SlideShare a Scribd company logo
Bundelen van de kennis en ervaring van een aantal innoverende ICT partijen
VISIE
CONNECTED
HEALTH
INHOUDSOPGAVE
	4	 MANAGEMENT SAMENVATTING
	5	INLEIDING
	6	UITDAGINGEN
	7	TECHNOLOGISCHE ONTWIKKELINGEN
	10	 IMPACT OP ZORGKOSTEN EN BESPARINGEN
	13	 BLIK VOORUIT
	15	 SLOT
	16	 CONTACT
VISIE
CONNECTED
HEALTH
2
DIGITALETRANSFORMATIE IN DE
GEZONDHEIDSZORGCollaboratie draagt direct bij aan lagere kosten en hogere kwaliteit
3
MANAGEMENT SAMENVATTING
VISIE CONNECTED HEALTH
Om de bijna oneindige vraag naar zorgdiensten effectief en betaalbaar in te vullen, is het noodzakelijk
om de productiviteit binnen de zorgsector op een kostenefficiënte manier verder te verbeteren. Slimme
inzet van ICT-oplossingen is daarbij belangrijk. Uit onderzoek van het initiatief ‘Visie Connected Health’,
blijkt dat door bestaande ICT-initiatieven in de zorgsector breed in te zetten, besparingen van 2,9 tot 6,1
miljard euro per jaar mogelijk zijn. Deze investeringen leveren naast een aanzienlijke kostenbesparing,
ook meteen hogere productiviteit en een betere kwaliteit van zorg op.
Mondige patient
Toch blijkt het in de praktijk lastig om concrete verbeterslagen te maken. De vraag naar zorg neemt
toe, maar de financiële en personele beperkingen ook. Daarnaast worden patiënten steeds mondiger
en eisen ze meer invloed op hun behandeltraject. De inzet van ICT- en collaboratie-oplossingen heeft
hier de laatste jaren een constructieve bijdrage aan geleverd. Op het gebied van collaboratie zijn er drie
relevante technologische ontwikkelingen te onderscheiden: big data, automatisering en communicatie.
Optimaal behandelplan
De toepassing van big data-oplossingen zit vooral in de ondersteuning van besluitvorming. Op basis
van data-analyse kan bijvoorbeeld het optimale behandelplan van een patiënt bepaald worden.
Daarnaast draagt automatisering bij aan efficiëntere werkprocessen. Afspraken kunnen online ingepland
worden en gegevens zijn mobiel beschikbaar. Ten slotte dragen communicatietechnologieën als
videoconferencing en telemonitoring bij aan gepersonaliseerde zorg op afstand.
Van genezing naar preventie
Veel sectoren bevinden zich momenteel middenin een digitale transformatie. In de toekomst zal het
accent van de zorg verschuiven van genezing naar preventie. Technologie helpt risicofactoren daarbij te
monitoren en te controleren. Ook wordt zorg steeds meer gepersonaliseerd en beter afgestemd op de
specifieke wensen en behoeften van de patiënt. De verwachting is dat collaboratie-oplossingen juist op
deze gebieden al op korte termijn grote vooruitgang kunnen boeken.
Van aanbod- naar vraaggestuurd
Het initiatief ‘Visie Connected Health’ ziet de bewustwording van dergelijke oplossingen als een
belangrijke voorwaarde om de gezondheidszorg in Nederland duurzaam te veranderen. Het
zorgsysteem moet worden gekanteld van aanbodgestuurd naar vraaggestuurd. Het is nu tijd te
beseffen dat zorgorganisaties, samen met ICT-leveranciers en de overheid, moeten doorpakken om
betaalbare zorg van hoge kwaliteit voor iedereen beschikbaar te maken.
4
INLEIDING
Ondanks de berichten over incidenten in de media, neemt de kwaliteit van de gezondheidszorg
Nederland nog steeds toe. Veel ziekten zijn inmiddels te genezen of in ieder geval goed te behandelen.
De levensverwachting blijft stijgen en ook de kwaliteit van leven verbetert. Daarnaast zijn er grote
stappen gezet om de patiëntveiligheid te verbeteren. Het is zaak om deze lijn de komende jaren vast
te houden. Zeker gezien de uitdagingen die op ons afkomen, zoals voortschrijdende vergrijzing en
de sterke groei van welvaartsziektes zoals obesitas, hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten. Om de
bijna oneindige vraag naar zorgdiensten effectief en betaalbaar in te vullen, is het noodzakelijk om de
productiviteit binnen de zorgsector verder te verbeteren zonder dat de uitgaven jaar over jaar sterk
blijven stijgen.
Nederland heeft momenteel een stevige besparingsagenda en de zorgkosten nemen daarin
een belangrijke plaats in. Deze aandacht werpt zeker al vruchten af. Na een gemiddelde
groei van de kosten voor de gezondheidszorg van ongeveer 5,7 procent in de periode
van 2005 tot 2010 is de gemiddelde groei in de periode 2011 tot 2015 gehalveerd
tot 2,3 procent. Deze daling is onder andere het gevolg van het succesvolle
geneesmiddelenbeleid, de hervorming van de langdurige zorg, zorgakkoorden en
scherpere inkoop van verzekeraars. Toch is er nog veel meer winst te behalen.
Slimme inzet van ICT-oplossingen levert immers een directe bijdrage aan de verdere
optimalisatie van zorgprocessen, vergemakkelijkt de toegang tot persoonlijke zorg en
vereenvoudigt de snelle ontsluiting van informatie voor patiënten en zorgverleners.
En dit is geen toekomstmuziek. Er bestaan al concrete voorbeelden van de inzet van
digitale collaboratie-oplossingen met toetsbare resultaten. Deze oplossingen zetten al
succesvol in op de kracht van big data, automatisering van taken en communicatie.
Het is overduidelijk dat er in de zorgsector geen gebrek is aan ideeën.
De praktijk is echter weerbarstig. Het blijkt lastig om innovaties
daadwerkelijk voor het voetlicht te brengen en te implementeren.
Om dat proces te versnellen is het belangrijk inzicht te hebben
in potentiële opbrengsten van investeringen. Uit onderzoek van
het initiatief ‘Visie Connected Health’ blijkt dat alleen al door de
bestaande zorginitiatieven in Nederland sectorbreed in te zetten,
besparingen van 2,9 tot 6,1 miljard per jaar mogelijk zijn. Maar
wellicht belangrijker is dat deze investeringen in bestaande ICT-
en collaboratie-oplossingen ook direct hogere productiviteit
en betere zorgkwaliteit opleveren. Dat is het startpunt om het
complete ecosysteem te kantelen van aanbodgestuurd
naar vraaggestuurd, waarbij technologie bijdraagt om de
patiënt daadwerkelijk centraal te stellen. Dit alles met
oog voor kosten én kwaliteit.
5
DE UITDAGINGEN
De druk op het zorgsysteem in Nederland neemt toe. Mensen leven langer, waardoor de vraag
naar zorg blijft toenemen. Tegenover deze groeiende vraag staat een aanbod met financiële en
personele beperkingen. De zorgkosten moeten worden teruggedrongen. Efficiencyprikkels en hogere
productiviteit staan daarbij centraal. Aan de andere kant worden patiënten steeds mondiger. Zij eisen
meer transparantie en grotere invloed op hun eigen behandelingstraject. Deze ontwikkeling dwingt
zorginstellingen en -verleners de kwaliteit van hun diensten en producten continu te monitoren en te
verbeteren.
Ondanks de roep om meer efficiency en productiviteitsverbetering blijkt het in de praktijk lastig om
concrete verbeterslagen te maken. Uit onderzoek1
blijkt bijvoorbeeld dat klinisch personeel 25 procent
van zijn tijd besteedt aan het verzamelen, opslaan en valideren van data. Bovendien geven zij aan
dat slechts 65 procent van deze data relevant is voor de zorg aan patiënten. Tegelijkertijd neemt
de hoeveelheid data en rapportages binnen het zorgproces ook nog eens sterk toe. Tot slot is de
inschatting dat 13 tot 22 procent2
van de medische testen dubbel wordt uitgevoerd.
6
1	 Bron: “Challenging bureaucracy”, NHS Confederation report 2013
2	 Bron: Medical Errors, Lack Of Coordination, And Poor Physician-Patient Communication Are
Pervasive In Health Systems Of Five Nations (Australia, Canada, New Zealand, UK and US), 2003
TECHNOLOGISCHE ONTWIKKELINGEN
De inzet van ICT- en collaboratie-oplossingen heeft de laatste jaren een constructieve bijdrage
geleverd aan het verbeteren van de efficiency en productiviteit in de gezondheidszorg. Op dat
gebied lopen al heel veel initiatieven, variërend van de optimalisatie van de bedrijfsvoering tot de
concrete ondersteuning van specifieke behandelingen. In deze whitepaper richten we ons specifiek
op de potentie van collaboratie-oplossingen. Onder collaboration verstaan we in dit whitepaper
technologieën die verschillende partijen binnen de zorg (aanbieders met aanbieders, patiënt met
aanbieders, en patiënten met patiënten en hun mantelzorgers) met elkaar verbinden en ze in staat
stellen veilig informatie op afstand te delen. Grofweg zijn er op dat vlak drie relevante technologische
ontwikkelingen: big data, automatisering en communicatie. Die ontwikkelingen zijn inmiddels al vertaald
naar concrete oplossingen, waarvan ook de resultaten inzichtelijk zijn.
Big data
Voor de inzet van big data-toepassingen in de gezondheidszorg ligt het zwaartepunt vooral bij
de ondersteuning van besluitvorming. ICT-leveranciers bieden hiervoor al verschillende concrete
oplossingen. Zo biedt HP Autonomy analyse-opties voor patiëntgegevens om via deze datasets
specifieke symptomen te signaleren. Door data te combineren en patronen te zoeken, is het
bijvoorbeeld mogelijk om checklists te maken met statistische waarschijnlijkheden rondom specifieke
symptomen en mogelijke gevolgen. Artsen kunnen deze informatie gebruiken tijdens hun diagnose.
Deze aanpak draagt bij aan het terugdringen van foutieve diagnoses. Ook IBM Watson helpt artsen via
data-analyse om de beste behandelingen te bepalen. Dit gebeurt onder andere door de situatie van
specifieke patiënten te vergelijken met de beschikbare medische literatuur. Dit is onder meer mogelijk
door een combinatie van verwerking van natuurlijke taal, evaluatie van hypotheses en dynamisch leren.
Deze aanpak resulteert in snellere diagnoses van hogere kwaliteit.
7
Automatisering
Het automatiseren van processen gebeurt op verschillende vlakken. Er zijn al goede ervaringen
met het maken van online afspraken. Dat lijkt een eenvoudig voorbeeld, maar toch werken diverse
zorgleveranciers nog met een centrale afsprakenbalie. Zorgverleners plannen hun eigen afspraken
online, zonder tussenkomst van een secretariaat. Ook de inzet van smartphones biedt voordelen.
Naast praktische voordelen zoals zelfstandig plannen voor zorgprofessionals, wordt dubbele invoer
van gegevens voorkomen. Patiëntgegevens worden automatisch gemeten en verzameld. Daarnaast
zijn gegevens mobiel beschikbaar en ook het invoeren van nieuwe gegevens is efficiënter, omdat
systemen gekoppeld zijn en data automatisch gesynchroniseerd wordt. Een ander voorbeeld is de inzet
van RFID-tags om bedrijfsmiddelen en mensen te kunnen monitoren. Duidelijkheid over de locatie en
beschikbaarheid van middelen en mensen, draagt bij aan efficiëntere werkprocessen, optimale inzet en
patiëntveiligheid.
Communicatie
In Nederland zijn circa 150.000 hartpatiënten. De kosten om deze patiënten te behandelen, worden voor
de helft in ziekenhuizen gemaakt. In een pilot met ziekenhuizen, cardiologen, thuiszorgorganisaties en een
aantal bedrijven wordt een groep van 414 patiënten via telemonitoring thuis gevolgd3
. Vitale parameters,
zoals hartslag, bloeddruk en gewicht worden dagelijks automatisch verzameld. Deze informatie helpt om
specifieke symptomen vroegtijdig te signaleren en op afstand informatie en coaching te bieden om hier
mee om te gaan. Telemonitoring is geïntegreerd in het zorgpad voor hartfalen, inclusief een koppeling
met de apotheken en huisartsen. Het resultaat van de pilot was een daling van het aantal ziekenhuisdagen
met 57 procent en het aantal ziekenhuisbezoeken is met 52 procent teruggebracht. In combinatie met
een reductie van het aantal huisbezoeken door zorgverleners daalden de totale kosten met 26 procent.
Deze pilot is zowel door patiënten als zorgverleners als zeer positief ervaren.
8
3	 Bron: www.newscenter.philips.com/pwc_nc/main/shared/assets/nl/Newscenter/2014/
EffectiveCardio-onderzoek/EffectiveCardio_onderzoek_hartfalen-zorgpadoptimalisatie.pdf
De inzet van videoconsulten ligt in het verlengde van het cardiologievoorbeeld. Verschillende
patiëntgroepen moeten voor hun behandeling zeer frequent naar het ziekenhuis. Dat is vaak een
fysieke en logistieke belasting. In sommige gevallen is het echter mogelijk om deze consulten
via telefoon of videoconferencing te doen. Zorgorganisatie Care4Homecare biedt een specifieke
patiëntgroep met ernstige spasmen zorg via een beveiligde videoverbinding. Via videoconferencing
krijgen patiënten thuis gepersonaliseerde ondersteuning van nurse practioners en anesthesiologen. Dit
initiatief kent een grote patiënttevredenheid en zorgt voor een aanzienlijke kostenbesparingen op aantal
ziekenhuisbezoeken, transport en aanverwante kosten. Per patiënt bedragen de besparingen zo’n 4000
euro per jaar4
. Deze aanpak is ook zeker geschikt voor andere, relatief kleine patiëntenpopulaties met
specifieke ziektebeelden.
9
4	Bron: Based on home-based patients, not including patients living in care institutions.
Due to travel time and cost of nurses with current number of patients and countrywide coverage
from 1 centre
IMPACT OP ZORGKOSTEN EN OPBRENGSTEN
De geschetste business cases in de zorg zijn voorbeelden van projecten die momenteel al lopen en
succesvol zijn. Deze initiatieven onderstrepen het besparingspotentieel van collaboratie-oplossingen.
Die potentie richt zich enerzijds op het terugdringen van kosten en aan de andere kant op de
verbetering van de zorgkwaliteit. Collaboratie draagt bij aan hogere efficiency bij het afhandelen van
de bestaande zorg door zorgaanbieders en -professionals. De inzet van collaboratie-technologie in de
eerste lijn draagt verder concreet bij aan preventie en een daling van de zorgvraag in de tweede lijn.
Op die manier zijn er minder behandelingen in ziekenhuizen of andere locaties nodig, waardoor de zorg
zich volledig kan richten op die patiënten die de zorg ook daadwerkelijk nodig hebben. Patiëntenzorg
verschuift van kostbare behandelomgevingen naar omgevingen waar de kosten lager zijn, bijvoorbeeld
thuis. Met betrekking tot productiviteit vertalen de kostenvoordelen zich naar efficiëntere inzet van de
tijd en beschikbare apparatuur en middelen van zorgverleners. Dit alles zonder concessies te doen aan
de kwaliteit en patiëntveiligheid. Sterker nog, ook die krijgen een positieve impuls.
10
Geschatte ondergrens (%)
0.4
0.4
0.2
0.3
1.2
0.2
0.8
1.0
0.7
0.7
0.5
5.2% (€2.9 mrd.)
Geschatte bovengrens (%)
0.9
0.4
0.2
0.3
2.8
0.2
3.2
1.6
0.7
1.1
0.5
10.5% (€6.1 mrd.)
Gezondheidszorg verbetermechanisme
Geschat eindtotaal
Verkleinen zorgvraag
1.	 Primaire preventie
2.	 Vermijden van ongewenste bijwerkingen
van medicatie
3.	 Onderzoek
4.	 Zelfzorg
5.	 Geïntegreerde zorg
6.	 Stop het gebruik van procedures die
weinig of niets toevoegen
7.	 Zorgverplaatsing naar goedkopere zorg
Efficiëntie van de zorgverlener
8.	 Efficiëntie ziekenhuiszorg
9.	 Efficiëntie eerstelijnszorg
10.	Efficiënt maken van gemeenschapszorg
11.	 Efficiëntie geestelijke gezondheid
Digitale mogelijkheden voor de Nederlandse
gezondheidszorg (% van de uitgaven gezondheidszorg)
Bron: Academic literature review
GESCHATTE BRUTO JAARLIJKSE BESPARINGEN DOOR INZET
VAN COLLABORATIE TECHNOLOGIE IN NEDERLAND
Zorgkwaliteit
De bijdrage die collaboratie-oplossingen leveren aan kwaliteitsverbetering zijn onder te verdelen in
geïntegreerde zorg, zorg verplaatsen naar de woonomgeving en meer efficiency in de eerste lijn en
voor geestelijke gezondheidszorg. Geïntegreerde zorg maakt het eenvoudiger mensen met chronische
klachten op afstand toch goed te monitoren. Zo zijn status en symptomen goed te controleren en
beheersen, en krijgen zij de zorg die nodig is om onafhankelijk te leven. Zorg op afstand levert zo
een positieve bijdrage aan een betere kwaliteit van leven. Deze afstemming op de behoeften en
omstandigheden van de patiënt betekent in veel gevallen ook dat het zwaartepunt van de zorg
verplaatst wordt van zorgcentra en ziekenhuizen naar thuis. Dit kan bijvoorbeeld door afspraken
met de huisarts via een videoconsult te doen. Deze aanpak waarborgt het zorgniveau en heeft een
preventieve werking op complicaties en inzet van noodhulp. Een ander positief effect is dat snelle,
betrouwbare en effectieve online communicatie tussen huisartsen en specialisten tijd bespaart,
zorgprocessen stroomlijnt en goed gefundeerde besluitvorming op afstand vergemakkelijkt. In de
geestelijke gezondheidszorg geven apps voor zelfmanagement van systemen patiënten de middelen
en informatie in handen om beter te functioneren. Door signalen van complicaties of terugval vroegtijdig
te herkennen, is een preventieve behandeling op maat mogelijk.
11
Technologie/verbetermechanisme
Telefoon- en video-consults
Geïntegreerde (niet-electieve intramurale) zorg
RFID
Mobiel werken
Elektronische boeking en herinneringen
Zelfzorg
Elektronische berichtenuitwisseling vanuit EPD
Primaire preventie (obesitas)
Bar-coding
Telefonische triage
Primaire preventie (roken)
E-therapie
Onderzoek
Webbased triage
Monitoring vitale parameters
Primaire preventie (alcohol)
Beslisondersteunende systemen
Remote monitoring en zelfzorg
Geïntegreerde (lange termijn electieve intramurale) zorg
Geïntegreerde (einde van het leven) zorg
Primaire preventie (seksuele gezondheid)
Geschatte netto besparingen
(terugkerende effect, na aftrek van investeringen en kosten)
(% van de totale uitgaven in de gezondheidszorg)
Bronnen: Literature review, NHS five year forward view, industry experts
GESCHATTE NETTO JAARLIJKSE BESPARINGEN DOOR INZET
VAN COLLABORATIE TECHNOLOGIE IN NEDERLAND
Geschatte ondergrens Geschatte bovengrens
2.1
1.8
0.8
0.9
0.9
0.4
0.7
0.7
0.6
0.5
0.3
0.3
0.3
0.2
0.2
0.2
0.2
0.2
0.2
0.2
0.1
0.1
0.1
0.0
0.1
0.1
Besparingen
De rekensom van de potentiële besparingen van bewezen ICT- en collaboratie-projecten binnen
het huidige ecosysteem komt uit tussen de 2,9 en 6,1 miljard euro per jaar. Deze bedragen
vertegenwoordigen respectievelijk 5,2 tot 10,5 procent van de totale uitgaven in de gezondheidszorg in
Nederland. Hiermee is de besparingspotentie van ICT in de zorg op dit moment bevestigd. Wie gaat de
regie nemen om deze besparingen te realiseren?
12
Totale kosten van collaboratie technologie, € mrd.
Aannames:
•	 Alle technologieën worden tegelijk uitgevoerd.
•	 Er zijn nog geen technologie voordelen geweest.
In werkelijkheid is een gefaseerde aanpak aannemelijker.
Kostenbesparingen zullen naar schatting de exploitatiekosten binnen 4 jaar na investeren overschrijden.
GERAAMDE KOSTEN EN MOGELIJKE BESPARINGEN VAN
COLLABORATIE TECHNOLOGIEËN
Bronnen: Literature review, NHS five year forward view, industry experts
Jaar 1	 Jaar 2	 Jaar 3	 Jaar 4	 Jaar 5	 Jaar 6	 Jaar 7	 Jaar 8	 Jaar 9	 Jaar 10
6.5
6.0
5.5
5.0
4.5
4.0
3.5
3.0
2.5
2.0
1.5
1.0
0
Max. kosten	 Min. kosten	 Max. besparingen	 Min. besparingen
BLIK VOORUIT
Veel sectoren bevinden zich momenteel middenin een digitale transformatie. Met behulp van digitale
technologieën willen zij de kwaliteit van producten en diensten verbeteren, klantgerichter opereren
en kosten verlagen. In de zorg zet de digitale transformatie drie trends in gang. De verschuiving van
genezen naar preventie. Daarbij helpt technologie patiënten en zorgverleners risicofactoren effectief
te monitoren en te controleren om zo te voorkomen dat ze tot chronische klachten leiden. Een andere
ontwikkeling is dat zorg naar de patiënt toekomt en niet meer andersom. Zorgverleners en patiënten
hoeven niet per se meer fysiek op dezelfde locatie te zijn voor kwalitatieve zorg. Zorg verplaatst zich
meer en meer van een zorginstelling of ziekenhuis naar de woonomgeving. In het verlengde hiervan
wordt zorg gepersonaliseerd. Het is mogelijk zorg steeds beter af te stemmen op de specifieke wensen
en behoeften van de patiënt.
De verwachting is dat juist op deze gebieden op korte termijn grote vooruitgang te boeken is door de
inzet van collaboratie-oplossingen. Daardoor is het goed voorstelbaar dat het gebruik van acute en
noodhulp onder chronisch zieken met 70 procent zal teruglopen. En dat 55 procent van de contacten
tussen zorgverleners en patiënten niet langer face-to-face zal zijn. Tot slot is de verwachting dat
klinisch personeel ruim 33 procent meer tijd zal hebben voor hun individuele patiënten5
.
13
Wat is er nodig om de nieuwe zorgtrends
effectief en tegen een realistische
kostenniveau in te vullen?
Virtuele zorgverleners
•	 Virtuele assistenten adviseren en instrueren
patiënten bij het verzamelen van hun vitale
waarden via een handheld device.
•	 Opnames van (online) afspraken ter
referentie
•	 Online consulten en intakes voordat de
patiënt fysiek naar een zorginstelling/
ziekenhuis gaat.
Geavanceerde monitoring
•	 Sensoren monitoren de vitale waarden
van patiënten 24/7, gewoon in hun eigen
woonomgeving.
•	 Wearables rapporteren afwijkingen van de
normale waarde automatisch aan arts.
•	 24/7 monitoring voor patiënten in het
ziekenhuis
Zorg op maat
•	 Gepersonaliseerde zorgpaden die
gebaseerd zijn op de genenprofiel van een
patiënt
•	 Automatische check of nieuwe medicijnen
aansluiten bij de medische historie.
ZORGPAD IN DE TOEKOMST
5	Bron: Extrapolated from Airedaile case study (Airedale NHS Foundation Trust website
(http://www.airedale-trust.nhs.uk/), Airedale Annual Report 2013/14), NHSE forward view exec
summary
Barrières
Ondanks de potentie zijn er ook verschillende drempels die investeringen en grootschalige inzet van
collaboratie-oplossingen in de gezondheidszorg vertragen of zelfs belemmeren. Er zijn weliswaar
succesvolle business cases, maar hierbij ontbreekt het vooralsnog aan voldoende schaal om de
benodigde investeringen vrij te maken in een sector waar budgetten voortdurend onder druk staan.
Bovendien dragen mislukte projecten uit het verleden bij aan de terughoudendheid van betrokken
partijen: ziekenhuizen, zorgorganisaties, overheid en ICT-leveranciers. Deze stakeholders slagen er
verder niet altijd in de belangen op één lijn te krijgen, waardoor de afstemming van de technologische
mogelijkheden en de wensen van de zorgprofessionals niet altijd gelijk lopen. Een ander terugkerend
onderwerp is de privacy. De beveiliging van systemen en verbindingen bij de opslag en het ontsluiten
van patiënt- en onderzoeksgegevens blijft een punt van discussie.
Als laatste maar wellicht ook belangrijkste oorzaak, kan korte-termijn-denken worden aangegeven.
Een idee wordt soms (te) snel omarmt, terwijl door het breder te trekken er diverse business-cases
gecombineerd kunnen worden. Hierdoor krijg je met een relatief lagere investering een meer robuuste
en toekomst vaste oplossing.
14
SLOT
Vanzelfsprekend zijn er altijd redenen waarom innovatie niet gaat werken. Toch is in de
gezondheidszorg een digitale beweging in gang gezet die niet te stoppen is. Hoewel de oorsprong
van deze beweging is ingegeven door de noodzaak kosten te besparen, is duidelijk dat de digitale
transformatie al bezig is. Er bestaan business cases waarbij de inzet van collaboratie-oplossingen
concrete resultaten opleveren. Door deze potentie voor de complete Nederlandse zorg in kaart te
brengen, wordt duidelijk dat het voor zorgverleners verstandig - en noodzakelijk - is de investeringen in
de benodigde ICT-infrastructuur en collaboratie-oplossingen te intensiveren. Naast kostenbesparingen
gaan de voordelen echter veel verder. Slimme inzet van ICT draagt namelijk direct bij aan de
ontwikkeling van kwalitatieve zorgprocessen die zorg op maat ondersteunen door informatie van en
voor patiënten en zorgverleners veilig te ontsluiten.
Juist de bewustwording van de kansen die collaboratie-oplossingen bieden, is volgens het ‘Visie
Connected Health’ een belangrijke voorwaarde om de gezondheidszorg in Nederland duurzaam
te veranderen. Het is nu primair een aanbodgestuurd ecosysteem. Het zorgaanbod is momenteel
nog leidend in het systeem. Als iemand ziek is, volgt een behandeling in het ziekenhuis, eventueel
verpleging en ontslag. Met de inzet van collaboratie-oplossingen zijn vraag en aanbod veel beter op
elkaar af te stemmen. De kiem voor betere, betaalbare zorg is gelegd. Het is nu tijd dat te beseffen
en te zorgen dat zorgorganisaties, ICT-leveranciers en overheid samen kunnen doorpakken om de
gezondheidszorg duurzaam te veranderen. De redenen om tot actie te komen, zijn helder. Het is
belangrijk dat er een duidelijke regie wordt gevoerd om deze visie te realiseren met als resultaat een
hoogkwalitatieve, betaalbare zorg voor iedereen.
15
IS EEN GEZAMENLIJK INITIATIEF VAN:
16
Accenture
Gustav Mahlerplein 90,
1082 MA Amsterdam,
Nederland
+31 (0) 20 493 83 83
Cisco Systems
Haarlerbergpark
Haarlerbergweg 17-19
1101 CH Amsterdam
Netherlands
+31 (0)20 485 4646
VisionsConnected
Naritaweg 114
1043 CA Amsterdam
The Netherlands
+31 206 188 628
Vosko BV
Kampenringweg 47
2803 PE Gouda
+31 182 622 822
VISIE
CONNECTED
HEALTH

More Related Content

Viewers also liked

ADMA_Social_Products-2
ADMA_Social_Products-2ADMA_Social_Products-2
ADMA_Social_Products-2Matej Michlík
 
Inovando com CQM
Inovando com CQMInovando com CQM
Inovando com CQMprofflavia1
 
Território de vendas_-_aula_16.06
Território de vendas_-_aula_16.06Território de vendas_-_aula_16.06
Território de vendas_-_aula_16.06Pedro Paulo
 
Segmentação de redes com vlan
Segmentação de redes com vlanSegmentação de redes com vlan
Segmentação de redes com vlanLuciano Gaspar
 
Anais do 22º seminário nacional de arte e educação, 2010
Anais do 22º seminário nacional de arte e educação, 2010Anais do 22º seminário nacional de arte e educação, 2010
Anais do 22º seminário nacional de arte e educação, 2010grupopesquisamusicauergs
 
Clipagem Dohler Veja
Clipagem Dohler VejaClipagem Dohler Veja
Clipagem Dohler Veja
daraujocom
 
Seajoco ASC Certificate
Seajoco ASC CertificateSeajoco ASC Certificate
Seajoco ASC Certificate
Seajoco
 
Navegações portuguesas
Navegações portuguesasNavegações portuguesas
Navegações portuguesas
LuizRobertodosSantos
 
Carreira, network e intraempreendedorismo
Carreira, network e intraempreendedorismoCarreira, network e intraempreendedorismo
Carreira, network e intraempreendedorismo
Heverton Bacca Sanches
 
Cert IV Mortgage Broking
Cert IV Mortgage BrokingCert IV Mortgage Broking
Cert IV Mortgage BrokingLeigh Provan
 
Other Club Outstanding Senior Award Letter 1998
Other Club Outstanding Senior Award Letter 1998Other Club Outstanding Senior Award Letter 1998
Other Club Outstanding Senior Award Letter 1998Dr. Elizabeth Hendrix
 
Massas de ar que atuam no Brasil
Massas de ar que atuam no Brasil Massas de ar que atuam no Brasil
Massas de ar que atuam no Brasil dela28
 
Enem2011
Enem2011Enem2011
Enem2011ccneta
 
2016 09 21 Scaling Up Fair Trade process
2016 09 21 Scaling Up Fair Trade process2016 09 21 Scaling Up Fair Trade process
2016 09 21 Scaling Up Fair Trade process
Christine Gent
 
Meios de transportes
Meios de transportesMeios de transportes
Meios de transportesdela28
 

Viewers also liked (20)

Números
NúmerosNúmeros
Números
 
ADMA_Social_Products-2
ADMA_Social_Products-2ADMA_Social_Products-2
ADMA_Social_Products-2
 
Inovando com CQM
Inovando com CQMInovando com CQM
Inovando com CQM
 
Território de vendas_-_aula_16.06
Território de vendas_-_aula_16.06Território de vendas_-_aula_16.06
Território de vendas_-_aula_16.06
 
Segmentação de redes com vlan
Segmentação de redes com vlanSegmentação de redes com vlan
Segmentação de redes com vlan
 
Anais do 22º seminário nacional de arte e educação, 2010
Anais do 22º seminário nacional de arte e educação, 2010Anais do 22º seminário nacional de arte e educação, 2010
Anais do 22º seminário nacional de arte e educação, 2010
 
Clipagem Dohler Veja
Clipagem Dohler VejaClipagem Dohler Veja
Clipagem Dohler Veja
 
Seajoco ASC Certificate
Seajoco ASC CertificateSeajoco ASC Certificate
Seajoco ASC Certificate
 
Beneficios do azeite
Beneficios do azeiteBeneficios do azeite
Beneficios do azeite
 
Navegações portuguesas
Navegações portuguesasNavegações portuguesas
Navegações portuguesas
 
Carreira, network e intraempreendedorismo
Carreira, network e intraempreendedorismoCarreira, network e intraempreendedorismo
Carreira, network e intraempreendedorismo
 
Cert IV Mortgage Broking
Cert IV Mortgage BrokingCert IV Mortgage Broking
Cert IV Mortgage Broking
 
Other Club Outstanding Senior Award Letter 1998
Other Club Outstanding Senior Award Letter 1998Other Club Outstanding Senior Award Letter 1998
Other Club Outstanding Senior Award Letter 1998
 
Fontys Transcript
Fontys TranscriptFontys Transcript
Fontys Transcript
 
Massas de ar que atuam no Brasil
Massas de ar que atuam no Brasil Massas de ar que atuam no Brasil
Massas de ar que atuam no Brasil
 
Eren
ErenEren
Eren
 
Introdução ao Ruby
Introdução ao RubyIntrodução ao Ruby
Introdução ao Ruby
 
Enem2011
Enem2011Enem2011
Enem2011
 
2016 09 21 Scaling Up Fair Trade process
2016 09 21 Scaling Up Fair Trade process2016 09 21 Scaling Up Fair Trade process
2016 09 21 Scaling Up Fair Trade process
 
Meios de transportes
Meios de transportesMeios de transportes
Meios de transportes
 

Similar to Visie_Connected_Health_Digi

Digitale zorg op afstand: veelbelovend én veeleisend
Digitale zorg op afstand: veelbelovend én veeleisend Digitale zorg op afstand: veelbelovend én veeleisend
Digitale zorg op afstand: veelbelovend én veeleisend
Walter Kien
 
Whitepaper slim documentenbeheer imagine change p3
Whitepaper slim documentenbeheer imagine change p3Whitepaper slim documentenbeheer imagine change p3
Whitepaper slim documentenbeheer imagine change p3
Pieter Rahusen
 
Whitepaper patient logistiek imaginechange_2013
Whitepaper patient logistiek imaginechange_2013Whitepaper patient logistiek imaginechange_2013
Whitepaper patient logistiek imaginechange_2013
Pieter Rahusen
 
Whitepaper de patient centraal
Whitepaper de patient centraalWhitepaper de patient centraal
Whitepaper de patient centraal
Ivo Cerfontaine
 
Whitepaper digitalisering in de zorg
Whitepaper digitalisering in de zorgWhitepaper digitalisering in de zorg
Whitepaper digitalisering in de zorg
Frank Willems
 
Kijk op zorg - Canon & Healthcare
Kijk op zorg - Canon & HealthcareKijk op zorg - Canon & Healthcare
Kijk op zorg - Canon & Healthcare
Canon Nederland N.V.
 
Hopmans Achmea Highway 2 Health Rotterdam 12sept2011
Hopmans Achmea Highway 2 Health Rotterdam 12sept2011Hopmans Achmea Highway 2 Health Rotterdam 12sept2011
Hopmans Achmea Highway 2 Health Rotterdam 12sept2011
Highway2Health
 
Uitvoeringsprogramma life sciences & health def (1)
Uitvoeringsprogramma life sciences & health def (1)Uitvoeringsprogramma life sciences & health def (1)
Uitvoeringsprogramma life sciences & health def (1)
CDABrabant
 
NPHF Actieagenda eHealth & Gezondheid
NPHF Actieagenda eHealth & GezondheidNPHF Actieagenda eHealth & Gezondheid
NPHF Actieagenda eHealth & GezondheidNick Guldemond
 
Cloud en IT outsourcing in de zorg marktonderzoek 2019
Cloud en IT outsourcing in de zorg marktonderzoek 2019Cloud en IT outsourcing in de zorg marktonderzoek 2019
Cloud en IT outsourcing in de zorg marktonderzoek 2019
Frank Willems
 
Dag van-de-zorglogistiek
Dag van-de-zorglogistiekDag van-de-zorglogistiek
Dag van-de-zorglogistiek
Pieter Rahusen
 
Zorg | 140416 | Stelselwijzigingen Curatieve zorg 2015 | Presentatie | Theo ...
Zorg | 140416 | Stelselwijzigingen Curatieve zorg 2015  | Presentatie | Theo ...Zorg | 140416 | Stelselwijzigingen Curatieve zorg 2015  | Presentatie | Theo ...
Zorg | 140416 | Stelselwijzigingen Curatieve zorg 2015 | Presentatie | Theo ...Flevum
 
Whitepaper zorgverbetering beloond
Whitepaper zorgverbetering beloondWhitepaper zorgverbetering beloond
Whitepaper zorgverbetering beloond
Ivo Cerfontaine
 
De patient nadrukkelijker centraal
De patient nadrukkelijker centraal De patient nadrukkelijker centraal
De patient nadrukkelijker centraal
Present Media
 
ZONH-werkconferentie Kompas voor e-Health: Lezing Jeroen Crasborn - "E-health...
ZONH-werkconferentie Kompas voor e-Health: Lezing Jeroen Crasborn - "E-health...ZONH-werkconferentie Kompas voor e-Health: Lezing Jeroen Crasborn - "E-health...
ZONH-werkconferentie Kompas voor e-Health: Lezing Jeroen Crasborn - "E-health...
ROS_ZONH
 
Fundamentals van Triple Aim
Fundamentals van Triple AimFundamentals van Triple Aim
Fundamentals van Triple Aim
Vilans
 
KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE IN GENEESKUNDE.pdf
KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE IN GENEESKUNDE.pdfKUNSTMATIGE INTELLIGENTIE IN GENEESKUNDE.pdf
KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE IN GENEESKUNDE.pdf
MedTechBiz
 
iMinds insights over gezondheidsempowerment
iMinds insights over gezondheidsempowermentiMinds insights over gezondheidsempowerment
iMinds insights over gezondheidsempowerment
iMindsinsights
 
Bijeenkomst 8 september 2011 stg en alliantie gezondheidsvaardigheden
Bijeenkomst 8 september 2011 stg en alliantie gezondheidsvaardighedenBijeenkomst 8 september 2011 stg en alliantie gezondheidsvaardigheden
Bijeenkomst 8 september 2011 stg en alliantie gezondheidsvaardighedenSTGHMFANS
 

Similar to Visie_Connected_Health_Digi (20)

Digitale zorg op afstand: veelbelovend én veeleisend
Digitale zorg op afstand: veelbelovend én veeleisend Digitale zorg op afstand: veelbelovend én veeleisend
Digitale zorg op afstand: veelbelovend én veeleisend
 
Whitepaper slim documentenbeheer imagine change p3
Whitepaper slim documentenbeheer imagine change p3Whitepaper slim documentenbeheer imagine change p3
Whitepaper slim documentenbeheer imagine change p3
 
Whitepaper patient logistiek imaginechange_2013
Whitepaper patient logistiek imaginechange_2013Whitepaper patient logistiek imaginechange_2013
Whitepaper patient logistiek imaginechange_2013
 
Whitepaper de patient centraal
Whitepaper de patient centraalWhitepaper de patient centraal
Whitepaper de patient centraal
 
Whitepaper digitalisering in de zorg
Whitepaper digitalisering in de zorgWhitepaper digitalisering in de zorg
Whitepaper digitalisering in de zorg
 
Samenvatting PEEP
Samenvatting PEEPSamenvatting PEEP
Samenvatting PEEP
 
Kijk op zorg - Canon & Healthcare
Kijk op zorg - Canon & HealthcareKijk op zorg - Canon & Healthcare
Kijk op zorg - Canon & Healthcare
 
Hopmans Achmea Highway 2 Health Rotterdam 12sept2011
Hopmans Achmea Highway 2 Health Rotterdam 12sept2011Hopmans Achmea Highway 2 Health Rotterdam 12sept2011
Hopmans Achmea Highway 2 Health Rotterdam 12sept2011
 
Uitvoeringsprogramma life sciences & health def (1)
Uitvoeringsprogramma life sciences & health def (1)Uitvoeringsprogramma life sciences & health def (1)
Uitvoeringsprogramma life sciences & health def (1)
 
NPHF Actieagenda eHealth & Gezondheid
NPHF Actieagenda eHealth & GezondheidNPHF Actieagenda eHealth & Gezondheid
NPHF Actieagenda eHealth & Gezondheid
 
Cloud en IT outsourcing in de zorg marktonderzoek 2019
Cloud en IT outsourcing in de zorg marktonderzoek 2019Cloud en IT outsourcing in de zorg marktonderzoek 2019
Cloud en IT outsourcing in de zorg marktonderzoek 2019
 
Dag van-de-zorglogistiek
Dag van-de-zorglogistiekDag van-de-zorglogistiek
Dag van-de-zorglogistiek
 
Zorg | 140416 | Stelselwijzigingen Curatieve zorg 2015 | Presentatie | Theo ...
Zorg | 140416 | Stelselwijzigingen Curatieve zorg 2015  | Presentatie | Theo ...Zorg | 140416 | Stelselwijzigingen Curatieve zorg 2015  | Presentatie | Theo ...
Zorg | 140416 | Stelselwijzigingen Curatieve zorg 2015 | Presentatie | Theo ...
 
Whitepaper zorgverbetering beloond
Whitepaper zorgverbetering beloondWhitepaper zorgverbetering beloond
Whitepaper zorgverbetering beloond
 
De patient nadrukkelijker centraal
De patient nadrukkelijker centraal De patient nadrukkelijker centraal
De patient nadrukkelijker centraal
 
ZONH-werkconferentie Kompas voor e-Health: Lezing Jeroen Crasborn - "E-health...
ZONH-werkconferentie Kompas voor e-Health: Lezing Jeroen Crasborn - "E-health...ZONH-werkconferentie Kompas voor e-Health: Lezing Jeroen Crasborn - "E-health...
ZONH-werkconferentie Kompas voor e-Health: Lezing Jeroen Crasborn - "E-health...
 
Fundamentals van Triple Aim
Fundamentals van Triple AimFundamentals van Triple Aim
Fundamentals van Triple Aim
 
KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE IN GENEESKUNDE.pdf
KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE IN GENEESKUNDE.pdfKUNSTMATIGE INTELLIGENTIE IN GENEESKUNDE.pdf
KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE IN GENEESKUNDE.pdf
 
iMinds insights over gezondheidsempowerment
iMinds insights over gezondheidsempowermentiMinds insights over gezondheidsempowerment
iMinds insights over gezondheidsempowerment
 
Bijeenkomst 8 september 2011 stg en alliantie gezondheidsvaardigheden
Bijeenkomst 8 september 2011 stg en alliantie gezondheidsvaardighedenBijeenkomst 8 september 2011 stg en alliantie gezondheidsvaardigheden
Bijeenkomst 8 september 2011 stg en alliantie gezondheidsvaardigheden
 

Visie_Connected_Health_Digi

  • 1. Bundelen van de kennis en ervaring van een aantal innoverende ICT partijen VISIE CONNECTED HEALTH
  • 2. INHOUDSOPGAVE 4 MANAGEMENT SAMENVATTING 5 INLEIDING 6 UITDAGINGEN 7 TECHNOLOGISCHE ONTWIKKELINGEN 10 IMPACT OP ZORGKOSTEN EN BESPARINGEN 13 BLIK VOORUIT 15 SLOT 16 CONTACT VISIE CONNECTED HEALTH 2
  • 3. DIGITALETRANSFORMATIE IN DE GEZONDHEIDSZORGCollaboratie draagt direct bij aan lagere kosten en hogere kwaliteit 3
  • 4. MANAGEMENT SAMENVATTING VISIE CONNECTED HEALTH Om de bijna oneindige vraag naar zorgdiensten effectief en betaalbaar in te vullen, is het noodzakelijk om de productiviteit binnen de zorgsector op een kostenefficiënte manier verder te verbeteren. Slimme inzet van ICT-oplossingen is daarbij belangrijk. Uit onderzoek van het initiatief ‘Visie Connected Health’, blijkt dat door bestaande ICT-initiatieven in de zorgsector breed in te zetten, besparingen van 2,9 tot 6,1 miljard euro per jaar mogelijk zijn. Deze investeringen leveren naast een aanzienlijke kostenbesparing, ook meteen hogere productiviteit en een betere kwaliteit van zorg op. Mondige patient Toch blijkt het in de praktijk lastig om concrete verbeterslagen te maken. De vraag naar zorg neemt toe, maar de financiële en personele beperkingen ook. Daarnaast worden patiënten steeds mondiger en eisen ze meer invloed op hun behandeltraject. De inzet van ICT- en collaboratie-oplossingen heeft hier de laatste jaren een constructieve bijdrage aan geleverd. Op het gebied van collaboratie zijn er drie relevante technologische ontwikkelingen te onderscheiden: big data, automatisering en communicatie. Optimaal behandelplan De toepassing van big data-oplossingen zit vooral in de ondersteuning van besluitvorming. Op basis van data-analyse kan bijvoorbeeld het optimale behandelplan van een patiënt bepaald worden. Daarnaast draagt automatisering bij aan efficiëntere werkprocessen. Afspraken kunnen online ingepland worden en gegevens zijn mobiel beschikbaar. Ten slotte dragen communicatietechnologieën als videoconferencing en telemonitoring bij aan gepersonaliseerde zorg op afstand. Van genezing naar preventie Veel sectoren bevinden zich momenteel middenin een digitale transformatie. In de toekomst zal het accent van de zorg verschuiven van genezing naar preventie. Technologie helpt risicofactoren daarbij te monitoren en te controleren. Ook wordt zorg steeds meer gepersonaliseerd en beter afgestemd op de specifieke wensen en behoeften van de patiënt. De verwachting is dat collaboratie-oplossingen juist op deze gebieden al op korte termijn grote vooruitgang kunnen boeken. Van aanbod- naar vraaggestuurd Het initiatief ‘Visie Connected Health’ ziet de bewustwording van dergelijke oplossingen als een belangrijke voorwaarde om de gezondheidszorg in Nederland duurzaam te veranderen. Het zorgsysteem moet worden gekanteld van aanbodgestuurd naar vraaggestuurd. Het is nu tijd te beseffen dat zorgorganisaties, samen met ICT-leveranciers en de overheid, moeten doorpakken om betaalbare zorg van hoge kwaliteit voor iedereen beschikbaar te maken. 4
  • 5. INLEIDING Ondanks de berichten over incidenten in de media, neemt de kwaliteit van de gezondheidszorg Nederland nog steeds toe. Veel ziekten zijn inmiddels te genezen of in ieder geval goed te behandelen. De levensverwachting blijft stijgen en ook de kwaliteit van leven verbetert. Daarnaast zijn er grote stappen gezet om de patiëntveiligheid te verbeteren. Het is zaak om deze lijn de komende jaren vast te houden. Zeker gezien de uitdagingen die op ons afkomen, zoals voortschrijdende vergrijzing en de sterke groei van welvaartsziektes zoals obesitas, hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten. Om de bijna oneindige vraag naar zorgdiensten effectief en betaalbaar in te vullen, is het noodzakelijk om de productiviteit binnen de zorgsector verder te verbeteren zonder dat de uitgaven jaar over jaar sterk blijven stijgen. Nederland heeft momenteel een stevige besparingsagenda en de zorgkosten nemen daarin een belangrijke plaats in. Deze aandacht werpt zeker al vruchten af. Na een gemiddelde groei van de kosten voor de gezondheidszorg van ongeveer 5,7 procent in de periode van 2005 tot 2010 is de gemiddelde groei in de periode 2011 tot 2015 gehalveerd tot 2,3 procent. Deze daling is onder andere het gevolg van het succesvolle geneesmiddelenbeleid, de hervorming van de langdurige zorg, zorgakkoorden en scherpere inkoop van verzekeraars. Toch is er nog veel meer winst te behalen. Slimme inzet van ICT-oplossingen levert immers een directe bijdrage aan de verdere optimalisatie van zorgprocessen, vergemakkelijkt de toegang tot persoonlijke zorg en vereenvoudigt de snelle ontsluiting van informatie voor patiënten en zorgverleners. En dit is geen toekomstmuziek. Er bestaan al concrete voorbeelden van de inzet van digitale collaboratie-oplossingen met toetsbare resultaten. Deze oplossingen zetten al succesvol in op de kracht van big data, automatisering van taken en communicatie. Het is overduidelijk dat er in de zorgsector geen gebrek is aan ideeën. De praktijk is echter weerbarstig. Het blijkt lastig om innovaties daadwerkelijk voor het voetlicht te brengen en te implementeren. Om dat proces te versnellen is het belangrijk inzicht te hebben in potentiële opbrengsten van investeringen. Uit onderzoek van het initiatief ‘Visie Connected Health’ blijkt dat alleen al door de bestaande zorginitiatieven in Nederland sectorbreed in te zetten, besparingen van 2,9 tot 6,1 miljard per jaar mogelijk zijn. Maar wellicht belangrijker is dat deze investeringen in bestaande ICT- en collaboratie-oplossingen ook direct hogere productiviteit en betere zorgkwaliteit opleveren. Dat is het startpunt om het complete ecosysteem te kantelen van aanbodgestuurd naar vraaggestuurd, waarbij technologie bijdraagt om de patiënt daadwerkelijk centraal te stellen. Dit alles met oog voor kosten én kwaliteit. 5
  • 6. DE UITDAGINGEN De druk op het zorgsysteem in Nederland neemt toe. Mensen leven langer, waardoor de vraag naar zorg blijft toenemen. Tegenover deze groeiende vraag staat een aanbod met financiële en personele beperkingen. De zorgkosten moeten worden teruggedrongen. Efficiencyprikkels en hogere productiviteit staan daarbij centraal. Aan de andere kant worden patiënten steeds mondiger. Zij eisen meer transparantie en grotere invloed op hun eigen behandelingstraject. Deze ontwikkeling dwingt zorginstellingen en -verleners de kwaliteit van hun diensten en producten continu te monitoren en te verbeteren. Ondanks de roep om meer efficiency en productiviteitsverbetering blijkt het in de praktijk lastig om concrete verbeterslagen te maken. Uit onderzoek1 blijkt bijvoorbeeld dat klinisch personeel 25 procent van zijn tijd besteedt aan het verzamelen, opslaan en valideren van data. Bovendien geven zij aan dat slechts 65 procent van deze data relevant is voor de zorg aan patiënten. Tegelijkertijd neemt de hoeveelheid data en rapportages binnen het zorgproces ook nog eens sterk toe. Tot slot is de inschatting dat 13 tot 22 procent2 van de medische testen dubbel wordt uitgevoerd. 6 1 Bron: “Challenging bureaucracy”, NHS Confederation report 2013 2 Bron: Medical Errors, Lack Of Coordination, And Poor Physician-Patient Communication Are Pervasive In Health Systems Of Five Nations (Australia, Canada, New Zealand, UK and US), 2003
  • 7. TECHNOLOGISCHE ONTWIKKELINGEN De inzet van ICT- en collaboratie-oplossingen heeft de laatste jaren een constructieve bijdrage geleverd aan het verbeteren van de efficiency en productiviteit in de gezondheidszorg. Op dat gebied lopen al heel veel initiatieven, variërend van de optimalisatie van de bedrijfsvoering tot de concrete ondersteuning van specifieke behandelingen. In deze whitepaper richten we ons specifiek op de potentie van collaboratie-oplossingen. Onder collaboration verstaan we in dit whitepaper technologieën die verschillende partijen binnen de zorg (aanbieders met aanbieders, patiënt met aanbieders, en patiënten met patiënten en hun mantelzorgers) met elkaar verbinden en ze in staat stellen veilig informatie op afstand te delen. Grofweg zijn er op dat vlak drie relevante technologische ontwikkelingen: big data, automatisering en communicatie. Die ontwikkelingen zijn inmiddels al vertaald naar concrete oplossingen, waarvan ook de resultaten inzichtelijk zijn. Big data Voor de inzet van big data-toepassingen in de gezondheidszorg ligt het zwaartepunt vooral bij de ondersteuning van besluitvorming. ICT-leveranciers bieden hiervoor al verschillende concrete oplossingen. Zo biedt HP Autonomy analyse-opties voor patiëntgegevens om via deze datasets specifieke symptomen te signaleren. Door data te combineren en patronen te zoeken, is het bijvoorbeeld mogelijk om checklists te maken met statistische waarschijnlijkheden rondom specifieke symptomen en mogelijke gevolgen. Artsen kunnen deze informatie gebruiken tijdens hun diagnose. Deze aanpak draagt bij aan het terugdringen van foutieve diagnoses. Ook IBM Watson helpt artsen via data-analyse om de beste behandelingen te bepalen. Dit gebeurt onder andere door de situatie van specifieke patiënten te vergelijken met de beschikbare medische literatuur. Dit is onder meer mogelijk door een combinatie van verwerking van natuurlijke taal, evaluatie van hypotheses en dynamisch leren. Deze aanpak resulteert in snellere diagnoses van hogere kwaliteit. 7
  • 8. Automatisering Het automatiseren van processen gebeurt op verschillende vlakken. Er zijn al goede ervaringen met het maken van online afspraken. Dat lijkt een eenvoudig voorbeeld, maar toch werken diverse zorgleveranciers nog met een centrale afsprakenbalie. Zorgverleners plannen hun eigen afspraken online, zonder tussenkomst van een secretariaat. Ook de inzet van smartphones biedt voordelen. Naast praktische voordelen zoals zelfstandig plannen voor zorgprofessionals, wordt dubbele invoer van gegevens voorkomen. Patiëntgegevens worden automatisch gemeten en verzameld. Daarnaast zijn gegevens mobiel beschikbaar en ook het invoeren van nieuwe gegevens is efficiënter, omdat systemen gekoppeld zijn en data automatisch gesynchroniseerd wordt. Een ander voorbeeld is de inzet van RFID-tags om bedrijfsmiddelen en mensen te kunnen monitoren. Duidelijkheid over de locatie en beschikbaarheid van middelen en mensen, draagt bij aan efficiëntere werkprocessen, optimale inzet en patiëntveiligheid. Communicatie In Nederland zijn circa 150.000 hartpatiënten. De kosten om deze patiënten te behandelen, worden voor de helft in ziekenhuizen gemaakt. In een pilot met ziekenhuizen, cardiologen, thuiszorgorganisaties en een aantal bedrijven wordt een groep van 414 patiënten via telemonitoring thuis gevolgd3 . Vitale parameters, zoals hartslag, bloeddruk en gewicht worden dagelijks automatisch verzameld. Deze informatie helpt om specifieke symptomen vroegtijdig te signaleren en op afstand informatie en coaching te bieden om hier mee om te gaan. Telemonitoring is geïntegreerd in het zorgpad voor hartfalen, inclusief een koppeling met de apotheken en huisartsen. Het resultaat van de pilot was een daling van het aantal ziekenhuisdagen met 57 procent en het aantal ziekenhuisbezoeken is met 52 procent teruggebracht. In combinatie met een reductie van het aantal huisbezoeken door zorgverleners daalden de totale kosten met 26 procent. Deze pilot is zowel door patiënten als zorgverleners als zeer positief ervaren. 8 3 Bron: www.newscenter.philips.com/pwc_nc/main/shared/assets/nl/Newscenter/2014/ EffectiveCardio-onderzoek/EffectiveCardio_onderzoek_hartfalen-zorgpadoptimalisatie.pdf
  • 9. De inzet van videoconsulten ligt in het verlengde van het cardiologievoorbeeld. Verschillende patiëntgroepen moeten voor hun behandeling zeer frequent naar het ziekenhuis. Dat is vaak een fysieke en logistieke belasting. In sommige gevallen is het echter mogelijk om deze consulten via telefoon of videoconferencing te doen. Zorgorganisatie Care4Homecare biedt een specifieke patiëntgroep met ernstige spasmen zorg via een beveiligde videoverbinding. Via videoconferencing krijgen patiënten thuis gepersonaliseerde ondersteuning van nurse practioners en anesthesiologen. Dit initiatief kent een grote patiënttevredenheid en zorgt voor een aanzienlijke kostenbesparingen op aantal ziekenhuisbezoeken, transport en aanverwante kosten. Per patiënt bedragen de besparingen zo’n 4000 euro per jaar4 . Deze aanpak is ook zeker geschikt voor andere, relatief kleine patiëntenpopulaties met specifieke ziektebeelden. 9 4 Bron: Based on home-based patients, not including patients living in care institutions. Due to travel time and cost of nurses with current number of patients and countrywide coverage from 1 centre
  • 10. IMPACT OP ZORGKOSTEN EN OPBRENGSTEN De geschetste business cases in de zorg zijn voorbeelden van projecten die momenteel al lopen en succesvol zijn. Deze initiatieven onderstrepen het besparingspotentieel van collaboratie-oplossingen. Die potentie richt zich enerzijds op het terugdringen van kosten en aan de andere kant op de verbetering van de zorgkwaliteit. Collaboratie draagt bij aan hogere efficiency bij het afhandelen van de bestaande zorg door zorgaanbieders en -professionals. De inzet van collaboratie-technologie in de eerste lijn draagt verder concreet bij aan preventie en een daling van de zorgvraag in de tweede lijn. Op die manier zijn er minder behandelingen in ziekenhuizen of andere locaties nodig, waardoor de zorg zich volledig kan richten op die patiënten die de zorg ook daadwerkelijk nodig hebben. Patiëntenzorg verschuift van kostbare behandelomgevingen naar omgevingen waar de kosten lager zijn, bijvoorbeeld thuis. Met betrekking tot productiviteit vertalen de kostenvoordelen zich naar efficiëntere inzet van de tijd en beschikbare apparatuur en middelen van zorgverleners. Dit alles zonder concessies te doen aan de kwaliteit en patiëntveiligheid. Sterker nog, ook die krijgen een positieve impuls. 10 Geschatte ondergrens (%) 0.4 0.4 0.2 0.3 1.2 0.2 0.8 1.0 0.7 0.7 0.5 5.2% (€2.9 mrd.) Geschatte bovengrens (%) 0.9 0.4 0.2 0.3 2.8 0.2 3.2 1.6 0.7 1.1 0.5 10.5% (€6.1 mrd.) Gezondheidszorg verbetermechanisme Geschat eindtotaal Verkleinen zorgvraag 1. Primaire preventie 2. Vermijden van ongewenste bijwerkingen van medicatie 3. Onderzoek 4. Zelfzorg 5. Geïntegreerde zorg 6. Stop het gebruik van procedures die weinig of niets toevoegen 7. Zorgverplaatsing naar goedkopere zorg Efficiëntie van de zorgverlener 8. Efficiëntie ziekenhuiszorg 9. Efficiëntie eerstelijnszorg 10. Efficiënt maken van gemeenschapszorg 11. Efficiëntie geestelijke gezondheid Digitale mogelijkheden voor de Nederlandse gezondheidszorg (% van de uitgaven gezondheidszorg) Bron: Academic literature review GESCHATTE BRUTO JAARLIJKSE BESPARINGEN DOOR INZET VAN COLLABORATIE TECHNOLOGIE IN NEDERLAND
  • 11. Zorgkwaliteit De bijdrage die collaboratie-oplossingen leveren aan kwaliteitsverbetering zijn onder te verdelen in geïntegreerde zorg, zorg verplaatsen naar de woonomgeving en meer efficiency in de eerste lijn en voor geestelijke gezondheidszorg. Geïntegreerde zorg maakt het eenvoudiger mensen met chronische klachten op afstand toch goed te monitoren. Zo zijn status en symptomen goed te controleren en beheersen, en krijgen zij de zorg die nodig is om onafhankelijk te leven. Zorg op afstand levert zo een positieve bijdrage aan een betere kwaliteit van leven. Deze afstemming op de behoeften en omstandigheden van de patiënt betekent in veel gevallen ook dat het zwaartepunt van de zorg verplaatst wordt van zorgcentra en ziekenhuizen naar thuis. Dit kan bijvoorbeeld door afspraken met de huisarts via een videoconsult te doen. Deze aanpak waarborgt het zorgniveau en heeft een preventieve werking op complicaties en inzet van noodhulp. Een ander positief effect is dat snelle, betrouwbare en effectieve online communicatie tussen huisartsen en specialisten tijd bespaart, zorgprocessen stroomlijnt en goed gefundeerde besluitvorming op afstand vergemakkelijkt. In de geestelijke gezondheidszorg geven apps voor zelfmanagement van systemen patiënten de middelen en informatie in handen om beter te functioneren. Door signalen van complicaties of terugval vroegtijdig te herkennen, is een preventieve behandeling op maat mogelijk. 11 Technologie/verbetermechanisme Telefoon- en video-consults Geïntegreerde (niet-electieve intramurale) zorg RFID Mobiel werken Elektronische boeking en herinneringen Zelfzorg Elektronische berichtenuitwisseling vanuit EPD Primaire preventie (obesitas) Bar-coding Telefonische triage Primaire preventie (roken) E-therapie Onderzoek Webbased triage Monitoring vitale parameters Primaire preventie (alcohol) Beslisondersteunende systemen Remote monitoring en zelfzorg Geïntegreerde (lange termijn electieve intramurale) zorg Geïntegreerde (einde van het leven) zorg Primaire preventie (seksuele gezondheid) Geschatte netto besparingen (terugkerende effect, na aftrek van investeringen en kosten) (% van de totale uitgaven in de gezondheidszorg) Bronnen: Literature review, NHS five year forward view, industry experts GESCHATTE NETTO JAARLIJKSE BESPARINGEN DOOR INZET VAN COLLABORATIE TECHNOLOGIE IN NEDERLAND Geschatte ondergrens Geschatte bovengrens 2.1 1.8 0.8 0.9 0.9 0.4 0.7 0.7 0.6 0.5 0.3 0.3 0.3 0.2 0.2 0.2 0.2 0.2 0.2 0.2 0.1 0.1 0.1 0.0 0.1 0.1
  • 12. Besparingen De rekensom van de potentiële besparingen van bewezen ICT- en collaboratie-projecten binnen het huidige ecosysteem komt uit tussen de 2,9 en 6,1 miljard euro per jaar. Deze bedragen vertegenwoordigen respectievelijk 5,2 tot 10,5 procent van de totale uitgaven in de gezondheidszorg in Nederland. Hiermee is de besparingspotentie van ICT in de zorg op dit moment bevestigd. Wie gaat de regie nemen om deze besparingen te realiseren? 12 Totale kosten van collaboratie technologie, € mrd. Aannames: • Alle technologieën worden tegelijk uitgevoerd. • Er zijn nog geen technologie voordelen geweest. In werkelijkheid is een gefaseerde aanpak aannemelijker. Kostenbesparingen zullen naar schatting de exploitatiekosten binnen 4 jaar na investeren overschrijden. GERAAMDE KOSTEN EN MOGELIJKE BESPARINGEN VAN COLLABORATIE TECHNOLOGIEËN Bronnen: Literature review, NHS five year forward view, industry experts Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Jaar 4 Jaar 5 Jaar 6 Jaar 7 Jaar 8 Jaar 9 Jaar 10 6.5 6.0 5.5 5.0 4.5 4.0 3.5 3.0 2.5 2.0 1.5 1.0 0 Max. kosten Min. kosten Max. besparingen Min. besparingen
  • 13. BLIK VOORUIT Veel sectoren bevinden zich momenteel middenin een digitale transformatie. Met behulp van digitale technologieën willen zij de kwaliteit van producten en diensten verbeteren, klantgerichter opereren en kosten verlagen. In de zorg zet de digitale transformatie drie trends in gang. De verschuiving van genezen naar preventie. Daarbij helpt technologie patiënten en zorgverleners risicofactoren effectief te monitoren en te controleren om zo te voorkomen dat ze tot chronische klachten leiden. Een andere ontwikkeling is dat zorg naar de patiënt toekomt en niet meer andersom. Zorgverleners en patiënten hoeven niet per se meer fysiek op dezelfde locatie te zijn voor kwalitatieve zorg. Zorg verplaatst zich meer en meer van een zorginstelling of ziekenhuis naar de woonomgeving. In het verlengde hiervan wordt zorg gepersonaliseerd. Het is mogelijk zorg steeds beter af te stemmen op de specifieke wensen en behoeften van de patiënt. De verwachting is dat juist op deze gebieden op korte termijn grote vooruitgang te boeken is door de inzet van collaboratie-oplossingen. Daardoor is het goed voorstelbaar dat het gebruik van acute en noodhulp onder chronisch zieken met 70 procent zal teruglopen. En dat 55 procent van de contacten tussen zorgverleners en patiënten niet langer face-to-face zal zijn. Tot slot is de verwachting dat klinisch personeel ruim 33 procent meer tijd zal hebben voor hun individuele patiënten5 . 13 Wat is er nodig om de nieuwe zorgtrends effectief en tegen een realistische kostenniveau in te vullen? Virtuele zorgverleners • Virtuele assistenten adviseren en instrueren patiënten bij het verzamelen van hun vitale waarden via een handheld device. • Opnames van (online) afspraken ter referentie • Online consulten en intakes voordat de patiënt fysiek naar een zorginstelling/ ziekenhuis gaat. Geavanceerde monitoring • Sensoren monitoren de vitale waarden van patiënten 24/7, gewoon in hun eigen woonomgeving. • Wearables rapporteren afwijkingen van de normale waarde automatisch aan arts. • 24/7 monitoring voor patiënten in het ziekenhuis Zorg op maat • Gepersonaliseerde zorgpaden die gebaseerd zijn op de genenprofiel van een patiënt • Automatische check of nieuwe medicijnen aansluiten bij de medische historie. ZORGPAD IN DE TOEKOMST 5 Bron: Extrapolated from Airedaile case study (Airedale NHS Foundation Trust website (http://www.airedale-trust.nhs.uk/), Airedale Annual Report 2013/14), NHSE forward view exec summary
  • 14. Barrières Ondanks de potentie zijn er ook verschillende drempels die investeringen en grootschalige inzet van collaboratie-oplossingen in de gezondheidszorg vertragen of zelfs belemmeren. Er zijn weliswaar succesvolle business cases, maar hierbij ontbreekt het vooralsnog aan voldoende schaal om de benodigde investeringen vrij te maken in een sector waar budgetten voortdurend onder druk staan. Bovendien dragen mislukte projecten uit het verleden bij aan de terughoudendheid van betrokken partijen: ziekenhuizen, zorgorganisaties, overheid en ICT-leveranciers. Deze stakeholders slagen er verder niet altijd in de belangen op één lijn te krijgen, waardoor de afstemming van de technologische mogelijkheden en de wensen van de zorgprofessionals niet altijd gelijk lopen. Een ander terugkerend onderwerp is de privacy. De beveiliging van systemen en verbindingen bij de opslag en het ontsluiten van patiënt- en onderzoeksgegevens blijft een punt van discussie. Als laatste maar wellicht ook belangrijkste oorzaak, kan korte-termijn-denken worden aangegeven. Een idee wordt soms (te) snel omarmt, terwijl door het breder te trekken er diverse business-cases gecombineerd kunnen worden. Hierdoor krijg je met een relatief lagere investering een meer robuuste en toekomst vaste oplossing. 14
  • 15. SLOT Vanzelfsprekend zijn er altijd redenen waarom innovatie niet gaat werken. Toch is in de gezondheidszorg een digitale beweging in gang gezet die niet te stoppen is. Hoewel de oorsprong van deze beweging is ingegeven door de noodzaak kosten te besparen, is duidelijk dat de digitale transformatie al bezig is. Er bestaan business cases waarbij de inzet van collaboratie-oplossingen concrete resultaten opleveren. Door deze potentie voor de complete Nederlandse zorg in kaart te brengen, wordt duidelijk dat het voor zorgverleners verstandig - en noodzakelijk - is de investeringen in de benodigde ICT-infrastructuur en collaboratie-oplossingen te intensiveren. Naast kostenbesparingen gaan de voordelen echter veel verder. Slimme inzet van ICT draagt namelijk direct bij aan de ontwikkeling van kwalitatieve zorgprocessen die zorg op maat ondersteunen door informatie van en voor patiënten en zorgverleners veilig te ontsluiten. Juist de bewustwording van de kansen die collaboratie-oplossingen bieden, is volgens het ‘Visie Connected Health’ een belangrijke voorwaarde om de gezondheidszorg in Nederland duurzaam te veranderen. Het is nu primair een aanbodgestuurd ecosysteem. Het zorgaanbod is momenteel nog leidend in het systeem. Als iemand ziek is, volgt een behandeling in het ziekenhuis, eventueel verpleging en ontslag. Met de inzet van collaboratie-oplossingen zijn vraag en aanbod veel beter op elkaar af te stemmen. De kiem voor betere, betaalbare zorg is gelegd. Het is nu tijd dat te beseffen en te zorgen dat zorgorganisaties, ICT-leveranciers en overheid samen kunnen doorpakken om de gezondheidszorg duurzaam te veranderen. De redenen om tot actie te komen, zijn helder. Het is belangrijk dat er een duidelijke regie wordt gevoerd om deze visie te realiseren met als resultaat een hoogkwalitatieve, betaalbare zorg voor iedereen. 15
  • 16. IS EEN GEZAMENLIJK INITIATIEF VAN: 16 Accenture Gustav Mahlerplein 90, 1082 MA Amsterdam, Nederland +31 (0) 20 493 83 83 Cisco Systems Haarlerbergpark Haarlerbergweg 17-19 1101 CH Amsterdam Netherlands +31 (0)20 485 4646 VisionsConnected Naritaweg 114 1043 CA Amsterdam The Netherlands +31 206 188 628 Vosko BV Kampenringweg 47 2803 PE Gouda +31 182 622 822 VISIE CONNECTED HEALTH