2. W numerze...
Biuletyn nr 4/2009 (10)
Komu w drogę…
• Modernizowane Pięć
Stawów 3
Z ycia parku
• Parkowa arytmetyka 4
• Wolontariat w liczbach 7
• Geoinformacja w parkach
narodowych 8
• Amerykanie w TPN 9
• Nasz kawałek świata 10
• Razem przeciwko
kłusownikom 10
fot. Magdalena i Tomasz Zwijacz Kozica
2
z miłości do gór
3. Modernizowane Pięć Stawów Komu w drogę…
O biekt w Dolinie Pięciu Sta-
wów jest najwy ej poło o-
nym schroniskiem w Polsce. Do
Trwa modernizacja schroniska PTTK w Dolinie Pięciu
Stawów Polskich. Do ogrzewania budynku, zamiast
listów, w Dolinie Pięciu Stawów
nie zajdą adne zmiany hydrologicz-
ne. Nowa elektrownia nie będzie
dziś nie posiada odpowiedniego koksu, ma być wykorzystywana energia elektryczna wzięta te miała wpływu na poziom tafli
zasilania energetycznego. Są te z elektrowni wodnej. Szlak jest otwarty, ale trzeba się Wielkiego Stawu. Aby mieć tę pew-
kłopoty z oczyszczaniem ścieków. ność, poziom wody w Stawie bę-
liczyć z utrudnieniami.
W czerwcu rozpoczęła się moderni- dzie na bie ąco monitorowany.
zacja w ramach programu „Zmniej- czesną biologiczną oczyszczalnię i dyrekcji Tatrzańskiego Parku Na- W ramach rozpoczętej inwe-
szenie ucią liwości schroniska PTTK ścieków, która, jak zapewnia inwe- rodowego. Sporządzono pełną do- stycji – oprócz budowy małej elek-
w Dolinie Pięciu Stawów Polskich stor, powstanie w przyszłym roku. kumentację inwestycji, odpowied- trowni wodnej – planowana jest
dla środowiska Tatrzańskiego Par- Projekt tego przedsięwzięcia nie urzędy wydały decyzję środo- modernizacja kotłowni, polegająca
ku Narodowego”. zyskał akceptację Rady Naukowej wiskową i wszystkie niezbędne po- na zastąpieniu kotła węglowego ko-
Obecnie modernizowana jest zwolenia. Jak wynika z opinii specja- tłem elektrycznym o mocy 60 kW.
mała elektrownia wodna. Postawio- Ju w przyszłym roku nie trzeba
no ju jej budynek – przy szlaku tu- będzie do schroniska dostarczać
rystycznym w pobli u dolnej stacji koksu i zwozić miału.
wyciągu towarowego, nad Poto- Schronisko czeka równie wy-
kiem Roztoka, do którego będzie miana instalacji centralnego ogrze-
odprowadzana woda wykorzystana wania oraz termomodernizacjabu-
do uruchomienia turbiny. W rejonie dynku, czyli ocieplenie ścian i da-
schroniska stoi ju zbiornik wyrów- chu oraz wymiana stolarki okien-
nawczy, do którego popłynie ruro- nej.
fot. Marcin Strączek-Helios
ciągiem woda pobierana z Wielkie- Remont potrwa do przyszłego
go Stawu i transportowana rurocią- roku. PTTK w inwestowaniu wspo-
giem obok Małego i Przedniego mogły Fundacja EkoFundusz oraz
Stawu. Elektrownia będzie miała Narodowy Fundusz Ochrony Śro-
moc ok. 80 kW. Wystarczy, eby dowiska i Gospodarki Wodnej.
ogrzać schronisko i zasilić nowo- (mb)
3
z miłości do gór
4. Parkowa arytmetyka Z ycia parku
7 i 8 sierpnia tego roku na terenie całych Tatr – polskich i słowackich –
odbyło się liczenie turystów. Nie była to pierwsza akcja tego typu (poprzednią
O braz jest
lepszy ni
tysiąc słów – dlatego
wolontariuszy.
Ustanowiono
dwadzieścia
Czytelnikom punktów – węzłów
przeprowadzono w sierpniu 2004 r.), ale po raz pierwszy – dzięki narzędziom pozostawiamy szlaków
GIS – zaprezentowano wyniki w formie przejrzystej grafiki. Spieszymy pokazać przyjemność turystycznych –
wnikliwego na których badano
Państwu, jak w tych dniach ruch turystyczny rozkładał się wzdłu szlaków obejrzenia wykresów kierunek
tatrzańskich. i wyciagnięcia z nich przemieszczania się
wniosków.
Tu jedynie kilka słów
komentarza.
Badania
przeprowadzono
z pomocą
4
z miłości do gór
5. Parkowa arytmetyka – cd. Z ycia parku
turystów i ich liczbę. bądź przez osób, drugiego zaś i Dolinę Kościeliską. Stawów Polskich, odwiedzających
Ponadto we porachowanie 33 353. Oczywiście, Wynikiem takiego Doliny Kondratowej, Tatry działają
wszystkich punktach sprzedanych biletów, dla nikogo to nie rozkładu były trzy Giewontu i Hali stereotypy
fot. Andrzej Śliwiński
wejściowych bądź policzenie było zaskoczeniem, rejony, w których Gąsienicowej oraz zwiedzania.
do TPN określono turystów. najwięcej wchodziło koncentrował się Czerwonych „Obowiązkowymi”
liczbę osób Pierwszego dnia ich przez Palenicę ruch turystyczny: Wierchów. Rzut oka szlakami są: wejście
wkraczających na terenie TPN Białczańską, węzeł rejon Morskiego Oka na mapki pozwala na Czerwone
na teren parku – przebywało 30 061 szlaków w Kuźnicach i Doliny Pięciu stwierdzić, e wśród Wierchy (szerzej:
5
z miłości do gór
6. Parkowa arytmetyka – cd. Z ycia parku
łącznie z granią przejście przez Karb Morskim Okiem danych pozwalających mapkach. Mo na za płoty. Z jej
od Kasprowego i wejście na Kościelec, i Pięcioma Stawami. na wyciąganie mieć trochę niedoskonałości
Wierchu), zwiedzenie Świnicy Nie jest jasna wniosków. rozmaitych trzeba wyciągnąć
odwiedziny z zejściem na sytuacja panująca Szczegóły – zastrze eń wnioski i liczenie
Giewontu (chętniej Zawrat, przejście na Orlej Perci – tam jak napisaliśmy – do przeprowadzonej turystów powtórzyć
od strony Hali przez Opalone z ró nych powodów do prześledzenia akcji. Ale có – w przyszłości.
Kondratowej), i Świstówkę między nie udało się zdobyć na załączonych pierwsze koty (z)
6
z miłości do gór
7. Z ycia parku
Wolontariat w liczbach
Podsumowano letnią akcję trzańskiego wolontariatu bardzo nas
Jeden z wolontariuszy dwoi się i troi, cieszy, bo pokazuje nie tylko, e jest
Wolontariat dla Tatr. obsługując ekspozycję w Spichlerzu sporo chętnych poświęcić część wa-
kacji na pracę w górach, ale równie
Łącznie przez trzy i to, e poprawia się organizacja akcji
– podkreśla Szymon Ziobrowski,
miesiące wolontariusze
inicjator przedsięwzięcia. – Mamy
przepracowali na rzecz wolontariuszy, którzy do nas wracają
ju nie tylko co edycję, ale nawet
parku niemal 7,5 tys. podczas tych samych wakacji.
Tego lata oprócz tradycyjnych
godzin! To prawie trzy razy ju prac w terenie, takich jak patrole
fot. Jakub Rydkodym
szlaków, monitoring ruchu turystycz-
więcej ni w ubiegłym
nego, pomoc w szkółkach, sprząta-
roku. Liczby pokazują te niu czy utrzymywaniu infrastruktury,
pojawiły się nowe propozycje: wo-
ciekawą prawidłowość – lontariusze mogli pracować w parko-
wej bibliotece oraz salach wystawo-
dziewczęta są bardziej wych. Wbrew wcześniejszym zapo-
a w sierpniu ju 64. Jeśli natomiast pracy i powrót zajmowały czasem kil- wiedziom akcja będzie trwała przez
skłonne do pracy cały rok.
przyjrzymy się liczbie przepracowa- ka godzin, stąd średnia „dniówka” dłu -
ochotniczej – a 72 proc. nych godzin, mo emy wysnuć wnio- sza ni w poprzednich miesiącach. – Bardzo dziękujemy wszystkim,
sek, e sierpniowi wolontariusze są Po drugie, długość pobytów zwiększa- którzy zdecydowali się na wsparcie
tegorocznych uczestników pracowitsi od lipcowych, a ci z kolei ła się z ka dym miesiącem, w sierp- parku w tym roku. Praca, jaką wyko-
od swoich poprzedników z czerwca. niu wolontariusze nierzadko praco- naliście w te wakacje, odpowiada
to kobiety. Jak wyjaśnia Jan Krzeptowski, koor- wali w Tatrach po dwa, trzy tygod- niemal 940 dniom pracy osoby za-
dynator akcji, jest to związane z ro- nie. trudnionej na etacie! Bez was nie
F rekwencja odpowiada ogólniejszej
tendencji rozkładu ruchu turystycz-
nego w Zakopanem i Tatrach, liczba
dzajem prac wykonywanych w posz-
czególnych okresach. Zadania sierp-
niowych wolontariuszy były najbar-
Zainteresowanie nieodpłatną pra-
cą w parku jest z roku na rok coraz
większe. Dla porównania: poprzed-
bylibyśmy w stanie wykonać wielu
zadań. Traktujemy was jak przyjaciół
parku. Jesteście nam potrzebni –
uczestników wzrasta wraz z kolejny- dziej czasochłonne – liczenie tury- niego lata w akcji uczestniczyło 58 podkreśla Paweł Skawiński, dyrektor
mi wakacyjnymi miesiącami: w czerw- stów oraz malowanie szlaków tury- osób, które przepracowały 2,5 tys. TPN.
cu gościliśmy 42 osoby, w lipcu 59, stycznych. Samo dotarcie do miejsca godzin. – Wzrost popularności ta- (pk)
7
z miłości do gór
8. Geoinformacja w parkach narodowych Z ycia parku
??????...
W dniach 7–9 października w Zakopanem ju po raz czwarty odbędą się nych z Gliwic oraz Laboratorium GIS i Telede-
tekcji Wydziału Leśnego Uniwersytetu Rolnicze-
warsztaty „Geoinformacja w parkach narodowych i obszarach chronionych”. go Krakowie.
Organizowane od pięciu lat spotkania są forum szkoleniowym oraz miejscem Więcej informacji o warsztatach mo na zna-
leźć na stronie internetowej –
wymiany doświadczeń pomiędzy pracownikami słu b ochrony przyrody. http://warsztaty-gis.ispik.pl/.
Uczestnicy na co dzień zajmują się zbieraniem danych przestrzennych, Marcin Guzik
ich analizą, tworzeniem map
i prowadzeniem geoportali.
T egoroczne warsztaty będą trwały trzy dni.
Pierwszego dnia zaprezentowane zostaną
nowinki techniczne, a w dwa kolejne dni uczest-
nicy będą się szkolić praktycznie. Zajęcia odbę-
dą się w dziewięciu miejscach równocześnie,
na terenie Ośrodka Edukacyjno-Muzealnego
TPN oraz w siedzibie dyrekcji parku w Kuźni-
cach. Dzięki sponsorom: Esri Polska, Impexgeo
(które są z nami ju od pięciu lat), ProGea Con-
sulting, MGGP Aero oraz FARO, uczestnicy
przejdą certyfikowane szkolenia z oprogramo-
wania GIS, pomiarów GPS, skaningu laserowe-
fot. Marcin Guzik
go oraz fotointerpretacji zdjęć lotniczych.
Tradycyjnie organizatorami spotkania są Sek-
cja Zarządzania Danymi Przestrzennymi TPN,
Instytut Systemów Przestrzennych i Katastral-
8
z miłości do gór
9. Amerykanie w Tatrach Z ycia parku
J im Cheatham jest biolo-
giem. Doświadczenie za-
wodowe zdobywał w kil-
„Green Team”, grupy, któ-
ra promuje zachowania
przyjazne klimatowi.
wolontariuszy oraz pracow-
ników sezonowych. Jest
autorką programów edu-
ku amerykańskich parkach Jim Dougan od zawsze kacyjnych, które prowadzi
narodowych. Od czerwca interesował się dziką przy- przez cały rok.
ubiegłego roku zajmuje się rodą. Studiował leśnictwo, Jak do tej pory Amery-
kanie mieli okazję odwiedzić
W połowie września trójka pracowników kilka obwodów ochron-
nych, przeszli tak e jedną
Rocky Mountain National Park przyjechała
fot. Szymon Ziobrowski
ze ście ek edukacyjnych.
do TPN w ramach polsko-amerykańskiej Towarzyszyli Stra y Parku
Amerykańscy w typowym patrolu. Zapo-
wymiany. To kolejny etap współpracy parkowcy spędzą
w Tatrach
znali się z programem mo-
zawiązanej przed trzema laty. Cynthia nitoringu przyrodniczego
miesiąc
Langguth, Jim Dougan oraz Jim Cheatham realizowanym w parku oraz
poznali zasady funkcjono-
spedzą w Tatrach miesiąc. W tym czasie
listy w amerykańskiej Słu - Cynthia Langguth skoń- wania nowoczesnego syste-
Amerykanie przyjrzą się pracy polskich bie Połowu i Dzikiej Przy- czyła rekreację, turystykę mu monitoringu środowi-
kolegów. rody. Pracował w ośmiu i zarządzanie na uniwersy- ska wodnego, który jest
parkach narodowych, peł- tecie w Missouri. Podobnie najnowszym osiągnięciem
zarządzaniem programami ale tak e psychologię. Pra- niąc ró ne funkcje, od nad- jak jej koledzy pracowała TPN. Zajrzeli do parko-
ochrony powietrza, wody cował najpierw jako przy- leśniczego, poprzez spe- w kilku amerykańskich par- wych wydawnictw. Przed
i roślin. Znaczną część cza- rodnik w Słu bie Parków cjalistę ds. edukacji, do kie- kach. Większość jej obo- nimi jednak jeszcze trzy ty-
su poświęca na aktualne Narodowych Stanów Zjed- rownika ds. rezerwatów wiązków wią e się z ob- godnie pobytu. O wra e-
wyzwania związane z rośli- noczonych, zajmując się ścisłych. Obecnie zajmuje sługą turystów. W tej chwili nia i refleksje zapytamy ich
nami inwazyjnymi, opada- badaniami telemetrycznymi się zarządzaniem progra- kieruje dwoma centrami in- w kolejnym numerze „Biu-
mi atmosferycznymi, ozo- wilków, jeleni i łosi. Następ- mem ochrony rezerwatów formacji turystycznej. Za- letynu”.
nem – jest liderem tzw. nie objął stanowisko specja- ścisłych. trudnia, szkoli i nadzoruje (pk)
9
z miłości do gór
10. Z ycia parku
Nasz Chowaniec, koordynator
parkowego wydania akcji
kawałek pod nazwą „Czyste Ta-
try”. – Nasza akcja obok
świata wymiernego efektu zebra-
nia konkretnych śmieci ma
W trzeci wrześniowy piątek uczniowie cel szerszy, edukacyjny.
Mamy nadzieję, e dzieci,
sześciu szkół porządkowali tereny wokół które z nami „posprzątały
kilku tatrzańskich polan. Przyłączyli się tym świat”, w przyszłości wę- Razem przeciwko
drując tatrzańskimi szla-
samym do, organizowanej ju po raz kami, nie wyrzucą plasti- kłusownikom fot. Adam Brzoza
szesnasty, globalnej akcji „Sprzątanie świata”. kowej butelki w kosówkę,
a kiedy dorosną, nie wy-
W tym roku śmieci
zbierało ok. 290
osób. W większości to
wrześniowego dnia mo -
na by po sufit wypełnić
mieszkanie przeciętnego
wiozą zu ytej lodówki czy
odpadów po remoncie
do lasu. A to wcią niestety
W sierpniu w zakopiańskich Kuźnicach stra nicy TPN spo-
tkali się z kolegami ze słowackiego TANAP-u, by wy-
mienić uwagi, spostrze enia i informacje związane z dalszą
uczniowie szkół z Podha- Kowalskiego. – To daje się zdarza. współpracą dotyczącą ochrony fauny i flory, a przede wszyst-
la, ale gościliśmy równie wyobra enie, jak wcią Idea narodziła się w Au- kim walki z kłusownictwem. Przedstawiono aktualne wyniki
młodzie z krakowskiego niska jest świadomość eko- stralii w 1989 roku, do Pol- monitoringu i problemy z kłusownikami po obu stronach Tatr,
liceum muzycznego. Ucze- logiczna, kultura osobista ski przywędrowała pięć lat a następnie wypracowano system wzajemnego powiadamia-
stnicy akcji mogli liczyć na społeczeństwa. Jest to przy- później. Krajowym patro- nia o aktach kłusownictwa na terenie obu parków tatrzańskich.
posiłek, a część z nich rów- kre, szczególnie w miejscu nem i koordynatorem akcji Kolejną podobną naradę zaplanowano na czwarty kwartał tego
nie na ognisko. Śmieciami tak wyjątkowym jak park jest Fundacja Nasza Ziemia. roku w siedzibie TANAP-u na Słowacji.
zebranymi tylko jednego narodowy – mówi Józef (pk) Edward Wlazło
„Biuletyn” Tatrzańskiego Parku Narodowego. Ukazuje się nieregularnie, wyłącznie w Internecie: www.tpn.pl. Wszystkie materiały zawarte w „Biuletynie” są chronione prawami autorskimi.
Redakcja: Paulina Kołodziejska (red. naczelny), tel. +48 18 2023322, pkolodziejska@tpn.pl; Marek Grocholski, tel. +48 18 2023321, mgrocholski@tpn.pl; Zbigniew Ładygin,
tel. +48 18 2023320, zladygin@tpn.pl. Adres redakcji: 34-500 Zakopane, ul. Chałubińskiego 42 a, fax +48 18 2023325. Numer 4/2009(10) zamknięto 28 września 2009 r.
10
z miłości do gór
