Een pleidooi voor het onderscheiden van VAK en LAB in het onderwijs en de dagelijkse communicatiepraktijk.

1. VAK en LAB
Bruno Setola
23 juli 2009

2. In visuele communicatie-opleidingen
gaat veel aandacht uit naar
aansluiting op de beroepspraktijk.
Dat daartoe een aantal vaardigheden
zijn aan te leren, spreekt voor
zich. Dit zou men het het VAK
kunnen noemen.
Hierbij wordt vaak vanuit de vraag
richting oplossing gedacht.

3. 1) Wat willen de opdrachtgevers én
beschouwers bereiken?
2) Welke communicatiestrategie
lijkt het meest geschikt?
3) Welke visuele elementen zijn
daartoe nodig en hoe kan men deze
het best ontwikkelen, selecteren en
combineren?

4. Naast deze vakmatige aanpak is
er ook nog een andere benadering.
Vanuit de eigen interesse komt
iemand ongevraagd tot een
communicatieve uiting.
Dit zou een ‘communicatielaborant’
kunnen worden genoemd.
De volgorde van werken in een
‘communicatielaboratorium’ is dan
precies omgekeerd.

5. 1) Wat spreekt me aan in de
communicatiecultuur en wat zou ik
willen ontwikkelen, selecteren en
combineren?
2) Welke nieuwe
communicatiestrategieën zouden
daarmee onder handbereik kunnen
komen?
3) Wat zouden opdrachtgevers en
beschouwers hiermee kunnen
bereiken?

6. In de huidige
communicatiemaatschappij en
creatieve economie is er veel
interesse in deze
communicatielaboranten.
Externe partijen tonen dan opeens
commerciële interesse, omdat zij
inzien hoe de communicatielaborant
tot de verbeelding van de
aanschouwer spreekt en daarmee
een strategisch communicatiedoel
binnen bereik brengt.

7. De sterkste communicatie-expert in
dit betoog is echter diegene die
tegelijkertijd zowel laborant, als
vakkundige kan zijn. Iemand die
vooruit en achteruit kan denken.
Vooruit vanuit behoeften en
beschikbare communicatiekanalen
in de dagelijkse praktijk.
Achteruit vanuit de lokroep van
originaliteit en spannende nieuwe
toekomstscenario’s.

8. Een VAK sessie zal in de regel naar
een eindresultaat streven dat
meetbaar is, dat naast de briefing
kan worden gelegd.
Leren omgaan met typische media.
Visuele logica, retorica en
dialectiek staan hier voorop.

9. Een LAB sessie zal in de regel
streven naar een eigenzinnig proces
dat vernieuwend is, dat de
dagelijkse praktijk ver vooruit kan
zijn.
Leren omgaan met atypische media.
Experiment, auteurschap en dialoog
staan hier voorop.

10. Vanzelfsprekend zijn VAK en LAB
zelden strikt gescheiden.
VAK sessies worden interessanter
met LAB uitstapjes. En LAB sessies
hebben baat bij VAK terugkoppeling.

11. Het is handig om educatieve sessies
een VAK of LAB status toe te kunnen
kennen, zodat de student weet waar
de nadruk op zal liggen en zich in
beide situaties comfortabel leert
voelen.
Het is mijn overtuiging dat we
daarmee professionals kunnen
afleveren die zich bewust kunnen
positioneren in de praktijk.
Bruno Setola