Prezentacija

1. SrpSkiSrpSki
SrednjovekovniSrednjovekovni
gradovigradovi
Učenica: Nina Ragaji
Odeljenje: Graf 22
TŠ "Mileva Marić
Ajnštajn" Novi Sad

2. UvodUvod
 Srednji vek nam je ostavio u Srbiji dve vrste
spomenika arhitektonskog nasleđa:
 manastire,
 srednjovekovne gradove.
 U Srbiji su pronađeni ostaci preko 200 srednjovekovnih
gradova.
 Srednjovekovni grad je:
 uređeno naselje za život
 ali i utvrđenje čiji zadatak je bio odbrana naselja, druma,
trgovačkog i karavanskog puta, rudnika.
 Razvoj gradova su prekinuli Turci.
2

3. poLo ajŽ SrednjovekovniH
SrpSkiH gradova
 Podizani su:
 uglavnom na uzvišenjima i brdima, iz strateških
razloga jer ih je tako bilo, lakše braniti.
 mali broj je bio u ravnicama, među njima i Lazarev
prestoni grad Kruševac.
 Utvrđeni gradovi („tvrdi gradovi“) zidani su:
 od kamena,
 od drveta i kamena – manji broj
3

4. 4

5. vrSTe SrednjovekovniH
SrpSkiH gradova
1.Župski gradovi – plodne kotline između
nenastanjenih brda a svaka je župa imala obično i svoj
grad. Tu je bilo pravno i privredno sedište župe.
 Seljaci bili vezani za zemlju koju su radili, a plodove
njihovog rada najvećim delom iskorišćavali su vladar,
vlastela i manastiri.
 Mesta gde su stanovali oni su utvrđivali za odbranu.
1.Rudarska naselja – u XIII veku kad se razvilo
rudarstvo u zemlji, sagrađeni su uz rudnike zidovi i kule
da ih brane (npr. Novo Brdo).
5

6. VRSTE SREdnjoVEkoVniH
SRpSkiH gRadoVa
3. Treća vrsta gradova sagrađena je na strategijski
važnim komunikacijama kroz zemlju, obično više
puteva po klisurama (npr. Beogradska tvrđava)
4. Četvrta je bila sagrađena po periferiji države, tzv.
„krajištima“, da bi sprečavala upad neprijatelja u
zemlju (npr. Golubac)
5. Gradovi koji su branili bogate manastire (npr.
Maglič).
6

7. Zamak baČ
7

8. Zamak baČ
Bač- grad po kome je Bačka dobila ime.
Najznačajnije i najbolje očuvano
srednjovekovno utvrđenje na području
Vojvodine.
Podignuto je na maloj uzvišici na ostrvu
između reke Mostonge (sada presušile) i
jednog od njenih rukavaca.
 Nastala od 1338 – 1342. god. u vreme vladavine
ugarskog kralja Roberta Anžujskog.
U tvrđavu koja ima petougaonu osnovu
ulazilo se sa pokretnih mostova.
Na svakom uglu nalaze se isturene kule,
a u unutrašnjosti je najviša, centralna,
tzv.donžon ili branič kula.
8

9. SREdnjoVEkoVni gRad maglič
Maglič je izgrađen u 13. veku na platou,
na uzvišenju stenovitog grebena koji
dominira čitavaom okolinom. Smešten je
jugozapadno od Kraljeva.
Arhiepiskop Danilo II je između 1324. i
1337. godine obnovio Crkvu svetog Đorđa,
bedeme i druge objekte, opremivši ih
potrebnim stvarima.
Tvrđavu čine moćni bedemi i sedam
kula.
Na vrhu bedema postojale su ograđene
šetne staze. Uz bedeme su bili postavljeni
objekti za smeštaj straže i druge namene,
dok je rov bio direktno uklesan u stenu radi
odbrane.
9
SREdnjoVEkoVni gRad magliČ

10. SREdnjoVEkoVni gRad magliČ
Maglič je izgrađen u XIII.veku na
uskom platou stenovitog grebena koji
dominira čitavom okolinom.
Nalazi se na desnoj obali Ibra, oko 16
km južno od Kraljeva.
Bio je značajno uporište za odbranu
manastira Žiče i Studenice.
Arhiepiskop Danilo II je između
1324. i 1337. godine obnovio Crkvu
svetog Đorđa, bedeme i druge objekte.
Tvrđavu čine moćni bedemi i sedam
kula.
10

11. SREDNJOVEKOVNI GRAD KOZNIK
11

12. SREDNJOVEKOVNI GRAD KOZNIK
Aktivno utvrđenje još za vreme
Kelta i Rimljana.
Nalazi se na putu koji vodi iz doline
Rasine u dolinu Ibra osam kilometara
severozapadno od Brusa.
Poznat kao Jerinin grad jer je u to
vreme žena despota Đurđa Brankovića
po predanju zavela veliki kuluk i
angažovanje i ljudi i životinja za
iznošenje materijala na ovaj teško
pristupačan vis.
Sagrađen je na kupastom uzvišenju
i opasan jakim bedemom koji prati
konfiguraciju terena.
12

13. SmEDEREVSKA tVR AVAĐ
13

14. SmEDEREVSKA tVR AVAĐ
Sagradio ju je despot Đurađ
Branković u nameri da u nju smesti
crkvenu i civilnu vlast i učini je
prestonicom.
Prostorno je podeljena na Veliki i
Mali grad.
U Velikom gradu postojao je
mitropolijski kompleks sa pratećim
sadržajima i objektima za stanovništvo.
Veliki grad opasuje 19 kula rađenih
od lomljenog kamena. Debljina zidova
dostiže i do 4,5 metara, a najdeblji su
prema kopnenoj strani
U Malom gradu nalazi se šest kula. 14

15. GOLUBA KAČ tVR AVAĐ
15

16. GOLUBA KA TVR AVAČ Đ
Grad je sagrađen početkom 14.
veka kao strateški važna tačka za
odbrane granice, na ulazu u
Đerdapsku klisuru.
Nalazio se u sastavu države
kneza Lazara,koji je sela u okolini
davao manastirima.
Oko Golubca su se dugo sporili i
ratovali Ugari i Turci.
Čini ga ukupno 10 kule i dve
velike kolske kapije.
16

17. BEOGRADSKA TVR AVAĐ
17

18. BEOGRADSKA TVR AVAĐ
Beogradska tvrđava podignuta je
na grebenu iznad ušća Save u
Dunav u razdoblju od 2. do 18.
veka kao kompleks odbrambenog
karaktera.
Ovu celinu čini sama Beogradska
tvrđava, podeljena na Gornji i Donji
grad, i park Kalemegdan..
Slovensko ime grada - tvrđave,
Beograd, prvi put se pominje 878.
god. u pismu pape Jovana III.
Za vreme despota Stefana
Lazarevića (1404-1427) dobila je 18