transport-zbiorowy.ppt

1. Transport zbiorowy
12 czerwca 2017r.
Na podstawie prezentacji opracowanej w ramach
szkolenia Transport Learning
Yannis Koliousis
University of Piraeus Research Centre
MODUŁ
SZKOLENIOWY

2. Agenda warsztatów:
(moderacja Przemysław Kluz, przedstawicielka ZDiZ – Karolina Orcholska)
1. Przywitanie, przedstawienie celu i planu warsztatów – 10 min. (P. Kluz),
2. Przedstawienie założeń i harmonogramu prac nad Planem Zrównoważonej Mobilności
Miejskiej dla Gdańska – 5 min (K. Orcholska)
3. Wprowadzenie do dyskusji o transporcie zbiorowym w Gdańsku – 25 min (K. Orcholska)
4. Wprowadzenie do metody pracy warsztatowej (zasady, czas, rezultaty) – 5 min. (P. Kluz)
5. Praca w grupach – 60 min (P. Kluz)
6. Pytania i komentarze uczestników na forum 15 min. (P. Kluz)
7. Podsumowanie i poinformowanie o kolejnych pracach w ramach SUMP – 10 min. (P.Kluz,
K. Orcholska)

3. Public transport models
Istnieje wiele rodzajów Transportu Zbiorowego
• Autobusowy, trolejbusowy oraz autokarowy
• Kolej
– Dojazd do szkoły/pracy; międzymiejski; szybkich
prędkości
– Tramwaje i lekka kolej
• Kolejka miejska lub metro
• Kolejka linowa
• Promy i inne statki pływające
• Taksówki (w przypadku, gdy służą do wspólnej podróży)
• Samoloty
3

4. Public transport models
Dlaczego ludzie powinni korzystać z Transportu
Zbiorowego?
Zalety Wady
Niżse koszty społeczne Niedogodność utraconych tras
Wydajność energetyczna Niedogodność ustalonego
rozkładu jazdy
Mniejsza emisja dwutlenku
węgla/zanieczyszczeń
Brak prywatności / ograniczony
komfort
Zwiększenie bezpieczeństwa Ograniczona ilość miejsca
Mniejsze zakorkowanie
Wymaga mniej przestrzeni
miejskiej
Większa dostępność
Większa mobilność
4

5. Public transport models
Korzyści dla środowiska związane z Transportem
Zbiorowym
Transport Zbiorowy
zmniejsza wykorzystanie
samochodów, więc:
1. podnosi jakość powietrza,
zmniejszając emisję gazów
cieplarnianych i innych
zanieczyszczeń, które mogą
mieć wpływ na środowisko i
powodować problemy
zdrowotne wśród
społeczności.
5
Źródło: www.scotrail.co.uk

6. Public transport models
6
2. Zmniejsza zatłoczenie dróg,
dzięki czemu wspiera
efektywność energetyczną
oraz zmniejsza zależność od
importowanej ropy
Transport zbiorowy VS transport indywidualny: wymagana infrastruktura
Źródło: www.pednet.org

7. Public transport models
7
Działania mające na celu podniesienie wydajności
i atrakcyjności Transportu Zbiorowego

8. Public transport models
Pasy autobusowe w Europie mają wiele zastosowań
8
Madryt
Zurych
Paryż
8

9. Public transport models
Ruch rowerowy na pasach dla autobusów
Współdzielone pasy w miastach Europy
• W Paryżu, rowerzyści mają dostęp do pasów autobusowych o długości 160 km (RAPT)
• W Londynie, po przeprowadzeniu dwóch prób, postanowiono przyznać rowerzystom (i
motocyklistom) stały dostęp do pasów autobusowych na większości czerwonych tras (od
23 stycznia 2012 roku) (TFL)
• W Atenach, przeprowadzono próbę w okresie od 20.06.2011 do 18.09.2011 w celu
zbadania efektu rowerzystów korzystających z pasów autobusowych
Zalety Wady
Rowerzyści nie są wciśnięci między zaparkowane
samochody (po prawej stronie) oraz ruch uliczny
(po lewej)
Zmniejszenie średniej prędkości autobusów
Ruch autobusów cechuje się względnie niskim
natężeniem
Zwiększenie liczby wypadków
Kierowcy autobusów przechodzą profesjonalne
szkolenie by korzystać z pasa wspólnie z
rowerzystami
Niechęć dla udzielenia poparcia ze strony prywatnych
operatorów TP
Autobusy mogą częściowo zjechać na sąsiadujący
pas by wyprzedzić rowerzystę
9

10. Public transport models
Praktyczne przykład pasów
współdzielonych przez rowerzystów i
autobusy
10
Londyn
Berlin
Madryt

11. Public transport models
11
Pierwszeństwo dla Transportu Zbiorowego w miejscach
sygnalizacji świetlnej
• Przyznanie prawa pierwszeństwa dla pojazdów TZ na skrzyżowaniach z sygnalizacją
świetlną jest sposobem na zwiększenie prędkości TZ / zmniejszenie czasu podróży TZ oraz
poprawę punktualności
• Zwiększenie prędkości autobusów i tramwajów sprawi, że:
 usługi będą dla klientów bardziej atrakcyjne oraz zwiększą liczbę pasażerów
 zmniejszą koszty świadczenia usług dzięki mniejszej liczbie pojazdów i operatorów
potrzebnych do zapewnienia usług na pewnym poziomie
• W jaki sposób możemy zwiększyć prędkość TZ: Pierwszeństwo w miejscach z
sygnalizacją świetlną
W momencie, gdy autobus lub tramwaj zbliża się do sygnalizacji świetlnej, sygnalizacja
zmienia kolor na zielony, umożliwiając dalszą jazdę bez zatrzymywania.

12. Public transport models
12
Pierwszeństwo dla Transportu Zbiorowego w miejscach
sygnalizacji świetlnej
Pierwszeństwo dla autobusów w Europie
• Zurych
We wczesnych latach 80. w Zurychu wdrożono połączenie obu systemów, które na
skrzyżowaniach z sygnalizacją świetlną daje autobusom i tramwajom maksymalne
pierwszeństwo, co ma zapewnić środkom transportu publicznego "zerowy czas
oczekiwania".
• Londyn
System iBUS wykorzystuje technologię GPS i inne pokładowe systemy autobusowe do
komunikacji z komputerem pokładowym autobusu. W momencie dotarcia do wirtualnego
punktu detekcyjnego, zgodnie ze skonfigurowanym oprogramowania iBIS, sygnał wysyłany
jest do aparatu odbiorczo-nadawaczego do sterownika sygnalizacji z prośbą o udzielenie
pierwszeństwa dla autobusu, oraz centrum monitoringu funkcjonowania systemu.
• Inne miasta , które wprowadziły pierwszeństwo dla autobusów w miejscach sygnalizacji
świetlnej: Genua, Nantes, Malmo, Suczawa, Stuttgart

13. Public transport models
Wykorzystanie danych dostarczanych w czasie rzeczywistym do
kontroli operacyjnej transportu zbiorowego
Informacje dostarczane w czasie rzeczywistym w systemach transportu publicznego
wykorzystuje się do:
1. Kontrolowania funkcjonowania transportu publicznego
Agencje transportu publicznego posiadają centra operacyjne monitorujące warunki ruchu
oraz zaburzenia ruchu. Informacje dostarczane w czasie rzeczywistym pomagają
zachować zgodność z rozkładami jazdy oraz niezawodny ruch pojazdów
2. Przekazywania klientom dokładnych informacji
Zapewniają użytkownikom bieżący dostęp do szczegółowych informacji o pojeździe
3. Sporządzenia planów poprawy transportu publicznego
Agencje transportu publicznego powinny wykorzystać informacje zebrane przez
użytkownika do stworzenia planu zbierania i analizy danych przekazywanych w czasie
rzeczywistym, które mogą zostać włączone do procesów planowania
13

14. Public transport models
14
Zwiększanie bezpieczeństwa w środkach
transportu i na przystankach TZ
By zachęcić większą liczbę pasażerów, pojazdy oraz przystanki TZ muszą
gwarantować bezpieczeństwo podróży i oczekiwania. Dla zwiększenia
bezpieczeństwa ważne jest:
Zapewnienie wystarczającego miejsca/wystarczającej liczby wiat
przystankowych, które pomieszczą oczekujących na autobus/tramwaj
Zapewnienie wystarczającego oświetlenia przystanków
Zapewnienie monitoringu video za pomocą systemów telewizji przemysłowej we
wszystkich środkach TP (w autobusach, tramwajach, metrze) oraz na
przystankach w celu zapewniania bezpieczeństwa podczas podróży oraz ochrony
infrastruktury przed aktami wandalizmu
Zatrudnienie analityków obrazu video w celu monitorowania zagrożeń i
podejrzanych zachowań
SECUR-ED jest projektem pokazowym, który ma zapewnić zestaw narzędzi
zwiększających bezpieczeństwo transportu miejskiego (www.secur-ed.eu)

15. Public transport models
Rozwiązania zwiększające dostępność przystanków (w
kierunku do przystanku i z przystanku)
15
W celu poprawienia wydajności i dostępności TZ dla wszystkich pasażerów, w tym grup
szczególnych (osób starszych, dzieci, osób niepełnosprawnych, użytkowników wózków
inwalidzkich) oraz umożliwienia swobodnego, nieskrępowanego dostępu do i z
przystanków, należy uwzględnić:
• Lepsze rozwiązania projektowe autobusów: niskopodłogowe autobusy zapewniające
bezpieczne wejście do autobusu, szczególnie dla osób niepełnosprawnych
• Lepsze rozwiązania projektowe przystanków TZ: wiaty przystankowe z krzesełkami w celu
ochrony pasażerów przed niesprzyjającymi warunkami pogodowymi oraz zapewnienia
bezpieczeństwa podczas oczekiwania; unikanie kolidowania z drogami dla pieszych
• Zapewnienie pasażerom dostępu do dokładnych informacji: szczegółowe informacje o
częstotliwości kursów TZ, trasach, mapy przystanków autobusowych w okolicy, informacje
wyświetlane na przystankach w czasie rzeczywistym

16. Public transport models
Przystanki transportu zbiorowego - przykłady
16
Przystanek tramwajowy w Mediolanie Przystanek autobusowy w Atenach

17. Public transport models
Integracja transportu zbiorowego z ruchem rowerowym
Konieczna integracja: System transportowy
integrujący metody transportu publicznego z
ruchem rowerowym zapewnia wyższy stopień
mobilności oraz zrównoważenia w porównaniu z
transportem samochodowym
Powiązanie tych metod transportu:
•Jest bardzo przyjazne dla środowiska
miejskiego, w wysokim stopniu wpływa na
poprawę jakości powietrza oraz zdrowia
osobistego
•„Przynosi ulgę" zatłoczonym ulicom i
ograniczonej przestrzeni miejskiej, znacząco
wpływając na warunki życia w mieście
•Zachęca do korzystania z rowerów oraz
publicznego transportu
17
Zdjęcie: http://www.podilates.gr/?q=node/260

18. Public transport models
Integracja transportu zbiorowego z ruchem rowerowym
1) Bike & Ride
Bike & Ride (BR) stanowi łańcuch podróży, w ramach którego pasażer dojeżdża rowerem do
przystanku publicznego transportu, parkuje rower, a następnie podróżuje korzystając z
publicznego środka transportu.
Konieczne działania: Skuteczne przechowywanie rowerów
• Rowerzyści potrzebują ochrony swoich rowerów przed aktami wandalizmu, kradzieżą lub
niesprzyjającymi warunkami pogodowymi.
• Ważne, by zapewnić dobre miejsca parkingowe dla rowerów na przystankach oraz stacjach
końcowych
• Odpowiednim rozwiązaniem może być stworzenie płatnych schowków oraz darmowych
stojaków, by zadowolić zarówno tych, którzy wymagają dobrej ochrony oraz tych, którzy
potrzebują prostych stojaków rowerowych
18

19. Public transport models
Integracja transportu zbiorowego z ruchem rowerowym
Przykłady dobrych rozwiązań stworzonych z
myślą o parkowaniu rowerów
• Francja: wszystkie stacje metra oraz linii RER na
przedmieściach miasta dysponują krytymi oraz
strzeżonymi parkingami rowerowymi, do których
darmowy dostęp może uzyskać każdy posiadacz
biletu na transport publiczny.
• Niemcy/Holandia: wszystkie główne stacje kolejowe
posiadają rozwiązania parkingowe dla rowerów:
niewielkie zadaszone parkingi, elektroniczne skrzynie,
a nawet ogromne instalacje z udogodnieniami
umożliwiającymi naprawę lub serwisowanie roweru.
• Podobne rozwiązania parkingowe można znaleźć w
innych miastach Europy, m.in. w Wielkiej Brytanii,
Belgii, Szwecji oraz Szwajcarii.
19
Rozwiązania
parkingowe dla rowerów
- Amsterdam

20. Public transport models
Integracja transportu zbiorowego z ruchem rowerowym
2) Bike, Ride and Bike
Ride, Ride and Bike (RBR) to taki łańcuch podróży, w ramach którego pasażer podróżuje
publicznymi środkami transportu wraz z rowerem.
Konieczne działania: Rowery w transporcie
• Wszystkie rodzaje transportu publicznego powinny pozwalać na przewóz rowerów w bardziej
efektywny sposób
– Autobusy powinny być wyposażone w stojaki rowerowe lub pozwalać na wejście z
rowerem do określonego miejsca
– Pociągi i tramwaje (pojazdy niskopodłogowe) mogłyby umożliwiać podróżnym przejazd
wraz z rowerem, szczególnie w okresach pozaszczytowych
• Jednakże należy zapewnić podróżnym korzystającym z rowerów lepszy dostęp do
przystanków TP
– Ścieżki, pasy rowerowe oraz usprawnienia dróg, które ułatwiłyby dostęp do stacji TP
– Mapy pokazujące najlepsze trasy rowerowe między stacjami TP oraz popularnymi
miejscami docelowymi
20

21. Public transport models
Integracja transportu publicznego z ruchem rowerowym
2) Ride and Bike
Ride and Bike (RB) to rodzaj łańcucha podróży, w ramach którego podróżny
podejmuje rower po zakończeniu podróży publicznym środkiem transportu.
Konieczne działania: Publiczne systemy rowerowe
• Podróżni potrzebują możliwości odbywania krótkich, szybkich oraz
praktycznych podróży miejskich.
• Ważne, by stworzyć zautomatyzowane systemy wypożyczania rowerów,
których stacje położone będą na stacjach TP.
21

22. Public transport models
Integracja transportu publicznego z ruchem rowerowym
Przykłady dobrych praktyk BRB
• Niemcy: W wielu miastach z rowerami można podróżować w
tramwajach, a nawet autobusach. W niektórych miastach
tramwaje wyposażone są w specjalnie wyznaczone wagony
dla rowerów. Co więcej, niektóre regiony wprowadziły
internetowy system planowania podróży dla rowerzystów, który
zawiera informacje o trasach rowerowych pozwalających na
dojazd do przystanków TP oraz alternatywne trasy unikające
stromych odcinków.
• Francja: W niektórych miastach z rowerami można wsiadać
do tylnej części tramwaju podczas godzin okresów. W Paryżu,
z rowerami można wsiadać do wagonów linii RER oraz
niektórych linii metra.
•W innych krajach europejskich takich jak Holandia oraz
Wielka Brytania, pasażerowie mogą wsiadać do tramwajów
oraz autobusów z rowerami składanymi, choć wejście z
normalnych rowerami jest niemożliwe.
22
Wagon kolejowy dla
rowerów - Kopenhaga

23. Public transport models
Integracja transportu publicznego z ruchem rowerowym
Przykłady dobrych praktyk RB
•W większości krajów północnej Europy takich jak
Francja, Niemcy, Belgia, Dania oraz Holandia, działają
systemy krótkoterminowego wypożyczania rowerów.
Rowery zazwyczaj są w pełni zautomatyzowane i w
większości przypadków wynajmuje się je do przejechania
krótkich dystansów do 3 kilometrów, najczęściej w
godzinach szczytu. Punkty wypożyczania położone są
często niedaleko przystanków TP.
• W niektórych miastach Wielkiej Brytanii funkcjonuje
usługa „bike-about", polegająca na możliwości
wypożyczenia roweru za darmo po wniesieniu minimalnej,
początkowej opłaty rejestracyjnej. Usługa ta jest
sponsorowana ze środków Unii Europejskiej w ramach
inicjatywy CIVITAS (Czystszy i lepszy transport w
miastach) http://www.civitas.eu/index.php?id=69
23
Przechowalnia rowerów
– Bilbao, Hiszpania

24. Public transport models
Park and Ride: Program
• System Park and Ride to system obiektów parkingowych połączony z
transportem publicznym, który pozwala podróżnym w bezpieczny sposób
zostawić swój samochód i przejść do autobusu lub systemu kolejowego w
celu kontynuowania podróży do centrum miasta.
• Obiekty Park and Ride zazwyczaj zlokalizowane są w obszarach miejskich,
które są znacznie oddalone od centrum.
Można wyróżnić wiele korzyści płynących z korzystania z programów P&R:
• Systemy te pozwalają osobom dojeżdżającym do pracy/szkoły uniknąć
trudności i kosztów związanych z parkowaniem w centrum miasta
• Znacznie odciążają zatłoczenie ulic, gdyż mieszkańcy są zachęcani do
korzystania z transportu publicznego zamiast własnych samochodów
• Miejsca P&R odgrywają rolę stałych miejsc spotkań podróżnych, którzy
korzystają z car-poolingu lub Kiss and Ride (odbierają lub przywożą dzieci)
24

25. Public transport models
Park and Ride: System Park and Ride w Cambridge -
studium przypadku
Rada Hrabstwa Cambridgeshire postrzega system Park and Ride jako działanie
znacznie odciążające poważne zatłoczenie ulic w centrum miasta oraz znaczącą
metodę promocji zrównoważonego transportu.
Program
5 punktów P&R w Cambridge zapewnia dogodny i wolny od stresu sposób dojazdu
do centrum Cambridge:
•Punkty położone są przy 5 głównych, rozchodzących się promieniście drogach
prowadzących do Cambridge
•Zapewniają około 5000 darmowych miejsc parkingowych dla pojazdów
•Punkty są zintegrowane z trasami autobusów, którymi pasażer może dojechać do
centrum miasta kupując normalny bilet autobusowy
25

26. Public transport models
Park and Ride: System Park and Ride w Cambridge -
studium przypadku
Korzyści płynące z funkcjonowania systemu Park and Ride w Cambridge:
• Spadek netto milażu prywatnych samochodów dzięki korzystaniu z systemu Park
and Ride
• Zmniejszenie natężenia ruchu w obszarach miejskich, szczególnie w godzinach
szczytu, zwiększa wydajność oraz prawdopodobnie wpłynie na zmniejszenie
zanieczyszczenia powietrza, emisji hałasu, a także złagodzi poczucie zagrożenia
• Udało się wypromować transport publiczny
Należy zauważyć, że efekty tych programów będą jeszcze bardziej widoczne jeżeli
towarzyszyć im będą inne strategie transportowe, takie jak systemy opłat za
poruszanie się po zatłoczonych drogach, których celem jest wyeliminowanie długiego
pobytu samochodów w centrum miasta.
26

27. Public transport models
27
Źródło: http://www.cambridgeshire.gov.uk/
Źródło: Google Maps

28. Public transport models
Film
Sihlcity – Rozwiązania transportowe dla centrum
handlowego (wpływ działań dot. zarzadzania mobilnością
w połączeniu z udogodnieniami w zakresie transportu
publicznego)
http://eltis.org/index.php?ID1=7&id=61&video_id=76
28

29. Public transport models
Finansowanie TZ: Pobieranie opłat za korzystanie
z drogi - opłata za wjazd do centrum Londynu
29
Opłata została wprowadzona w lutym 2003 roku w celu:
 zmniejszenia zatłoczenia dróg
 radykalnej poprawy usług autobusowych
 zwiększęnia niezawodności czasów podróży kierowców samochodów
 poprawy wydajności dystrybucji towarów i usług
Działanie systemu:
 Kamery przy wjazdach, wyjazdach oraz wokół strefy rejestrują numery rejestracyjne
 Standardowa opłata wynosi 10 funtów za dzień za pojazd podróżujący w strefie między g.
7:00 a 18:00 (tylko od poniedziałku do piątku)
 Niektóre pojazdy, takie jak autobusy, taksówki, karetki pogotowia, pojazdy wykorzystujące
alternatywne paliwa oraz motocykle są zwolnione z opłaty
 za niezapłacenie nakładana jest grzywna w wysokości od 60 do 80 funtów

30. Public transport models
Finansowanie TZ: Pobieranie opłat za korzystanie z drogi -
opłata za wjazd do centrum Londynu
30
1. Korzyści
• 6-procentowy wzrost liczby pasażerów podróżujących autobusami w
godzinach szczytu
• Całkowity przychód netto (148 milionów funtów za roku fiskalny
2009/10)
inwestowany jest w usprawnienia londyńskiego systemu
transportowego
2. Wady
Poziom zatłoczenia wrócił do poziomu sprzed wprowadzenia opłaty
(choć gdyby nie opłata byłby znacznie wyższy)
Powodem tego są:
• Szeroko zakrojone prace związane z wymianą sieci wodno-gazowej,
które miały znaczący wpływ na obniżenie przepustowości drogi
• Działania zarządzania ruchem mające na celu pomóc pieszym oraz
innym użytkownikom drogi
(źródło danych: TfL)

31. 1. Każdy uczestnik/czka powinien mieć przestrzeń na wyrażenie swojego zdania - nie
oceniamy i nie krytykujemy opinii innych uczestników,
2. Pamiętajmy o innych – pozwólmy innym zabrać głos,
3. Nie przerywamy innym,
4. Sprawy indywidualne zostawiamy na inny czas – pracujemy nad poruszanymi tematami.
Reguły warsztatów:

32. Ćwiczenia wg metody „Opera” odbywają się według następujących kroków:
1. Pytanie otwierające – zadawane przez prowadzącego
2. Własne sugestie – uczestnik kilka minut poświęca zastanowieniu się nad pytaniem i udzieleniu odpowiedzi na
kartce (na typ etapie bez dyskusji z innymi uczestnikami).
3. Pomysły w parach – uczestnicy w parach przedyskutowują zapisane przez siebie pomysły. Następnie pary
przedstawiają po 3 do 5 propozycji (wypracowanej w konsensusie) i zapisują je na osobnych kartkach. Kartki będą
przyczepiane do tablicy widocznej dla innych uczestników.
4. Wyjaśnienia – na tym etapie, każda z par pokrótce prezentuje swoje propozycje, które umieścili na tablicy (około 2
min. para). Na tym etapie uczestnicy nie komentują swoich propozycji, ewentualnie zadają pytania pomocnicze.
5. Ranking – po prezentacji i przyczepieniu posegregowanych propozycji, każda z par ma możliwość przydzielenia 3
głosów w dowolnej liczbie dla propozycji innych (nie można głosować na swoją propozycję).
6. Organizowanie – po głosowaniu pomysły zostają posegregowane według oddanych głosów, a grupa ma czas na
komentarz związany z wyborem na forum.
7. Głosowanie – po dyskusji na forum, postulaty mieszkańców zostaną posegregowane według tematyki przy
akceptacji uczestników, a następnie odbędzie się głosowanie. Każdy z uczestników będzie dysponował 4 głosami
oddając je w dowolnej liczbie na wybrane przez siebie postulaty według ich priorytetowości.

33. Ćwiczenie 1. (60 min.) Jakie rozwiązania infrastrukturalne i organizacyjne mogą
usprawnić lub poprawić jakość transportu zbiorowy w Gdańsku?
Postaraj się przyporządkować propozycje do proponowanych kategorii lub zaproponuj
dodatkową.
1. Czas przejazdu, punktualność,
2. Koordynacja różnych środków trans
3. Jakość taboru, obsługa – czystość, hałas, itd.
4. Cena,
5. Dostępność (nowe inwestycje)
6. Jakość infrastruktury przystanków
7. Inne:………..

34. Ćwiczenie 2. (40 min.)
Jakie inicjatywy (infrastrukturalne, organizacyjne, społeczne) dotychczas wdrożone w
Gdańsku zachęcaj mieszkańców do częstszego korzystania z transportu zbiorowego?

35. Public transport models
Dziękuję za uwagę 