“Yenilebilir Enerji Kaynaklarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi ''Türkiye-Oecd' Karşılaştırması” başlıklı çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde yenilenebilir enerjinin ve enerji tüketiminin ekonomik büyüme ile olan ilişkisi, yenilenebilir enerjinin avantaj ve dezavantajları işlenecektir. İkinci bölümde sürdürülebilirlik ve sürdürülebilir kalkınma, sürdürülebilir kalınma ve yenilenebilir enerji konusu işlenecektir. Üçüncü bölümde ise Türkiye’de enerji sektörünün genel durumu, Türkiye’de yenilenebilir enerjinin durumu ve Türkiye ile OECD ülkelerinin yenilenebilir enerji konusunda karşılaştırması yapılacaktır.

1. iii
ÖZET
YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ EKONOMİK BÜYÜME
ÜZERİNDEKİ ETKİSİ ''TÜRKİYE-OECD' KARŞILAŞTIRMASI
Abdurrahman BUĞDAYCI
İktisat Anabilim Dalı
Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Mayıs 2017
Danışman: Yrd. Doç. Dr. Nazif ÇETİN
“Yenilebilir Enerji Kaynaklarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi ''Türkiye-
Oecd' Karşılaştırması” başlıklı çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. Birinci
bölümde yenilenebilir enerjinin ve enerji tüketiminin ekonomik büyüme ile olan
ilişkisi, yenilenebilir enerjinin avantaj ve dezavantajları işlenecektir. İkinci bölümde
sürdürülebilirlik ve sürdürülebilir kalkınma, sürdürülebilir kalınma ve yenilenebilir
enerji konusu işlenecektir. Üçüncü bölümde ise Türkiye’de enerji sektörünün genel
durumu, Türkiye’de yenilenebilir enerjinin durumu ve Türkiye ile OECD ülkelerinin
yenilenebilir enerji konusunda karşılaştırması yapılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Yenilenebilir Enerji, Ekonomik Büyüme, Sürdürülebilirlik,
Sürdürülebilir Kalkınma.

2. iv
ABSTRACT
THE IMPACT OF RENEWABLE ENERGY SOURCES ON ECONOMIC
GROWTH TURKEY-OECD COMPARISON
Abdurrahman BUĞDAYCI
Department of Economics
Adıyaman University Institute of Social Sciences
May 2017
Advisor: Asst. Prof. Nazif ÇETİN
“The Impact of Renewable Energy Sources on Economic Growth ‘Turkey-Oecd
Comparison’ ” our work titled consists of three parts. In the first part, the relation
between renewable energy and energy consumption with economic growth will be
addressed with the advantages and disadvantages of renewable energy. In the second
part, sustainability and sustainable development, sustainable sustainability and
renewable energy will be discussed. In the third part, the general situation of energy
sector in Turkey, the situation of renewable energy in Turkey and Turkey and OECD
countries will be compared with renewable energy.
Key Words: Renewable Energy, Economic Growth, Sustainability, Sustainable
Development.

3. v
ÖN SÖZ
21. yüz yılın anahtar kelimelerinden biri olan enerji; üzerine yapılan tercihler
neticesinde sadece devletlerin değil insanlığın geleceği üzerinde de etkin rol
oynamaktadır (Dinçer, 2008).
Enerji üretiminde petrol ve doğalgaz yani fosil kökenli kaynaklar ön plana
çıkmaktadır. Fakat bu kaynaklara sahip olan ülkelerin birçoğu, tüketici ülkelere
oranla gelişmişlik düzeylerinin daha düşük olduğu da görülmektedir. Fosil
yakıtlardan elde edilen gelirler bazı ülkelerde toplumsal refah ve endüstriyel
gelişmişlik yerine suni zenginlik yaratmıştır. Bunun birlikte, tüketici ülkeler
açısından enerji ithal etmenin toplumsal gelir üzerinde yapacağı olumsuz etki göz
ardı edilmeyecek boyuttadır (Dinçer, 2008).
Sadece ekonomik açıdan değil çevre ve insanlığın geleceği konusunda da
yaklaşan tehlikeyi en azından erteleyeceği ve belki de kalıcı bir çözüm bulmaya
yardımcı olacağı düşünülen yenilenebilir enerji kaynaklan ister istemez zihinlere;
"yenilebilir enerji tercih mi, yoksa zorunluluk mu?" sorusunu getirmektedir. (Dinçer,
2008).
Kalkınma hamlelerinin yerini, sürdürülebilir niteliğe bürünme aşamasına
bıraktığı günümüzde, yenilenebilir enerji-sürdürülebilir kalkınma birlikteliği önem
arz etmektedir.
Yenilenebilir enerji, enerji ithal eden ülkeler için enerji gereksinimlerini yerli
kaynaklar ile karşılayıp dışa olan bağımlılıklarını azaltacaktır. Kaynakları
çeşitlendirerek sürdürülebilir enerji kullanımını sağlanması ve yenilenebilir enerji
kullanımı nihayetinde çevreye verilen zarar en aza indirgenmiş olacaktır. Bugün
dünya genelinde tüketilen enerjinin yaklaşık beşte biri yenilenebilir kaynaklardan
elde edilmektedir. Günümüzde enerji de fosil kaynaklara olan bağımlılık durumu
yüksek düzeyde olmasına rağmen her geçen yıl yenilenebilir enerji kullanımı giderek
artmaktadır.
Adıyaman – 2017 Abdurrahman BUĞDAYCI

4. vi
İÇİNDEKİLER
Sayfa No
ÖZET…………………………………………………………………….…….…....iii
ABSTRACT…………………………………………………………...…….…...…iv
ÖNSÖZ…………………………………………………………….………..…….....v
TABLOLAR DİZİNİ………………………………..………………….……….....vii
ŞEKİLLER DİZİNİ…………………………………………………….….……....vii
GRAFİKLER DİZİNİ………………………………………………….........……..vii
KISALTMALAR ...…………………………………………………………….....viii
1.Giriş…………………………………………………………………………………1
BİRİNCİ BÖLÜM
1.1. Enerji İle İlgili Kavramsal Çerçeve….……………………….……………….2
1.1.1. Birincil Enerji Kaynakları………………..…………….………………2
1.1.2. İkincil Enerji Kaynakları……..……………….………………..……..3
1.2. Literatür Taraması…...…………………..………….……………………...…3
1.3. Arz Yönlü Yaklaşım………………………………………..………………..4
1.4. Talep Yönlü Yaklaşım…………………….…………………………...……..6
İKİNCİ BÖLÜM
2.1. Sürdürülebilirlik………………………………………………...…………..13
2.2. Sürdürülebilir Kalkınma…………………………………………………….13
2.2. Sürdürülebilir Kalkınma Ve Yenilenebilir Enerji…………………....…….16
2.4.Yenilenebilir ve Sürdürülebilir Ekonomilerin Avantaj ve Dezavantajları…..17
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
3.1. Türkiye’de Enerji Sektörünün Genel Durumu…………………………..…..18
3.2. Türkiye’de Yenilenebilir Enerjinin Durumu……………………….………..22
3.3. Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Politikaları……………………………...…23
3.4. Dünyada Yenilenebilir Enerji Kullanımı İle İlgili İstatistikler…………...…25
3.5. Enerji Tüketimi Ve Ekonomik Büyüme …………………………….….28
Sonuç…………………………………………………………………….…………29
KAYNAKÇA……………………………………………………………….……….31
ÖZGEÇMİŞ……………………………………………………………..…………..38

5. vii
TABLOLAR DİZİNİ
Sayfa No
Tablo 1 Enerji Tüketimi İle Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkiyi Test Eden
Çalışmalar…………………………………………………………………………….8
Tablo 2 Yenilenebilir Enerji Tüketimi İle Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkiyi
İnceleyen Çalışmalar ……………………………………………………………….12
Tablo 3 Yenilenebilir ve Sürdürülebilir Ekonomilere Geçişin Avantaj ve
Dezavantajları ………………………………………………………………….……17
Tablo 4 Türkiye’nin Bir Günde Tükettiği Birincil Enerji,2016……….…………….21
Tablo 5 Türkiye’ye Ait Bazı Ekonomik Göstergeler………………………….….22
Tablo 6 Türkiye’de türlerine göre yenilenebilir enerji mevzuatı……………….…..24
Tablo 7 YEKDEM Mevzuatı (YEGM, 2013)……………………………………….25
Tablo 8 Dünya ve bazı bölgelerde yenilenebilir enerji ve sınıflarını 2006-2010 yılları
arası kullanım oranı ortalaması (%) ………………………………………………..27
ŞEKİLLER DİZİNİ
Sayfa No
Şekil 1 Dünya ve bazı bölgelerde yenilenebilir enerji kullanım oranı (%) ………...26
Şekil 2 Dünya ve bazı bölgelerde yenilenebilir enerji ve sınıflarını 2006-2010 yılları
arası kullanım oranı (%)……………………………………………………………..28
GRAFİKLER DİZİNİ
Sayfa No
Grafik 1 Enerji Kaynaklarına Göre Elektrik Enerjisi Üretimi Ve Paylari,1970-
2015………………………………………………………………………………….19
Grafik 2 1970-2015 Yılları Arası Toplam Elektrik Enerjisi Üretimi……………….20
Grafik 3 Türkiye’nin Elektrik Üretimi Ve Tüketimi,1970-2015……………………20

6. viii
KISALTMALAR DİZİNİ
AB : Avrupa Birliği
ABD : Amerika Birleşik Devletleri
AKTT : Avrupa Komisyonu Türkiye Temsilciliği
BRICS : Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika Cumhuriyeti
Ülkeleri
GEKA : Güney Ege Kalkınma Ajansı
G7 : Dünyanın En Gelişmiş Yedi Piyasa Ekonomisi
GW : GigaWatt (Güç Birimi)
GWH : GigaWatt Saat (Güç Birimi)
IEA : Uluslararası Enerji Ajansı
IPCC : Hükümetler arası İklim Değişikliği Paneli
KOSGEB : Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi
Başkanlığı
KW : KiloWatt (Güç Birimi)
LNG : Sıvılaştırılmış Doğal Gaz
MTPE : Milyon Ton Petrol Eşdeğeri
OECD : Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü
TEİAŞ : Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi
TEP : Ton Eşdeğer Petrol
TÜSİAD : Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği
TP : Türkiye Petrolleri
TPAO : Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı
Vb : Ve Benzeri
Vd. : Ve Diğerleri
YEGM : Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü
YEKDEM : Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması
WWF : Dünya Doğayı Koruma Vakfı