
- Avrupa Birliği 40.722 48.122 56.614 65.255 74.767
1 Birleşik Devletler 9.149 11.603 16.819 25.170 35.159 46.919
2 Almanya 18.428 20.622 22.247 23.903 25.777 29.060
3 Çin 1.266 2.599 5.912 12.210 25.104 62.733
4 İspanya 10.028 11.630 15.145 16.740 19.149 21.674
5 Hindistan 4.430 6.270 7.850 9.587 10.925 16.084
6 İtalya 1.718 2.123 2.726 3.537 4.850 6.747
Kurulu rüzgâr güç kapasitesi (MW)
# Ülke
200
5
200
6
200
7
200
8
200
9
2011
7 Fransa 779 1.589 2.477 3.426 4.410 6.800
8 Birleşik Krallık 1.353 1.963 2.389 3.288 4.070 6.540
9 Portekiz 1.022 1.716 2.130 2.862 3.535 4.083
10 Danimarka 3.132 3.140 3.129 3.164 3.465
11 Kanada 683 1.460 1.846 2.369 3.319 5.265
12 Hollanda 1.236 1.571 1.759 2.237 2.229
13 Japonya 1.040 1.309 1.528 1.880 2.056
14 Avustralya 579 817 817 1.494 1.712
15 İsveç 509 571 831 1.067 1.560
16 İrlanda 495 746 805 1.245 1.260
17 Yunanistan 573 758 873 990 1.087
18 Avusturya 819 965 982 995 995
19 Türkiye 20 51 146 364 792 1.806
20 Polonya 83 153 276 472 725
Kurulu rüzgâr güç kapasitesi (MW)
# Ülke
200
5
200
6
200
7
200
8
200
9
2011
21 Brezilya 29 237 247 339 606
22 Belçika 167 194 287 384 563
23 Meksika 2 84 85 85 500
24 Yeni Zelanda 168 171 322 325 497
25 Tayvan 104 188 280 358 436
26 Norveç 268 325 333 428 431
27 Mısır 145 230 310 390 430
28 Güney Kore 119 176 192 278 348
29 Fas 64 64 125 125 253
30 Macaristan 18 61 65 127 201
31 Çek Cumhuriyeti 30 57 116 150 192
32 Bulgaristan 14 36 57 158 177
33 Şili ? ? ? 20 168
34 Finlandiya 82 86 110 143 147
Kurulu rüzgâr güç kapasitesi (MW)
# Ülke
200
5
200
6
200
7
200
8
200
9
2011
35 Estonya ? ? 59 78 142
36 Kosta Rika ? ? ? 74 123
37 Ukrayna 77 86 89 90 94
38 İran 32 47 67 82 91
39 Litvanya 7 56 50 54 91
Diğer Avrupa (EU27 olmayan) 391 494 601 1022 1385
Amerika'nın geri kalanı 155 159 184 210 175
Afrika'nın geri kalanı
& Orta Doğu
52 52 51 56 91
Asya'nın geri kalanı
& Okyanusya
27 27 27 36 51
Dünya toplamı (MW) 59.024 74.151 93.927 121.188 157.899
2009 itibariyle %48'lik bölümü Avrupa'da olan 157.899 MW'lık toplam kurulu güç kapasitesi vardır. Bu güç,
binlerce rüzgâr türbininden üretiliyor. Dünyada rüzgâr üretim kapasitesi 2000 ile 2006 yılları arasında dört
kattan daha fazla arttı. Kurulu rüzgâr gücünün %81'i Birleşik Devletler ve Avrupa'dadır. En büyük üretici olan
beş ülkenin 2004'de %71'lik, 2006'da %62'lik ve 2008'de %73'lük payları vardır. Bu ülkeler; Birleşik Devletler,
Almanya, İspanya, Çin ve Hindistan'dır.
Dünya Rüzgâr Enerji Birliği, dünya çapında 2006 sonunda 73,9 GW olan kurulu gücün, 2010 itibariyle 160
GW olacağını bekliyor. Bu da yıllık %21'lik bir artış demek oluyor.Danimarka'da üretilen elektriğin hemen
hemen beşte biri rüzgârdan sağlanıyor -diğer ülkelerden en yüksekdir-. Dünyada toplam rüzgâr güç
üretiminde onuncudur. Danimarka imalat göze çarpan ülkedir. 1970'lerde rüzgâr türbinlerini kullanmaya
başladı.
Son yıllarda Birleşik Devletler şebekesine, güç kapasitesini 2007'de %45 arttırarak 16,8 GW'lık enerjiyi
şebekesine ekleyerek, Almanya'nın 2008'deki kurulu gücünü geride bıraktı. Böylece diğer ülkelerden daha
fazla rüzgâr enerjisini şebekesine eklemiş oldu. Kaliforniya, modern rüzgâr güç endüstrisinde patlama
gösterenlerden birisidir. Kurulu güçte birçok yıl Birleşik Devletlere önderlik yaptı. Ta ki 2006'nın sonunda
Teksas liderliği eline alıncaya kadar. 2008 sonunda 7.116 MW'lık kurulu gücü vardır. Bu da eğer ülkeden ayrı
olarak düşünürsek dünyada altıncı sıraydı. Birleşik Devletler rüzgâr güç üretiminde Şubat 2006'dan Şubat
2007'ye kadar %31,8 büyüdü. Ortalama bir MW'lık rüzgâr gücü, yaklaşık 250 Amerikan hanesinin elektrik
tüketimine eşittir. Amerika Rüzgâr Enerji Birliği kayıtlarına göre 2008'de rüzgârdan elde edilen elektrik %1'lik
haneyi (4,5 milyon haneye eşdeğerdir) kaplıyorken, 1999'da sadece %0,1'lik haneyi kaplıyordu.
Çin 2020'deki yenilenebilir enerji kaynaklarındaki üretim hedefini 30.000 MW olarak açıkladı. Fakat 2009
sonu itibariyle 22.500 MW'a ulaştı ve böyle giderse 2010 sonu itibariyle 30.000 MW'ı geçmesi hiçte zor değil.
2020'de öngörülen değer 253.000 MW'ı aşacak gibi. Çin yenilenebilir enerji kanunu Kasım 2004'de kabul
edildi. Ardından Dünya Rüzgâr Enerji Konferansı Çin tarafından düzenlendi ve Dünya Rüzgâr Enerji Birliğine
katıldı. 2008'de rüzgâr gücü hükümetin planladığından ve diğer büyük ülkelerden daha hızlı büyüdü.
2005'den itibaren her yıl iki kattan daha fazla artış gösterdi. 2010 itibariyle öngörülen kurulu kapasite 20
GW'a yakındır.
Hindistan, 2009 yılında 10.925 MW'lık toplam rüzgâr güç kapasitesiyle dünyanın beşinci büyük ülkesiydi. Bu
da, Hindistan'da üretilen toplam elektriğin %3'üne denk geliyor. Kasım 2006'da Yeni Delhi'deki Dünya Rüzgâr
gücü Konferansı, Hindistan rüzgâr güç endüstrisine ek ivme kazandırdı. Tamil
Nadu şehrinin Muppandal köyü yakınlarında birkaç rüzgâr türbin tarlası vardır ve burası Hindistan'daki büyük
rüzgâr enerji merkezlerinden biridir.
Meksika, tüketilen fosil yakıtlarının azaltmaya yönelik olarak son zamanlarda La Venta II rüzgâr güç
projesini başlattı. 88 MW'lık proje Meksika'nın ilk rüzgâr üretim girişimidir veOaxaca şehrinin elektrik
ihtiyacının %13'ünü karşılayacak. 2012'de proje 3.500 MW'a çıkacak. Sempra Enerji, Baja Kaliforniya'da en
az 1000 MW'lık bir projeyi 5,5 milyar dolarlık maliyetle gerçekleştireceğini duyurdu.
Büyüyen diğer pazar Brezilya, 143 GW'lık potansiyele sahip rüzgâr gücü bulunuyor.
Güney Africa, Olifants Nehri açıklarının kuzeyindeki Koekenaap kasabasının yakınında Batı Cape şehrindeki
Vredental'ın doğusunda Batı Sahilinde bir istasyon kurdu. Toplam çıkış gücü 100 MW'tır. Bu kapasiteyi ikiye
katlamak için görüşmeler yapılıyor.
Fransa, 2010 itibariyle 12.500 MW kurulu güce sahip olmayı hedefliyor.
Kanada rüzgâr kapasitesini 2000 ile 2006 arasında hızlı bir şeklide arttırarak 137 MW'dan 1451 MW'a
çıkarttı. Bu da yıllık %38'lik bir büyümeye denk geliyor. Özellikle en hızlı büyüme 2006'da görülerek 2005
sonundaki 684 MW'lık üretimi ikiye katladı. Bu büyüme, yükleme hedefleri ekonomik teşvik ve politik destekle
beraber beslendi. Örneğin, Ontario eyaleti rüzgâr gücü için vergi indirimine gitti...
10 en büyük ülkenin Yıllık Rüzgâr Güç Üretimi (TWh) ve toplam elektrik tüketimi (TWh)
Ülke
2005 2006 2007 2008 2009
Rü
zgâ
r
güc
ü
Kapa
site
Fakt
örü
%
Topl
am
Tale
p
Rüz
gâr
güc
ü
Kapa
site
Fakt
örü
%
Topl
am
Tale
p
Rüz
gâr
güc
ü
Kapa
site
Fakt
örü
%
Topl
am
Tale
p
Rüz
gâr
güc
ü
Kapa
site
Fakt
örü
%
Topl
am
Tale
p
Rüz
gâr
güc
ü
Kapa
site
Fakt
örü
%
Topl
am
Tale
p
1
Bi
rleşik
Devlet
ler
17,8
%22,
2
%0,
4
4048
,9
26,6
%26
,1
%0,
7
4058
,1
34,5
%23
,4
%0,
8
4149
,9
52,0
%23
,5
%1,
3
4108
,6
70,8
%1,
8
3951
,1
2
A
lmany
a
27,2
%16,
9
%5,
1
533,
7
30,7
%17
,0
%5,
4
569,
9
38,5
%19
,7
%6,
6
584,
9
40,4
%19
,3
%6,
6
611,
9
37,2
%6,
4
581,
3
3 İs
panya
20,7
%23
,5
%7,
9
260,
7
22,9
%22
,4
%8,
5
268,
8
27,2
%20
,5
%9,
8
276,
8
31,4
%21
,7
%1
1,1
282,
1
36,6
%1
3,7
267,
0
4
H
indista
n
6,3
%16
,2
%0,
9
679,
2
7,6
%13
,8
%1,
0
726,
7
14,7
%21
,0
%1,
9
774,
7
14,8
%17
,6
%1,
77
834,
3
5 Ç
in
1,9
%17
,2
%0,
1
2474
,7
3,7
%16
,2
%0,
1
2834
,4
5,6
%10
,6
%0,
2
3255
,9
12,8
%12
,0
%0,
4
3426
,8
26,9
%12
,2
%0,
74
3640
,3
6 İt
alya
2,3
%15
,3
%0,
7
330,
4
3,0
%16
,1
%0,
9
337,
5
4,0
%16
,7
%1,
2
339,
9
4,9
%15,
7
%1,
4
339,
5
7 Fr
ansa
0,9
%13
,6
%0,
2
482,
4
2,2
%16
,0
%0,
5
478,
4
4,0
%18
,6
%0,
8
480,
3
5,6
%18
,8
%1,
1
494,
5
7,8
%20
,2
%1,
6
486
8
Bi
rleşik
Krallı
k
2,9
%24
,0
%0,
8
355,
0
4,2
%23
,2
%1,
2
352,
9
5,3
%27
,5
%1,
5
352,
0
7,1
%30
,4
%2,
0
350,
5
9
P
orteki
z
1,7
%19
,0
%3,
6
47,9 2,9
%19
,3
%5,
9
49,2 4,0
%21
,2
%8,
0
50,1 5,7
%22
,7
%1
1,3
50,6 7,5
%1
5,0
49,9
1
0
D
anima
rka
6,6
%24
,0
%1
8,5
35,7 6,1
%22
,2
%1
6,8
36,4 7,2
%26
,3
%1
9,7
36,4 6,9
%24
,9
%1
9,1
36,2
Düny
a
Topla
mı
(TWh
)
99,5
%19
,2
%0
,6
15.7
46
124,
9
%19
,2
%0
,7
16.7
90
173,
3
%21
,1
%0
,9
19.8
53
260
%24
,5
%1
,5
340
%2
,0
Güç analizi [değiştir]
Daha düşük hızlarda maksimum gücü ulaşan türbinlerin boyutlarındaki artıştan dolayı üretilen enerji
öngörülen kurulu güç kapasitesinden daha fazla artıyor. Yukarıdaki tabloya göre enerji, 2006 ve 2008
arasında iki kattan daha fazla artmasına rağmen aynı periyottaki kurulu kapasite %63 büyüdü.
Dünyadaki durum [değiştir]
Rüzgâr Gücü, dünyada kullanımı en çok artan yenilenebilir enerji kaynaklarından biri haline gelmiştir.
Günümüzde dünyadaki kullanım oranının çok düşük olmasına karşılık, 2020 yılında dünya elektrik
talebinin %12'sinin rüzgâr enerjisinden karşılanması için çalışmalar yapılmaktadır.
Günümüzde rüzgâr enerjisinden üretilen toplam güç 159.213 MW civarındadır. Dünya'da rüzgârdan enerji
üretiminin %36,3'ü Almanya'da gerçekleştirilmektedir. Almanya toplamda 14.612 MW güç üretmektedir ve
Almanya'nın elektrik enerjisi ihtiyacının % 5,6'sını karşılamaktadır. Rüzgâr gücünden en çok yararlanan diğer
ülkeler sırasıyla İspanya, ABD, Danimarka, Hindistan, Hollanda, İtalya, Japonya, Birleşik Krallık ve Çin'dir.
Diğer tüm ülkeler toplamda 3.756 MW'lık güç üretimi ile % 9,3 paya sahiptirler.
Özellikleri [değiştir]
• Çevrecidir, karbon emisyonu yoktur. Hava kirliliğini azaltır.
• Yenilenebilir bir enerji kaynağıdır, bedavadır.
• İhtiyacınız olan enerjiyi satın aldığınız kurum ve kuruluşlara bağımlılığınızı azaltır.
• Enerji üretmek için kullanılan hammaddelerin ithalini önleyeyerek ekonomide rahatlık yaratır.
• Elektriğin ulaştırılamadığı bölgelerde istihdam sağlar ve yaşam standardını arttırır, kalkınmayı hızlandırır.
• İstihdam ve bölgesel kalkınma sağlar.
• Değişen yakıt ve enerji fiyatlarından etkilenme riski yoktur.
• Uygun koşulların sağlandığı her yere kurulabilir.
Rüzgâr türbinleri [değiştir]
Rüzgâr türbinleri, rüzgârdaki kinetik enerjiyi önce mekanik enerjiye daha sonra da elektrik
enerjisine dönüştüren sistemlerdir. Bir rüzgâr türbini genel olarak kule, jeneratör, hız dönüştürücüleri
(dişli kutusu), elektrik-elektronik elemanlar ve pervaneden oluşur. Rüzgârın kinetik
enerjisi rotorda mekanik enerjiye çevrilir. Pervane milinin devir hareketi hızlandırılarak gövdedeki
jeneratöre aktarılır. Jeneratörden elde edilen elektrik enerjisi aküler vasıtasıyla depolanarak veya
doğrudan alıcılara ulaştırılır.
Kullanımdaki rüzgâr türbinleri boyut ve tip olarak çeşitlilik gösterse de, genelde dönme eksenine göre
sınıflandırılır. Rüzgâr türbinleri dönme eksenine göre “Yatay Eksenli Rüzgâr Türbinleri” (YERT) ve
"Düşey Eksenli Rüzgâr Türbinleri” (DERT) olmak üzere iki sınıfa ayrılırlar.
Elektrik enerjisi
Dünyanın elektrik enerjisinin çoğunu üreten turbo üreteçler.
Elektrik enerjisi, elektriksel potansiyel enerjiden yeniden türetilen enerjidir. Bir elektrik devresi tarafından çekilen
ve tüketilen enerjiyi açıklar. (örneğin elektriksel güçten elde edilir). Bu enerji, devrede üretilen elektrik
akımı ve elektrik potansiyelikombinasyonu tarafından elde edilir. Bu noktadaki elektriksel potansiyel enerji, başka
bir enerji türüne dönüştürülür. Böylece tüm elektriksel enerji, kullanılmadan önceki potansiyel enerjidir. Potansiyel
enerjiden elde edilen elektrik enerjisi daima başka bir enerji türü olarak açıklanabilir (ısı, ışık, [hareket]], vb.).
Elektrik üretimi
Elektrik üretimi, diğer enerji biçimlerindeki elektrik enerjisinin üretilmesi işlemidir.
Elektrik uygulamaları için, elektriğin ilk üretilme işlemidir. Diğer işlemler, elektrik güç endüstrisi tarafından
gerçekleştirilen, elektrik iletimi, dağıtımı ve hidroelektrik santral vasıtasıyla elektrik gücünün depolanması
yöntemleridir.
Elektrik, çoğunlukla bir elektrik santralinde elektrik üreteci (generatör) tarafından üretilir.
Elektrik enerjisi ölçü birimi olarak, çoğunlukla kilovatsaat (kWh) kullanılır.
Rüzgâr atlası
Rüzgâr atlası, bir bölgedeki rüzgâr hızı ve rüzgâr yönü ile ilgili verileri içerir. Bu veri, haritaları, ayrıca zaman
serisi veya sıklık dağılımlarını da içerir. İklimsel rüzgâr atlası, standart yükseklikteki (10 metre) saatlik
ortalamaları, uzun periyotlar halinde (30 yıllık) kapsar. Fakat uygulamaya bağlı olarak ortalama zamanı, uzunluğu
ve periyodu değişebilir.
Uygulama [değiştir]
Rüzgâr atlası, rüzgâr tarlası alanları önceden seçildiğinde kullanılır. Gerekli veri, 10 dakikalık ortalamalarla, 30 ile
100 metre arasında, 10 ve 20 yıllık periyotlarla alınır.
Örnekler [değiştir]
En az bir rüzgâr atlası evsenseldir, diğer rüzgâr atlasları EU12 ülkelerini ve Avrupa yerleşim dışı bölgelerini
kapsar. Ayrıca bir rüzgâr atlası da birçok ülke veya bölge için derlenir.
Rüzgâr hızı
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Rüzgâr hızı, atmosferdeki rüzgârın, hava veya diğer gazların hareket hızıdır.
Hareket vektörünün büyüklüğü, skaler bir niceliktir.
Rüzgâr hızı, daima dış ortamdaki havanın hareketi anlamına gelir. Fakat içerideki hava hareketinin
hızı, meteorolojik, havacılık ve denizçilik işlemlerinde, yapı ve sivil mühendisliği gibi birçok alanda önemlidir.
Yüksel rüzgâr hızları istenmeyen sebepler doğurabilir ve güçlü rüzgârlar daha
çok, galeler, kasırgalar ve tayfunlar gibi özel olarak adlandırılır. Beaufort Rüzgâr Şiddeti Skalasına bakınız.
Rüzgâr hızı anemometre ile ölçülür.
Rüzgâr hızına etki eden faktörler [değiştir]
Rüzgâr hızı, çeşitli derecedeki işlemlerden, şartlardan ve bazı faktörlerden etkilenir (mikro ve makro
derecelerdeki). Bunlar, basınç eğimi, Rossby dalgaları, jet streamlar ve yerel hava şartlarıdır. Ayrıca rüzgâr hızı
ve rüzgâr yönü arasında, özellikle basıç eğimi ve havanın bulunduğu yüzeylerle oldukça ilişkilidir.
Basınç eğimi, atmosferde veya yer yüzünde, iki nokta arasındaki hava basıç farkını açıklayan bir terimdir.
Rüzgâr hızıyla aşırı derecede ilişkilidir. Yüksek basınçtan alçak basınca doğru olan değişimi dengelemek için
rüzgâr daha hızlı eser.
Rossby dalgaları, troposfer üzerindeki güçlü rüzgârlardır. küresel ölçüde etki eder ve Batı'dan Doğuya doğru
hareket eder (bundan dolayı batıdan esen olarak bilinir]. Rossby dalgaları bizim alt troposferde gözlemlediğimiz
rüzgâr hız farkıdır.
Yerel hava şartları, rüzgâr hızını etkilemede anahtar rol üslenir. Kasırgalar, musonlar ve siklonların biçimleridir.
Olağanüstü hava şartları olarak rüzgâr hızının şiddetli etkileridir.
Rüzgâr yönü
Bir rüzgâr gülü
Rüzgâr yönü veya rüzgâr istikâmeti kavramı, rüzgârın yeryüzüne paralel hareket doğrultusunu ifade eder.
Rüzgâr yönü genellikle ana ve ara yönlerde veya açısal azimut olarak ifade edilir.
Rüzgâr yönünü pratik olarak ölçmek için, rüzgâr gülü, rüzgâr tulumu gibi çok çeşitli araçlar kullanılır. Bir rüzgâr
gülünün yolu rüzgârın daha kuvvetli estiği yön tarafından belirlenir. Rüzgârı estiği yönde rüzgâr tulumunun geniş
ağzı bulunur.
Rüzgâr hızı ve yönünü hassas olarak ölçmek için anemometre gibi modern araçlar kullanılır. Bu tür
araçlar Rüzgâr güç endüstrisi tarafındantürbin kontrol ve rüzgâr kaynak değerlendirme için kullanılır.
Modern araçların bulunmadığı ilkel şartlarda, rüzgârın yönünü bulabilemek için işaret parmağı kullanılabilir.
Parmak ıslatılıp gökyüzünü işaret edecek şekilde yukarı kaldırılır. Bu durumda parmağın soğuğu hissettiği taraf,
rüzgârın estiği yöndür. "Parmak tekniği" nemli veya sıcak havalarda çok etkili değildir. Çiy noktasını ölçmek için
de aynı prensip kullanılabilir.
Gerçek ve manyetik rüzgâr yönü [değiştir]
Meteoroloji tahmin ve raporlarında rüzgâr yönü gerçek kuzeye göre belirlenir.
Hava meydanı pistlerinin istikâmeti manyetik kuzeye göre belirlendiği için hava trafik hizmeti üniteleri (ATC vs.)
ve ATIS tarafından verilen rüzgâr istikameti manyetiktir.

More Related Content

What's hot

Aergenc 7a78e937068e6fb1573082dce97259b9
Aergenc 7a78e937068e6fb1573082dce97259b9Aergenc 7a78e937068e6fb1573082dce97259b9
Aergenc 7a78e937068e6fb1573082dce97259b9Gözde Yıldız
 
Akıllı Yıldızlar Veli Sunumu
Akıllı Yıldızlar Veli SunumuAkıllı Yıldızlar Veli Sunumu
Akıllı Yıldızlar Veli Sunumuakilliyildizlar
 
Akıllı Yıldızlar Eğitici Eğitimi Sunumu
Akıllı Yıldızlar Eğitici Eğitimi SunumuAkıllı Yıldızlar Eğitici Eğitimi Sunumu
Akıllı Yıldızlar Eğitici Eğitimi Sunumuakilliyildizlar
 
Yenilenebilir enerji kaynakları bölüm 2
Yenilenebilir enerji kaynakları   bölüm 2Yenilenebilir enerji kaynakları   bölüm 2
Yenilenebilir enerji kaynakları bölüm 2UfukYldz7
 
çIğdem sunum
çIğdem sunumçIğdem sunum
çIğdem sunumrcakir2001
 
rüzgar enerjisi
rüzgar enerjisirüzgar enerjisi
rüzgar enerjisiOkan DENİZ
 
Dünyadaki Enerji Kaynakları, Kaynak Potansiyelleri, Taşınma Yolları, Tüketim ...
Dünyadaki Enerji Kaynakları, Kaynak Potansiyelleri, Taşınma Yolları, Tüketim ...Dünyadaki Enerji Kaynakları, Kaynak Potansiyelleri, Taşınma Yolları, Tüketim ...
Dünyadaki Enerji Kaynakları, Kaynak Potansiyelleri, Taşınma Yolları, Tüketim ...makgul
 
Ruzgar enerjisi
Ruzgar enerjisiRuzgar enerjisi
Ruzgar enerjisi07servet07
 
Türki̇ye’ni̇n nükleer geçmi̇şi̇,şi̇mdi̇si̇ ve geleceği̇
Türki̇ye’ni̇n nükleer geçmi̇şi̇,şi̇mdi̇si̇ ve geleceği̇Türki̇ye’ni̇n nükleer geçmi̇şi̇,şi̇mdi̇si̇ ve geleceği̇
Türki̇ye’ni̇n nükleer geçmi̇şi̇,şi̇mdi̇si̇ ve geleceği̇Okan DENİZ
 
DÜNYA, AB VE TÜRKİYE ÖZELİNDE YENİLENEBİLİR ENERJİ PERSPEKTİFLERİ VE POLİTİKA...
DÜNYA, AB VE TÜRKİYE ÖZELİNDE YENİLENEBİLİR ENERJİ PERSPEKTİFLERİ VE POLİTİKA...DÜNYA, AB VE TÜRKİYE ÖZELİNDE YENİLENEBİLİR ENERJİ PERSPEKTİFLERİ VE POLİTİKA...
DÜNYA, AB VE TÜRKİYE ÖZELİNDE YENİLENEBİLİR ENERJİ PERSPEKTİFLERİ VE POLİTİKA...Masum ACAR
 
Nükleer Enerji
Nükleer EnerjiNükleer Enerji
Nükleer Enerjieraydl
 
Avrupa birliği sürdürülebilir çevre politikaları
Avrupa birliği sürdürülebilir çevre politikalarıAvrupa birliği sürdürülebilir çevre politikaları
Avrupa birliği sürdürülebilir çevre politikalarıncoskun
 
Gelgit enerji sistemi
Gelgit enerji sistemiGelgit enerji sistemi
Gelgit enerji sistemiAhmetSonyurt
 

What's hot (18)

Rüzgar enerjisi
Rüzgar enerjisiRüzgar enerjisi
Rüzgar enerjisi
 
Aergenc 7a78e937068e6fb1573082dce97259b9
Aergenc 7a78e937068e6fb1573082dce97259b9Aergenc 7a78e937068e6fb1573082dce97259b9
Aergenc 7a78e937068e6fb1573082dce97259b9
 
Akıllı Yıldızlar Veli Sunumu
Akıllı Yıldızlar Veli SunumuAkıllı Yıldızlar Veli Sunumu
Akıllı Yıldızlar Veli Sunumu
 
Akıllı Yıldızlar Eğitici Eğitimi Sunumu
Akıllı Yıldızlar Eğitici Eğitimi SunumuAkıllı Yıldızlar Eğitici Eğitimi Sunumu
Akıllı Yıldızlar Eğitici Eğitimi Sunumu
 
Yenilenebilir enerji kaynakları bölüm 2
Yenilenebilir enerji kaynakları   bölüm 2Yenilenebilir enerji kaynakları   bölüm 2
Yenilenebilir enerji kaynakları bölüm 2
 
çIğdem sunum
çIğdem sunumçIğdem sunum
çIğdem sunum
 
Nükleer enerji
Nükleer enerjiNükleer enerji
Nükleer enerji
 
rüzgar enerjisi
rüzgar enerjisirüzgar enerjisi
rüzgar enerjisi
 
Rüzgar Enerjisi
Rüzgar EnerjisiRüzgar Enerjisi
Rüzgar Enerjisi
 
Dünyadaki Enerji Kaynakları, Kaynak Potansiyelleri, Taşınma Yolları, Tüketim ...
Dünyadaki Enerji Kaynakları, Kaynak Potansiyelleri, Taşınma Yolları, Tüketim ...Dünyadaki Enerji Kaynakları, Kaynak Potansiyelleri, Taşınma Yolları, Tüketim ...
Dünyadaki Enerji Kaynakları, Kaynak Potansiyelleri, Taşınma Yolları, Tüketim ...
 
Türkiye de ve dünya da rüzgar enerjisi
Türkiye de ve dünya da rüzgar enerjisiTürkiye de ve dünya da rüzgar enerjisi
Türkiye de ve dünya da rüzgar enerjisi
 
Ruzgar enerjisi
Ruzgar enerjisiRuzgar enerjisi
Ruzgar enerjisi
 
Türki̇ye’ni̇n nükleer geçmi̇şi̇,şi̇mdi̇si̇ ve geleceği̇
Türki̇ye’ni̇n nükleer geçmi̇şi̇,şi̇mdi̇si̇ ve geleceği̇Türki̇ye’ni̇n nükleer geçmi̇şi̇,şi̇mdi̇si̇ ve geleceği̇
Türki̇ye’ni̇n nükleer geçmi̇şi̇,şi̇mdi̇si̇ ve geleceği̇
 
DÜNYA, AB VE TÜRKİYE ÖZELİNDE YENİLENEBİLİR ENERJİ PERSPEKTİFLERİ VE POLİTİKA...
DÜNYA, AB VE TÜRKİYE ÖZELİNDE YENİLENEBİLİR ENERJİ PERSPEKTİFLERİ VE POLİTİKA...DÜNYA, AB VE TÜRKİYE ÖZELİNDE YENİLENEBİLİR ENERJİ PERSPEKTİFLERİ VE POLİTİKA...
DÜNYA, AB VE TÜRKİYE ÖZELİNDE YENİLENEBİLİR ENERJİ PERSPEKTİFLERİ VE POLİTİKA...
 
Nükleer Enerji
Nükleer EnerjiNükleer Enerji
Nükleer Enerji
 
Yenilenebilir enerji
Yenilenebilir enerjiYenilenebilir enerji
Yenilenebilir enerji
 
Avrupa birliği sürdürülebilir çevre politikaları
Avrupa birliği sürdürülebilir çevre politikalarıAvrupa birliği sürdürülebilir çevre politikaları
Avrupa birliği sürdürülebilir çevre politikaları
 
Gelgit enerji sistemi
Gelgit enerji sistemiGelgit enerji sistemi
Gelgit enerji sistemi
 

Similar to Rüzgar

Yenilenebilir enerji
Yenilenebilir enerjiYenilenebilir enerji
Yenilenebilir enerjicagrikarats
 
Nükleer enerji santralinin yapı ve risklerinin araştırılması [fizik]
Nükleer enerji santralinin yapı ve risklerinin araştırılması [fizik]Nükleer enerji santralinin yapı ve risklerinin araştırılması [fizik]
Nükleer enerji santralinin yapı ve risklerinin araştırılması [fizik]Glmser
 
Bilim ve Teknoloji Günleri 2011 | Ae2Project.Com
Bilim ve Teknoloji Günleri 2011 | Ae2Project.ComBilim ve Teknoloji Günleri 2011 | Ae2Project.Com
Bilim ve Teknoloji Günleri 2011 | Ae2Project.ComAe2Project Team
 
Yenilenebilir Tek Kaynaktan Elektrik ve Suyu Üretmek-2.pptx
Yenilenebilir Tek Kaynaktan Elektrik ve Suyu Üretmek-2.pptxYenilenebilir Tek Kaynaktan Elektrik ve Suyu Üretmek-2.pptx
Yenilenebilir Tek Kaynaktan Elektrik ve Suyu Üretmek-2.pptxAbdoulayeIdrissAbaka1
 
Hidroelektrik Santraller
Hidroelektrik SantrallerHidroelektrik Santraller
Hidroelektrik SantrallerUfuk Balcı
 
Güneş enerjisi (1)
Güneş enerjisi (1)Güneş enerjisi (1)
Güneş enerjisi (1)agageldi
 
Kuresel ısınma
Kuresel ısınmaKuresel ısınma
Kuresel ısınmarcakir2001
 
Hidrojen Enerjisi ve Hidrojen Yakıt Pili | Ae2 Project
Hidrojen Enerjisi ve Hidrojen Yakıt Pili | Ae2 ProjectHidrojen Enerjisi ve Hidrojen Yakıt Pili | Ae2 Project
Hidrojen Enerjisi ve Hidrojen Yakıt Pili | Ae2 ProjectAe2Project Team
 
Solar Energy
Solar EnergySolar Energy
Solar Energymararat
 
Yakit hücreleri - Fuel cells
Yakit hücreleri - Fuel cellsYakit hücreleri - Fuel cells
Yakit hücreleri - Fuel cellsTOLGA DIRAZ
 
Küresel isinma 2.pps
Küresel isinma 2.ppsKüresel isinma 2.pps
Küresel isinma 2.ppscagrikarats
 
5.GÜN_ENERJİ MİNİ MBA_YENİLENEBİLİR ENERJİ SEKTÖRÜ
5.GÜN_ENERJİ MİNİ MBA_YENİLENEBİLİR ENERJİ SEKTÖRÜ5.GÜN_ENERJİ MİNİ MBA_YENİLENEBİLİR ENERJİ SEKTÖRÜ
5.GÜN_ENERJİ MİNİ MBA_YENİLENEBİLİR ENERJİ SEKTÖRÜYasin Sert
 

Similar to Rüzgar (19)

Yenilenebilir enerji
Yenilenebilir enerjiYenilenebilir enerji
Yenilenebilir enerji
 
Rüzgar enerjisi
Rüzgar enerjisiRüzgar enerjisi
Rüzgar enerjisi
 
Gunes pilleri
Gunes pilleriGunes pilleri
Gunes pilleri
 
nukleer-enerji.pptx
nukleer-enerji.pptxnukleer-enerji.pptx
nukleer-enerji.pptx
 
Nükleer enerji santralinin yapı ve risklerinin araştırılması [fizik]
Nükleer enerji santralinin yapı ve risklerinin araştırılması [fizik]Nükleer enerji santralinin yapı ve risklerinin araştırılması [fizik]
Nükleer enerji santralinin yapı ve risklerinin araştırılması [fizik]
 
Küresel
KüreselKüresel
Küresel
 
Maden Enerji Çevre Üçgeni
Maden Enerji Çevre ÜçgeniMaden Enerji Çevre Üçgeni
Maden Enerji Çevre Üçgeni
 
Nehir tipi santraller
Nehir tipi santrallerNehir tipi santraller
Nehir tipi santraller
 
Yakit pili
Yakit piliYakit pili
Yakit pili
 
Bilim ve Teknoloji Günleri 2011 | Ae2Project.Com
Bilim ve Teknoloji Günleri 2011 | Ae2Project.ComBilim ve Teknoloji Günleri 2011 | Ae2Project.Com
Bilim ve Teknoloji Günleri 2011 | Ae2Project.Com
 
Yenilenebilir Tek Kaynaktan Elektrik ve Suyu Üretmek-2.pptx
Yenilenebilir Tek Kaynaktan Elektrik ve Suyu Üretmek-2.pptxYenilenebilir Tek Kaynaktan Elektrik ve Suyu Üretmek-2.pptx
Yenilenebilir Tek Kaynaktan Elektrik ve Suyu Üretmek-2.pptx
 
Hidroelektrik Santraller
Hidroelektrik SantrallerHidroelektrik Santraller
Hidroelektrik Santraller
 
Güneş enerjisi (1)
Güneş enerjisi (1)Güneş enerjisi (1)
Güneş enerjisi (1)
 
Kuresel ısınma
Kuresel ısınmaKuresel ısınma
Kuresel ısınma
 
Hidrojen Enerjisi ve Hidrojen Yakıt Pili | Ae2 Project
Hidrojen Enerjisi ve Hidrojen Yakıt Pili | Ae2 ProjectHidrojen Enerjisi ve Hidrojen Yakıt Pili | Ae2 Project
Hidrojen Enerjisi ve Hidrojen Yakıt Pili | Ae2 Project
 
Solar Energy
Solar EnergySolar Energy
Solar Energy
 
Yakit hücreleri - Fuel cells
Yakit hücreleri - Fuel cellsYakit hücreleri - Fuel cells
Yakit hücreleri - Fuel cells
 
Küresel isinma 2.pps
Küresel isinma 2.ppsKüresel isinma 2.pps
Küresel isinma 2.pps
 
5.GÜN_ENERJİ MİNİ MBA_YENİLENEBİLİR ENERJİ SEKTÖRÜ
5.GÜN_ENERJİ MİNİ MBA_YENİLENEBİLİR ENERJİ SEKTÖRÜ5.GÜN_ENERJİ MİNİ MBA_YENİLENEBİLİR ENERJİ SEKTÖRÜ
5.GÜN_ENERJİ MİNİ MBA_YENİLENEBİLİR ENERJİ SEKTÖRÜ
 

Rüzgar

  • 1. enerji kaynakları Enerji kaynakları, herhangi bir yolla enerji üretilmesini sağlayan kaynaklar. Dünya üzerindeki enerji kaynakları, klasik ve alternatif kaynaklar olmak üzere ikiye ayrılabilir. Konu başlıkları [gizle] 1 Yenilenebilir enerji kaynakları o 1.1 Güneş enerjisi o 1.2 Rüzgâr enerjisi o 1.3 Jeotermal enerji o 1.4 Dalga enerjileri o 1.5 Gelgit ve akıntı enerjileri 2 Diğer yenilenebilir enerji kaynakları o 2.1 Hidrojen Enerjisi Klasik enerji kaynaklarına alternatif olarak sunulan kaynaklardır. Güneş, rüzgar, hidrojen, hidroelektrik ve jeotermal kaynaklar buna örnektir. Doğada sürekli var olan faktörlere dayalı olan bu kaynakların en önemli özelliği ise yenilenebilir olmaları ve doğaya zarar vermemeleridir. Güneş enerjisi [değiştir] Güneş enerjisi' güneş ışığından enerji elde edilmesine dayalı teknolojidir. Güneşin yaydığı ve dünyamıza da ulaşan enerji, güneşin çekirdeğinde yer alan füzyon süreci ile açığa çıkan ışıma enerjisidir, güneşteki hidrojen gazının helyuma dönüşmesi şeklindeki füzyon sürecinden kaynaklanır. Dünya atmosferinin dışında güneş ışınımının şiddeti, aşağı yukarı sabit ve 1370 W/m² değerindedir, ancak yeryüzünde 0-1100 W/m2 değerleri arasında değişim gösterir. Bu enerjinin dünyaya gelen küçük bir bölümü dahi, insanlığın mevcut enerji tüketiminden kat kat fazladır. Güneş enerjisinden yararlanma konusundaki çalışmalar özellikle 1970'lerden sonra hız kazanmış, güneş enerjisi sistemleri teknolojik olarak ilerleme ve maliyet bakımından düşme göstermiş, güneş enerjisi çevresel olarak temiz bir enerji kaynağı olarak kendini kabul ettirmiştir. Dünyada yararlanılan en eski enerji kaynağı güneş enerjisidir. Güneş enerjisinin de diğer enerjiler gibi kullanım sorunları ve koşulları vardır. Güneş enerjisi her tüketim modelinde kolaylıkla kullanılamaz. Her tüketim dalında kullanılabilmesi için bu sorunlarının tüketim modellerine göre çözülmesi gerekmektedir. Güneş enerjisinin depolanması ya da diğer enerjilere dönüşebilmesi, ısıl, mekanik, kimyasal ve elektrik yöntemlerle olur. Güneş enerjisinin, diğere enerjilere çevriminde kullanılan çevrimler; • Güneş enerjisinden doğrudan ısı enerjisi • Güneş enerjisinden doğrudan elektrik enerjisi • Güneş enerjisinden hidrojen enerjisi elde edilmesi olarak sıralanabilir.
  • 2. Ekoloji bilimi açısından temel enerji güneş enerjisidir. Fosil yakıtlar dahil, rüzgâr gücü, hidrolik enerji, biyogaz, alkol, deniz, termik, dalga gibi tüm enerji kaynakları güneş enerjisinin türevleridir. Fizikçi Capra’ya göre fozil yakıtlar ve çeşitli sorunlar yaratan nükleer enerji geçmiş dönemin enerji kaynaklarıdır. Buna karşılık güneş ve türevleri geleceğin enerji kaynaklarıdır. Günlük güneş enerjisinden yararlanılması, dünyada günlük 300 trilyon ton kömür yakılmasına eşdeğerdir. Başka bir hesaplamayla dünyamıza bir yılda düşen güneş enerjisi, dünyadaki çıkarılabilir fosil yakıt kaynakları rezervlerinin tamamından elde edilecek enerjin yaklaşık 15-20 katına eşdeğerdir. Ülkemiz güneş enerjisi açısından diğer ülkelere nazaran daha şanslıdır. Türkiye düşen güneş enerjisi miktarı tüm Avrupa ülkelerine düşen enerjinin toplamına eşittir. Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğünde (DMİ) mevcut bulunan 1966-1982 yıllarında ölçülen güneşlenme süresi ve ışınım şiddeti verilerinden yararlanarak EİE tarafından yapılan çalışmaya göre Türkiye'nin ortalama yıllık toplam güneşlenme süresi 2640 saat (günlük toplam 7,2 saat), ortalama toplam ışınım şiddeti 1311 kWh/m²-yıl (günlük toplam 3,6 kWh/m²) olduğu tespit edilmiştir.Çeşitli kaynaklara göre ülkemizin yılda almış olduğu güneş enerjisi ; bilinen kömür rezervimizin 32, bilinen petrol rezervimizin 2200 katıdır. Rüzgâr enerjisi [değiştir] Alternatif enerji kaynakları içersinde en az hidrojen enerjisi kadar faydalı olabilecek bir enerji kaynağı da rüzgârdır. Temiz, bol, yenilenebilir olmasının yanı sıra hemen hemen tüm dünya genelinde faydalanma imkânı olan bir kaynaktır. Rüzgâr tarlasında inşa edilen ve rüzgâr türbini adı verilen çok büyük pervaneli, yüksek kuleler aracılığıyla rüzgâr gücü, elektrik enerjisine dönüştürülür. Rüzgâr türbinleri, uçan rüzgâr türbini, yüzen rüzgâr türbini gibi hem yerde hem de havada olabilir. Ayrıca rüzgâr tarlaları denizde, karada, ve sahildeyapılabilir. Az sayıda, büyük enerji üretim merkezleri kurmak yerine, ülke geneline küçük üniteler halinde yayılmış rüzgâr türbinleri kurmak çok daha avantajlıdır. Rüzgâr tarlası kurulacak bölgelerin rüzgâr atlası birkaç yıllık çalışma sonucu çıkartılır ve ona göre türbinler kurulur. Bu atlasta bir bölgedeki rüzgâr hızı ve rüzgâr yönü gibi bilgiler bulunur. Rüzgâr,elektrik üretiminin yanı sıra hidrojen üretiminde de söz sahibi olabilir. Rüzgârdan elde edilecek elektrikle suyun hidroliz edilmesi sonucunda; su, oksijen ve hidrojen elementlerine ayrılarak çok ucuz bir yolla hidrojen elde edilmiş olacaktır. 1990'lı yıllarda kullanımı en hızlı artan enerji kaynağı olan rüzgâr enerjisi, bu avantajları sayesinde tüm dünyanın dikkatini çekmeye devam ediyor. Danimarka toplam elektrik enerjisinin yaklaşık %20'sini rüzgârdan elde ederek oran olarak dünyada birinci sıradayken, Almanya da 2007 yılındaki verilere göre, 22.247 megawatt kurulu güç ile rüzgâr enerjisi kullanımında en ön sıralardadır. Almanya'yı en yakından takip eden ABD'nin kurulu gücü ise yaklaşık 2.316.818 megawatt civarındadır. Jeotermal enerji [değiştir] Jeotermal enerji, yeryüzünün kabuğunda bulunan ısıdır. Bu enerjiden, yer yüzeyine çıkan sıcak sular aracılığıyla yararlanılır. En eski çağlardan bu yana kullanılan kaplıcalarjeotermal enerjinin ilk kullanım alanlarıdır. Jeotermal enerjiden, kaynağın sıcaklığına bağlı olarak ısıtma uygulamalarında kullanılabilir ya da elektrik üretiminde yararlanılır. Elektrik enerjisi üretimi amaçlı santrallar 20.
  • 3. yüzyılın başlarından itibaren kurulmaya başlanmıştır. Ama yeterince tanınmadığı için Dünya genel enerji üretimininden yanlızca %0.05 lik bir pay alır. Jeotermal enerji; kaynağın, dünya enerji tüketimine kıyasla çok büyük olması nedeniyle ve kullanılan sıcak suyun reenjeksiyon ile tekrar yer altına verilmesi koşuluyla yenilenebilir enerjiler arasında sayılır. Dalga enerjileri [değiştir] Okyanus denizler gibi büyük su kütlelerinde meydana gelen dalgaların enerjisinden yararlanabilmektir. Yenilenebilir enerji formlarından bir tanesidir. Üretilmesindeki zorluklar: • Dalgaların yüksek gücüne karşın düşük hızlarda ve farklı yönlerde hareket etmesi • En güçlü fırtınalara ve tuzlu suyun neden olacağı paslanmaya dayanabilecek yapıların yüksek maliyeti • Kurulum ve bakım giderlerinin yüksekliğidir. Dalga enerjisinin toplam enerji potansiyeli, toplam enerji büyüklüğü 2.5 terawat olarak hesaplanan gel-git enerjisinden çok daha fazladır. Sahilleri güçlü rüzgarlara maruz kalan ülkeler, enerji ihtiyaçlarının %5 veya daha fazlasını dalga enerjisinden karşılayabilirler. Gelgit ve akıntı enerjileri [değiştir] İki türbinli bir gel-git barajının temsili gösterimi. Gel-git veya okyanus akıntısı nedeniyle yer değiştiren su kütlelerinin sahip olduğu kinetik veya potansiyel enerjinin elektrik enerjisine dönüştürülmesidir. Gelgit enerjisini elektriğe dönüştürmek için yaygın olarak, uygun bulunan koyların ağzının bir barajla kapatılarak, gelen suyun tutulması, çekilme sonrasında da yükseklik farkından yararlanılarak türbinler aracılığı ile elektrik üretilmesi hedeflenir. Suyun potansiyel enerjisinin %80'ini elektrik enerjisine dönüştürebilen gel-git enerjisi, güneş enerjisi gibi diğer alternatif enerji kaynaklarına göre daha yüksek bir verimliliğe sahiptir. Deniz ve okyanuslardaki
  • 4. düzenli akıntıların kinetik enerjisinin, deniz tabanına yerleştirilen türbinler aracılığı ile elektrik enerjisine dönüştürülmesi akıntı enerjisi olarak anılır. Hidrojen Enerjisi [değiştir] Hidrojen birincil enerji kaynaklarından üretilen bir yakıt olup temiz bir enerji kaynağı olarak kullanılabilecek önemli bir elementtir. Fakat dünyada tek başına bulunmadığından önce üretilmesi gerekir. Halihazırda çok pahalı olan bu üretim, su ve doğalgaz gibi elementlerdeki hidrojenin ayrıştırılmasıyla yapılır. Bu şekilde elde edilen hidrojen pillerine yakıt hücresi adı verilmektedir. Şu anda bazı otomobiller hem benzin, hem de hidrojenin kullanıldığı hibrid (melez) yakıt yöntemiyle çalışmaktadır. Böylece açığa çıkan kirli havanın miktarı %30–40 oranında azaltılabilmektedir. Hidrojenin, 20 yıl içersinde çok daha aktif olarak kullanılması planlanmaktadır. Şu anda hidrojen yakıt konusunda elde edilen en önemli ilerleme İzlanda’da yaşanmaktadır. 1999yılında, akaryakıt firması Shell ve otomobil firması Daimler-Chrysler ile İzlanda hükümeti arasında imzalanan anlaşma, İzlanda'yı hidrojen yakıtlı bir ülke haline getirmeyi amaçlamaktadır. 9Daimler-Chrysler İzlanda için, hidrojenle çalışan otobüs ve otomobiller üretirken, Shell de İzlanda genelinde hidrojen istasyonları açmayı planlamıştır. İzlanda'da elde edilecek muhtemel bir başarı, hidrojenli otomobillerde seri üretime geçilmesini son derece hızlandıracaktır. Rüzgâr enerjisi Alternatif enerji kaynakları içersinde en az hidrojen enerjisi kadar faydalı olabilecek bir enerji kaynağı da rüzgârdır. Temiz, bol, yenilenebilir olmasının yanı sıra hemen hemen tüm dünya genelinde faydalanma imkânı olan bir kaynaktır. Rüzgâr tarlasında inşa edilen ve rüzgâr türbini adı verilen çok büyük pervaneli, yüksek kuleler aracılığıyla rüzgâr gücü, elektrik enerjisine dönüştürülür. Rüzgâr türbinleri, uçan rüzgâr türbini, yüzen rüzgâr türbini gibi hem yerde hem de havada olabilir. Ayrıca rüzgâr tarlaları denizde, karada, ve sahildeyapılabilir. Az sayıda, büyük enerji üretim merkezleri kurmak yerine, ülke geneline küçük üniteler halinde yayılmış rüzgâr türbinleri kurmak çok daha avantajlıdır. Rüzgâr tarlası kurulacak bölgelerin rüzgâr atlası birkaç yıllık çalışma sonucu çıkartılır ve ona göre türbinler kurulur. Bu atlasta bir bölgedeki rüzgâr hızı ve rüzgâr yönü gibi bilgiler bulunur. Rüzgâr,elektrik üretiminin yanı sıra hidrojen üretiminde de söz sahibi olabilir. Rüzgârdan elde edilecek elektrikle suyun hidroliz edilmesi sonucunda; su, oksijen ve hidrojen elementlerine ayrılarak çok ucuz bir yolla hidrojen elde edilmiş olacaktır. 1990'lı yıllarda kullanımı en hızlı artan enerji kaynağı olan rüzgâr enerjisi, bu avantajları sayesinde tüm dünyanın dikkatini çekmeye devam ediyor. Danimarka toplam elektrik enerjisinin yaklaşık %20'sini rüzgârdan elde ederek oran olarak dünyada birinci sıradayken, Almanya da 2007 yılındaki verilere göre, 22.247 megawatt kurulu güç ile rüzgâr enerjisi kullanımında en ön sıralardadır. Almanya'yı en yakından takip eden ABD'nin kurulu gücü ise yaklaşık 2.316.818 megawatt civarındadır.
  • 5. Rüzgâr Bir rüzgâr tulumu. Rüzgâr tulumları rüzgârın yönü ve şiddeti hakkında fikir edinmenin pratik, görsel yöntemlerindendir. Rüzgâr, atmosferdeki havanın Dünya yüzeyine yakın, doğal, çoğunlukla yatay hareketleridir. Hava hareketlerinin temel sürücüsü, atmosfer basıncının bölgeler arasında farklı değerlerde bulunmasıdır. Rüzgâr, alçak basınçla yüksek basınç bölgesi arasında yer değiştiren hava akımıdır, daima yüksek basınç alanından alçak basınç alanına doğru hareket eder. İki bölge arasındaki basınç farkı ne kadar büyük olursa, hava akım hızı o kadar fazla olur. Rüzgâr sahip olduğu hıza göre esinti, fırtına gibi isimler alır. Rüzgârın yönü rüzgâr gülü, hızı ise anemometre ile ölçülür. Anemometre, rüzgârın bir pervaneyi döndürme hızından yararlanarak rüzgâr hızını gösteren basit ölçü aletidir. Yükseklerdeki rüzgârlar, balonlar yardımı ile ölçülmektedir. Yükselme hızı bilinen balonlar belli yüksekliğe gelince rüzgâr hızı ile yol almaya başlar. Balonun hareketi gözlenir, Trigonometrik hesaplarla balonun birim zamanda kat ettiği yol hesaplanır ve buradan da rüzgârın hızı bulunur. Daha hassas ölçümler için balon ya radarla takip edilir veya balona bir telsiz vericisi monte edilir. Okyanuslardaki akımların ve dalgaların meydana gelmesinde büyük rolü olan rüzgârlar, kara şekillerinin değişmesine de neden olur. Özellikle çöllerde kumulların şekli devamlı değişir. Rüzgârların bitki sporlarını taşıyarak çiçeklerin döllenmesini sağlaması bitki neslinin devamı açısından çok önemlidir. Yeldeğirmeni ve yelkenli gemilerde gücünden yararlanılan rüzgâr orman yangınlarında olumsuz etki yaparak yangının büyümesine neden olur.
  • 6. Konu başlıkları [gizle] 1 Nedenleri 2 Cinsleri o 2.1 Türkiye'de Rüzgâr adları 3 Rüzgâr o 3.1 Günlük rüzgârlar o 3.2 Yerel rüzgârlar o 3.3 Rüzgâr yönleri 4 Kaynakça 5 Dış bağlantılar Nedenleri [değiştir] Yüksek basınç alanından, alçak basınç alanına akarken: • Dünyanın dönüşü • Yüzey sürtünmeleri • Yerel ısı yayılması • Başka atmosferik olaylar • Yeryüzünün topografik yapısı rüzgârın yönü ve türbülansın varlığı veya yokluğu gibi niteliklerini değiştirir. Rüzgâr, alçak (siklon) ve yüksek (antisiklon) alanlarda farklı özellikler taşır. Siklon içerisinde; • Basınç radyal olarak içe doğru, • Santrifüj kuvvetler dışa doğru, • Coriolis kuvvet dışa doğru etki eder. Antisiklon içerisinde; • Basınç değişmesi radyal olarak dışa doğru, • Santrifüj kuvvet dışa doğru, • Coriolis kuvvet içe doğru etki eder.
  • 7. Bütün bunların etkisi sonucunda rüzgâr eşbasınç çizgilerine dik olarak yoluna devam eder. Bu hatların çizilmesiyle meteoroloji haritaları elde edilir. Yüzey sürtünmeleri ve Coriolis kuvveti rüzgârın eşbasınç çizgilerine dik yönünü saptırabilir. Denizlerde bu sapma açısı 20°, karalarda ise 30° ile 45° arasında obabilir. Atmosferin alt tabakalarında meydana gelen rüzgârlarda, yerin ısı ve mekanik özelliklerinden dolayı türbülans oluşur. Türbülans yapmadan basınç alanları arasında dolaşan rüzgârlara, meyilli rüzgârlar denir. Eğer karadan denize doğru hafif meyilli eserse logaritmik olarak alçalan bir spiral hat çizerek ilerler. Düz bir hat yerine spiral çizilmesine yol açan kuvvet yine Coriolis kuvvetidir. Kuzey yarımkürede bu spiralin dönüşü saat ibresi yönünde, güney yarımkürede saat ibresinin tersi yönündedir. Atmosferin üst tabakalarında rüzgâr hızı saatte 400 km'ye kadar çıkabilir. Cinsleri [değiştir] Bölgelere ve meydana geliş nedenlerine göre isimler alır. Atmosferin genel devridaimine bağlı olarak meydana gelen devamlı rüzgârlar; • Kutuplara doğru esen Kutup Rüzgârları, • 40° ve 60° enlemleri arasında kuvvetli esen Batı Rüzgârları, • Kuzey yarımkürede kuzeydoğu yönünden, güney yarımkürede güneydoğu yönünden devamlı ve kuru esen Alizeler. Yaz ve kış atmosfer basıncında ters yönde değişiklik olması ve bölgede basınç alanları arasında büyük fark olmasından meydana gelen rüzgârlara ise muson rüzgârları denir. Yazın karaya, kışın denize doğru eser. Kış musonu soğuk ve kuru, yaz musonu oldukça nemlidir. Rüzgârlar bulundukları bölgeye göre de özellikler taşırlar: • Meltem; kara ile deniz arasında eser. Öğle vakitleri karalar ısınıp, alçak basınç sahası meydana getirince denizden karaya doğru eser. Gece bunun tesiri çok daha yavaş olur. Bu hava akımları vadilerle dağlar arasında da meydana gelir. • Soğuk mahallî (yerel) rüzgârlar zaman zaman meydana gelen basınç farkından olur. Adriyatik Denizi ile Fransa'nın Akdeniz sahillerinde eser. Bora ismini de alır. • Sıcak yerel rüzgârlar, İsviçre Alpleri kuzey yamaçlarını etkileyen kuru sıcak rüzgârlardır. Fön (Föhn) de denir. Türkiye'de Rüzgâr adları [değiştir] Rüzgârlar estikleri yönlere göre isim alırlar. Kuzeyden esene yıldız, güneyden esene kıble, doğudan esene gündoğusu, batıdan esene günbatısı, kuzeydoğudan esene poyraz, kuzeybatıdan esene karayel, güneydoğudan esene keşişleme, güneybatıdan esene ise lodos denir.
  • 8. Türkiye'de Marmara, Trakya, Akdeniz, Karadeniz kıyılarında genellikle kuzey ve kuzeydoğuda poyraz rüzgârları hâkimdir. Bu rüzgârlar bahar aylarında bol miktarda yağış getirir. İç bölgelerde kuzey ve güneyden gelen rüzgârlar hâkimdir. Güneybatıdan esen lodos sıcak ve bunaltıcıdır. Ege'de esen meltem rüzgârına imbat denir. yıldız, kıble vs adlar istanbul merkez alınarak konulmuş adlardır.Uluslararası literatürde yönlere göre isimlendirilir. (kuzey, kuzeydoğu, batı vs gibi) Antalya'da "Lodos" denizden karaya eser, Sinop'ta karadan denize... Lodos yön belirtir ve Güney Batı dan esen Rüzgârı tanımlar. Yani onun karadan denize mi, denizden karaya mı estiği, karanın nerede denizin nerede olduğuna bağlıdır. Rüzgâr [değiştir] Yaşadığımız atmosfer, oksijen başta olmak üzere çeşitli gazlardan oluşmuştur. Gazlar hava moleküllerini meydana getirirler. Basıç değişimlerine göre bu hava molekülleri, durağan halden harekete geçerler. Bir bakıma rüzgâr, havanın yeryüzüne paralel gibi görülen ama aslında böyle olmayan bir hava harekettir. Hava, daima yüksek basınç merkezinden alçak basınç merkezine doğru hareket eder. Bu basınç farkı sonucunda rüzgâr doğar. Basınç farkının oluşma sebebeplerinin başında ısınan havanın yükselmesi gibi bilinmesi gereken faktörler vardır. Bu basınç alanları kendiliğinden oluşamazlar. Sıcaklık birinci etkendir. Günlük rüzgârlar [değiştir] Genel hava basıncının etkisiz, durgun olduğu zamanlarda gece ve gündüz arası sıcaklık farklarının yaptığı basınç farklarından oluşan rüzgârlardır. Gündüzleri karalar, denizlerdendaha çabuk ısınırlar. Dolayısıyla deniz üzerinde yüksek, kara üzerinde de bir alçak basınç alanı oluşur. Bunun sonucunda denizden karaya doğru bir rüzgâr başlar. Bu rüzgâra deniz meltemi denir. Bu rüzgâr hızı, sıcaklık arttıkça artarak ve öğlen saatlerinde en fazla hızına ulaşır. hava karardığında ve güneş battığında ise tüm bunların tam tersi yaşanır. Kara daha çabuk soğuduğu için bu seferde karadan denize bir rüzgâr esmeye başlar. Buna da kara meltemi denir. Yerel rüzgârlar [değiştir] Bölgelerde genelde esen hakim rüzgârlardır. Dolayısıyla bölgesel isimlerle söylenirler. Bu rüzgârlar atmosferde gezen gezici alçak ve yüksek basınç merkezlerinin yaptığı rüzgârlardır. Rüzgâr yönleri [değiştir] Türkiye'de rüzgârlar yönlere göre yandaki tablodaki gibi isimlendirilirler. Kuzeyli olan rüzgârlar (yıldız,poyraz,karayel) özellikle kış aylarında havayı soğutucu etki yaparlar. Güneyli rüzgârlarsa ısıtıcı etki yaparlar. Aralık ayı sonu, Ocak ve Şubat aylarınca oldukça şiddetli lodos rüzgârları görülür. İstanbul'a denizden gelen bu rüzgâr denizi kabartarak, deniz ulaşımına ve denizcilere olumsuz etki yapar. Lodos Ege ve Akdenizde de kış aylarında şiddetli eser. Yaz aylarında ise genelde kuzeyli rüzgârlar hakimdir. Rüzgâr çiftliği
  • 9. Aşağı Saksonya, Almanya'da bir rüzgâr tarlası Batı Teksas düzlüklerinde Brazos Rüzgâr Tarlası Rüzgâr tarlası, elektrik üretimi için kullanılan ve aynı yerde bulunan rüzgâr türbinleri grubudur. Özel türbinler orta gerilim (genellikle 34,5 kW) güç sistemine ve ağ şebekesine bağlanır. Elektrik şebekesinin orta gerilimdeki elektrik akımını birtransformatör yardımıyla yüksek gerilim iletim hattına bağlar. İspanya, Danimarka ve Almanya Avrupa'nın önde gelen rüzgâr enerji üreticileridir. Büyük rüzgâr tarlası, birkaç düzinedenyüzlerde özel rüzgâr türbinlerine kadar çok sayıda türbin içerir. Bunlar yüzlerce kilometrekare alanı kaplar. Türbinlerin arasındaki toprak tarım ve diğer amaçlar için kullanılabilir. Rüzgâr tarlası, okyanusdan veya denizden esen güçlü rüzgârların sağladığı avantajdan dolayı açık alanlara yapılır. Dünyadaki ilk rüzgâr tarlası, Aralık 1980'de, Amerika Birleşik Devletleri, New Hampshire eyaletinin güneyindeki Çatallı dağında herbiri 30 KW olan 20 rüzgâr türbininden yapıldı. Teksas'daki Roscoe rüzgâr tarlası 780 MW'lık gücüyle şu an için dünyanın en büyük rüzgâr tarlasıdır.
  • 10. Konu başlıkları [gizle] 1 Yer Planı o 1.1 Rüzgâr hızı o 1.2 Yükseklik o 1.3 Rüzgâr park etkisi o 1.4 Çevresel ve Estetik Etkiler o 1.5 Güç şebekesindeki etki 2 Türleri o 2.1 Karada o 2.2 Sahilde o 2.3 Denizde  2.3.1 Zemin etütlü, temel altyapı kule teknolojileri  2.3.2 Su altı, yüzen türbin teknolojileri o 2.4 Havada 3 Dış Bağlantılar 4 Kaynakça Yer Planı [değiştir] Rüzgâr Güç Yoğunluğu (RGY) olarak adlandırılan bir nicelik, rüzgâr enerji gelişimindeki konumları seçmek için kullanılır. RGY, belirli bir yerdeki rüzgârın etkin kuvvetinin hesabıyla ilgilidir. Genellikle bir zaman periyodundaki toprak seviyesinin üstündeki yüksekliği ifade eden terimdir. Hesaba hız ve kütle olarak alınır. Renk kodlu haritalar, belirli bir alan tanımlama için hazırlanır. Örneğin, "50 metredeki Ortalama Yıllık Güç Yoğunluğu." Yukarıdaki hesabın sonuçları Ulusal Yenilenebilir Enerji Laboratuvarı tarafından geliştirilen içerikte kullanılır ve "NREL CLASS" olarak ifade edilir. Daha büyük RGY hesabı sınıf tarafından daha yüksekte orantılanır. Rüzgâr tarlasının yeri, zengin doğal yaşam alanı veya yol yapımına uygun yerler gibi çevresel hassasiyetli veya kıymetli olduğunda dolayı daha fazla tartışmaya neden olabilir. Bu alanlar gürültü endişesi ve her hangi bir aksilik olabileceğinden dolayı yerleşim yerleri dışında yapılır. Rüzgâr hızı [değiştir] Genel bir kural olarak, eğer rüzgâr hızı 16 km/s (veya 4,5 m/sn) veya daha büyükse rüzgâr generatörleri pratiktir. Yıl boyunca ani esmenin en az olasılıklı yer ideal olarak kabul edilir. Türbin yeri için önemli bir faktör de yerel demant veya elektrik iletim hattının kapasitesidir. Alanlar genellikle rüzgâr atlasına göre belirlenir ve rüzgâr ölçümleriyle doğrulanmıştır. Meteorolojiksel rüzgâr verisi, büyük çaplı rüzgâr güç projesinin konumunu belirlemek için tek başına genellikle yeterli değildir. Yerin rüzgâr hızı ve yönü ile ilgili veriyi toplama, bölgenin potansiyelini tanımlamak için çok önemlidir. Yerel
  • 11. rüzgârlar çoğunlukla bir yıl veya daha fazlası için takip edilir ve rüzgâr generatörleri kurulmadan önce ayrıntılı rüzgâr haritaları çıkartılır. Yükseklik [değiştir] Alçak basınç etkisinden dolayı yükseklerde rüzgâr daha hızlı eser. Yükseklikteki hız artışı, yüzeye yakınında daha tesirlidir. Arazi, yüzey engebeliği, ve ağaç ve yapılar gibi rüzgârı engelleyen şeyler tarafından etkilenir. Kopenhag yakınlarında deniz kıyısı türbinleri Rüzgâr park etkisi [değiştir] "Rüzgâr park etkisi", türbinler arasındaki karşılıklı engelden dolayı çıkış kaybını ifade eder. Rüzgâr tarlaları birçok türbinden oluşur ve her biri rüzgâr enerjisinin birazını yutar. Alan elverişli olduğunda, kayıpları en aza indirmek için türbinler, kuvvetli rüzgârda rotor çapının beşte üçü kadar bir boşlukla dik şekilde, rüzgâr kuvvetinin yönünde ise rotor çapının onda beşi kadar açıklıkla yerleştirilir. Kayıt toplam kurulu gücün %2'si kadar olabilir. Büyük rüzgâr parkında, herbir rotor arasındaki etkinin "multifractal" olduğundan dolayı, türbinlerin Kolmogorovdüzensizliğindeki davranışta önemli derecede sapma görülür. Çevresel ve Estetik Etkiler [değiştir] Rüzgâr gücünün çevresel etkileri ile geleneksel enerji kaynaklarının çevresel etkilerini karşılaştırma göreceli olarak benzerdir. Rüzgâr gücü, fosil yakıt güç kaynakları gibi yakıt tüketmez ve hava kirliliği yapmaz. Kuş ve yarasa tehlikesi birçok bölgede endişeye sebep olmaktadır. Bazı kuşlar, insanların temiz olmayan güç kaynaklarını kullanmalarından dolayı neden olduğu kuş ölümleriyle, rüzgâr türbinlerinden dolayı ölenler karşılaştırıldığında, ikincisinin çok az bir etkisi vardır. Rüzgâr tarlalarının yeri ile ilgili anlaşmazlık çok büyük sorundur. Estetik etkiler de bazı alanlarda sorun teşkil ediyor. Güç şebekesindeki etki [değiştir] Uygun ölçekli rüzgâr tarlaları, iletim hatlarına enerji dönüşümü yapılarak aktarılmalıdır. Rüzgâr tarla geliştiricisi, teknik standartları karşılaması için rüzgâr tarlasına ek teçhizat veya kumanda sistemlerini kurmakla yükümlü hale getirilmelidir. Rüzgâr tarlası kuran şirket veya kişi üretilen gücü iletim hatları vasıtasıyla satabilmelidir.
  • 12. Türleri [değiştir] Karada [değiştir] Karadaki (onshore) türbinler tepe veya dağlı bölgelerde, genellikle hahilden üç veya daha fazla kilometre uzaklıkta sırtlarda kurulur. Bu, bir sırttaki rüzgâr ivmesi olarak oluşabilecep yersel (topografik) hızlanmayı kullanmak için yapılır. Bu yolla kazanılan ek rüzgâr hızı üretilen enerjide önemli miktarda fark oluşturur. Daha fazla eklenti, türbinlerin yerlerini genişletilmesine değecek kadar olmalıdır. Çünkü 30 m.'lik bir fark bazen çıkışta iki kat olarak yansır. Sahilde [değiştir] Sahildeki (nearshore) türbinler sahil hattının üç kilometre içinde veya sahilden on kilometre içerde suda yapılır. Bu alanlar türbin inşası için iyi sahalardır. Çünkü kara ve denizin ısı farklılıklarından dolayı rüzgârın gücünden daha iyi faydalanılır. Bu bölgelerdeki rüzgâr hızları, esme yönüne bağlı olarak, hem karadakinin hem de denizdeki rüzprevailingın karakteristik özelliklerini taşır. Denizde [değiştir] Denizdeki (offshore) rüzgâr üretim bölgeleri genellikle karadan on veya daha fazla kilometre uzaktadır. Denizdeki rüzgâr türbinleri karadakilerden daha az sıkıntılıdır. Çünkü suyun yüzey pürüzsüzlüğü karadakinden daha fazladır (özellikle derin sularda). Ortalama rüzgâr hızı genellikle açık sularda oldukça fazladır. Kapasite faktörleri karadakinden ve sahildekinden daha büyüktür. Büyük rüzgâr türbin parçalarını (kuleler, motor yerleri (nacelles) ve kanatlar (blades)) taşıma, karadakine nazaran daha kolaydır. Çünkü gemiler ve mavnalar, bu türlü devasa parçaları, kamyon/TIR veya trenden daha kolay taşır. Karada büyük yük taşıtları otoyol virajlarında, türbinin maksimum uzunluğu yolun bu kısmı dikkate alınarak üretilmelidir. Fakat açık denizde böyle bir sorun yoktur. Denizdeki rüzgâr türbinleri, yapı itibariyle muhtemelen en büyük ebatta kalacaklardır. Türbin tarlaları denizde türbinden oluşabilir. Zemin etütlü, temel altyapı kule teknolojileri [değiştir] Kıtasal sığ alanlarda, su 40 m.'den daha derin değildir. 4. Kategori veya daha büyük fırtınalar hariç bu alanlar rüzgârlıdır. Zemin etütlü türbinler şu an kurulum için idealdir. Su altı, yüzen türbin teknolojileri [değiştir] Yeni su altı, yüzen türbin teknolojileri henüz yeni yeni yaygınlaşmaya başladı. İlk büyük kapasiteli yüzen rüzgâr türbini, 2,3 MW'lık, 120 m. yüksekliğinde kuleye sahip, 220 metre su altında yapısı olan Kuzey Denizi açıklarında, Norveç, Stavanger'dedir. 2 yıllığına test edilecek. Unite 2009'un yazında inşa edildi ve 2009 Kasım ayında faaliyete geçti. Havada [değiştir] Uçan rüzgâr türbinleri kule masraflarından muaftır ve yüksek hızlarda, yüksek irtifada uçabilirler. Çoğu sistemler ticari amaçlı değildir.
  • 13. Rüzgâr hızı Rüzgâr hızı, atmosferdeki rüzgârın, hava veya diğer gazların hareket hızıdır. Hareket vektörünün büyüklüğü, skaler bir niceliktir. Rüzgâr hızı, daima dış ortamdaki havanın hareketi anlamına gelir. Fakat içerideki hava hareketinin hızı, meteorolojik, havacılık ve denizçilik işlemlerinde, yapı ve sivil mühendisliği gibi birçok alanda önemlidir. Yüksel rüzgâr hızları istenmeyen sebepler doğurabilir ve güçlü rüzgârlar daha çok, galeler, kasırgalar ve tayfunlar gibi özel olarak adlandırılır. Beaufort Rüzgâr Şiddeti Skalasına bakınız. Rüzgâr hızı anemometre ile ölçülür. Rüzgâr hızına etki eden faktörler [değiştir] Rüzgâr hızı, çeşitli derecedeki işlemlerden, şartlardan ve bazı faktörlerden etkilenir (mikro ve makro derecelerdeki). Bunlar, basınç eğimi, Rossby dalgaları, jet streamlar ve yerel hava şartlarıdır. Ayrıca rüzgâr hızı ve rüzgâr yönü arasında, özellikle basıç eğimi ve havanın bulunduğu yüzeylerle oldukça ilişkilidir. Basınç eğimi, atmosferde veya yer yüzünde, iki nokta arasındaki hava basıç farkını açıklayan bir terimdir. Rüzgâr hızıyla aşırı derecede ilişkilidir. Yüksek basınçtan alçak basınca doğru olan değişimi dengelemek için rüzgâr daha hızlı eser. Rossby dalgaları, troposfer üzerindeki güçlü rüzgârlardır. küresel ölçüde etki eder ve Batı'dan Doğuya doğru hareket eder (bundan dolayı batıdan esen olarak bilinir]. Rossby dalgaları bizim alt troposferde gözlemlediğimiz rüzgâr hız farkıdır. Yerel hava şartları, rüzgâr hızını etkilemede anahtar rol üslenir. Kasırgalar, musonlar ve siklonların biçimleridir. Olağanüstü hava şartları olarak rüzgâr hızının şiddetli etkileridir. Rüzgâr gücünün çevresel etkileri
  • 14. Rüzgâr enerjisinin başlıca etki, fosil yakıtlı santrallerin elektrik üretiminde neden olduğu kirliliği göstermemesidir. Değişik enerji kaynakları, klasik enerji kaynaklarıyla yer değiştirebilirken, rüzgâr enerjisinin çevresel maliyeti çok daha düşük olabilir. Rüzgâr gücünden türetilen enerji yakıt tüketmez ve fosil yakıtlı güç kaynakları gibi hava kirliliğine neden olmaz. Vahşi yaşam ölümlerini engelleme ve azaltma rüzgâr türbinlerini yerleştirirken ve kurarken dikkat edilmesi gereken etkidir. Konu başlıkları [gizle] 1 Karbondioksit salımı ve kirlilik 2 Net enerji kazancı 3 Çevresel kapsam 4 İklim Değişimi 5 Kullanım alanı 6 Kaynak Karbondioksit salımı ve kirlilik [değiştir] Rüzgâr gücü üretimi sağlamak için yakıt tüketmez ve elektrik üretimi için doğrudan emisyonu yoktur. Rüzgâr türbinlerinde, karbondioksit (CO2), kükürt dioksit, cıva, partikül veya fosil yakıtlardaki gibi hava kirliliğine neden olan diğer türler yoktur. Rüzgâr güç santralleri, yapım ve kurulumda kaynakları kullanır. Rüzgâr türbinlerinin inşası esnasında çelik, beton,alüminyum ve yapım için gerekli diğer materyalları kullanır ve genellikle fosil enerji kaynakları kullanılarak elde edilen enerji yoğunlaştırma işlemine dönüştürülür. Rüzgâr türbin imalatçısı olan Vestas ilk karbon dioksit emisyonunun, yerleşim yeri dışındaki türbinlerde çalışmanın yaklaşık olarak 9 ay içinde "geri ödeneceğini" iddia ediyor. 2006'daki bir çalışma, her bir GWh olarak üretilen enerjinin 14 ile 33 ton arasında rüzgâr gücünde CO2 emisyonu olduğunu gösterdi. Buna karşılık nükleer güç için bu değer 10 tondur. Çoğu CO2 emisyonu, rüzgâr türbini inşaatı esnasındaki betonlamadan gelir. Rüzgâr gücü, yedekleme ve düzenleme için kullanılan fosil yakıt santrallerinde emisyona neden olmaktadır. İrlanda ulusal şebekesindeki bir çalışma, "Rüzgârdan üretilen elektriğin, fosil yakıtın tüketimini azalttığını ve böylece emisyon korunumuna yol gösterdiğini" ve her bir MWh için CO2 emisyonunu 0,59'dan 0,33'e düşürdüğünü ortaya koydu. Kullanılan enerjideki ilk kardon dioksit emisyonu, yerleşim yeri dışındaki türbinlerde yaklaşık 9 ay içinde "geri kazanılıyor". Her uygun büyük ölçekli enerji kaynağı, inşaatında kullanılan enerjisi karşılamalıdır. Rüzgâr enerjisi için yatırımdan sağlanan enerji (EROEI), toplam üretilen elektriğin bir türbin inşa etmek için gereken birim enerjileri toplamına bölümüdür. Rüzgâr oranları için EROEI 5 ile 35 arasında olmakla birlikte, rüzgâr enerji kayıtlarında ortalama 18 civarındadır. EROEI, türbin hacmiyle orantılıdır ve daha büyük eski nesil türbinler bu
  • 15. oranın daha üstünde veya 35'ten büyüktür. Üretilen enerji, yapımda tüketilen enerjinin birkaç katı olduğunda, Net enerji kazancı vardır. Çevresel kapsam [değiştir] Fosil yakıtlar ve nükleer güç santrallerinde soğutma için buharlaşma veya herhangi bir sebeple çok miktarda su kullanılır. Bunun aksine rüzgâr türbinlerinde elektrik üretimi için suya ihtiyaç yoktur. İklim Değişimi [değiştir] Bir çalışma benzetimi (simülasyonu), dünya kara sahasının %10'undan fazlasında kurulacak rüzgâr türbinlerinin, küresel iklim değişimine etki edeceğini gösterdi.Buna bakarak özellikle kırsal alanlarda, hava akışı ve rüzgâr gücünün azalmasından dolayı küçük iklim değişim kaygıları vardır. Kullanım alanı [değiştir] Türbinler arasındaki engellerin neden olduğu kayıpları azaltmak için bir rüzgâr tarlası, açık alanda Megawaat başına kabaca 0,1 km2 . 200 MW'lık rüzgâr tarlası yaklaşık olarak 20km2 'lik bir kullanım sahası olmalıdır. Yüzen rüzgâr türbini Dünyanın ilk büyük ölçekli yüzen rüzgâr türbini, Hywind. Kuzey Deniziaçıklarında, Norveç, Stavanger'deki Åmøy Fjord yakınında yapıldı. Yüzen rüzgâr türbini, kulelerin monte edilmesinin mümkün olmadığı suyun derinliklerinde, elektrik üretmek için yüzen bir yapıya monte edilen denizdeki rüzgâr türbinidir. Rüzgâr akışını bozan yersel (topografik) özellikler su yüzeyinde olmadığından dolayı rüzgâr, denizde daha güçlü ve daha sabit olabilir. Üretilen elektrik sualtı kabloları ile karaya gönderilir. Enerji üretim oranı denizde daha fazla olduğundan dolayı, ilk büyük yüzen türbinlerin maliyeti alttan montalı, sahildeki rüzgâr türbinlerle rekabet içindedir. Rüzgâr esişi karaya nazaran daha sabit ve engelsizdir. Denizdeki rüzgâr tarlalarının konumu, eğer türbinler denizin 19 km'den daha fazla açıklarında yapılırlarsa, balıkçılık, gemi geçişleri ve sahil yerleşiminin artmasına katkıda bulunurlar ve görüntü kirliliğini azaltır.
  • 16. Tarihi [değiştir] "Denizdeki büyük ölçekli yüzen rüzgâr türbinleri" kavramı ilk olarak 1972'de Massachusetts ÜniversitesindekiProfesör William E. Heronemus tarafından kullanıldı. 1990'lara kadar bu kavram sadece bunu duyanların beyinlerinin bir köşesinde kaldı. Ta ki Ticari rüzgâr endüstrisi gelişene kadar. Denizdeki alttan montalı rüzgâr türbin teknolojisi 2003'de ortaya çıktı ve o zamanlar sadece suyun 30 metre altına kadardı. Dünya çapında derin su rüzgâr kaynakları sualtı alanlarında müthiş şekilde artarak 600 metreyi gördü. Uçan rüzgâr türbini Uçan rüzgâr generatörü Uçan rüzgâr türbini, kulesi olmaksızın havada duran bir rüzgâr türbinidir. Uçan rüzgâr türbinleri, alçak veya yüksek irtifalardaçalışabilirler. Bunlar uçan rüzgâr enerji sistemlerinin geniş bir parçasıdır ve yüksek irtifa rüzgâr gücü (YİRG:İngilizce'de HAWP) olarak adreslenir. Generatör topraktayken, bağlı bulunduğu planörün onu taşımasına gerek yoktur veya geçici bir tutturucusu vardır. Generatör havadayken, enerjisi toprağa iletmek için geçici tutturucu veya yülseltici kullanılabilir. Veya mikrodalga veya lazer kullanılarak alıcılara ışınlanır. Uçan türbin sistemleri kontak anahtarı veya sapma sürücü ve kule yapmaya gerek olmadan, hemen hemen sürekli rüzgâr çekiş avantajına sahiptir. Kancalı planörler ve helikopterler yeterli rüzgâr olmadığında alçalırlar. Aerodinamik türü [değiştir] Aerodinamik yüzen rüzgâr güc sistemi destek için rüzgâra dayanır. Avustralya'nın Sidney yerleşim yerindeki Teknoloji Üniversitesinde mühendislik profesörü olan Bryan Roberts, 15.000 feet (−-4,600 m) irtifada uçup ve orada kalan, rüzgârın sağladığı kuvvetli kanatlar vasıtasıyla yükselebilen, uçağa benzer bir helikoptertasarladı. Tasarımcılarına göre, rüzgârdaki enerjinin bazısı yükselirken 'kaybolurken', sürekli ve güçlü rüzgârlar sayesinde sabitelektrik üretebilir. Rüzgâr yatay olarak esdiğinde, türbinler yatay bir
  • 17. açıya dönüşerek, yükselirken rüzgârı yakalayabilir. Konuşlanma, türbinler vasıtasıyla elektrik motoruna aktarılan elektrik sayesinde yapılabilir. Rüzgâr türbini Rüzgâr tarlası - Neuenkirchen, Dithmarschen (Almanya) Kuzey Denizinin Belçika açıklarındaki rüzgâr türbini. Dünya prömiyeri: Temmuz 2010 yılında 7.5 MW rüzgar türbinleri Estinnes Belçika, iki parçalı rotor bakın
  • 18. 7.5 MW rüzgar türbinleri Estinnes Belçika, 10 Ekim 2010 tamamlanması Rüzgâr türbini, rüzgârdaki kinetik enerjiyi önce mekanik enerjiye daha sonra da elektrik enerjisine dönüştüren sistemdir. Bir rüzgâr türbini genel olarak kule, jeneratör, hız dönüştürücüleri (dişli kutusu), elektrik-elektronik elemanlar ve pervanedenoluşur. Rüzgârın kinetik enerjisi rotorda mekanik enerjiye çevrilir. Rotor milinin devir hareketi hızlandırılarak gövdedeki jeneratöre aktarılır. Jeneratörden elde edilen elektrik enerjisi aküler vasıtasıyla depolanarak veya doğrudan alıcılara ulaştırılır. Rüzgâr türbinlerinin nasıl çalıştığını anlamak için iki önemli aerodinamik kuvvet iyi bilinmelidir. Bunlar sürükleme ve kaldırma kuvvetleridir. Sürükleme kuvveti, cisim üzerinde akış yönünde meydana gelen bir kuvvettir. Örneğin düz bir plaka üzerinde meydana gelebilecek maksimum sürükleme kuvveti hava akışının cisim üzerine 90o dik geldiği durumda iken; minimum sürükleme kuvveti ise hava akışı cismin yüzeyine paralel iken meydana gelir. Kaldırma kuvveti ise, akış yönüne dik olarak meydana gelen bir kuvvettir. Uçakların yerden havalanmasına da bu kuvvet sebep olduğu için kaldırma kuvveti olarak adlandırılmıştır. Sürükleme kuvvetine en iyi örnek olarak paraşüt verilebilir. Bu kuvvet sayesinde paraşütün hızı kesilmektedir. Sürükleme kuvvetinin etkilerini minimuma indirebilmek için yapılmış özel cisimlere akış hatlı (streamlined) cisimler denir. Bu cisimlere örnek olarak elips, balıklar, zeplin verilebilir. Düz bir plaka üzerine etkiyen kaldırma kuvveti, hava akışı plaka yüzeyine 0o açı ile geldiğinde görülür. Havanın akış yönüne göre meydana gelen küçük açılarda akış şiddetinin artmasıyla düşük basınçlı bölgeler meydana gelir. Bu bölgelere akış altı da denir. Dolayısıyla, hava akış hızı ile basınç arasında bir ilişki meydana gelmiş olur. Yani hava akışı hızlandıkça basınç düşer, hava akışı yavaşladıkça basınç artar. Bu olaya Bernoulli etkisi denir. Kaldırma kuvveti de cismin üzerinde emme veya çekme meydana getirir.
  • 19. Konu başlıkları [gizle] 1 Sınıflandırma o 1.1 Yatay eksenli o 1.2 Düşey eksenli  1.2.1 Darrieus tipi  1.2.2 Savonius tipi 2 Rüzgâr gücü hesabı 3 Ayrıca bakınız 4 Dış bağlantılar Sınıflandırma [değiştir] Kullanımdaki rüzgâr türbinleri boyut ve tip olarak çok çeşitlilik gösterse de genelde dönme eksenine göre sınıflandırılır. Rüzgâr türbinleri dönme eksenine göre "Yatay Eksenli Rüzgâr Türbinleri" (YERT) ve "Düşey Eksenli Rüzgâr Türbinleri” (DERT) olmak üzere iki sınıfa ayrılır. Yatay eksenli [değiştir] Yatay eksenli bir rüzgâr türbini Bu tip türbinlerde dönme ekseni rüzgâr yönüne paraleldir. Kanatları ise rüzgâr yönüyle dik açı yaparlar. Ticari türbinler genellikle yatay eksenlidir. Rotor, rüzgârı en iyi alacak şekilde, döner bir tabla üzerine yerleştirilmiştir. Yatay eksenli türbinlerin çoğu, rüzgârı önden alacak şekilde tasarlanır. Rüzgârı arkadan alan türbinlerin yaygın bir kullanım yeri yoktur. Rüzgârı önden alan türbinlerin iyi tarafı, kulenin oluşturduğu rüzgâr gölgelenmesinden etkilenmemesidir. Kötü tarafı ise, türbinin sürekli rüzgâra bakması için dümen sisteminin yapılmasıdır. Yatay eksenli türbinlere örnek olarak pervane tipi rüzgâr türbinleri verilebilir. Bu tip türbinlerin kanatları tek parça olabileceği gibi iki ve daha fazla parçadan da oluşabilir. Günümüzde en çok kullanılan tip üç kanatlı olanlardır. Bu
  • 20. türbinler elektrik üretmek için kullanılır. Geçmişte çok kanatlı türbinler tahıl öğütmek, su pompalamak ve ağaç kesmek için kullanılmıştır. Düşey eksenli [değiştir] Darrieus tipi bir rüzgâr türbini Türbin mili düşeydir ve rüzgârın geliş yönüne diktir. Savonius tipi, Darrieus tipi gibi çeşitleri vardır. Daha çok deney amaçlı üretilmiştir. Ticari kullanımı çok azdır. Bu türbinlerin üstünlükleri şöyle sıralanabilir: • Jeneratör ve dişli kutusu yere yerleştirildiği için, türbini kule üzerine yerleştirmek gerekmez, böylece kule masrafı olmaz. • Türbini rüzgâr yönüne çevirmeye, dolayısıyla dümen sistemine ihtiyaç yoktur. • Türbin mili hariç diğer parçaların bakım ve onarımı kolaydır. • Elde edilen güç toprak seviyesinde çıktığından, nakledilmesi daha kolaydır. Sakıncaları ise şöyledir: • Yere yakın oldukları için alt noktalardaki rüzgâr hızları düşüktür. • Verimi düşüktür. • Çalışmaya başlaması için bir motor tarafından ilk hareketin verilmesi gerekir, bu yüzden ilk hareket motoruna ihtiyacı vardır. • Ayakta durabilmesi için tellerle yere sabitlenmesi gerekir, bu da pek pratik değildir. • Türbin mili yataklarının değişmesi gerektiğinde, makinenin tamamının yere yatırılması gerekir.
  • 21. Darrieus tipi [değiştir] Düz tip bir Darrieus rüzgâr türbini Darrieus tipi düşey eksenli rüzgâr türbininde, düşey şekilde yerleştirilmiş iki tane kanat vardır. Kanatlar, yaklaşık olarak türbin mili uzun eksenli olan bir elips oluşturacak biçimde yerleştirilmiştir. Kanatların içbükey ve dışbükey yüzeyleri arasındaki çekme kuvveti farkı nedeniyle dönme hareketi oluşur. Yapısı gereği Darrieus tipi rüzgâr türbinlerinde, devir başına iki kere en yüksek tork elde edilir. Rüzgârın tek yönden estiği düşünülürse; türbinin verdiği güç, sinüs şeklinde bir eğri oluşturur... Savonius tipi [değiştir] Savonius türbinleri, iki ya da üç adet kepçeye benzer kesitin birleşimi şeklindedir. En yaygını iki adet kepçenin bulunduğu durumdur ve “S” şeklini andıran bir görüntüsü vardır. Savonius türbininde akışkan içbükey kanat üzerinde türbülanslı bir yol izler ve burada dönel akışlar meydana gelir. Bu dönel akışlar Savonius türbininin performansını düşürür, bu nedenle elektrik üretiminde pek fazla kullanılmazlar. Daha çok su pompalama amaçlı ve rüzgâr ölçümlerinde kullanılan anemometre olarak kullanılırlar. Rüzgâr gücü hesabı [değiştir] Rüzgâr gücü mümkün rüzgâr enerjisinin bir ölçümüdür. Rüzgâr gücü, rüzgâr hızının kübünün bir fonksiyonudur. Eğer rüzgâr hızı iki misline çıkarsa rüzgârdaki enerji sekiz faktörü ile artar (23). Bunun anlamı şudur; rüzgâr hızındaki küçük değişiklikler rüzgâr enerjisinde büyük değişikliklere neden olurlar. Örneğin, 12.6 m/s hızındaki bir rüzgâr ile üretilebilecek enerji miktarı, 10 m/s hızındaki bir rüzgârdan üretilebilecek enerjinin 2 katıdır. (10 = 1000, 12.63 = 2000). Yer seçimi veya ölçüm hataları ile yapılabilecek küçük rüzgâr hızı hataları bir rüzgâr türbini yatırımında büyük hatalara neden olabilmektedir. Bu nedenle, rüzgâr türbini satınalmadan önce, doğru ve sürekli bir rüzgâr çalışması yapılmalıdır. Ekonomik olarak uygulanabilir olması için, bir rüzgâr türbini kurulacak yerde yıllık ortalama en az 5.4 m/s (12 mph) rüzgâr hızı olmalıdır. Rüzgârdaki Mümkün Güç Miktarı
  • 22. W = 0.5 r A v3 eşitliği ile verilir. W: güç/enerji r: hava yoğunluğu A: kanat alanı v: rüzgâr hızı Hava yoğunluğu yükseklikle, sıcaklıkla ve hava cepheleri ile değişir. Rüzgâr gücü hesaplamalarında, hava cephelerinin etkisi önemsenmeyecek kadar küçüktür, böylece hava yoğunluğu formülü şöyledir: P = 1.325 P/T T: Fahrenheit + 459.69 olarak sıcaklık P: Yüksekliğe göre düzeltilmiş Mercury basıncı (inch) Tipik ortalama hava sıcaklığı (59 °F) deniz seviyesine indirgenerek hava yoğunluğu için bir standart değer kullanılabilir. Bu durumda güç eşitliği basit olarak aşağıdaki hale gelir: Basitleştirilmiş Güç Eşitliği Metrik Birimler W = 0.625 A v3 W: Güç (watt) V: Rüzgâr hızı (m/s) A: Rüzgâr türbini kanatları tarafından süpürülen alan (m2 ) A = Π r2 r: Rotor yarıçapı (m) Basitleştirilmiş güç eşitliği denklemi, rüzgâr turbinenden elde edilecek gücün amprik olarak hesaplanabilmesi için türetilmiştir. Bu denklemden anlaşılabileceği gibi, bir sistemden elde edilecek enerji, rüzgâr hızının kübü ile doğru orantılıdır. Ayrıca elde edilecek güç , rüzgâr türbin kanatlarının süpürdüğü alan dolayısıyla rotor yarıçapının karesi ile orantılıdır. Rüzgâr gücü Rüzgâr gücü, elektrik üretmek için rüzgâr türbinleri, mekaniksel güç için Yel değirmeni, su veya kuyu pompalama için rüzgâr pompaları veya gemileri yürütmek için yelkenler kullanarak rüzgârın kullanışlı formundaki rüzgâr enerjisinin sonucudur. 2009’un sonunda dünya çapındaki rüzgâr güç jeneratörlerinin kapasitesi 159,2 GW (GigaWatt) idi. Enerji üretimi ise 340 TW (TeraWatt) idi. Bu da dünyada kullanılan elektriğin %2’si anlamına geliyor. Enerji üretimi, 2007, 2008 ve 2009 yıllarında ikişer kat olmak üzere hızlı bir şekilde artıyor. 2008’de Statik (veya durağan) elektrik üretimi Danimarka'da %19, İspanya ve Portekiz'de %13, Almanya veİrlanda'da %7 olmak üzere bazı ülkelerde (hükümetin desteğiyle) rüzgâr gücü gözle görülür şekilde, hızla artıyor. Türkiye'de çalışmalar yeni yeni başladı. Mayıs 2009 itibariyle 80 ülkede ticari olarak rüzgâr gücü kullanılıyor. Büyük boyutlu rüzgâr tarlaları, elektrik iletim sistemine bağlanır. Daha küçük tesisler, üretilen elektriği sistemden ayrılan yerlerde kullanır. Bazı şirketler, küçük tesislerde üretilen fazla elektriği satın alıyor. Güç kaynağı olarak rüzgâr enerjisi fosil yakıtlara bir alternatiftir. Çünkü, bol, yenilenebilir, alıcı kitlesi geniş, temiz ve işlem esnasında sera gazı etkisine neden olmamaktadır. Bununla birlikte görüntü kirliliğine ve çevreye verdiği etkilerden dolayı rüzgâr tarlalarını inşa etmek genelde hoş karşılanmıyor. Ekonomik olarak sadece rüzgâr olduğunda kullanılabiliyor olmasından dolayı rüzgâr gücü düzensizdir. Hidrolik güç ve standart yük işletme teknikleri gibi diğer kaynaklar ihtiyaca göre kullanılır. Rüzgârın seyrek aralıklarla esmesi, toplam talepten daha az kaynak sağlandığında bazı problemleri beraberinde getirir. Fakat maliyeti oranı daha azdır.
  • 23. Konu başlıkları [gizle] 1 Tarihçe 2 Rüzgâr Enerjisi o 2.1 Rüzgâr hızının dağılımı 3 Elektrik üretimi o 3.1 Şebeke yönetimi o 3.2 Kapasite faktörü o 3.3 Etki o 3.4 Kesintiler ve etki sınırları 4 Türbin yerleşimi 5 Rüzgâr gücü kullanımı o 5.1 Güç analizi 6 Dünyadaki durum o 6.1 Özellikleri 7 Rüzgâr türbinleri o 7.1 Ayrıca Bakınız o 7.2 Kaynakça 8 Dış bağlantılar Tarihçe [değiştir] İnsanlar yelkenlileri hareket ettirmek ve gemileri yürütmek için en az 5500 yıldan beri rüzgârın gücünden faydalanıyor. Yeldeğirmenleri, sulama işlemi ve tahıl ezmek için 7. yüzyıldanberi Afganistan, İran ve Pakistan’da kullanılıyor. 1887 Haziran ayında İskoç Akademisyen Profesör James Blyth rüzgâr gücü deneylerine başladı ve 1891’de İngiltere’de patent aldı. 1887-88’de Amerika Birleşik Devletleri’nde,Charles Francis Brush rüzgâr güç makinesi kullanarak elektrik üretti. 1900 yılına kadar evinde ve laboratuvarının elektriğini sağladı. 1890’larda Danimarkalı bilim adamı ve mucit Poul la Cour elektrik üretmek için rüzgâr türbinlerini inşa etti. Bu, daha sonra hidrojen üretmek için kullanıldı. Bunlar bugüne gelinceye kadar rüzgârdan nasıl faydalanıldığını gösteriyor. Modern rüzgâr güç endüstrisi 1979’da, Danimarkalı Kuriant, Vestas, Nordtank ve Bonus şirketlerinin rüzgâr türbinlerini seri üretmesiyle başladı. Bunlar bugünkü standartlardan küçüktü ve her biri 20-30 kW’lıktı. Ondan sonra kapasitelerini 7 MW’a çıkarttılar ve birçok ülkeye yayıldılar.
  • 24. Rüzgâr Enerjisi [değiştir] Rüzgâr türbinleri (Bozcaada,Çanakkale) Rüzgâr enerjisi, rüzgârı oluşturan hava akımının sahip olduğu hareket (kinetik) enerjisidir. Bu enerjinin bir bölümü yararlı olan mekanik veya elektrik enerjisine dönüştürülebilir. Rüzgârın gücünden yararlanılmaya başlanması çok eski dönemlere dayanır. Rüzgâr gücünden ilk yararlanma şekli olarak yelkenli gemiler veyel değirmenleri gösterilebilir. Daha sonra tahıl öğütme, su pompalama, ağaç kesme işleri için de rüzgâr gücünden yararlanılmıştır. Günümüzde daha çok elektrik üretmek amacıyla kullanılmaktadır. Fosil, yakıt yöntemlerde atmosfere zararlı gazlar salınmakta, bu gazlar havayı ve suyu kirletmektedir. Rüzgârdan enerji elde edilmesi sırasında ise bu zararlı gazların hiçbiri atmosfere salınmaz, dolayısıyla rüzgâr enerjisi temiz bir enerjidir, yarattığı tek kirlilik gürültüdür. Pervanelerin dönerken çıkardığı sesler günümüzde büyük ölçüde azaltılmıştır. Toprak, kutuplardan ekvatora doğru artış göstererek güneş tarafından eşit olmayacak şekilde ısınıyor. Ayrıca karalar denizlerden daha çabuk ısınır (ve soğur). Isı farkı, global atmosferik ısıyayma sisteminin toprak
  • 25. yüzeyinden stratosfere doğru uzanmasını sağlar. Bu rüzgâr hareketleri sonucunda depolanan enerjinin çoğu, rüzgârın hızının 160 km/s aştığı yüksek rakımlarda bulunabilir. Sonuçta, rüzgâr enerjisi toprak yüzeyinde ve atmosfer boyunca, sürtünmeden yayılmaya kadar her türlü şekle dönüşür. Rüzgârdan faydalanılan gücün toplam miktarı, tüm kaynaklardan kullanılanın yanında devede kulak gibidir. Tahmini 72 TW (TeraWatt) olan toprağın potansiyel rüzgâr gücünden ticari olarak faydalanılabilir. Rüzgâr hızının dağılımı [değiştir] Farklı rüzgâr kuvvetleri ve belli bir yerdeki ortalama değer bir rüzgâr türbininin yalnızca orada üretilebilir enerjisinin miktarını göstermez. Belli bir alandaki rüzgâr hızının frekansını belirlemek için, olası bir dağılım fonksiyonu gözlenen veriye göre uyarlanır. Farklı alanlarda farklı rüzgâr hız dağılımı vardır. Weibull modeli birçok yerdeki saatlik rüzgâr hızlarının gerçek dağılımını yaklaşık olarak yansıdır. Weibull faktörü yaklaşık olarak 2’dir ve bu yüzden Rayleigh dağılımı daha az bir doğruluk olarak kullanılabilir, fakat daha basit modeldir. Büyük gücün daha büyük rüzgâr hızı tarafından üretildiğinden dolayı, enerjinin çoğu kısa bir anda ortaya çıkar. 2002 Lee Ranch taslağı, kullanılabilir enerjinin yarısına henüz işlem zamanını %15’inde ulaşıldığını söylüyor. Sonuç, belli bir türbindeki veya rüzgâr tarlasındaki rüzgâr enerjisi, yakıt santrallerindeki gibi sürekli değildir. Rüzgâr gücü üretme, daha tutarlı, çeşitli teknolojilerin mevcudiyetine ve gelişmiş yöntemlere ihtiyaç duyar. Özellikle rüzgâr tarlalarında üretilecek enerjinin dağıtılması için daha güçlü bölgesel iletim hatlarının kullanılması gerekir. Çeşitli problemler, şebeke enerji depolama, pil, enerji talep yönetimi tarafından meydana gelir. Elektrik üretimi [değiştir] Bir rüzgâr tarlasındaki türbinler orta gerilimle güç toplama sistemi ve iletişim ağına bağlıdır (daha çok 34,5 kV). Alt istasyondaki, bu orta gerilim elektriksel akımı yüksek gerilim elektrik iletim hattı sistemine bağlanması için bir transformatör yardımı ile arttırılır. Şebeke yönetimi [değiştir] Rüzgâr gücü için sıklıkla kullanılan indiksiyon generatörler, ikazlama için reaktif güce ihtiyaç duyarlar. Bu yüzden, güç faktörü düzeltme için sağlam kondansatör bankalarını içeren rüzgâr güç düzeltme sistemlerinde şalt sahasına ihtiyaç vardır. Rüzgâr türbin generatörlerinin farklı türleri, şebekeye iletim esnasında farklı davranır. Bu yüzden, yeni bir rüzgâr tarlasının dinamik elektromekanik karakteristiğinin kapsamlı modellemesi, iletim sistemi oparatörlerinin, oluşabilecek sistem hatalarını tamir edebilmesi ve dengeli davranış göstermesi sağlaması için, gereklidir. Özellikle indiksiyon generatörler, buhar ve hidrolik türbin senkron generatörlerin aksine, hata esnasında sistem gerilimini desteklemezler. Çift beslemeli elektrik makineleri –rüzgâr türbinleri ve türbin generatörü ile toplayıcı sistem arasındaki katı hal dönüştürücüleri- şebeke bağlantısı için daha çok tercih edilen özelliklere sahiptir. İletim sistemi operatörleri, sisteme bağlantıyı sağlayan gereçleri belirlemek için şebeke koduna sahip bir rüzgâr tarla geliştiricisi ile bağlantı kurmalıdır. Bu gereçler, güç faktörü, sabit frekans ve sistem hataları esnasındaki rüzgâr türbinlerinin dinamik davranışlarını içerir. Kapasite faktörü [değiştir]
  • 26. Rüzgâr hızının sabit olmadığından dolayı, rüzgâr tarlasının yıllık enerji üretimi, generatör üzerindeki etikete yazılan saatlik değerlerin bir yıldaki toplam saatle çarpılması sonucu çıkan değer ile hiçbir zaman aynı olmaz. Bir yıldaki gerçek üretim değeri teorik olarak maksimum değer olan kapasite faktörü olarak adlandırılır. Tipik olarak kapasite faktörü %20 ile 40 arasındadır. Örneğin, kapasite faktörü %35 olan 1 MW’lık bir türbin, yılda 8760 MWh (1*24*365) üretmez. Sadece 1*0,35*24*365= 3066 MWh üretir. Yakıt santrallerinin aksine kapasite faktörü rüzgârın doğal özelliğiyle sınırlıdır. Diğer tür güç santrallerin kapasite faktörü, daha çok yakıt maliyetine dayalıdır. Küçük bir miktarı bakım masraflarını oluşturur. Nükleer santrallerin yakıt maliyeti düşüktür ve bu yüzden %90 gibi bir verim ile çalışır. Yüksek yakıt maliyetine sahip santraller geri dönüşüme döndürüldü. Yakıt olarak doğal gaz kullanan gaz türbini işletim için çok pahalıdır ve sadece enerji ihtiyacının en yoğun olduğu zaman çalıştırılır. Bir gaz türbin santralinin yıllık kapasite faktörü, yüksek enerji üretim maliyetinden dolayı %5 ile 25 arasındadır. Etki [değiştir] Rüzgâr enerji “etki”si, rüzgâr tarafından üretilen enerjinin, generatörün kullanılabilir toplam kapasitesi ile karşılaştırılmasıdır. Genellikle rüzgâr etkisinin “maksimum” seviyede olduğu kabul edilir. Belirli şebekedeki sınır var olan üretim santrallerine, mekanizmaların fiyatına, arz-talep yönetimine için verime ve diğer faktörlere bağlıdır. Bağlı bir elektrik şebekesi, donanım başarısızlıkları için zaten ters besleme ve iletim verimini içerir. Bu ters verim, rüzgâr santrallerinde üretilen gücü düzene koymaya da yardımcı olabilir. Çalışmalar tüketilen toplam elektrik enerjisinin %20'sinin en az zorlukla birleştirilebileceğini gösterdi. Bu çalışmalar çoğrafik olarak çeşitli yerlerdeki rüzgâr tarlalarında, kullanılabilir enerjinin bir kısmında, arz-talep yönetiminde, büyük şebeke alanlarında yapıldı. Bunlardan başka birkaç tekniksel sınırlama da vardır. Fakat ekonomik dengesizlikler daha da önem arzediyor. Şu anda, birkaç şebeke sistemindeki rüzgâr enerjisinin etkisi %5'in üzerindedir: Danimarka (%19'un üzerinde), İspanya ve Portekiz (%11'in üzerinde), Almanya ve İrlanda Cumhuriyeti %6'nın üzerinde). Örneğin, 8 Kasım 2009'un sabah saatlerinde, İspanya'daki elektrik arzında, ülkenin elektriğinin yarıdan fazlası rüzgâr enerjisinden sağlandı. Bu durum şebekede hiçbir sorun teşkil etmedi. Danimarka şebekesi, Avrupa şebekesiyle büyük oranda bağlantılıdır. Rüzgâr gücünün yarıdan fazlasını Norveç'e göndererek şebeke yönetimi problemlerini çözmüş oldu. Elektrik gönderimi ve rüzgâr gücü arasındaki ilişki çok sıkıdır. Kesintiler ve etki sınırları [değiştir] Rüzgâr gücünden üretilen elektrik, birkaç farklı zaman aralığında, saatlik, günlük ve mevsimlik olarak yüksek oranda değişebilir. Yıllık değişim de vardır. Değişim rüzgâr santral çıkışının predictability nin saatlik veya günlük kısaltmasıyla ifade edilir. Diğer elektrik kaynakları gibi rüzgâr enerjisi “tarife”lendirilmelidir. Rüzgâr gücünde tahmini yöntemler kullanılır. Fakat rüzgâr santral çıkışının predictability kısaltma işleminde düşük kalır. Çünkü ani elektrik üretim ve tüketimi, şebeke kararlılığını koruması için dengede kalmalıdır. Bu değişim dayanıklılığı, sağlanabilir şebekedeki rüzgâr gücünün büyük oranlardaki değişimlerine karşı koyabilir.
  • 27. Türbin yerleşimi [değiştir] Rüzgâr türbin yerlerinin iyi tesbit edilmesi rüzgâr gücünün ekonomik kullanılması açısından kritik önem taşır. Rüzgârın kendi kullanılabilirliği bir tarafa, iletim hatlarının kullanılabilirliği, üretilen enerjinin değeri, bulunduğu yerin bedeli, yapıma ve işleme çevrenin vereceği tepkiler gibi diğer faktörlerde göz önüne alınmalıdır. Denizdeki yerleşimler, yapıları daha büyük inşa ederek, daha fazla yıllık yük faktörlerinin getirisiyle maliyeti dengeleyebilir. Rüzgâr tarla tasarımcıları, belirli bir rüzgâr tarlası tasarımında, bu tür sorunların tesirlerini tesbit etmek için özel rüzgâr enerji yazılımı kullanır. Rüzgâr güç yoğunluğu (WPD), belirli bir yerdeki rüzgârın etkin güçünün hesabıdır. Rüzgâr güç yoğunluğunun dağılımını gösteren bir harita, rüzgâr türbinleri uygun olarak yerleştirmek için başvurulacak ilk adımdır. Bir yerde ne kadar büyük WPD varsa, sınıflandırma o derece büyük olur. Rüzgâr gücünün 3'den ( 50 m'lik rakımda 300–400W/m2 ) 7'ye (50 m'lik rakımda 800–2000 W/m2) kadar olan sınıflandırmalarda genellikle rüzgâr güç arttırımı için uygunluk göz önünde bulundurulur... Rüzgâr gücü kullanımı [değiştir] Ayrıca bakınız: Kurulu rüzgâr güç kapasitesi Kurulu rüzgâr güç kapasitesi (MW) # Ülke 200 5 200 6 200 7 200 8 200 9 2011 - Avrupa Birliği 40.722 48.122 56.614 65.255 74.767 1 Birleşik Devletler 9.149 11.603 16.819 25.170 35.159 46.919 2 Almanya 18.428 20.622 22.247 23.903 25.777 29.060 3 Çin 1.266 2.599 5.912 12.210 25.104 62.733 4 İspanya 10.028 11.630 15.145 16.740 19.149 21.674 5 Hindistan 4.430 6.270 7.850 9.587 10.925 16.084 6 İtalya 1.718 2.123 2.726 3.537 4.850 6.747
  • 28. Kurulu rüzgâr güç kapasitesi (MW) # Ülke 200 5 200 6 200 7 200 8 200 9 2011 7 Fransa 779 1.589 2.477 3.426 4.410 6.800 8 Birleşik Krallık 1.353 1.963 2.389 3.288 4.070 6.540 9 Portekiz 1.022 1.716 2.130 2.862 3.535 4.083 10 Danimarka 3.132 3.140 3.129 3.164 3.465 11 Kanada 683 1.460 1.846 2.369 3.319 5.265 12 Hollanda 1.236 1.571 1.759 2.237 2.229 13 Japonya 1.040 1.309 1.528 1.880 2.056 14 Avustralya 579 817 817 1.494 1.712 15 İsveç 509 571 831 1.067 1.560 16 İrlanda 495 746 805 1.245 1.260 17 Yunanistan 573 758 873 990 1.087 18 Avusturya 819 965 982 995 995 19 Türkiye 20 51 146 364 792 1.806 20 Polonya 83 153 276 472 725
  • 29. Kurulu rüzgâr güç kapasitesi (MW) # Ülke 200 5 200 6 200 7 200 8 200 9 2011 21 Brezilya 29 237 247 339 606 22 Belçika 167 194 287 384 563 23 Meksika 2 84 85 85 500 24 Yeni Zelanda 168 171 322 325 497 25 Tayvan 104 188 280 358 436 26 Norveç 268 325 333 428 431 27 Mısır 145 230 310 390 430 28 Güney Kore 119 176 192 278 348 29 Fas 64 64 125 125 253 30 Macaristan 18 61 65 127 201 31 Çek Cumhuriyeti 30 57 116 150 192 32 Bulgaristan 14 36 57 158 177 33 Şili ? ? ? 20 168 34 Finlandiya 82 86 110 143 147
  • 30. Kurulu rüzgâr güç kapasitesi (MW) # Ülke 200 5 200 6 200 7 200 8 200 9 2011 35 Estonya ? ? 59 78 142 36 Kosta Rika ? ? ? 74 123 37 Ukrayna 77 86 89 90 94 38 İran 32 47 67 82 91 39 Litvanya 7 56 50 54 91 Diğer Avrupa (EU27 olmayan) 391 494 601 1022 1385 Amerika'nın geri kalanı 155 159 184 210 175 Afrika'nın geri kalanı & Orta Doğu 52 52 51 56 91 Asya'nın geri kalanı & Okyanusya 27 27 27 36 51 Dünya toplamı (MW) 59.024 74.151 93.927 121.188 157.899 2009 itibariyle %48'lik bölümü Avrupa'da olan 157.899 MW'lık toplam kurulu güç kapasitesi vardır. Bu güç, binlerce rüzgâr türbininden üretiliyor. Dünyada rüzgâr üretim kapasitesi 2000 ile 2006 yılları arasında dört kattan daha fazla arttı. Kurulu rüzgâr gücünün %81'i Birleşik Devletler ve Avrupa'dadır. En büyük üretici olan beş ülkenin 2004'de %71'lik, 2006'da %62'lik ve 2008'de %73'lük payları vardır. Bu ülkeler; Birleşik Devletler, Almanya, İspanya, Çin ve Hindistan'dır. Dünya Rüzgâr Enerji Birliği, dünya çapında 2006 sonunda 73,9 GW olan kurulu gücün, 2010 itibariyle 160 GW olacağını bekliyor. Bu da yıllık %21'lik bir artış demek oluyor.Danimarka'da üretilen elektriğin hemen hemen beşte biri rüzgârdan sağlanıyor -diğer ülkelerden en yüksekdir-. Dünyada toplam rüzgâr güç
  • 31. üretiminde onuncudur. Danimarka imalat göze çarpan ülkedir. 1970'lerde rüzgâr türbinlerini kullanmaya başladı. Son yıllarda Birleşik Devletler şebekesine, güç kapasitesini 2007'de %45 arttırarak 16,8 GW'lık enerjiyi şebekesine ekleyerek, Almanya'nın 2008'deki kurulu gücünü geride bıraktı. Böylece diğer ülkelerden daha fazla rüzgâr enerjisini şebekesine eklemiş oldu. Kaliforniya, modern rüzgâr güç endüstrisinde patlama gösterenlerden birisidir. Kurulu güçte birçok yıl Birleşik Devletlere önderlik yaptı. Ta ki 2006'nın sonunda Teksas liderliği eline alıncaya kadar. 2008 sonunda 7.116 MW'lık kurulu gücü vardır. Bu da eğer ülkeden ayrı olarak düşünürsek dünyada altıncı sıraydı. Birleşik Devletler rüzgâr güç üretiminde Şubat 2006'dan Şubat 2007'ye kadar %31,8 büyüdü. Ortalama bir MW'lık rüzgâr gücü, yaklaşık 250 Amerikan hanesinin elektrik tüketimine eşittir. Amerika Rüzgâr Enerji Birliği kayıtlarına göre 2008'de rüzgârdan elde edilen elektrik %1'lik haneyi (4,5 milyon haneye eşdeğerdir) kaplıyorken, 1999'da sadece %0,1'lik haneyi kaplıyordu. Çin 2020'deki yenilenebilir enerji kaynaklarındaki üretim hedefini 30.000 MW olarak açıkladı. Fakat 2009 sonu itibariyle 22.500 MW'a ulaştı ve böyle giderse 2010 sonu itibariyle 30.000 MW'ı geçmesi hiçte zor değil. 2020'de öngörülen değer 253.000 MW'ı aşacak gibi. Çin yenilenebilir enerji kanunu Kasım 2004'de kabul edildi. Ardından Dünya Rüzgâr Enerji Konferansı Çin tarafından düzenlendi ve Dünya Rüzgâr Enerji Birliğine katıldı. 2008'de rüzgâr gücü hükümetin planladığından ve diğer büyük ülkelerden daha hızlı büyüdü. 2005'den itibaren her yıl iki kattan daha fazla artış gösterdi. 2010 itibariyle öngörülen kurulu kapasite 20 GW'a yakındır. Hindistan, 2009 yılında 10.925 MW'lık toplam rüzgâr güç kapasitesiyle dünyanın beşinci büyük ülkesiydi. Bu da, Hindistan'da üretilen toplam elektriğin %3'üne denk geliyor. Kasım 2006'da Yeni Delhi'deki Dünya Rüzgâr gücü Konferansı, Hindistan rüzgâr güç endüstrisine ek ivme kazandırdı. Tamil Nadu şehrinin Muppandal köyü yakınlarında birkaç rüzgâr türbin tarlası vardır ve burası Hindistan'daki büyük rüzgâr enerji merkezlerinden biridir. Meksika, tüketilen fosil yakıtlarının azaltmaya yönelik olarak son zamanlarda La Venta II rüzgâr güç projesini başlattı. 88 MW'lık proje Meksika'nın ilk rüzgâr üretim girişimidir veOaxaca şehrinin elektrik ihtiyacının %13'ünü karşılayacak. 2012'de proje 3.500 MW'a çıkacak. Sempra Enerji, Baja Kaliforniya'da en az 1000 MW'lık bir projeyi 5,5 milyar dolarlık maliyetle gerçekleştireceğini duyurdu. Büyüyen diğer pazar Brezilya, 143 GW'lık potansiyele sahip rüzgâr gücü bulunuyor. Güney Africa, Olifants Nehri açıklarının kuzeyindeki Koekenaap kasabasının yakınında Batı Cape şehrindeki Vredental'ın doğusunda Batı Sahilinde bir istasyon kurdu. Toplam çıkış gücü 100 MW'tır. Bu kapasiteyi ikiye katlamak için görüşmeler yapılıyor. Fransa, 2010 itibariyle 12.500 MW kurulu güce sahip olmayı hedefliyor. Kanada rüzgâr kapasitesini 2000 ile 2006 arasında hızlı bir şeklide arttırarak 137 MW'dan 1451 MW'a çıkarttı. Bu da yıllık %38'lik bir büyümeye denk geliyor. Özellikle en hızlı büyüme 2006'da görülerek 2005 sonundaki 684 MW'lık üretimi ikiye katladı. Bu büyüme, yükleme hedefleri ekonomik teşvik ve politik destekle beraber beslendi. Örneğin, Ontario eyaleti rüzgâr gücü için vergi indirimine gitti...
  • 32. 10 en büyük ülkenin Yıllık Rüzgâr Güç Üretimi (TWh) ve toplam elektrik tüketimi (TWh) Ülke 2005 2006 2007 2008 2009 Rü zgâ r güc ü Kapa site Fakt örü % Topl am Tale p Rüz gâr güc ü Kapa site Fakt örü % Topl am Tale p Rüz gâr güc ü Kapa site Fakt örü % Topl am Tale p Rüz gâr güc ü Kapa site Fakt örü % Topl am Tale p Rüz gâr güc ü Kapa site Fakt örü % Topl am Tale p 1 Bi rleşik Devlet ler 17,8 %22, 2 %0, 4 4048 ,9 26,6 %26 ,1 %0, 7 4058 ,1 34,5 %23 ,4 %0, 8 4149 ,9 52,0 %23 ,5 %1, 3 4108 ,6 70,8 %1, 8 3951 ,1 2 A lmany a 27,2 %16, 9 %5, 1 533, 7 30,7 %17 ,0 %5, 4 569, 9 38,5 %19 ,7 %6, 6 584, 9 40,4 %19 ,3 %6, 6 611, 9 37,2 %6, 4 581, 3 3 İs panya 20,7 %23 ,5 %7, 9 260, 7 22,9 %22 ,4 %8, 5 268, 8 27,2 %20 ,5 %9, 8 276, 8 31,4 %21 ,7 %1 1,1 282, 1 36,6 %1 3,7 267, 0 4 H indista n 6,3 %16 ,2 %0, 9 679, 2 7,6 %13 ,8 %1, 0 726, 7 14,7 %21 ,0 %1, 9 774, 7 14,8 %17 ,6 %1, 77 834, 3 5 Ç in 1,9 %17 ,2 %0, 1 2474 ,7 3,7 %16 ,2 %0, 1 2834 ,4 5,6 %10 ,6 %0, 2 3255 ,9 12,8 %12 ,0 %0, 4 3426 ,8 26,9 %12 ,2 %0, 74 3640 ,3 6 İt alya 2,3 %15 ,3 %0, 7 330, 4 3,0 %16 ,1 %0, 9 337, 5 4,0 %16 ,7 %1, 2 339, 9 4,9 %15, 7 %1, 4 339, 5 7 Fr ansa 0,9 %13 ,6 %0, 2 482, 4 2,2 %16 ,0 %0, 5 478, 4 4,0 %18 ,6 %0, 8 480, 3 5,6 %18 ,8 %1, 1 494, 5 7,8 %20 ,2 %1, 6 486 8 Bi rleşik Krallı k 2,9 %24 ,0 %0, 8 355, 0 4,2 %23 ,2 %1, 2 352, 9 5,3 %27 ,5 %1, 5 352, 0 7,1 %30 ,4 %2, 0 350, 5
  • 33. 9 P orteki z 1,7 %19 ,0 %3, 6 47,9 2,9 %19 ,3 %5, 9 49,2 4,0 %21 ,2 %8, 0 50,1 5,7 %22 ,7 %1 1,3 50,6 7,5 %1 5,0 49,9 1 0 D anima rka 6,6 %24 ,0 %1 8,5 35,7 6,1 %22 ,2 %1 6,8 36,4 7,2 %26 ,3 %1 9,7 36,4 6,9 %24 ,9 %1 9,1 36,2 Düny a Topla mı (TWh ) 99,5 %19 ,2 %0 ,6 15.7 46 124, 9 %19 ,2 %0 ,7 16.7 90 173, 3 %21 ,1 %0 ,9 19.8 53 260 %24 ,5 %1 ,5 340 %2 ,0 Güç analizi [değiştir] Daha düşük hızlarda maksimum gücü ulaşan türbinlerin boyutlarındaki artıştan dolayı üretilen enerji öngörülen kurulu güç kapasitesinden daha fazla artıyor. Yukarıdaki tabloya göre enerji, 2006 ve 2008 arasında iki kattan daha fazla artmasına rağmen aynı periyottaki kurulu kapasite %63 büyüdü. Dünyadaki durum [değiştir] Rüzgâr Gücü, dünyada kullanımı en çok artan yenilenebilir enerji kaynaklarından biri haline gelmiştir. Günümüzde dünyadaki kullanım oranının çok düşük olmasına karşılık, 2020 yılında dünya elektrik talebinin %12'sinin rüzgâr enerjisinden karşılanması için çalışmalar yapılmaktadır. Günümüzde rüzgâr enerjisinden üretilen toplam güç 159.213 MW civarındadır. Dünya'da rüzgârdan enerji üretiminin %36,3'ü Almanya'da gerçekleştirilmektedir. Almanya toplamda 14.612 MW güç üretmektedir ve Almanya'nın elektrik enerjisi ihtiyacının % 5,6'sını karşılamaktadır. Rüzgâr gücünden en çok yararlanan diğer ülkeler sırasıyla İspanya, ABD, Danimarka, Hindistan, Hollanda, İtalya, Japonya, Birleşik Krallık ve Çin'dir. Diğer tüm ülkeler toplamda 3.756 MW'lık güç üretimi ile % 9,3 paya sahiptirler. Özellikleri [değiştir] • Çevrecidir, karbon emisyonu yoktur. Hava kirliliğini azaltır. • Yenilenebilir bir enerji kaynağıdır, bedavadır. • İhtiyacınız olan enerjiyi satın aldığınız kurum ve kuruluşlara bağımlılığınızı azaltır. • Enerji üretmek için kullanılan hammaddelerin ithalini önleyeyerek ekonomide rahatlık yaratır. • Elektriğin ulaştırılamadığı bölgelerde istihdam sağlar ve yaşam standardını arttırır, kalkınmayı hızlandırır. • İstihdam ve bölgesel kalkınma sağlar.
  • 34. • Değişen yakıt ve enerji fiyatlarından etkilenme riski yoktur. • Uygun koşulların sağlandığı her yere kurulabilir. Rüzgâr türbinleri [değiştir] Rüzgâr türbinleri, rüzgârdaki kinetik enerjiyi önce mekanik enerjiye daha sonra da elektrik enerjisine dönüştüren sistemlerdir. Bir rüzgâr türbini genel olarak kule, jeneratör, hız dönüştürücüleri (dişli kutusu), elektrik-elektronik elemanlar ve pervaneden oluşur. Rüzgârın kinetik enerjisi rotorda mekanik enerjiye çevrilir. Pervane milinin devir hareketi hızlandırılarak gövdedeki jeneratöre aktarılır. Jeneratörden elde edilen elektrik enerjisi aküler vasıtasıyla depolanarak veya doğrudan alıcılara ulaştırılır. Kullanımdaki rüzgâr türbinleri boyut ve tip olarak çeşitlilik gösterse de, genelde dönme eksenine göre sınıflandırılır. Rüzgâr türbinleri dönme eksenine göre “Yatay Eksenli Rüzgâr Türbinleri” (YERT) ve "Düşey Eksenli Rüzgâr Türbinleri” (DERT) olmak üzere iki sınıfa ayrılırlar. Elektrik enerjisi Dünyanın elektrik enerjisinin çoğunu üreten turbo üreteçler. Elektrik enerjisi, elektriksel potansiyel enerjiden yeniden türetilen enerjidir. Bir elektrik devresi tarafından çekilen ve tüketilen enerjiyi açıklar. (örneğin elektriksel güçten elde edilir). Bu enerji, devrede üretilen elektrik akımı ve elektrik potansiyelikombinasyonu tarafından elde edilir. Bu noktadaki elektriksel potansiyel enerji, başka bir enerji türüne dönüştürülür. Böylece tüm elektriksel enerji, kullanılmadan önceki potansiyel enerjidir. Potansiyel enerjiden elde edilen elektrik enerjisi daima başka bir enerji türü olarak açıklanabilir (ısı, ışık, [hareket]], vb.). Elektrik üretimi Elektrik üretimi, diğer enerji biçimlerindeki elektrik enerjisinin üretilmesi işlemidir. Elektrik uygulamaları için, elektriğin ilk üretilme işlemidir. Diğer işlemler, elektrik güç endüstrisi tarafından gerçekleştirilen, elektrik iletimi, dağıtımı ve hidroelektrik santral vasıtasıyla elektrik gücünün depolanması yöntemleridir. Elektrik, çoğunlukla bir elektrik santralinde elektrik üreteci (generatör) tarafından üretilir.
  • 35. Elektrik enerjisi ölçü birimi olarak, çoğunlukla kilovatsaat (kWh) kullanılır. Rüzgâr atlası Rüzgâr atlası, bir bölgedeki rüzgâr hızı ve rüzgâr yönü ile ilgili verileri içerir. Bu veri, haritaları, ayrıca zaman serisi veya sıklık dağılımlarını da içerir. İklimsel rüzgâr atlası, standart yükseklikteki (10 metre) saatlik ortalamaları, uzun periyotlar halinde (30 yıllık) kapsar. Fakat uygulamaya bağlı olarak ortalama zamanı, uzunluğu ve periyodu değişebilir. Uygulama [değiştir] Rüzgâr atlası, rüzgâr tarlası alanları önceden seçildiğinde kullanılır. Gerekli veri, 10 dakikalık ortalamalarla, 30 ile 100 metre arasında, 10 ve 20 yıllık periyotlarla alınır. Örnekler [değiştir] En az bir rüzgâr atlası evsenseldir, diğer rüzgâr atlasları EU12 ülkelerini ve Avrupa yerleşim dışı bölgelerini kapsar. Ayrıca bir rüzgâr atlası da birçok ülke veya bölge için derlenir. Rüzgâr hızı Vikipedi, özgür ansiklopedi Rüzgâr hızı, atmosferdeki rüzgârın, hava veya diğer gazların hareket hızıdır. Hareket vektörünün büyüklüğü, skaler bir niceliktir. Rüzgâr hızı, daima dış ortamdaki havanın hareketi anlamına gelir. Fakat içerideki hava hareketinin hızı, meteorolojik, havacılık ve denizçilik işlemlerinde, yapı ve sivil mühendisliği gibi birçok alanda önemlidir. Yüksel rüzgâr hızları istenmeyen sebepler doğurabilir ve güçlü rüzgârlar daha çok, galeler, kasırgalar ve tayfunlar gibi özel olarak adlandırılır. Beaufort Rüzgâr Şiddeti Skalasına bakınız. Rüzgâr hızı anemometre ile ölçülür. Rüzgâr hızına etki eden faktörler [değiştir] Rüzgâr hızı, çeşitli derecedeki işlemlerden, şartlardan ve bazı faktörlerden etkilenir (mikro ve makro derecelerdeki). Bunlar, basınç eğimi, Rossby dalgaları, jet streamlar ve yerel hava şartlarıdır. Ayrıca rüzgâr hızı ve rüzgâr yönü arasında, özellikle basıç eğimi ve havanın bulunduğu yüzeylerle oldukça ilişkilidir. Basınç eğimi, atmosferde veya yer yüzünde, iki nokta arasındaki hava basıç farkını açıklayan bir terimdir. Rüzgâr hızıyla aşırı derecede ilişkilidir. Yüksek basınçtan alçak basınca doğru olan değişimi dengelemek için rüzgâr daha hızlı eser. Rossby dalgaları, troposfer üzerindeki güçlü rüzgârlardır. küresel ölçüde etki eder ve Batı'dan Doğuya doğru hareket eder (bundan dolayı batıdan esen olarak bilinir]. Rossby dalgaları bizim alt troposferde gözlemlediğimiz rüzgâr hız farkıdır.
  • 36. Yerel hava şartları, rüzgâr hızını etkilemede anahtar rol üslenir. Kasırgalar, musonlar ve siklonların biçimleridir. Olağanüstü hava şartları olarak rüzgâr hızının şiddetli etkileridir. Rüzgâr yönü Bir rüzgâr gülü Rüzgâr yönü veya rüzgâr istikâmeti kavramı, rüzgârın yeryüzüne paralel hareket doğrultusunu ifade eder. Rüzgâr yönü genellikle ana ve ara yönlerde veya açısal azimut olarak ifade edilir. Rüzgâr yönünü pratik olarak ölçmek için, rüzgâr gülü, rüzgâr tulumu gibi çok çeşitli araçlar kullanılır. Bir rüzgâr gülünün yolu rüzgârın daha kuvvetli estiği yön tarafından belirlenir. Rüzgârı estiği yönde rüzgâr tulumunun geniş ağzı bulunur. Rüzgâr hızı ve yönünü hassas olarak ölçmek için anemometre gibi modern araçlar kullanılır. Bu tür araçlar Rüzgâr güç endüstrisi tarafındantürbin kontrol ve rüzgâr kaynak değerlendirme için kullanılır. Modern araçların bulunmadığı ilkel şartlarda, rüzgârın yönünü bulabilemek için işaret parmağı kullanılabilir. Parmak ıslatılıp gökyüzünü işaret edecek şekilde yukarı kaldırılır. Bu durumda parmağın soğuğu hissettiği taraf, rüzgârın estiği yöndür. "Parmak tekniği" nemli veya sıcak havalarda çok etkili değildir. Çiy noktasını ölçmek için de aynı prensip kullanılabilir. Gerçek ve manyetik rüzgâr yönü [değiştir] Meteoroloji tahmin ve raporlarında rüzgâr yönü gerçek kuzeye göre belirlenir. Hava meydanı pistlerinin istikâmeti manyetik kuzeye göre belirlendiği için hava trafik hizmeti üniteleri (ATC vs.) ve ATIS tarafından verilen rüzgâr istikameti manyetiktir.