SlideShare a Scribd company logo
1 of 40
Download to read offline
T.C.
           MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI




          MEGEP
    (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN
          GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)




   GRAFİK VE FOTOĞRAF ALANI



HAREKETLİ KONULARIN ÇEKİMİ




                ANKARA 2007
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;
     Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı
       Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında
       kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim
       programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik
       geliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır).
     Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye
      rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış,
      denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve
      Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır.
     Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği
      kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve
      yapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.
     Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki
       yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden
       ulaşılabilirler.
     Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır.
     Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında
      satılamaz.
İÇİNDEKİLER

AÇIKLAMALAR ....................................................................................................................ii
GİRİŞ ....................................................................................................................................... 1
ÖĞRENME FAALİYETİ– 1 ................................................................................................... 3
1. HAREKETLİ KONULARIN ÇEKİMİ................................................................................ 3
   1.1. Fotoğrafta Hareketin Önemi ......................................................................................... 3
   1.2. Konularına Göre Hareketli Fotoğraf Çekimleri ............................................................ 4
      1.2.1.Fotoğrafın Amacı.................................................................................................... 4
      1.2.2.Objenin Doğası ya da Yapısı .................................................................................. 5
      1.2.3. Hareketin Türü ve Derecesi ................................................................................... 7
   1.3. Hareketli Konularda Enstantane Kullanımı .................................................................. 9
      1.3.1. Konu Hareketini Dondurma ................................................................................ 10
      1.3.2. Konunun Hareketliliğinin Efektini Verme: ......................................................... 12
   1.4. Hareketli Konularda Uygun Hızda (ISO) Film Kullanımı.......................................... 14
   UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 15
   ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 16
ÖĞRENME FAALİYETİ– 2 ................................................................................................. 18
2. HAREKETLİ KONUYA HAREKET ETKİSİ VERİLMESİ............................................ 18
   2.1. Düşük Enstantaneli Çekimlerin Fotoğrafa Etkisi........................................................ 18
   UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 22
   ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 23
ÖĞRENME FAALİYETİ– 3 ................................................................................................. 25
3. MEKANA HAREKET ETKİSİ VERİLMESİ................................................................... 25
   3.1. Konunun Mesafesi ile Hareket Yönü Arasındaki İlişki .............................................. 25
   3.2. Konunun Mesafesi ile Hareket Hızı Arasındaki İlişki ................................................ 28
   UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 31
   ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 32
MODÜL DEĞERLENDİRME .............................................................................................. 34
CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 35
KAYNAKLAR....................................................................................................................... 36




                                                                       i
AÇIKLAMALAR

                 AÇIKLAMALAR
MODÜLÜN KODU      213GIM054
ALAN              Grafik ve Fotoğraf
DAL/MESLEK        Fotoğraf Çekim Elemanı
MODÜLÜN ADI       Hareketli Konuların Çekimi
MODÜLÜN TANIMI    Hareketli konuların çekim tekniğinin anlatıldığı öğrenme
                  materyalidir.
SÜRE              40/24
ÖNKOŞUL           Bu modülün ön koşulu yoktur.
YETERLİK          Hareketli konuları tekniğine uygun çekebilecektir.
MODÜLÜN AMACI     Genel Amaç
                  Uygun ortam sağlandığında hareketli    konuları tekniğine
                  uygun çekebileceksiniz.
                  Amaçlar
                  1. Hareketli konuların fotoğrafını      tekniğine   uygun
                     çekebileceksiniz.
                  2. Hareketli konuya hareket etkisi     vererek tekniğine
                     uygun fotoğraf çekebileceksiniz.
                  3. Mekana hareket etkisi vererek        tekniğine uygun
                     fotoğraf çekebileceksiniz.
EĞİTİM ÖĞRETİM    Donanım: Fotoğraf makinesi, film, konuya göre çeşitli
ORTAMLARI VE      çekim ekipmanları.
DONANIMLARI       Ortam: Modülün işleneceği ortamda, fotoğraf makinesi,
                  gerekiyorsa hareketli araç bulunmalıdır. Öğrencilere dış
                  mekanda çeşitli hareketli konularda fotoğraf çekme olanağı
                  sağlanması, modülde beklenen yeterliklerin kazanılması
                  açısından önemlidir.
ÖLÇME VE          Modülün içinde yer alan, her faaliyetten sonra verilen
DEĞERLENDİRME     ölçme araçları ile kazandığınız bilgileri ölçerek kendi
                  kendinizi değerlendireceksiniz.
                  Öğretmen, modülün sonunda, size ölçme aracı ( test,
                  çoktan seçmeli, doğru-yanlış, vb. ) kullanarak modül
                  uygulamaları ile kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek
                  değerlendirecektir.




                              ii
GİRİŞ

                                      GİRİŞ



      Sevgili Öğrenci,

      Fotoğraf dediğimiz şey zamanı da katarsak içinde yaşadığımız zamanın üç boyutlu
dünyanın iki boyutlu bir izdüşümüdür. Harekette durağan bir ortam olan fotoğrafta hareket
doğrudan verilmez. Sadece hareket hissi uyandırılabilir. Fotoğraf karesi içinde anlatılmak
istenen birçok konu arasında hareket etkisi de vardır. Fotoğrafta hareket etkisinin nasıl
oluşturulduğu konusunda bu modül kaynak olacaktır.

      Bu modülde, fotoğrafta hareket etkisinin hangi ortamda, hangi araç ve gereçlerle,
hangi tekniklerle kullanacağınızı öğreneceksiniz.




                                            1
2
ÖĞRENME FAALİYETİ– 1

                   ÖĞRENME FAALİYETİ– 1
     AMAÇ

      Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda, uygun ortam sağlandığında hareketli
konuların fotoğrafını tekniğine uygun çekebileceksiniz.

   ARAŞTIRMA
       Hareketli konular ile ilgili fotoğrafları internetten, çeşitli kaynaklardan ve sergilerden
araştırarak arkadaşlarınızla paylaşın.


      1. HAREKETLİ KONULARIN ÇEKİMİ
1.1. Fotoğrafta Hareketin Önemi
       İnsan gözünün baktığı her plana netleme yapabilme yetisi olduğu gibi hareketli, hızlı
konuları takip edebilme ve net görme yetisi de vardır. Ancak hareket, durağan bir ortam olan
fotoğrafta doğrudan verilemez. Hareket zaman içine yayılmış bir olaydır.Fotoğrafçı hareketi
fotoğraflarında doğrudan veremese de hareket hissini bazı grafik yollarla uyandırılabilir.Bazı
fotoğrafçılar hareketli konuyu dondurarak, net çekip, hareket hissinin uyandırılmasına engel
olurlar.Hareket sembollerle verilir ve bu birkaç yolla yapılabilir. Fotoğrafçının hangi yolu ya
da sembolü seçeceği şu şartlara bağlıdır




   Fotoğraf 1.1: John Starr (Dancers). Düşük obtüratör hızı sayesinde klasik balede dinamik
                                     hareketler elde eder.
           Fotoğrafın amacı
           Objenin doğası ve yapısı
           Hareketin türü ve derecesi (objektif aksı ile konunun hareket yönünün yaptığı
            açı)

     Örneğin fotoğrafta bir insanın hareketli olduğu, çok kısa pozlama süresi ile ancak
vücudunun almış olduğu pozisyonla gösterilebilir.



                                               3
İzleyici, beyninde depolanmış görüntülerden faydalanarak fotoğraftaki insanın ne
yaptığını hemen anlar. Net bir fotoğrafta bir atın koştuğu dört ayağının da yerden kesilmiş
hali ile gösterilebilir. Bu tür görüntüler ancak hareketin bir kanıtı olmakla birlikte hareket
hissini veremez.

      Poz süresi uzatılarak hareketli konunun fotoğrafı çizmesi sağlandığında konunun sabit
kısımları net, hareketli kısımları ise belli belirsiz çizgilerden oluşacaktır ve hareket hissi
kazandıracaktır.

1.2. Konularına Göre Hareketli Fotoğraf Çekimleri
1.2.1.Fotoğrafın Amacı

       Fotoğrafçı, fotoğraflarında neyi söylemek istediğine karar verirken üç farklı yoldan
birini seçebilir;

           Hareketli konunun kendisini olabildiğince net bir şekilde vermek:Buna tipik
            bir örnek olarak, performansını ve vücut formunu incelemek amacıyla bir atletin
            fotoğrafının çekilmesini verebiliriz. Bu durumda her bir detayın olabildiğince
            net bir şekilde çekilip, hareketin durdurulması gerekir.




                                         Fotoğraf 1.2

           Objenin hareket halinde olduğunu göstermek: Bu durumda "hareketin
            kanıtının" grafik olarak verilmesi gerekir. Böyle bir kanıt iki yolla elde
            edilebilir.

                 Sembollerle
                 Objenin pozisyonuyla(Burada önemli bir şart, objenin tanınabilirliğinin
                  korunmasıdır.)




                                              4
Fotoğraf 1. 3                                Fotoğraf 1.4

          Gerçek obje ise sadece hareket ve hız gibi soyut kavramların verilebilecekleri bir
           ortam olarak kullanılır. Bu durumda sadece sembollerin kullanımı, konunun özü
           ve fotoğrafçının niyeti hakkında bilgi verir.




                                       Fotoğraf 1.5

1.2.2.Objenin Doğası ya da Yapısı

      Hareketin, hareket halindeki objenin fiziksel görünümü üzerindeki etkisi söz konusu
olduğunda fotoğrafçı iki tür objeyi tanımak zorundadır.

          Hareket halindeyken durağan haline farklılık gösteren objeler: Örnek: Bir
           ayağı yukarıda fotoğraflanmış bir insan muhtemelen yürüyor ya da koşuyordur.
           Yani hareket halindedir. Hayvanlar, kırılan dalgalar, rüzgârda eğilmiş ağaçlar
           gibi. Böyle durumlarda hareket, objenin fiziksel görünümündeki farklılıklarla
           belirgin hale geldiği için mutlaka grafik sembollerle anlatılması gerekmez. Fakat
           fotoğrafçı objenin görünümündeki değişikliğe katkısı olsun ve daha iyi anlatsın
           diye bir grafik sembolde kullanabilir. Örnek: Bir ayağı yukarıda bir atın, yönlü
           olarak hafifçe flulaştırılması gibi. Bu durumda fotoğrafçı koşmakta olan bir atın
           yönlü flulaştırılmış görüntüsünü verirken, atın net olduğu duruma göre, hareket
           halinde olduğunu daha güçlü bir şekilde anlatmaktadır.



                                             5
Fotoğraf 1. 6                                  Fotoğraf 1. 7


           Hareket halindeyken de, durağan halindeyken de fiziksel durumları
            farklılık göstermeyen objeler: Örnekler; otomobil, uçak, tren, gemi, çoğu tür
            makine gibi. Bu durumda objelerin hareket halinde oldukları, görünümlerindeki
            farklılıktan anlaşılamayacağı için fotoğrafta sadece sembolik anlatımla
            verilebilir. Ama sık sık hareketin kanıtı dolaylı olarak ilave edilir.

      Örneğin, hareket halindeki bir otomobilin görünümü, durağan haline göre bir farklılık
göstermese bile hareketin kanıtı arabanın arkasından yükselen bir toz bulutu gibi verilebilir.

      Bunun gibi, hızla giden bir sürat teknesinin baş ve kıçındaki dalgaların şekilleri ve su
içindeki pozisyonu ve gövdesinin suyla olan ilişkisi bize hareket halinde mi yoksa, durağan
mı olduğunu anlatır. Uçmakta olan bir uçak mutlaka hareket halinde olmasına rağmen net
olarak fotoğraflandığında hız hissi uyandırmaz.




                                              6
Fotoğraf 1.8: Lois Greenfield

1.2.3. Hareketin Türü ve Derecesi

      Hareketin kanıtı hız hissi ile aynı şey değildir. Uçuş halindeki bir uçağın net fotoğrafı
uçağın havada olduğu gerçeği, dolayısıyla hareketin kanıtıdır. Ama hız hissini uyandırmaz.
Eğer hız hissinin verilmesi önemli ise, uçağın hareketinin sembolik olarak verilmesi gerekir.
Yani kendisinin veya altındaki yer parçasının flulaştırılması gerekir.

      Bu tür bir fluluk olmadığı sürece, uçak hareket halinde olduğunu bilmemize rağmen,
duruyormuş gibi gözükür. Bunun gibi, bir engelin üstünden atlamakta olan at herhalde
hareket halindedir. Ancak fotoğraf çok net çekilirse, havada asılmış gibi algılanabilir.
Hareket hissini uyandırabilmek için yorumun, belli bir miktar fluluk içermesi gerekir. Net bir
fotoğraf ile yönlü flulaştırılmış bir fotoğraf arasındaki fark da şudur: Hareketin kanıtını
içerebilir ya da içermeyebilir, fakat sadece ikincisi hız hissini iletebilir. Hız hissinin ikna
edici bir şekilde iletilmesi için, fotoğrafçı hareketin derecesini göz önüne almak
durumundadır. Bu konuda hareketin üç farklı hız miktarının bilinmesi gerekir.

           Hareket o kadar yavaştır ki, hareket halindeki obje bütün detayları ile ve açıkça
            görülebilir. Örnekler, yürüyen insanlar, yavaş hızla giden yelkenliler, tekneler,
            rüzgarda sallanan ağaçlar ve rüzgarda sürüklenen bulutlar. Böyle durumlarda,
            genellikle net bir çekim gereklidir. Çünkü hareketin sembolik olarak kanıtı,
            yönlü flulukla verilirse, iletilecek olan hız hissi, objenin gerçekteki mevcut
            hızından daha fazla olacağından obje ile bağdaşmayacaktır.

      Böyle durumlarda hareketin kanıtı ya objenin görünümü ile (motorlu teknenin başında
oluşan dalgaların şekli) verilebilir, ya da hareket halindeki bulutlarda olduğu gibi, objenin
hareketi o kadar önemsizdir ki tamamı ile unutulabilir.
                                              7
Fotoğraf 1. 9            Fotoğraf 1.10            Fotoğraf 1. 11

   Hareket o kadar hızlıdır ki obje bütün detaylarıyla görülemez. Örneğin, hareket
    eden atletler, uçan ve kaçan hayvanlar, yakın mesafeden geçen arabalar vb.
    verilebilir. Böyle durumlarda objenin özellikleri genellikle fotoğrafın hız
    hissinin uyandırılmasını gerektirir. Bu yüzden hareket, sembolik bir şekilde
    belirtilmelidir.




           Fotoğraf 1. 12                          Fotoğraf 1. 13

   Çok hızlı harekette, obje kısmen veya tamamen görünecek durumdadır. Örneğin,
    dönmekte olan uçak pervanesi, uçuş halindeki roketler vb. Bunları görüntülemek
    fotoğrafta bazı özel teknikler gerektirir. Meydana çıkan fotoğraflar da hiç doğal
    görünümlü olmaz.




                                     8
Fotoğraf 1.14

1.3. Hareketli Konularda Enstantane Kullanımı
      Fotoğraf makinesinin, saniyelerle ve saniyenin kesirleriyle işaretlenmiş bir kadranla
kontrol edilen enstantane ayarı, diyafram açıklığı ile birlikte film üzerine ne kadar ışık
düşeceğini belirler. Ama, daha da önemlisi, enstantane ayarı, hareketli ya da durağan
konuların net ve keskin detaylı olarak mı yoksa belli bir izlenimi ifade edercesine bulanık
olarak mı kaydedileceğini belirler.

       Obtüratör açıkken fotoğraf makinesinin hareket etmesiyle oluşabilecek istenmeyen
titremelerden kaçınmak için, yeterince yüksek bir enstantane hızı kullanmalısınız. Eğer,
makinenizi bir üç ayak üstüne oturtursanız, makinenin titreme tehlikesi ortadan
kalkacağından, saniyeler süren uzun enstantaneler kullanabilirsiniz. Buna karşın makineyi
elinizde tutuyorsanız genel kural, hiç değilse objektifinizin odak uzaklığına denk bir
enstantane kullanın. Bu kuralın nedenlerinden biri objektiflerin uzunlaştıkça daha
ağırlaşması, diğeri ise makinedeki en küçük hareketin objektifin uç noktası uzaklaştıkça daha
fazla kaymaya sebep olmasıdır.

                             Odak uzaklığı       Enstantane hızı
                         50mm'lik objektif için 1/60 sn. ya da üstü

                         90-135mm'de             1/125 ya da üstü

                         250mm'de                1/250 ya da üstü
                                         Şekil 1.15




                                             9
1.3.1. Konu Hareketini Dondurma

      Fotoğraf makinesiyle hareketin dondurulması için başvurulan iki yöntem vardır.
Bunlardan biri, ani yoğun ışık veren flaş kullanımı; diğeri, hızlı bir enstantane kullanımıdır.
Hareketi dondurmak için gerekli enstantane, konunuzun makinenize göre hareket yönüne de
bağlıdır. Örneğin, makinenin tam üstüne doğru gelen ya da makineden uzaklaşan süratli bir
otomobilin hareketi, objektifin görüş alanına paralel olarak yapılan bir hareket için
gerekenden çok daha yavaş bir enstantaneyle dondurulabilir. Ayrıca, bir nesnenin hareketini
yakalamak için, nesne fotoğraf makinesine ne kadar yakınsa, o kadar yüksek bir
enstantaneye gerek vardır.




                                        Fotoğraf 1.16




                   Fotoğraf 1.17                              Fotoğraf 1.18

       Örneğin, koşan bir insanı çekerken, bütün ayrıntılarıyla "dondurulmuş" bir görüntü
için 1/250 hatta 1/500’sn lik bir enstantane kullanılırsa çekim sırasında koşan insan figürü,
objektifin görüş alanının bir ucundan diğer ucuna doğru çok hafif olarak hareket etmiş
olacaktır. Sonuç, yine kesinlikle tanınabilir bir koşucudur; ama bu kez görüntü biraz
bulanıktır ki, bu da hareket ve canlılık hissi yaratır.




                                              10
Fotoğraf 1.19




     11
Her zaman, enstantane ile diyafram açıklığını birlikte dikkate almak zorundasınız.
Aynı örneği kullanarak 1/500 sn de doğru poz için pozometreniz f4 verdiyse, 1/60 sn'de f11
kullanmanız gerekecektir.

      Bu durumda netlik derinliği önemli ölçüde artacak belki de dikkati dağıtan bir arka
plan da netleşecektir.




               Fotoğraf 1.20                                 Fotoğraf 1.21

1.3.2. Konunun Hareketliliğinin Efektini Verme:

      Pan Yapma: Enstantaneyi yaratıcı bir şekilde kullanmanın başka bir yolu da "pan
yapma", yani obtüratör açıkken fotoğraf makinesini hareket ettirmektir. Bunu yapmak için,
1/30 ya da 1/60 saniyelik bir enstantane seçin ve pozlandırma yaparken konuyu makinenize
göre aynı konumda tutmaya çalışarak konunun hareketini makineyle izleyin. Hareket eden
konu net görünecek; ama bütün hareketsiz nesneler (arka plan gibi) bulanık olacaktır.




                                      Fotoğraf 1.22




                                           12
Manuel pozlandırmalar: Havai fişekler gibi konularda, enstantaneyi B' ye
ayarlayarak makineyi bir üçayak üstüne yerleştirin. Parmağınızı deklanşörden çekene kadar
uzun bir poz süresince enstantane perdesi açık kalacaktır.




                                      Fotoğraf 1. 23

      Makine titremesinin yaratıcılığı: Makine titremesi ilginç dokusal ve ışıksal etkiler
yaparak fotoğrafınızı çekici kılar.




                                      Fotoğraf 1. 24


                                           13
1.4. Hareketli Konularda Uygun Hızda (ISO) Film Kullanımı
       Hızlı hareket eden bir kişiyi veya objeyi çekmeye çalışırken harekette bulanıklık diye
bilinen sonuç elde edilir.




                                    ISO 100        ISO 400


                      Fotoğraf 1.25: Hızlı hareket eden konuyu çekmek




                                    ISO 100        ISO 800


                          Fotoğraf 1.26Zoom objektif kullanırken




                                        Fotoğraf 1.27

        Hareket eden araçları, aktif sporları ve diğer hareket eden konuları fotoğraflarken
hareket bulanıklığından kaçınmanın yolu daha hızlı enstantane kullanmaktır. Kompakt
makineyle enstantane üzerinde değişiklik yapamıyorsanız daha hızlı bir film kullanarak bunu
başarabilirsiniz. Bu da daha yüksek ISO numaralı film demektir.


                                              14
UYGULAMA FAALİYETİ
UYGULAMA FAALİYETİ
      Aşağıdaki işlemleri tamamladığınızda hareketli konuların fotoğrafını tekniğine uygun
çekebileceksiniz.

 İşlem Basamakları                         Öneriler
  Çekim için gerekli malzemeleri temin  Çekim yapılacak konuya uygun film
    ediniz.                                  seçmelisiniz.
                                            Hareketli      konuların  çekiminde
  Çekim yapacağınız konuyu belirleyiniz.    makinenin sarsılmaması için tripot
                                             (üçayak) kullanılmalıdır.
  Çekim yapacağınız mekânı belirleyiniz.
  Çekilecek hareketli konuya olan
    mesafeyi belirleyiniz.
  Konunun hareket hızını belirleyiniz.
  Çekim yapacağınız konuya göre
    makinenizin ayarlarını yapınız.
  Konunun hızına göre uygun enstantane
    değerini belirleyiniz.
  Çekim yapacağınız konuya göre
    mesafenizi ayarlayınız.
  Çekim yapacağınız konuya göre ışığınızı
    ayarlayınız.
  Vizörden konuyu kadraj içinde tutarak
    izleyin.
  Konunun hareketliliğinin en uygun
    anında
  (pozisyonda) deklanşöre basınız.




                                           15
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
      Bu faaliyet sonunda kazandıklarınızı, aşağıdaki soruları cevaplandırarak ölçünüz.

ÖLÇME SORULARI

      (Öğrenme faaliyetleri kapsamında aşağıdaki cümlelerde bazı önemli kelimelerin altı
boş bırakılmıştır. Boş yerleri doğru kelimelerle doldurunuz.)

1.   Fotoğrafta bir insanın hareketli olduğu, çok ………süresi ile ancak vücudunun almış
     olduğu pozisyonla gösterilebilir.
2.   ……………… hareketli konunun fotoğrafı çizmesi sağlandığında konunun sabit
     kısımları net, hareketli kısımları ise belli belirsiz çizgilerden oluşacaktır ve hareket
     hissi kazandıracaktır.
3.   Hareket hissini uyandırabilmek için yorumun, belli bir miktar ………… içermesi
     gerekir.
4.   Fotoğraf makinesinin, saniyelerle ve saniyenin kesirleriyle işaretlenmiş bir kadranla
     kontrol edilen ……………………….., diyafram açıklığı ile birlikte film üzerine ne
     kadar ışık düşeceğini belirler.
5.   Makinenizi bir ……………üstüne oturtursanız, makinenin titreme tehlikesi ortadan
     kalkacağından, saniyeler süren uzun enstantaneler kullanabilirsiniz.
6.   Fotoğraf makinesiyle hareketin dondurulması için başvurulan iki yöntem vardır.
     Bunlardan biri, ani yoğun ışık veren ………………...; diğeri, hızlı bir …………….
     kullanımıdır.
7.   Enstantaneyi yaratıcı bir şekilde kullanmanın başka bir yolu da "……………", yani
     obtüratör açıkken fotoğraf makinesini hareket ettirmektir
8.   Kompakt makineyle enstantane üzerinde değişiklik yapamıyorsanız daha hızlı bir film
     kullanarak bunu başarabilirsiniz. Bu da daha ……………. ISO numaralı film
     demektir.




      Not: Cevap anahtarı modülün sonundadır.


DEĞERLENDİRME

       Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek
kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevapladığınız sorularla ilgili öğrenme faaliyetlerini
tekrarlayınız.




                                            16
DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ

UYGULAMALI TEST

      Sizler de hareketli bir konu seçin ve istenilen kriterler doğrultusunda çekimini yaparak
aşağıdaki ölçme kriterlerine göre işinizi değerlendiriniz.

  Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız becerileri EVET
  ve HAYIR kutucuklarına (X) işareti koyarak kontrol ediniz.
 DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ                                                   Evet       Hayır
 Çekim için gerekli malzemeleri temin ettiniz mi?
 Çekim yapacağınız konuyu belirlediniz mi?
 Çekim yapacağınız mekânı belirlediniz mi?

 Çekilecek hareketli konuya olan mesafeyi belirlediniz mi?
 Konunun hareket hızını belirlediniz mi?
 Çekim yapacağınız konuya göre makinenizin ayarlarını yaptınız mı?

 Konunun hızına göre uygun enstantane değerini belirlediniz mi?
 Çekim yapacağınız konuya göre mesafenizi ayarladınız mı?
 Çekim yapacağınız konuya göre ışığınızı ayarladınız mı?
 Vizörden konuyu kadraj içinde tutarak izlediniz mi?
 Konunun hareketliliğinin en uygun anında (pozisyonda) deklanşöre
 bastınız mı?



DEĞERLENDİRME

      Uygulama faaliyetinde kazandığınız davranışlarda işaretlediğiniz “EVET” ler
kazandığınız becerileri ortaya koyuyor. ”HAYIR” larınız için ilgili faaliyetleri tekrarlayınız.

      Cevaplarınızın hepsi “EVET” ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz.




                                              17
ÖĞRENME FAALİYETİ- 2

                  ÖĞRENME FAALİYETİ– 2
         AMAÇ
     Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda, uygun ortam sağlandığında hareketli
konuya hareket etkisi vererek tekniğine uygun fotoğraf çekebileceksiniz

  ARAŞTIRMA
      Hareketli konuya hareket etkisi vererek tekniğine uygun fotoğraf karesinin
yansıyabilmesi için gerekli ayarların neler olduğunu arkadaşlarınızla tartışınız.


       2. HAREKETLİ KONUYA HAREKET
              ETKİSİ VERİLMESİ
2.1. Düşük Enstantaneli Çekimlerin Fotoğrafa Etkisi
       Enstantane, makinede filmin önünde bulunan metal, bez vb. maddeden yapılmış bir
perdenin açılıp kapanma süresini belirler. Diyafram ise, film üzerine düşecek ışık miktarını
ayarlamak için kullanılır. Her ikisinin ayarlanarak film üzerine belli bir miktar ışık
düşürülme olayına pozlandırma denir. Bir filmin pozlanmasında enstantane ve diyafram
ayarların ne kadar olacağını konunun ışık durumu belirler. Bu değerlerin birbiriyle olan
bağlantılarından, hareket ederek fotoğrafçı, değerleri biri lehine azaltıp çoğaltabilir.
Diyaframdan geçecek ışık miktarını ya da poz süresini artırmak, çekilen konunun alan
derinliğinin artırılması ya da hareketinin dondurulması fotoğrafçının tercihine bağlıdır.




                                        Fotoğraf 2.1




                                            18
Fotoğraf .2.2

       Düşük bir enstantane kullanarak hareket halinde olan bir insanın, hayvanın, aracın,
dalgalı bir denizin ya da şelalenin bir zaman dilimi içersinde film üzerine düşeceğinden,
konunun hareketsiz kısımları ya da yavaş hareket eden bölümleri net, hareketsiz bölümleri
ise, hareket yönünde (hafif netsiz olarak) film üzerinde bir iz bırakacağından, fotoğrafımıza
şiirsel ve estetik bir anlam kazandıracaktır.Düşük enstantanede anlatılmak istenen hareket
halindeki objenin hareket hızının altındaki enstantane değeridir.Makineye paralel olarak
yürüyen bir insanın 1/8 enstantane değerinde fotoğrafı çekilirse kişi tamamen netsiz
çıkacaktır,1/15 enstantane değerinde aynı fotoğraf çekildiğinde elleri ve ayakları
(vücudundan daha hareketli olan kısımlar) netsiz diğer yerler net çıkacaktır.1/60 enstantane
değerinde bu fotoğraf çekildiğinde gerek insan gerekse tüm ortam net çıkacaktır.

       Makineye paralel koşan bir insan için 1/15 enstantane netsiz, 1/30 enstantane el ve
ayaklar netsiz diğer bölgeler net, 1/125 enstantane değeri ise konunun tamamı net olarak elde
edilirken, 1/500 ve üzeri enstantane değerinde hareketin bir anı dondurulur.O halde hareketi
dondurmak, hareket halindeki objenin hareket hızının üstünde bir enstantane değeri
kullanmaya bağlıdır.

      Bir şelalenin fotoğrafı 1/500 ve üzeri enstantane değerlerinde çekildiği zaman havada
su tanecikleri dondurulurken 1/30 ve altındaki enstantane değerlerinde aralıksız bir bütün
olarak akan bir kütle görüntü elde edilir.




                                             19
Fotoğraf 2.3




                                       Fotoğraf 2.4

       Hareketli konuların fotoğraflarının çekiminde uygulanan yöntemlerden biri de
“panning” olarak adlandırılan tarama yöntemidir. Bu yöntem oldukça zor olmasına rağmen
çok değişik görüntüler üretebilen bir yöntemdir. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli
nokta; makinemize 50 mm’lik bir objektif takıp tarama yapacağımız konunun hareket hızının
gerçeğe yakın bir şekilde tespit edilmesidir. Bu yöntemde hareket halindeki objenin hareket
hızında bir enstantane değeri kullanarak fotoğraf çekilir. Objenin arkasında konuyu olumsuz
etkileyen öğelerin olmamasına dikkat edilmelidir.




                                       Fotoğraf 2.5
                                            20
Makinemizi bir tripota yerleştirdikten sonra yatay eksende rahat hareket edebilmesi
için gerekli ayarlar yapılır. Vizörden objenin hareket seyri zihinsel olarak izlenir. Enstantane
değeri objenin hareket hızına eş değerde ya da altında bir değer olarak ayarlanır. Obje
makinenin görüş açısına girdiğinde vizörden takip edilir ve makinemiz konuya odaklanmış
ve onun hızında hareket ederken deklanşöre basılır ve makine konuyla birlikte hareketine
devam ettirilir. Perde açılıp kapandıktan sonra fotoğraf çekimi tamamlanmış olur.
Deklanşöre basıldığı zaman refleks makinelerde vizörden hiçbir şey görülmeyeceği için
önceden bu konuda denemeler yapmak gerekir.

      Konu içersinde hareketin dondurulması enstantane değerinin yükseltilmesi film
üzerine düşecek ışık miktarını azaltacağından, yeterli ışık miktarını sağlayabilmek için
diyafram değerinin azaltılması yani diyaframın açılması gerektiğini unutmayalım. Bir başka
nokta ise kullandığımız objektifin odak uzunluğunun altındaki enstantane değerleri için
mutlaka tripot kullanılması gerektiğidir.




                                              21
UYGULAMA FAALİYETİ
UYGULAMA FAALİYETİ
     Hareketli konuya hareket etkisi vererek tekniğine uygun fotoğraf çekme.

İşlem Basamakları                               Öneriler

 Çekim için gerekli malzemeleri temin
  ediniz.


 Çekim yapacağınız konuyu belirleyiniz.

 Çekilecek hareketli       konuya       olan
  mesafeyi belirleyiniz.
 Konunun hareket yönünü belirleyiniz. (
  ileri-geri/ sağa-sola gibi)

                                                 Konunun      hareket   hızını   dikkate
 Konunun hareket hızını belirleyiniz.
                                                  almalısınız.

 Konunun hareket etkisini verecek en
  uygun enstantaneyi belirleyiniz.

 Makine titremesini önlemek için tripot  Düşük enstantaneli çekimlerde tripot
  kullanınız.                              kullanılmalıdır.

 Vizörden konuyu kadraj içinde tutarak
  izleyiniz.

 Konunun hareketliliğini verecek etkinin  Hareket etkisi için en uygun zamanı
  en uygun anında deklanşöre basınız.       seçin.




                                            22
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
      Bu faaliyet sonunda kazandıklarınızı aşağıdaki soruları cevaplandırarak ölçünüz.

ÖLÇME SORULARI

      (Öğrenme faaliyetleri kapsamında aşağıdaki cümlelerde bazı önemli kelimelerin altı
boş bırakılmıştır. Boş yerleri doğru kelimelerle doldurunuz.)

1.   …………….., makinede filmin önünde bulunan metal, bez vb. maddeden yapılmış bir
     perdenin açılıp kapanma süresini belirler.
2.   ………………… ise, film üzerine düşecek ışık miktarını ayarlamak için kullanılır. Her
     ikisinin ayarlanarak film üzerine belli bir miktar ışık düşürülme olayına ………………
     denir.
3.   Makineye paralel olarak yürüyen bir insanın 1/8 enstantane değerinde fotoğrafı
     çekilirse kişi tamamen ……………. çıkacaktır.
4.   Hareketli konuların fotoğraflarının çekiminde uygulanan yöntemlerden biride
     “………..” olarak adlandırılan tarama yöntemidir.
5.   Konu içersinde hareketin dondurulması enstantane değerinin yükseltilmesi film
     üzerine düşecek ışık miktarını azaltacağından, yeterli ışık miktarını sağlayabilmek için
     diyafram değerinin ……………….gerekir.




      Not: Cevap anahtarı modülün sonundadır.

DEĞERLENDİRME

       Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek
kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevapladığınız sorularla ilgili öğrenme faaliyetlerini
tekrarlayınız.




                                            23
DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ

UYGULAMALI TEST

      Aşağıda listelenen davranışları, davranışlarınızın her birinde uyguladıysanız EVET,
uygulayamadıysanız HAYIR kutucuklarını işaretleyiniz.

 Hareketli konuya hareket etkisi vererek tekniğine uygun fotoğraf çekmek.
 Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız becerileri EVET ve
 HAYIR kutucuklarına (X) işareti koyarak kontrol ediniz.

 GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR                                                    Evet       Hayır
 Çekim için gerekli malzemeleri temin ettiniz mi?
 Çekim yapacağınız konuyu belirlediniz mi?

 Çekilecek hareketli konuya olan mesafeyi belirlediniz mi?
 Konunun hareket yönünü belirlediniz mi? ( ileri-geri/ sağa-sola
 gibi)
 Konunun hareket hızını belirlediniz mi?
 Konunun hareket       etkisini   verecek   en     uygun   enstantaneyi
 belirlediniz mi?
 Makine titremesini önlemek için tripot kullandınız mı?
 Vizörden konuyu kadraj içinde tutarak izlediniz mi?
 Konunun hareketliliğini      verecek   etkinin    en   uygun   anında
 deklanşöre bastınız mı?




DEĞERLENDİRME

      Uygulama faaliyetinde kazandığınız davranışlarda işaretlediğiniz “EVET” ler
kazandığınız becerileri ortaya koyuyor. ”HAYIR” larınız için ilgili faaliyetleri tekrarlayınız.

      Cevaplarınızın hepsi “EVET” ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz.




                                              24
ÖĞRENME FAALİYETİ- 3

                  ÖĞRENME FAALİYETİ– 3
      AMAÇ
      Mekana hareket etkisi vererek tekniğine uygun fotoğraf çekebileceksiniz.

   ARAŞTIRMA

      Mekana hareket etkisi vererek tekniğine uygun fotoğraf karesinin yansıyabilmesi için
gerekli ayarların neler olduğunu arkadaşlarınızla tartışınız.


3. MEKANA HAREKET ETKİSİ VERİLMESİ
3.1. Konunun Mesafesi ile Hareket Yönü Arasındaki İlişki
       Fotoğrafını çekeceğiniz konuların hareket hızlarını hesap ederken, hareket yönüne de
dikkat etmeniz gerekir. Örneğin cepheden size doğru gelen bir otomobilin yer değiştirişi
fazla değildir. Halbuki aynı otomobilin sağdan sola veya soldan sağa doğru hareketinde yer
değiştirişi çok daha fazladır. Otomobilin hızı her iki şekilde de aynı olmakla beraber
karşınızda yer değiştiriş bakımından farklı bir durum meydana gelmiştir ki bu da seçilecek
obtüratör hızının yani enstantanenin saptanmasında büyük rol oynar.

       Hareketli konuların fotoğraflarının çekiminde enstantane ayarını, fotoğrafta hareketin
belli olmayacağı kadar kısa bir süre seçmelidir. Çünkü çok hızlı hareket eden bir konunun
fotoğrafını çekerken, düşük hızda bir enstantane kullanılırsa, objektifin açık kaldığı süre
içinde konu yer değiştirecek ve bu nedenle film üzerinde hareket hali dolayısıyla net
olmayan bir görüntü elde edilecektir. Buna karşılık enstantane konunun hareketiyle orantılı
olarak ayarlanırsa, objektifin açık kaldığı süre içinde konu hareket halinde olsa bile,
objektifin açık kalış süresi o kadar kısa olacaktır ki, ancak o zaman parçası anındaki konunun
durumu saptanacak, dolayısıyla net bir görüntü elde edilecektir.




                                             25
Fotoğraf 3.1




Fotoğraf 3.2                  Fotoğraf 3.3




                   26
Fotoğraf 3.4                              Fotoğraf 3.5:

       Birçok durumda böyle hızlı hareket eden konuların bir ölü zamanı, yani çok kısa da
olsa hareketsiz oldukları bir zaman vardır. Onu bulup fotoğrafı o anda çekmek çok büyük bir
avantajdır. Örneğin, en yüksek noktasına gelmiş bir salıncak bir an durur ve ondan sonra
aşağıya düşmeye başlar ya da yüksek atlamada sırıkla atlayan bir alet, barın öteki tarafında
düşmeden önce, bir an tepede kalır. Bu an çok kısa da olsa onu bulup tespit etmek işten bile
değildir. Bütün mesele kısa bir obtüratör hızı kullanmaktır. Fakat bazı durumlarda obtüratör
hızının çok kısa olması, fotoğrafa olağan dışı bir görüş verir. Örneğin, dans eden bir balerin
elbisesinin eteklerinin hafif flu dalgalar vermesi, fotoğrafa bir canlılık verir. Tersi ise dik,
sert bir hava verir.




                   Fotoğraf 3.6                                 Fotoğraf 3.7




                                              27
Muhtelif hareketli konuların fotoğraflarının çekiminde enstantane değerlerinin
saptanmasında başlangıç noktası olabilecek bir tablo veriyoruz. Tablonun kullanılması:
mesela saatte 9-18 km hızla giden bir bisikletlinin fotoğrafının çekilmesi isteniyor.

Kullanılan makine F. 50 mm ve konu-makine mesafesi,

           50 metre olduğunda hareket yönüne göre 1/10, 1/25, 1/50
           25 metre olduğunda hareket yönüne göre 1/25, 1/50, 1/100
           10 metre olduğunda hareket yönüne göre 1/50, 1/100, 1/250
           5 metre olduğunda hareket yönüne göre 1/100, 1/250, 1/500 enstantane değerleri
            kullanılır.

Kullanılan makine F. 105 mm ise ve konu-makine mesafesi

           100 metre olduğunda hareket yönüne göre 1/10, 1/25, 1/50
           50 metre olduğunda hareket yönüne göre 1/25, 1/50, 1/100
           20 metre olduğunda hareket yönüne göre 1/50, 1/100, 1/250
           10 metre olduğunda hareket yönüne göre 1/100, 1/250, 1/500 enstantane değeri
            kullanılır.

3.2. Konunun Mesafesi ile Hareket Hızı Arasındaki İlişki
       Hareket duygusu göreceli bir duygudur. Yerden bakıldığında beş mil yukarda saatte
900km/saat hızla giden uçak, havada duruyormuş gibi algılanabilir. Ancak yanımızdan 1/10
hızla geçen bir otomobil, bize daha hızlı gelebilir. Algılamadaki bu farklılığın sebebi
göreceli hızlardaki farktan kaynaklanır. Göreceli hızın diğer bir adı da açısal hızdır. Hareket
eden bir cismin, hareket halindeki bir objeye yaklaştıkça, objenin hızı daha hızlanmış gibi
algılanır. Uzaklaştıkça da bunun tersi görülür. Açısal hız aynı zamanda bize yaklaşmakta
olan bir otomobilin belli bir noktada bakış aksımıza 90 derecelik bir çizgi üzerinde hareket
eden bir otomobilden neden daha yavaşmış gibi algılandığını da açıklar. Bu olay yüzünden
bazı hareketler objelerin hareketlerini dondurabilecek minimum obtüratör hızlarını veren
tablolar üç farklı değer vermek zorundadır. Bu farklı değerler belli bir noktada hareketli
objenin bakış açısına göre hareket yönünün üç farklı konumundan kaynaklanır.

           Objektif aksına paralel
           Objektif aksına 45 derece
           Objektif aksına 90 derece




                                              28
24mm


        50mm


        200mm

                                  mesafe 3 metre

                               Şekil 3.8 : Objektifin odak uzaklığı

      Kural olarak objenin hareketinin yönünün objektif aksına olan 90 derecelik açısından
objektif aksına paralel duruma döndükçe hareketi dondurmak için gerekli olan obtüratör hızı
yavaşlar.



            f:22


            f:5,6


            f:2,8
                                         mesafe 3 metre


            Şekil 3.9: Net alan derinliği, diyafram kısıldıkça artar, açıldıkça azalır.




                                               29
7 metre



            3 metre



  1 metre




Şekil 3.10 : Cismin uzaklığı




            30
UYGULAMA FAALİYETİ
UYGULAMA FAALİYETİ
     Mekana hareket etkisi vererek tekniğine uygun fotoğraf çekme.

İşlem Basamakları                              Öneriler

 Çekim için gerekli malzemeleri temin
  ediniz.


 Çekim yapacağınız konuyu belirleyiniz.


 Çekilecek hareketli konuya olan
  mesafeyi belirleyiniz.
 Konunun hareket yönünü belirleyiniz. (
  ileri-geri/ sağa-sola gibi)

 Konunun hareket hızını belirleyiniz.


 Konu hareket hızı ve mekan hareket            Farklı enstantane değerlerinde çekimler
  etkisine (verilmek istenen efekt) göre         yaparak aradaki farklılıkları
  yavaş bir enstantane hızını belirleyiniz.      karşılaştırınız.

 Vizorden konuyu kadraj içinde tutarak         Konunun kadrajda kalma süresini
  izleyiniz.                                     kontrol ediniz.

 Konunun hareket yönünde makine ile
  birlikte hareket ediniz.(bedenimiz veya
  bir araç yardımı ile)
 Konu ile birlikte aynı yönde hareket
  ederken konuyu kadraj içinde tutarak
  deklanşöre basınız ve makine ile birlikte
  konuyu kadraj içinde tutacak şekilde
  hareketi devam ettiriniz.
 Perde (obtüratör) kapandığında konunun
  hala kadraj içinde olduğunu gözle
  kontrol ediniz.




                                              31
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
      Bu faaliyet sonunda kazandıklarınızı aşağıdaki soruları cevaplandırarak ölçünüz.

ÖLÇME SORULARI

      Öğrenme faaliyetleri kapsamında aşağıdaki cümlelerde bazı önemli kelimelerin altı
boş bırakılmıştır. Boş yerleri doğru kelimelerle doldurunuz.


1.   Fotoğrafını çekeceğiniz konuların hareket hızlarını hesap ederken, ……………………
     de dikkat etmeniz gerekir.
2.   Kullanılan makine F. 105 mm ise ve konu-makine mesafesi, …………… olduğunda
     hareket yönüne göre 1/25, 1/50, 1/100
3.   Göreceli hızın diğer bir adı da ………………
4.   …………………… bize yaklaşmakta olan bir otomobilin belli bir noktada bakış
     aksımıza 90 derecelik bir çizgi üzerinde hareket eden bir otomobilden neden daha
     yavaşmış gibi algılandığını da açıklar.
5.   Kural olarak objenin hareketinin yönünün objektif aksına olan 90 derecelik açısından
     objektif aksına paralel duruma döndükçe hareketi dondurmak için gerekli olan
     obtüratör hızı ………………...




      Not: Cevap anahtarı modülün sonundadır.


DEĞERLENDİRME

       Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek
kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevapladığınız sorularla ilgili öğrenme faaliyetlerini
tekrarlayınız.




                                            32
DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ

UYGULAMALI TEST

 Mekana hareket etkisi vererek tekniğine uygun fotoğraf çekebileceksiniz.
  Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız becerileri EVET
  ve HAYIR kutucuklarına (X) işareti koyarak kontrol ediniz.


 DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ                                                 Evet        Hayır
 Çekim için gerekli malzemeleri temin ettiniz mi?
 Çekim yapacağınız konuyu belirlediniz mi?
 Çekilecek hareketli konuya olan mesafeyi belirlediniz mi?
 Konunun hareket yönünü belirlediniz mi? ( ileri-geri/ sağa-sola
 gibi)
 Konunun hareket hızını belirlediniz mi?
 Konu hareket hızı ve mekan hareket etkisine (verilmek istenen
 efekt) göre yavaş bir enstantane hızını belirlediniz mi?
 Vizörden konuyu kadraj içinde tutarak izlediniz mi?
 Konunun hareket yönünde makine ile birlikte hareket ettiniz
 mi?(bedenimiz veya bir araç yardımı ile)
 Konu ile birlikte aynı yönde hareket ederken konuyu kadraj içinde
 tutarak deklanşöre basıp ve makine ile birlikte konuyu kadraj
 içinde tutacak şekilde hareketi devam ettirdiniz mi?
 Perde (obtüratör) kapandığında konunun hala kadraj içinde
 olduğunu gözle kontrol ettiniz mi?




DEĞERLENDİRME

      Uygulama faaliyetinde kazandığınız davranışlarda işaretlediğiniz “EVET” ler
kazandığınız becerileri ortaya koyuyor. ”HAYIR” larınız için ilgili faaliyetleri tekrarlayınız.

      Cevaplarınızın hepsi “EVET” ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz.




                                              33
MODÜL DEĞERLENDİRME

                 MODÜL DEĞERLENDİRME
      Hareketli Konuların çekimi modülü, faaliyetleri ve araştırma çalışmaları sonunda
kazandığınız bilgilerin ölçülmesi ve değerlendirilmesi için öğretmeniniz size ölçme aracı
uygulayacaktır. Bu değerlendirme sonucuna göre bir sonraki faaliyeti uygulamaya
geçebilirsiniz.

      Kalabalık bir caddeye gidiniz; mekana ve konuya hareket etkisi verecek fotoğraf
çekimleri yapınız. Çalışmalarınızı aşağıdaki değerlendirme ölçütlerine göre değerlendiriniz.

 Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız becerileri EVET ve
 HAYIR kutucuklarına (X) işareti koyarak kontrol ediniz.
 DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ                                                 Evet        Hayır
 Çekim için gerekli malzemeleri temin ettiniz mi?
 Çekim yapacağınız konuyu belirlediniz mi?
 Çekilecek hareketli konuya olan mesafeyi belirlediniz mi?
 Konunun hareket yönünü belirlediniz mi? ( ileri-geri/ sağa-sola
 gibi)
 Konunun hareket hızını belirlediniz mi?
 Konu hareket hızı ve mekan hareket etkisine (verilmek istenen
 efekt) göre yavaş bir enstantane hızını belirlediniz mi?
 Vizörden konuyu kadraj içinde tutarak izlediniz mi?
 Konunun hareket yönünde makine ile birlikte hareket ettiniz
 mi?(bedenimiz veya bir araç yardımı ile)
 Konu ile birlikte aynı yönde hareket ederken konuyu kadraj içinde
 tutarak deklanşöre basıp ve makine ile birlikte konuyu kadraj içinde
 tutacak şekilde hareketi devam ettirdiniz mi?
 Perde (obtüratör) kapandığında konunun hala kadraj içinde
 olduğunu gözle kontrol ettiniz mi?

DEĞERLENDİRME

      Uygulama faaliyetinde kazandığınız davranışlarda işaretlediğiniz “EVET” ler
kazandığınız becerileri ortaya koyuyor. ”HAYIR” larınız için ilgili faaliyetleri tekrarlayınız.

      Cevaplarınızın hepsi “EVET” ise bir sonraki modüle geçiniz.




                                              34
CEVAP ANAHTARLARI

            CEVAP ANAHTARLARI
ÖĞRENME FAALİYETİ- 1

                   1-   Kısa pozlama
                   2-   Poz süresi uzatılarak
                   3-   Fluluk
                   4-   Enstantane ayarı
                   5-   Üçayak
                   6-   Flaş kullanımı,
                        enstantane
                   7-   Pan yapma
                   8-   Yüksek

ÖĞRENME FAALİYETİ- 2

                   1-   Enstantane
                   2-   Diyafram, pozlandırma
                   3-   Netsiz
                   4-   Panning
                   5-   Azaltılması

ÖĞRENME FAALİYETİ- 3

                   1-   Hareket yönüne
                   2-   50 metre
                   3-   Açısal hızdır
                   4-   Açısal hız
                   5-   Yavaşlar




                                35
KAYNAKÇA
                    KAYNAKLAR

   http://www.fotograf.web.tr/yazi.php?ne=oku&baslik=HAREKETLİ%20KONU
    %20ÇEKİMİ
   http://www.fotokritik.com/fotoegitim/
   http://www.alinweb.com/fotografcilik/05.htm
   http://www.fotoport.com/faydalibilgiler/fuji006.asp
   http://www.fotografya.gen.tr/
   http://ilef.ankara.edu.tr/fotograf/galeri/index.php
   comufot.comu.edu.tr/notlar/temelfotbilgisi.doc




                               36

More Related Content

What's hot (8)

213 gim017
213 gim017213 gim017
213 gim017
 
213 gim058
213 gim058213 gim058
213 gim058
 
213 gim018
213 gim018213 gim018
213 gim018
 
213 gim019
213 gim019213 gim019
213 gim019
 
Tasarımın temel ilkeleri
Tasarımın temel ilkeleriTasarımın temel ilkeleri
Tasarımın temel ilkeleri
 
H01
H01H01
H01
 
213 gim044
213 gim044213 gim044
213 gim044
 
Dış donanım birimleri
Dış donanım birimleriDış donanım birimleri
Dış donanım birimleri
 

Viewers also liked (20)

Echo juillet2014 177_vf
Echo juillet2014 177_vfEcho juillet2014 177_vf
Echo juillet2014 177_vf
 
038 susuz_ev
038  susuz_ev038  susuz_ev
038 susuz_ev
 
Flash 1
Flash 1Flash 1
Flash 1
 
213 gim033
213 gim033213 gim033
213 gim033
 
213 gim040
213 gim040213 gim040
213 gim040
 
211 gs0046
211 gs0046211 gs0046
211 gs0046
 
Freehand
FreehandFreehand
Freehand
 
213 gim028
213 gim028213 gim028
213 gim028
 
Bilgisayar destekli reklam_ve_tasarim
Bilgisayar destekli reklam_ve_tasarimBilgisayar destekli reklam_ve_tasarim
Bilgisayar destekli reklam_ve_tasarim
 
Flash 2
Flash 2Flash 2
Flash 2
 
Grafik ve animasyon
Grafik ve animasyonGrafik ve animasyon
Grafik ve animasyon
 
213 gim196
213 gim196213 gim196
213 gim196
 
iste kadinlar
iste kadinlariste kadinlar
iste kadinlar
 
Fireworks 1
Fireworks 1Fireworks 1
Fireworks 1
 
Corel antetli zarfkagıt
Corel antetli zarfkagıtCorel antetli zarfkagıt
Corel antetli zarfkagıt
 
Fireworks 2
Fireworks 2Fireworks 2
Fireworks 2
 
7 kursunlaistiklalmarsi
7 kursunlaistiklalmarsi7 kursunlaistiklalmarsi
7 kursunlaistiklalmarsi
 
L’expression de i'nterrogation
L’expression de i'nterrogationL’expression de i'nterrogation
L’expression de i'nterrogation
 
Coreldraw Ders Notları
Coreldraw Ders NotlarıCoreldraw Ders Notları
Coreldraw Ders Notları
 
Playtime scarf
Playtime scarf Playtime scarf
Playtime scarf
 

Similar to 213 gim054 (20)

213 gim044
213 gim044213 gim044
213 gim044
 
213 gim082
213 gim082213 gim082
213 gim082
 
211 gs0118
211 gs0118211 gs0118
211 gs0118
 
213 gim020
213 gim020213 gim020
213 gim020
 
İleti̇şi̇m süreci̇ ve türleri̇
İleti̇şi̇m süreci̇ ve türleri̇İleti̇şi̇m süreci̇ ve türleri̇
İleti̇şi̇m süreci̇ ve türleri̇
 
90 kg00013
90 kg0001390 kg00013
90 kg00013
 
211 gs0108
211 gs0108211 gs0108
211 gs0108
 
211 gs0044
211 gs0044211 gs0044
211 gs0044
 
Sabit protezlerde model
Sabit protezlerde modelSabit protezlerde model
Sabit protezlerde model
 
Teknik resim 520 tc0014
Teknik resim 520 tc0014Teknik resim 520 tc0014
Teknik resim 520 tc0014
 
213 gim191
213 gim191213 gim191
213 gim191
 
211 gs0088
211 gs0088211 gs0088
211 gs0088
 
Renk
RenkRenk
Renk
 
213 gim298
213 gim298213 gim298
213 gim298
 
347 ch0013
347 ch0013347 ch0013
347 ch0013
 
581 msp052
581 msp052581 msp052
581 msp052
 
Optik kablolama
Optik kablolamaOptik kablolama
Optik kablolama
 
211 gs0107
211 gs0107211 gs0107
211 gs0107
 
10-Görüntü İşleme Cihazları
10-Görüntü İşleme Cihazları10-Görüntü İşleme Cihazları
10-Görüntü İşleme Cihazları
 
213 gim032
213 gim032213 gim032
213 gim032
 

More from Serdar Kılıçaslan (20)

Coreldraw x5_x6_Menüler
Coreldraw x5_x6_MenülerCoreldraw x5_x6_Menüler
Coreldraw x5_x6_Menüler
 
Photoshop ders notları
Photoshop ders notlarıPhotoshop ders notları
Photoshop ders notları
 
3D Studio_Max_part2
3D Studio_Max_part23D Studio_Max_part2
3D Studio_Max_part2
 
3 d studio_max_part1
3 d studio_max_part13 d studio_max_part1
3 d studio_max_part1
 
Palandoken belediyesi-sartname
Palandoken belediyesi-sartnamePalandoken belediyesi-sartname
Palandoken belediyesi-sartname
 
Tablo 6b-3
Tablo 6b-3Tablo 6b-3
Tablo 6b-3
 
Tablo 5
Tablo 5Tablo 5
Tablo 5
 
Ekrantemizleyici
EkrantemizleyiciEkrantemizleyici
Ekrantemizleyici
 
Easy gif animator
Easy gif animatorEasy gif animator
Easy gif animator
 
Cdgsx6 reviewers guide
Cdgsx6 reviewers guideCdgsx6 reviewers guide
Cdgsx6 reviewers guide
 
Photoshop cs6 yenilikler
Photoshop cs6 yeniliklerPhotoshop cs6 yenilikler
Photoshop cs6 yenilikler
 
2005 in en_iyileri
2005 in en_iyileri2005 in en_iyileri
2005 in en_iyileri
 
300mt den trkiyeyusuf
300mt den trkiyeyusuf300mt den trkiyeyusuf
300mt den trkiyeyusuf
 
10emir
10emir10emir
10emir
 
5 maymun
5 maymun5 maymun
5 maymun
 
4parast
4parast4parast
4parast
 
4 kare sinavi_1_
4 kare sinavi_1_4 kare sinavi_1_
4 kare sinavi_1_
 
3sey
3sey3sey
3sey
 
3heykelin hikayesi
3heykelin hikayesi3heykelin hikayesi
3heykelin hikayesi
 
1b
1b1b
1b
 

213 gim054

  • 1. T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) GRAFİK VE FOTOĞRAF ALANI HAREKETLİ KONULARIN ÇEKİMİ ANKARA 2007
  • 2. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;  Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır).  Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır.  Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.  Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşılabilirler.  Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır.  Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında satılamaz.
  • 3. İÇİNDEKİLER AÇIKLAMALAR ....................................................................................................................ii GİRİŞ ....................................................................................................................................... 1 ÖĞRENME FAALİYETİ– 1 ................................................................................................... 3 1. HAREKETLİ KONULARIN ÇEKİMİ................................................................................ 3 1.1. Fotoğrafta Hareketin Önemi ......................................................................................... 3 1.2. Konularına Göre Hareketli Fotoğraf Çekimleri ............................................................ 4 1.2.1.Fotoğrafın Amacı.................................................................................................... 4 1.2.2.Objenin Doğası ya da Yapısı .................................................................................. 5 1.2.3. Hareketin Türü ve Derecesi ................................................................................... 7 1.3. Hareketli Konularda Enstantane Kullanımı .................................................................. 9 1.3.1. Konu Hareketini Dondurma ................................................................................ 10 1.3.2. Konunun Hareketliliğinin Efektini Verme: ......................................................... 12 1.4. Hareketli Konularda Uygun Hızda (ISO) Film Kullanımı.......................................... 14 UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 15 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 16 ÖĞRENME FAALİYETİ– 2 ................................................................................................. 18 2. HAREKETLİ KONUYA HAREKET ETKİSİ VERİLMESİ............................................ 18 2.1. Düşük Enstantaneli Çekimlerin Fotoğrafa Etkisi........................................................ 18 UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 22 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 23 ÖĞRENME FAALİYETİ– 3 ................................................................................................. 25 3. MEKANA HAREKET ETKİSİ VERİLMESİ................................................................... 25 3.1. Konunun Mesafesi ile Hareket Yönü Arasındaki İlişki .............................................. 25 3.2. Konunun Mesafesi ile Hareket Hızı Arasındaki İlişki ................................................ 28 UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 31 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 32 MODÜL DEĞERLENDİRME .............................................................................................. 34 CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 35 KAYNAKLAR....................................................................................................................... 36 i
  • 4. AÇIKLAMALAR AÇIKLAMALAR MODÜLÜN KODU 213GIM054 ALAN Grafik ve Fotoğraf DAL/MESLEK Fotoğraf Çekim Elemanı MODÜLÜN ADI Hareketli Konuların Çekimi MODÜLÜN TANIMI Hareketli konuların çekim tekniğinin anlatıldığı öğrenme materyalidir. SÜRE 40/24 ÖNKOŞUL Bu modülün ön koşulu yoktur. YETERLİK Hareketli konuları tekniğine uygun çekebilecektir. MODÜLÜN AMACI Genel Amaç Uygun ortam sağlandığında hareketli konuları tekniğine uygun çekebileceksiniz. Amaçlar 1. Hareketli konuların fotoğrafını tekniğine uygun çekebileceksiniz. 2. Hareketli konuya hareket etkisi vererek tekniğine uygun fotoğraf çekebileceksiniz. 3. Mekana hareket etkisi vererek tekniğine uygun fotoğraf çekebileceksiniz. EĞİTİM ÖĞRETİM Donanım: Fotoğraf makinesi, film, konuya göre çeşitli ORTAMLARI VE çekim ekipmanları. DONANIMLARI Ortam: Modülün işleneceği ortamda, fotoğraf makinesi, gerekiyorsa hareketli araç bulunmalıdır. Öğrencilere dış mekanda çeşitli hareketli konularda fotoğraf çekme olanağı sağlanması, modülde beklenen yeterliklerin kazanılması açısından önemlidir. ÖLÇME VE Modülün içinde yer alan, her faaliyetten sonra verilen DEĞERLENDİRME ölçme araçları ile kazandığınız bilgileri ölçerek kendi kendinizi değerlendireceksiniz. Öğretmen, modülün sonunda, size ölçme aracı ( test, çoktan seçmeli, doğru-yanlış, vb. ) kullanarak modül uygulamaları ile kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek değerlendirecektir. ii
  • 5. GİRİŞ GİRİŞ Sevgili Öğrenci, Fotoğraf dediğimiz şey zamanı da katarsak içinde yaşadığımız zamanın üç boyutlu dünyanın iki boyutlu bir izdüşümüdür. Harekette durağan bir ortam olan fotoğrafta hareket doğrudan verilmez. Sadece hareket hissi uyandırılabilir. Fotoğraf karesi içinde anlatılmak istenen birçok konu arasında hareket etkisi de vardır. Fotoğrafta hareket etkisinin nasıl oluşturulduğu konusunda bu modül kaynak olacaktır. Bu modülde, fotoğrafta hareket etkisinin hangi ortamda, hangi araç ve gereçlerle, hangi tekniklerle kullanacağınızı öğreneceksiniz. 1
  • 6. 2
  • 7. ÖĞRENME FAALİYETİ– 1 ÖĞRENME FAALİYETİ– 1 AMAÇ Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda, uygun ortam sağlandığında hareketli konuların fotoğrafını tekniğine uygun çekebileceksiniz. ARAŞTIRMA Hareketli konular ile ilgili fotoğrafları internetten, çeşitli kaynaklardan ve sergilerden araştırarak arkadaşlarınızla paylaşın. 1. HAREKETLİ KONULARIN ÇEKİMİ 1.1. Fotoğrafta Hareketin Önemi İnsan gözünün baktığı her plana netleme yapabilme yetisi olduğu gibi hareketli, hızlı konuları takip edebilme ve net görme yetisi de vardır. Ancak hareket, durağan bir ortam olan fotoğrafta doğrudan verilemez. Hareket zaman içine yayılmış bir olaydır.Fotoğrafçı hareketi fotoğraflarında doğrudan veremese de hareket hissini bazı grafik yollarla uyandırılabilir.Bazı fotoğrafçılar hareketli konuyu dondurarak, net çekip, hareket hissinin uyandırılmasına engel olurlar.Hareket sembollerle verilir ve bu birkaç yolla yapılabilir. Fotoğrafçının hangi yolu ya da sembolü seçeceği şu şartlara bağlıdır Fotoğraf 1.1: John Starr (Dancers). Düşük obtüratör hızı sayesinde klasik balede dinamik hareketler elde eder.  Fotoğrafın amacı  Objenin doğası ve yapısı  Hareketin türü ve derecesi (objektif aksı ile konunun hareket yönünün yaptığı açı) Örneğin fotoğrafta bir insanın hareketli olduğu, çok kısa pozlama süresi ile ancak vücudunun almış olduğu pozisyonla gösterilebilir. 3
  • 8. İzleyici, beyninde depolanmış görüntülerden faydalanarak fotoğraftaki insanın ne yaptığını hemen anlar. Net bir fotoğrafta bir atın koştuğu dört ayağının da yerden kesilmiş hali ile gösterilebilir. Bu tür görüntüler ancak hareketin bir kanıtı olmakla birlikte hareket hissini veremez. Poz süresi uzatılarak hareketli konunun fotoğrafı çizmesi sağlandığında konunun sabit kısımları net, hareketli kısımları ise belli belirsiz çizgilerden oluşacaktır ve hareket hissi kazandıracaktır. 1.2. Konularına Göre Hareketli Fotoğraf Çekimleri 1.2.1.Fotoğrafın Amacı Fotoğrafçı, fotoğraflarında neyi söylemek istediğine karar verirken üç farklı yoldan birini seçebilir;  Hareketli konunun kendisini olabildiğince net bir şekilde vermek:Buna tipik bir örnek olarak, performansını ve vücut formunu incelemek amacıyla bir atletin fotoğrafının çekilmesini verebiliriz. Bu durumda her bir detayın olabildiğince net bir şekilde çekilip, hareketin durdurulması gerekir. Fotoğraf 1.2  Objenin hareket halinde olduğunu göstermek: Bu durumda "hareketin kanıtının" grafik olarak verilmesi gerekir. Böyle bir kanıt iki yolla elde edilebilir.  Sembollerle  Objenin pozisyonuyla(Burada önemli bir şart, objenin tanınabilirliğinin korunmasıdır.) 4
  • 9. Fotoğraf 1. 3 Fotoğraf 1.4  Gerçek obje ise sadece hareket ve hız gibi soyut kavramların verilebilecekleri bir ortam olarak kullanılır. Bu durumda sadece sembollerin kullanımı, konunun özü ve fotoğrafçının niyeti hakkında bilgi verir. Fotoğraf 1.5 1.2.2.Objenin Doğası ya da Yapısı Hareketin, hareket halindeki objenin fiziksel görünümü üzerindeki etkisi söz konusu olduğunda fotoğrafçı iki tür objeyi tanımak zorundadır.  Hareket halindeyken durağan haline farklılık gösteren objeler: Örnek: Bir ayağı yukarıda fotoğraflanmış bir insan muhtemelen yürüyor ya da koşuyordur. Yani hareket halindedir. Hayvanlar, kırılan dalgalar, rüzgârda eğilmiş ağaçlar gibi. Böyle durumlarda hareket, objenin fiziksel görünümündeki farklılıklarla belirgin hale geldiği için mutlaka grafik sembollerle anlatılması gerekmez. Fakat fotoğrafçı objenin görünümündeki değişikliğe katkısı olsun ve daha iyi anlatsın diye bir grafik sembolde kullanabilir. Örnek: Bir ayağı yukarıda bir atın, yönlü olarak hafifçe flulaştırılması gibi. Bu durumda fotoğrafçı koşmakta olan bir atın yönlü flulaştırılmış görüntüsünü verirken, atın net olduğu duruma göre, hareket halinde olduğunu daha güçlü bir şekilde anlatmaktadır. 5
  • 10. Fotoğraf 1. 6 Fotoğraf 1. 7  Hareket halindeyken de, durağan halindeyken de fiziksel durumları farklılık göstermeyen objeler: Örnekler; otomobil, uçak, tren, gemi, çoğu tür makine gibi. Bu durumda objelerin hareket halinde oldukları, görünümlerindeki farklılıktan anlaşılamayacağı için fotoğrafta sadece sembolik anlatımla verilebilir. Ama sık sık hareketin kanıtı dolaylı olarak ilave edilir. Örneğin, hareket halindeki bir otomobilin görünümü, durağan haline göre bir farklılık göstermese bile hareketin kanıtı arabanın arkasından yükselen bir toz bulutu gibi verilebilir. Bunun gibi, hızla giden bir sürat teknesinin baş ve kıçındaki dalgaların şekilleri ve su içindeki pozisyonu ve gövdesinin suyla olan ilişkisi bize hareket halinde mi yoksa, durağan mı olduğunu anlatır. Uçmakta olan bir uçak mutlaka hareket halinde olmasına rağmen net olarak fotoğraflandığında hız hissi uyandırmaz. 6
  • 11. Fotoğraf 1.8: Lois Greenfield 1.2.3. Hareketin Türü ve Derecesi Hareketin kanıtı hız hissi ile aynı şey değildir. Uçuş halindeki bir uçağın net fotoğrafı uçağın havada olduğu gerçeği, dolayısıyla hareketin kanıtıdır. Ama hız hissini uyandırmaz. Eğer hız hissinin verilmesi önemli ise, uçağın hareketinin sembolik olarak verilmesi gerekir. Yani kendisinin veya altındaki yer parçasının flulaştırılması gerekir. Bu tür bir fluluk olmadığı sürece, uçak hareket halinde olduğunu bilmemize rağmen, duruyormuş gibi gözükür. Bunun gibi, bir engelin üstünden atlamakta olan at herhalde hareket halindedir. Ancak fotoğraf çok net çekilirse, havada asılmış gibi algılanabilir. Hareket hissini uyandırabilmek için yorumun, belli bir miktar fluluk içermesi gerekir. Net bir fotoğraf ile yönlü flulaştırılmış bir fotoğraf arasındaki fark da şudur: Hareketin kanıtını içerebilir ya da içermeyebilir, fakat sadece ikincisi hız hissini iletebilir. Hız hissinin ikna edici bir şekilde iletilmesi için, fotoğrafçı hareketin derecesini göz önüne almak durumundadır. Bu konuda hareketin üç farklı hız miktarının bilinmesi gerekir.  Hareket o kadar yavaştır ki, hareket halindeki obje bütün detayları ile ve açıkça görülebilir. Örnekler, yürüyen insanlar, yavaş hızla giden yelkenliler, tekneler, rüzgarda sallanan ağaçlar ve rüzgarda sürüklenen bulutlar. Böyle durumlarda, genellikle net bir çekim gereklidir. Çünkü hareketin sembolik olarak kanıtı, yönlü flulukla verilirse, iletilecek olan hız hissi, objenin gerçekteki mevcut hızından daha fazla olacağından obje ile bağdaşmayacaktır. Böyle durumlarda hareketin kanıtı ya objenin görünümü ile (motorlu teknenin başında oluşan dalgaların şekli) verilebilir, ya da hareket halindeki bulutlarda olduğu gibi, objenin hareketi o kadar önemsizdir ki tamamı ile unutulabilir. 7
  • 12. Fotoğraf 1. 9 Fotoğraf 1.10 Fotoğraf 1. 11  Hareket o kadar hızlıdır ki obje bütün detaylarıyla görülemez. Örneğin, hareket eden atletler, uçan ve kaçan hayvanlar, yakın mesafeden geçen arabalar vb. verilebilir. Böyle durumlarda objenin özellikleri genellikle fotoğrafın hız hissinin uyandırılmasını gerektirir. Bu yüzden hareket, sembolik bir şekilde belirtilmelidir. Fotoğraf 1. 12 Fotoğraf 1. 13  Çok hızlı harekette, obje kısmen veya tamamen görünecek durumdadır. Örneğin, dönmekte olan uçak pervanesi, uçuş halindeki roketler vb. Bunları görüntülemek fotoğrafta bazı özel teknikler gerektirir. Meydana çıkan fotoğraflar da hiç doğal görünümlü olmaz. 8
  • 13. Fotoğraf 1.14 1.3. Hareketli Konularda Enstantane Kullanımı Fotoğraf makinesinin, saniyelerle ve saniyenin kesirleriyle işaretlenmiş bir kadranla kontrol edilen enstantane ayarı, diyafram açıklığı ile birlikte film üzerine ne kadar ışık düşeceğini belirler. Ama, daha da önemlisi, enstantane ayarı, hareketli ya da durağan konuların net ve keskin detaylı olarak mı yoksa belli bir izlenimi ifade edercesine bulanık olarak mı kaydedileceğini belirler. Obtüratör açıkken fotoğraf makinesinin hareket etmesiyle oluşabilecek istenmeyen titremelerden kaçınmak için, yeterince yüksek bir enstantane hızı kullanmalısınız. Eğer, makinenizi bir üç ayak üstüne oturtursanız, makinenin titreme tehlikesi ortadan kalkacağından, saniyeler süren uzun enstantaneler kullanabilirsiniz. Buna karşın makineyi elinizde tutuyorsanız genel kural, hiç değilse objektifinizin odak uzaklığına denk bir enstantane kullanın. Bu kuralın nedenlerinden biri objektiflerin uzunlaştıkça daha ağırlaşması, diğeri ise makinedeki en küçük hareketin objektifin uç noktası uzaklaştıkça daha fazla kaymaya sebep olmasıdır. Odak uzaklığı Enstantane hızı 50mm'lik objektif için 1/60 sn. ya da üstü 90-135mm'de 1/125 ya da üstü 250mm'de 1/250 ya da üstü Şekil 1.15 9
  • 14. 1.3.1. Konu Hareketini Dondurma Fotoğraf makinesiyle hareketin dondurulması için başvurulan iki yöntem vardır. Bunlardan biri, ani yoğun ışık veren flaş kullanımı; diğeri, hızlı bir enstantane kullanımıdır. Hareketi dondurmak için gerekli enstantane, konunuzun makinenize göre hareket yönüne de bağlıdır. Örneğin, makinenin tam üstüne doğru gelen ya da makineden uzaklaşan süratli bir otomobilin hareketi, objektifin görüş alanına paralel olarak yapılan bir hareket için gerekenden çok daha yavaş bir enstantaneyle dondurulabilir. Ayrıca, bir nesnenin hareketini yakalamak için, nesne fotoğraf makinesine ne kadar yakınsa, o kadar yüksek bir enstantaneye gerek vardır. Fotoğraf 1.16 Fotoğraf 1.17 Fotoğraf 1.18 Örneğin, koşan bir insanı çekerken, bütün ayrıntılarıyla "dondurulmuş" bir görüntü için 1/250 hatta 1/500’sn lik bir enstantane kullanılırsa çekim sırasında koşan insan figürü, objektifin görüş alanının bir ucundan diğer ucuna doğru çok hafif olarak hareket etmiş olacaktır. Sonuç, yine kesinlikle tanınabilir bir koşucudur; ama bu kez görüntü biraz bulanıktır ki, bu da hareket ve canlılık hissi yaratır. 10
  • 16. Her zaman, enstantane ile diyafram açıklığını birlikte dikkate almak zorundasınız. Aynı örneği kullanarak 1/500 sn de doğru poz için pozometreniz f4 verdiyse, 1/60 sn'de f11 kullanmanız gerekecektir. Bu durumda netlik derinliği önemli ölçüde artacak belki de dikkati dağıtan bir arka plan da netleşecektir. Fotoğraf 1.20 Fotoğraf 1.21 1.3.2. Konunun Hareketliliğinin Efektini Verme: Pan Yapma: Enstantaneyi yaratıcı bir şekilde kullanmanın başka bir yolu da "pan yapma", yani obtüratör açıkken fotoğraf makinesini hareket ettirmektir. Bunu yapmak için, 1/30 ya da 1/60 saniyelik bir enstantane seçin ve pozlandırma yaparken konuyu makinenize göre aynı konumda tutmaya çalışarak konunun hareketini makineyle izleyin. Hareket eden konu net görünecek; ama bütün hareketsiz nesneler (arka plan gibi) bulanık olacaktır. Fotoğraf 1.22 12
  • 17. Manuel pozlandırmalar: Havai fişekler gibi konularda, enstantaneyi B' ye ayarlayarak makineyi bir üçayak üstüne yerleştirin. Parmağınızı deklanşörden çekene kadar uzun bir poz süresince enstantane perdesi açık kalacaktır. Fotoğraf 1. 23 Makine titremesinin yaratıcılığı: Makine titremesi ilginç dokusal ve ışıksal etkiler yaparak fotoğrafınızı çekici kılar. Fotoğraf 1. 24 13
  • 18. 1.4. Hareketli Konularda Uygun Hızda (ISO) Film Kullanımı Hızlı hareket eden bir kişiyi veya objeyi çekmeye çalışırken harekette bulanıklık diye bilinen sonuç elde edilir. ISO 100 ISO 400 Fotoğraf 1.25: Hızlı hareket eden konuyu çekmek ISO 100 ISO 800 Fotoğraf 1.26Zoom objektif kullanırken Fotoğraf 1.27 Hareket eden araçları, aktif sporları ve diğer hareket eden konuları fotoğraflarken hareket bulanıklığından kaçınmanın yolu daha hızlı enstantane kullanmaktır. Kompakt makineyle enstantane üzerinde değişiklik yapamıyorsanız daha hızlı bir film kullanarak bunu başarabilirsiniz. Bu da daha yüksek ISO numaralı film demektir. 14
  • 19. UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ Aşağıdaki işlemleri tamamladığınızda hareketli konuların fotoğrafını tekniğine uygun çekebileceksiniz. İşlem Basamakları Öneriler  Çekim için gerekli malzemeleri temin  Çekim yapılacak konuya uygun film ediniz. seçmelisiniz.  Hareketli konuların çekiminde  Çekim yapacağınız konuyu belirleyiniz. makinenin sarsılmaması için tripot (üçayak) kullanılmalıdır.  Çekim yapacağınız mekânı belirleyiniz.  Çekilecek hareketli konuya olan mesafeyi belirleyiniz.  Konunun hareket hızını belirleyiniz.  Çekim yapacağınız konuya göre makinenizin ayarlarını yapınız.  Konunun hızına göre uygun enstantane değerini belirleyiniz.  Çekim yapacağınız konuya göre mesafenizi ayarlayınız.  Çekim yapacağınız konuya göre ışığınızı ayarlayınız.  Vizörden konuyu kadraj içinde tutarak izleyin.  Konunun hareketliliğinin en uygun anında  (pozisyonda) deklanşöre basınız. 15
  • 20. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Bu faaliyet sonunda kazandıklarınızı, aşağıdaki soruları cevaplandırarak ölçünüz. ÖLÇME SORULARI (Öğrenme faaliyetleri kapsamında aşağıdaki cümlelerde bazı önemli kelimelerin altı boş bırakılmıştır. Boş yerleri doğru kelimelerle doldurunuz.) 1. Fotoğrafta bir insanın hareketli olduğu, çok ………süresi ile ancak vücudunun almış olduğu pozisyonla gösterilebilir. 2. ……………… hareketli konunun fotoğrafı çizmesi sağlandığında konunun sabit kısımları net, hareketli kısımları ise belli belirsiz çizgilerden oluşacaktır ve hareket hissi kazandıracaktır. 3. Hareket hissini uyandırabilmek için yorumun, belli bir miktar ………… içermesi gerekir. 4. Fotoğraf makinesinin, saniyelerle ve saniyenin kesirleriyle işaretlenmiş bir kadranla kontrol edilen ……………………….., diyafram açıklığı ile birlikte film üzerine ne kadar ışık düşeceğini belirler. 5. Makinenizi bir ……………üstüne oturtursanız, makinenin titreme tehlikesi ortadan kalkacağından, saniyeler süren uzun enstantaneler kullanabilirsiniz. 6. Fotoğraf makinesiyle hareketin dondurulması için başvurulan iki yöntem vardır. Bunlardan biri, ani yoğun ışık veren ………………...; diğeri, hızlı bir ……………. kullanımıdır. 7. Enstantaneyi yaratıcı bir şekilde kullanmanın başka bir yolu da "……………", yani obtüratör açıkken fotoğraf makinesini hareket ettirmektir 8. Kompakt makineyle enstantane üzerinde değişiklik yapamıyorsanız daha hızlı bir film kullanarak bunu başarabilirsiniz. Bu da daha ……………. ISO numaralı film demektir. Not: Cevap anahtarı modülün sonundadır. DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevapladığınız sorularla ilgili öğrenme faaliyetlerini tekrarlayınız. 16
  • 21. DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ UYGULAMALI TEST Sizler de hareketli bir konu seçin ve istenilen kriterler doğrultusunda çekimini yaparak aşağıdaki ölçme kriterlerine göre işinizi değerlendiriniz. Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız becerileri EVET ve HAYIR kutucuklarına (X) işareti koyarak kontrol ediniz. DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ Evet Hayır Çekim için gerekli malzemeleri temin ettiniz mi? Çekim yapacağınız konuyu belirlediniz mi? Çekim yapacağınız mekânı belirlediniz mi? Çekilecek hareketli konuya olan mesafeyi belirlediniz mi? Konunun hareket hızını belirlediniz mi? Çekim yapacağınız konuya göre makinenizin ayarlarını yaptınız mı? Konunun hızına göre uygun enstantane değerini belirlediniz mi? Çekim yapacağınız konuya göre mesafenizi ayarladınız mı? Çekim yapacağınız konuya göre ışığınızı ayarladınız mı? Vizörden konuyu kadraj içinde tutarak izlediniz mi? Konunun hareketliliğinin en uygun anında (pozisyonda) deklanşöre bastınız mı? DEĞERLENDİRME Uygulama faaliyetinde kazandığınız davranışlarda işaretlediğiniz “EVET” ler kazandığınız becerileri ortaya koyuyor. ”HAYIR” larınız için ilgili faaliyetleri tekrarlayınız. Cevaplarınızın hepsi “EVET” ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz. 17
  • 22. ÖĞRENME FAALİYETİ- 2 ÖĞRENME FAALİYETİ– 2 AMAÇ Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda, uygun ortam sağlandığında hareketli konuya hareket etkisi vererek tekniğine uygun fotoğraf çekebileceksiniz ARAŞTIRMA Hareketli konuya hareket etkisi vererek tekniğine uygun fotoğraf karesinin yansıyabilmesi için gerekli ayarların neler olduğunu arkadaşlarınızla tartışınız. 2. HAREKETLİ KONUYA HAREKET ETKİSİ VERİLMESİ 2.1. Düşük Enstantaneli Çekimlerin Fotoğrafa Etkisi Enstantane, makinede filmin önünde bulunan metal, bez vb. maddeden yapılmış bir perdenin açılıp kapanma süresini belirler. Diyafram ise, film üzerine düşecek ışık miktarını ayarlamak için kullanılır. Her ikisinin ayarlanarak film üzerine belli bir miktar ışık düşürülme olayına pozlandırma denir. Bir filmin pozlanmasında enstantane ve diyafram ayarların ne kadar olacağını konunun ışık durumu belirler. Bu değerlerin birbiriyle olan bağlantılarından, hareket ederek fotoğrafçı, değerleri biri lehine azaltıp çoğaltabilir. Diyaframdan geçecek ışık miktarını ya da poz süresini artırmak, çekilen konunun alan derinliğinin artırılması ya da hareketinin dondurulması fotoğrafçının tercihine bağlıdır. Fotoğraf 2.1 18
  • 23. Fotoğraf .2.2 Düşük bir enstantane kullanarak hareket halinde olan bir insanın, hayvanın, aracın, dalgalı bir denizin ya da şelalenin bir zaman dilimi içersinde film üzerine düşeceğinden, konunun hareketsiz kısımları ya da yavaş hareket eden bölümleri net, hareketsiz bölümleri ise, hareket yönünde (hafif netsiz olarak) film üzerinde bir iz bırakacağından, fotoğrafımıza şiirsel ve estetik bir anlam kazandıracaktır.Düşük enstantanede anlatılmak istenen hareket halindeki objenin hareket hızının altındaki enstantane değeridir.Makineye paralel olarak yürüyen bir insanın 1/8 enstantane değerinde fotoğrafı çekilirse kişi tamamen netsiz çıkacaktır,1/15 enstantane değerinde aynı fotoğraf çekildiğinde elleri ve ayakları (vücudundan daha hareketli olan kısımlar) netsiz diğer yerler net çıkacaktır.1/60 enstantane değerinde bu fotoğraf çekildiğinde gerek insan gerekse tüm ortam net çıkacaktır. Makineye paralel koşan bir insan için 1/15 enstantane netsiz, 1/30 enstantane el ve ayaklar netsiz diğer bölgeler net, 1/125 enstantane değeri ise konunun tamamı net olarak elde edilirken, 1/500 ve üzeri enstantane değerinde hareketin bir anı dondurulur.O halde hareketi dondurmak, hareket halindeki objenin hareket hızının üstünde bir enstantane değeri kullanmaya bağlıdır. Bir şelalenin fotoğrafı 1/500 ve üzeri enstantane değerlerinde çekildiği zaman havada su tanecikleri dondurulurken 1/30 ve altındaki enstantane değerlerinde aralıksız bir bütün olarak akan bir kütle görüntü elde edilir. 19
  • 24. Fotoğraf 2.3 Fotoğraf 2.4 Hareketli konuların fotoğraflarının çekiminde uygulanan yöntemlerden biri de “panning” olarak adlandırılan tarama yöntemidir. Bu yöntem oldukça zor olmasına rağmen çok değişik görüntüler üretebilen bir yöntemdir. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta; makinemize 50 mm’lik bir objektif takıp tarama yapacağımız konunun hareket hızının gerçeğe yakın bir şekilde tespit edilmesidir. Bu yöntemde hareket halindeki objenin hareket hızında bir enstantane değeri kullanarak fotoğraf çekilir. Objenin arkasında konuyu olumsuz etkileyen öğelerin olmamasına dikkat edilmelidir. Fotoğraf 2.5 20
  • 25. Makinemizi bir tripota yerleştirdikten sonra yatay eksende rahat hareket edebilmesi için gerekli ayarlar yapılır. Vizörden objenin hareket seyri zihinsel olarak izlenir. Enstantane değeri objenin hareket hızına eş değerde ya da altında bir değer olarak ayarlanır. Obje makinenin görüş açısına girdiğinde vizörden takip edilir ve makinemiz konuya odaklanmış ve onun hızında hareket ederken deklanşöre basılır ve makine konuyla birlikte hareketine devam ettirilir. Perde açılıp kapandıktan sonra fotoğraf çekimi tamamlanmış olur. Deklanşöre basıldığı zaman refleks makinelerde vizörden hiçbir şey görülmeyeceği için önceden bu konuda denemeler yapmak gerekir. Konu içersinde hareketin dondurulması enstantane değerinin yükseltilmesi film üzerine düşecek ışık miktarını azaltacağından, yeterli ışık miktarını sağlayabilmek için diyafram değerinin azaltılması yani diyaframın açılması gerektiğini unutmayalım. Bir başka nokta ise kullandığımız objektifin odak uzunluğunun altındaki enstantane değerleri için mutlaka tripot kullanılması gerektiğidir. 21
  • 26. UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ Hareketli konuya hareket etkisi vererek tekniğine uygun fotoğraf çekme. İşlem Basamakları Öneriler  Çekim için gerekli malzemeleri temin ediniz.  Çekim yapacağınız konuyu belirleyiniz.  Çekilecek hareketli konuya olan mesafeyi belirleyiniz.  Konunun hareket yönünü belirleyiniz. ( ileri-geri/ sağa-sola gibi)  Konunun hareket hızını dikkate  Konunun hareket hızını belirleyiniz. almalısınız.  Konunun hareket etkisini verecek en uygun enstantaneyi belirleyiniz.  Makine titremesini önlemek için tripot  Düşük enstantaneli çekimlerde tripot kullanınız. kullanılmalıdır.  Vizörden konuyu kadraj içinde tutarak izleyiniz.  Konunun hareketliliğini verecek etkinin  Hareket etkisi için en uygun zamanı en uygun anında deklanşöre basınız. seçin. 22
  • 27. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Bu faaliyet sonunda kazandıklarınızı aşağıdaki soruları cevaplandırarak ölçünüz. ÖLÇME SORULARI (Öğrenme faaliyetleri kapsamında aşağıdaki cümlelerde bazı önemli kelimelerin altı boş bırakılmıştır. Boş yerleri doğru kelimelerle doldurunuz.) 1. …………….., makinede filmin önünde bulunan metal, bez vb. maddeden yapılmış bir perdenin açılıp kapanma süresini belirler. 2. ………………… ise, film üzerine düşecek ışık miktarını ayarlamak için kullanılır. Her ikisinin ayarlanarak film üzerine belli bir miktar ışık düşürülme olayına ……………… denir. 3. Makineye paralel olarak yürüyen bir insanın 1/8 enstantane değerinde fotoğrafı çekilirse kişi tamamen ……………. çıkacaktır. 4. Hareketli konuların fotoğraflarının çekiminde uygulanan yöntemlerden biride “………..” olarak adlandırılan tarama yöntemidir. 5. Konu içersinde hareketin dondurulması enstantane değerinin yükseltilmesi film üzerine düşecek ışık miktarını azaltacağından, yeterli ışık miktarını sağlayabilmek için diyafram değerinin ……………….gerekir. Not: Cevap anahtarı modülün sonundadır. DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevapladığınız sorularla ilgili öğrenme faaliyetlerini tekrarlayınız. 23
  • 28. DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ UYGULAMALI TEST Aşağıda listelenen davranışları, davranışlarınızın her birinde uyguladıysanız EVET, uygulayamadıysanız HAYIR kutucuklarını işaretleyiniz. Hareketli konuya hareket etkisi vererek tekniğine uygun fotoğraf çekmek. Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız becerileri EVET ve HAYIR kutucuklarına (X) işareti koyarak kontrol ediniz. GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR Evet Hayır Çekim için gerekli malzemeleri temin ettiniz mi? Çekim yapacağınız konuyu belirlediniz mi? Çekilecek hareketli konuya olan mesafeyi belirlediniz mi? Konunun hareket yönünü belirlediniz mi? ( ileri-geri/ sağa-sola gibi) Konunun hareket hızını belirlediniz mi? Konunun hareket etkisini verecek en uygun enstantaneyi belirlediniz mi? Makine titremesini önlemek için tripot kullandınız mı? Vizörden konuyu kadraj içinde tutarak izlediniz mi? Konunun hareketliliğini verecek etkinin en uygun anında deklanşöre bastınız mı? DEĞERLENDİRME Uygulama faaliyetinde kazandığınız davranışlarda işaretlediğiniz “EVET” ler kazandığınız becerileri ortaya koyuyor. ”HAYIR” larınız için ilgili faaliyetleri tekrarlayınız. Cevaplarınızın hepsi “EVET” ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz. 24
  • 29. ÖĞRENME FAALİYETİ- 3 ÖĞRENME FAALİYETİ– 3 AMAÇ Mekana hareket etkisi vererek tekniğine uygun fotoğraf çekebileceksiniz. ARAŞTIRMA Mekana hareket etkisi vererek tekniğine uygun fotoğraf karesinin yansıyabilmesi için gerekli ayarların neler olduğunu arkadaşlarınızla tartışınız. 3. MEKANA HAREKET ETKİSİ VERİLMESİ 3.1. Konunun Mesafesi ile Hareket Yönü Arasındaki İlişki Fotoğrafını çekeceğiniz konuların hareket hızlarını hesap ederken, hareket yönüne de dikkat etmeniz gerekir. Örneğin cepheden size doğru gelen bir otomobilin yer değiştirişi fazla değildir. Halbuki aynı otomobilin sağdan sola veya soldan sağa doğru hareketinde yer değiştirişi çok daha fazladır. Otomobilin hızı her iki şekilde de aynı olmakla beraber karşınızda yer değiştiriş bakımından farklı bir durum meydana gelmiştir ki bu da seçilecek obtüratör hızının yani enstantanenin saptanmasında büyük rol oynar. Hareketli konuların fotoğraflarının çekiminde enstantane ayarını, fotoğrafta hareketin belli olmayacağı kadar kısa bir süre seçmelidir. Çünkü çok hızlı hareket eden bir konunun fotoğrafını çekerken, düşük hızda bir enstantane kullanılırsa, objektifin açık kaldığı süre içinde konu yer değiştirecek ve bu nedenle film üzerinde hareket hali dolayısıyla net olmayan bir görüntü elde edilecektir. Buna karşılık enstantane konunun hareketiyle orantılı olarak ayarlanırsa, objektifin açık kaldığı süre içinde konu hareket halinde olsa bile, objektifin açık kalış süresi o kadar kısa olacaktır ki, ancak o zaman parçası anındaki konunun durumu saptanacak, dolayısıyla net bir görüntü elde edilecektir. 25
  • 30. Fotoğraf 3.1 Fotoğraf 3.2 Fotoğraf 3.3 26
  • 31. Fotoğraf 3.4 Fotoğraf 3.5: Birçok durumda böyle hızlı hareket eden konuların bir ölü zamanı, yani çok kısa da olsa hareketsiz oldukları bir zaman vardır. Onu bulup fotoğrafı o anda çekmek çok büyük bir avantajdır. Örneğin, en yüksek noktasına gelmiş bir salıncak bir an durur ve ondan sonra aşağıya düşmeye başlar ya da yüksek atlamada sırıkla atlayan bir alet, barın öteki tarafında düşmeden önce, bir an tepede kalır. Bu an çok kısa da olsa onu bulup tespit etmek işten bile değildir. Bütün mesele kısa bir obtüratör hızı kullanmaktır. Fakat bazı durumlarda obtüratör hızının çok kısa olması, fotoğrafa olağan dışı bir görüş verir. Örneğin, dans eden bir balerin elbisesinin eteklerinin hafif flu dalgalar vermesi, fotoğrafa bir canlılık verir. Tersi ise dik, sert bir hava verir. Fotoğraf 3.6 Fotoğraf 3.7 27
  • 32. Muhtelif hareketli konuların fotoğraflarının çekiminde enstantane değerlerinin saptanmasında başlangıç noktası olabilecek bir tablo veriyoruz. Tablonun kullanılması: mesela saatte 9-18 km hızla giden bir bisikletlinin fotoğrafının çekilmesi isteniyor. Kullanılan makine F. 50 mm ve konu-makine mesafesi,  50 metre olduğunda hareket yönüne göre 1/10, 1/25, 1/50  25 metre olduğunda hareket yönüne göre 1/25, 1/50, 1/100  10 metre olduğunda hareket yönüne göre 1/50, 1/100, 1/250  5 metre olduğunda hareket yönüne göre 1/100, 1/250, 1/500 enstantane değerleri kullanılır. Kullanılan makine F. 105 mm ise ve konu-makine mesafesi  100 metre olduğunda hareket yönüne göre 1/10, 1/25, 1/50  50 metre olduğunda hareket yönüne göre 1/25, 1/50, 1/100  20 metre olduğunda hareket yönüne göre 1/50, 1/100, 1/250  10 metre olduğunda hareket yönüne göre 1/100, 1/250, 1/500 enstantane değeri kullanılır. 3.2. Konunun Mesafesi ile Hareket Hızı Arasındaki İlişki Hareket duygusu göreceli bir duygudur. Yerden bakıldığında beş mil yukarda saatte 900km/saat hızla giden uçak, havada duruyormuş gibi algılanabilir. Ancak yanımızdan 1/10 hızla geçen bir otomobil, bize daha hızlı gelebilir. Algılamadaki bu farklılığın sebebi göreceli hızlardaki farktan kaynaklanır. Göreceli hızın diğer bir adı da açısal hızdır. Hareket eden bir cismin, hareket halindeki bir objeye yaklaştıkça, objenin hızı daha hızlanmış gibi algılanır. Uzaklaştıkça da bunun tersi görülür. Açısal hız aynı zamanda bize yaklaşmakta olan bir otomobilin belli bir noktada bakış aksımıza 90 derecelik bir çizgi üzerinde hareket eden bir otomobilden neden daha yavaşmış gibi algılandığını da açıklar. Bu olay yüzünden bazı hareketler objelerin hareketlerini dondurabilecek minimum obtüratör hızlarını veren tablolar üç farklı değer vermek zorundadır. Bu farklı değerler belli bir noktada hareketli objenin bakış açısına göre hareket yönünün üç farklı konumundan kaynaklanır.  Objektif aksına paralel  Objektif aksına 45 derece  Objektif aksına 90 derece 28
  • 33. 24mm 50mm 200mm mesafe 3 metre Şekil 3.8 : Objektifin odak uzaklığı Kural olarak objenin hareketinin yönünün objektif aksına olan 90 derecelik açısından objektif aksına paralel duruma döndükçe hareketi dondurmak için gerekli olan obtüratör hızı yavaşlar. f:22 f:5,6 f:2,8 mesafe 3 metre Şekil 3.9: Net alan derinliği, diyafram kısıldıkça artar, açıldıkça azalır. 29
  • 34. 7 metre 3 metre 1 metre Şekil 3.10 : Cismin uzaklığı 30
  • 35. UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ Mekana hareket etkisi vererek tekniğine uygun fotoğraf çekme. İşlem Basamakları Öneriler  Çekim için gerekli malzemeleri temin ediniz.  Çekim yapacağınız konuyu belirleyiniz.  Çekilecek hareketli konuya olan mesafeyi belirleyiniz.  Konunun hareket yönünü belirleyiniz. ( ileri-geri/ sağa-sola gibi)  Konunun hareket hızını belirleyiniz.  Konu hareket hızı ve mekan hareket  Farklı enstantane değerlerinde çekimler etkisine (verilmek istenen efekt) göre yaparak aradaki farklılıkları yavaş bir enstantane hızını belirleyiniz. karşılaştırınız.  Vizorden konuyu kadraj içinde tutarak  Konunun kadrajda kalma süresini izleyiniz. kontrol ediniz.  Konunun hareket yönünde makine ile birlikte hareket ediniz.(bedenimiz veya bir araç yardımı ile)  Konu ile birlikte aynı yönde hareket ederken konuyu kadraj içinde tutarak deklanşöre basınız ve makine ile birlikte konuyu kadraj içinde tutacak şekilde hareketi devam ettiriniz.  Perde (obtüratör) kapandığında konunun hala kadraj içinde olduğunu gözle kontrol ediniz. 31
  • 36. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Bu faaliyet sonunda kazandıklarınızı aşağıdaki soruları cevaplandırarak ölçünüz. ÖLÇME SORULARI Öğrenme faaliyetleri kapsamında aşağıdaki cümlelerde bazı önemli kelimelerin altı boş bırakılmıştır. Boş yerleri doğru kelimelerle doldurunuz. 1. Fotoğrafını çekeceğiniz konuların hareket hızlarını hesap ederken, …………………… de dikkat etmeniz gerekir. 2. Kullanılan makine F. 105 mm ise ve konu-makine mesafesi, …………… olduğunda hareket yönüne göre 1/25, 1/50, 1/100 3. Göreceli hızın diğer bir adı da ……………… 4. …………………… bize yaklaşmakta olan bir otomobilin belli bir noktada bakış aksımıza 90 derecelik bir çizgi üzerinde hareket eden bir otomobilden neden daha yavaşmış gibi algılandığını da açıklar. 5. Kural olarak objenin hareketinin yönünün objektif aksına olan 90 derecelik açısından objektif aksına paralel duruma döndükçe hareketi dondurmak için gerekli olan obtüratör hızı ………………... Not: Cevap anahtarı modülün sonundadır. DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevapladığınız sorularla ilgili öğrenme faaliyetlerini tekrarlayınız. 32
  • 37. DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ UYGULAMALI TEST Mekana hareket etkisi vererek tekniğine uygun fotoğraf çekebileceksiniz. Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız becerileri EVET ve HAYIR kutucuklarına (X) işareti koyarak kontrol ediniz. DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ Evet Hayır Çekim için gerekli malzemeleri temin ettiniz mi? Çekim yapacağınız konuyu belirlediniz mi? Çekilecek hareketli konuya olan mesafeyi belirlediniz mi? Konunun hareket yönünü belirlediniz mi? ( ileri-geri/ sağa-sola gibi) Konunun hareket hızını belirlediniz mi? Konu hareket hızı ve mekan hareket etkisine (verilmek istenen efekt) göre yavaş bir enstantane hızını belirlediniz mi? Vizörden konuyu kadraj içinde tutarak izlediniz mi? Konunun hareket yönünde makine ile birlikte hareket ettiniz mi?(bedenimiz veya bir araç yardımı ile) Konu ile birlikte aynı yönde hareket ederken konuyu kadraj içinde tutarak deklanşöre basıp ve makine ile birlikte konuyu kadraj içinde tutacak şekilde hareketi devam ettirdiniz mi? Perde (obtüratör) kapandığında konunun hala kadraj içinde olduğunu gözle kontrol ettiniz mi? DEĞERLENDİRME Uygulama faaliyetinde kazandığınız davranışlarda işaretlediğiniz “EVET” ler kazandığınız becerileri ortaya koyuyor. ”HAYIR” larınız için ilgili faaliyetleri tekrarlayınız. Cevaplarınızın hepsi “EVET” ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz. 33
  • 38. MODÜL DEĞERLENDİRME MODÜL DEĞERLENDİRME Hareketli Konuların çekimi modülü, faaliyetleri ve araştırma çalışmaları sonunda kazandığınız bilgilerin ölçülmesi ve değerlendirilmesi için öğretmeniniz size ölçme aracı uygulayacaktır. Bu değerlendirme sonucuna göre bir sonraki faaliyeti uygulamaya geçebilirsiniz. Kalabalık bir caddeye gidiniz; mekana ve konuya hareket etkisi verecek fotoğraf çekimleri yapınız. Çalışmalarınızı aşağıdaki değerlendirme ölçütlerine göre değerlendiriniz. Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız becerileri EVET ve HAYIR kutucuklarına (X) işareti koyarak kontrol ediniz. DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ Evet Hayır Çekim için gerekli malzemeleri temin ettiniz mi? Çekim yapacağınız konuyu belirlediniz mi? Çekilecek hareketli konuya olan mesafeyi belirlediniz mi? Konunun hareket yönünü belirlediniz mi? ( ileri-geri/ sağa-sola gibi) Konunun hareket hızını belirlediniz mi? Konu hareket hızı ve mekan hareket etkisine (verilmek istenen efekt) göre yavaş bir enstantane hızını belirlediniz mi? Vizörden konuyu kadraj içinde tutarak izlediniz mi? Konunun hareket yönünde makine ile birlikte hareket ettiniz mi?(bedenimiz veya bir araç yardımı ile) Konu ile birlikte aynı yönde hareket ederken konuyu kadraj içinde tutarak deklanşöre basıp ve makine ile birlikte konuyu kadraj içinde tutacak şekilde hareketi devam ettirdiniz mi? Perde (obtüratör) kapandığında konunun hala kadraj içinde olduğunu gözle kontrol ettiniz mi? DEĞERLENDİRME Uygulama faaliyetinde kazandığınız davranışlarda işaretlediğiniz “EVET” ler kazandığınız becerileri ortaya koyuyor. ”HAYIR” larınız için ilgili faaliyetleri tekrarlayınız. Cevaplarınızın hepsi “EVET” ise bir sonraki modüle geçiniz. 34
  • 39. CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI ÖĞRENME FAALİYETİ- 1 1- Kısa pozlama 2- Poz süresi uzatılarak 3- Fluluk 4- Enstantane ayarı 5- Üçayak 6- Flaş kullanımı, enstantane 7- Pan yapma 8- Yüksek ÖĞRENME FAALİYETİ- 2 1- Enstantane 2- Diyafram, pozlandırma 3- Netsiz 4- Panning 5- Azaltılması ÖĞRENME FAALİYETİ- 3 1- Hareket yönüne 2- 50 metre 3- Açısal hızdır 4- Açısal hız 5- Yavaşlar 35
  • 40. KAYNAKÇA KAYNAKLAR  http://www.fotograf.web.tr/yazi.php?ne=oku&baslik=HAREKETLİ%20KONU %20ÇEKİMİ  http://www.fotokritik.com/fotoegitim/  http://www.alinweb.com/fotografcilik/05.htm  http://www.fotoport.com/faydalibilgiler/fuji006.asp  http://www.fotografya.gen.tr/  http://ilef.ankara.edu.tr/fotograf/galeri/index.php  comufot.comu.edu.tr/notlar/temelfotbilgisi.doc 36