2. Kuchnia polska – na kształtowanie się swoistych cech kuchni
polskiej miały wpływ przemiany historyczne. Na przestrzeni dziejów
kuchnia polska ulegała wpływom i zmianom regionalnym, zwłaszcza
że tereny Rzeczypospolitej Polskiej historycznie zamieszkiwała
zmieniająca się mozaika narodów. W efekcie silne są kulinarne
wpływy wschodnie (tatarsko-tureckie, wcześniej mongolskie),
rusińskie, niemieckie, francuskie, włoskie i żydowskie.
Najpopularniejsze polskie potrawy to m.in.: pierogi, kasza, kluski,
gołąbki, kotlet schabowy, kotlet mielony, bigos, galareta mięsna,
golonka, zupy (żurek, kapuśniak, krupnik, barszcz czerwony, rosół,
zupa pomidorowa, zupa ogórkowa, zupa grzybowa, chłodnik),
potrawy z kapusty i ziemniaków, pieczywo (chleb żytni, pszenny),
ciasta, warzywa, owoce (jabłka, gruszki, rozmaite jagody, porzeczki),
ser biały, jak i wszelkiego rodzaju mięsa (głównie wieprzowina, drób
wołowina) rozmaicie przygotowane, oraz w mniejszym stopniu ryby
morskie i słodkowodne. Specyficznym polskim deserem są faworki,
popularne są też inne wypieki, w tym babka, makowiec, sernik,
pierniki czy pączki.
4. Współczesna rosyjska kuchnia jest pełna
aromatów, wykwintnych i smakowitych dań. Duży
wpływ wywarła na nią kuchnia polska, włoska,
francuska oraz niemiecka. Kuchnia Rosji słynie
przede wszystkim z kawioru, który jest
pozyskiwany z ryby bieługi oraz łososia. Dania
rosyjskie to także dziczyzna, cyranki, jarząbki,
bekasy, łabędzie, bażanty, cietrzewie, kaczki,
kuropatwy, a także sarny i zające, które od
wieków goszczą na stołach Rosjan.
Kuchnia rosyjska
5. – solona ikra ryb
jesiotrowatych (kawior czarny
lub rosyjski), łososiowatych
(kawior czerwony),
dorszowatych (kawior
norweski) lub innych ryb.
Kawiorem nazywa się również
jajka ślimaków (ślimaczy
kawior lub biały kawior,
popularny szczególnie we
Francji – caviar
d'escargots[1]).
6. Łotwa przez długi czas była bardzo ubogim państwem, co odbiło się na sztuce
kulinarnej tego kraju. Tradycyjna kuchnia łotewska jest chyba najmniej
urozmaiconą i najbardziej oszczędną z kuchni europejskich. Tradycyjne dania
opierają się głównie na rybach, ponieważ warzywa (oprócz płodów leśnych jak
np. rzepy), owoce a nawet mięso zawsze były trudno dostępne. Potrawy
Łotyszy są ciężkie, proste, a nawet bardzo proste, ale za to sycące. Na Łotwie
wykorzystuje się wiele potraw mącznych i chleba, szczególnie żytniego i
ciemnego razowca. Z resztek wyczarowuje się sałatki i zapiekanki, tak, aby nic
się nie zmarnowało. Jeżeli do przyrządzania dań wykorzystuje się mięso to
najczęściej jest ono wędzone. Podobna prostota i podporządkowanie
praktycznemu podejściu do sztuki kulinarnej widoczna jest wśród zup, których
zresztą Łotysze nie jedzą zbyt wiele. Zupy również są ciężkie, sycące i proste.
Bardzo dużą popularnością cieszy się zupa z chleba kukurydzianego i śmietany
(maizes zupa). Łotysze jedzą dużo ryb, poławianych w Morzu Bałtyckim, a
najważniejsza potrawa znad Zatoki Ryskiej to wędzone szproty. We
wschodnich rejonach kraju, przy granicy z Estonią, Białorusią i Rosją widać
większy wpływ kuchni tego ostatniego państwa. Spotyka się tu typowe dla
kuchni rosyjskiej bliny pieczone z mąki lub ziemniaków.
Kuchnia Łotewska
7. Zupa frikadelu -zupa
z klopsikami mięsnymi
Składniki: 5 dag ryżu, 2
duże ziemniaki, 2-3
liście laurowe, sól,
marchew, cebula, 1/2
selera korzeniowego,
olej, po pęczku natki
pietruszki i koperku, 30
dag mięsa mielonego,
jajko, ząbek czosnku,
pieprz, śmietana 18%.
8. Kuchnia szwedzka - kojarzy się przede wszystkim ze szwedzkim stołem.
Tradycja Smörgasbord pochodzi jeszcze z XVIII w. Podobno gospodarz,
zapraszając gości na przyjęcie, nigdy nie mógł być pewien, kiedy przybędą -
odległości dzielące włości sąsiadów były czasami ogromne. Dlatego stawiano
ogromny stół-bufet z baryłeczką aquavitu pośrodku i drobnymi przekąskami
dookoła. Na Smörgasbord nigdy nie brakuje śledzi: marynowanych, smażonych,
zapiekanych, kiszonych. Chętnie podaje się je w słodkich sosach (np. miodowo-
musztardowym). Przez lata cukier był w Szwecji trudno dostępny, dlatego słodki
smak uważano za wytworny i świadczący o zamożności gospodarzy. Słodkim
sosem skrapia się tu krewetki, w miodzie dojrzewa łosoś, w miodowej skorupce
piecze się julskinkę - szynkę świąteczną. Szwedzki bufet to także solidne sałatki z
gęstymi sosami. Robi się je najczęściej z buraków, ziemniaków i marchewki oraz
warzyw solonych, kiszonych i marynowanych. W tradycyjnej kuchni szwedzkiej
ziół i korzeni używa się umiarkowanie. Za to ogromnie ważna jest jakość
produktów. Wielką popularnością cieszą się kiełbasy i szynki z mięsa reniferów.
Ostatnimi czasy zapanowała też moda na dorsza - rybę, która żyje dziko i nie
pochodzi z hodowli. Specjałem są raki gotowane z koprem, ale prawdziwy
smakosz wie, że można je jadać wyłącznie od połowy do końca sierpnia. Wtedy i
tylko wtedy na rynek trafiają raki o absolutnie szwedzkim (lub fińskim)
rodowodzie. W pozostałych miesiącach roku można co prawda dostać raki z
importu, ale to dla kulinarnego snoba oczywiście nie to samo.
9. Pokusa Janssona
Składniki
•6-8 dużych ziemniaków
•2 cebule
•10 dag masła
•1 puszka filecików anchois
•mielony biały pieprz
•3/4 szklanki słodkiej śmietanki
•2-3 łyżki bułki tartej
Sposób przygotowania
Obrane ziemniaki kroimy w cienkie plasterki,
cebule drobno siekamy. W żaroodpornym naczyniu
wysmarowanym masłem układamy warstwami
ziemniaki, cebule i pokrojone fileciki anchois.
Każdą warstwę przyprawiamy pieprzem. Fileciki
anchois są na tyle słone, że zazwyczaj nie ma
potrzeby dodawania do zapiekanki soli. Ostatnią
warstwę zapiekanki powinny stanowić ziemniaki,
na kctórych układamy plasterki masła. Wszystko
to zalewamy śmietanką i posypujemy tartą bułką.
Pieczemy w nagrzanym piekarniku (225°C) około
30-45 minut na złoty kolor.
10. Tradycyjne Dania
Fińskie
Kuchnia fińska – sztuka kulinarna Finlandii; ogół potraw i
napojów charakterystycznych dla tego kraju.
Łączy dania tradycyjne i haute cuisine z nowoczesną kuchnią w
stylu kontynentalnym. Ryby i mięso odgrywają ważną rolę w
tradycyjnych fińskich potrawach z zachodniej części kraju, a dania
z części wschodniej tradycyjnie bazują na różnych warzywach i
grzybach. Fińska kuchnia często używa pełnoziarnistych
produktów (żyto, jęczmień, owies) i jagód (np. borówki, brusznice
moroszki i owoców rokitnika). Różne odmiany rzepy były
powszechne w tradycyjnych potrawach, ale zostały zastąpione
przez ziemniaki po ich wprowadzeniu w XVIII wieku. Mleko i jego
pochodne, jak maślanka są powszechnie stosowane.
11. Karjalanpiirakat -
tradycyjne fińskie pierogi z
cienkiego ciasta żytniego z
nadzieniem z ryżu. Przed
podaniem na gorącym
cieście rozsmarowuje się
masło, często zmieszane z
drobno pokrojonym
gotowanym jajkiem.
Leipäjuusto także
juustoleipä– tradycyjny
fiński ser z krowiego,
koziego lub reniferowego
mleka, pieczony,
gotowany lub
flambirowany.
12. Laskiaispulla – ciastko
nadziewane bitą śmietaną,
pastą migdałową lub
dżemem
Pulla to lekko słodki
fiński chleb z
kardamonem, czasami
rodzynkami i migdałami.
Ma kształt warkocza
formowanego z trzech
lub więcej części ciasta.
Warkocz bywa
formowany w pierścień.
Chleb jest polany
roztopionym masłem i
posypany cukrem lub
migdałami.
13. Tradycyjna Kuchnia Estońska
Kuchnia estońska jest zbliżona do polskiej. Na talerz lub do miski mogą trafić
znane również w Polsce zupa grochowa, zimne nóżki (galareta wieprzowa),
kapuśniak, kaszanka, kotlet serwowany z ziemniakami itd. Te podobieństwa
można tłumaczyć przenikaniem się niemieckich, rosyjskich i polskich tradycji
kulinarnych. Tradycyjna kuchnia estońska opiera się na wieprzowinie,
ziemniakach, warzywach, rybach i produktach mlecznych. Będąc w Estonii
należy spróbować Silgusoust (śledź bałtycki z boczkiem i
śmietaną),Mulgikapsad (wieprzowina z kapustą i gotowanymi
ziemniakami),Verivorst (kaszanka z jęczmieniem), Sült (zimne
nóżki), suitsulõhe (wędzony łosoś). Na deser można skosztować kisielu (est.
kissell), ciasta rabarbarowego lub drożdżowego kringela lub kamy – kaszy
wymieszanej z kwaśnym mlekiem. Popularnym napojem bezalkoholowym
jest Kali, czyli kwas chlebowy. Miłośnicy piwa na pewno docenią jego żytnią
odmianę. Popularnym dodatkiem jest ciemny chleb (leib), który szczególnie w
ostatnich latach przechodzi renesans i w każdej restauracji może mieć
zupełnie inny smak.
14. Grochówka –
zupa przyrządzana z
łupanego grochu,
na wędzonce z
dodatkiem ziemniaków, czosn
ku i majeranku.
Zupa podawana często na
imprezach masowych. Jest
jedną z potraw chętnie
serwowanych
w wojsku (grochówka
wojskowa).
Kapuśniak – zupa z
poszatkowanej kapusty
głowiastej (świeżej lub
kiszonej) i warzyw często
na wywarze z
wędzonego boczku lub
z żeberek. Znana w kuchni
polskiej, góralskiej –
kwaśnica (tam
przygotowywana z kiszonej
kapusty), słowackiej –
kapustnica, ukraińskiej –
капусняк.
15. Ciasto drożdżowe to ciasto,
w którym zastosowano
biologiczne metody
spulchniania, wykorzystując
właściwości drożdży
piekarniczych. W
porównaniu do innych
rodzajów ciast, podstawowe
ciasto drożdżowe nie zawiera
dużo cukru oraz tłuszczu.
Jego podstawowymi
składnikami jest mąka oraz
płyn.
Kali, czyli kwas chlebowy.
Miłośnicy piwa na pewno
docenią jego żytnią odmianę.
Popularnym dodatkiem jest
ciemny chleb (leib), który
szczególnie w ostatnich latach
przechodzi renesans i w
każdej restauracji może mieć
zupełnie inny smak.
16. Tradycyjna kuchnia Litewska
Od początku osadnictwa na terenach współczesnej Litwy przeważały lasy. Upowszechnienie
się rolnictwa we wczesnym średniowieczu spowodowało wzrost spożycia rozmaitych zbóż,
zarówno w postaci kasz, jak i wypieków. Litwa jako kraj w przeważającym stopniu rolniczy stała
się także jednym z czołowych konsumentów produktów mlecznych, o wiele trudniej
dostępnych w Europie Zachodniej. Dietę uzupełniały niektóre warzywa (z początku głównie
dzikie), a także owoce leśne i grzyby. Czynniki te odegrały rolę w kształtowaniu zarówno
produktów jak i gustów konsumentów. Z powodu skomplikowanej historii Litwy kuchnia
litewska niemal od samego początku była pod wpływem kuchni krajów ościennych, a także
kuchni ludów zamieszkujących Wielkie Księstwo Litewskie: ukraińskiej, polskiej, tatarskiej,
białoruskiej oraz żydowskiej. Po potopie szwedzkim w XVII wieku produkcja zbóż załamała się,
a popularność zyskał przywieziony z Ameryki ziemniak. Dzięki bliskim kontaktom handlowym z
krajami Azji Środkowej cena rozmaitych przypraw na Litwie i w Polsce była wielokrotnie niższa
niż w innych częściach Europy, dokąd trzeba je było sprowadzać za pośrednictwem Turcji. Stąd
w tradycyjnej kuchni litewskiej powszechne używa się przypraw takich jak pieprz, gałka
muszkatołowa czy kolendra. W powszechnym użyciu były także lokalnie rosnące zioła i
przyprawy takie jak mięta czy kminek (dodawany do wielu potraw, od chleba przez zupy aż po
suszone i wędzone sery białe). Początkowo, podobnie jak w kuchni polskiej, ostre przyprawy
były używane do konserwowania potraw, co nadawało kuchni charakter wyjątkowo pikantny.
Jej złagodzenie spowodowało upowszechnienie w XIX wieku saletry oraz innych środków
służących przechowywaniu żywności.
17. Kindziuk (lit. kindzukas lub skilandis) –
bardzo twarda, dojrzewająca litewska
wędlina; jeden z najbardziej znanych
przysmaków kuchni litewskiej. Kindziuk
ma kwaskowaty, pieprzny smak.
Kindziukas tradycyjnie produkowany jest
w Auksztocie. Mięsem wypycha się
dokładnie wymyty świński pęcherz lub
mięso zawija się w przytłuszczowe błony.
Wędliną tradycyjnie produkowaną na
Suwalszczyźnie jest skilandis. Jest to
wypchany mięsem wyczyszczony świński
żołądek. W Polsce kindziuk dostępny jest
w handlu detalicznym produkowany przez
masowych wytwórców wędlin. Niska
zawartość wody w wędlinie powoduje jej
wysoką cenę. Kindziuk metodami
gospodarskimi produkowany jest w
okolicach Suwałk, Sejn czy też Puńska.
18. Kastinys to lekkie żmudzkie danie ze
śmietany i masła z przyprawami.
Najczęściej był spożywany w czasie
postu i w dni intensywnych prac
polowych z gorącymi gotowanymi
ziemniakami lub chlebem.
19. Narodowa Kuchnia Niemiecka
Kuchnia niemiecka – to zbiorcza nazwa kilku popularnych kuchni regionalnych
z różnych regionów Niemiec. Kuchnia niemiecka wbrew obiegowym opiniom
jest bogata w różnorodność potraw i dań. To bogactwo tradycji wykracza poza
uznane stereotypy dotyczące konsumpcji piwa, podawanego z wieprzowiną,
kapustą i ziemniakami. Lokalne praktyki kulinarne, i wielość składników
wzbogacone doświadczeniami sąsiadów wpływają na współczesny obraz
kuchni niemieckich. W kuchni niemieckiej można spotkać wpływy włoskie,
greckie, hiszpańskie, tureckie, polskie, czeskie i słowackie oraz
dalekowschodnie. Istnieje w Niemczech wiele potraw regionalnych, z których
niektóre stały się symbolami całego kraju. Zwyczaje kulinarne różnią się od
siebie w zależności od regionu. Na zachodzie, w Schwarzwaldzie i Badenii-
Wirtembergii skupiają się wpływy sąsiadów: Szwajcarii, Francji. W tamtejszej
kuchni dużą rolę odgrywają warzywa. Na południu jada się o wiele tłuściej,
czego przykład stanowi kuchnia bawarska. Do narodowych potraw
niemieckich zaliczamy: zupę z węgorza na rosole wołowym, i golonkę z
kapustą lub grochem puree.
20. Golonka - element
handlowy z kością lub
bez, pozyskiwany z tuszy
trzody chlewnej,
schłodzony lub
zamrożony z kością lub
bez. Także nazwa
potrawy.
21. Pączek – (śl. Krepel, niem. Krapfen, ang.
Donut) - pulchne ciastko drożdżowe z
mąki pszennej w kształcie nieco
spłaszczonej kuli, smażone na kolor
ciemno-złoty, na głębokim tłuszczu –
smalcu, oleju lub ceresie, dawniej też na
klarowanym maśle. Tradycyjnie napełnia
się pączki nadzieniem (marmoladą) przed
smażeniem. Obecnie często jednak są
nadziewane dopiero po usmażeniu
konfiturą różaną lub owocami, ale też
likierem, budyniem, a nawet serem.
Gotowy jest zwykle lukrowany lub
obsypywany cukrem pudrem, może być
też posypany kandyzowaną skórką
pomarańczową lub polany czekoladą. Jest
to jedno z najbardziej tradycyjnych ciast
polskich, o których pisał Mikołaj Rej w
Żywotach człowieka poczciwego.
22. Tradycyjna kuchnia Duńska
Jedzenie w Danii powinno być tradycyjne i bogate w wartości odżywcze - witaminy, minerały i
proteiny, które są odpowiedzialne za wyzwalanie w organizmie sporych porcji energii
niezbędnych do dynamicznego funkcjonowania w pracy, szkole czy domu. Tradycja dotyczy nie
tylko samych przepisów, ale i sposobów przechowywania jedzenia. Nawyki żywieniowe
Duńczyków kształtowały się przez stulecia zależnie od regionu, wspólne były jednak sposoby
przechowywania żywności (szczególnie w czasach, gdy nie istniały jeszcze lodówki). Zarówno
mięso, jak i ryby wówczas wędzono lub solono, a zwyczaje te zostały skutecznie przeniesione
do współczesności. Wytwarzane według starej receptury salami Spegepolse może leżakować
nawet rok, podobne walory ma wędzona szynka. Status narodowego przysmaku posiadają
wędzone śledzie złowione w okolicach Bornholmu. Samo wędzenie tych ryb rozpoczęto dość
późno, bo ok. 1800 r., jednak śledzie zdążyły otrzymać od tego czasu miano "złota łowionego w
morzu". Dania jedzenie. O wiele starszą metrykę mają za to solone lub marynowane śledzie -
ta receptura bierze swój początek jeszcze w średniowieczu. Ryby w tej wersji stanowiły
niezbędny element północnej kuchni. Już ok. 1000 r. mieszkańcy tych terenów rozpoczęli
produkcję serów, a istotą przepisu było to, aby przygotowane sery mogły jak najdłużej
leżakować. Tradycyjny charakter duńskiej kuchni potwierdzają także przekazywane z pokolenia
na pokolenie receptury dotyczące produkcji jedzenia. Początkowo podstawą pożywienia w
Danii były żytni chleb oraz piwo, z czasem typowe menu uzupełniły dania z ziemniakami i
ciężkimi sosami - ziemnaki i sosy stanowiły doskonałe uzupełnienie dań mięsnych i rybnych. Co
ciekawe, ta kultywowana od wieków baza kulinarna jest również podstawą pożywienia
współczesnych Duńczyków, którzy są wprost dumni ze swego kuchennego konserwatyzmu.
Ciekawym przykładem jest w tym względzie sylte, czyli rodzaj galaretki mięsnej
przygotowywanej na bazie głowizny. Popularność tego prostego dania nie zmniejszyła się od
wieków średnich do czasów współczesnych.
23. Smorrebrod (dosłownie: „posmarowany chleb”) –
tradycyjna duńska potrawa, serwowana w postaci
kanapek składających się zwykle z kromki ciemnego
chleba , często posmarowanego masłem, margaryną
lub innym tłuszczem, pokrytego dodatkami w postaci
sałatki, kurczaka, tuńczyka, mięsa wołowego,
pomidora itp. Smorrebrod z reguły spożywa się
nożem i widelcem. Smorrebrod narodził się w
prostszej wersji zawierającej jako dodatki tylko ser
lub kiełbasę. Została ona spopularyzowana przez
pracowników jako prowiant sporządzany do pracy.
Jego popularność wzrosła w dekadzie lat 80. XIX
wieku, kiedy małe restauracje serwujące smorrebrod
zaczęły pojawiać się w Kopenhadze. Smorrebrod
znalazł się już w pochodzących z 1883 roku menu
kopenhaskiej restauracji Nimb w Tivoli[1]. Jednym z
pierwszych, który otworzył restauracje serwujące
duński smorrebrod, był Oskar Davidsen. W menu
otworzonej w Norrebro restauracji zawarł 177
odmian tej kanapki. Obecnie już piąte pokolenie
rodziny Davidsen podtrzymuje tradycję restauracji
smorrebrod.
24. Leverpostej, to danie, które podziela
pewne podobieństwa do francuskiego
pasztet, ale zamiast tego jest
wykonany z grubo mielone wieprzowe
wątroby i smalec , i który jest
popularny spread w północnej
Europie.
