2. Osnovne odlike
• Površina: 780.580 km2
• Stanovnika: 75.627.384
• Glavni grad: Ankara
• Službeni jezik: turski
• Valuta: turska lira
• Državno uređenje: republika
3. Geografski položaj
Turska je azijska država koja se sa 5% svoje teritorije nalazi u Evropi
Evropski deo čini plodna, nizijska Trakija, a azijski deo poluostrva Mala
Azija i njegov produžetak prema istoku
Izlazi na četiri mora: Crno, Mramorno, Egejsko i Sredozemno, što je čini
zanimljivim turističkim odredište
Sa Bugarskom i Grčkom se graniči na zapadu, sa Gruzijom, Jermenijom,
Azejberdžanom i Iranom na istoku i sa Irakom i Sirijom na jugu
5. Odlike reljefa i klime
Turska je pretežno planinska zemlja što se najbolje vidi
na priloženoj topografskoj karti
6. Odlike reljefa i klime
Centralni deo poluostrva Mala Azija čini Anatolska (Anadolska) visoravan
Ova visoravan je okružena i izolovana sa dva planinska masiva pa je zbog toga
njena klima suva i kontinentalna
Sa severa visoravan okružuju Pontijske planine koje je odvajaju od Crnog mora
Dok sa juga Anatoliju okružuje Tavor tj.Taurus planinski sistem koji je odvaja od
Mediteranske regije. U istočnom delu ove planinske regiji izviru čuvene reke
Tigar i Eufrat.
Najviši vrh Tavora - Demirkazis (3756m)
7. Planina ARARAT
Najviši vrh u Turskoj – 5125 m nalazi se na severoistoku zemlje uz samu granicu sa
Iranom i Jermenijom
U Bibliji ova planina je označena kao mesto gde se nasukala Nojeva barka nakon
potopa
Pogled iz Jerevana glavnog grada Jermenije
8. Odlike reljefa i klime
Bodrum
zapadna obala Mediterana
Za razliku od sušne Anadolske visoravni, koju odlikuju oštre i hladne zime
kao i topla leta u primorskim krajevima vladaju potpuno drugačiji uslovi
Crnomorsko primorje odlikuje vlažna suptropska klima sa velikom količinom
padavina tokom cele godine. Leta su topla i vlažna a zime hladne i vlažne.
Temperatura mora je tokom cele godine od 8 do 20 stepeni celzijusovih.
Duž južnih i zapadnih sredozemnih obala turske pored mora zastupjena je
Mediteranska klima, sa toplim i suvim letima i blagim i vlažnim zimama
Alanja
južna obala Mediterana
9. Privreda
• Glavni usevi: pšenica, ječam, kukuruz, raž, ovas, pirinač,
proso, pamuk, duvan, šećerna repa, masline, susam,
suncokret, uljana repica, soja, lan, konoplja, kikiriki, mak,
krompir, smokve, pomorandže, limun, mandarine, vinova
loza, grožđe
• Rude i minerali: ugalj, nafta, gvožđe, hrom (7. mesto u
svetu), mangan, bakar, olovo, cink, boksit, antimon,
živa, azbest, fosfati, so, sumpor, pirit,kalaj, zlato, srebro
• Ostali resursi i proizvodnja: šume, vuna, i svila
11. Efes
Efes je antički grad u današnjoj
Turskoj
U njemu se nalazilo jedano od
sedam svetskih čuda starog
sveta a to je bio hram posvećen
grčkoj boginji Artemidi
Sudeći po starim legendama
Efes su osnovale žene ratnice,
poznate kao “Amazonke”
U starom Efesu je napisano
Jevađelje po Jovanu četvrto
jevanđelje Novog zaveta
12. Aja Sofija
Aja Sofija ili Sveta Sofija poznata i kao “Crkva svete mudrosti”
podignuta je 537.godine za vreme vladavine cara Justinijana prvog
vizantijskog cara
Nakon pada Vizantije pod Tursku vlast pretvorena u džamiju 1453.
a danas je čitav kompleks muzej
Nalazi se u Istanbulu i pravo je remek delo vizantijske arhitekture
14. Ankara – glavni grad
U osmanlijskom periodu grad nosio ime Angora koje je 1930.
državnom odlukom promenjeno u Ankara
Nakon propasti Osmanlijskog carstva i proglašenja republike 1923.
Mustafa Kemal Ataturk, osnivač moderne Turske države, prebacio je
prestonicu iz Istanbula u Ankaru
Danas je to drugi grad po veličini u Turskoj sa 4 965 542 stanovnika
15. Ankara – glavni grad
Ankara se nalazi na severozapadu Turske, 200km južno od crnomorske
obale i 450km jugoistočno od Istanbula
Ankara ima čistu kontinentalnu klimu, sa hladnim i snežnim zimama kao
i toplim i suvim letima
Ankara je važno saobraćajno čvorište gde se ukrštaju magistralni putevi
i železničke pruge Anadolije
17. Istanbul
Nekada se zvao Vizantion, Novi Rim ili
Drugi Rim, Konstantinopolj ili Carigrad
Bio je prestonica tri carstva: rimskog,
vizantijskog i otomanskog
Najveći je grad u Turskoj sa 13.854.740
stanovnika
Jedini grad na svetu koji se prostire na
dva kontinenta
Grad se nalazi u Bosforskom moreuzu
18. Veći, industrijski i lučki gradovi
IZMIR – treći po veličini grad u Turskoj poznat i kao “Biser Egejskog mora”
Nalazi se na obali Egejsko more i on je druga po veličini luka u Turskoj
(odmah posle Istanbula)
Prema procenama 2012. godine u gradu je živelo 2.803.418 stanovnika
19. Veći, industrijski i lučki gradovi
BURSA – nalazi se na severozapadnim padinama planine Uludag i četvrti
je grad po veličini u Turskoj, značajan kulturni i industrijski centar
Prema proceni iz 2012. u gradu je živelo 1.734.705 stanovnika
Od 1326. do 1365. Bursa je bila
prestonica Otomanskog carstva
Do XVII veka je bila glavno mesto u
Turskoj za trgovinu svilom kao i za
izradu proizvoda od svile
20. Veći, industrijski i lučki gradovi
ADANA – smeštena je nedaleko od Sredozemlja u vrlo plodnom
nizijskom području i spada u jedan od najdinamičnijih turskih gradova
Prema proceni iz 2012. u gradu je živelo 1.628.725 stanovnika i peti je
grad po veličini u Turskoj
Adana je središte turske tekstilne industrije tj. prerade pamuka. Osim
toga, ona je trgovačko i distribucijsko središte za celu regiju u kojoj se
proizvode pamuk, pšenica, grožđe, masline i duvan
U gradu se pretapaju različite kulture i narodnosti - Turci, Arapi i Kurdi.
21. Orjentalne poslastice
Baklave, tulumbe, sutlijaš, urmašice, tufahije, ratluk, alva, boza, šerbe ...
samo su neki od slatkih kolača i napitak koji su na ove prostore došle sa
dolaskom Turaka i zadržali se do današnjih dana.
Baklava je orjentalna poslastica koja je
ustvari slatka pita i može imati i do 70 tankih
kora. Nadev čine mlevenu orasi, suvi
grožđe, mleveni badem, seckani pistaći ...
Turska baklava je nekada bila omiljena
poslastica sultana i drugih imućnih ljudi
Osmanskog carstva.
Tulumba je vrsta slatkog kolača
specifičnog oblika. Radi se posebnim
šablonom pa u preseku ima zvezdast
oblik. Prvo se prže u ulju pa se natapaju u
tečnom šećeru (šerbe)
Posebna vrsta tulumbi u obliku đevreka
može se naći na ulicama Istanbula
22. Turska kafa
Turska kafa je čuvena u našim
krajevima
Krem ili mleko se nikada ne dodaju
u pravu tursku kafu, a šećer se
dodaje po želji
Uvek se služi sa penom na vrhu.
Potrebno je da kafa uvek bude fino
samlevena. Što sitnije to bolje
Ne meša se nakon sipanja u
šoljice pošto će pena spasti
23. Zanimljivosti
Nekoliko poslednjih godina veliku popularnost i gledanost u našoj zemlji
stakle su turske serije (npr. “Sulejman veličanstveni”). Iako je reč o tzv.
“sapunicama” i serijama koje nisu neke velike umetničke vrednosti, onu
su veoma gledane verovatno zbog sličnog mentaliteta Turskog i našeg
naroda (svi smo mi pomalo Turci )
U našem jeziku, u svakodnevnoj upotrebi a naročito u epskoj poeziji
zastupljen je veliki broj turcizama – tuđica (reči turskog, persijskog ili
arapskog porekla koje su u naš jezik ušle preko osmanlijskog turskog
jezika za vreme njihove vladavine na ovim prostorima).
Primeri: aščija (kuvar), avaz (glas), bakšiš (napojnica), duvar (zid),
dušmanin (neprijatelj), kavga (svađa), megdan (boj), pendžer (prozor),
tabor (logor), ubav (lep), šenluk (veselje), đerdan (ogrlica), ortak (drug),
tamaniti (uništavati), utuviti (zapamtiti) ...
24. Avaz o Turskoj prenele su
Vam vaše dve ubave drugarice:
Tamara Marić i Jovana Milošević
iz razreda VII-2
Ako ste šta od izloženog utuvili
i ako smo ortaci, podajte nam
bakšiš
