Workshop Transactionele Analyse voor de Baptistengemeente in Papendrecht in 2010.

1. Transactionele Analyse
Introductie
Matthijs Goedegebuure – 20 november 2010

2. Basisconcept TA
• ‘Cassetterecorder’
• Regels, normen, waarden
• Functioneel en dysfunctioneel
• Keuzes/afwegingen
• Informatie geven en vragen
• Ontdekkingsdrang
• Creativiteit
• Stimulerende kracht
• Potentieel gevaar
Page  2
Ouder
Volwassene
Kind
Je moet … !
Ik kies/ik vind …
Ik wil nù … !

3. De vier levensposities
1. Ik ben o.k. – jij bent o.k.
(vrede, acceptatie)
2. Ik ben niet o.k. – jij bent o.k.
(minderwaardig)
3. Ik ben o.k. – jij bent niet o.k.
(wantrouwen)
4. Ik ben niet o.k. – jij bent niet o.k.
(bitter)
Page  3

4. De Leider en de Zorger
Autoritair
Kritisch
O
V
K
Page  4
Zorgend
Voedend

5. Verantwoordelijke Anton
Weegt alles af
Maakt nooit fouten
Perfecte administratie
O
V
K
Page  5
Geen idealen
Geen lol
Weinig intuïtie

6. De Kreatieve Kunstenaar
Veel ideeën
Brengt leven
Talent/creatief
Nieuwsgierig
O
Weinig structuur
Emotie-gestuurd
Mist volharding
V
K
Laat maar!
Ik ben o.k.? - Ik ben niet o.k.?
Page  6

7. De Verslaafde Visionair
Visie
Leider
Zorger
Creatief
Heeft lef
O
V
K
Page  7
Weinig structuur
Impulsief
Veel twijfels
Wisselende stemming

8. Het getraumatiseerde Kind
Lief
Zorgzaam
Nooit lastig
Onopvallend
Uitstekende crisismanager
O
V
Hecht niet
Dagdromen
Aangepast gedrag
Automutilatie
Risicogedrag
Dissociatie
Kind
Page  8

9. Volwassen communicatie V-V
Ouder
Ouder
Volwassene
Kind
Page  9
Eerlijke informatie
Volwassene
Kind

10. Problematische communicatie O-O
Ouder
Elitecorps of conflict
Ouder
Volwassene
Kind
Page  10
Volwassene
Kind

11. Problematische communicatie K-K
Ouder
Ouder
Volwassene
Volwassene
Kind
Page  11
Spelen of ruziën
Kind

12. Complementaire transactie K-O
Ouder
Ouder
Volwassene
a
M
Kind
Page  12
e
ev
ti
la
u
ip
n
rm
fo
in
ie
at
Volwassene
Kind

13. Complementaire transactie O-K
Ouder
Ouder
Volwassene
Kind
Page  13
M
an
ip
ul
at
ie
ve
in
fo
rm
Volwassene
at
ie
Kind

14. Complementaire parallelle transacties
Het antwoord op de stimulus is passend en zoals verwacht.
De communicatie is open en kan doorgaan.
O
O - ouder
V - volwassene
K - kind
P
P - prikkel
R - respons
O
R
V
V
K
K
“Kinderen zijn
tegenwoordig lui!”
“En ze zijn
allemaal verslaafd!”
O
O
P
V
K
Page  14
“Hoi, hoe is het?”
R
V
K
“Goed, dankje.”

15. Complementaire parallelle transacties
O
V
“Ik vind jou
heel leuk!”
V
P
K
K
R
O
V
K
“Waar is dat
rapport?”
Page  15
P - prikkel
R - respons
O
“Ik vind jou
ook leuk!”
O
P
R
V
K
“H.. H.. Het spijt me.
Het is nog niet af.”

16. Kruistransacties
Het antwoord op de stimulus is niet zoals verwacht.
De communicatie stopt of verandert.
O
“Wat eten we?”
V
O
R
P
V
K
K
“Laten we
gek doen!”
O
“Goedenmorgen
hoe is het?”
V
V
Page  16
O
K
P
“Kun je nou nooit
serieus zijn?”
K
P
O
V
P - prikkel
R - respons
O
R
K
“Val me niet
lastig!”
R
V
“Ik voel me niet
echt lekker.”
K
Ref: Eric Berne (1975)

17. Transacties met bijbedoelingen
Het overbrengen van twee boodschappen tegelijkertijd:
openlijke boodschap - sociaal niveau
verborgen boodschap - psychologisch niveau
“Hoe vond je
mijn rapport?”
(‘t Was niet echt
goed he?)
O
V
K
Sp
Ss
Rs
Rp
O
V
“Het was goed.”
(Ik vond ‘t
niet echt goed.)
K
Dubbele transactie
“Wilt u even binnenkomen voor
een bakkie?”
(Ik wil even alleen
met je zijn.)
O
O
V
K
Ss
Rs
Sp
Rp
V
K
“Ja, lekker een
kopje koffie.”
(Ik wil ook alleen
met jou zijn.)
Dubbele transactie
Page  17
Ref: Eric Berne (1975)

18. Transacties met bijbedoelingen
“Dit is ons top item,
maar die zal wel boven
uw budget gaan.”
V
(Ik breng je in
verlegenheid
als je dit niet koopt.)
Page  18
O
O
K
Ss
Sp
R
Hoektransactie
V
K
“Ik neem het!”

19. Drama-driehoek van Karpman
Aanklager
Redder
 agressief
 boos
 oordelend
 extreem behulpzaam
 opofferend
 wil graag nodig zijn
Onderschat andermans
capaciteit om voor zichzelf
te denken
Onderschat
andermans kunde
en integriteit
Slachtoffer
Haalt zichzelf naar
beneden
Page  19
 onderdrukt
 hulpeloos
 klaagt over niet voldane behoeften
Ref: Steve Karpman

20. Eerst de ander, dan ik
Luister
Vraag
Check situatie
Geef mening
of gevoel
Page  20
 Kijk ander aan (je luistert met je ogen!)
 Beweeg mee, maak geluid
 Samenvatten/spiegelen/reflecteren
 Vraag alles na wat je niet helemaal begrijpt
 Wie, wat, wanneer, hoe, waarom, …?
 Tijdstip?
 Emotie?
 Domein?
 Mening: ik vind …
 Gevoel: ik voel me …
Ander
Ik

21. Samenvatten V-V
Ouder
‘dus je liep er
heen en je
dacht bij jezelf
‘wat is hier aan
de hand?’
Ouder
Volwassene
Samenvatten
Volwassene
Inhoud
Kind
Page  21
Kind

22. Spiegelen V-V
Ouder
‘dus je liep er
heen met
knikkende
knieën’
Ouder
Volwassene
Spiegelen
Volwassene
Gevoel
Kind
Page  22
Kind

23. Reflecteren V-V
(Zorgende)
Ouder
‘als ik jou goed
begrijp dan
beleefde je
eigenlijk het
ongeluk van
vorig jaar
opnieuw’
Volwassene
Reflecteren
Ouder
Volwassene
Betekenis
Accent
Kind
Page  23
Kind

24. Toepassing
Wat kun je leren van T.A.?
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Basistheorie voor gezonde mensenkennis
Maakt inschatting van iemands volwassenheid mogelijk
Kapstok voor zelfinzicht
Herken, voorkom of corrigeer dysfunctionele communicatiepatronen
Appèl: wees altijd eerlijk over wat je denkt en voelt
Aandachtspunt: vergroot je creativiteit door Kinderlijk te dromen
Page  24

25. Copyright notice
Deze presentatie is eigendom van Goedegebuure Consultancy te
Papendrecht en mag niet zonder toestemming van de eigenaar
gebruikt, openbaar gemaakt, aangepast of vermenigvuldigd worden.
Voor info: www.goedegebuureconsultancy.nl