İBRAHİM HAKKI KAYNAK AKA KING

1. URARTULAR
• Urartular MÖ birinci binyılın başında , Van Gölü ve
çevresinde önemli bir devlet kuran ve günümüze kadar
buradaki uygarlıkları etkilemiş bir kavimdir.
• Urartular ile ilgili ilk bilgilere Asur kaynaklarında
rastlanmaktadır. Asur Kralı Salmanassar I, MÖ 1274
yılında Uruarti’ye karşı sefer yaptığını yazmaktadır.
Ancak o dönemde Urartu kavimleri daha bir devlet
haline gelmemişti. Ayrıca Tevrat’ta Ağrı Dağı için
kullanılan Ararat isminin de Urartu ile alakalı olduğu
kesindir. Urartular ise kendilerine Biaini’li demişler,
Biane ya da Viane isminde bugünkü Van şehrinin adıdır.

2. • Urartu ülkesi geçit vermez dağlarla dolu
olduğundan kavimler ilk olarak müstakil
yerleşim birimlerinde yaşamışlar ancak , büyük
olasılıkla , dışarıdan gelen baskılarla birleşmek
yoluna gitmişler ve tahminen MÖ dokuzuncu
yüzyılın başlarında krallıklarını kurmuşlardır.
Urartu Devleti’nin ve krallık sülalesinin
kurucusu I. Sarduri Van Kalesi’nin ilk
kurucusudur.

3. URARTU DİNİ
• Urartular’ın en önemli tanrısı Haldi’dir. Haldi
savaşa çıkan kralı kutsayan savaş tanrısı idi. Köken
olarak bu tanrının, ilk Urartu Devleti oluşurken en
güçlü olan boyun tanrısı olduğu düşünülmektedir.
Krallar savaşı kazanmak için Haldi’ye yakarır,
kazanırlarsa da diktikleri yazıtlarda ilk Haldi’nin
adını anarlardı. Yapılan binaların çoğu Haldi adına
yapılırdı. Haldi’nin karısı ise Arubani idi. Ancak
Arubani bir ana tanrıça kadar önemli değildi.
Panteonda Haldi’den sonra gelen tanrı fırtına
tanrısı olan Teişeba idi. Bunun Hurri-Hitit tanrısı
Teşup ile bir olduğu düşünülmektedir.

4. • Urartu sanatında boğa üzerinde gösterilmiştir.

5. • Yüce tanrı olan Haldi, genellikle bir aslan
üzerinde ayakta tasvir edilmektedir.
• Karısı Huba ise Hepat’ın karşılığı olarak
düşünülmektedir. Üçüncü sırada ise Güneş
Tanrısı Şivini vardır. Bu tanır da Asur Güneş
tanrısı Şamaş ve Hurri tanrısı Şimigi ile aynı
tanrı olarak kabul edilir.

6. • Teişeba, Urartu sanatında boğa üzerinde
gösterilmiştir.

7. HALDİ

8. TEİŞEBA

9. ŞİVİNİ