1. SỞ Y TẾ TP.HỒ CHÍ MINH
BỆNH VIỆN HÙNG VƯƠNG
_____________________________________
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
_______________________________________________________________
HƯỚNG DẪN
Qui trình lấy máu cuống rốn
(Ban hành kèm theo Quyết định số /QĐ-BVHV ngày 23/5/2014
của giám đốc bệnh viện Hùng Vương)
____________________________
1. MỤC ĐÍCH
Đánh giá tình trạng cân bằng kiềm toan của máu cuống rốn tại thời điểm sanh
nhằm hồi cứu lại sức khỏe thai lúc chuyển dạ.
2. CHỈ ĐỊNH LẤY MÁU CUỐNG RỐN
- Chỉ số Apgar ≤ 5
- Thai chậm tăng trưởng nặng trong tử cung
- Mổ sanh vì thai suy nặng
- Bệnh lí tuyến giáp của mẹ
- Sốt trong chuyển dạ
- Đa thai
3. QUI TRÌNH
3.1 Chuẩn bị dụng cụ
- 02 ống máu (01 ống đựng máu động mạch và 01 ống đựng máu tĩnh mạch)
- 02 ống chích 2 ml với kim 21 có tráng ống Heparine
- 04 kẹp rốn
3.2 Kỹ thuật
- Phẫu thuật viên chính hoặc người đỡ sanh sẽ thực hiện lấy máu cuống rốn.
- Ngay sau sanh bé, kẹp 1 đoạn cuống rốn dài tối thiểu 10 cm, 2 kẹp về phía bé,
2 kẹp về phía bánh nhau (Hình 1).
- Đoạn dây rốn này có thể cắt để lấy mẫu ngay hoặc chờ cho đến khi nhau sổ
xong.
- Khi lấy máu cuống rốn, cần phải đâm kim song song với đường đi của mạch
máu để tránh kim đâm xuyên từ động mạch sang tĩnh mạch hoặc ngược lại gây
sai lệch kết quả (Hình 2).
- Đầu tiên rút máu từ động mạch, sau đó từ tĩnh mạch.
1
BỆNH VIỆN HÙNG VƯƠNG
2. Hình 1 Hình 2
Lưu ý:
- Cuống rốn sau khi kẹp, có thể lấy máu đo pH và khí máu trong vòng 60 phút.
- Nếu chỉ số Apgar sau 5 phút được cải thiện ngay, thì có thể không cần thực
hiện lấy máu cuống rốn để phân tích.
- Cần ghi nhận chính xác giờ lấy máu cuống rốn để tiện diễn giải kết quả.
4. DIỄN GIẢI KẾT QUẢ
4.1 Giá trị bình thường
Thai đủ tháng:
- pH 7.27 đến 7.28
- PCO2 (mmHg) 49.2 đến 50.3
- HCO3- (mEq/L) 22.0 đến 23.1
- Base excess (mEq/L) -2.7 đến -3.6
Thai non tháng:
- pH 7.25 đến 7.29
- PCO2 (mmHg) 49.2 đến 51.6
- HCO3- (mEq/L) 22.4 đến 23.9
- Base excess (mEq/L) -2.5 đến -3.3
Thay đổi giá trị khí máu theo thời gian:
Động mạch
rốn
Tĩnh mạch
rốn
5-10’ 20’ 30’ 60’
pH Trung bình 7.32 7.24 7.21 7.26 7.30 7.33
Tham chiếu 7.17-7.41 7.11-7.37 7.09-7.30 7.18-7.33 7.20-7.38 7.26-7.39
pCO2 Trung bình 37.8 49.1 46.1 40.1 37.7 36.1
Tham chiếu 26-52 35-60 35-65 31-58 28-54 28-45
pO2 Trung bình 27.4 15.9 49.6 50.7 54.1 63.3
Tham chiếu 15-40 7-23 33-75 31-85 31-85 38-83
HCO3-
Trung bình 20 18.7 16.7 17.5 18.2 19.2
2
BỆNH VIỆN HÙNG VƯƠNG
3. 4.2 Bất thường
- pH <7.2
- pH < 7.0 và BEecf > 12: nặng
- pH < 6.9: Tiên lượng tử vong
- Kiềm dư trong dịch ngoại bào (BEecf):
4-8: nhẹ
8-12: trung bình
>12: nặng
- pH máu rốn bình thường không loại trừ ngạt: do tắc mạch máu rốn đột ngột
hoàn toàn, ngưng tim
5. TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. ACOG Committee Opinion No. 348. American College of Obstetricians and
Gynecologists (2006) "Umbilical cord blood gas and acid-base analysis". Obstet
Gynecol, 108, 1319–22.
2. Spencer JAD, Ward RHT (1993) "Intrapartum Fetal Surveillance". Royal College of
Obstetricians and Gynecologist Press London, 392.
GIÁM ĐỐC
Nguyễn Văn Trương
3
BỆNH VIỆN HÙNG VƯƠNG
