1. De Wajong: van afvoerputje naar talentpool van onze maatschappij
In de discussie die is ontstaan over de Wajong wordt sterk gerefereerd aan het WAO-drama. Er zitten
momenteel 167.000 jongeren thuis die niet meer zouden kunnen werken. Daarom moet de uitkering
worden aangepast en er moeten maatregelen worden genomen die ten koste gaan van de echt
zwakste groep in de samenleving.
Waar voor alle gemak in deze discussie aan voorbij wordt gegaan is het feit dat veel zogenaamde
Wajong gerechtigden over grote talenten beschikken. Helaas zijn dit vaak talenten die niet voldoen
aan de standaard normen die binnen het Nederlandse bedrijfsleven gelden. Juist het moeten voldoen
aan de standaard normen en standaard competenties verhinderen het gebruik van bijzondere
talenten.
Neem je een andere focus, zoals o.a. Thom Hartmann en Thorkil Sonne dat doen, dan kom je tot heel
andere conclusies. Hartmann ziet ADHD als een talent dat sommigen onder ons hebben
overgehouden uit de prehistorie, toen de mensheid voor zijn voedstel nog afhankelijk was van de
jacht. Jagers zijn hyperfocused, afleidbaar, impulsief en rusteloos, net als de huidige ADHD’ers.
Deze talenten zijn goed bruikbaar maar hebben de ruimte nodig om tot effectiviteit te komen.
Daarnaast hebben veel ADHD’ers een gave tot analytisch denken, een hoge dosis creativiteit en een
goed voorstellingsvermogen om problemen (anders) op te lossen. Beroemden onder de ADHD’ers zijn
o.a. Albert Einstein, Thoman Edison en Leonardo da Vinci.
Zoals Thorkil Sonne gebruik maakt van de talenten die zijn verbonden aan autisme is een voorbeeld
van hoe het ook kan. Met zijn bedrijf ‘Spesialisterne’ laat hij hoog opgeleide autisten werk doen dat
prima past bij hun talenten, het testen van hoogwaardige software. Met name het talent zich compleet
te kunnen concentreren op één aspect komt in deze functie goed tot haar recht. Hierdoor is het
mogelijk om eenzijdig werk, waar ‘normale’ medewerkers na een aantal maanden op afhaakt wegens
eentonigheid, langdurige hoogwaardig te laten uitvoeren.
Door niet langer te kijken naar de beperkingen van de doelgroep in de Wajong maar juist naar de
talenten kunnen wij alle stakeholders een dienst bewijzen. De maatschappij door een grote groep
mensen niet langer afhankelijk te laten zijn van een uitkering, de jongere door hem zingeving te
bieden en ruimte om zijn talenten tot ontplooiing te brengen en het bedrijfsleven met een pool aan
talenten die nieuwe inzichten kunnen toevoegen aan de al bestaande diversiteit.
Het vergt alleen dat we allen het lef hebben een andere bril op te zetten
Referenties
Het programma “Ontdek je sterke punten” van Marcus Buckingham & Donald O. Clifton laat duidelijk
zien dat uitgaan van je sterke punten een beter perspectief geeft dan het verbeteren van je zwaktes.
In de “ADHD de complete gids voor kinderen en volwassenen” geeft Thom Hartmann een geheel
andere kijk op ADHD. Hij gaat hierbij niet uit van de beperkingen, maar juist vanuit de talenten en hoe
deze talenten aan te wenden.
Rosa Hoekstra geeft in haar promotieonderzoek aan dat met name bètatalenten duidelijke trekken van
autisme vertonen.
Artikel in het Financieel Dagblad van 4 januari 2007 over de deense ondernemer Thorkil Sonne.