2. “Açıkça Söyleyin!” kampanyası araçta yolcu olan
gençleri, sürücünün emniyetli bir şekilde araç
kullanmadığı hallerde, bunu açıkça söylemeye
teşvik etmek.
3. Genellikle gençler, güvenli olmayan
sürücülüğü destekleyen grup baskısı
yüzünden bunu söylemezler. Araştırmalar,
yolcuların sürücü üzerinde oluşturabileceği
olumlu etkilerin kazaları azaltabileceğini
göstermiştir.
4. “Açıkça Söyleyin!” kampanyasının hedef
grubu, akşamları, gece ve hafta sonları araçta
yolcu olarak seyahat eden 16–19 yaş arası
gençlerdir. Amaç, örneğin sürücü çok hızlı ya
da alkol veya uyuşturucu etkisi altında araç
kullandığında gençleri sürücüye daha dikkatli
olmasını söylemek konusunda teşvik
etmektir.
5. Gençlerin çoğunun güvenli ve riskli
sürücülüğün ne olduğunu bildiği ve tehlikeli
araç kullanmaktan hoşlanmadıkları kabul
edilmiştir. Grup baskısı genellikle güvenli
olmayan sürücülük hakkında konuşma
cesaretini kırar ve böylece (ciddi) kaza
riskini artırır.
6. “Açıkça Söyleyin!” kampanyası, grup baskısına
karşı eyleme geçerek bu olumsuz normu
güvenli ve sorumlu sürücülük yönünde,
sosyal olarak kabul gören olumlu bir baskıya
dönüştürmek istemektedir.
7. Bilginin yayılması, mevcut ihtiyaçlara ve
isteklere yönelik satış ve pazarlama
prensiplerine dayanmaktadır. Esas olarak,
açıkça söylenmesinde sakınca olmayan
olumlu bir mesajın iletilmesini
amaçlamaktadır. Ahlak dersi veren ve korku
uyandıran mesajlardan kaçınılır.
8. Bilgilendirme ve farkındalığı artırma mesajları
okul ziyaretleriyle ve kontrol görevlerinde
bilgilendirme masalarıyla, video film ve
tişörtlerle yayılmaktadır. Bilgilendirme
masalarına katılım gönüllüdür.Trafik
denetimleri bilgiyi desteklemektedir.
9. Amaç bir yandan zaten açıkça konuşmak
yönünde olumlu tutum sahibi olan gençleri
desteklemek diğer yandan da muhtemelen
kampanyanın bilgilendirme bölümünden
etkilenmeyecek olanları kontrol ederek onlara
yaptırım uygulamaktır.
10. Açıkça Söyleyin!” Kampanyasının açıkça
tanımlanmış bir hedef grubu ve amacı
vardır, kampanya ve denetimi birleştirir ve
sosyal yaşamın kampanyayla etkilenmeye
açık olan bir yönüne işaret eder.
11. Kampanyanın öncelikli hedef grubu,
özellikle hafta sonlarında araçta yolcu
olarak seyahat eden 16 ila 19 yaş arası
gençlerdir.
Türkiye‟de2011 yılı itibarı ile 74 724 000
kişi yaşamaktadır.
Bu nüfusun %10u 16–19 yaş grubundadır.
12. Kampanyanın yöneldiği güvenli olmayan
sürücülük türleri temelde kırmızı ışık ihlali,
hız ve alkollü araç kullanmaktır. Ciddi
kazaların büyük bir bölümüne bu
davranışlar neden olmaktadır.
13. 2009 yılında
Ölümlü Maddi Hasarlı
Ölü Yaralı
KAZALAR Yaralanmalı Kaza Kaza
83 4.314
KOCAELİ 2.338 4.346
TÜRKİYE
2.969 160.744
TOPLAMI 91.514 172.649
2010 yılında
Ölümlü Maddi Hasarlı
Ölü Yaralı
KAZALAR Yaralanmalı Kaza Kaza
69 4.264
KOCAELİ 2.372 4.271
TÜRKİYE
2.738 171.475
TOPLAMI 97.412 162.573
14. Yaralanmalı kazaların sayısı, mesai günlerinde
(Pazartesiden Perşembeye) hafta
sonlarındakinden (Cuma, Cumartesi, Pazar)
daha yüksektir.
15. Ölümlü kazaların sayısı ise hafta sonlarında
mesai günlerindekinden daha yüksektir. Bu
nedenle trafik kazasında ölme riskinin hafta
sonlarında mesai günlerindekinden daha
yüksek olduğu kabul edilebilir, diğer bir
deyişle hafta sonları meydana gelen kazalar,
diğer günlerdeki kazalardan daha ciddi
görünmektedir (Cuma akşamları hafta
sonunun başlangıcı olduğundan ve “hafta
sonu tipi” kazalar meydana geldiğinden Cuma
günü, mesai günlerinden çıkarılmıştır).
16. Ölen ve yaralanan yolcuların oranı da (araç
içinde ölen ya da yaralanan bütün kişilerle
karşılaştırıldığında) hafta sonlarında mesai
günlerindekinden daha fazladır. Ölen veya
yaralanan araç yolcuları hakkında gün ve yaşa
göre bilgi bulunmamaktadır.
17. Ülkemizde 2009 ve 2010 yılında ortalama
olarak 95 000 trafik kazası meydana gelmiş,
bu kazalarda 2 800 kişi hayatını kaybetmiş,
165 000 kişi yaralanmıştır.
18. Kocaeli de 2009 ve 2010 yılında ortalama
olarak 2 350 trafik kazası meydana gelmiş,
bu kazalarda 75 kişi hayatını kaybetmiş, 4
290 kişi yaralanmıştır.
19. Kazalardan en fazla etkilenenlerin araç
içindeki yolcular olduğu tespit edilmiştir.
20. Bu yüzden kampanya konusu “Açıkça
Söyleyin!” olarak belirlenmiştir.
21. Amaç, onlu yaşlardaki gençler arasında
güvenli ve sorumlu sürücülüğe yönelik sosyal
normları desteklemektir. Sosyal normlar
davranış için önemlidir, bu nedenle güvenli
sürücülük için sosyal bir normun özellikle
yolcularla seyahat ederken güvenli şekilde
araç kullanan gençlerin oranını artırması
beklenmektedir.
22. “Açıkça Söyleyin!” kampanyasının etkilerinin
zamanla artacağına inanılmaktadır. Azalma
oranları, kampanya öncesi zaman dilimi
olarak alınan 2009-2010 dönemlerindeki
kaza istatistikleri dikkate alınarak
değerlendirilmelidir. Bu çalışma sayesinde bir
kazanın dahi azalması başarı olarak
değerlendirilmelidir.
23. Yapılan bir çalışmalar, “Açıkça Söyleyin!”
kampanyasının tehlikeli sürücülük hakkında
görüş beyan etmek konusunda kendine
güvenme ve motivasyon yönünden olumlu bir
etkiye sahip olduğunu göstermiştir.
24. Bu çalışmada kampanyanın ikinci aşamasında
bir anket çalışması yapılmıştır. Kampanya,
özellikle kadınlar ve bu konuda görüşünü
daha sık açıkça söyleme yanlısı olanlar
tarafından genellikle olumlu
değerlendirilmiştir.
25. Ankete cevap verenlerin yaklaşık %50‟si, araç
yolcularının maruz kaldığı riskin daha fazla
farkındadır ve açıkça konuşmanın daha kabul
edilebilir olduğunu düşünmektedir. Yaklaşık üçte
ikisi, güvenli olmayan sürücülük hakkında daha
sık konuşacağına inandığını, yaklaşık üçte biri ise
başka ulaşım yollarını daha sık tercih edeceğini
belirtmiştir. Bu rakamlar, kadınlarda erkeklerden
daha yüksektir. Ayrıca, sürücünün erkek olması
halinde yolcunun kadın olma ihtimali erkek
olmasına nazaran daha sık rastlanan bir
durumdur. Bu sonuçlar, gerçek davranışı değil
davranışsal niyeti göstermektedir.
26. Kampanya, yolcuları güvenli olmayan
sürücülerle seyahat etmelerinin önüne
geçmek ya da denetim sayesinde sürücülerin
kırmızı ışık ihlali hızlı ya da alkol etkisi
altında araç kullanma cesaretini kırarak etkide
bulunmuş olabilir. Bu faktörler detaylı olarak
incelenmemiştir.
27. Bu kampanya sayesinde konuşma ile
engellenecek kazaların ekonomiye
sağlayacağı katkı büyük olacaktır.Ayrıca kaza
sonucu hayatını kaybeden veya iş göremez
durumda olanlarda düşünüldüğünde başarı
büyük olacaktır.
28. Hedef gruptaki gençler arasında kampanyaya karşı
olumlu tutumlar olduğu görülmüştür. Önceki
araştırmalar, bireyin niyetinin, niyet edilen davranışta
bulunma olasılığını artırdığını göstermiştir ve bu
kendi kendine söz verme durumu (“Açıkça Söyleyin!”
kampanyasının bir sonucu olarak artmış olan) açıkça
konuşmaya katkı sağlayan önemli bir faktör olarak
ortaya çıkmaktadır. Ergenlerin güvenli olmayan
sürücülüğü destekleyen grup baskısına karşı koymak
konusunda teşvik edilmesi, örneğin kendine olan
güveninin artması ya da diğer faaliyetlerde güvenlikle
ilgili konuların daha fazla farkında olması gibi, başka
olumlu etkilerde bulunmuş olabilir.
29. Yapılan çalışma, öğrencilerin yaklaşık
2/3‟ünün tehlikeli şekilde araç kullanan
sürücüleri etkilemek konusunda daha
kendilerinden emin olduklarını ve trafikte
yaralanma riski konusunda daha fazla
düşündüklerini göstermiştir.
30. Yapılan çalışma, çeşitli yıllarda kazalar üzerinde artan
etkileri göstermiştir. Etkilerin, en azından kısmen
tutumlar ve sosyal normlardaki değişikliklere bağlı
olduğu varsayılmıştır. Tutumlar ve sosyal normlar
genellikle zaman içinde tutarlılık gösterirler. Artan
özgüven daha fazla açık konuşmaya, daha fazla açık
konuşma ise daha fazla özgüvene neden olduğu
zaman kendi kendini denetleme etkisi de ortaya
çıkabilir. Bu, tutum / norm değişikliklerine
atfedilebilen etkileri açıklayabilir ancak eşlik eden
denetimin etkilerini açıklayamaz. Denetim ise,
muhtemelen ulaşılan seviyenin gerisine düşmemek
için gereklidir. Bu varsayımların geçerli olup olmadığı
detaylı olarak gösterilmemiştir.
31. “Açıkça Söyleyin!” kampanyası, ilk olarak
kazalarda büyük ölçüde azalmanın
düşünüldüğü Derince Anadolu Lisesinin
bulunduğu Derince Kocaeli de
uygulanmıştır.Bu kampanyanın etkileri için
birkaç yıl uygulanması ön görülmektedir.
32. Trafik denetimleri, bu önlemin bir parçasıdır.
Diğer trafik güvenliği kampanyalarıyla ilgili
araştırmalara dayanarak, “Açıkça Söyleyin!”
kampanyası denetimle birleştirilmemiş
olsaydı etkisinin daha az olacağı kabul
edilebilir.
33. Eğer başka bölgelere veya ülkelere aktarılacak
olursa “Açıkça Söyleyin!” kampanyasının
başarısı, o bölgedeki gençlerin ifade edebilme
derecesine, kampanyanın tekrarlanma
sayısına ve etkili denetim önlemleriyle
bütünleşip bütünleşmediğine bağlı olacaktır.
34. “Açıkça Söyleyin!” kampanyası birkaç yıl
uygulanmalıdır
Mesajı yaymak için kullanılan medya, esas
olarak filmler, kişisel iletişim, tişörtler ve
diğer kampanya unsurları oluşturmuştur.
“Açıkça Söyleyin!” kampanyası, genellikle
tehlikeli biçimde araç kullanmaya neden olan
grup baskısı hakkında bilgilendirme ve
farkındalığı artırma kampanyasıdır.
35. Yolcu olarak seyahat eden gençleri açıkça
konuşmaya ve sürücüyü daha dikkatli olması
için uyarmaya teşvik eder.
Bu nedenle “Açıkça Söyleyin!” kampanyası,
yenilikçi bir kampanya olarak
sınıflandırılabilir. Aslında çoğu yol güvenliği
kampanyası doğrudan hedef gruba yöneliktir.
36. Hedef gruptaki muhtemel etkileyicileri
etkileme çabası fazla karmaşık görünse de
“Açıkça Söyleyin!” kampanyası, bu yaklaşımda
başarı sağlanabilirse güçlü bir etki
yaratacağını ispatlayacaktır.
37. Akranlardan gelen bir mesaj, gerçekte
makamlardan (yol güvenliği otoriteleri gibi)
gelen bir mesajdan daha farklı
algılanmaktadır. Hedef grupta farklı, daha
güçlü bir etkiye sahip olduğu açıktır.
38. Ayrıca kampanya ucuzdur ve ticari pazarlama
prensiplerini kullanmakta; (güvenli sürücülük
için) mevcut ihtiyaçlara yönelmektedir. Mesaj
açık ve tek anlamlıdır, belirli bir davranış
şekline yönelmiştir (açıkça konuşma) ve ahlak
dersi verir nitelikte değildir. Açıkça söyleyin
kampanyası birkaç yıldır uygulanmalıdır, son
ama önemli bir nokta ise bu kampanya ile
denetim faaliyetinin birleştirilmesidir.
39. “Açıkça Söyleyin!” kampanyası bilgiyi ve
denetimi birleştirmektedir.
Denetim, iletişim faaliyetlerine destek olur.
40. “Açıkça Söyleyin!” kampanyasının yenilikçi
özelliği, hedef gruba ulaşma yolunun,
doğrudan doğruya değil mesaj savunucuları
üzerinden olmasıdır
41. www.trafik.gov.tr internet sitesinden trafik
kaza istatistikleri
www.trafik.gov.tr internet sitesinden AB üyesi
ülkelerde karayolu güvenliğinde en iyi
uygulamaların özeti ve yayın serisi – „‟Eğitim
ve Kampanyalar‟‟ konulu rapor
http://tr.wikipedia.org Türkiyenin genel
nüfus sayımı
