ຄວາມກ່ຽວກັບ ແຜນວາດຊ່ວຍຈື່

1. 1
1. ການຈັ ດການຮຽນຮູ້ ທີ່ ເນັູ້ ນຂະບວນການ Mindmapping
Mind Map® ໄດູ້ ເກດຂູ້ ນມາເມີ່ ອ ຄ.ສ. 1974 ໂດຍ ໂທນ ບຊານ ຊີ່ ງ Mind Map ນູ້
ເປັ ນ Graphic Organizers ຮບແບບໜີ່ ງທີ່ ເຮັ ດວຽກຕາມທາມະຊາດຄວາມຄິ ດຂອງເຮົ າເປັ ນ
ເທກນິ ກເຊງກລາຟຟິ ກທີ່ ຊົ ງພະລັ ງເຫມອນກຸ ຍແຈສາລະພັ ດປະໂຫຍດທີ່ ຈະເປດສະໝອງໃຫູ້
ເຮັ ດວຽກໄດູ້ ຢີ່ າງເຕັ ມສັ ກຢພາບ ເພລາະເປັ ນການໃຊູ້ ຄວາມສາມາດຂອງສະໝອງທັ ງ 2 ຊກ ຄ
ຊູ້ າຍແລະຂວາໃຫູ້ ມກລະບວນການຄິ ດທີ່ ເຊີ່ ອມໂຢງກັ ນ
ການຖີ່ າຍທອດຄວາມຄິ ດ ຫ ຂູ້ ມນຕີ່ າງ ໆ ທີ່ ມຢີ່ ໃນສະໝອງລອກລົ ງກລະດາດ
ໂດຍການໃຊູ້ ພາບ ສ ເສັູ້ ນ ແລະການໂຢງໃຢ ແທນການຈົ ດຫຍູ້ ແບບເດມ ຄົົ ນທີ່ ຄິ ດເລີ່ ອງ
Mind map ຂູ້ ນມາຄ 'ໂທນູ້ ບຊານ' ໂທນິູ້ ເປັ ນຄົົ ນທີ່ ສົ ນໃຈສກສາເຖິ ງເລີ່ ອງການເຮັ ດວຽກງານ
ຂອງສະໝອງມະນຸ ດ ເມີ່ ອ 30 ປກີ່ ອນນັ ກວິ ທະຍາສາດພົ ບວີ່ າສະໝອງຂອງມະນຸ ດມ 2 ຊກ ຊກ
ຊູ້ າຍຈະເປັ ນເລີ່ ອງລາວກີ່ ຽວກັ ບທິ ດສະດຕີ່ າງ ໆເຫດຜົ ນ ຕັ ວເລກຕັ ນກະ ລາດັ ບ ການວິ ເຄາະ
ຈັ ງຫວະ ສີ່ ວນຊກຂວາ ຄເລີ່ ອງ ຈິ ນຕນາການ ພາບ ມິ ຕິ ພາບທັ ງຫມົ ດ ສ ແຕີ່ ຂະບວນການ
ການຮຽນການສອນໃນປະຈຸ ບັ ນ ຝກໃຫູ້ ເຮົ າໃຊູ້ ສະໝອງຊກຊູ້ າຍພຽງຂູ້ າງດຽວ ຄ ຈາແຕີ່ ຕັ ວ
ຫນັ ງສ ອີ່ ານແຕີ່ ຕັ ວຫນັ ງສ ເຮົ າຈີ່ ງບີ່ ໄດູ້ ໃຊູ້ ສະໝອງທັ ງສອງສີ່ ວນຢີ່ າງເຕັ ມທີ່
ໂທນູ້ ສັ ງເກດວີ່ າ ຄົົ ນທີ່ ຮຽນເກັີ່ ງ ໆ ຈະມວິ ທການຈົ ດບັ ນທກທີ່ ບີ່ ເໝອນຄົ ນທັີ່ ວໄປ
ຄແທນທີ່ ຈະເຣີ່ ມຂຽນຈາກມຸ ມຊູ້ າຍກລະດາດເປັ ນແຖວ ໆ ໄປຈົ ນຈົ ບບັ ນທັ ດແລູ້ ວຂູ້ ນບັ ນທັ ດ
ໃໝີ່ ແຕີ່ ກນເຫົີ່ ານູ້ ຈະເລອກໃຊູ້ ຄາ ຫປະເດັ ນຫັ ກ ໆ ຫພາບແທນປະໂຢກຢາວ ໆ ທີ່ ານເລຍ
ພັ ດທະນາແນວຄວາມຄິ ດຂູ້ ນມາ Mind map ນູ້ ກເປັ ນທີ່ ນິ ຍົ ມໄປທັີ່ ວໂລກ ມກນໃຊູ້ ວິ ທການນູ້
ທັີ່ ງໃນດູ້ ານການຮຽນແລະການເຮັ ດວຽກງານເປັ ນລູ້ ານ ໆ ຄົ ນ
2. ການໃຊູ້ Mind map ໃນປະເທດລາວ
ໃນຕີ່ າງປະເທດ ມຫາຍ ໆ ປະເທດທີ່ ນາເລີ່ ອງ Mind map ມາໃຊູ້ ໃນການຮຽນຫການ
ເຮັ ດວຽກງານມາດົ ນແລູ້ ວ ໂດຍສະເພາະໃນບລິ ສັ ດໃຫຍີ່ ໆ ທັີ່ ວໂລກ ສີ່ ວນໃນເອເຊຍເທົີ່ າທີ່ ຮູ້ ຂູ້ າ
ລາດການຕາລວດໃນປະເທດສິ ງຄໂປຣ໌ ກໃຊູ້ ເລີ່ ອງນູ້ ມາຊີ່ ວຍໃນການສບຄະດ ການເຊີ່ ອມໂຢງຂູ້
ມນຂອງຄະດຕີ່ າງ ໆ ການສບຫາຕັ ວຄົ ນຮູ້ າຍ ສີ່ ວນໃນປະເທດໄທ ເລີ່ ອງ Mind map ເຂົູ້ າມາ
ຄີ່ ອນຂູ້ າງຊູ້ າ ແຕີ່ ປະຈຸ ບັ ນນູ້ ກເຣີ່ ມແພຣີ່ ຫາຍຫາຍຂູ້ ນໃນລະດັ ບທຸ ລະກິ ດຮູ້ ມາວີ່ າ ບລິ ສັ ດ AMD
(Thailand) ກນາມາໃຊູ້ ໃນການພັ ດທະນາທຣັ ບຍາກຣົ ມນຸ ດຢ໌ ໂດຍຮັ ບມາຈາກ ບລິ ສັ ດແມີ່ ທີ່ ດ
ຫຣັ ດ ໃນດູ້ ານການຮຽນການສອນກມຫາຍສຖາບັ ນສກສາ
ທີ່ ນາເລີ່ ອງ Mind map ມາໃຊູ້ ເຊັີ່ ນ ສ ຖາບັ ນລ າດ ພັ ດ
ນະຄອນສຣທາລາດ ໂຮງຮຽນຣັ ດນາທິ ເບດຣ໌ ນົ ນທບຸ ຣ
ເປັ ນຕົູ້ ນ
3. ຄວາມໝາຍຂອງແຜນທີ່ ຄວາມຄິ ດ (Mind
Mapping)
ແຜນທີ່ ຄ ວາມຄິ ດ (Mind Mapping) ເປັ ນວິ ທ
ການຊີ່ ວຍບັ ນທກຄວາມຄິ ດເພີ່ ອໃຫູ້ ເຫັ ນພາບຄວາມຄິ ດທີ່
ຫາກຫາຍມຸ ມມອງທີ່ ກວູ້ າງ ແລະ ຊັ ດເຈນກວີ່ າການບັ ນທກທີ່ ເຮົ າຄຸູ້ ນເຄຍໂດຍຢັ ງບີ່ ຈັ ດລະບົ ບ
ລະບຽບຄວາມຄິ ດໃດໆທັ ງສິູ້ ນເປັ ນວິ ທການທີ່ ສອດຄີ່ ອງກັ ບໂຄງສູ້ າງການຄິ ດຂອງມະນຸ ດທີ່ ບາງ
ຊີ່ ວງສະໝອງຈະກະໂດດອອກນອກທາງຂະນະທີ່ ກາລັ ງຄິ ດເລີ່ ອງໃດເລີ່ ອງໜີ່ ງ, ການເຮັ ດໃຫູ້

2. 2
ສະໝອງໄດູ້ ຄິ ດ, ໄດູ້ ເຮັ ດວຽກຕາມທາມະຊາດນັູ້ ນ, ມລັ ກສະນະຄຕົູ້ ນໄມູ້ ທີ່ ແຕກກິີ່ ງກູ້ ານອອກ
ໄປເລູ້ ອຍໆ (ສານັ ກງານກອງທນສະໜັ ບສະໜນການວິ ໄຈ, 2548)
ການໃຊູ້ ສະໝອງຈົ ດບັ ນທກ ຖູ້ າຕູ້ ອງການເຮັ ດໃຫູ້ ສະໝອງໂຢງໃຢໃຊູ້ ຂູ້ ມລປິູ້ ງມບ
ລະສິ ດທິ ພາບຫາຍທີ່ ສຸ ດ ກຄວນຈະຈັ ດຮບແບບການບັ ນຈຸ ຂູ້ ມນໃຫູ້ ງີ່ າຍທີ່ ສຸ ດເທົີ່ າທີ່ ຈະເຮັ ດໄດູ້
ໂດຍການຈັ ດໃນລັ ກສະນະ “ຈັ ບໃສີ່ ກລີ່ ອງ” ຫ “ຫຢອດຫຸ ມ” ຊີ່ ງຈະເປັ ນໄປຕາມທີ່ ວີ່ າ ຖູ້ າຫາກ
ສະໝອງເຮັ ດວຽກ ຂັູ້ ນຕອນກັ ບຄາສາຄັ ນໃນການເຊີ່ ອມໂຢງ ແລະປະສານທັ ງຫມົ ດກັ ນແລູ້ ວ
ຄວາມສາພັ ນຂອງການຈົ ດບັ ນທກແລະຄາຂອງເຮົ າກຄວນຈະໄດູ້ ຮັ ບການຈັ ດໃນຮບແບບດຽວ
ກັ ນ ແທນທີ່ ຈະເປັ ນແບບ “ເສັູ້ ນກົ ງ” ຢີ່ າງທີ່ ເຄຍເຮັ ດກັ ນມາ (ສົ ມຊັ ຍປັູ້ ນງາມ, 2548)
ແຜນທີ່ ຄວາມຄິ ດ (Mind Map) ເປັ ນການນາເອົ າທິ ດສະດທີ່ ກີ່ ຽວກັ ບສະໝອງໄປໃຊູ້
ໃຫູ້ ເກດປະໂຫຍດຢີ່ າງສງສຸ ດ ການຂຽນແຜນທີ່ ຄວາມຄິ ດ (MIND MAP) ນັູ້ ນ ເກດຈາກການໃຊູ້
ທັ ກສະທັ ງໝົ ດຂອງສະໝອງຫເປັ ນການເຮັ ດວຽກງານຮີ່ ວມກັ ນຂອງສະໝອງທັ ງ 2 ຊກ ຄ
ສອງຊກຊູ້ າຍແລະຊກຂວາ ຊີ່ ງສະໝອງຊກຊູ້ າຍຈະເຮັ ດຫນູ້ າທີ່ ໃນການວິ ເຄາະ ຄາ ພາສາ
ສັ ນຍະລັ ກ ລະບົ ບ ລາດັ ບ ຄວາມເປັ ນເຫດຜົ ນ ຕັ ກວິ ທະຍາ ສີ່ ວນສະໝອງຊກຂວາຈະເຮັ ດ
ຫນູ້ າທີ່ ສັ ງເຄາະ ຄິ ດສູ້ າງສັ ນ ຈິ ນຕນາການ ຄວາມງາມ ສິ ນປະ ຈັ ງຫວະໂດຍມແຖບເສັູ້ ນປະສາດ
ຄຣ໌ ປັ ດຄໂລຊັີ່ ມເປັ ນເຫມອນຂົ ວເຊີ່ ອມ (ຄນິ ດສາດ, 2548)
ເທກນິ ກການຈົ ດບັ ນທກ ທີ່ ພັ ດທະນາຂູ້ ນຈາກຄວາມຮູ້ ເລີ່ ອງສະໝອງ ແລະຄວາມ
ຊົ ງຈາຂອງມະນຸ ດ(Thai-seminar, 2548)ແຜນທີ່ ຄວາມຄິ ດ (Mind Mapping) ຄ ການນາທິ ດສະດ
ກີ່ ຽວກັ ບສະໝອງໄປໃຊູ້ ໃຫູ້ ເກດປະໂຫຍດສງສຸ ດໃນການຄິ ດ ວິ ເຄາະຄາ ພາສາ ສັ ນຍະລັ ກ
ລະບົ ບ ລາດັ ບ ຄິ ດໄລີ່ ຄວາມເປັ ນເຫດເປັ ນຜົ ນ ຄວາມຄິ ດສູ້ າງສັ ນ ຈິ ນຕນາການ ໂດຍຂະບວນ
ການທີ່ ເຊີ່ ອມໂຢງກັ ນ (ກລະທລວງສກສາທິ ການ, 2548)
ແຜນທີ່ ຄວາມຄິ ດ (Mind Mapping) ໃຊູ້ ສະແດງການເຊີ່ ອມໂຢງຂູ້ ມນກີ່ ຽວກັ ບເລີ່ ອງ
ໃດເລີ່ ອງໜີ່ ງລະຫວີ່ າງຄວາມຄິ ດຫັ ກ ຄວາມຄິ ດຮອງແລະຄວາມຄິ ດຍີ່ ອຍທີ່ ກີ່ ຽວຂູ້ ອງສາພັ ນ
ກັ ນ (ສຸ ຈິ ນຕ໌ ພຸ ດທສານສິ ດຊນ໌ ,2548)
Mind Map ເປັ ນການຖີ່ າຍທອດຄວາມຄິ ດ ຫຂູ້ ມນຕີ່ າງ ໆ ທີ່ ມຢີ່ ໃນສະໝອງລົ ງ
ກລະດາດ ໂດຍການໃຊູ້ ພາບ ສ ເສັູ້ ນ ແລະການໂຢງໃຢ ແທນການຈົ ດຫຍູ້ ແບບເດມທີ່ ເປັ ນບັ ນ
ທັ ດ ໆ ລຽງຈາກເທິ ງລົ ງລຸ ມ ຂະນະດຽວກັ ນມັ ນກຊີ່ ວຍເປັ ນສີ່ ນາຂູ້ ມນຈາກພາຍນອກ ເຊັີ່ ນ
ຫນັ ງສ ຄາບັ ນລະຍາຍ ການປະຊຸ ມ ສົີ່ ງເຂົູ້ າສະໝອງໃຫູ້ ເກັ ບຖຮັ ກສາໄວູ້ ໄດູ້ ດກວີ່ າເດມ ຊູ້ າຢັ ງ
ຊີ່ ວຍໃຫູ້ ເກດຄວາມຄິ ດສູ້ າງສັ ນໄດູ້ ງີ່ າຍເຂົູ້ າ ເນີ່ ອງຈະເຫັ ນເປັ ນພາບທັ ງຫມົ ດ ແລະເປດໂອກາດ
ໃຫູ້ ສະໝອງໃຫູ້ ເຊີ່ ອມໂຢງຕີ່ ຂູ້ ມນຫ ຄວາມຄິ ດຕີ່ າງ ໆ ເຂົູ້ າຫາກັ ນໄດູ້ ງີ່ າຍກວີ່ າ
ແຜນທີ່ ຄວາມຄິ ດ ເປັ ນວິ ທການບັ ນທກຄວາມຄິ ດເພີ່ ອໃຫູ້ ເຫັ ນພາບຂອງຄວາມຄິ ດທີ່ ຫາກ
ຫາຍມຸ ມມອງ ທີ່ ກວູ້ າງ ແລະທີ່ ຊັ ດເຈນ ໂດຍຢັ ງບີ່ ຈັ ດລະບົ ບລະບຽບຄວາມຄິ ດໃດໆທັ ງສິູ້ ນ ເປັ ນ
ການຂຽນຕາມຄວາມຄິ ດ ທີ່ ເກິ ດຂູ້ ນຂະນະນັູ້ ນ ການຂຽນມລັ ກສະນະເໝອນຕົູ້ ນໄມູ້ ແຕກກິີ່ ງ
ກູ້ ານ ສາຂາອອກໄປເຣີ່ ອຍໆ ເຮັ ດໃຫູ້ ສະໝອງໄດູ້ ຄິ ດໄດູ້ ເຮັ ດວຽກຕາມທາມະຊາດຢີ່ າງແລະມ
ການຈິ ນຕນາການກວູ້ າງໄກລ
ຢັ ງເປັ ນວິ ທການໜີ່ ງທີ່ ໃຊູ້ ໃນການບັ ນທກຄວາມຄິ ດຂອງການອພິ ບລາຍກລຸີ່ ມ ຫ
ການລະດົ ມຄວາມຄິ ດ ໂດຍໃຫູ້ ສະມາຊິ ກທຸ ກຄົ ນສະເໜຄວາມຄິ ດເຫັ ນ ແລະວິ ທະຍາກອນຈະ
ກີ່ ການ ຈົ ດບັ ນທກດູ້ ວຍຄາສັູ້ ນໆ ຄາໃຫຍີ່ ໆ ໃຫູ້ ທຸ ກຄົ ນເບິີ່ ງເຫັ ນ ພຣູ້ ອມທັ ງໂຢງເຂົູ້ າຫາກິີ່ ງ

3. 3
ກູ້ ານທີ່ ກີ່ ຽວຂູ້ ອງກັ ນ ເພີ່ ອລວບລວມຄວາມຄິ ດທີ່ ຫາກຫາຍຂອງທຸ ກຄົ ນ ໄວູ້ ໃນແຜີ່ ນກລະດາດ
ແຜີ່ ນດຽວ ເຮັ ດໃຫູ້ ທຸ ກຄົ ນໄດູ້ ເຫັ ນພາບຄວາມຄິ ດຂອງຜູ້ ອີ່ ນໄດູ້ ຊັ ດເຈນ ແລະເກດຄວາມຄິ ດ
ໃໝີ່ ຕີ່ ໄປໄດູ້
4. ຕົ ວຢີ່ າງແຜນທີ່ ຄວາມຄິ ດ
ຄວາມສາຄັ ນຂອງແຜນທີ່ ຄວາມຄິ ດ (Mind Mapping)
ຄວາມສາຄັ ນຂອງການເຮັ ດ Mind Mapping : ຄວນໃຫູ້ ຄວາມສາຄັ ນ ດັີ່ ງນູ້ (ອາໄພ ເກຕຸ ສະຖິ ດຢ໌
,2548)
1) ປະເດັ ນ /ຄວາມຄິ ດສາຄັ ນທີ່ ຢີ່ ກາງພາບ ຄວນໃຊູ້ ພາບທີ່ ສີ່ ຄວາມໝາຍ ແລະ ຊັ ດເຈນ
ສວຍງາມເພີ່ ອເປັ ນການດງດດຄວາມສົ ນໃຈ ແລະ ສາມາດຄົູ້ ນຫາໄດູ້ ງີ່ າຍກວີ່ າການໃຊູ້ ຕົ ວ
ອັ ກສອນ ເມີ່ ອເກັ ບລວບລວມໄວູ້ ນາກັ ນ
2) ການແຕກຂະແໜງ ຄວນຈັ ດລາດັ ບຄວາມສາຄັ ນຂອງຂູ້ ຄວາມໃນແຕີ່ ລະກິີ່ ງທີ່ ແຕກ
ອອກຈາກຈຸ ດເຄິີ່ ງກາງ ຈາກຫາຍໄປຫານູ້ ອຍ ແລະ ຖູ້ າມຄວາມສາຄັ ນໃນລະດັ ບໃກູ້ ຄຽງກັ ນ ຈະ
ແຕກອອກຈາກຈຸ ດດຽວກັ ນ
3) ການໃຊູ້ ຖູ້ ອຍຄາ, ໃຊູ້ ຖູ້ ອຍຄາທີ່ ກກະທັ ດຮັ ດ, ງີ່ າຍ ແລະ ສີ່ ຄວາມໝາຍຊັ ດເຈນ
4) ການປະສົ ມປະສານເຊີ່ ອມໂຢງລະຫວີ່ າງຂູ້ ຄວາມໃນແຕີ່ ລະກິີ່ ງຍີ່ ອຍ ແລະ ກິີ່ ງໃຫຍີ່ ເພີ່ ອ
ໃຫູ້ ເກດຄວາມຄິ ດລວບຍອດທີ່ ສອດຄີ່ ອງກັ ບສນກາງ
5) ເປັ ນເທັ ກນິ ກທີ່ ເໝາະສາລັ ບຄົ ນຂູ້ ຄູ້ ານຂຽນ ແລະ ເປັ ນການບລິ ຫານສະໝອງທັ ງ 2
ຊກ
5. ຕົ ວຢີ່ າງແຜນທີ່ ຄວາມຄິ ດແນວຄິ ດກີ່ ຽວກັ ບແຜນທີ່ ຄວາມຄິ ດ (Mind
Mapping)
ແຜນທີ່ ຄວາມຄິ ດ (Mind Mapping) ເປັ ນເຄີ່ ອງມສາຄັ ນທີ່ ຄຜູ້ ສອນນິ ຍົ ມໃຊູ້ ໃນ
ການຈັ ດກິ ດຈະກາການຮຽນຮູ້ ສີ່ ວນໃຫຍີ່ ໃຊູ້ ໃນການລະດົ ມສະໝອງຂະນະເຮັ ດກິ ດຈະກາກຸີ່ ມ
ຂອງຜູ້ ຮຽນ ແລະ ໃນການສະຫຸ ບບົ ດຮຽນທັ ງລາຍກຸີ່ ມ ແລະ ລາຍບຸ ກຄົ ນ. ເນີ່ ອງຈາກເກດ
ຄວາມສະໜຸ ກສະໜານແກີ່ ຜູ້ ຮຽນໃນການຂຽນສິີ່ ງທີ່ ຮຽນຮູ້ ຢີ່ າງອິ ດສະຫະ, ມການຈັ ດກຸີ່ ມ ແລະ
ລຽງລາດັ ບຄວາມສາຄັ ນຜີ່ ານເສັູ້ ນຂະແໜງຕີ່ າງໆ, ຈາກຈຸ ດເຄິີ່ ງກາງເພີ່ ອໃຫູ້ ເຫັ ນຄວາມ
ສາພັ ນລະຫວີ່ າງຄວາມຄິ ດລວບຍອດຍີ່ ອຍໆ ແລະ ຄວາມຄິ ດທັ ງໝົ ດໃນເຈູ້ ຍພຽງແຜີ່ ນດຽວ
ນອກຈາກນູ້ Mind Mapping ຢັ ງສາມາດ ນາມາໃຊູ້ ໃນການວາງແຜນງານ, ທັ ງຂອງຄ ແລະ
ການເຮັ ດໂຄງການຂອງນັ ກຮຽນ ຫ ການກຽມງານເຊັີ່ ນ ການກຽມການສອນຂອງຄ, ການວາງ
ແຜນເພີ່ ອຂຽນລຽງຄວາມຂອງນັ ກຮຽນ, ເອກະສານສະບັ ບນູ້ ຈີ່ ງຂນາສະເໜເທັ ກນິ ກການເຮັ ດ
Mind Mapping ໃນການຈັ ບປະເດັ ນ / ຫົ ວຂູ້ ຍີ່ ອຍຕີ່ າງໆ ໂດຍການທົ ດລອງເຮັ ດໃນແຜີ່ ນທີ່ 1 ໃຫູ້
ຄອບຄຸ ມທັ ງໝົ ດກີ່ ອນ ແລູ້ ວຈີ່ ງນາມາຈັ ດລະບຽບຄວາມຄິ ດໃໝີ່ ໃນແຜີ່ ນທີ່ 2 ຊີ່ ງຈະເຮັ ດໃຫູ້
Mind Mapping ທີ່ ໄດູ້ ມຄວາມກະທັ ດຮັ ດ ໜູ້ າສົ ນໃຈ ແລະ ຄອບຄຸ ມກົ ງຕາມຫົ ວຂູ້ ຫັ ກທີ່ ນາ
ສະເໜ
6. ຫັ ກການຂຽນ MindMap
ການຂຽນ Mind Map ໃຊູ້ ເຈູ້ ຍແຜີ່ ນດຽວ, ການຂຽນໃຊູ້ ສສັ ນຫາກຫາຍ, ໃຊູ້ ໂຄງສູ້ າງ
ຕາມທາມະຊາດທີ່ ແຜີ່ ກກະຈາຍອອກມາຈຸ ດສນກາງ, ໃຊູ້ ເສັູ້ ນໂຢງ, ມເຄີ່ ອງໝາຍ, ສັ ນຍະລັ ກ

4. 4
ແລະ ຮບພາບທີ່ ປະສົ ມປະສານຮີ່ ວມກັ ນຢີ່ າງເປັ ນລະບຽບລຽບງີ່ າຍ, ສອດຄີ່ ອງກັ ບການເຮັ ດ
ວຽກງານຕາມທາມະຊາດຂອງສະໝອງ
7. ວິ ທການຂຽນ MindMap
1. ກຽມເຈູ້ ຍທີ່ ບີ່ ມເສັູ້ ນບັ ນທັ ດ ແລະ ວາງເຈູ້ ຍຕາມແນວນອນ
2. ແຕູ້ ມຮຍສ ຫ ຂຽນຄ າ ຫ ຂູ້ ຄ ວາມທີ່ ສີ່ ຫ ສະແດ ງເຖິ ງເລີ່ ອງຈະເຮັ ດ Mind Map ກາງ
ໜູ້ າເຈູ້ ຍໂດຍໃຊູ້ ສຢີ່ າງນູ້ ອຍ 3 ສ ແລະ ຕູ້ ອງບີ່ ຕຂອບດູ້ ວຍຮບເລຂາຄະນິ ດ
3. ຄິ ດເຖິ ງຫົ ວເລີ່ ອງສາຄັ ນທີ່ ເປັ ນສີ່ ວນປະກອບຂອງເລີ່ ອງທີ່ ເຮັ ດ Mind Map ໂດຍໃຫູ້ ຂຽນເປັ ນ
ຄາທີ່ ມລັ ກສະນະເປັ ນໜີ່ ວຍ ຫ ເປັ ນຄາສາຄັ ນ (Key Word) ສັູ້ ນໆທີ່ ມຄວາມໝາຍເທິ ງເສັູ້ ນ, ຊີ່ ງ
ເສັູ້ ນແຕີ່ ລະເສັູ້ ນຈະຕູ້ ອງແຕກອອກມາຈາກສນກາງບີ່ ຄວນເກນ 8 ກິີ່ ງ
4. ແຕກຄວາມຄິ ດຂອງຫົ ວເລີ່ ອງສາຄັ ນແຕີ່ ລະເລີ່ ອງໃນຂູ້ 3 ອອກເປັ ນກິີ່ ງໆຫາຍກິີ່ ງໂດຍຂຽນ
ຄາຫວລບນເສັູ້ ນທີ່ ແຕກອອກໄປລັ ກສະນະຂອງກິີ່ ງຄວນເອນບີ່ ເກນ 60 ອົ ງສາ
5. ແຕກຄວາມຄິ ດຮອງລົ ງໄປທີ່ ເປັ ນສີ່ ວນປະກອບຂອງແຕີ່ ລະກິີ່ ງໃນຂູ້ 4 ໂດຍຂຽນຄາຫວະລ
ເສັູ້ ນທີ່ ແຕກອອກໄປ ຊີ່ ງສາມາດແຕກຄວາມຄິ ດອອກໄປເລູ້ ອຍໆ
6. ການຂຽນຄາຄວນຂຽນດູ້ ວຍຄາທີ່ ເປັ ນຄາສາຄັ ນ (Key Word) ຫ ຄາຫັ ກ ຫ ເປັ ນວະລທີ່ ມ
ຄວາມໝາຍຊັ ດເຈນ
7. ຄາວະລ, ສັ ນຍະລັ ກ ຫ ຮບພາບໃດທີ່ ຕູ້ ອງການເນັູ້ ນອາດໃຊູ້ ວິ ທການເຮັ ດໃຫູ້ ເດັີ່ ນເຊັີ່ ນ ການ
ໃສີ່ ຂອບ ຫ ໃສີ່ ກີ່ ອງ ເປັ ນຕົູ້ ນ

5. 5
8. ຕົ ກແຕີ່ ງ Mind Map ທີ່ ຂຽນດູ້ ວຍຄວາມສະໜຸ ກສະໜານທັ ງພາບ ແລະ ແນວຄິ ດທີ່ ເຊີ່ ອມ
ໂຢງຕີ່ ກັ ນ
8. ຂະບວນການຂອງແຜນທີ່ ຄວາມຄິ ດ (MindMapping)
ໃຊູ້ ສະແດງການເຊີ່ ອມໂຢງຂູ້ ມນກີ່ ຽວກັ ບເລີ່ ອງໃດເລີ່ ອງໜີ່ ງລະຫວີ່ າງຄວາມຄິ ດ
ຫັ ກ, ຄວາມຄິ ດຮອງ ແລະ ຄວາມຄິ ດຍີ່ ອຍທີ່ ກີ່ ຽວຂູ້ ອງສາພັ ນກັ ນ” ຜັ ງຄວາມຄິ ດ (Mind Map)
ໃຊູ້ ສະແດງການເຊີ່ ອມໂຢງຂູ້ ມນກີ່ ຽວກັ ບເລີ່ ອງໃດເລີ່ ອງໜີ່ ງລະຫວີ່ າງຄວາມຄິ ດຫັ ກ, ຄວາມ
ຄິ ດຮອງ ແລະ ຄວາມຄິ ດຍີ່ ອຍທີ່ ກີ່ ຽວຂູ້ ອງສາພັ ນກັ ນ ລັ ກສະນະການຂຽນຜັ ງຄວາມຄິ ດ ເທັ ກ
ນິ ກການຄິ ດຄ ນາປະເດັ ນໃຫຍີ່ ໆມາເປັ ນຫັ ກແລູ້ ວຕີ່ ດູ້ ວຍປະເດັ ນຮອງໃນຊັູ້ ນຖັ ດໄປ
ປະຈຸ ບັ ນຂະບວນການຮຽນຮູ້ ແບບມສີ່ ວນຮີ່ ວມກາລັ ງໄດູ້ ຮັ ບຄວາມນິ ຍົ ມຈາກ
ຫນີ່ ວຍງານຕີ່ າງໆໂດຍສະເພາະຫນີ່ ວຍງານທຈະຕູ້ ອງລົ ງພູ້ ນທີ່ ໄປເຮັ ດວຽກກັ ບລະດັ ບຮາກຖານ
, ພາກປະຊາຊົ ນ, ຄາທີ່ ໃຊູ້ ກັ ບພາສາອັ ງກິ ດ ຂອງຂະບວນການຮຽນຮູ້ ແບບມສີ່ ວນຮີ່ ວມທີ່ ານໃຊູ້
ກັ ນວີ່ າ: Participatory Learning Process - PLP ການນາສະເໜມຸ ມມອງການປະຢຸ ກໃຊູ້ ເທັ ກ
ນິ ກການຂຽນແຜນທີ່ ຄວາມຄິ ດ ເພີ່ ອການຈັ ດຂະບວນການຮຽນຮູ້ ແບບມສີ່ ວນຮີ່ ວມແຕີ່ ກີ່ ອນ
ອີ່ ນເຮົ າມາເບິີ່ ງກັ ນກີ່ ອນວີ່ າ ຂັູ້ ນຕອນຂອງການຮຽນຮູ້ ແບບມສີ່ ວນຮີ່ ວມມຈັ ກຂັູ້ ນຕອນ
ເພີ່ ອຈະໄດູ້ ເຂົູ້ າໃຈກົ ງກັ ນ ແລະ ສາມາດປັ ບປະຢຸ ກໃຊູ້ Mind Map® ໄດູ້ ຖກກັ ບແຕີ່ ລະບົ ດບາດ
ຂອງຂັູ້ ນຕອນຕີ່ າງໆ
Mind Map ຈະຊີ່ ວຍໃຫູ້ ການຈັ ດໝວດໝີ່ ຄວາມຄິ ດທັ ງຫມົ ດທັ ງການເຊີ່ ອມໂຢງປະ
ເດັ ນສາຄັ ນຊີ່ ງຈະຊີ່ ວຍໃຫູ້ ການຈັ ດຂະບວນການຮຽນຮູ້ ແບບມສີ່ ວນຮີ່ ວມເປັ ນໄປຢີ່ າງມປະສິ ດ
ທິ ພາບບັ ນລຸ ເປົູ້ າໝາຍທີ່ ຕັູ້ ງໄວູ້ ໄດູ້
9. ຂັູ້ ນຕອນການຈັ ດຂະບວນການຮຽນຮູ້
ຂັູ້ ນຕອນທ 1 ປະເມນ ບັ ນ ຫ າຄ ວາມຕູ້ ອງການຂ ອງຜູ້ ເຂົູ້ າ ຮີ່ ວມ (Need
Assessment)
ຂັູ້ ນຕອນທ 2 ການົ ດວັ ດຖຸ ປະສົ ງ (Objectives define)
ຂັູ້ ນຕອນທ 3 ເລອກການົ ດເນູູ້້
ອຫາ ແລະ ຈັ ດລາດັ ບເນູູ້້
ອຫາ (Content and Priority
setting)
ຂັູ້ ນຕອນທ 4 ເລອກວິ ທການໃນການຈັ ດການຮຽນຮູ້ (Technique selection)
ຂັູ້ ນຕອນທ 5 ຈັ ດເຮັ ດໂຄງການຈັ ດການຮຽນຮູ້ (Project setting)
ຂັູ້ ນຕອນທ 6 ການອອກແບບຈັ ດເຮັ ດຫັ ກສດຂະບວນການຈັ ດການຮຽນຮູ້ (course
outline for PLP)
ຂັູ້ ນຕອນທີ່ 7 ຈັ ດຂະບວນການຮຽນຮູ້ PLP-conduct)
ຂັູ້ ນຕອນທ 8-9 ປະເມນຜົ ນແລະຕິ ດຕາມສະໜັ ບສະໜນ (Evaluation and Monitoring)
ຈາກຂັູ້ ນຕອນທັ ງ 9 ຂັູ້ ນຕອນ ເພີ່ ອໃຫູ້ ເປັ ນພາບທັ ງຫມົ ດທີ່ ເຂົູ້ າໃຈກັ ນງີ່ າຍຂູ້ ນເຮົ າ
ສາມາດສະຫລຸ ບເປັ ນແຜນທີ່ ຄວາມຄິ ດ (Mind Map ) ທີ່ ສວຍງາມໄດູ້ ດັີ່ ງພາບຊີ່ ງເປັ ນການ
ແຕກຂະແໜງ ແລະ ແຍກລາຍລະອຽດໃຫູ້ ເລິ ກຫາຍຂູ້ ນ

6. 6
10. ຂູ້ ດຂອງການເຮັ ດແຜນທີ່ ຄວາມຄິ ດ (MindMapping)
Mind Map ຫແຜນທີ່ ຄວາມຄິ ດນັູ້ ນ ມຂູ້ ດຫາຍປະການ ເມີ່ ອທຽບກັ ບການຈົ ດບັ ນ
ທກແບບເສັູ້ ນກົ ງ (ສານັ ກງານເລຂານຸ ການຄະນະສຫເວດສາດ, 2548)
1) ສນກລາງຫຄວາມຄິ ດຫັ ກຈະຖກການົ ດຂູ້ ນຢີ່ າງເດັີ່ ນແຈູ້ ງກວີ່ າເດມ
2) ຄວາມສາພັ ນທີ່ ສາຄັ ນຂອງແຕີ່ ລະຄວາມຄິ ດເຊີ່ ອມໂຢງໃຫູ້ ເຫັ ນຢີ່ າງຊັ ດເຈນ
ໂດຍຄວາມຄິ ດທີ່ ສາຄັ ນກວາຢີ່ ໃກູ້ ຈຸ ດສນກລາງຫາຍກວີ່ າ ຄວາມຄິ ດທີ່ ສາຄັ ນນູ້ ອຍລົ ງໄປຈະຢີ່
ບລິ ເວນຂອບ
3) ການເຊີ່ ອມໂຢງລະຫວີ່ າງຄາສາຄັ ນຈະເຫັ ນໄດູ້ ຢີ່ າງຊັ ດເຈນ ເພລາະຕາແໜີ່ ງທີ່ ໃກູ້
ກັ ນແລະການເຊີ່ ອມຕີ່ ກັ ນ
4) ຜົ ນຈາກ 3 ປະການດັີ່ ງກລີ່ າວຂູ້ າງຕົູ້ ນ ເຮັ ດໃຫູ້ ການຟູ້ ນຄວາມຈາ ແລະການທົ ບ
ທວນເປັ ນໄປຢີ່ າງມບລະສິ ດທິ ພາບ ແລະວີ່ ອງໄວຫາຍຂູ້ ນ
5) ທາມະຊາດຂອງໂຄງສູ້ າງດັີ່ ງກລີ່ າວຊີ່ ວຍໃຫູ້ ການເພິີ່ ມເຕິ ມຂູ້ ມນໃໝີ່ ໆ ເຮັ ດໄດູ້
ງີ່ າຍຂູ້ ນ ໂດຍຂູ້ ມນຈະບີ່ ກລະຈັ ດກລະຈາຍ ຫຕູ້ ອງອັ ດໃສີ່ ເຂົູ້ າໄປ
6) Mind Map ແຕີ່ ລະແຜີ່ ນຈະມລັ ກສະນະແຕກຕີ່ າງກັ ນອອກໄປ ຊີ່ ວຍຟູ້ ນຄວາມ
ຈາງີ່ າຍຂູ້ ນດັີ່ ງຮບຫນູ້ າທີ່ …….
11. ລາຍລະອຽດກີ່ ຽວກັ ບແຜນທີ່ ຄວາມຄິ ດ (MindMapping)
ລາຍລະອຽດ ກີ່ ຽວກັ ບແຜນທີ່ ຄ ວາມຄິ ດ (Mind Map® ) ໂດຍລັ ກສະນະສາຄັ ນ
ນາກັ ນ ມ 4 ປະການດັີ່ ງນູ້
1.ຫົ ວເລີ່ ອງທີ່ ເປັ ນຂູ້ ໃຫຍີ່ ໃຈຄວາມໄດູ້ ຮັ ບການໄຕຕອງຈົ ນເປັ ນພາບ “ແກີ່ ນ” ສນກາງ
2.ປະເດັ ນສາຄັ ນກລະຈາຍເປັ ນຣັ ດ ມອອກມາເປັ ນ “ກູ້ ານ” ຫ ກິີ່ ງແກູ້ ວ ແຕກຂະແໜ ງ
ອອກຈາກ “ແກີ່ ນແກນ”
3. ກິີ່ ງທີ່ ແຕກຂະແໜງອອກມາແຕີ່ ລະກິີ່ ງຮອງຮັ ບ ຄາໄຂ/ພາບ ໂດຍມເສັູ້ ນເຊີ່ ອມເປັ ນລາຍ
ລະອຽດອອກມາອູ້ ອມຮອບ
4.ກິີ່ ງກູ້ ານຕີ່ າງໆຕູ້ ອງເຊີ່ ອມຕີ່ ຢດໂຢງກັ ນດຸ ດກິີ່ ງໄມູ້ ຫຮາກໄມູ້
Mind Map® ເປັ ນພຽງສີ່ ວນຫນີ່ ງຂອງເຄີ່ ອງມໃນການບັ ນທກຂູ້ ມນແລະຄວາມຄິ ດເປັ ນພາບ
ຊີ່ ງເຄີ່ ອງມນາສະເໜດູ້ ວຍພາບ ແບີ່ ງອອກເປັ ນ 5 ປະເພດ ໄດູ້ ແກີ່
- ດາວ / ໃຢແມງມຸ ມ / ເຄຣອຂີ່ າຍ = ເໝາະສາລັ ບການອະທິ ບາຍ ຄາຈາກັ ດຄວາມ
ຄຸ ນສົ ມບັ ດ ເຈົູ້ າລັ ກສະນະ
- ແຜນພມ/ຕາລາງ/ແຖວອັ ນດັ ບ= ເໝາະສາລັ ບສະແດງຄຸ ນສົ ມບັ ດ ເຈົູ້ າລັ ກສະນະ
ປຽບທຽບການປະເມນ
- ຕົູ້ ນໄມູ້ / ແຜນທີ່ = ເໝາະສາລັ ບການ ຈາແນກ ຕາລາງຊາດຕະກນ ສາຍພັ ນ
- ລກໂຊີ່ = ເໝາະສາລັ ບຂະບວນການເຫດ ແລະ ຜົ ນ ທີ່ ມາທີ່ ໄປລາດັ ບເຫດການໃນອະ
ດດ

7. 7
- ພາພຣີ່ າງ = ເໝາະສາລັ ບໂຄງສູ້ າງທາງກາຍພາບ ເຮັ ດເລທີ່ ຕັູ້ ງ ສະຖານທີ່ ຮບລັ ກສ
ະນະ
12. ເຄີ່ ອງມນາສະເໜດູ້ ວຍພາບທີ່ ນີ່ າດນໃຈຊີ່ ງແບີ່ ງອອກໄດູ້ ເປັ ນ7ປະເພດ
ຕາມການນາສະເໜຂູ້ ມນ
- ແຜນພາບໃຢແມງມຸ ມ Spider Map ເຣີ່ ມຈາກສນກາງແຜນທີ່ ດູ້ ວຍປະເດັ ນສາຄັ ນ
ຂອງເລີ່ ອງຫປັ ດຈັ ຍຮີ່ ວມແລູ້ ວແຕກຣັ ດມອອກໄປອູ້ ອມຮອບ
- ແຜນພມຕາມລາດັ ບຊັູ້ ນ Hierarchy Map ນາສະເໜຂູ້ ມນທີ່ ມລາດັ ບຄວາມສາຄັ ນຫ
ລາດັ ບຊັູ້ ນສງຕີ່ າ
- Flow Chart ນາສະເໜຂູ້ ມນໃນຮບແບບທີ່ ຕີ່ ເນີ່ ອງເປັ ນເສັູ້ ນກົ ງ ຫຂະບວນການ
- System Map ນາສະເໜຂູ້ ມນທີ່ ເໝອນ Flow Chart ແຕີ່ ເພີ່ ມ Input ແລະ Outputs
- picture / Landscape Map ນາສະເໜຂູ້ ມນທີ່ ເປັ ນພມິ ທັ ດ, ທັ ດນຍະພາບ ຫ ພາບ
- Multidimensional / 3-D Concept Map ນາສະເໜຂູ້ ມນທີ່ ຊັ ບຊູ້ ອນຫາຍໆ
- Mandala / Mandala Concept Map ນາສະເໜຂູ້ ມນທີ່ ເປັ ນຮບຊົ ງເລຂາຄະນິ ດ
13. ຂູ້ ຄກັ ນຂອງ Mind Map® ກັ ບ ConceptMap
- ໃຊູ້ ຄາສັູ້ ນໆແລະເສັູ້ ນໃນການຈົ ດບັ ນທກຄວາມຄິ ດຫຂູ້ ມນແຕີ່ ລະຄາກແຕກອອກໄປ
ໄ ດູ້ ອູ້ ອ ມ ທິ ດ ທ າ ງ
ຂູ້ ແຕກຕີ່ າງ Mind Map® ກັ ບ Concept Map
- ຈຸ ດເລີ່ ມຕົູ້ ນ/ໃຈກລາງ Concept Map ອາດມຂູ້ ມນຄວາມຄິ ດລວບຢອດຫຂະບວນທັ ດ
ຫາຍກວີ່ າໜີ່ ງປະເດັ ນໄດູ້ ແຕີ່ Mind Map® ມແກີ່ ນແກນໄດູ້ ປະການດຽວເທົີ່ ານັູ້ ນ
- ສ Concept Map ນັູ້ ນບີ່ ສົ ນໃຈ ແຕີ່ Mind Map® ຈະຖວີ່ າເປັ ນເຄີ່ ອງມທີ່ ສາຄັ ນຫາຍ
- Concept Map ລູ້ ອມວົ ງຕກອບແຕີ່ Mind Map® ບີ່ ໃຫູ້ ລູ້ ອມກອບ
- Concept Map ມັ ກໃຊູ້ ເສັູ້ ນກົ ງ ແຕີ່ Mind Map® ເສັູ້ ນຈະເນັູ້ ນທີ່ ໂຄູ້ ງກັ ບຄວາມຢາວ
ຂອງພາບ
- Mind Map® ເນັູ້ ນການໃຊູ້ ຄາມນ
14. ແຜນທີ່ ຄວາມຄິ ດມຄວາມສາຄັ ນຕີ່ ນັ ກຮຽນ, ນັ ກສກສາ, ເພາະເປດໂອກາດ
ແລະ ຊີ່ ວຍສົີ່ ງເສມໃຫູ້
1. ວິ ເຄາະ ແລະ ໂຢງເຊີ່ ອມ
2. ເປັ ນນັ ກຄິ ດທີ່ ມຄຸ ນນະພາບ
3. ຮຽນຮູ້ ຢີ່ າງມຄວາມໝາຍ
4. ຄິ ດຢີ່ າງຢດຫຢຸີ່ ນໄດູ້
5. ສີ່ ສານຜູ້ ອີ່ ນໄດູ້ ຢີ່ າງຊັ ດເຈນແລະດຂູ້ ນ
6. ຮັ ບຜິ ດຊອບແລະເປັ ນຝີ່ າຍຣຸ ກຕີ່ ການຮຽນຮູ້
7. ຕຄວາມແລະຕກອບອົ ງຄ໌ ຄວາມຮູ້ ໄດູ້
8. ແສວງຫາຄວາມໝາຍ ໄລີ່ ລີ່ າຫາໂຄງສູ້ າງຂອງໂລກອບຕັ ວ

8. 8
9. ຂະຫຍາຍຄວາມ ມອງອອກໄປນອກຫູ້ ອງຮຽນ ນອກສຖາບັ ນການສກສາ
10. ຈັ ດການກັ ບບັ ນຫາໄດູ້ ຢີ່ າງເປັ ນລະບົ ບແຕີ່ ຢດຫຢຸີ່ ນ
11. ເຂົູ້ າໃຈແລະມທັ ດນະທີ່ ເປັ ນບວກຕີ່ ຂູ້ ມນແລະຂູ້ ໂຕູ້ ແຢູ້ ງ
12. ຕັ ດສິ ນໃຈຢີ່ າງຜູ້ ທີ່ ມອົ ງອູ້ ອມດູ້ ານ
13. ເຫັ ນຄວາມຄິ ດຂອງຕົ ນເອງ ແລະພຣູ້ ອມທີ່ ຈະສະແດງຄວາມຄິ ດເຫັ ນ
14. ເປັ ນການຮຽນຮູ້ ແບບຜູ້ ຮຽນເປັ ນສນກລາງຢີ່ າງແທູ້ ດຣິ ງ
15. ວິ ທການນາເຂົູ້ າສີ່ ການຮຽນຮູ້ ທັ ກສະການຮຽນ Mind Map®
ຄພະຍາຍາມເຊີ່ ອມໂຢງຄວາມຄິ ດລວບຢອດຫຂະບວນທັ ດນ໌ ຂອງການຮຽນ Mind
Map® ກັ ບປະສົ ບການກົ ງໃນເລີ່ ອງແຜນທີ່ ຂອງຜູ້ ຮຽນເອງ ຈາກນັູ້ ນເຣີ່ ມນາເຂົູ້ າສີ່ ບລະເດັ ນ
ຕີ່ າງໆດັີ່ ງຕີ່ ໄປນູ້
- ການຄັ ດເລອກຂູ້ ມນ
- ຄາກຸ ຍແຈ/ປະເດັ ນຫັ ກ/ສັ ນຍະລັ ກ
- ການຈັ ດລະບົ ບເຊງພາບ
- ປະໂຫຍດໃຊູ້ ສອຍຂອງແຜນທີ່
- ລົ ງມຂຽນແຜນທີ່
16. ຂັູ້ ນຕອນໃນການຂຽນ Mind Map® 7 ຂັູ້ ນຕອນ
1. ວາງກລະດາດເປລົີ່ າຕາມແນວນອນ ເຣີ່ ມຈາກກລາງໜູ້ າກລະດາດ ເພລາະມັ ນຈະ
ຊີ່ ວຍໃຫູ້ ມອິ ດສະຫະໃນການຄິ ດແຜີ່ ຂະຫຍາຍໄດູ້ ຕາມທາມະຊາດ
2. ໃຊູ້ ຮບພາບ ຫສັ ນຍະລັ ກແທນປະເດັ ນຫັ ກ ທີ່ ສນກລາງຊີ່ ງຮຽກວີ່ າ “ແກີ່ ນແກນ”
3. ໃຊູ້ ສສັ ນໃຫູ້ ທັີ່ ວທັ ງແຜີ່ ນ
4. ເຊີ່ ອງໂຢງ “ກິີ່ ງແກູ້ ວ” ເຂົູ້ າກັ ບ “ແກີ່ ນແກນ” ທີ່ ຢີ່ ສນກາງ ແລະເຊີ່ ອມ “ກິີ່ ງແກູ້ ວ” ອອກ
ໄປເປັ ນຂັູ້ ນທີ່ 2 ແລະ 3
5. ວາດກິີ່ ງທີ່ ມສັ ນຍະລັ ກເປັ ນເສັູ້ ນໂຄູ້ ງ
6. ໃຊູ້ ຄາມນ ພຽງຄາດຽວເທິ ງແຕີ່ ລະກິີ່ ງ
7. ໃຊູ້ ຮບພາບ ປະກອບໃຫູ້ ທັີ່ ວທັ ງແຜີ່ ນ Mind Map® ເພລາະພາບແທນຄາໄດູ້ ເທົີ່ າກັ ບ
ຄາພັ ນຄາ
17. ຂູ້ ແນະນາໃນການເຮັ ດ Mind Map®
1. ແກີ່ ນແກນ ຄວນມຂະໜາດພເໝາະບີ່ ໃຫຍີ່ ຫ ນູ້ ອຍເກນໄປ
2. ຫູ້ າມລູ້ ອມແກີ່ ນແກນ
3.ເສັູ້ ນຂອງກິີ່ ງແກູ້ ວຕູ້ ອງໂຢງເຊີ່ ອມຕີ່ ກັ ບແກີ່ ນແກນສະເໝ
4.ຄາຢິີ່ ງສັູ້ ນຢິີ່ ງດ ຄວນເປັ ນຄາມນ
5.ເສັູ້ ນຕູ້ ອງມຄວາມຢາວສາພັ ນກັ ບຄາຫພາບ
6.ກິີ່ ງກູ້ ອຍທີ່ ແຕກຂະແໜງອອກມາກິີ່ ງແກູ້ ວຄວນມສດຽວກັ ນທັ ງຂະແໜງ
7.ຕູ້ ອງແຕກກິີ່ ງ ນະ ຈຸ ດສຸ ດທູ້ າຍຂອງເສັູ້ ນສະເໝ

9. 9
8.ຢີ່ າຂຽນກລັ ບຫັ ວຕັ ວອັ ກສອນ/ຢີ່ າໝຸ ນກລະດາດ
9.ບີ່ ຄວນໃຊູ້ ວລຫປະໂຢກ
10.ເສັູ້ ນຕູ້ ອງເຊີ່ ອງໂຢງກັ ນ ຢີ່ າຂຽນເສັູ້ ນໃຫູ້ ຂາດຫແຫວີ່ ງ
11.ຫູ້ າມລູ້ ອມວົ ງກົ ມທີ່ ຄາຫພາບ
12.ຫູ້ າມຂຽນຄາ/ພາບປິ ດທູ້ າຍເສັູ້ ນ
13.ຫູ້ າມຂຽນຄາ/ພາບທັ ງເທິ ງແລະໃຕູ້ ກິີ່ ງດຽວກັ ນ
18. ການນາ Mind Map® ມາໃຊູ້ ໃນການຮຽນການສອນ
Mind Map® ຊີ່ ວຍໃຫູ້ ການຮຽນການສອນງີ່ າຍແລະສະໜຸ ກສະໜານໄດູ້ ຫາຍວິ ທ
ເຊັີ່ ນ
1.ໃຊູ້ ກຽມການສອນເພາະຈະເຮັ ດໃຫູ້ ສາມາດສອນແບບທາມະຊາດ ແລະ ເປັ ນລະບົ ບ
2.ວາງແຜນລາຍປ ຊີ່ ວຍໃຫູ້ ຄເຫັ ນແຜນການສອນຕອນດທັ ງປການສກສາ
3.ວາງແຜນລາຍພາກຮຽນ ຊີ່ ວຍໃຫູ້ ຄຮູ້ ວີ່ າພາກນູ້ ຈະສອນຫຍັ ງແນີ່
4.ວາງແຜນລາຍມູ້ ລົ ງລາຍລະອຽດທົ ບທວນບົ ດຮຽນເດມທີ່ ຈະສອນນັ ກຮຽນ
5.ການສອນ ເປັ ນການໃຊູ້ ຂະນະສອນນັ ກຮຽນໃນຊັູ້ ນຮຽນ
6.ການສອບຂອງນັ ກຮຽນ ເປັ ນການວັ ດຄວາມຮູ້ ຄວາມສາມາດ ຄວາມເຂົູ້ າໃຈຂອງນັ ກ
ຮຽນໄດູ້ ດ
7.ໂຄງການ/ໂຄງງານໃຊູ້ ເຮັ ດກິ ດຈະກາ ຫ ວາງແຜນງານ
ຕົ ວຢີ່ າງແຜນທີ່ ຄວາມຄິ ດຄວາມເໝາະສົ ມຂອງຮບແບບການຮຽນຮູ້ ແຕີ່ ລະເພດຕີ່ າງໆ
ການຮຽນຮູ້ ໃນປະຈຸ ບັ ນ ມຸູ້ ງເນັູ້ ນທີ່ ການຮຽນຮູ້ ທີ່ ຜູ້ ຮຽນເປັ ນສາຄັ ນ ເນີ່ ອງຈາກ
ຄວາມຮູ້ ແລະຄວາມຈິ ງໃນສັ ງຄົ ມທີ່ ເກິ ດຂູ້ ນນັູ້ ນ ມຫວງຫາຍແລະປີ່ ຽນແປລງຕະຫອດເວລາ ຜູ້
ຮຽນຕູ້ ອງປັ ບຕັ ວໃຫູ້ ທັ ນກັ ບຄວາມປີ່ ຽນແປລງຂອງສັ ງຄົ ມ ໂດຍການພະຍາຍາມຄົູ້ ນຫາ ແສວງ
ຫາຄວາມຮູ້ ໃຫູ້ ເກດຂູ້ ນກັ ບຕັ ວເອງຢີ່ າງກລະຕຣຣົູ້ ນຕະຫອດເວລາ ແທນທີ່ ຈະຣໃຫູ້ ຄເປັ ນຜູ້
ບອກຫສອນ ຊີ່ ງຫູ້ ອງສມຸ ດສາມາດຈັ ດກິ ດຈະກາສົີ່ ງເສມການຮຽນຮູ້ ໃນຮບແບບຕີ່ າງໆ ໄດູ້ ດັີ່ ງ
ຕັ ວຢີ່ າງແນວຄິ ດທີ່ ນາສະເໜດູ້ ານຂວາມ
ການຮຽນຮູ້ ດູ້ ວຍຕົ ນເອງ ເປັ ນຂະບວນການທີ່ ຜູ້ ຮຽນແຕີ່ ລະຄົ ນມຄວາມຄິ ດຣິ
ເຣີ່ ມດູ້ ວຍຕົ ນເອງແລູ້ ວການົ ດເປົູ້ າໝາຍໃນການຮຽນຮູ້ ວາງແຜນການຮຽນຮູ້ ຂອງຕົ ນເອງ
ຄັ ດເລອກວິ ທການຮຽນຮູ້ ທີ່ ເໝາະສົ ມກັ ບຕັ ວເອງ ຕະຫອດຈົ ນປະເມນຜົ ນການຮຽນຮູ້ ນັູ້ ນ ຊີ່ ງ
ການແສວງຫາ ຄວາມຮູ້ ໃໝີ່ ໆ ນັູ້ ນ ອາດຈະໄດູ້ ຈາກການໄດູ້ ຮັ ບຄວາມຊີ່ ວຍເຫອແນະນາ
ສະໜັ ບສະໜນຈາກເພີ່ ອນ ຄຣ ຫຜູ້ ອີ່ ນກໄດູ້
ເນີ່ ອງຈາກໃນສະພາບສັ ງຄົ ມປະຈຸ ບັ ນທີ່ ສີ່ ເທກໂນໂລຢສານສົ ນເທດແລະແຫີ່ ງການຮຽນຮູ້ ມ
ຢີ່ າງຫວງຫາຍ ເຮັ ດໃຫູ້ ຄົ ນສາມາດເລອກຮັ ບ ເລອກແສວງຫາຄວາມຮູ້ ໄດູ້ ຕາມຄວາມຕູ້ ອງ
ການເພີ່ ອນາສິີ່ ງທີ່ ໄດູ້ ຮຽນຮູ້ ມາປັ ບປຸ ງຄຸ ນນະພາບຊວິ ດຂອງຕົ ນເອງໃຫູ້ ດຂູ້ ນ ການຮຽນຮູ້ ດູ້ ວຍ
ຕົ ນເອງ ຈີ່ ງເປັ ນຮບແບບການຮຽນຮູ້ ທີ່ ດອົ ດຄລູ້ ອງກັ ບການໃຫູ້ ບລິ ການຂອງຫູ້ ອງສມຸ ດຢີ່ າງ
ທີ່ ສຸ ດ ເນີ່ ອງຈາກ ຫູ້ ອງສມຸ ດເປັ ນແຫີ່ ງລວບລວມ ສະສົ ມ ສານນິ ເທດເພີ່ ອການໃຫູ້ ບລິ ການ

10. 10
ຢີ່ າງກວູ້ າງຂວາງ ຄອບຄລຸ ມຄວາມຕູ້ ອງການ ຄວາມສົ ນໃຈ ຄວາມຖະຫນັ ດຂອງຜູ້ ໃຊູ້ ບລິ ການ
ທີ່ ຈະເລອກໃຊູ້ ຕາມ ຄວາມສົ ນໃຈ ຄວາມຕູ້ ອງການ
ສະຫລຸ ບ
ແຜນທີ່ ຄວາມຄິ ດ ເປັ ນການນາເອົ າທິ ດສະດທີ່ ກີ່ ຽວກັ ບສະໝອງໄປໃຊູ້ ໃຫູ້ ເກດປະໂຫຍດ ຢີ່ າງ
ສງສຸ ດ ນາຍ ທັ ຍຍາ ຜລນັ ນຕ໌ ເປັ ນຜູ້ ນາຄວາມຄິ ດແລະວິ ທການຂຽນແຜນທີ່ ຄວາມຄິ ດເຂົູ້ າ
ມາໃຊູ້ ແລະເຜຍແຜີ່ ໃນປະເທດໄທ ຜູ້ ຄິ ດຣິ ເຣີ່ ມຄໂທນ ບຊານ (Tony Buzan) ເປັ ນຊາວອັ ງກຣົ ດ
ເປັ ນຜູ້ ນາເອົ າຄວາມຮູ້ ເລີ່ ອງສະໝອງມາປັ ບໃຊູ້ ເພີ່ ອການຮຽນຮູ້ ຂອງທີ່ ານ ໂດຍພັ ດທະນາ
ການຈາກການຈົ ດບັ ນທກແບບເດມທີ່ ເປັ ນຕັ ວອັ ກສອນ ເປັ ນບັ ນທັ ດ ໆ ເປັ ນແຖວ ໆ ໃຊູ້
ປາກກາຫດິ ນສໃນການຈົ ດບັ ນທກ ປີ່ ຽນມາເປັ ນບັ ນທກດູ້ ວຍຄາ ພາບ ສັ ນຍະລັ ກ ແບບແຜີ່
ຣັ ດມ ອອກອູ້ ອມ ໆ ສນກລາງເໝອນການແຕກຂະແໜງຂອງ ກິີ່ ງໄມູ້ ໂດຍໃຊູ້ ສສັ ນ ການ
ຂຽນແຜນທີ່ ຄວາມຄິ ດຂອງໂທນ ບຊານ ເປັ ນການບັ ນທກໃນທຸ ກໆເລີ່ ອງ ທັ ງ ຊວິ ດຈິ ງສີ່ ວນ
ຕັ ວແລະການງານ ເຊັີ່ ນ ການວາງແຜນ ການຕັ ດສິ ນໃຈ ການຊີ່ ວຍຈາ ການແກູ້ ບັ ນຫາ ການ
ນາສະເໜ ແລະການຂຽນຫນັ ງສ ເປັ ນຕົູ້ ນ ການບັ ນທກແບບນູ້ ເປັ ນການໃຊູ້ ທັ ກສະການເຮັ ດ
ວຽກງານຮີ່ ວມກັ ນ ຂອງສະໝອງທັ ງສອງຊກ ຄ ຊກຊູ້ າຍ ວິ ເຄາະ ຄາ ພາສາ ສັ ນຍະລັ ກ
ລະບົ ບ ລາດັ ບ ຄວາມເປັ ນເຫດ ເປັ ນຜົ ນ ສີ່ ວນສະໝອງຊກຂວາ ຈະເຮັ ດຫນູ້ າທີ່ ສັ ງເຄາະຄິ ດ
ສູ້ າງສັ ນ ຈິ ນຕນາການ ຄວາມງາມ ສິ ນປະ ຈັ ງຫວະ ໂດຍມແຖບເສັູ້ ນປະສາດຄຣ໌ ປັ ດຄໂລຊັີ່ ມ
ເປັ ນເຫມອນຂົ ວເຊີ່ ອມ
Mind Map ເປັ ນແຜນທີ່ ຄວາມຄິ ດທີ່ ອັ ດສຣິ ຢະ ປລຽບເຫມອນລາຍແທງທີ່ ນາໄປສີ່ ການຈົ ດຈາ
ການລຽບລຽງ ການຈັ ດລະບຽບຂູ້ ມນຕາມທາມະຊາດ ການເຮັ ດວຽກງານຂອງສະໝອງຕັູ້ ງແຕີ່
ຕົູ້ ນນັູ້ ນ ໝາຍຄວາມວີ່ າ ການຈາແລະຟູ້ ນຄວາມຈາ ຫການຮຽກຂູ້ ມນເຫົີ່ ານັູ້ ນກລັ ບມາໃຊູ້ ໃນ
ພາຍຫັ ງຈະເຮັ ດໄດູ້ ງີ່ າຍ ແລະມຄວາມຖກຕູ້ ອງແມີ່ ນຢາກວີ່ າການໃຊູ້ ເທກນິ ກການຈົ ດບັ ນທກ
ແບບເດມ
ຄາຖາມ
1. ແຜນທີ່ ຄວາມຄິ ດ (Mind Mapping) ຄຫຍັ ງ
2. ການຂຽນຄາ (Key Word) ຄຫຍັ ງ
3. ເສັູ້ ນແຕີ່ ລະເສັູ້ ນຈະຕູ້ ອງແຕກອອກມາຈາກສນກລາງບີ່ ຄວນເກນຈັ ກກິີ່ ງ
4. ຈົີ່ ງບອກແນວຄວາມຄິ ດໃຊູ້ ສະແດງການເຊີ່ ອມໂຢງຂູ້ ມນມາເປັ ນມາເປັ ນລາດັ ບ
5. ຈົີ່ ງອະທິ ບາຍຄວາມສາຄັ ນຂອງແຜນທີ່ ຄວາມຄິ ດ (Mind Mapping) ມາໂດຍສັ ງເຂບ

11. 11
ຄາຕອບ
1. ການນາທິ ດສະດກີ່ ຽວກັ ບສະໝອງໄປໃຊູ້ ໃຫູ້ ເກດປະໂຫຍດສງສຸ ດໃນການຄິ ດ ວິ ເຄາະຄາ
ພາສາ ສັ ນຍະລັ ກ ລະບົ ບ ລາດັ ບ ຄິ ດໄລີ່ ຄວາມເປັ ນເຫດເປັ ນຜົ ນ ຄວາມຄິ ດສູ້ າງສັ ນ ຈິ ນຕນາ
ການ ໂດຍຂະບວນການທີ່ ເຊີ່ ອມໂຢງກັ ນ
2. ເປັ ນຄາ ທີ່ ມລັ ກສະນະເປັ ນຫນີ່ ວຍ ຫເປັ ນຄາສາຄັ ນ (Key Word) ສັູ້ ນ ໆ ທີ່ ມຄວາມໝາຍ
3. 8 ກິີ່ ງ
4. ຄວາມຄິ ດຫັ ກ ຄວາມຄິ ດຮອງ ແລະຄວາມຄິ ດຍີ່ ອຍ
5. 1) ປະເດັ ນ /ຄວາມຄິ ດສາຄັ ນທີ່ ຢີ່ ກລາງພາບ ຄວນໃຊູ້ ພາບທີ່ ສີ່ ຄວາມໝາຍ ແລະຊັ ດເຈນ
ສວຍງາມ
2) ການແຕກຂະແໜງ ຄວນຈັ ດລາດັ ບຄວາມສາຄັ ນຂອງຂູ້ ຄວາມໃນແຕີ່ ລະກິີ່ ງທີ່ ແຕກ
ອອກຈາກຈຸ ດເຄິີ່ ງກລາງ ຈາກຫາຍໄປຫານູ້ ອຍ ແລະຖູ້ າມຄວາມສາຄັ ນໃນລະດັ ບໃກູ້ ຄຽງ
ກັ ນ ຈະແຕກອອກຈາກຈຸ ດດຽວກັ ນ
ອູ້ າງອິ ງ
/
http://www.prachasan.com/mindmapknowledge/plearnmindmap.htm
ສຖາບັ ນບັ ນຖິ ດພັ ດນບລິ ຫານສາດ
http://www.km.nida.ac.th/home/index.php
ມະຫາວິ ທະຍາລັ ຍທຸ ລະກິ ດບັ ນຖິ ດຢ໌
http://www.dpu.ac.th/techno/page.php?id=3334
http://www.unigang.com/Article/1428