1. Βαςίλθσ
Αντρζασ

2.  Το πρώτο "Ηλεκτρονικό Ζγκλημα"
 1. Βαςικζσ Ζννοιεσ Κατά καιροφσ, ζχουν γίνει πολλζσ προςπάκειεσ να
οριςκεί το θλεκτρονικό ζγκλθμα. Ζνασ οριςμόσ που δόκθκε από τουσ
Forester and Morrison (1994) προςδιόριςε το θλεκτρονικό ζγκλθμα ωσ
«μια εγκληματική πράξη ςτην οποία ο ηλεκτρονικόσ υπολογιςτήσ
χρηςιμοποιείται ωσ το κυριότερο μζςο τζλεςήσ τησ». Ωςτόςο, το
θλεκτρονικό ζγκλθμα δεν είναι κάτι τόςο απλό, οφτε μποροφμε να το
γενικεφςουμε. Τιοκετϊντασ μια τριπλι προςζγγιςθ (Αγγζλθσ, 2000) που
τείνει να επικρατιςει ςιμερα, μποροφμε να κεωριςουμε το θλεκτρονικό
ζγκλθμα ωσ:



3. Joseph-Marie Jacquard
μια νζα μορφι εγκλιματοσ, που διαπράττεται με τθ χριςθ
θλεκτρονικϊν υπολογιςτϊν
μια παραλλαγι των ιδθ υπαρχόντων εγκλθμάτων, τα οποία
διαπράττονται με υπολογιςτζσ
μια εγκλθματικι πράξθ ςτθν εκδιλωςθ τθσ οποίασ
ςυμμετζχει κακϋ οποιονδιποτε τρόπο ζνασ θλεκτρονικόσ
υπολογιςτισ.
΢τθν αγγλικι γλϊςςα οι όροι που χρθςιμοποιοφνται για να
περιγράψουν το θλεκτρονικό ζγκλθμα ποικίλουν: e-crime,
cybercrime, computer-crime, internet related crime και
hitech-crime είναι οι ςυχνότερα χρθςιμοποιοφμενοι. Οι
διαφορζσ των ανωτζρω όρων είναι ελάχιςτεσ. Μποροφμε να
κεωριςουμε τουσ όρουσ computer crime, e-crime, hitech-
crime ωσ γενικότερουσ και τουσ όρουσ cybercrime και
internet related crime ωσ ειδικότερουσ, κακότι ςτθν δεφτερθ
περίπτωςθ περιλαμβάνεται υποχρεωτικά και το ςτοιχείο
του Διαδικτφου.

4. Αντιςτοίχωσ, ςτθν ελλθνικι γλϊςςα οι όροι που χρθςιμοποιοφνται
είναι ηλεκτρονικό ζγκλημα, δικτυακό ζγκλημα και ζγκλημα του
κυβερνοχώρου. Σο ςτοιχείο τθσ δικτφωςθσ περιλαμβάνεται ςτουσ
δφο τελευταίουσ όρουσ.
Βαςικό ςυςτατικό ςτοιχείο του θλεκτρονικοφ εγκλιματοσ, αποτελεί
θ φπαρξθ μιασ ςυςκευισ θλεκτρονικισ επεξεργαςίασ δεδομζνων,
όπωσ θλεκτρονικόσ υπολογιςτισ, κινθτό τθλζφωνο, palmtop,
notepad κλπ. Κυρίαρχο ρόλο διαδραματίηει ο Θ/Τ, ο οποίοσ μπορεί
(Shinder 2002: 5):
Να αποτελεί τον ςτόχο κάποιασ επίθεςησ. ΢τθν περίπτωςθ αυτι
μποροφμε να ποφμε ότι ο υπολογιςτισ είναι το «κφμα» τθσ
επίκεςθσ
Να αποτελεί το μζςο διάπραξησ κάποιασ επίθεςησ, δθλαδι το
εργαλείο που χρθςιμοποιεί ο επιτικζμενοσ για να πραγματοποιιςει
τον εγκλθματικό ςκοπό του (π.χ. ειςβάλλοντασ ςε κάποιο άλλο
υπολογιςτι)
Να αποτελεί ζνα βοηθητικό μζςο για τη διάπραξη του
εγκλήματοσ, π.χ. να αποκθκεφονται ςε αυτόν ςτοιχεία ι
πλθροφορίεσ που αφοροφν άτομα τα οποία ςυμμετζχουν ςε
παράνομεσ δραςτθριότθτεσ

5.  Κακόβουλεσ ειςβολζσ ςε δίκτυα (Hackingκαιcracking)
Θ χωρίσ δικαίωμαπρόςβαςθ ςε ζνα δίκτυο υπολογιςτϊν. Όταν ο
επιτικζμενοσ ζχει ωσ ςκοπό ναπροκαλείςει ηθμιά ι να αποκομίςει
οικονομικό όφελοσ αναφζρεται ωσhackerενϊ ςε αντίκετθπερίπτωςθ
ωσcracker.
 Επιθζςεισ Άρνηςησ Εξυπηρζτηςησ
Αποςκοποφν ςτθν εξάντλθςθ των πόρων ενόσ υπολογιςτι ϊςτε να μθν
μπορεί να εξυπθρετιςει άλλουσ υπολογιςτζσ. Αυτό ςυχνά ιςοδυναμεί με
τθ διακοπι λειτουργίασ μιασ κρίςιμθσ υπθρεςίασ ι ςυνόλου υπθρεςιϊν
που προφζρονται από ζναν ι περιςςότερουσ διακομιςτζσ, με
απρόβλεπτεσ ςυνζπειεσ για τθν εταιρεία ι τον οργανιςμό
 Κακόβουλο λογιςμικό
Είναι προγράμματα Θλεκτρονικοφ Τπολογιςτι (Θ/Τ) που δθμιουργοφνται
με ςκοπό να προκαλζςουν ηθμιά ςε Θ/Τ ι να ειςχωριςουν ςε ζνα
Θ/Τ για τθν υποκλοπι, αλλοίωςθ ι διαγραφι δεδομζνων και
προγραμμάτων. Σο κακόβουλο λογιςμικό διακρίνεται ςε τρεισ βαςικζσ
κατθφορίεσ: Ιοφσ, (viruses), ςκουλικια (worms) και Δοφρειουσ ίππουσ
(Trojan Horses).

6.  Ανεπιθφμητη Αλληλογραφία (Spamming)
Είναι θ χριςθ οποιοδιποτε θλεκτρονικοφ μζςου για τθν αποςτολι
ανεπικφμθτων μθνυμάτων ςε πολφ μεγάλεσ ποςότθτεσ. Αν και ο όροσ
αναφζρεται, περιςςότερο, ςτθν αποςτολι μεγάλων ποςοτιτων
μθνυμάτων, με διαφθμιςτικό περιεχόμενο, χρθςιμοποιείται, επίςθσ, για
να καταδείξει τθν αποςτολι οποιοδιποτε μθνφματοσ, το οποίο μπορεί να
χαρακτθριςτεί ενοχλθτικό, από αυτόν που το λαμβάνει.
 Επιθζςεισ ςε δικτυακοφσ τόπουσ (sites)
Αποςκοποφν ςτθν αλλοίωςθ τον περιεχομζνου ενόσ δικτυακοφ τόπου,
κατά τρόπο χιουμουριςτικό, προπαγανδιτικό ι και προςβλθτικό.
 Ηλεκτρονικό ψάρεμα (Phising)
Με το phising ι "θλεκτρονικό ψάρεμα" επιχειρείται θ απόςπαςθ
προςωπικϊν πλθροφοριϊν του κφματοσ, όπωσ ο αρικμόσ τθσ πιςτωτικισ
του κάρτασ, κωδικοί πρόςβαςθσ κλπ. προκειμζνου να χρθςιμοποιθκοφν
ς’ άλλεσ παράνομεσ δραςτθριότθτεσ. Οι επικζςεισ αυτζσ ςτθρίηονται
ςτθν εξαπάτθςθ του κφματοσ με διάφορουσ τρόπουσ και μεκόδουσ όπωσ
π.χ., τθν αποςτολι ενόσ e-mail με παραπλανθτικό περιεχόμενο.

7.  Πειρατεία λογιςμικοφ
Αναφζρεται ςτθν αναπαραγωγι και/ι διάκεςθ προγραμμάτων θλεκτρονικοφ
υπολογιςτι, τα οποία προςτατεφονται από τουσ νόμουσ περί πνευματικϊν
δικαιωμάτων, χωρίσ τθ γραπτι ςυναίνεςθ του δθμιουργοφ τουσ.
 Απάτη ςτο Διαδίκτυο
Αποτελεί τθ ιλεκτρονικι ζκφανςθ τθσ ςυμβατικισ μορφισ τθσ απάτθσ. Μπορεί
να ςυντελεςτεί με διάφορουσ τρόπουσ και μεκόδουσ. Κυρίωσ οι επιτικζμενοι
χρθςιμοποιοφν παραπλανθτικά e-mail, αποςτζλοντασ Νθγθριανζσ Επιςτολζσ ι
ενθμζρωςθ για κζρδθ ςτο Ιςπανικό Λόττο. Επίςθσ πολλζσ απάτεσ
πραγματοποιοφνται με τθ χριςθ πιςτωτικϊν καρτϊν.
 Κλοπή ταυτότητασ
Θ υποκλοπι ςτοιχείων ταυτότθτασ ανυποψίαςτων ατόμων και θ χριςθ τουσ για
παράνομεσ δραςτθριότθτεσ.
 Ξζπλυμα χρήματοσ
Θ προςπάκεια εξαφάνιςθσ χριματοσ που προζρχεται από παράνομεσ
δραςτθριότθτεσ . Χαρακτθριςτικό παράδειγμα αποτελεί θ αγορά μζςω του
Διαδικτφου αςυνίκιςτα μεγάλων ποςοτιτων αγακϊν.

8.  Διακίνηςη παιδικοφ πορνογραφικοφ υλικοφ
Αναφζρεται ςτθ διακίνθςθ παιδικοφ πορνογραφικοφ υλικοφ μζςω
του Διαδικτφου που μπορεί να είναι ςε μοφι φωτογραφιϊν,
βίντεο ι οποιαδιποτε άλλθ μοργι πολυμζςων.
 Διαδικτυακή τρομοκρατία
Αναφζρεται ςτθ χριςθ τθσ τεχνολογίασ των θλεκτρονικϊν
υπολογιςτϊν και δικτφων για τθν πραγματοποίθςθ μιασ
τρομοκρατικισ επίκεςθσ.
 Επιθζςεισ παρενόχληςησ (cyberbulling)
Είναι μια εγκλθματικι ςυμπεριφορά όπου ο επιτικζμενοσ με τθ
χριςθ θλεκτρονικϊν μζςων επικοινωνίασ όπωσ το Διαδίκτυο και
τα κινθτά τθλζφωνα, εκφοβίηει, απειλεί, εκβιάηει και γενικότερα
παρενοχλεί τα κφματά του, για διάφορουσ λόγουσ, όπωσ
εκδίκθςθ, επίλυςθ προςωπικϊν διαφορϊν κ.α.

9. ΢ΤΜΒΟΤΛΕ΢ ΓΙΑ
Α΢ΦΑΛΘ ΧΡΘ΢Θ ΣΟΤ
ΔΙΑΔΤΚΣΙΟΤ

10.  Συμβουλές για τους Γονείς
 Προτιμιςτε να τοποκετιςετε τον Θ/Τ ςασ ςε χϊρουσ, όπωσ είναι το ςαλόνι και όχι ςε
υπνοδωμάτια. Ζτςι κα ζχετε τθ δυνατότθτα να επιβλζπετε το παιδί ςασ, χωρίσ το ίδιο να
αιςκάνεται ότι ελζγχεται.
 Κάντε τθν πλοιγθςθ ςτο Διαδίκτυο μία οικογενειακι δραςτθριότθτα. Χρθςιμοποιείςτε τον H/Τ
μαηί με τα παιδιά ςασ.
 Ενθμερϊςτε τα παιδιά ςασ για τουσ κινδφνουσ που υπάρχουν όταν ςυνομιλοφν με αγνϊςτουσ
μζςω chatrooms.
 ΢υηθτιςτε με τα παιδιά ςασ για κζματα αςφάλειασ (επικοινωνία με επικίνδυνα άτομα, πρόςβαςθ
ςε sites με βλαβερό περιεχόμενο) που προκφπτουν από τθν πλοιγθςθ ςτο Διαδίκτυο.
 Διδάξτε τουσ να μθν δίνουν προςωπικζσ πλθροφορίεσ χωρίσ τθν άδειά ςασ (επίκετο, όνομα
θλικία, διεφκυνςθ κατοικίασ, αρικμό τθλεφϊνου, οικογενειακό ειςόδθμα, ακόμα και ωράρια
ςχολείου ονόματα φίλων κ.λπ.) και να μθν χρθςιμοποιοφν τθν κάρτα ςασ.
 Mθν επιτρζπετε ποτζ ςτα παιδιά ςασ να ςυναντθκοφν με άτομα που γνϊριςαν μζςω Διαδικτφου.
 Διδάξτε τα επίςθσ, να αρνοφνται από μόνα τουσ να ςυναντθκοφν προςωπικά με άτομα που ζχουν
γνωρίςει ςτο Διαδίκτυο. Εξθγιςτε τουσ ότι οι άγνωςτοι με τουσ οποίουσ κζλουν να
ςυναντθκοφν, μπορεί να είναι επικίνδυνοι.
 Χρθςιμοποιείςτε τα λεγόμενα «φίλτρα» που είναι ειδικά προϊόντα λογιςμικοφ με ςκοπό τθν
παρεμπόδιςθ τθσ πρόςβαςθσ ςε μθ επικυμθτζσ ςελίδεσ (βία, πορνογραφία).
 Ελζγξτε το περιεχόμενο οπτικοακουςτικοφ υλικοφ, όπωσ CDs, διςκζτεσ κ.α., που αγοράηουν τα
παιδιά ςασ ι ανταλλάςςουν με τουσ φίλουσ τουσ.
 Ενθμερωκείτε ςχετικά με τισ αρμόδιεσ αρχζσ, που κα πρζπει να επικοινωνιςετε ςε περίπτωςθ
που ςυναντιςετε βλαβερό ι παράνομο περιεχόμενο ςτο Internet.

11.  Για νέους
 Μθ δίνετε ςε κανζναν, ακόμα και ςτον καλφτερό ςασ φίλο, τον κωδικό
πρόςβαςθσ ςτο Διαδίκτυο. Σα μόνα άτομα που κα πρζπει να γνωρίηουν τον
κωδικό είναι οι γονείσ ςασ.
 Μθν απαντάτε ςε θλεκτρονικά μθνφματα που ςασ κάνουν να αιςκάνεςτε
«άβολα». ΢ε περίπτωςθ που λάβετε ζνα τζτοιο μινυμα, μθ διςτάςετε να το πείτε
ςτουσ γονείσ ςασ ι ςε κάποιο πρόςωπο που εμπιςτεφεςτε.
 Αν αιςκανκείτε άβολα τθν ϊρα που ςυνομιλείτε μζςω chatroom, διακόψτε
αμζςωσ τθ ςυνομιλία.
 Αποφφγετε να ςτζλνετε τθ φωτογραφία ςασ και τα προςωπικά ςτοιχεία ςασ
μζςω Διαδικτφου ςε άγνωςτο.
 ΢κεφτείτε πολφ καλά πριν αποφαςίςετε να ςυναντθκείτε με κάποιο άτομο που
γνωρίςατε ςτο Διαδίκτυο. Ηθτείςτε τθν άποψθ των γονιϊν ςασ ςχετικά με αυτό
το κζμα.
 ΢ε περίπτωςθ που αποφαςίςετε να ςυναντθκείτε με το «διαδικτυακό ςασ φίλο»,
ενθμερϊςτε τουσ γονείσ ςασ ι κάποιο άτομο που εμπιςτεφεςτε και φροντίςτε
αυτι θ ςυνάντθςθ να γίνει ςε δθμόςιο χϊρο.
 Αναπτφξτε κριτικι διάκεςθ ςε ό,τι διαβάηετε ςτο Διαδίκτυο. Μθν εμπιςτεφεςτε
αμζςωσ ότι δείτε.
 Μιλιςτε ςτουσ γονείσ ςασ για τα όςα βλζπετε και ηείτε όταν «ςερφάρετε» ςτο
Internet.

12.  Να μθν απαντάτε ποτζ ς’ ζνα spam e-mail και να μθν κάνετε πουκενά
κλικ, γιατί απλοφςτατα θ απάντθςι ςασ ι και θ άρνθςι ςασ κα
επιβεβαιϊςει τθν εγκυρότθτα του δικοφ ςασ e-mail και ζτςι το e-mail ςασ
κα γίνει μια πολφτιμθ πλθροφορία για πολλοφσ spammers.
 Να ζχετε μια πρόχειρθ και μθ ςυχνά χρθςιμοποιοφμενθ θλεκτρονικι
διεφκυνςθ, εκτόσ φυςικά από τθν κανονικι, και να τθν δίνετε ςε πρϊτθ
ηιτθςθ ζτςι ϊςτε να πθγαίνουν εκεί όλα τα ανεπικφμθτα e-mails.
 Αναηθτιςτε και εγκαταςτιςτε ειδικά προγράμματα και φίλτρα που
μπλοκάρουν τα spam e-mails. Να ελζγχετε πάντα αν αυτά τα
προγράμματα-φίλτρα κάνουν ςωςτά το μπλοκάριςμα των spam e-mails.
 Να μθν κάνετε ποτζ προϊκθςθ (forward) των spam e-mails ςε φίλουσ ι
και τρίτουσ, γιατί κι αυτοί κα προςτεκοφν ςτθν λίςτα αποδοχισ.

13.  Να μθν παραςφρεςτε ποτζ από δελεαςτικοφσ τίτλουσ, όπωσ a very special
message for you, earn money easily, urgent and confidential κ.ά.
 Να μθν δθμοςιεφεται τθν διεφκυνςθ του θλεκτρονικοφ ταχυδρομείου (e-mail). Θ
φπαρξθ τθσ θλεκτρονικισ διεφκυνςθσ ςε μια ιςτοςελίδα, είναι ςχεδόν ςίγουρο
ότι ςφντομα κα φζρει πολλά μθνφματα spam ςτο γραμματοκιβϊτιο ςασ.
 Να μθν δίνετε εφκολα τθν διεφκυνςθ του θλεκτρονικοφ ταχυδρομείου (e-mail).
Πρζπει να είςτε προςεκτικοί όταν επιςκεπτόςαςτε διάφορουσ δικτυακοφσ
τόπουσ και ηθτείται θ ςυμπλιρωςθ προςωπικϊν ςτοιχείων και ςτοιχείων
επικοινωνίασ, όπωσ είναι το e-mail. Θα πρζπει να διαβάςετε προςεκτικά τουσ
όρουσ χριςθσ και τθν πολιτικι εχεμφκειασ για τθν οποία δεςμεφεται ο
δθμιουργόσ τθσ ιςτοςελίδασ.
 Να μθν απαντάμε ποτζ ςτα spam e-mails ακόμα και ςτθν υποτικζμενθ ζνδειξθ
διαγραφισ, γιατί ζτςι διαπιςτϊνεται θ εγκυρότθτα τθσ θλεκτρονικισ μασ
διεφκυνςθσ και επομζνωσ κα αποτελοφμε πολφτιμο ςτόχο για τουσ spammers.
 Να χρθςιμοποιείται ειδικά προγράμματα-φίλτρα.