โรคซึมเศร้า

1. เรื่องรู้ลึก รู้จริง รู้ทันโรค
ซึมเศร้า
โดย Google slide
การพัฒนาเว็บไซต์

2. โรคซึมเศร้า คืออะไร?
ภาวะซึมเศร้า (Depression) หรือที่รู้จักกันว่าโรคซึมเศร้า
เป็นภาวะความผิดปกติทางอารมณ์ที่ผู้ป่วยอาจรู้สึกเศร้า สิ้นหวัง
ช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ หรือรู้สึกว่าตนด้อยค่า แม้ความรู้สึกและ
อารมณ์เหล่านี้จะเกิดขึ้นได้กับทุกคนเป็นครั้งคราว แต่อาการของ
ภาวะซึมเศร้านั้นมีความรุนแรงและยาวนานกว่ามากจนถึงขั้น
ส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตในด้านต่างๆของผู้ป่วย

3. โรคซึมเศร้าเรื้อรัง (Persistent Depressive Disorder) แม้จะมีอาการ
และความรุนแรงของอาการน้อยกว่า แต่ภาวะซึมเศร้าชนิดนี้จะคงอยู่กับผู้ป่วย
ยาวนานกว่ามาก เป็นเวลาอย่างน้อยตั้งแต่ 2 ปีขึ้นไป ซึ่งผู้ที่ป่วยเป็นโรค
ซึมเศร้าเรื้อรังก็อาจมีบางช่วงเวลาที่ต้องเผชิญภาวะซึมเศร้าชนิดรุนแรงร่วม
ด้วย
โรคซึมเศร้าชนิดรุนแรง (Major Depression) เป็นอาการ
ซึมเศร้าอย่างที่ส่งผลกระทบถึงชีวิตการทางานหรือการเรียน รวม
ไปถึงการนอนหลับและการกินอยู่ได้อย่างเป็นปกติสุขอย่างรุนแรง

4. ในที่นี้จะกล่าวถึงชนิดเรื้อรังเพียงโดยสังเขปด้านล่าง ส่วนบทความทั้งหมดจะเน้นไปที่โรค
ซึมเศร้าชนิดรุนแรงเท่านั้น
แบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทใหญ่
โรคซึมเศร้าชนิดรุนแรง โรคซึมเศร้า
เรื้อรัง
ประเภท?

5. การเปลี่ยนเเปลง?
การเปลี่ยนแปลงต่างๆ ที่เกิดขึ้นในผู้ที่เป็นโรคซึมเศร้าดังที่จะกล่าวต่อไปนี้ อาจเป็น
แบบค่อยเป็นค่อยไปเป็นเดือนๆ หรือเป็นเร็วภายใน 1-2 สัปดาห์เลยก็ได้ ซึ่งขึ้นอยู่กับ
หลายๆ ปัจจัย เช่น มีเหตุการณ์มากระทบรุนแรงมากน้อยเพียงได บุคลิกเดิมของเจ้าตัวเป็น
อย่างไร มีการช่วยเหลือจากคนรอบข้างมากน้อยเพียงได เป็นต้น และผู้ที่เป็นอาจไม่มี
อาการตามนี้ไปทั้งหมด แต่อย่างน้อยอาการหลักๆ จะมีคล้ายๆ กัน เช่น รู้สึกเบื่อเศร้า
ท้อแท้ รู้สึกตนเองไร้ค่า นอนหลับไม่ดี เป็นต้น

6. ลักษณะการเปลี่ยนแปลงที่สาคัญ
1. อารมณ์เปลี่ยนแปลงไป ที่พบบ่อยคือจะกลายเป็นคนเศร้า
สร้อย หดหู่ สะเทือนใจง่าย ร้องไห้บ่อย เรื่องเล็กๆน้อยๆ ก็ดู
เหมือนจะอ่อนไหวไปหมด บางคนอาจไม่มีอารมณ์เศร้าชัดเจนแต่
จะบอกว่าจิตใจหม่นหมอง ไม่แจ่มใส ไม่สดชื่นเหมือนเดิม บางคน
อาจมีความรู้สึกเบื่อหน่ายไปหมดทุกสิ่งทุกอย่าง
2. ความคิดเปลี่ยนไป มองอะไรก็รู้สึกว่าแย่ไปหมด มองชีวิตที่ผ่าน
มาในอดีตก็เห็นแต่ความผิดพลาดความล้มเหลวของตนเอง ชีวิตตอนนี้
ก็รู้สึกว่าอะไรๆ ก็ดูแย่ไปหมด ไม่มีใครช่วยอะไรได้ ไม่เห็นทางออก
มองอนาคตไม่เห็น รู้สึกท้อแท้หมดหวังกับชีวิต บางคนกลายเป็นคนไม่
มั่นใจตนเองไป

7. จะหลงลืมง่าย โดยเฉพาะกับเรื่องใหม่ๆ วางของไว้ที่
ไหนก็นึกไม่ออก ญาติเพิ่งพูดด้วยเมื่อเช้าก็นึกไม่ออกว่าเขา
สั่งว่าอะไร จิตใจเหม่อลอยบ่อย ทาอะไรไม่ได้นาน
เนื่องจากสมาธิไม่มี
3. สมาธิความจาแย่ลง

8. ร่วม ที่พบบ่อยคือจะรู้สึกอ่อนเพลีย ไม่มีเรี่ยวแรง
ซึ่งเมื่อพบร่วมกับอารมณ์รู้สึกเบื่อหน่ายไม่อยากทาอะไร ก็
จะทาให้คนอื่นดูว่าเป็นคนขี้เกียจ ปัญหาด้านการนอนก็พบ
บ่อยเช่นกัน มักจะหลับยาก นอนไม่เต็มอิ่ม หลับๆตื่นๆ
บางคนตื่นแต่เช้ามืดแล้วนอนต่อไม่ได้ ส่วนใหญ่จะรู้สึก
เบื่ออาหาร ไม่เจริญอาหารเหมือนเดิม น้าหนักลดลงมาก
4. มีอาการทางร่างกายต่างๆ

9. ดังกล่าวบ้างแล้วข้างต้น ผู้ที่เป็นโรคนี้มักจะดูซึมลง
ไม่ร่าเริง แจ่มใส เหมือนก่อน จะเก็บตัวมากขึ้น ไม่ค่อย
พูดจากับใคร บางคนอาจกลายเป็นคนใจน้อย อ่อนไหว
ง่าย ซึ่งคนรอบข้างก็มักจะไม่เข้าใจว่าทาไมเขาถึง
เปลี่ยนไป บางคนอาจหงุดหงิดบ่อยกว่าเดิม แม่บ้านอาจ
ทนที่ลูกๆ ซนไม่ได้ หรือมีปากเสียงระหว่างคู่ครองบ่อยๆ
5. ความสัมพันธ์กับ
คนรอบข้างเปลี่ยนไป

10. จะพบในรายที่เป็นรุนแรงซึ่งนอกจากผู้ที่เป็นจะ
มีอาการซึมเศร้ามากแล้ว จะยังพบว่ามีอาการของโรค
จิตได้แก่ อาการหลงผิดหรือประสาทหลอนร่วมด้วย
ที่พบบ่อยคือ จะเชื่อว่ามีคนคอยกลั่นแกล้ง หรือ
ประสงค์ร้ายต่อตนเอง
6. อาการโรคจิต

11. อาการ?

12. จะรู้ได้อย่างไรว่าเป็นโรคนี้หรือเปล่า
แบบสอบถามภาวะอารมณ์เศร้า (Patient Health Questionnaire;
PHQ9) เป็นแบบสอบถามทีใช้เพื่อช่วยในการประเมินว่าผู้ตอบมีมีภาวะซึมเศร้า
หรือไม่ รุนแรงมากน้อยเพียงใด เป็นมากจนถึงระดับที่ไม่ควรจะปล่อยทิ้งไว้
หรือไม่ แบบสอบถามนี้ไม่ได้บอกว่าเป็นโรคอะไร เพียงแต่ช่วยบอกว่าภาวะ
ซึมเศร้าที่มีอยู่ในระดับไหนเท่านั้น

13. เกณฑ์การวินิจฉัย
มีอาการดังต่อไปนี้ 5 อาการหรือมากกว่า
1. มีอารมณ์ซึมเศร้า (ในเด็กและวัยรุ่นอาจเป็นอารมณ์หงุดหงิดก็ได้)
2. ความสนใจหรือความเพลินใจในกิจกรรมต่างๆ แทบทั้งหมดลดลงอย่างมาก
3. น้าหนักลดลงหรือเพิ่มขึ้นมาก (น้าหนักเปลี่ยนแปลงมากกว่าร้อยละ 5 ต่อเดือน) หรือมีการเบื่อ
อาหารหรือเจริญอาหารมาก
4. นอนไม่หลับ หรือหลับมากไป
5. กระวนกระวาย อยู่ไม่สุข หรือเชื่องช้าลง

14. 6.อ่อนเพลีย ไร้เรี่ยวแรง
7.รู้สึกตนเองไร้ค่า
8.สมาธิลดลง ใจลอย หรือลังเลใจไปหมด
9.คิดเรื่องการตาย คิดอยากตาย
* ต้องมีอาการในข้อ 1 หรือ 2 อย่างน้อย 1 ข้อ
* ต้องมีอาการเป็นอยู่นาน 2 สัปดาห์ขึ้นไป และต้องมีอาการเหล่านี้อยู่เกือบตลอดเวลา แทบ
ทุกวัน ไม่ใช่เป็นๆ หายๆ เป็นเพียงแค่วันสองวันหายไปแล้วกลับมาเป็นใหม่

15. สาเหตุ
ปัจจุบันแนวคิดเกี่ยวกับสาเหตุของโรคซึมเศร้านั้น เชื่อกันว่าสัมพันธ์กับหลายๆ ปัจจัย ทั้งจาก
ด้านกรรมพันธุ์ การพลัดพรากจากพ่อแม่ในวัยเด็ก พัฒนาการของจิตใจ รวมถึงปัจจัยทางชีวภาพ
เช่น การเปลี่ยนแปลงของระดับสารเคมีในสมองบางตัวเป็นต้น
ปัจจัยสาคัญๆ ที่เกี่ยวข้องกับการเกิดโรคซึมเศร้าได้แก่
1.กรรมพันธุ์ 2.สารเคมีในสมอง 3.ลักษณะนิสัย

16. 1.กรรมพันธุ์
พบว่ากรรมพันธุ์มีส่วนเกี่ยวข้องสูงในโรคซึมเศร้าโดยเฉพาะในกรณีของผู้ที่
มีอาการเป็นซ้าหลายๆ ครั้ง
2.สารเคมีในสมอง
พบว่าระบบสารเคมีในสมองของผู้ป่วยโรคซึมเศร้ามีการเปลี่ยนแปลงไปจาก
ปกติอย่างชัดเจน โดยมีสารที่สาคัญได้แก่ ซีโรโทนิน (serotonin) และนอร์เอพิเนฟริน
(norepinephrine) ลดต่าลง รวมทั้งอาจมีความผิดปกติของเซลล์รับสื่อเคมีเหล่านี้

17. บางคนมีแนวคิดที่ทาให้ตนเองซึมเศร้า เช่น มองตนเองในแง่ลบ มองอดีตเห็น
แต่ความบกพร่องของตนเอง หรือ มองโลกในแง่ร้าย เป็นต้น บุคคลเหล่านี้เมื่อเผชิญกับ
สถานการณ์ที่กดดัน เช่น ตกงาน หย่าร้าง ถูกทอดทิ้งก็มีแนวโน้มที่จะเกิดอาการซึมเศร้าได้
ง่าย ซึ่งหากไม่ได้รับการช่วยเหลือที่เหมาะสมอาการอาจมากจนกลายเป็นโรคซึมเศร้าได้
3.ลักษณะนิสัย

18. การรักษา
การรักษาด้วยการใช้ยา
● ยากลุ่มต้านเศร้า (Antidepressants) ยาในกลุ่มนี้ปัจจุบันมีหลากหลายชนิด พบอาการ
ข้างเคียงลดลงและมีจานวนผู้ป่วยที่ตอบสนองต่อการรักษาเพิ่มมากขึ้น โดยแพทย์และผู้ป่วย
สามารถทางานร่วมกันในการเลือกยาให้เหมาะสม
● ยากลุ่มอื่นๆ (Other Medications) ยาในกลุ่มอื่นๆ ที่นามาใช้ร่วมเพื่อการรักษาภาวะซึมเศร้า
ในบางราย เช่น ยากลุ่มคลายกังวล ยากลุ่มสมาธิ ยากลุ่มควบคุมอารมณ์หรือยากลุ่มต้านโรค
จิต โดยแพทย์จะพิจารณาจากความเหมาะสมร่วมกับการตอบสนองต่อการรักษาที่ผ่านมา

19. การทาจิตบาบัด
จะช่วยให้ผู้ป่วยสามารถปรับเปลี่ยนหรือเรียนรู้วิธีที่ต่างออกไปในการจัดการปัญหาหรือความท้า
ทายต่างๆ ที่เข้ามาในชีวิต รวมถึงปรับเปลี่ยนความคิดและมุมมองต่อสิ่งต่างๆ ในแง่ลบ อันเป็นผลมา
จากภาวะซึมเศร้า เช่น จิตบาบัดสัมพันธภาพระหว่างบุคคล (Interpersonal Psychotherapy) การ
บาบัดโดยการปรับเปลี่ยนความคิดและพฤติกรรม (Cognitive Behavioral Therapy) ตัวอย่าง CBT
ที่ใช้ในการรักษาคือ Rational Emotive Behavior Therapy (REBT) and Dialectical Behavior
Therapy (DBT)

20. ข้อควรทราบ
1. โรคนี้ไม่ได้อาการดีขึ้นทันทีที่กินยา การรักษาต้องใช้เวลาบ้าง ส่วนใหญ่จะเป็นสัปดาห์ อาการ
จึงจะดีขึ้นอย่างเห็นชัด จึงไม่ควรคาดหวังจากผู้ป่วยมากเกินไป
2. การรักษาด้วยยามีความสาคัญ ควรช่วยดูแลเรื่องการกินยา โดยเฉพาะในช่วงแรกที่ผู้ป่วยยัง
ซึมเศร้ามาก หรืออาจมีความคิดอยากตาย
3. การตัดสินใจในช่วงนี้จะยังไม่ดี ควรให้ผู้ป่วยเลี่ยงการตัดสินใจในเรื่องสาคัญๆ ไปก่อนจนกว่า
จะเห็นว่าอาการเขาดีขึ้นมากแล้ว

21. สมาชิก
1.ด.ญ.ชญานิศ ขุนอินทร ม.2/2 เลขที่ 20
2.ด.ญ.บูชิตา ฉัตรสิรยากร ม.2/2 เลขที่ 26
3.ด.ญ.ปภาวดี บุญทัศโร ม.2/2 เลขที่ 27
4.ด.ญ.วิภาวนี ณรงค์รัตน์ ม.2/2 เลขที่ 35