Truyen ngan dau tay cua cac cay but tre 347

TRUYÏÅN NGÙÆN ÀÊÌU TAY CUÃA CAÁC CÊY BUÁT TREÃ 1
MUÅC LUÅC
LÚÂI VAÂO SAÁCH ...................................................................................................................... 4
TIÏËNG KHOÁC TÛÂ NÖÌI CÚM .................................................................................................. 6
QUAÃ VEÅT HÒNH TRAÁI BOM..................................................................................................10
NHÛÄNG PHIÏN BAÃN CUÃA ÀÚÂI ............................................................................................16
ÀÖÍI THAY .............................................................................................................................25
CON HÖÍ MÖÅT TAI.................................................................................................................30
TREÃ CON THÛÚÂNG THÏË ÀÊËY!.............................................................................................38
HOA BÛÚÃI ÀÊÌU MUÂA...........................................................................................................46
HÚI ÊËM CUÃA TUYÏËT............................................................................................................59
CON CUÃA BIÏÍN ....................................................................................................................66
CON BÛÚÁM...........................................................................................................................68
COÁ LEÄ NAÂO QUÏN NHAU ....................................................................................................69
KYÃ VÊÅT .................................................................................................................................73
HOAÂNG HÖN ........................................................................................................................76
NÛÚÁC MÙÆT CUÃA MEÅ ............................................................................................................86
TRÙNG QUÏ .........................................................................................................................90
NGÛÚÂI GÙÅP VÊÅN MAY.........................................................................................................94
LAÁ THUÖËC DÊËU .................................................................................................................105
LÚÂI NGUYÏÅN CÊÌU CUÃA MEÅ ..............................................................................................117

CHUYÏÅN TREÃ CON ............................................................................................................132
NGÖI NHAÂ COÁ MÖÅT NGÛÚÂI ÀAÂN BAÂ ................................................................................136
NÙÆNG..................................................................................................................................139
MÖËI TÒNH ÀÊÌU...................................................................................................................143
THOÁI QUEN ........................................................................................................................146
NHÛÄNG LAÁ THÛ.................................................................................................................150
SÊN BOÁNG..........................................................................................................................154
NGÛÚÂI BAÅN MUÖÅN MAÂNG ................................................................................................158
BIÏÍN GOÅI ............................................................................................................................163
NHÛÄNG DOÂNG SÖNG CUÂNG CHAÃY ..................................................................................167
CÊËP SÙÆC .............................................................................................................................173
GA XEÁP CHIÏÌU MÛA..........................................................................................................178
CÖ TÖI ................................................................................................................................184
QUAÃ TIM CON RÖËI .............................................................................................................187
BÏËN CHIÏÌU ........................................................................................................................191
NGAÂY SINH NHÊÅT .............................................................................................................202
CON ÀÛÚÂNG NHOÃ .............................................................................................................207
TIÏËC NUÖËI..........................................................................................................................210
BÏËN ÀÚÅI .............................................................................................................................214
THAÁO ÀAÁY ..........................................................................................................................222
BÏËN TRÊÌN GIAN ................................................................................................................229
HUYÏÌN THOAÅI BIÏÍN .........................................................................................................236
SUÖËI ÀÖÍ VÏÌ BIÏÍN MÙÅN.....................................................................................................241
PHO TÛÚÅNG.......................................................................................................................254
SÙÆC TÑM..............................................................................................................................259

GIÊËC MÚ TUÖÍI THÚ...........................................................................................................266
VAÂNG ..................................................................................................................................270
ÚÃ LAÂNG...............................................................................................................................277
TIÏÅM MAY QUÊÌN AÁO .........................................................................................................280
CÖ GAÁI NÙÇM DAÂI................................................................................................................284
DOÂNG CHÛÄ TAI QUAÁI ........................................................................................................290
NGÛÚÂI ÛÚM RÛÂNG TRUÁC ................................................................................................293
ÀAÁNH CUÖÅC.......................................................................................................................301
CON ÀÛÚÂNG BÊËT HAÅNH ...................................................................................................308
ÀIÏÅP VAÂNG.........................................................................................................................310
MÙÆT PHÛÚÅNG ....................................................................................................................315
CHÚÂ ÀÚÅI .............................................................................................................................319
TIÏËNG LOÂNG ......................................................................................................................324
NGÛÚÂI VÏÌ CÊËT NÛÚÁC SÖNG GIANH................................................................................329
CHUÖÎI HAÅT CÛÚÂM MAÂU XAÁM ..........................................................................................340
CHUYÏÅN LAÂNG CHAÂY .......................................................................................................343
HÖÌI ÛÁC ÀAU BUÖÌN............................................................................................................351
KIM CHÓ NAM.....................................................................................................................363
CHUYÏËN TAÂU THÚÂI GIAN.................................................................................................376
CHIM QUYÁ VÏÌ TRÚÂI...........................................................................................................381
GIAÂN BÊÌU TRÛÚÁC NGOÄ.....................................................................................................385
COÁ MÖÅT NÖÎI NIÏÌM ............................................................................................................389
TRIÏÌN LAÅC TIÏN TRÏN XOÁM NUÁI ....................................................................................401
GOÄ CÛÃA, XIN VAÂ TÒM .........................................................................................................412

LÚÂI VAÂO SAÁCH
Têåp saách naây coá böën àùåc àiïím: Möåt laâ nhûäng ngûúâi àaä viïët vùn
nhûng chûa phaãi laâ höåi viïn Höåi Nhaâ vùn Viïåt Nam. Hai laâ göìm
nhûäng truyïån ngùæn àêìu tiïn - àêìu tay hoå viïët, vaâ àûúåc in trïn baáo
chñ trung ûúng, hoùåc àõa phûúng. Ba laâ hoå coân rêët treã, söë àöng àang
ngúä ngaâng trûúác cuöåc àúâi cuäng nhû trûúác cûãa ngoä vùn chûúng,
nhûng hoå quyïët dêën thên vaâo sûå nghiïåp, búãi vò kinh nghiïåm àaân
anh cho hoå thêëy khöng dêën thên vaâo sûå nghiïåp thò cuöåc àúâi chó laâ
con söë chung chung. Böën laâ hoå göìm caác cêy viïët cuãa caác tónh thaânh
trong caã nûúác, coá ngûúâi chûa xuêët hiïån úã têåp naây, seä àïën vúái baån àoåc
úã têåp sau.
Nhûäng ngûúâi úã trong têåp saách naây, coá thïí coá nhûäng truyïån
ngùæn hay hún, khaám phaá hún, nhûng úã àêy chó in nhûäng truyïån hoå
viïët àêìu tay. Àoåc hoå thêëy àûúåc sûå búä ngúä, treã trung, naáo nûác, böìi
höìi, phêën khúãi, mú ûúác bay cao, bay xa, nhûng cuäng coá chuát ngö
nghï, hoùåc laâ khöng thêåt cuãa cuöåc àúâi àang söëng. Àêëy cuäng laâ leä têët
nhiïn khi chûa hiïíu hïët cêu "vöën söëng vaâ thûåc tïë laâ vuá sûäa cuãa nhaâ
vùn".
Tuy nhiïn nhiïìu ngûúâi trong têåp truyïån ngùæn àêìu tay cuãa caác
cêy viïët treã naây, àaä àaåt àûúåc nhûäng thaânh cöng úã caác cuöåc thi
truyïån ngùæn cuãa trung ûúng, hoùåc àõa phûúng, hoå chûa àaåt àûúåc
phong caách riïng, nhûng tòm àûúåc löëi ài, àõnh àûúåc phûúng hûúáng.
Àoåc hoå, nhûäng lúáp ài trûúác thêëy tin cêåy, hy voång, coá nhiïìu tia
saáng úã lúáp kïë tiïëp, coân lúáp àang muöën bûúác vaâo con àûúâng vùn
chûúng chùæc hùèn cuäng ruát àûúåc chuát ñt kinh nghiïåm, biïët caách àùåt
bûúác chên ban àêìu vaâo sûå nghiïåp vùn hoåc.
Mong rùçng caác cêy viïët trong têåp saách naây, seä giûä àûúåc võ trñ, vaâ
ngaây caâng phaát triïín vïì sûå nghiïåp vùn hoåc - möåt sûå nghiïåp luön
luön àoâi hoãi múái - vaâ múái, khöng àûúåc lùåp, khöng àûúåc cuä, duâ möåt yá
hoùåc möåt tûâ.

Àêy laâ möåt têåp saách quyá àïën vúái baån àoåc vïì nöåi dung, cuäng nhû
vïì sûå nghiïåp múái meã cuãa lúáp treã, caâng quyá hún, laâ têåp saách chaâo
mûâng Höåi nghõ Viïët vùn treã toaân quöëc lêìn thûá VI nùm 2001.
Laáng Thûúång 6.8.2001
Nhaâ vùn Cao Tiïën Lï

TIÏËNG KHOÁC TÛÂ NÖÌI CÚM
Du An
Chùèng biïët coá hoå haâng thêåt khöng maâ chùèng mêëy khi baâ Dêîn
vùæng mùåt bïn nhaâ töi. Baâ goåi meå töi laâ múå xûng chõ: “Chöî cêåu múå
thò chõ noái thêåt... Naây chó cêåu múå chõ múái noái thöi nheá...”
Toaân nhûäng chuyïån ngûúâi ta chûãi nhau, meå chöìng con dêu
chaånh choeå. Töi ngaán. Böë töi khöng toã thaái àöå. Lêìn naâo meå cuäng bõ
phêìn “tiïëp khaách”. Maâ meå coá veã húåp baâ. Mêëy höm nay mûa dêìm, meå
mang hïët quêìn aáo caã nhaâ ra vaá.
Töi nùçm trïn giûúâng àoåc truyïån. Böë ngöìi baân àoåc baáo. Meå vûâa
khêu vûâa noái chuyïån àêu àêu, röìi meå laåi quay vïì chuyïån baâ Dêîn:
“... Ngaây xûa baâ Dêîn cuäng xinh gaái lùæm àêëy. Nhûng trúâi chaã cöng
bùçng. Chöìng vúát cuãi chïët àuöëi. Coá thùçng con trai lúán lïn ài böå àöåi
àaánh Myä röìi cuäng nùçm laåi trong Nam. Tûá cöë vö thên, giaâ yïëu giúâ
biïët cêåy ai. Xaä cuäng quan têm nhiïìu nhûng nom baâ êëy luác naâo cuäng
khöí khöí thûúng thûúng laâ...”
Gioång meå hay trúâi mûa àïìu àïìu. Töi nûãa àoåc, nûãa nghe, tiïëng
àûúåc tiïëng mêët. Quyïín truyïån hay thïë maâ khöng vaâo, trang saách cûá
chêåp chúân baâ Dêîn. Bûåc, töi vuâng dêåy gùæt lïn:
- Meå thûúng baâ êëy khöí... Nhaâ mònh àaä giaâu bùçng baâ êëy chûa,
thaáng naâo xaä cuäng mang tiïìn àïën têån nhaâ cho. Meå chó...
Töi chûa noái hïët cêu thò roaåt möåt caái, meå àaä cêìm que raâo vaâo.
- Laáo naây! Laáo naây! Nûát mùæt àaä hoåc gioång mêët daåy naây.
- Hu hu... con xin löîi meå... àau quaá... àau quaá...
Töi khoác vaâ meå töi cuäng khoác. Röìi meå vûát roi döî daânh: “Nñn ài
keão baâ Dêîn sang bêy giúâ”. Töi vêîn coân i ó. Meå àem quêìn aáo vaâo
buöìng. Àuáng luác êëy thò coá tiïëng baâ Dêîn ngoaâi cöíng:

- Múå Chiïn coá nhaâ khöng? Gúám höm nay mûa maâ chaã sang
chúi.
- Em àêy! Baá höm nay ài chöî naâo maâ kñn tiïëng thïë. Höm nay úã
àêy ùn cúm vúái em nheá!
Meå höì húãi ra dòu baâ Dêîn vaâo. Töi mûâng, thïë laâ hïët haån. Töi
vuâng dêåy àõnh ài chúi thò meå chaåy laåi thò thaâo: “Sang nhaâ baác Tònh
vay 4 boâ gaåo con nheá”. Töi tûúi tónh cêìm raá voâng sau vûúân chuöëi.
Loaáng caái mêm cúm àaä doån ra. Baâ Dêîn luön möìm khen:
- Ngon quaá, múå nêëu hay thùçng cu nêëu maâ ngon thïë? Lêu lùæm
töi múái àûúåc ùn cúm deão thïë naây.
- Chaáu noá nêëu àêëy. Höm naâo baá mïåt cûá goåi noá sang nêëu cho.
Baâ Dêîn khen thêåt loâng. Caã nhaâ àaä buöng àuäa maâ baâ vêîn vaâ nöët
baát cuöëi.
Töi àïëm thêìm trong buång “böën baát - khoeã hún caã böë”.
Töi vêîn khöng laâm sao giöëng meå - ûa àûúåc baâ Dêîn... Nhûng
bûúãi vaâng röìi. Töi àûáng àêìu nhaâ nhòn sang vûúân baâ. Cêy bûúãi luác lóu
nhûäng quaã to bùçng quaã boáng. Möåt laân gioá nheå àung àûa, àung àûa
nhû khiïu khñch. Böë meå vêîn ngoaâi àöìng, töi vaåch raâo leãn sang. aác
nöîi cêy bûúãi laåi saát nhaâ, töi tiïën laåi gêìn xem baâ Dêîn coá nhaâ hay
khöng àaä. Cûãa he heá, coá tiïëng suåt sõt trong bïëp. Khoác! Töi lùæng tai.
- Con úi... bêy giúâ con nùçm úã àêu, con ài con àïí meå möåt mònh.
Meå chùèng biïët ngaây giöî con...
Qua khe vaách, trong aánh saáng múâ múâ. Töi chó thêëy caái boáng
nghiïng ngaã... Töi àûáng lïn àöëng cuãi àïí nhòn cho roä. Uyânh möåt caái,
àöëng cuãi vaâ töi xö xuöëng heâ. Baâ Dêîn lêåp cêåp chaåy ra. Töi àûáng ngay
dêåy: “Chaáu khöng sao... Chaáu sang nêëu cúm cho baâ”. Töi bêåt noái döëi
thêåt tûå nhiïn. “Vaâo àêy! Cúm baá nêëu xong röìi, mònh baá khöng nêëu
thò àoái nêëu thò thûâa”. Baâ doån mêm. Töi nhêëc nöìi cúm, múã vung ra,
nguöåi ngùæt, nûúác vêîn coân àoång roä nguyïn hònh haåt gaåo. Töi cöë trúån
trûâng trúån traåc nuöët lêëy loâng. Baâ khöng àïí yá cûá giuåc töi liïn höìi.
- Ùn ài chaáu. Bïn êëy chùæc daåo naây àöån sùæn. Thónh thoaãng sang
maâ ùn vúái baá lêëy sûác coân hoåc chûá... Anh Thaânh hy sinh, baá àûúåc ùn
cúm khöng... Thaânh úi, sao con khöng vïì khoai sùæn coá meå coá con...
Baâ Dêîn laåi giaân giuåa nûúác mùæt. Töi lùång ngûúâi röìi nûúác mùæt
cuäng traâo ra. Vêåy maâ bêëy lêu nay töi cûá êëm ûác, bûåc böåi khi múã vung

nöìi cúm nöìng nùåc sùæn. Kham khöí êëy thêëm gò. Coân coá böë - meå - con
quêy quêìn ngaây hai bûäa.
Trûa vïì nhaâ, töi ùn lûng baát cúm röìi àûáng dêåy. Meå hoãi, töi noái
thêåt. Böë lùæc àêìu ca cêím:
- Cúm khöng ra cúm, gaåo chùèng ra gaåo. 70 tuöíi maâ chùèng nêëu
àûúåc bûäa ngon. Con ùn àûúåc... gioãi àêëy!
Töi im lùång. Böë noái àuáng nhûng böë khöng hiïíu. Töi àang àõnh
caäi laåi thò meå noái tiïëp:
- Cûá àöång àïën gaåo, àïën cúm laâ khoác suâi khoác suåt hoãi chñn laâm
sao àûúåc. Duäng! Tûâ mai ài hoåc vïì con sang nêëu cho baá nheá, xong thò
vïì dûát khoaát khöng àûúåc ùn àêu àêëy.
Tûâ höm àoá töi thûåc hiïån àuáng lúâi meå dùån. Baâ Dêîn ài chúi vïì laâ
cúm canh tinh tûúm trong bïëp. Töi chûa bõ bùæt quaã tang lêìn naâo
(möåt baâ giaâ dúâ dêîm tûâng bûúác laâm sao maâ thêëy cêåu hoåc troâ thoùæt êín
thoùæt hiïån). Töi vui, höm naâo cuäng khoe vúái meå vaâ töi muöën chûáng
kiïën viïåc laâm töët cuãa mònh. Möåt buöíi töëi kïå böë meå doån cúm, töi leãn
sang. Töi sung sûúáng tûúãng tûúång baâ Dêîn ngöìi ùn cúm ngon laânh vaâ
thêìm khen thùçng chaáu. Nhûng àïën gêìn bïëp thò nghe tiïëng suåt sõt
khoác. Laâm sao maâ baâ coân khoác àûúåc nhó? Töi nhoán chên, heá mùæt qua
khe vaách lùæng nghe.
- Trúâi úi ! Con chïët àïí meå ùn ngon thïë naây aâ. Meå xúái cho con
möåt baát, con ùn thò meå múái ùn... Öi con úi laâ con úi...
Töi lùång ngûúâi, baãi hoaãi bûúác vïì. Chao öi, nïëu nhû meå töi cuäng
mêët töi! Tai töi laåi vùng vùèng tiïëng khoác húâ.

QUAÃ VEÅT HÒNH TRAÁI BOM
Laä Thanh An
Chiïìu nay Quyïët àiïn laåi ra baäi, cuâng thùçng treã laåc hùæn múái
kiïëm úã àêu mang vïì nuöi mêëy höm nay. Hùæn tòm àûúåc möåt quaã veåt
to, trïn möåt caânh moåc tûâ caái göëc coân soát laåi ven söng Soâ. Hùæn cêìm
caái vêëu coá baãy caánh úã àùçng chuöi, giöëng nhû baãy caánh úã àuöi möåt
quaã bom röìi buöng thaã tay xuöëng nïìn àêët mùån, caånh löî úã cuãa mêëy
chuá coâng coâng. Quaã veåt cùæm phêåp vaâo àêët ngêåp möåt phêìn ba tûâ chöî
muäi nhoån àïën phêìn phònh to nhêët. Röìi duâng ngoán tay troã, vûâa chó,
vûâa àïëm nhû möåt con coâ moã. Tñnh xem coân bao nhiïu göëc trïn triïìn
söng - núi maâ nùm xûa ngûúâi ta goåi laâ: rûâng veåt Kiïn Trung. Àïëm
xong hùæn cûúâi to röìi boã ài.
Chiïìu muâa heâ, trïn möåt con àï hûúng luáa, hûúng veåt ngaâo ngaåt
quyïån theo chiïëc xe àaåp vö tû cuãa chaâng lñnh treã vaâ cö gaái quï àang
àöå troân trônh úã tuöíi dêåy thò. Xe àang bon bon àïí laåi àùçng sau möåt
loaåt tiïëng cûúâi ruác rñch. Böîng! Rêìm. Höìng cöë tònh cûåa quêåy, laâm caã
hai ngûúâi ngaä nhaâo xuöëng sûúân àï. Höìng nuäng nõu chó vaâo chöî àau
trïn ngûåc mònh. Quyïët böëi röëi khöng biïët phaãi laâm gò! Höìng giaäy
àaânh àaåch:
- Anh ngöëc lùæm!
Mùåt Quyïët àoã nhûâ, trong tiïëng tröëng ngûåc àaánh thònh thõch,
anh coân nghe roä caã húi thúã gêëp gaáp cuãa Höìng. Cö caâo cêëu giêån dûä,
Quyïët chúåt hiïíu ra.
Trong phuát chöëc anh quïn hïët thaãy, toaân thên noáng dêìn, chên
tay run bùæn. Thïë röìi! Möåt cún mûa hön vaâ sûå lêìn tòm... lêìn tòm cuãa
böën baân tay nhû àaä tï daåi moåi caãm giaác ngoaâi àúâi. Chó coân laåi duy
nhêët möåt thûá khoaái caãm laâ sûå mõn maâng vaâ thö raáp. Hai ngûúâi dñnh
chùåt vaâo nhau trong baåt ngaân tiïëng soáng vöî êìm aâo xa xa. Muâi coã daåi
nöìng naân, hoaâ vúái tiïëng haâng cêy reo khe kheä, taåo thaânh möåt baãn

nhaåc nhû àïí daânh riïng cho àöi baån treã àang bûúác vaâo caái buöíi ban
àêìu àêìy say àùæm vaâ dõu ngoåt cuãa tònh yïu.
Tûúãng chûâng khöng coân sûác maånh naâo taách rúâi àûúåc hai nûãa
êm - dûúng àang thaã höìn vaâo coäi hû vö. Böîng möåt quaã veåt rúâi caânh
cùæm xuöëng àêët, laâm mêëy chuá coâng giêåt mònh ngú ngaác. Sûå kïët húåp
tûå nhiïn mang àêìy tñnh nhên duyïn êëy, nhû lúâi thöng baáo möåt cêy
veåt múái seä ra àúâi. Chaâng trai bûâng tónh, anh vûâa bûúác ra khoãi cún u
mï ngoaâi dûå tñnh thò sûå kiïån quaã veåt rúi tiïëp tuåc àûa anh vaâo traång
thaái bêìn thêìn trïn búâ coã hoang sú. Anh tûâ tûâ àûáng dêåy thêëy àêìu
húi choaáng vaáng, baäi veåt nhû muöën dïình lïn túái têån mêy trúâi àang
chao àaão. Anh khöng ngúâ ngoaåi caãnh àaä àêíy àûa chiïëc xe àaåp khöng
phanh, ngaä nhaâo xuöëng sûúân àï - biïn giúái giûäa àöìng vaâ biïín quï
anh.
- Anh nghô gò thïë? - Höìng hoãi.
- Ta vïì thöi em.
Höìng phuång phõu phuãi maånh buåi caát trïn quêìn aáo, àêìu toác böëi
röëi nhû cöë tònh giêîm naát búâ coã ven àï, röìi lïn xe cuâng ngûúâi yïu ra
vïì khi chiïìu àaä cêåp quaång.
Höm sau Quyïët traã pheáp. Coân Höìng khöng biïët vò lyá do gò maâ
cö àaä lêëy chöìng röìi chuyïín vaâo Àaâ Nùéng. Chöìng cö laâ kyä sû àõa
chêët, rêët gioãi nghïì phên kim. Anh àaä boã cú quan vaâo hùèn baäi vaâng:
chuyïn duâng hoaá chêët ruát vaâng tûâ caái saái ngûúâi ta boã ài. Thêëy baão
giêìu coá lùæm; coá túái haâng trùm cêy vaâng, nhûng nghe àêu múái àêy vúå
chöìng khuåc khoùåc thïë naâo, chùèng ai àïí yá chùm soác cêåu con trai, laâm
noá tuãi húân boã ài àêu biïåt tñch chûa tòm thêëy.
Àïën khi Quyïët vïì quï, thoaåt àêìu nghe tin êëy, anh baâng hoaâng
caã ngûúâi, traái tim muöën vúä thaânh muön maãnh. Anh khöng lyá giaãi
nöíi nguyïn cúá naâo àaä dêîn àïën sûå thay àöíi mau leå cuãa Höìng. Con
ngûúâi söi nöíi nùm xûa bêy giúâ böîng dûng trêìm hùèn xuöëng. Tuy laâ
thûúng binh soå naäo, nhûng àöëi vúái cöng viïåc cuãa àõa phûúng khi cêìn
phaãi àêëu tranh àïí baão vïå chên lyá thò Quyïët luön sùén saâng xung
phong àûáng muäi chõu saâo. Nhêët laâ trong tònh hònh úã xaä hiïån nay,
viïåc phaá rûâng veåt àïí laâm àêìm nuöi töm àang laâ vêën àïì noáng boãng.
Quyïët vaâ nhiïìu àaãng viïn àaä àûa yá kiïën phaãn àöëi rêët gay gùæt úã tûâng
chi böå vúái nhiïìu lyá do khaác nhau nhûng sûå giùçng co vêîn àang tiïëp
tuåc.

Möåt höm, àaãng böå xaä triïín khai phûúng hûúáng, nhiïåm vuå saáu
thaáng àêìu nùm, Quyïët xin yá kiïën. Caã höåi trûúâng im phùng phùæc chó
coân nghe tiïëng goát giêìy nïån xuöëng nïìn gaåch chùæc nõch cuãa Quyïët
àang ài lïn, ai nêëy nhòn nhau nñn thúã:
- Töi phaãn àöëi viïåc cho caá nhên àêëu thêìu rûâng veåt àïí laâm àêìm
nuöi töm. Vò veåt laâ möåt loaåi cêy coá taác duång söë möåt cho viïåc chùæn
soáng vaâ nûúác mùåt trong muâa mûa baäo. Noá coá yá nghôa to lúán vïì mùåt
möi trûúâng cuäng nhû viïåc hoâa húåp vaâ taác àöång qua laåi giûäa thiïn
nhiïn vúái con ngûúâi vuâng biïín. Àêy laâ núi rêët nhiïìu caác loaåi chim
laâm töí truá nguå, noá coá àêìy àuã àiïìu kiïån àïí baão töìn nhûäng loaâi chim
quyá hiïëm trong baäi chim quöëc gia.
Nhû caác àöìng chñ àaä biïët: cún baäo söë nùm, nùm 1985, àoaån àï
troång yïëu àaä bõ vúä laâ do núi àoá ñt suá veåt nhêët. Chó cêìn möåt lêìn nûúác
mùån traân vaâo àöìng, thò ba nùm sau chêët àêët vêîn chûa trúã laåi àûúåc
bònh thûúâng. Vêåy taåi sao ta laåi àang têm phaá boã. Con töm mang laåi
caái lúåi ñch trûúác mùæt, quyá thò quyá thêåt àêëy nhûng noá laåi phaá hoaåi caái
lúåi ñch lúán lao, lêu daâi. Theo töi, vêën àïì naây nïëu khöng phaãi lúåi duång
têåp thïí àïí mûu àöì lúåi ñch caá nhên, thò cuäng laâ sûå nhòn nhêån thiïín
cêån àïën muâ quaáng. Töi àïì nghõ khöng àûúåc cho àêëu thêìu, maâ phaãi
khêín trûúng töí chûác möåt lûåc lûúång àïí tröìng veåt vaâo nhûäng khoaãng
àêët coân tröëng.
Khöng khñ buöíi hoåp söi nöíi hùèn lïn, nhûäng tiïëng baân taán khi to,
khi nhoã. Àöìng chñ Maånh phoá bñ thû àaãng böå tuyïn böë giaãi lao. Anh
keáo riïng Quyïët ra möåt göëc cêy vaâ noái:
- Naây Quyïët! Chöî baån beâ túá noái thêåt nheá: cêåu be beá caái möìm
thöi, keão hùng haái quaá laåi phaát àiïn àêëy. Cêåu nïn biïët mònh möåt tñ,
möåt caái àêìu coân vïët thûúng nhû cêåu khöng àöåi nöíi caã bêìu trúâi àêu.
Viïåc naây àaä àûúåc thöëng nhêët tûâ trïn xuöëng dûúái caã röìi. Thuã quyä àaä
nhêån àuã söë tiïìn àêëu thêìu trong nùm nùm, chó nay mai laâ thùçng em
túá noá seä khoaán nhên cöng laâm mûúâi bêíy heác-ta àêìm nuöi töm.
- Trúâi úi! Thêåt laâ àau xoát! Chùèng leä caã àaãng böå khöng ai nhòn
nhêån ra viïåc naây hay sao???
- Thöi, thöi öng úi. Àau vúái xoát! Öng coá biïët öng àang phaåm töåi
gò khöng. Töåi chöëng àöëi laåi nghõ quyïët cuãa àaãng böå, ài ngûúåc laåi vúái
lúåi ñch thiïët thûåc cuãa àõa phûúng. Àêy laâ sûå saáng taåo phuâ húåp vúái

tònh hònh thûåc tïë, phuâ húåp vúái thúâi àaåi trong tûâng thúâi kyâ, cêåu àûâng
coá kòm haäm.
- Khöng! Khöng thïí nhû thïë àûúåc, töi seä àûa viïåc naây ài huyïån,
ài tónh...
- Àûúåc thöi! Cêåu cûá ài. Nhûng naây, cêåu khöng nïí mùåt túá laâ phoá
bñ thû, laâ thùçng baån thên cuãa cêåu hay sao?
- Thùçng baån? Nïëu öng coân coi töi laâ möåt thùçng baån thò töët nhêët
öng nïn àöíi múái suy nghô caâng súám caâng töët.
- Thöi im ài! Àûâng coá àaåo àûác giaã. Àaä thïë, töi seä töë caáo anh vïì
töåi vi phaåm trêìm troång àaåo àûác cuãa ngûúâi àaãng viïn.
- Töi chùèng laâm gò vi phaåm àïí anh phaãi töë caáo.
- AÁi aâ, thïë vò ai maâ cö Höìng boã laâng ài. Vò cêåu àêëy! Cêåu àaä nhêîn
têm chaâ àaåp lïn sûå trinh trùæng cuãa möåt cö gaái, cêåu laâm haåi caã àúâi
ngûúâi ta, àïën mûác hoå phaãi boã laâng ài vaâo baäi vaâng. Chñnh cö êëy àaä
noái vúái töi höm cö ta laâm thuã tuåc chuyïín höå khêíu.
Àêìu Quyïët noáng ran, trúâi nhû suåp xuöëng, töëi rêìm laåi. Anh chao
àaão võn hùèn vaâo göëc cêy.
- Nhûng maâ naây, túá noái thïë thöi, vêîn coân àïí cho cêåu möåt löëi
thoaát àêëy. Cêåu nïn ruát lui yá kiïën bùçng khöng thò... nhû cêåu biïët röìi
àêëy...
Loâng Quyïët quùån àau, bao nhiïìu sûå tñch goáp tûúãng àang vúi
dêìn, nay laåi buâng lïn trong sûå bêët lûåc töåt cuâng.
Sau buöíi hoåp êëy dû êm cuäng lùæng dêìn, àaãng viïn ai nêëy trúã vïì
vúái nhûäng cöng viïåc bêån bõu. Riïng vúái Quyïët, nhûäng tiïëng gêìm rñt
loaãng xoaãng, khö khöëc cuãa chiïëc maáy moác buân àùæp búâ laâm àêìm töm,
ngaây ngaây cûá xoaáy sêu vaâo àêìu. Noá cûá choái choái nhû nhûäng maãnh
àaån gùm vaâo böå naäo möîi luác möåt nhiïìu. Àïën möåt ngaây kia tai anh
tûå nhiïn nhû coá tiïëng ong kïu vo vo, tay anh xuêët hiïån nhûäng haânh
àöång kyâ quùåc, cûá chó chó... àïëm àïëm vaâ caái tïn “Quyïët àiïn” àaä ra
àúâi tûâ àoá.
Ngaây mai, laâng múã höåi chuâa nhên dõp khaánh thaânh ngöi nhaâ
töí. Khaách thêåp phûúng vaâ nhûäng ngûúâi xa quï nghe tin vïì rêët àöng.
Trong àoá coá caã Höìng, vaâng baåc àeo àêìy ngûúâi, cùåp kñnh àen rêët ùn
vúái khuön mùåt trùæng troân búãi lúáp phêën ngoaåi. Chiïëc tuái dêy daâi àeo
luãng lùèng húåp vúái böå quêìn aáo sang troång trïn daáng ngûúâi àêìm àêåm.

Cö diïîu vaâo sên chuâa àöng nghõt ngûúâi, ai cuäng trêìm tröì. Hònh nhû
cö àang àïí yá tòm ai!!! Röìi laåi vöåi vaä ra con àûúâng 56. Luác naây khöng
coân ai quêëy rêìy, Höìng mùåc sûác thaã höìn bay vïì cuâng kyã niïåm.
Chñnh con àûúâng naây nùm xûa àaä cuâng anh êëy böëc caát trïu
nhau, bêy giúâ àaä àöí nhûåa. Vêîn haâng cêy êëy xûa àaä tûâng vñu ngoån
chúi tröën tòm, bêy giúâ cao ngêët trúâi àang reo cuâng gioá biïín. Röìi
trûúâng hoåc, röìi traåm xaá... àïën caã ngöi chuâa cöí rïu phong têët caã àïìu
àang cûåa mònh àöíi khaác.
Àang maãi nghô, Höìng giêåt mònh vò tiïëng ai goåi:
- Höìng úi! Vïì höìi naâo vêåy?
- Con chaâo baác! Con vïì luác saáng.
- Àaä tòm àûúåc thùçng beá chûa?
- Daå chûa, con àõnh saáng mai vaâo chuâa lïî phêåt röìi doâ hoãi xem,
may ra chaáu noá coá vïì quï. Biïët àêu, trúâi phêåt phuâ höå ai àoá àang cûu
mang chaáu thò phuác coân to cho chaáu.
- Roä khöí! Naây baác baão: con ài ngay ài, ra ngoaâi àï êëy, ngaây naâo
baác cuäng thêëy coá möåt thùçng beá, noá cûá ài theo caái anh chaâng àiïn úã
ngoaâi àoá. Con thûã ra xem, may ra... coá phaãi...
Ruöåt gan noáng bûâng, Höìng vöåi vaâng phoáng nhû bay vïì núi êëy
àang mïnh mang möåt buöíi chiïìu nûúác nöíi. Muâi tanh nöìng gioá biïín,
muâi coã daåi hoang sú núi àêy àaä hoaâ tan bao kyã niïåm àêåm àaâ tuöíi
treã. Soáng nûúác xön xao loâng ngûúâi lay àöång, nhûäng ngaây ngùæm biïín,
nhûäng töëi trùng lïn cûá lêìn lûúåt hiïån vïì, loâng cö traâo dêng möåt nöîi
buöìn man maác.
Quyïët àiïn cûá cûúâi cûúâi, àïëm àïëm nhûäng göëc veåt coân soát.
Thùçng beá àang nhòn theo ngoán tay coâ möí, böîng noá nghe tiïëng
xe maáy, noá sûäng laåi. Chiïëc xe möîi luác möåt gêìn hún, noá ngúá ra röìi heát
lïn:
- Meå!
Höìng phanh khûå laåi. Chiïëc xe Dream àöí kïình trïn mùåt àï.
Maáy vêîn nöí xònh xõch chêìm chêåm nhû cuâng nhõp vúái ngoán tay cuãa
Quyïët àiïn maãi àïëm tûâng cêy veåt non àang mon men moåc lêën dêìn
tûâng khoaãng àêët tröëng úã àêìm töm nay àaä boã dúã. Vò öng chuã cuãa noá
àaä bõ vúä núå.

Höìng gaâo lïn trong tiïëng gioá:
- Con úi! Meå àêy! Meå ài tòm con àêy.
Nhûng àöåt nhiïn thùçng beá chaåy nhû àiïn xuöëng vïå àï. Noá tröën
vaâo möåt göëc veåt to coá vaâi taán laá bïn trïn, ngûúâi run bùæn, noá nêëc lïn
tûâng tiïëng, nùm ngoán chên xoeâ ra bêëm sêu xuöëng nïìn àêët mùån.
Höìng àuöíi theo sau, àöi guöëc cao goát bõ bùæn tung ra khoãi chên nùçm
choãng goång trïn coã, cö nhaâo túái öm chêìm thùçng beá:
- Trúâi úi! Con töi.
Thùçng beá cuäng gaâo lïn:
- Con khöng cêìn ! Meå ài ài.
Höìng ghò chùåt lêëy thùçng beá, coân noá vêîn nhoaâi ngûúâi vïì phña
Quyïët vaâ caâng gaâo to:
- Con khöng cêìn meå! Chó cêìn chuá Quyïët, chuá êëy àaä nuöi con.
Höìng baâng hoaâng buöng tay ra, thùçng beá chúåt nñn bùåt röìi guåc
àêìu vaâo loâng meå. Höìng ngûúác lïn àï, mùæt cö nhoeâ ài.
Quyïët àûáng löìng löång giûäa mêy trúâi hoaâng hön, tröng tûåa nhû
möåt tûúång àaâi huâng traáng. Chiïëc aáo blu-döng böå àöåi àûång àêìy gioá
biïín phöìng ra sau lûng nhû àïí laâm àöëi troång cho caánh tay àang giú
ra phña biïín. Höìng giêåt mònh nhòn xuöëng, ngúâ ngúå caái chöî hai meå
con àang àûáng, thò bêët ngúâ möåt quaã veåt rúâi caânh cùæm phêåp xuöëng
àêët tröng giöëng nhû möåt traái bom.

NHÛÄNG PHIÏN BAÃN CUÃA ÀÚÂI
Höì Thõ Haãi Êu
Rúâi toaâ aán, töi ài nhû chaåy. Böå mùåt giûä nguyïn veã àau khöí àêìy
kiïu haänh. Böå mùåt êëy muöën noái vúái toaân nhên loaåi rùçng, töi àûáng
cao hún têët caã: sûå ö nhuåc (nïëu coá), caã sûå deâ bóu (nïëu coá), caã sûå
thûúng haåi (dô nhiïn laâ nïëu coá).
Àaåp xe trïn phöë, töi quïn hïët moåi sûå trïn àúâi. Töi khöng quan
têm àïën phöë àöng hay vùæng, aáo àoã aáo xanh mêëy maâu, cêy àaä tröí
hoa, nùæng àaä phai maâu... Töi gaåt phùæt caái thoái quen àeåp àeä thûúâng
ngaây êëy. Búãi vò töi àang say sûa, àang nhêëm nhaáp nöîi àau khöí
khöng phaãi cuãa chñnh mònh. Nhûng àêëy thêåt laâ möåt àiïìu kinh
khuãng. Sûå trinh tiïët àang bõ töín thûúng.
- Lï - Tiïëng goåi.
“Khöng! Khöng àûúåc quay àêìu laåi. Mùåc tiïëng goåi! Mònh àang
àau khöí àêy! Àau khöí lùæm, àûâng quêëy rêìy”. Töi thêìm nghô.
- Lï - Tiïëng goåi tùæt àùçng sau.
Vaác böå mùåt cuãa keã mang nöîi àau àúâi, töi lï bûúác vaâo nhaâ. Meå töi
àang àûáng úã cûãa, àöi mùæt thêët thêìn lo êu.
- Sao?
- Chùèng sao caã, toaâ xûã ly dõ - Gioång töi tûng tûãng. Caã thên hònh
ngûúâi àaân baâ chuâng xuöëng, oaâ ra nhûäng êm thanh tûác tûúãi, khiïën
con ngûúâi töi cú höì chaãy nhaäo theo.
- Trúâi úi! Sao maâ nhuåc nhaä! Noá böi gio traát trêëu vaâo caã caái nhaâ
naây. Gaái àêu coá gaái löån chöìng nhû noá. Trúâi úi laâ trúâi!
Möåt ngûúâi àaân baâ àoan chñnh àang àau àúán, khoác than vò sûå hû
hoãng cuãa möåt ngûúâi àaân baâ khaác. Meå töi àêëy, khoác vò chõ töi àêëy!
Tûác tûúãi, rïì raâ. Kïí lïí. Chao öi laâ söët ruöåt! “Viïåc gò maâ phaãi àau àúán

möåt caách êìm ô nhû thïë?”. Töi nghô. Ngûúâi àaân öng àang ngöìi àoåc baáo
nghiïm trang vaâ trêìm tônh. Öng thong thaã àùåt túâ baáo ngay ngùæn lïn
baân. Öng thêån troång nhêëc chiïëc muåc kónh ra khoãi mùæt. Chêåm raäi vaâ
chùæc nõch:
- Hoãng! Thïë laâ vûát! Àûa cho noá loå thuöëc nguã - Gioång öng cao
dêìn - Baão noá chïët ài, söëng maâ nhuåc! Nhuåc caã hoå.
“Rêìm!” Öng àêëm tay xuöëng baân. Thïë laâ àuã. Öng àaä baây toã xong
thaái àöå cêìn thiïët cuãa mònh. Böë töi àêëy. Thên sinh cuãa ngûúâi àaân baâ
xinh àeåp trong truyïån naây.
Meå vêîn húâi húäi, naäo nïì. Khöng khñ trong nhaâ àùåc quaánh caái
dung dõch cuöìng nöå: sïìn sïåt, bêìy nhêìy. Kïët quaã cuãa loâng kiïu haänh
bõ töín thûúng. Ngöåt thúã quaá. Bêím sinh, laá phöíi töi àau yïëu. Töi
hoaãng súå, lao vuåt ra khoãi nhaâ. Mùåt àêët vêîn bònh yïn. Trong mùæt töi,
vuä truå àaão löån.
Chõ töi àeåp. Töi cam àoan laâ thiïn haå seä àöìng thanh noái thïë.
Maâ thûåc ra laâ ngûúâi ta àaä àoåc thuöåc noá röìi. Caác bêåc cao niïn baån
cuãa böë töi, meå töi nûäa, khi àïën chúi bao giúâ cuäng khöng quïn noái
möåt cêu, àaåi loaåi:
- Hai baác coá cö con gaái àeåp nhû tranh veä - Meå töi im lùång. Chõ
cûúâi. Mùæt lêëp laánh niïìm tûå haâo khiïm töën. Töi khöng kõp nhïëch
miïång cûúâi hûúãng ûáng, vaâ biïët rùçng cêu noái êëy chó daânh cho chõ gaái
töi.
Boån cuâng lûáa thò phûác taåp hún. Con gaái xinh ra àïí àeåp. Dô
nhiïn röìi. Hiïìm möåt nöîi trúâi giaâ bêët cöng “keã ùn khöng hïët ngûúâi
lêìn chùèng ra”. Nïn coá bao giúâ hoå thûâa nhêån nhan sùæc cuãa nhau. Luä
con gaái kñn àaáo nhòn tröåm chõ töi trong moåi cú höåi. ...Thêìm so saánh,
thêìm ûúác ao, theâm thuöìng, vaâ khöng thïí quïn yïëu töë naây: ghen tõ.
Hoå chûa bao giúâ noái chõ töi àeåp. Nhûng thaãm haåi thay! Hoå chùm chuá
nhaåi theo caã daáng ài, caách ngöìi cuãa chõ êëy, dô nhiïn laâ thêët baåi. Cuöëi
cuâng thò hoå maånh daån phó baáng: àaâi caác rúãm!
Caánh con trai thò khoãi baân. Hoå cöng khai tung hö chõ êëy. Hoå
chiïm ngûúäng. Hoå tön thúâ. Hoå say àùæm vaâ thaãm haåi. Hoå trúã nïn ngúá
ngêín khi chõ böîng nhiïn xuêët hiïån. “Em àeåp nhû böng höìng pha lï”,
“Em àeåp nhû nûä hoaâng”, “Em àeåp nhû...”. Hoå taán tuång chõ êëy. Ngûúâi
ngoaâi cuöåc duy nhêët àûúåc nghe nhûäng lúâi àoá, laâ töi. Bêëm buång maâ
cûúâi. Rùåt möåt thûá voã êm thanh röîng tuöåt.

Chó coá töi laâ àûáng trïn têët caã. Sûå ghen gheát vaâ si mï. Töi coá
caách àaánh giaá cuãa riïng mònh. Vaâ töi tin tûúãng úã sûå àaánh giaá êëy.
Àûáa con gaái ûa sûå àiïìu àöå vaâ chûâng mûåc nhû töi. Töi khöng thûâa
nhêån chõ laâ möåt veã àeåp cöí àiïín. úã chõ caái gò cuäng thaái quaá möåt chuát:
maãnh mai quaá, trùæng treão quaá, mú maâng quaá, oáng aã quaá v.v...
Mùåc moåi sûå soi xeát kyä lûúäng vaâ àõnh giaá caác kiïíu, chõ vêîn àeåp.
Vö tû vaâ thaách thûác.
Nùm 18 tuöíi, chõ töi àaä coá vö vaân keã theo àuöíi. Nhiïìu lùæm: aáo ca
rö, aáo keã; lêëp loaá kñnh rêm, kñnh cêån; nhoang nhoaáng kyä sû, baác sô...
Ngaây êëy töi 14 tuöíi. Ài àêu chõ êëy cuäng ruã töi: “Ài cuâng cho àúä
ngûúång”. Töi sûúáng lùæm, vui veã nhêån lúâi. Nùm töi 20 tuöíi, chõ vêîn
àeåp vö tû. Vaâ dô nhiïn, ài àêu chõ vêîn ruã töi ài cuâng: “Hai chõ em ài
cho noá vui”. Töi chêëp nhêån. Sûå hiïån diïån cuãa töi bïn caånh nhû möåt
thaânh töë hûäu cú àïí tön thïm nhan sùæc cuãa chõ. Böë meå töi chûâng
mûåc: tûâ cöng viïåc, löëi söëng àïën gioång noái. Laå thay, laåi saáng taåo nïn
hai taác phêím, hai phiïn baãn cuãa hoå traái ngûúåc nhau, àêíy chuáng àïën
cûåc àoan, vaâ taåo nïn möåt thïí àöëi troång tuyïåt vúâi. Chõ töi àeåp tûâ voác
daáng, baân tay àïën caái tïn: Phan Myä Thanh Dung. Coân töi, thïë àöëi
troång cuãa chõ, möåt thên hònh thêëp beáo, möåt khuön mùåt têìm thûúâng
vaâ caái tïn quaá möåc: Phan Thõ Lï.
Àuâng möåt caái, chõ töi ài lêëy chöìng. Chuá rïí cuäng tuyïåt vúâi khöng
keám phêìn cö dêu. Chõ - kyä sû. Anh laâ viïån sô möåt viïån khoa hoåc noå.
Chõ xinh àeåp thöng minh, anh laâ ngûúâi taâi hoa phong nhaä. (Tûâng
cùåp cûá àöëi nhau chan chaát). Sau khi têëm voan trùæng löång lêîy trïn
maái toác cö dêu àûúåc gúä ra, cuöåc söëng trúã vïì nhõp àiïåu bònh thûúâng.
Chõ töi xuêët giaá, cûãa nhaâ vùæng hún möåt chuát. Khaách khûáa thûa lui
túái, röìi vaän hùèn. “Caâng töët!”. Töi daânh hïët thúâi gian vaâo hoåc têåp, àoåc
saách. Töët nghiïåp àaåi hoåc haång ûu, vaâ àûúåc giûä laåi chuyïín tiïëp sinh -
Töi àaä laâm haâi loâng böë meå.
Nùm nùm sau, chõ töi vêîn àeåp. Veã àeåp khöng vö tû, húi buöìn vaâ
trïî naãi. Meå töi cheáp miïång:
- Con gaái coá chöìng phaãi khaác thúâi son röîi chûá!
Böë taán thaânh:
- Thïë laâ töët.
Töi ngoan ngoaän lônh höåi têët caã. Chöìng chõ töi coá quyïët àõnh
sang cöng taác úã möåt nûúác phûúng Têy. Khöí thïë! Quanh ài quêín laåi

töi vêîn phaãi sao chuåp vaâo àêy nhûäng traång thaái tònh caãm cuãa ngûúâi
thên. Böë meå töi haänh diïån vö cuâng. Tûå haâo vö cuâng. Chan chûáa
niïìm maän nguyïån. Traång thaái tònh caãm cuäng laâ möåt chûáng bïånh dïî
lêy. Töi lêy böë meå töi möåt caách khöng tûå giaác. Riïng Myä Thanh
Dung, chõ töi, chó im lùång. Àöi mùæt khöng buöìn khöng vui. Khoeá
miïång khöng cûúâi, khöng mïëu. Chó coá àûúâng chên maây àöi khi nhñu
laåi, thoaáng nhanh nhû chúáp saáng, röìi laåi giaän ra bònh lùång. Àeåp,
trang nghiïm.
Têët caã nhûäng àiïìu êëy coá aãnh hûúãng gò àïën töi - Phan Thõ Lï-
ngûúâi laâm vêåt àöëi troång cuãa Myä Thanh Dung, chó laâ keã vui thay,
buöìn mûúån. Chùèng phaãi cuãa mònh, töi mau quïn. Moåi xaáo tröån
khöng khiïën àûúåc töi lòa boã thoái quen cuãa mònh laâ nghiïën ngêëu
nhûäng pho saách àuã loaåi: triïët hoåc, chñnh trõ, tiïíu thuyïët, saách hûúáng
dêîn sinh àeã coá kïë hoaåch. Nhûäng quyïín saách cuä meâm vaâ súân raách.
Kiïn têm chúâ àúåi moåi àaåi diïån giúái maây rêu àïën hoãi vúå. Àêëy cuäng
trúã thaânh thoái quen cuãa töi tûâ bao giúâ chùèng roä.
Qua cûãa söí, töi thêëy mùåt trúâi lú àaäng trïn mêy. Nùæng mïìm maåi
vaâ dô hoaâ. Gioá àoãng àaãnh chaãy qua voâm laá. Lao xao, thúâi tiïët êëy nhû
xui khiïën moåi ngûúâi bûúác chên ra khoãi töí keán cuãa mònh. Trong àoá coá
töi, cö gaái 25 tuöíi cúám nùæng.
Caánh cûãa kheáp húâ, bûác maânh kheä lay.
“Laåy chuáa! Àöì vêåt vö höìn maâ àöi khi kheáo úäm úâ, khïu gúåi!”. Töi
khoá chõu nghô. Bêët giaác, quïn caã bêëm chuöng (tiïët muåc àún giaãn
nhêët cuãa möåt keã àûúåc coi laâ lõch sûå). Töi múã toang caánh cûãa nhaâ chõ.
Gò thïë kia, nhêåp nhoeâ chêëp chúái nhû mï höìn trêån. Trûúác mùåt töi,
thêìn tònh aái àang say sûa. Naâng ngöìi trïn àuâi chaâng, quêën riïët lêëy
nhau trong caái hön dñnh chùåt. Têët nhiïn möåt tònh huöëng khöng nùçm
trong dûå kiïën. Ba böå mùåt chaãy daâi, thûúân thûúåt. Sûúång suâng. Beä
baâng. Möåt doâng àiïån chuyïín nhanh trong cú thïí töi, choaáng vaáng.
Röìi sau àoá noá biïën thaânh sûå giêån dûä rêët thaánh thiïån. Sûå giêån dûä
cuãa caái töët bõ xuác phaåm.
- Thêåt kinh túãm! - Töi rñt lïn khe kheä.
Myä Thanh Dung vúái àöi mùæt thaãng thöët haäi huâng cuãa möåt keã
phaåm troång töåi trûúác viïn quan toaâ taân nhêîn. Chõ chaåy àïën öm lêëy
vai töi:
- Chõ xin em... chõ van em... chõ laåy em...

Töi vuâng chaåy, khöng ngoaái laåi. Kïå cho chõ töi thïë naâo, mùåc
loâng. Hoùåc laâ kïu khoác, run rêíy vò súå. Hoùåc laâ diïîn laåi caái bûác phuâ
àiïu luác naäy. Naâng ngöìi trïn àuâi chaâng, quêën riïët lêëy nhau trong
caái hön dñnh chùåt. Dêìu thïë naâo mùåc loâng, töi khöng cêìn biïët. Töi
àang àau khöí. Khöng vö lyá, rêët chñnh àaáng. Möåt nöîi àau thaánh
thiïån. Töi quyïët giûä kñn möåt mònh nöîi àau naây! Khöng tha thûá cho
chõ gaái mònh. Khöng têm sûå cuâng böë. Khöng chia seã vúái meå. Möåt
mònh töi, neán chùåt trong loâng, cho noá cûúng muã lïn, vaâ biïën thaânh
cún söët bïånh lyá.
Höm sau, Myä Thanh Dung àïën. Vêîn àöi mùæt thaãng thöët, haäi
huâng. Chõ quyâ dûúái chên giûúâng, van lún:
- Lï úi!
“Lï vúái lûåu gò?”. Töi nghiïën rùng laåi àïí khoãi rñt lïn nhû thïë.
- Chõ xin em, chõ yïu anh êëy!
- Nùm nùm trûúác chõ àaä noái vúái em cêu naây röìi, nhûng khi êëy laâ
möåt ngûúâi àaân öng khaác kia maâ?
Möåt cêu chò chiïët thoaát ra khoãi löìng ngûåc (vúái möåt àöång cú hïët
sûác thaánh thiïån), töi haã hï, maän nguyïån. Töi keáo chùn qua àêìu, kõp
nghe möåt tiïëng nêëc tuyïåt voång cuãa Myä Thanh Dung. Chõ khoác.
Khöng nhòn, töi vêîn hònh dung luác naây chõ àeåp hún têët caã: möåt veã
àeåp yïëu àuöëi vaâ àaáng àûúåc nêng niu. Thïë àêëy, nûúác mùæt cuãa chõ êëy
cuäng àeåp.
“Thaác loaån! Ngûúâi àaân baâ coá chöìng, daám múã möìm noái rùçng
mònh àang yïu say àùæm möåt ngûúâi khaác! Sao maâ àöí àöën! Sao maâ
lùèng lú! - töi bùæt àêìu tuyïn aán bùçng nhûäng doâng suy nghô huâng biïån
- Taåi sao laåi nhû thïë àûúåc? Taåi sao? Taåi sao?... Dêîu rùçng chñnh töi -
Phan Thõ Lï - àaä trúã thaânh ngûúâi àaân baâ chung chaå vúái biïët bao
nhiïu gaä àaân öng trong têm thûác. Núi caái voâng troân cuöëi cuâng cuãa
hoåc thuyïët Frúát, töi laâ möåt keã söëng thaác loaån, khöng khaác gò nhûäng
keã àang bõ lïn aán. Nhûäng trang tiïíu thuyïët lêm li, nhûäng caãnh
phim khïu gúåi, cûá ró raã chaãy vaâo phêìn vö thûác trong töi, têëp àöëng.
Hiïån hònh luác naây hay luác khaác. Meáo moá. Roä rïåt. Maänh liïåt. Cuöìng
baåo. Töi lùån nguåp trong àoá. Töi lùn löån trong àoá. Bïånh hoaån vaâ bïånh
hoaån... Nhûng têm thûác chó laâ têm thûác. Chùèng ai súâ moá àûúåc noá.
Chùèng ai nùæm bùæt àûúåc noá àïí maâ chò chiïët, àïí maâ lïn aán. Lûúng
têm töi trong saåch. Cö Lï laâ têëm gûúng àaåo àûác vaâ àoan chñnh rêët

mûåc maâ caác bêåc cao niïn chòa ra àïí rùn daåy luä con gaái khi chuáng
bûúác vaâo caái tuöíi khoá xaác àõnh laâ cö beá hay laâ cö gaái. “Caái tuöíi dïî sa
ngaä vaâ hû hoãng” - caác bêåc cao niïn khùèng àõnh nhû thïë.
Mêëy höm sau, Myä Thanh Dung laåi àïën. Bònh tônh vaâ tónh queo.
Töi höëc haác, moãi mïåt sau nhûäng ngaây àau khöí - möåt nöîi àau
quaá vô àaåi.
- Lï úi!
(Laåi Lï vúái lûåu)
- Chõ khöng yïu chöìng chõ.
Im lùång.
- Tuây em, coá thïí em khöng tin... Àïm tên hön quaã laâ möåt àïm
khuãng khiïëp.
Im lùång.
- Anh êëy thêët voång khi biïët chõ khöng coá cuãa höìi mön: khöng
voâng, khöng xuyïën, khöng böng tai, nhêîn ngoåc, ngoaâi chiïëc xe àïí ài
laâm. Caái miïång anh trïî daâi xuöëng. Thaãm haåi! Ti tiïån! Chõ phaãi quay
mùåt ài... Thïë röìi thên thïí chõ bõ cûúäng àoaåt, bõ giaây voâ nhû möåt
chiïëc aáo nhaâu naát. Khöng caãm xuác. Khöng gûúång nheå! Khöng xoát
thûúng... Saáng mai trúã thaânh xa laå, tònh yïu àaä tùæt...
- Em coá tin chõ noái khöng Lï?
Im lùång.
- ... Tin hay khöng, tuây em. Nhûäng tiïëng nêëc thûa dêìn. Gioång
ngûúâi kïí trúã nïn àïìu àùån hún, dïî nghe hún... Möìng 8 thaáng 3 anh ta
mang vïì möåt chiïëc chaão Liïn Xö boáng löån.
- Tùång em - Anh ta noái - Chaão naây raán caá khoãi chaáy.
- Nhûng em thñch hoa hún.
- Veä chuyïån! - Cöåc löëc nhû tû duy anh ta vêåy. Chõ uêët ûác: - “Giaã
döëi. Ngaây chûa lêëy nhau anh vêîn cêìn mêîn tùång hoa töi. Sao luác êëy
anh khöng thêëy laâ veä chuyïån”.
“Vö lyá, ngaây 8 thaáng 3 naâo anh êëy cuäng àïìu chuác mûâng meå vaâ
mònh. Möîi lêìn vúå chöìng hoå àïën, anh ta lõch sûå vaâ mêîn tiïåp vö cuâng.
Trong sêu thùèm töi ûúác ao möåt ngûúâi chöìng nhû thïë. Maâ coá leä cuäng
chùèng riïng töi...”

- Em vêîn nghe chõ noái àêëy chûá?
Im lùång.
- ... Tuây em thöi, chõ khöng quen vu khöëng... Têëm höå chiïëu cuãa
anh ta àûúåc àöíi bùçng cuöåc àúâi möåt ngûúâi con gaái. Anh ta dêng em
gaái mònh cho thuã trûúãng cuãa anh ta. “Em phaãi giuáp anh thöi, chó coá
em thöi”. Anh ta döî daânh. “Anh tha cho em, em van anh!”. “Maây
phaãi nghe tao! Tao nuöi maây bêëy nhiïu nùm... tûâ têëm beá... khöng
thïí phuãi tay thïë àûúåc”.
Cö àaä baáo hiïëu cho anh trai mònh. Toaåi nguyïån bùçng bêët cûá giaá
naâo. Khuãng khiïëp. Chõ haäi huâng búãi leä vúái ngûúâi àúâi anh ta vêîn laâ
möåt viïån sô àaáng nïí. Möåt ngûúâi chöìng àaáng mú. Möåt àêëng nam nhi
lõch duyïåt...
- Lï úi! Em coá nghe thêëy gò khöng?
“Khöng! Khöng! Khöng!”. Töi àang miïn man trong coäi mõt múâ
cuãa lyá trñ, cuãa têm thûác. Ba voâng troân cuãa hoåc thuyïët Frúát nhêåp
nhoeâ trûúác mùåt...
Ngûúâi àaân baâ àaão chñnh chöìng àaä ài tûâ lêu.
Vaâi ba ngaây sau töi khoãi öëm. Bònh thûúâng trúã laåi vúái nhûäng thoái
quen cuãa mònh laâ nghiïën ngêëu nhûäng pho saách àuã loaåi: chñnh trõ,
triïët hoåc, tiïíu thuyïët, saách hûúáng dêîn sinh àeã coá kïë hoaåch... nhûäng
cuöën saách cuä meâm vaâ súân raách, kiïn têm chúâ àúåi möåt àaåi diïån cuãa
giúái maây rêu àïën hoãi laâm vúå...
...
Töi àaä quïn nhûäng gò xaãy ra. Myä Thanh Dung vêîn àeåp. Veã àeåp
khöng vö tû vaâ trïî naãi. Vaâi ba ngaây mûa, laåi möåt ngaây khö raáo. Mùåt
trúâi lú àïînh trïn mêy. Nùæng mïìm maåi vaâ dô hoaâ... Gioá thò bao giúâ
cuäng àoãng àaãnh... Nhûäng ngaây àoá töi cuäng daåo chúi chuát ñt.
Bùéng ài möåt thúâi gian ba böën thaáng, töi gùåp laåi chõ gaái cuãa
mònh. Khöng thïí khöng lùåp laåi rùçng chõ êëy vêîn àeåp, thaách thûác. Rúâ
rúä vaâ hêëp dêîn.
Chõ cûúâi:
- Tröng Lï chõ liïn tûúãng àïën nûä tu sô. (Im lùång). aâ Lï vêîn chúâ
anh ta ài qua àêy möîi chiïìu aâ? Ngûúâi àaân öng hay mùåc aáo bay vaâ
àeo kñnh cêån êëy maâ (cûúâi). Maâ thöi, hy voång gò, anh ta coá vúå röìi...

Chõ laåi cûúâi, hiïíu biïët. Töi cau maây, quyïët liïåt:
- Àiïn aâ! Chõ laãm nhaãm gò àêëy?
- Nhûng àiïìu êëy coá sao! Thêåm chñ em coân khao khaát àûúåc ghò
riïët anh ta vaâo ngûåc mònh, coá sao?
Chõ laåi cûúâi. Töi run rêíy. Haäi huâng. (Lêìn naây laâ töi chûá khöng
phaãi laâ chõ). Rêët nhanh lûãa àöët chaáy mùåt töi noáng bûâng. Töi nöíi
giêån möåt caách chñnh àaáng:
- Chõ im ài! Àûâng quen thoái suy diïîn.
Myä Thanh Dung khöng phaãn àöëi. Chó möåt thoaáng nhñu maây
thöng caãm.
Caãnh cuöëi cuâng laåi diïîn ra úã toaâ aán. Ly hön - àún giaãn thïë. Dû
luêån àûáng vïì phña ngûúâi àaân öng. aái ngaåi, caãm thöng, bïnh vûåc,
thûúng haåi... Anh ta sùæm cho mònh möåt böå mùåt phuâ húåp. Àau khöí
möåt caách cao thûúång. Möåt böå mùåt cuãa ngûúâi chöìng töët bõ phaãn böåi.
Àöi ba ngûúâi nghi hoùåc. Töi im lùång. Chõ bònh thaãn khöng ngúâ.
Thiïn haå tha höì phö baây phêím haånh choái ngúâi cuãa mònh bùçng
caách thêåm thuåt vúái nhau nhûäng gò hoå nghe àûúåc, hoå nghô àûúåc, hoå
tûúãng tûúång àûúåc vïì sûå cöë “löån chöìng” cuãa chõ töi. Keâm theo lúâi
phaán quyïët cuöëi cuâng. Cay cuá coá, nghiïåt ngaä coá, riïët roáng coá... Giaá
thûã, ngön ngûä coá möåt troång lûúång vêåt chêët hûäu hònh, thò chõ töi àaä
bõ vuâi sêu chön chùåt trong buâng nhuâng caác kiïíu bònh phêím. Giaá thûã
caác lúâi kia coá rùng, coá vuöët hùèn chuáng àaä xöng vaâo xêu xeá caái hònh
haâi kiïìu diïîm cuãa chõ. Töåi nghiïåp Myä Thanh Dung! Töi àûáng ngoaâi
moåi lúâi bònh phêím. Thanh thaãn àoán nhêån sûå tung hö cuãa thiïn haå
vïì phêím haånh cuãa töi. Thïm möåt àöëi tûúång múái giûäa töi vaâ chõ gaái.
Lêìn naây ngûúâi àûúåc tön vinh khöng phaãi laâ Myä Thanh Dung. Ngûúâi
ta àùåt chên dung töi phña sau kñnh luáp - Möåt thên hònh thêëp beáo,
möåt khuön mùåt têìm thûúâng, möåt cö gaái 25 tuöíi cúám nùæng - àïí laâm
gûúng cho luä con gaái múái lúán vïì àaåo àûác vaâ sûå àoan chñnh. “Àiïìu
quan troång laâ ngùn chùån khöng cho chuáng hû hoãng!”. Hoå baão thïë.
Böë meå töi àûáng giûäa hai búâ: Nhuåc nhaä vaâ tûå haâo. Töi àûáng giûäa
hai búâ: cao siïu vaâ thêëp heân. Chõ töi khöng coá hai búâ, chó thûåc vaâ
thûåc.

Höm êëy, oaái oùm thay laâ möåt ngaây tuyïåt diïåu. Mùåt trúâi lú àïînh
trïn mêy. Nùæng mïìm maåi vaâ dô hoaâ. Coân gioá bao giúâ cuäng àoãng
àaãnh...

ÀÖÍI THAY
Nguyïîn Thanh Bònh
Giaãng àûúâng, giúâ ra chúi.
- Thêìy úi!... - Tiïëng con beá laãnh loát - Thêìy úi, chûä naây laâ chûä gò
haã thêìy?
- Àêu? Chûä naâo?
- Chûä naây naây - Con beá chó ngoán tay buáp mùng coá moáng tay
nhoån hoùæt vaâo giûäa trang giaáo trònh Haán ngûä.
- AÂ, àêy laâ hai chûä “tûå do”.
- Thïë coân chûä naây nûäa? - Con beá dõch ngoán tay xuöëng phña dûúái,
núi coá hai chûä àaä àûúåc gaåch chên nùæn noát bùçng chiïëc buát daå kim àùæt
tiïìn.
- Àêy laâ chûä “aái nhên” nghôa laâ... - Thêìy àoã mùåt.
- Nghôa laâ gò haã thêìy? - Noá vêîn höìn nhiïn gùång hoãi búãi àêy laâ
nhûäng ngaây àêìu tiïn trong àúâi sinh viïn noá àûúåc laâm quen vúái chûä
Haán cöí.
- Nghôa laâ... laâ... “ngûúâi... ngûúâi...” - Thêìy êëp uáng maäi khöng
thaânh cêu.
- Thêìy! Thêìy noái ài àïí em dõch nöët baâi naây - Noá naâi nó.
- Töi quïn mêët röìi, thöi cho töi khêët àïën mai.
- ÛÁ ûâ! Em cêìn bêy giúâ kia. Nïëu thêìy khöng noái thò höm nay vïì
em... xuöëng toác cho maâ xem!
- ÊËy, àûâng coá daåi - Thêìy vöåi vaä - Cö coân treã phaãi ài hoåc chûá.
- Nhûng thêìy phaãi noái chûä àoá laâ gò cú.

- Thöi àûúåc!... - Thêìy keáo túâ giêëy trùæng trïn baân vaâ vöåi vaä ghi:
“aái nhên = ngûúâi yïu”. Röìi thêìy boã chaåy ra ngoaâi, taâ aáo daâi nêu lêín
quêín cûá quêën lêëy chên. Con beá böîng chúåt giêåt mònh vïì nghôa cuãa
hai tûâ quaái àaãn maâ noá vûâa gùång hoãi thêìy.
Noá tïn laâ Lan, hoåc cuâng lúáp vúái thêìy. Lan xinh nhêët lúáp nhûng
cuäng laâ keã to möìm, hay noái hay cûúâi trong lúáp. Nhaâ Lan úã gêìn
trûúâng nhûng chùèng bao giúâ noá àïën lúáp súám nhêët caã. Höm naâo cuäng
vêåy, khi noá vûâa àùåt chên vaâo cûãa lúáp thò àaä thêëy thêìy ngöìi úã àêëy -
daäy baân daânh riïng cho nhûäng sinh viïn dûå thñnh, úã trïn cuâng. Vaâ
cuäng nhû moåi höm, vûâa nhòn thêëy noá thêìy àaä “xöí” ra möåt cêu chaâo
bùçng tiïëng Trung Quöëc “Nñ haão” (Chaâo cö) khiïën noá phaãi àaáp laåi:
“Laão shi haão” (Chaâo thêìy). Möåt höm, noá cöë tònh khöng chaâo laåi, chó
bêåt cûúâi lanh laãnh, búãi böën nùm röìi ngaây naâo cuäng thïë.
Thêìy àaä lïn chûác sû öng. Nhaâ chuâa cûã thêìy ài hoåc àïí lêëy trònh
àöå àaåi hoåc, khi coá àiïìu kiïån seä hoåc cao hún.
Lan quen thêìy tûâ nùm thûá nhêët, noá hay bùæt thêìy àoåc vaâ dõch
nghôa tûâ. Noá chúi rêët thên vúái thêìy. Coân thêìy, trûâ nhûäng luác tuång
kinh niïåm Phêåt thò cuäng hoâa vaâo nhõp söëng sinh viïn. Thêìy coi têët
caã laâ baån. Nhûäng ngaây rùçm, muâng möåt thêìy thûúâng mang löåc nhaâ
chuâa túái chia àïìu cho caã lúáp. Nhûng tûâ nùm thûá ba, thêìy mang löåc
cho mònh Lan, thêìy chúi thên mêåt hún vaâ thónh thoaãng cuäng gheá
vaâo nhaâ noá chúi.
Thêìy vaâo chuâa tûâ khi lïn baãy tuöíi vúái lyá do laâ böë meå boã nhau.
Àûúåc nhaâ chuâa daåy chûä nho cho tûâ àêëy thaânh thûã thêìy biïët nhiïìu
chûä nho vaâ viïët rêët àeåp. Lan mï chûä cuãa thêìy, noá bùæt thêìy daåy caách
viïët, bùæt thêìy ài choån buát löng cho noá. Noá thûâa biïët rùçng, thêìy nûãa
ngaây phaãi ài hoåc, coân nûãa ngaây phaãi vïì chuâa lïî Phêåt nhûng vêîn bùæt
thêìy àûa ài lïî khùæp caác chuâa. Lan baão: “Ài bïn thêìy moåi sûå àïìu
suön seã”. Thónh thoaãng Lan cuäng úã laåi ùn cúm cuâng nhaâ chuâa: “Cúm
chay ngon lùæm...”.
Thêìy laâm sinh viïn vúái böå aáo daâi sêîm maâu trong khi tuåi con gaái
laåi thûúát tha vúái böå aáo daâi trùæng muöët. Sau hai nùm hoåc, thêìy ài sêu
vaâo chuyïn ngaânh Haán. Lan cuäng vêåy. Noá hoåc theo thêìy àïí sau khi
töët nghiïåp seä xin vïì Viïån Haán Nöm. Caâng nhûäng thaáng cuöëi cuâng,
chûúng trònh hoåc caâng khoá, laåi hay phaãi ài thûåc tïë nhiïìu. Lan
thûúâng vïì nhûäng núi coân lûu giûä nhiïìu dêëu tñch cöí, nhiïìu cêu àöëi,
vùn bia... Trong àoá coá caã chuâa maâ thêìy àang nguå.

Lan keám thêìy böën tuöíi. Tuöíi Thòn. Böën nùm àaåi hoåc nghôa laâ coá
böën lêìn sinh nhêåt. Vaâ thêìy cuäng thïë. Ba lêìn sinh nhêåt trûúác, lêìn
naâo thêìy cuäng àïën súám nhêët, möîi lêìn thêìy tùång noá möåt moán quaâ,
goái cêín thêån, àeåp àïën kyâ laå. Nùm naâo cuäng vêåy, vêîn cêu noái “bêët
huã”: “Sinh nhêåt cö, nhaâ chuâa chùèng coá gò, nhaâ chuâa coá moán quaâ nho
nhoã mong cö nhêån lêëy...”. Chó coá bêëy nhiïu lúâi nhûng thêìy noái maäi
múái xong. Thêìy ngöìi möåt laát, noá múã chai nûúác suöëi múâi thêìy. Thêìy
uöëng. Röìi thêìy xin pheáp ra vïì. Noá tiïîn thêìy ra cöíng, thïë thöi.
Töëi nay laâ sinh nhêåt cuöëi cuâng trong àúâi sinh viïn cuãa noá. Thêìy
vêîn àïën súám nhêët, mùåc duâ noá khöng hïì baáo thêìy. Vêîn nhûäng lúâi noái
êëy, moán quaâ êëy, cûã chó êëy nhûng aánh mùæt thò khaác, lûu luyïën hún.
Vaâ höm nay laâ lêìn àêìu tiïn thêìy ngöìi lêu àïën thïë, têån khi àaám baån
keáo àïën àaä coá àûáa àûáng dêåy ra vïì thò thêìy múái xin pheáp ra vïì. Lan
laåi tiïîn thêìy. Thêìy àûáng laåi úã cöíng möåt laát, nùæm lêëy tay noá, àõnh noái
àiïìu gò àoá nhûng súå àaám baån úã trong chúâ lêu, laåi thöi. Tay con beá
run run. Ngûúâi con beá cuäng run run. Hònh nhû thêìy cuäng nhêån
thêëy àiïìu àoá! Röìi thêìy buöng tay noá. Chaâo noá vaâ lïn xe nöí maáy vïì
chuâa. Lan têìn ngêìn nhòn theo taâ aáo daâi bay phêëp phúái, thaãng laåi roä
hún khi chiïëc xe ài qua ngoån àeân cao aáp. Àúåi àïën khi boáng thêìy
khuêët hùèn Lan múái vaâo nhaâ.
Thêìy sinh nhêåt sau noá möåt thaáng. Vaâo thaáng taám. Böën lêìn
thêìy sinh nhêåt noá tùång thêìy böën böå aáo daâi nêu do chñnh tay noá cùæt
may. Noá cuäng goái cêín thêån, xinh xùæn khöng keám nhûng àïën chuâa -
núi thêìy úã - noá chùèng noái àûúåc gò. Chó im lùång. Vaâ vïì khi moåi ngûúâi
àaä vïì hïët.
Böën nùm àaåi hoåc àaä tröi qua, luác chêåm chaåp, luác nhanh choáng.
Thêìy vaâ Lan cuâng töët nghiïåp loaåi khaá. Caã hai cuâng sung sûúáng vò
àaä hoaân thaânh töët nhiïåm vuå nùång nïì. Sau àoá, thêìy trúã vïì vúái cuöåc
söëng nhaâ chuâa. Ngay sau àoá, vúái têëm bùçng àaåi hoåc, thêìy tiïëp tuåc
àûúåc nhaâ chuâa cûã ài hoåc möåt nùm úã êën Àöå. Coân Lan vïì laâm viïåc úã
Viïån Haán Nöm, giöëng in nhû ûúác mú höìi coân laâ sinh viïn.
Ngaây thêìy ài hoåc nûúác ngoaâi, Lan tiïîn thêìy ra sên bay Nöåi Baâi.
Thêìy an uãi nhiïìu nhûng noá vêîn buöìn. Noá khoác... Thêìy cuäng rúm
rúám búâ mi. Maáy bay ruâng mònh vaâ mêët huát vaâo cuöëi àûúâng bùng.
Lan àûáng nhòn, maäi röìi noá múái quay vïì. Sau àoá ñt ngaây, Lan nhêån
àûúåc thû cuãa thêìy gûãi vïì tûâ êën Àöå. Röìi noá viïët thû höìi êm. Cûá thïë,
haâng thaáng caã hai àïìu nhêån àûúåc thû nhau.

Hïët möåt nùm du hoåc, thêìy hoaân thaânh nhiïåm vuå trúã vïì. Ngaây
thêìy vïì, noá khöng biïët àïí ài àoán. Ngay saáng höm sau thêìy àïën tòm
noá úã núi laâm viïåc. Thêìy mang quaâ cho noá. Toaân nhûäng caái maâ àïm
qua noá mú thêëy, noá thñch. Lan ngaåc nhiïn vö chûâng, vûâa cûúâi, vûâa
chaåy ra öm chêìm lêëy. Thêìy cuäng mûâng, cuäng vêåy...
Sau khi vïì nûúác àûúåc möåt thúâi gian, thêìy khöng coân úã chuâa
nûäa. Thêìy mua nhaâ riïng úã mùåt phöë, caách nhaâ con beá khöng xa. Tûâ
àoá thêìy ñt vïì chuâa tuång kinh niïåm Phêåt nhû trûúác. Röìi thêìy boã hùèn.
Boã khöng gian ïm àïìm vúái khoái trêìm nghi nguát. Boã böå aáo nêu àaä
khoaác trïn mònh gêìn hai mûúi nùm qua... Thêìy àïí toác nhû nhûäng
ngûúâi thanh niïn bònh thûúâng... Thêìy ài giêìy àen, uöëng rûúåu...
Thêìy vaâo quaán thêîn thúâ trong êm nhaåc Trõnh Cöng Sún... Röìi thêìy
nùng àïën vúái con beá...

CON HÖÍ MÖÅT TAI
Möng Vùn Böën
Tin laäo Phaâng “thaãng reão” (loaåi bêîy coåp coá thoâng loång àïí ruát)
àûúåc con höí möåt tai laâm xön xao caã möåt vuâng rûâng. Moåi ngûúâi trong
laâng Cöëc Chia thi nhau keáo àïën nhaâ laäo Phaâng - chuã phûúâng sùn
àöng nhû höåi. Laäo Phaâng möì höi, mö kï àûáng caånh löìng sùæt nhöët
con höí hoan hó noái vúái moåi ngûúâi:
- Boä cöng bao nhiïu nùm rònh moâ, àïën bêy giúâ múái bùæt àûúåc noá.
Naâo múâi caác chuá vaâo nhaâ, ta laâm cheán rûúåu röìi tñnh sau.
Caã phûúâng sùn luåc tuåc keáo vaâo nhaâ laäo. Tiïëng chaåm cheán laách
caách vang lïn. Röìi tiïëng chuyïån troâ ran raã, hoan hó mûâng chiïën
cöng cuãa phûúâng sùn caâng luác caâng vang lïn hún. Luác naây xuêët hiïån
möåt baâ giaâ chûâng trïn 50 tuöíi cuäng àïën nhaâ laäo Phaâng xem höí. Àoá
laâ baâ Haånh. Baâ söëng àún cöi möåt mònh ven bòa rûâng caånh laâng.
Thûúâng thò dêîu phûúâng sùn coá àûúåc con nai, con cêìy baâ cuäng khöng
bao giúâ àïën. Baâ thûúâng traánh xa chöî àöng ngûúâi. Cuäng laâ ngûúâi laâng
caã, nhûng baâ khöng thñch vêåy. Dên laâng àûáng xem úã xa, con höí vêîn
gêìm gûâ tûác giêån. Baâ Haånh möîi luác möåt tiïën gêìn löìng sùæt. Con höí
nhû nhêån thêëy ngûúâi quen, nïn noá nùçm im ngoe nguêíy caái àuöi rïn
û ûã nhû con choá. Baâ Haånh àïën bïn löìng sùæt ngöìi xuöëng röìi thoâ tay
vaâo vuöët àêìu noá. Moåi ngûúâi kinh haäi, ngú ngaác khöng hiïíu gò. Baâ
Haånh noái nhû muöën khoác:
- Vùçn àêëy aâ! Àuáng laâ maây röìi! Sao àïën nöng nöîi naây haã con - Baâ
vuöët ve àêìu noá nhû vuöët àêìu möåt con meâo khöíng löì. Nûúác mùæt baâ tûâ
tûâ lùn ra. Hònh nhû con höí cuäng caãm thêëy nöîi loâng cuãa baâ nïn tûâ
hai mùæt noá lùn ra hai gioåt nûúác. Baâ Haånh vuåt àûáng dêåy, sûác maånh
cuãa thúâi thiïëu nûä mêëy chuåc nùm trûúác nhû döìn àïí höm nay. Baâ
quay vaâo nhaâ noái nhû quaát:
- Öng Phaâng àêu? Öng Phaâng àêu röìi? Öng ra àêy töi baão.

Laäo Phaâng bûúác ra cûãa:
- Gò àêëy haã baâ Haånh?
Baâ Haånh dûát khoaát vaâ cùng thùèng:
- Öng ra àêy töi baão. Àêy laâ con höí cuãa töi, con töi? Yïu cêìu öng
thaã noá ra ngay!
- Baâ àiïn àêëy aâ? Con baâ! Baâ àeã ra höí àêëy aâ? Thaão naâo caã àúâi baâ
múái thui thuãi möåt mònh úã bòa rûâng.
Baâ Haånh vung tay nhû theát lïn:
- Öng àûâng coá noái laáo! Àûâng coá àöåc möìm. Trúâi coá mùæt. Àêy laâ
con höí möåt tai töi nuöi tûâ beá, töi thaã vaâo rûâng hún ba chuåc nùm
nay... Baâ noái nhû muöën khoác.
Laäo Phaâng keã caã:
- ÚÂ thò cho laâ baâ nuöi, baâ thaã thêåt ài. Nhûng töi bêîy àûúåc úã
rûâng laâ cuãa töi. Töi seä löåt da, roác xûúng nêëu cao, baâ hiïíu khöng?
Chñnh noá àaä cûúáp ài ngûúâi vúå yïu quyá cuãa töi, baâ biïët khöng? - Noái
àïën àêy laäo Phaâng nhû söi lïn, hai mùæt vùçn dûä túån.
Chuyïån xaãy ra caách àêy àaä 28 nùm, khi vúå chöìng laäo coân treã.
Vúå chöìng laäo cuâng nhau ài vaâo khu rûâng giaâ tòm nêëm hûúng, möåc
nhô àïí baán trong dõp tïët Nguyïn àaán. Luác xïë chiïìu coá möåt con höí
vùçn cûá baám theo vúå laäo. Khöng hiïíu laâm thïë naâo maâ vúå laäo laåi leo
lïn lûng höí ngöìi chïîm chïå, hai maá àoã phûâng phûâng, miïång cûúâi
khanh khaách. Nghe tiïëng cûúâi laäo quay laåi, nhòn thêëy vúå ngöìi trïn
lûng höí, biïët chuyïån chùèng laânh, laäo vöåi ruát dao quùæm ra, nhanh
nhû cùæt nhaãy àïën cheám möåt nhaát vaâo àêìu höí. Höí àau quaá boã chaåy.
Vúå laäo rúi phõch xuöëng àêët, höåc maáu möìm ra chïët tûúi. Laäo coäng vúå
vïì nhaâ laâm ma to trong ba ngaây. Theo lúâi thêìy taâo noái: Söë vúå laäo laâ
söë bõ höí ùn thõt, khöng thïí traánh àûúåc, laäo cheám höí thûåc ra laâ cheám
vúå mònh. Vò vêåy phaãi àaâo huyïåt thêåt sêu, lêëy tre gai raâo chùæc chùæn,
khöng thò höí seä lêëy mêët xaác. Nghe theo lúâi thêìy taâo, laäo yïu cêìu
Haáng baãn (ngûúâi trong laâng) àaâo huyïåt sêu túái 3 meát. Chön cêët vúå
xong laäo coân raâo cêín thêån bùçng gai tre, gai khùçng daây àùåc. Ba ngaây
sau ra möå, thò öi thöi quan taâi àaä bõ löi lïn, xaác vúå laäo khöng thêëy
àêu nûäa. Laäo tûác àïën tñm gan tñm ruöåt. Laäo quyïët têm diïåt cho
bùçng àûúåc Tua sûa mêåt naây. Cuäng tûâ àêëy laäo ài vaâo nghïì sùn. Laäo
lo sùæm suáng kñp, hoãa mai vaâ tòm àuã caác loaåi bêîy coåp. Gêìn 30 nùm

trong nghïì sùn, laäo àaä daây daån kinh nghiïåm. Hún 20 nùm qua,
khöng biïët laäo àaä sùn àûúåc bao nhiïu lúån loâi, bao nhiïu gêëu, cêìy
hûúng, laäo khöng nhúá nûäa. Chó biïët trong nhaâ laäo chöî naâo cuäng treo
àêìy sûâng hûúu, sûâng nai. Àoá laâ bùçng chûáng. Laäo laâ cêy suáng thiïån
xaå nhêët vuâng. Lùæm luác laäo cuäng tûå haâo vïì nhûäng chiïën cöng àoá.
Chñnh vò thïë maâ phûúâng sùn àaä tön laäo lïn laâm chuã. Nhûng laäo vêîn
chûa haã giêån vò chûa tòm ra manh möëi con höí möåt tai.
Giúâ àêy con höí möåt tai àaä nùçm trong löìng sùæt nhaâ laäo. Laäo haã
giêån phêìn naâo. Thïë maâ baâ giaâ dúã húi naây laåi àoâi thaã noá ra. Coá maâ
àiïn. Khöng roä coá phaãi con höí naây khöng? Nhûng laäo vêîn möåt mûåc
khùèng àõnh chñnh noá laâ thuã phaåm haåi vúå mònh. Vò nhaát dao maâ laäo
cheám àaä laâm àûát möåt tai cuãa noá. Laäo hùçn hoåc chó vaâo baâ Haånh, röìi
chó vaâo con höí:
- Baâ thêëy àêëy, chñnh töi àaä cheám àûát möåt tai cuãa noá. Noá àaä haåi
vúå töi. Töi seä nêëu cao chia möîi ngûúâi möåt ñt.
Baâ Haånh hònh nhû cuäng caãm thêëy nöîi àau cuãa laäo lan sang
mònh nïn cuäng àaä dõu gioång hún:
- Naây öng Phaâng. Töi khöng roä coá phaãi noá haåi vúå öng khöng?
Nhûng öng haäy tin töi. Chñnh töi bïë noá tûâ hang Cöëc Chia vïì nuöi,
luác êëy noá àaä bõ cuåt möåt tai röìi. Öng nhúá laåi, öng àaä cheám vaâo bïn
àêìu naâo cuãa con höí? Nïëu maâ khöng phaãi noá thò öng cuäng chûa traã
àûúåc hêån, öng nïn nghô kyä laåi.
Nghe baâ Haånh noái vêåy, laäo Phaâng coá veã àùm chiïu. ûâ nhó sao
mònh cheám bïn traái maâ laåi àûát tai phaãi nhó? Laå thêåt! Hay laâ khöng
phaãi noá? Laäo nghô. Nhûng duâ sao thò mònh àaä bêîy àûúåc noá. Nïëu
khöng phaãi thò ta nêëu cao, ta baán sang Taâu cuäng àûúåc chûá sao?
Möåt lêìn nûäa baâ Haånh àaânh xuöëng thang:
- Öng Phaâng aâ, töi seä mua noá, öng haäy àïí noá cho töi. Gioång baâ
nhû van xin nhûng cuäng àêìy quyïët têm. Laäo Phaâng troân xoe mùæt:
- Baâ mua? Baâ tûúãng ñt tiïìn aâ, cuäng gêìn ngaân baåc trùæng àêëy. Töi
àem sang Taâu àöíi lêëy vaãi, lêëy dêìu, lêëy muöëi khöng hún aâ, maâ baâ thò
lêëy àêu ra tiïìn cú chûá! Laäo noái möåt thöi möåt höìi.
- Töi khöng coá tiïìn, nhûng töi coá àaám ruöång àêìu laâng hún 80
gaánh thoác, töi seä àöíi lêëy noá, öng coá ûng khöng? Baâ Haånh nhû muöën
khoác, baâ muöën cûáu lêëy con höí. Laäo Phaâng vö cuâng ngaåc nhiïn trûúác

thaái àöå dûát khoaát cuãa baâ. Khöng biïët baâ giaâ naây àiïn hay sao maâ
muöën àöíi ruöång lêëy con höí, laå thêåt. Tûâ höìi coân trai traáng laäo àaä biïët
tiïëng tùm cuãa baâ. Laäo cuäng àaä möåt thúâi theo àuöíi baâ nhûng khöng
thaânh. Laäo cùm baâ lùæm, nhûng khöng biïët laâm gò àûúåc. Baâ ñt khi vïì
laâng maâ dûång nhaâ úã ngay bòa rûâng. Tûâ khi böë baâ chïët, laäo cuäng cho
ngûúâi sang daåm hoãi vaâi lêìn nhûng baâ khöng ûng. Röìi laäo cuäng lêëy
vúå, nhûng vêîn khöng nguöi hêåm hûåc vïì baâ. úã caái laâng naây baâ coá
nhiïìu ruöång nhêët, toaân nhûäng àaám to, àaám töët. Möåt mònh baâ laâm
khöng xuïí, phaãi cho ngûúâi ta thuï cêëy mûúán. Muâa gùåt àïën ngûúâi ta
thi nhau gaánh thoác àïën nöåp cho baâ. Möåt mònh baâ ùn chùèng bao
nhiïu, phêìn baâ nuöi gaâ, phêìn baâ nêëu rûúåu. Maâ rûúåu cuãa baâ thò caã
vuâng naây àaân öng ai maâ chaã thñch. Noá vûâa àêåm, vûâa ïm. Ngûúâi ta
àöìn rùçng baâ laâ ngûúâi mang ma gaâ, cho nïn khöng daám úã laâng. úã
vuâng quï naây khöng ai daám lêëy vúå laâ ngûúâi mang ma gaâ cho duâ
ngûúâi àoá coá xinh àeåp giaâu sang àïën àêu. Miïång lûúäi thïë gian noái thïë
naâo maâ chaã àûúåc. Nhûng maâ baâ àoâi àöíi thò daåi gò ta khöng laâm.
Nghô vêåy, laäo beân àöíi gioång:
- Baâ Haånh naây, baâ muöën àöíi lêëy noá thêåt û? Nïëu baâ quyïët thò töi
àöìng yá cho baâ àöíi àêëy!
Baâ Haånh khöng möåt chuát do dûå maâ coân mûâng ra mùåt. Moåi
ngûúâi úã xung quanh àêëy cho laâ baâ hêm.
- Töi àöìng yá àöíi, öng ài múâi lyá trûúãng vïì laâm giêëy ài, töi seä àiïím
chó cho.
Röìi moåi thuã tuåc trao àöíi giûäa baâ Haånh vaâ laäo Phaâng cuäng àûúåc
nhanh choáng daân xïëp. Baâ Haånh xin laäo chiïëc dêy thûâng röìi àïën bïn
löìng sùæt thaáo cûãa löìng. Moåi ngûúâi höìi höåp nñn thúã.
- Naâo Vùçn ra ài, Vùçn. Baâ vöî àêìu con höí. Noá tûâ tûâ luâi ra khoãi
löìng sùæt, vêîy àuöi gêìm gûâ àaão mùæt xung quanh möåt lûúåt. Moåi ngûúâi
run súå, kinh hoaâng. Baâ Haånh nhanh nheån luöìn dêy thûâng qua giûäa
hai chên trûúác cuãa noá vaâ vùæt qua vai nhû buöåc möåt con meâo. Baâ xoa
vaâo söëng muäi noá, röìi vöî vöî vaâo caånh sûúân.
- Thöi vïì nhaâ ta ài Vùçn.
Baâ ài trûúác, noá ngoan ngoaän theo sau tûâng bûúác nhû möåt con boâ
möång sau möåt buöíi caây mïåt nhoåc. Bao nhiïu con mùæt kinh ngaåc, haäi
huâng lêîn khêm phuåc àöí döìn vïì phña baâ Haånh cuâng con höí khuêët
dêìn sau luyä tre àêìu laâng. Sûác maånh gò maâ baâ Haånh laåi khuêët phuåc

àûúåc möåt con thuá dûä nhû vêåy? Cêu hoãi àoá laâm cho caác tay laäo luyïån
cuãa phûúâng sùn vaâ dên laâng Cöëc Chia khöng taâi naâo lyá giaãi nöíi. Hay
laâ sûác maånh cuãa con ma gaâ àaä chinh phuåc àûúåc caã thuá dûä.
Chuyïån xaãy ra àaä lêu lùæm röìi. Tûúng truyïìn rùçng, àïën nùm
1884, thûåc dên Phaáp coi nhû àaä hoaân thaânh cuöåc xêm lûúåc nûúác ta.
Nhûng vúái loâng yïu nûúác nöìng naân, möåt söë töåc trûúãng vaâ quan laåi
phong kiïën coá loâng yïu nûúác thûúng noâi úã nhûäng vuâng cao, xa xöi
heão laánh àaä tuå têåp nhûäng ngûúâi nghôa khñ laåi nhùçm möåt ûúác voång
lúán laâ àaánh àuöíi ngoaåi bang giaânh laåi àöåc lêåp dên töåc.
Tûâ vuâng Cöëc Chia thuöåc Cao Thùng (Truâng Khaánh) traân xuöëng
Àaâm Thuyã, Haå Lang laâ möåt vuâng nuái rêåm raåp, vúái nhiïìu hang sêu
nuái thùèm. Taåi àêy àaä xuêët hiïån möåt àöåi quên dûúái sûå chó huy cuãa
tûúáng Hoaâng Cao Thaái vaâ töåc trûúãng Möng Minh Höìng. Nghôa quên
ra sûác chiïu hiïìn naåp sô, luyïån têåp quên cú, tñch trûä lûúng thaão,
chuêín bõ laâm nghôa lúán. Nghôa quên àaä laâm cho boån cai trõ úã àêy
bao phen khöën àöën. Trûúác tònh hònh nhû vêåy, thûåc dên Phaáp àaä huy
àöång möåt àöåi quên lúán bao vêy vuâng naây. Vò thïë lûúng thaão cuãa
nghôa quên ngaây caâng caån kiïåt, söët reát àe doåa öëm àau cûúáp dêìn ài
nhûäng nghôa binh duäng caãm. Möåt söë ñt àaä hoang mang dao àöång, coá
keã àaä phaãn böåi dêîn àûúâng cho giùåc vaâo àaåi baãn doanh àïí tiïu diïåt
nghôa quên. Höìi àoá baâ Haånh coân treã lùæm. Haånh laâ con gaái cuãa tûúáng
Hoaâng Cao Thaái - tûúáng trêën giûä vuâng biïn aãi. Laâ con gaái Taây,
Haånh muáa hay, àaân tñnh gioãi, àeåp ngûúâi, àeåp nïët, laåi coá thïm àûúâng
kiïëm àiïu luyïån maâ ngûúâi cha thên yïu àaä truyïìn daåy cho tûâ höìi
coân nhoã. Trong nhûäng ngaây höåi xuên, tung coân haát lûúån, Haånh àaä
laâm nghiïng ngaã bao traái tim caác chaâng trai trong vuâng. Phaâng laâ
trai laâng cuäng àem loâng yïu mïën Haånh tûâ lêu. Nhûng Haånh khöng
ûng, Haånh chó coá thûúng möåt ngûúâi. Àoá laâ Coá Saâi - chaâng trai ngûúâi
Nuâng taâi hoa, haâo hiïåp laâ quên cú dûúái quyïìn cha Haånh. Coá Saâi
cuâng cha Haånh àaä tûâ chöëi lúâi duå haâng cuãa thûåc dên Phaáp vaâo rûâng
chiïu binh, maäi maä chúâ cú höåi.
Höm thûåc dên Phaáp têåp trung àaân aáp nghôa quên laâ höm Haånh
lïn rûâng tòm cêy thuöëc cho nghôa quên. Bõ têën cöng bêët ngúâ tûá phña,
nghôa quên khöng kõp trúã tay àaä bõ dòm trong biïín maáu. Cha Haånh
- Tûúáng Hoaâng Cao Thaái taã xung hûäu àöåt chó huy nghôa quên chöëng
traã cuäng bõ bùæn chïët taåi chöî. Töåc trûúãng Möng Minh Höìng cuâng Coá

Saâi thêëy tònh hònh bi àaát quaá àïìu cuâng tûå tûã theo chuã. Nöîi àau quaá
nùång nïì àeâ nùång lïn àêìu cö gaái 20 tuöíi naây. Töëi àïën Haånh moâ vaâo
khu nghôa binh àïí lêëy xaác cha, nhûng khöng thêëy àêu vò boån giùåc
àaä vûát xaác cuãa öng xuöëng Ruâ Rùçng röìi. Haånh leo lïn hang Cöëc Chia.
Öi! Möåt caãnh tûúång haäi huâng trûúác mùåt, möåt con höí caái cuâng möåt
con höí con àaä bõ bùæn chïët tûâ luác naâo. Bïn caånh coá möåt höí con nhû
con meâo miïång àang nhay buá meå dûúái aánh trùng vùçng vùåc. Haånh
khöng biïët súå laâ gò nûäa cûá àïën gêìn. Höí con súå haäi nhaãy toát sang bïn.
Haånh àïën gêìn vuöët ve àêìu höí meå, nûúác mùæt Haånh tuön ra. Nhòn
thêëy caãnh thûúng caãm àoá höí con mon men laåi gêìn. Röìi Haånh nheå
nhaâng vuöët àêìu noá. Öi! Maáu! Möåt caái tai cuãa noá sùæp cuåt. Haånh vöåi
bïë vöåi lêëy noá, chaåy möåt maåch vïì choâi canh nûúng, mùåc cho noá caâo
cêëu. Haånh lêëy dêy thûâng vïì buöåc noá vaâo cöåt nhaâ, röìi lêëy than cuãi giaä
rùæc vaâo tai noá. Nhûng phêìn da coân laåi quaá ñt, Haånh beân lêëy keáo cùæt
àûát, con höí gaâo lïn nhû con meâo hoang hung dûä.
Vúái nöîi àau thûúng mêët maát lúán lao naây, Haånh nhû daåi ngûúâi
ài; ngaây àïm chó biïët chùm soác con höí nhû con àeã. Ngaây ài laâm
nûúng, àïm Haånh ài cêët voá bùæt caá cho höí. Röìi vïët thûúng úã tai cuäng
laânh, höí lúán dêìn theo nùm thaáng quyïën luyïën bïn caånh Haånh nhû
con choá, con meâo. Haånh quyá noá lùæm, àùåt tïn cho noá laâ Vùçn. Caâng
ngaây caâng lúán, Haånh khöng thïí kiïëm àuã caá cho noá ùn nûäa. Mùåc duâ
quyá noá, nhûng Haånh quyïët thaã noá vïì rûâng. Noá khöng ài, Haånh àaánh
àuöíi, mêëy höm àêìu noá vêîn quay laåi. Haånh àaânh bñ mêåt rúâi choâi vïì
bòa rûâng gêìn laâng dûång nhaâ úã àêëy.
Haånh nghe ngoáng tòm hiïíu, röìi cuäng biïët àûúåc keã phaãn böåi
nghôa quên laâ ai? Chñnh laâ Phaâng, keã àaä theo àuöíi Haånh bêëy lêu.
Tuy khöng chiïëm àûúåc traái tim Haånh, nhûng Phaâng cuäng tham gia
vaâo nghôa quên cuãa cha Haånh. Àïën khi nghôa quên bõ bao vêy, cú
höåi traã thuâ Haånh vaâ Saâi àaä àïën, hùæn leãn ra àêìu haâng giùåc röìi dêîn
àûúâng cho giùåc àïën àaân aáp nghôa quên. Hùæn ài trûúác dêîn àûúâng cho
giùåc, khi àïën gêìn hang Cöëc Chia, phaát hiïån coá höí hùæn àaä nïån möåt
phaát khai hêåu giïët chïët höí meå vaâ möåt höí con. Haånh biïët àiïìu àoá tûâ
lêu lùæm röìi, nhûng chûa coá dõp traã thuâ. Haånh giêëu kñn coi nhû
khöng biïët gò.
Höm nay, hún 30 nùm tûâ ngaây baâ àuöíi noá ài, maâ con Vùçn vêîn
nhêån ra baâ. Noá laâ thuá rûâng thöi, nhûng sao maâ thuãy chung vêåy.
Loaâi thuá quaã laâ tinh ranh. Noá tûâng bûúác têåp tïînh theo baâ. Noá giaâ ài

nhiïìu quaá. Hònh nhû noá bõ saái chên. Vïì àïën nhaâ baâ lêëy rûúåu êëu taâu
vöî vöî àêåp àêåp vaâo chên bõ bêîy treo lïn. Noá ngoan ngoaän nùçm im.
Chùæc laâ noá àoái. Baâ lêëy cúm nguöåi cho noá ùn. Noá khöng ùn. Noá chó
gûãi röìi nùçm xuöëng mùæt lim dim. Baâ böîng nhúá ra, vúái lêëy chiïëc voá
trïn gaác bïëp àem ra ngoaâi ao. Con Vùçn leäo àeäo theo sau. Khi baâ
nhêëc voá lïn, hai con caá cheáp giaäy naãy trong voá, con Vùçn mûâng rúä,
chên trûúác noá vúái vúái nhû àoán lêëy. Baâ vûát cho noá. Noá ùn ngon laânh.
Lêìn naây baâ nhêëc àûúåc möåt con, àûa noá. Noá khöng ùn, hònh nhû noá
cuäng biïët daânh phêìn cho chuã. Baâ cêët voá ài vïì.
Nêëu cúm chiïìu xong, baâ Haånh nhòn quanh khöng thêëy con Vùçn
àêu. Baâ húi lo cho noá. Khöng kheáo laåi gùåp phûúâng sùn thò khöën.
Cúm xong baâ ài nguã, nhûng trùçn troåc maäi àêu coá nguã àûúåc. Nûãa
àïm baâ nghe tiïëng bõch, röìi tiïëng gêìm gûâ, tiïëng caâo cûãa. Àuáng laâ
con Vùçn röìi. Trûúác mùåt noá laâ möåt con nai chûâng trïn ba chuåc kyá. Baâ
löi vaâo nhaâ. Noá vaâo theo. Baâ nhoám lûãa hyá hoaáy luåc cuåc suöët àïm
thui con nai xong xuöi baâ cùæt cho noá möåt àuâi. Noá ùn möåt caách ngon
laânh. Phêìn coân laåi baâ sêëy khö àïí daânh. Saáng höm sau baâ laåi thêëy noá
tha vïì möåt con lúån rûâng. Chùæc noá ài sùn suöët àïm, nïn tröng noá phúâ
phaåc quaá. Baâ vuöët àêìu noá êu yïëm. Vaâi àïm tiïëp noá tha vïì liïn tuåc.
Luác thò con nai, luác thò con lúån rûâng. Röìi thúâi gian sau chùèng coá gò
caã. Hònh nhû caác loaâi thuá àïìu ruã nhau tröën ài núi khaác. Röìi möåt
àïm noá tha vïì con choá. Baâ xem, àuáng laâ con choá sùn cuãa laäo Phaâng
röìi. Baâ noái vúái noá: Vùçn maây tha cuãa núå êëy vûát xuöëng suöëi ài. Noá
ngoan ngoaän laâm theo lúâi baâ. Àïm höm sau, noá löi vïì möåt con lúån
naái. Cuäng laåi laâ con lúån naái nhaâ laäo Phaâng röìi. Baâ quaát noá: Ta
khöng theâm ùn cuãa bêín thóu naây. Noá tha ài. ûâ maâ sao noá cûá nheâ
nhaâ laäo Phaâng maâ bùæt nhó? Quaái thêåt? Noá löi con lúån naái ài höm sau
noá quanh quêín bïn baâ. Luác saáng, laäo Phaâng ài tòm con lúån naái qua
trûúác nhaâ baâ, noá nhòn thêëy laäo, noá gêìm gûâ ài ra ài vaâo. Baâ Haånh
quaát, noá múái nùçm im. Hònh nhû noá àaä nhêån ra ngûúâi vaác suáng kia
chñnh laâ keã àaä bùæn chïët meå noá. Noá rònh laäo Phaâng mêëy höm röìi,
nhûng baâ Haånh àêu coá biïët. Àïm höm sau, khi ùn cúm xong laäo
Phaâng thêëy noáng, vúái lêëy khêíu suáng ài ra búâ suöëi. Noá rònh theo sau.
Laäo Phaâng cúãi aáo quêìn xuöëng tùæm. Nhanh nhû cùæt, noá lao àïën
ngoùåm chùåt vaâo gaáy laäo Phaâng, cùæn chùåt dòm laäo xuöëng nûúác, laäo
Phaâng vuâng vêîy vö voång. Khi khöng thêëy laäo giaäy giuåa nûäa, con
Vùçn múái lùèng xaác laäo xuöëng doâng nûúác. Noá ài thùèng vaâo rûâng vaâ cùæp
theo khêíu suáng cuãa laäo Phaâng. Tûâ chuåc ngaây nay, tñnh tûâ höm nghe

tin laäo Phaâng bõ chïët tröi, baâ Haånh khöng thêëy con Vùçn vïì nûäa. Baâ
vûâa nhùæc höìi chiïìu, thïë maâ töëi nay noá laåi vïì. Thiïng thêåt. Noá coân
tha caã khêíu suáng cuãa laäo Phaâng àïën nhaâ baâ. Baâ Haånh chúåt hiïíu ra
têët caã.

TREÃ CON THÛÚÂNG THÏË ÀÊËY!
Nguyïîn Khùæc Cûúâng
Maãnh àêët tröëng phña sau nhaâ öng Taám Àêìu Troåc khöng biïët tûâ
höìi naâo àaä trúã thaânh sên vêån àöång thiïëu nhi. Daåo töi coân beá, sên
vêån àöång êëy àaä coá röìi, chó coá àiïìu ngûúâi ta goåi àoá laâ “baäi àêët tröëng”
chûá chùèng ai goåi laâ sên vêån àöång caã. Baäi àêët tröëng laâ núi àïí ngûúâi
ta boã nhûäng gò maâ àöëi vúái hoå khöng coân cêìn thiïët nûäa. Cho nïn höìi
öng Taám xêy nhaâ núi àêy xuêët hiïån möåt àöìng xaâ bêìn cao ngêët. Boån
treã con rêët thñch leo lïn àoá àïí laâm anh huâng nuái Àoã, mùåc duâ coá
nhiïìu àûáa àaä bõ trêìy chên àïën rûúám maáu. Nhûng tûâ khi öng Ba
Tùæc-xi mang ra àêy möåt caái khung xe húi àaä gó seát thò núi àêy thûåc
sûå thu huát treã con.
Tuy vêåy, baäi àêët tröëng haäy coân tröëng lùæm. Coá lêìn töi thùæc mùæc
taåi sao ngûúâi ta khöng cêët nhaâ úã àoá, thò meå töi kïí laåi rùçng: Ngaây
xûa coá möåt con höí hay moâ vïì àêy vaâo ban àïm. Ngûúâi ta nghe noá
khoác, noá löìng löån dûä túån lùæm. Ngûúâi ta àöìn àaåi rùçng vúå vaâ con noá àaä
boã xaác úã chöën naây, cho nïn chùèng ai daám cêët nhaâ, cho duâ àoá laâ möåt
caái choâi àïí hoáng maát... Öi! Àoá laâ chuyïån ngaây xûa xa lùæc xa lú, chûá
coân bêy giúâ, úã àêy chiïìu naâo cuäng coá möåt trêån àaá boáng hay ñt nhêët
cuäng coá nùm ba àûáa chúi banh löî.
Nhûäng ngûúâi lúán vêîn coân goåi àêëy laâ baäi àêët tröëng. Coân chuáng
töi, boån treã con vêîn thñch goåi laâ sên vêån àöång hún nhiïìu. Goåi thïë
naâo cuäng àuáng caã. Vò àêy laâ baäi àêët tröëng nïn chuáng töi múái tuå têåp
vaâ chúi àuâa, vaâ vò chuáng töi tuå têåp vaâ chúi àuâa nïn úã àêy coân àûúåc
goåi laâ sên chúi, maâ sên chúi thò nïn goåi laâ sên vêån àöång cho noá...
sang. Thùçng Tên lyá luêån möåt caách lö-gñch nhû vêåy... Nhûng thùçng
Haãi vêîn bùæt beã:

- Sên vêån àöång thò phaãi coá khung gön hay ñt nhêët laâ phaãi coá
möåt caái duång cuå gò àoá, xaâ ngang chùèng haån, àïí chuáng mònh vêån
àöång chûá! Coá àêu nhû... sên vêån àöång cuãa chuáng mònh.
Roä röìi. Thùçng Haãi cuäng thñch goåi àêy laâ sên vêån àöång, nhûng
caái têåt bûúáng bónh cuãa noá àaä xui khiïën noá noái nhû vêåy. Tuy nhiïn,
lúâi thùçng Haãi vêîn coá phêìn naâo àuáng àuáng. Möîi lêìn chuáng töi àaá
banh thò khung thaânh àún giaãn chó coá mêëy cuåc gaåch lûúåm tûâ àöëng
xaâ bêìn cuãa öng Taám. Cuäng chñnh vò àún giaãn nhû vêåy nïn úã àêy
thûúâng xaãy ra nhûäng cuöåc caäi löån coá khi coân... êíu àaã nûäa.
Nhû höm tuêìn röìi, chuáng töi töí chûác möåt trêån àêëu boáng tranh
chûác vö àõch khu phöë. Chuáng töi tûå àöång chia phe vaâ àùåt cho möîi
àöåi möåt caái tïn. Àöåi cuãa tuåi thùçng Haãi mang caái tïn rêët laâ “àaä” laâ
Àa-xa-eáp. Dô nhiïn chuáng töi cuäng coá quyïìn choån cho àöåi mònh möåt
caái tïn àaåi loaåi nhû vêåy. Nhûng coân thùçng Haãi bûúáng bónh thò sao?
Rêët coá thïí noá seä gên cöí lïn cho rùçng tuåi töi bùæt chûúác. Bùæc chûúác thò
chùèng coá caái gò hay ho caã! Búãi thïë nïn chuáng töi choån cho àöåi mònh
caái tïn laâ... Cêy Mêån (yá kiïën naây cuãa riïng, nhûng caã àöåi àïìu nhiïåt
liïåt àöìng yá vò àûáa naâo cuäng khoaái ùn mêån). Cuáp vö àõch úã àêy laâ...
möåt con thuá. Chñnh xaác laâ möåt con sû tûã laâm bùçng muã rêët àeåp. Duâ
àeåp àïën thïë naâo ài nûäa thò úã ngoaâi chúå cuäng coá baán àêìy vaâ hònh nhû
chó coá nùm àöìng möåt con. Nhûng chuáng töi vêîn choån con sû tûã êëy
laâm cuáp vö àõch búãi vò àoá laâ “taâi saãn” chung cuãa caã xoám. Chaã laâ höm
trûúác chuáng töi ruã nhau ài cêu vaâ nhùåt àûúåc con thuá. Àaáng lyá ra con
thuá àoá phaãi laâ cuãa thùçng Quyïìn (vò noá thêëy trûúác) nhûng nhûäng
qui àõnh cuãa chuáng töi trûúác khi ài cêu laåi khöng cöng nhêån àiïìu
àoá.
Chên thùçng Duäng bõ bûng muã, noá phaãi ài caâ nhùæc, caâ nhùæc cho
nïn noá bõ phên cöng laâm troång taâi cho trêån àêëu. Thùçng Duäng buöìn
lùæm, nhûng biïët laâm sao bêy giúâ? Búãi mêëy muån gheã (chiïën tñch cuãa
anh huâng nuái Àoã) àaä haânh haå noá.
Thùçng Duäng ngöìi trïn àöëng xaâ bêìn laâm troång taâi. Caái miïång
cuãa noá khöng luác naâo ngúát, khi thò hoâ heát, khi thò noái tña lia nhû
nhûäng troång taâi trïn ti vi.
- Thûa caác baån, caác baån àang xem trêån tranh cuáp vö… Ö, nguy
quaá! Àöåi Àa-xa-eáp àaä phöëi húåp möåt pha rêët àeåp, gêy soáng gioá trûúác
khung thaânh àöåi Cêy Mêån... Nhûng thuã mön Tên cuãa àöåi Cêy Mêån

àaä nhanh tay öm goån quaã boáng vaâo loâng... Hoan hö... Thûa caác baån,
caác baån àang xem...
Thùçng Duäng vûâa noái vûâa vöî tay chan chaát. Coá leä bïn caånh
nhûäng àûáa con gaái àang àûáng xem thò noá vûâa laâ troång taâi vûâa laâ
möåt cöí àöång viïn hùng say nhêët. Chùèng biïët vö tònh hay cöë yá maâ
thùçng Duäng noái:
- Thûa caác baån, trïn maân aãnh nhoã cuãa caác baån...
Thùçng Duäng chûa noái hïët cêu, boån con gaái àaä cûúâi öì lïn laâm cho
chuáng töi cuäng ngaåc nhiïn. Thùçng Duäng àoã mùåt tña tai (chó vò nùæng
möåt phêìn), noá vöåi vaâng àñnh chñnh:
- ÖÌ, xin löîi caác baån. Trûúác mùæt caác baån, caác baån àang xem...
Caái thùçng xem ra cuäng tïëu thêåt! Noá nhùæc ài nhùæc laåi caã trùm
lêìn caái cêu “caác baån àang xem trêån àêëu boáng tranh cuáp vö àõch giûäa
àöåi Àa-xa-eáp vaâ àöåi Cêy Mêån maâ khöng biïët chaán. Chùæc noá muöën
àöån thïm nhûäng cêu àoá vaâo cho lúâi noái cuãa noá àûúåc suön seã cuäng
nïn.
Hiïåp möåt, chuáng töi chúi rêët tñch cûåc nhûng tó söë vêîn laâ 0-0. Caái
àaáng noái nhêët laâ úã cuöëi hiïåp hai, töi (chñnh töi) sau khi nhêån àûúåc
boáng cuãa thùçng Quyïìn, àaä lûâa qua àûúåc hai hêåu vïå cuãa àöåi Àa-xa-
eáp vaâ suát thùèng vö khung thaânh, ngon ú! Nhûng thuã mön cuãa àöåi
Àa-xa-eáp laåi laâ thùçng Haãi bûúáng bónh. Noá khöng cöng nhêån quaã
boáng vûâa röìi vò theo noá, quaã boáng àaä chaåm phaãi khung thaânh maâ úã
àêy laâ coá mêëy cuåc àaá(?!). Dô nhiïn, caã àöåi Àa-xa-eáp àïìu bïnh vûåc
thùçng Haãi. Töi thïì coá öng thêìn boáng àaá laâm chûáng laâ quaã boáng
khöng àuång mêëy cuåc gaåch, vêåy maâ chuáng noá vêîn khöng tin. Caái tñnh
bûúáng bónh cuãa thùçng Haãi cöång vúái möåt chuát tûå aái vò bõ thua trêån àaä
laâm cho chuáng noá ùn gian. Chuáng töi chêëm dûát trêån àêëu ngay taåi àoá
mùåc duâ coân nhûäng 11 phuát nûäa múái chñnh thûác hïët giúâ. Thùçng Duäng
chùèng laâm àûúåc gò hún vò àöåi Àa- xa-eáp àaä khöng tön troång troång
taâi. Vaâ sau àoá, chuáng töi giêån nhau, thùçng Duäng theo phe àöåi Cêy
Mêån. Noái theo caách chuáng töi laâ “bo bo xõt! ... Nghó chúi tuåi bêy ra
luön!”...
Meå sai töi sang nhaâ thùçng Haãi mûúån caái rêy böåt vïì laâm baánh.
Àïën höm nay chuáng töi vêîn chûa laâm laânh vúái nhau cho nïn àöëi vúái
töi chuyïån naây thêåt laâ khoá xûã. Töi noái àaåi:

- Meå sai con Thanh sang mûúån ài, duâ sao ài nûäa con Thanh
cuäng laâ baån cuâng lúáp cuãa con Trang kia maâ!
- Coân con laâ caái gò cuãa thùçng Haãi? - Meå töi bûåc mònh hoãi laåi.
Àaä trùm ngaân lêìn töi muöën giaãi thñch cho meå töi hiïíu laâ chuáng
töi àaä nghó chúi vúái nhau vaâ töi khöng thïí àïën nhaâ thùçng Haãi nhû
mêëy bûäa trûúác àûúåc nûäa. Nhûng töi ngaåi rùçng meå töi seä laåi bôu möi,
seä laåi chï töi laâ con nñt, cho nïn töi vöåi nghô ra möåt kïë khaác.
- Nhûng con àau rùng quaá! - Töi laâm böå nhùn nhoá.
- Àau rùng aâ? Hay lùæm! Meå lúä thiïëu möåt caái baánh. Con àoaán
thûã coi ai seä nhõn ùn caái baánh àoá?
- Meå úi, con... - Töi höët hoaãng kïu lïn.
- Con laâm sao? Con laâm... biïëng û? - Meå töi chúåt àöíi gioång - Thöi
ài ài öng tûúáng! Haâng ngaây öng chùèng sang bïn êëy quïn caã ùn uöëng
laâ gò.
Khöng coân caách naâo khaác, töi àaânh lï bûúác chên nùång nhoåc nhû
ngûúâi say rûúåu sang nhaâ thùçng Haãi. Nhoã Trang àang chúi loâ coâ
trûúác sên vûâa tröng thêëy töi àaä nhanh nhêíu noái:
- Anh Haãi khöng coá úã nhaâ!
Töi thúã phaâo nheå nhoäm. Thò ra tònh huöëng khöng àïën nöîi xêëu
nhû töi tûúãng. Nhoã Trang thoaáng ngaåc nhiïn nhûng töi àaä khöng
cho noá kõp hoãi gò:
- Cho anh mûúån caái rêy böåt.
- Anh laâm baánh haã? - Nhoã Trang hoãi.
- Khöng! Meå anh laâm.
Nhoã Trang chaåy vö nhaâ mang ra caái rêy böåt.
- Meå anh laâm baánh gò?
- Baánh khoai mò - Töi traã lúâi tónh bú nïn nhoã Trang laåi ngaåc
nhiïn:
- Baánh khoai mò thò cêìn caái rêy böåt àïí laâm gò?
- Noái chúi chûá anh cuäng khöng biïët nûäa... Nhûng maâ tñ nûäa
Trang sang nhaâ anh chúi, anh seä tùång Trang möåt caái.
- Anh nhúá nhaá!

Truyen ngan dau tay cua cac cay but tre 347

Truyen ngan dau tay cua cac cay but tre 347

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (16)

Viewers also liked

Viewers also liked (16)

Similar to Truyen ngan dau tay cua cac cay but tre 347

Similar to Truyen ngan dau tay cua cac cay but tre 347 (20)

Truyen ngan dau tay cua cac cay but tre 347