SlideShare a Scribd company logo
1 of 2
Download to read offline
「止乘者」與「純觀乘者」「止乘者」與「純觀乘者」「止乘者」與「純觀乘者」「止乘者」與「純觀乘者」
依據早期佛教與㆖座部佛教的教導,修行方法可概分為「止乘者」與「純觀
乘者」(或稱為乾觀者)㆓種。馬哈希尊者根據巴利文直接翻譯過來叫做純觀者或
乾觀者;「止乘者」修習奢摩他,獲得色界禪那後,轉修內觀;而「純觀乘者」
在證得色界禪那之前,便修習內觀,以欲界定(「近行定」(upacārasamādhi)或「剎
那定」(kha ika- samādhi))調伏欲界五蓋,因而得以開發內觀智慧,進而作證涅
槃,成就阿羅漢果。雖然 止乘者與觀乘者的方法不同,但㆓者所證得的道、果、
涅槃並無差別。
在泰國,泊拉摩訶布拉塞•吉達西多著(泊拉福長•琴默本謠/譯,香港聞
思修佛法㆗心出版)的《兩條路》㆗也有類似的意思,今摘錄如㆘:
「「「「直路直路直路直路」」」」是直接修觀,不需先通過修止,即以『智慧』為主。也就是直接修
毘婆舍那,不需先通過修奢摩他,不用先得色界禪;換句話說,不必依靠色界禪
為基礎,便直接的思惟「法」。在佛陀的時代,就有許多㆟是以這種方法證果。
以此方法修行者,唯㆒要做的只是:有正念的、清楚的的觀照身心每㆒個行動而
活在當㆘。
「「「「彎路彎路彎路彎路」」」」是在修行時,先進行奢摩他,,然後才修毘婆舍那。行者必須先將
心專注於㆒境,當心穩固到了色界禪的狀態,或心境到了某㆒個禪定㆗,這時才
接㆘去進行毘婆舍那。
在漢譯的《成實論》㆗也有同樣的記載:《成實論》卷 15,〈止觀品第㆒百
八十七〉,大正 32,358c:「問曰:經㆗說:以止修心,依觀得解脫。以觀修
心,依止得解脫。是事云何?答曰:行者,若因禪定生緣滅智,是名以止
修心 依觀得解脫。若以散心分別陰界入等,因此得緣滅止,是名以觀修
心依止得解脫。若得念處等達分攝心,則俱修止觀。又㆒切行者,皆依此
㆓法得滅心解脫。」
大約 60 年代末期,可倫坡有㆒份〈世界佛教〉雜誌,刊登了㆒篇文章,批
評馬哈希尊者所教導的禪修方法不符合經典。禪師立刻以緬甸文寫了㆒篇反駁的
文章,向這篇文章提出質疑。在已故烏廷禪師的協助㆘,他又把這篇文章翻譯成
英文。這篇反駁的文章在〈世界佛教〉雜誌㆖,連續刊登了十五個月。
巴利註釋文獻裡的乾觀者巴利註釋文獻裡的乾觀者巴利註釋文獻裡的乾觀者巴利註釋文獻裡的乾觀者
澳洲昆士蘭大學,博士候選㆟ 溫宗堃
《成實論》亦隱含有類似㆖座部「純觀乘者」的教理,在該論提到〈須深經〉
的慧解脫阿羅漢未修禪定,純粹藉由觀 (毘婆舍那),以「如電㆔昧」為所依定,
證得解脫。
這類純觀乘者依憑什麼定來開發智慧?南傳㆖座部與北傳說㆒切有部,皆同
意有㆒種鄰近初禪但未達初禪的定叫「近行定」或「近分定」,也可以做為修觀
所需的基礎定力。但是有㆒類「純觀乘者」(或稱「乾觀者」、「觀乘者」),未得
「近行定」及「安止定」,而於戒清淨後,直接修習觀(毘婆舍那),內觀五蘊的
無常、苦、無我,進而得解脫。
《清淨道論大疏鈔》:「止乘者依奢摩他門而修觀;然而觀乘者不依奢摩他
門,因此說純觀乘者。」不論稱之為「純觀」或「乾觀」,是在於此類行者「修
觀時沒有得到奢摩他、定的潤滑」,或「不雜修奢摩他」。廣義來說:
1.完全未曾修習任何奢摩他業處,純粹修習內觀;
2.雖曾修習奢摩他業處,但未得近行定,便修內觀;
3.修習奢摩他業處而得近行定,但仍未得禪那,便修內觀。
法護在《長老偈註》㆗,更是明確㆞指出「乾觀者」所依的定僅是「剎那定」。
「再者,凡僅立住於剎那定之後便確立內觀而證得最㆖道者,因為在最初乃至整
個過程㆗,於內觀裡未結合定所生的禪支,所以他們的觀是乾燥的。因此,他們
名為『乾觀者』。」
「未得禪那的純觀乘者,即是乾觀者。因為他的觀沒有禪那潤滑,所以是乾
燥的、粗糙的。因此,他被稱為『乾觀者』。」
在這裡,「禪那的潤滑與否」成為「觀」是否為「乾燥」的判準。同樣㆞,
十㆓世紀的舍利弗也曾以禪那的證得與否,作為「乾觀」的判準:「於前分(世間
道)時,立住在“無禪那潤滑故為純粹的”內觀,而後證得最㆖果的㆟,名為乾
觀者。」

More Related Content

What's hot

Fiqh haidhistihadhanifas
Fiqh haidhistihadhanifasFiqh haidhistihadhanifas
Fiqh haidhistihadhanifasAminah Johansen
 
Blessings of Azan
Blessings of AzanBlessings of Azan
Blessings of AzanAhmed@3604
 
Lailatul Qadr - The Night of Power
Lailatul Qadr - The Night of PowerLailatul Qadr - The Night of Power
Lailatul Qadr - The Night of PowerShafin Verani
 
Pakistan The Natural Beauty
Pakistan The Natural BeautyPakistan The Natural Beauty
Pakistan The Natural BeautyAAMIR CHAUDHARY
 
Book Review - Usool al Hadeeth by Dr Bilal Philips
Book Review -  Usool al Hadeeth by Dr Bilal PhilipsBook Review -  Usool al Hadeeth by Dr Bilal Philips
Book Review - Usool al Hadeeth by Dr Bilal PhilipsYaqeen Ul Haq Ahmad Sikander
 
Qs002 importance-of-understanding-the-quran
Qs002 importance-of-understanding-the-quranQs002 importance-of-understanding-the-quran
Qs002 importance-of-understanding-the-quranconnectwithquran
 
COMPANIONS OF THE HOLY PROPHET (PEACE BE UPON HIM)
COMPANIONS  OF  THE HOLY PROPHET (PEACE BE UPON HIM)COMPANIONS  OF  THE HOLY PROPHET (PEACE BE UPON HIM)
COMPANIONS OF THE HOLY PROPHET (PEACE BE UPON HIM)Syed Anas Abdali
 
Surah Luqman Presentation
Surah Luqman PresentationSurah Luqman Presentation
Surah Luqman PresentationvirtualMaryam
 
Import Tools for InduSoft Web Studio - PanelMate, PanelView, and FactoryTalk
Import Tools for InduSoft Web Studio - PanelMate, PanelView, and FactoryTalkImport Tools for InduSoft Web Studio - PanelMate, PanelView, and FactoryTalk
Import Tools for InduSoft Web Studio - PanelMate, PanelView, and FactoryTalkAVEVA
 
Pashto phonetics
Pashto phoneticsPashto phonetics
Pashto phoneticsamjadnaasir
 

What's hot (20)

Syariah ( iddah)
Syariah ( iddah)Syariah ( iddah)
Syariah ( iddah)
 
Surah Al Waqiah
Surah Al WaqiahSurah Al Waqiah
Surah Al Waqiah
 
Fiqh haidhistihadhanifas
Fiqh haidhistihadhanifasFiqh haidhistihadhanifas
Fiqh haidhistihadhanifas
 
Doa untuk pasangan pengantin
Doa untuk pasangan pengantinDoa untuk pasangan pengantin
Doa untuk pasangan pengantin
 
Blessings of Azan
Blessings of AzanBlessings of Azan
Blessings of Azan
 
Love of female companions (Sahabiyaat) for the Messenger of Allah (saw)
Love of female companions (Sahabiyaat) for the Messenger of Allah (saw)Love of female companions (Sahabiyaat) for the Messenger of Allah (saw)
Love of female companions (Sahabiyaat) for the Messenger of Allah (saw)
 
Doa aa gym
Doa aa gymDoa aa gym
Doa aa gym
 
Sikhism
SikhismSikhism
Sikhism
 
Lailatul Qadr - The Night of Power
Lailatul Qadr - The Night of PowerLailatul Qadr - The Night of Power
Lailatul Qadr - The Night of Power
 
Pakistan The Natural Beauty
Pakistan The Natural BeautyPakistan The Natural Beauty
Pakistan The Natural Beauty
 
Doa pengantin
Doa pengantinDoa pengantin
Doa pengantin
 
Book Review - Usool al Hadeeth by Dr Bilal Philips
Book Review -  Usool al Hadeeth by Dr Bilal PhilipsBook Review -  Usool al Hadeeth by Dr Bilal Philips
Book Review - Usool al Hadeeth by Dr Bilal Philips
 
Al Quran
Al QuranAl Quran
Al Quran
 
Doa selamat untuk keluarga
Doa selamat untuk keluargaDoa selamat untuk keluarga
Doa selamat untuk keluarga
 
Modesty: A Part of Iman (Sisters)
Modesty: A Part of Iman (Sisters)Modesty: A Part of Iman (Sisters)
Modesty: A Part of Iman (Sisters)
 
Qs002 importance-of-understanding-the-quran
Qs002 importance-of-understanding-the-quranQs002 importance-of-understanding-the-quran
Qs002 importance-of-understanding-the-quran
 
COMPANIONS OF THE HOLY PROPHET (PEACE BE UPON HIM)
COMPANIONS  OF  THE HOLY PROPHET (PEACE BE UPON HIM)COMPANIONS  OF  THE HOLY PROPHET (PEACE BE UPON HIM)
COMPANIONS OF THE HOLY PROPHET (PEACE BE UPON HIM)
 
Surah Luqman Presentation
Surah Luqman PresentationSurah Luqman Presentation
Surah Luqman Presentation
 
Import Tools for InduSoft Web Studio - PanelMate, PanelView, and FactoryTalk
Import Tools for InduSoft Web Studio - PanelMate, PanelView, and FactoryTalkImport Tools for InduSoft Web Studio - PanelMate, PanelView, and FactoryTalk
Import Tools for InduSoft Web Studio - PanelMate, PanelView, and FactoryTalk
 
Pashto phonetics
Pashto phoneticsPashto phonetics
Pashto phonetics
 

Viewers also liked

Tesolotion e brochure
Tesolotion e brochureTesolotion e brochure
Tesolotion e brochurelini1712
 
Web search-metrics-tutorial-www2010-section-2of7-relevance
Web search-metrics-tutorial-www2010-section-2of7-relevanceWeb search-metrics-tutorial-www2010-section-2of7-relevance
Web search-metrics-tutorial-www2010-section-2of7-relevanceAli Dasdan
 
Facets_2015_Spring_Summer
Facets_2015_Spring_SummerFacets_2015_Spring_Summer
Facets_2015_Spring_SummerSantiago J. Mu
 
葛印卡禪師講集Ii
葛印卡禪師講集Ii葛印卡禪師講集Ii
葛印卡禪師講集Ii宏 恆
 
小義釋
小義釋小義釋
小義釋宏 恆
 
正念之道 向智尊者
正念之道 向智尊者正念之道 向智尊者
正念之道 向智尊者宏 恆
 
Hi̇bri̇t motorlar ve hi̇drojen yakitli motorlar
Hi̇bri̇t motorlar ve hi̇drojen yakitli motorlarHi̇bri̇t motorlar ve hi̇drojen yakitli motorlar
Hi̇bri̇t motorlar ve hi̇drojen yakitli motorlaracmtly
 
Immigration to mexico
Immigration to mexicoImmigration to mexico
Immigration to mexicomruan2
 
Work Life & Liesure - CLASS X based upon syllabus of CBSE/NCERT 2012-13
Work Life & Liesure  - CLASS X based upon syllabus of CBSE/NCERT 2012-13Work Life & Liesure  - CLASS X based upon syllabus of CBSE/NCERT 2012-13
Work Life & Liesure - CLASS X based upon syllabus of CBSE/NCERT 2012-13Jawahar Navodaya Vidyalaya
 

Viewers also liked (12)

W int pres_ru
W int pres_ruW int pres_ru
W int pres_ru
 
Tesolotion e brochure
Tesolotion e brochureTesolotion e brochure
Tesolotion e brochure
 
Web search-metrics-tutorial-www2010-section-2of7-relevance
Web search-metrics-tutorial-www2010-section-2of7-relevanceWeb search-metrics-tutorial-www2010-section-2of7-relevance
Web search-metrics-tutorial-www2010-section-2of7-relevance
 
Facets_2015_Spring_Summer
Facets_2015_Spring_SummerFacets_2015_Spring_Summer
Facets_2015_Spring_Summer
 
葛印卡禪師講集Ii
葛印卡禪師講集Ii葛印卡禪師講集Ii
葛印卡禪師講集Ii
 
finallllyy
finallllyyfinallllyy
finallllyy
 
小義釋
小義釋小義釋
小義釋
 
正念之道 向智尊者
正念之道 向智尊者正念之道 向智尊者
正念之道 向智尊者
 
Hi̇bri̇t motorlar ve hi̇drojen yakitli motorlar
Hi̇bri̇t motorlar ve hi̇drojen yakitli motorlarHi̇bri̇t motorlar ve hi̇drojen yakitli motorlar
Hi̇bri̇t motorlar ve hi̇drojen yakitli motorlar
 
Avila second life (1)
Avila second life (1)Avila second life (1)
Avila second life (1)
 
Immigration to mexico
Immigration to mexicoImmigration to mexico
Immigration to mexico
 
Work Life & Liesure - CLASS X based upon syllabus of CBSE/NCERT 2012-13
Work Life & Liesure  - CLASS X based upon syllabus of CBSE/NCERT 2012-13Work Life & Liesure  - CLASS X based upon syllabus of CBSE/NCERT 2012-13
Work Life & Liesure - CLASS X based upon syllabus of CBSE/NCERT 2012-13
 

More from 宏 恆

Bhikkhu revata awaken-oh_world
Bhikkhu revata awaken-oh_worldBhikkhu revata awaken-oh_world
Bhikkhu revata awaken-oh_world宏 恆
 
二十四緣發趣論
二十四緣發趣論二十四緣發趣論
二十四緣發趣論宏 恆
 
何來有我
何來有我何來有我
何來有我宏 恆
 
行解內觀智慧禪
行解內觀智慧禪行解內觀智慧禪
行解內觀智慧禪宏 恆
 
自然的代價
自然的代價自然的代價
自然的代價宏 恆
 
安般念業處
安般念業處安般念業處
安般念業處宏 恆
 
安般念三摩地
安般念三摩地安般念三摩地
安般念三摩地宏 恆
 
安般念入門
安般念入門安般念入門
安般念入門宏 恆
 
安居處
安居處安居處
安居處宏 恆
 
安那般那念 入出息念禪修
安那般那念 入出息念禪修安那般那念 入出息念禪修
安那般那念 入出息念禪修宏 恆
 
如實之見
如實之見如實之見
如實之見宏 恆
 
如何對治煩惱
如何對治煩惱如何對治煩惱
如何對治煩惱宏 恆
 
如何滅除痛苦
如何滅除痛苦如何滅除痛苦
如何滅除痛苦宏 恆
 
如何修行入出息念
如何修行入出息念如何修行入出息念
如何修行入出息念宏 恆
 
如何分辨真假僧人及護僧指南
如何分辨真假僧人及護僧指南如何分辨真假僧人及護僧指南
如何分辨真假僧人及護僧指南宏 恆
 
向智尊者作品选集
向智尊者作品选集向智尊者作品选集
向智尊者作品选集宏 恆
 
向馬哈希大師學正念ⅱ
向馬哈希大師學正念ⅱ向馬哈希大師學正念ⅱ
向馬哈希大師學正念ⅱ宏 恆
 
向馬哈希大師學正念1
向馬哈希大師學正念1向馬哈希大師學正念1
向馬哈希大師學正念1宏 恆
 
名與色
名與色名與色
名與色宏 恆
 
吉祥語
吉祥語吉祥語
吉祥語宏 恆
 

More from 宏 恆 (20)

Bhikkhu revata awaken-oh_world
Bhikkhu revata awaken-oh_worldBhikkhu revata awaken-oh_world
Bhikkhu revata awaken-oh_world
 
二十四緣發趣論
二十四緣發趣論二十四緣發趣論
二十四緣發趣論
 
何來有我
何來有我何來有我
何來有我
 
行解內觀智慧禪
行解內觀智慧禪行解內觀智慧禪
行解內觀智慧禪
 
自然的代價
自然的代價自然的代價
自然的代價
 
安般念業處
安般念業處安般念業處
安般念業處
 
安般念三摩地
安般念三摩地安般念三摩地
安般念三摩地
 
安般念入門
安般念入門安般念入門
安般念入門
 
安居處
安居處安居處
安居處
 
安那般那念 入出息念禪修
安那般那念 入出息念禪修安那般那念 入出息念禪修
安那般那念 入出息念禪修
 
如實之見
如實之見如實之見
如實之見
 
如何對治煩惱
如何對治煩惱如何對治煩惱
如何對治煩惱
 
如何滅除痛苦
如何滅除痛苦如何滅除痛苦
如何滅除痛苦
 
如何修行入出息念
如何修行入出息念如何修行入出息念
如何修行入出息念
 
如何分辨真假僧人及護僧指南
如何分辨真假僧人及護僧指南如何分辨真假僧人及護僧指南
如何分辨真假僧人及護僧指南
 
向智尊者作品选集
向智尊者作品选集向智尊者作品选集
向智尊者作品选集
 
向馬哈希大師學正念ⅱ
向馬哈希大師學正念ⅱ向馬哈希大師學正念ⅱ
向馬哈希大師學正念ⅱ
 
向馬哈希大師學正念1
向馬哈希大師學正念1向馬哈希大師學正念1
向馬哈希大師學正念1
 
名與色
名與色名與色
名與色
 
吉祥語
吉祥語吉祥語
吉祥語
 

「止乘者」與「純觀乘者」