Zvarotak

1. Тэорыя і практыка
мовы
Зваротак

2. Зваротак – гэта слова або
спалучэнне словаў, якое
называе адну ці
некалькі асобаў (часам
прадметаў), да якіх
звернута выказванне.

3. мужчына, жанчына,
малады чалавек, дзяўчына
дзядзька, цётка
братка, браток, браточак,
браце, брат
спадар, спадарыня, спадарства
пан, пані, панове

4. Назоўнікі, якія
заканчваюцца на к і
на зацвярдзелыя ж, ш,
ч, р, маюць канчатак –у:
каточку, братку, мужу,
Рыгору

5. Назоўнікі, якія
заканчваюцца на
мяккія зычныя і й,
маюць канчатак –ю:
Андрэю, гаю, Стасю

6. Назоўнікі, якія
заканчваюцца
на цвёрдыя зычныя (за
выключэннем
заднеязычных), маюць
канчатак –е:
сыне, Ігнаце, лесе

7. Назоўнікі, якія
заканчваюцца на г, к, ц,
х, што чаргуюцца з ж, ч,
ш,
маюць канчатак –а:
бядача, дружа, хлопча

8. Зваротак заўсёды
вылучаецца коскамі, а пры
клічнай інтанацыі пасля яго
ставіцца клічнік:
Бярозка мая белакрылая! Якая
ж ты,
сонейка, мілая…

9. Калі аднародныя або
развітыя звароткі
разрываюцца членамі
сказа на часткі, то кожная
з іх выдзяляецца коскамі:
Ты красуй, наш сад, красуй і
шумі, зялёны.

10. Калі перад звароткам стаіць
займеннік ты ці вы, коскамі
вылучаецца толькі зваротак:
Рана ты, жоўтае лісце, са
звонам журботным злятаеш.

11. Выклічнікі ой, эх, ах і
падобныя да іх аддзяляюцца
ад зваротка коскай:
Ой, каханне маё бясконцае,
не ўцякай ад мяне,
пашкадуй!

12. Часціца о ад зваротка коскай
не аддзяляецца:
О Беларусь, мая калыска,
жыццё маё, прытулак мой!

13. Андрусь
Адам
Аляксей
Анатоль
Антаніна
Апанас

14. Андрусю
Адаме
Аляксею
Анатолю
–
Апанасе

15. Барыс
Валер
Валянцін
Вітаўт
Генадзь
Дамінік

16. Барысе
Валеру
Валянціне
Вітаўце
Генадзю
Дамініку

17. Ігар
Кірыла
Кастусь
Мікалай
Мікола
Піліп

18. Ігару
Кірыле
Кастусю
Мікалаю
Міколе
Піліпе

19. Янка
Юрась

20. Янку
Юрасю