Tokenomics 101.pdf

Token Ekonomisi 101
… ve bağlantılı kavramlar
Bu sunumda yer alan tüm materyaller, yazı, makale, görüntü, belge, fotoğraf, resim, ses, işaret, rapor vesair tüm fikir ürünleri Fikir Ve Sanat Eserleri Kanun ve ilgili yerel ve uluslararası mevzuat tarafından korunmakta olup Gürkan Ketenciler’in yazılı izni olmaksızın içeriğindeki hiçbir öğe, malzeme kopyalanamaz, çoğaltılamaz, yeniden yayınlanamaz, yazılı izin olmadan üçüncü partilerle paylaşılamaz, başka bir bilgisayara yüklenemez, postalanamaz, iletilemez, dağıtılamaz veya kullanılamaz. Tüm hakları Gürkan Ketenciler’e aittir.
Gürkan Ketenciler
Ağustos 2023

Bölüm 1
Hisse / Emtia / Para Birimi / Token
Token? Jeton?
Token vs Coin
Fungible vs Non-fungible Token
Menkul Kıymet (Security) Tokenları vs Fayda (Utility) Tokenları
Buraya Nasıl Geldik? ETH vs BTC
Çeşitli Token Örnekleri
Coinmarketcap - Kutsal Bilgi Kaynağı
Tokenları anlamak = Akıllı kontratları anlamak
EIP’ler?
Token Ekonomisi 101
Nelerden bahsedeceğiz?
Bölüm 2
Adam Smith Kimdir ? ( Görünmez El )
Oyun Teorisi
John Nash / Nash Dengesi (Nash Equlibrium)
Mahkumlar Açmazı (Prisoner’s Dilemma)
Değişken toplamlı oyunlar
Sıfır toplamlı oyunlar ve örnekler
Kazan-Kazan durumları
Bölüm 3
Token Ekonomisi nedir? Amacımız?
Token Mühendisliği kavramı
Neden Token’a ihtiyacımız var?
İyi vs Kötü
Tokenomics enstrümanları
Arz (Supply)
Talep (Demand)
Örnek “Tokenomics” incelemesi
Token Engineering Academy

Ben kimim?
• İstanbul Bilgi Üniversitesi B.Sc. Computer Science & Mathematics
• İstanbul Bilgi Üniversitesi MBA
• Invemo İletişim Kurucu Ortağı
• Newera Dijital Kurucu Ortağı
• Pixie Media House Kurucu Ortağı
• Bu işlere nasıl bulaştım ?
• Battle Ball Kurucu Ortağı (ex-Splash)
• Game-Fi basketbol oyunu
• İstanbul Bilgi Üniversitesi Blokzincir Araştırma Grubu Kurucu Üyesi
• Token Engineering Academy Türkçe Çalışma Grubu Yürütücüsü

Hisse / Emtia / Döviz =? Token
• Hisse (Equity):
Şirket sahipliği, Yönetişim, YK toplantılarında oy hakkı, şirketin kontrolü, nakit akışına erişim,
• Emtia (Commodity):
Ticari mal, Değiştokuş yapılabilir. Takas edilebilir (Interchangeable) ve sayılı adettedir.
Altın, Gümüş, Buğday, Mısır, Petrol
• Para Birimi / Döviz (Currency): Değiştokuş aracı. Mevcut ekonomiyle etkileşime geçtiğimiz varlıklar
Dolar, Euro, Türk Lirası
• Token : “Yeni bir varlık sınıfı”
Yukarıda saydıklarımızın hepsi yada hiç biri + blokzincir faydası

Token? Jeton?
• Çevrimiçi platformların itibar puanları
• Bir oyundaki beceri yada karakterlerler
• Piyango biletleri
• Bir şirket hissesi gibi
fi
nansal varlıklar
• İtibari paralar (Dolar vb.)
• 1 ons Altın
• Vb….

• Katman1(L1) veya Katman2 (L2) diye
adlandırdırdığımız blokzincirler üzerinde
yaratılan varlıklardır.
• Genellikle kendi blokzincirleri olmaz.
• Tokenlar bir proje/protokol tarafından çıkartılır.
• Tokenlar da ödemeye aracılık etmekte ancak
bunun dışında farklı faydaları (utility)
bulunmakta.
• Ör : USDT (Tether) , AXS (Axie In
fi
nity)
• Kendi blokzincirine sahip olan ve
kendi protokolü olan kripto
varlıklardır. Bağımsız olarak çalışabilir.
• Fiziksel parabirimine benzer bir
dijital para birimidir.
• Coin’lerin genelde ödemelere aracılık
edebildiğini görmekteyiz.
• Ör : Bitcoin, Ethereum
Ülkemizde kripto varlıkların (token, coin) ödemeye aracılık etmesi yasaklanmıştır.

Fungible Token
vs
Nonfungible Token
?

Mesela
Para “DEĞİŞTİRİLEBİLİR”dir.
Fungibility? Değiştirilebilirlik

Destedeki ilk 200 TL lik banknot mu?
Kirli mi?
Kaç kere kullanılmış?
Kaç yılında basılmış?
Her 200 TL’lik banknot 200 TL değerindedir
ve
“AYNIDIR” ve “DEĞİŞTİRİLEBİLİR”dir
yani Fungible ‘dır.

Fungible dijital varlıklar (örnek)
Bitcoin
Ether
Avax
ERC-20
Standartındaki
Tokenlar

Non-Fungible dijital varlıklar (örnek)
NFT
=
Biricik Kripto Varlık
Değiştirilemeyen Kripto Varlık *
Muadili Olmayan Kripto Varlık *
Nitelikli Fikri Tapu

Değiştirilebilirlikten kasıt
içeriğinin değişmesi değildir.
Sendeki parçayla bendeki
parçanın birbiriyle değiştirilmesi, takas
“ Para , emtiya yada bir metanın bir kısmının yada bir miktarının, diğer bir kısmı yada
miktarıyla değiştirilebilir durumda olması ”
Merriam Webster

Fayda (Utility)
Tokenları
Menkul Kıymet
(Security) Tokenları

• Geleneksel
fi
nans sisteminde yer alan varlıkların
blokzinciri üzerinde oluşturulmasıdır.
• Yasalar kapsamındaki kural ve regülasyonlara tabidir.
• Değerleri, bağlı oldukları şirketlerin değerleriyle doğru
orantılıdır ve gerçek varlıklar ile desteklenmektedir.
(Hisse, gayri menkul, otomobil vb.)
• Hisse senetleri, tahviller, opsiyonlar, ETF’ler gibi
varlıklar MKT olabilir.
• Blokzincirinde gerçekleşen işlemlerin herkese açık
olması ve 7/24 çalışması tercih edilmesine olanak
sağlamaktadır.
• Kullanıcılara fayda olarak sunulan bir
hizmete erişmek için belge niteliğinde
olan jetonlardır.
• Proje geliştiricilerin
fi
nansman
ihtiyacına katkı sağlar. (ICO)
• Yatırımcıların sahip oldukları jetonlara
karşı bağlılığını artırmak hede
fl
enir.
(Sadakat)
• Belirli ürünlere ve hizmetlere özel
erişme şansı elde ederler.
Menkul Kıymet
(Security) Tokenları
Fayda (Utility)
Tokenları

Buraya Nasıl Geldik? ETH vs BTC
• Bitcoin :
• Önceden belirlenmiş ve zamanla artan sabit arz.
• Ocak 2009, ilk bitcoin çıkarıldı.
• %50!si ort. 4 yılda dolaşıma girdi.
• Şu anda ort. %90’ı dolaşımda.
• 2140 ta son Bitcoin dolaşıma girecek.
• Emtia’ya yakın bir varlık.
• Ethereum :
• Artık madencilikle yaratılmıyor, Arzı sabit değil.
Bir kısmı ICO ile halka arz sırasında yaratıldı. (72 M)
• Developerlar EIP-1559 ile base-fee nin yakımını onayladı.
(de
fl
asyonist)
• Şu anda arzı : 120 Milyon
• PoW iken Emtia gibi davranmıyordu ama şimdi PoS olunca biraz
daha Hisse’ye yakınsadı

Çeşitli Token Örnekleri
• Sushi : Hisse gibi davranıyor.
• Stake edersen toplam stake teki oranına göre protokolün ürettiği gelirlerinden pay alıyorsun.
• Yönetişim ve oy kullanma hakkı
• Uni Swap : Hisse gibi davranıyor. Yönetimde söz sahibisin ama protolok gelirine ortaklığın yok.
• 0 % protokol geliri
• Platypus (PTP Token): Hisse gibi davranıyor.
• Protokol geliri var ama modeli farlı
• Crabada (TUS Token): Emtia gibi davranıyor.
• Oyun oynadığınız zaman kazanabiliyorsunuz. Madencilik gibi düşünülebilir.
• Pazaryerinden alınan NFT’lerin feeleri yakılıyor. (de
fl
asyonist)
• Subnet gas token
• Yakma mekanizmaları
De-Fi
Game-Fi

coinmarketcap.com
Kasım 2022
Ağustos 2023

coinmarketcap.com

Tokenları anlamak = Akıllı kontratları anlamak

• ERC - 20 / Token Standard ( Fungible )
• EIP 20 - Fabian Vogelsteller ve Vitalik Buterin, Kasım
2015’te önerildi
• ERC - 1155 / Multi Token Standard ( Semi Fungible )
• ERC - 721 / Non Fungible Token Standard
EIP (Ethereum improvement Proposal)
https://eips.ethereum.org/
ERC - 20
ERC - 20

EIP (Ethereum improvement Proposal)
ERC - 20 ERC - 721

Tanıtım Mecrası
Whitepaper
Coinmarketcap
Kontrat
arasında uyum aranmalı ve tutarlılık olmalı.

Bölüm 2

“Akşam yemeğimizi; kasabın, fırıncının ya
da biracının iyi niyetine ve cömertliğine
değil, onların kendi çıkarlarını
gözetmesine borçluyuz.”

• 1723 yılında İskoçya’da doğdu.
• “Ulusların Zenginliği” (The Wealth Of Nations) adlı eseri 1776
yılında yayımlandı.
Serbest piyasa ekonomisi :
• Devlet müdahalesi minumum seviyede tutulur.
• Akılcı davrandıkları varsayılan alıcı ya da satıcı durumundaki bireylerin
özgürce karar verebildikleri ortam sağlanır.
• Ekonominin tamamen arz ve talep dengesine göre işlediği bir piyasa
durumunu ifade eder.
Adam Smith?
Piyasalar “Görünmez el” tarafından yönetilir.
Ekonomik istikrar ve pozitif sonuçlar elde etmek için “Serbest Piyasa Ekonomisi” gereklidir.

Videoyu oynatmak için tıklayın

Oyun Teorisi
=
Rekabetin Matematiği

• John von Neumann
• Matematikçi
• John Nash (1928 - 2015)
• 22 yaşında doktorasını tamamladı.
• Nash Dengesi ile Nobel Ödülü kazanmıştır. (1994)
• “Görünmez el” hipotezindeki eksik bir noktayı açıklamıştı.
Oyun Teorisi?
Oyun teorisi,
bir rekabet durumunda birey ya da grubun elde ettiği kazancın,
bu rekabet ortamına katılan
diğer birey ve grupların kararlarına bağlı olduğunu savunan
matematiksel yaklaşımdır

Toplumsal refah,
her insanın hem kendi çıkarını
Ve ait olduğu toplumun çıkarını
düşünmesiyle arttırılabilir.
Smith vs Nash
Ekonominin temel sorunları piyasa
içerisinde her biri özgürce kendi çıkarı
peşinde koşan ve birbirleriyle etkileşim
içerisinde bulunan bireylerin aldıkları
kararlar sonucunda kendiliğinden
çözülecektir.

John Nash’ın hayatını konu alan Akıl Oyunları - A Beautiful Mind (2002)
Videoyu oynatmak için tıklayın

• Zaman içindeki belirsizlik koşulları altında bir karar alma teorisidir.
• Rekabet ortamı ve tara
fl
ar vardır.
• Herkes için en çok faydayı getirecek çözüm aranır.
• Diğerlerinin stratejileri dikkate alınmalıdır.
• İnsanın rasyonelliği temeline dayanır.
Oyun Teorisi?
Tara
fl
ar arasında bir anlaşma yapılır.
Ya hep birlikte kazanalım,
eğer kazanç olanaksız ise
herbirimizin kayıplarını minimuma indirelim.

Nash Dengesi / Mahkumlar Açmazı (Prisoner's Dilemma)
Sessiz
Kal
Sessiz
Kal
İtiraf Et
İtiraf Et
5 Yıl 5 Yıl 20 Yıl
20 Yıl Serbest
Serbest
1 Yıl 1 Yıl
MAHKUM BERKE
MAHKUM
AHMET

Trafik kurallarına uyma (Trafik ısıkları)
Değişken toplamlı
GEÇ
(Kurala uyar)
DUR
(Kurala uyarmaz)
GEÇ
(Kurala uyarmaz)
(-5,1) (3,0)
DUR
(Kurala uyar)
(3,3) 0,0
KURALLAR
• Her bir sürücü rasyoneldir
• Tra
fi
k kamerası veya polis yok.
• Kurala uyan için kazanç 3 puandır.
• Muhtemel maksimum kazanımın 6 puandır
• Kaza yapan -5 puan alır.
• Kurala uyan araba kazaya karışırsa 2 puan düşülür.
ARABA 2
ARABA
1
ARABA 2
ARABA 1

Sıfır Toplamlı Oyunlar (Zero Sum)

Her iki tarafın çıkarı için;
• Müzakere ve işbirliği yapılması
gerekir.
• Tara
fl
lar aykırı davranırsa
kazanan olmaz.

Bölüm 3

Token Ekonomisi
You are here
Yapılan çoğu şey deneysel ve zamanla gelişmekte.
(Buradayız)

Token Ekonomisi nedir?
Amacımız?

Token Ekonomisi,
Kriptografik olarak yaratılmış
dijital bir varlığın (token)
ekonomik özelliklerinin belirlenmesi,
değerlendirilmesi ve çalışması
olarak tanımlanabilir.
Bu sunumdaki amacımız ;
Ekonomik bir dizaynda
yer verdiğimiz teşviklerin,
Arz / Talep dengesini oluşturmaya
çabaladığımız enstrümanların
fiyatı
nasıl etkilediğini anlamak.

Neden Token Mühendisliği?
• 2017 Trent McConaghy - Ocean Protokol
• Teşvik sistemi geliştirmeye çalışırken, token modellemeyi
bilgisayar destekli sistem dizaynına benzetiyor.
(Cad devre dizaynı)
• Adına ”Token Engineering” diyor.
• Neden ?
• Mühendislik = Bilim + Etik + Teori+ Ekonomi + Pratik

• Ekonomik nedenler
• Sermaye toplama aracı: Diğer sermaye toplama şekillerinde mümkün olamayacak
ilave faydalar içeriyor.
• Erken aşama yatırım imkanı (IPO’lardaki akredite yatırımcı şartlarının ağır olması)
• Bu sayede community oluşumunun desteklenmesi.
• Pazarlamada çarpan etkisi (brand ambassadors)
• Programlanabilirlik sayesinde geleneksel piyasa menkul kıymetlerine göre
belirgin teknik avantajlar
• Yapısal nedenler:
• Yönetişim: Bir protokolü merkezi olmayan hale getirmek için. Ör: DAO’lar
• Geliştiriicler, altyapı sağlayıcıları, kullanıcılar gibi paydaşlar için teşvik niteliğindedir.

Paydaşlar
Proje Sahipleri Yatırımcılar
Teşvik ve caydırıcıları iyi planlama
Token’a değer kazandıracak modelleme
Arz talep dengesini oluşması
Sürdürülebilir değer kazanımı
Pek çok proje, iyi bir ürüne rağmen başarısız oldu.
Ya da vasat bir ürüne rağmen başarılı oldu ve yatırımcısına kazandırdı yada kaybettirdi
İyi Tokenomics vs Kötü Tokenomics ?
“One size
fi
ts all” şeklinde
doğru bir Tokenomics formülü diye bir kavram yoktur.

Enstrümanlar neler?

Enstrümanlar
Supply (Arz)
• Tahsisler
(Allocations)
• Hak kazanım
süresi
(Vesting)
• Emisyon
(Emissions)
• APR’s
• Airdrops
Demand (Talep)
• Yönetişim (DAO)
• Fayda (Utility)
• Ödüller Teşvikler
• Çıkar Uyumu
• Gelir Paylaşımı

Supply (Arz)
• Token daha da kıtlaşacak mı?
• Değerinin en
fl
asyon yoluyla bozulması muhtemel mi?
Yalnızca arz dinamiklerine dayanarak, belirli bir tokenın
fi
yatının nasıl davranmasını beklersiniz ?
A? B?

Tahsisler ( Allocations )
Genellikle diğer tahsislere göre
daha uzun kilit süreleri vardır.
Melek yatırımcılar, Risk Sermayeleri,
şirket ortakları vb.
ICO, IDO, IEO,
Public satış vb.
Token ve ekosistem destekleri için
tahsis edilen payı ifade eder.
Bu paydan bir gelir elde etme hede
fi
güdülmez.
Ekosistem teşvikleri, airdoplar, faiz
gelirleri gibi topluluğu desteklemek için
tahsis edilen paydır.
Stratejik partnerlikler, dernekler, erken
aşama ekosistem destekçileri vb. için
ayrılan paydır.
*Projeler Alokasyon isimlerini farklılaştırabilmektedirç.

L1 Token Tahsislerindeki (Allocations) değişimler
• Public Sale
tahsisleri düşüş
eğiminde
• Ekosistem
teşvikleri artış
eğiliminde
• Erken
benimseyicilere
tahsisler artış
eğiliminde

Tahsislerde kurucuların / yatırımcıların dikkat edilmesi gerekenler
Merkezileştirme Riskleri
• Biraz önce gösterdiğimiz, L1 projelerinin tokenlarının ortalama ~%32'lik bir kısmı Kurucular ve
Özel Yatırımcılar arasında toplanmış durumda.
• Ekosistem teşviklerine altında toplanan tokenlerın kontrolü kimde?

Katılım Ödülleri
• Erken benimseyenleri/geliştiricileri ödüllendirmek ister
misiniz?
Bu en iyi airdrop yoluyla mı yapılır? Yoksa direk tahsis ile mi
yapmak doğru?
• Yeni L1'lerin bu kategoriye artan ilgi gösterdiğini ve
NEAR gibi daha yeni zincirlerin tokenların önemli
bölümlerini ilk kullanıcılar için bölümlere ayırdığını
görüyoruz.
• Erken kullanımı ödüllendirmekle jetonları gelecekteki
teşvikler için saklamak arasındaki en iyi denge nedir?

Foundation Tahsisleri
• Vakıf/dernekler ne kadar arzı kontrol ediyor?
• Kararlar topluluk oyu ile mi yoksa özel olarak mı alınıyor
Örneklemimizin Vakıf tahsisleri ortalaması ~%11’di.
• Vakfın çekirdek ekibi ile yönetim kurulu üyeleri arasında
önemli bir örtüşme var mı?
• İncelenen L!’lerde karışık sonuçlar ortaya çıktı.
Bazı projelerde kesinlikle örtüşme olmamasına rağmen,
diğerlerinde net örtüşmeler göze çarpıyor.

Hak Kazanım zamanları / Kilitleme Süreleri (Vesting Period)
• Bir tokenin ilk dağıtımdan sonra satış izni verilene kadar kısıtlandığı
süreyi ifade eder.
• Tokenların kilidi belirli bir süre boyunca düzenli aralıklarla açılır.
• Aralıkların uzunluğu, projeler sahibinin kararına göre farklılık gösterir.
• Zamana dayalı hak kazanma (Time Based)
• İlk satıştan sonra 6. ayda başlar, 12 ay sürer.
Lineer olrak dağıtılır.
• Tetiklemeye dayalı hak kazanma. (Trigger Based)
• CEX’te listelenme tarihinde açılır.
• Oyun başlangıcınde açılır.
%30
Zaman Bağlı
%70
Tetiklemeye bağlı

“Token kilitleme dönemleri,
şirket içindeki kişilerle, token alıcılarının
motivasyonlarının birbirleriyle uyumlu
olmasını sağlamak için önemli
teşvik araçlarıdır.”
• Erken dönem alıcıların proje hayata geçmeden tokenları dumplamasına engel olur.
• Fiyat haraketliğini azaltmakta ve yatırımcıları korumaktadır.
• Üst düzey yöneticilerin tokenlarının kilitli olarak duruyor olması projenin ve tokenın fail
etmesinin önüne geçtiğini 2019’da yapılan akademik araştırmalarda da görmekteyiz.
•

FileCoin (FIL) örneği
• Public investorlar daha az ay kitleme seçeneğini tercih ediyor.
• Stratejik yatırımcılar “Al ve Tut” stratejisini benimsediğinden daha uzun dönem kilit seçeneğine
sıcak bakabiliyor.
• Filecoin’in yatırımcılarına token satış
fi
yatı önermesi aşağıdaki gibidir. ( Rakamlar örnektir)
• Token satış
fi
yatına 10 birim diyelim.
• 6 ay kitleyenlere %10 daha ucuza =. 9 Birim
• 1 sene kitleyenlere %30 daha ucuz = 7 Birim
• 3 sene kitleyenlere %60 daha ucuz = 4 Birim

Kilit zamanları ve açılma uzunluğu
• Daha uzun commitment
veren takıma karşı güven
• Fiyata pozitif etki
• Geleneksek pazardaki
şirketlere yakınsama
(4 yıl vesting+1 yıl cli
ff
)

Emisyon (Emission)
• Devletler tarafında piyasaya sürülen banknotlar emisyon şeklinde tanımlanır.
• Emisyon hacmi de bu paraların toplam piyasa değeri demektir.
• Blokzincirlerde emisyonu blok ödülü (madenci yada validatör) yada ekosistem teşvikleri olusturuyor.
“Tokenomics ile biz
Token’ınımızın para politikasına karar
veriyoruz”
Enflasyonist Deflasyonist
Burn Rate Emisyon +/-

Emisyonu etkileyen bazı faktörler
• Blok Ödülleri
• Ekosistem teşvikleri
• Validatör Ödülleri
• Staking/ Farming Ödülleri
• Transaction Fees (Reward to Validators)
• Transaction Fees (Burn)
• BEP-95(3)
BNB Bruno Upgrade,
• EIP-1559(
Ethereum London Hard Fork.
• Validatör Ödüllerinin restake edilmesi
• Staking/ Farming ödüllerinin restake
edilmesi
•
En
fl
asyon De
fl
asyon

BNB Auto-Burn mekanizması
Ekonomik olarak baktığımızda
mekanizmanın yatırımcı için
pozitif etkisi sorgulanamaz;
• Talep (Demand) artıyor.
• Daralan Arz (Supply).
• Kıtlık (Scarcity) yaratılıyor.
• Fiyata pozitif etkisi oluşuyor.

Bitcoin Halving (Kıtlık)

FDV vs Market Cap
FDV = Maksimum Toplam Token Adedi x Mevcut Fiyat
Ör : Bitcoin
Güncel Fiyat (28 Ağustos 2023) : ~ $ 25K,
Dolaşımdaki BTC : ~19.1M
Market Cap : 19 M x $ 25K = ~ $ 477B
FDV : 21 M x $ 25K = ~ $ 525 B
Yatırımcı gözünden FDV ile Market Cap’in yakın olması büyük bir en
fl
asyon baskısı olmayacağını göstermekte.
FDV ve Market Cap arasındaki makasın açılması dolaşıma daha çok token gireceğini ve
fi
yatı negatif olarak etkileyeceğini işaret etmekte.
Bitcoin / BNB gibi tokenları analiz ederken önemli bir metrik olarak karşımıza çıkıyor.
Market Cap = Dolaşımdaki Token Adedi x Mevcut Fiyat

DeFi APR’s - Defi Summer 2020 PancakeSwap

Airdrops
• 2018’de bir hype yaptı sonra 2021’de bir daha canlandı.
• Hatalı kurgular ve kontrattan ötürü Sybil ataklarla airdroplar bazı saldırganlarda toplandı ve toplu satış ile
fi
yat
dumplanmış oldu.
• Hop Protokol ve Optimism bu ataklara karşı stratejiler geliştirdiler
• Optimism Örneği
• OpToken‘ın toplam arzının %19 unu airdrop yapacağını duyurdu.
• ~250k cüzdanın airdrop almaya hak kazandığını ilk etapta duyurdular.
• Sonrasında “airdrop farmers” diye tabir edilen Sybil Ataker olan muhtemel 17.000 cüzdanı ayıkladılar.
• Bunu Nasıl Yaptılar?
• Optimism komunite üyeleri ve şüpheli L1 ve L2 zincir üstü verilerini ve aktivitelerini araştırarak.

Demand (Talep)
Talep yaratımı bir çok proje sahibi tarafından boş geçilen bir kavram.
Teşvik edici unsurlar token’ın satın ALınıp TUTulmasına yarar sağlamakta.
Herhangi bir teşvik modeli kurgulamadan tokenlarınızı
piyasadan yatırımcılar tarafından satın alınır mı?
• Yönetişim hakkı (veCRV - vote)
• Faiz geliri (xSushi)
• Servisleri kullanım hakkı (LINK)
• Diğer utilityler
“Mükemmel bir token
dizaynınız olsa dahi
düzgün bir ürün
olmadan bunun bir
değeri olmayacaktır.”

Yönetişim (Governance)
Projenin tokenının yönetişimde kullanılması güvenlik getirmekte.
• Transparan ve sağlıklı yönetilen şirkete güven artıyor.
• Protokolü kullanan kişinin protokoldeki kritik konularda oylama hakkı olması topluluk sadakatini artırıyor
• Kötü niyetli kişilere kaşı güvenlik sağlıyor ( kendi yöentişim tokenlarıda zarar görmekte)

Yönetişim DAO Modelleri - dikkat edilmesi gerekenler
• Merkeziyetsizlik için dikkat edilmeli : Oy hakkının ne kadarı Takım’da ne kadarı Market’te?
• Topluluk ödülleri dağıtıldıkça, Yönetişim merkeziyetsizleşebilir.
• Çoğu DAO “1 jeton 1 oy” sistemini benımsıyor ama bu da düşük katılım getiriyor.
• Vote escrow (“ve”) model : Token’ı uzun dönem kilitleyenlere daha çok oy hakkı tanınıyor.
• “Skin in the game” Vitalik tarafından önerilen bu sistem iyi oylar ile kötü oyları birbirinden ayırmayı
hede
fl
iyor boylece doğru işleri doğru oylayanların ödüllendirilmesi sağlanmakta.

Utility
• En organik talep yaratma yöntemidir ve pazarda likidite yaratılmasını sağlar.
• Utility tokanlarda güven en önemli konudur.
• UST Token peg’i bozulunca bir daha toparlanamadı ve koca marketi batırdı.

Utility - Yield Rewards
• Protokol kullanımına yada ilişkisine göre verilen ödülleri anlatmaktadır.
• LooksRare örneği: (fail)
• Platformda işlem yapanlardan toplanan işlem ücretleri DAO tarafından karar verilen şekilde dağitılacağı onaylandı ve
işlem hacmine göre dagıtılması karara bağlandı.
• Ancak platformda üretilen işlem hacminin %95’inin farklı cüzdanlara sahip aynı kişiler olduğu goruldü.
Bu kişiler hem alım satımlardaki komisyonlarını geri alıp hem de LOOKS token droplarından faydalandılar.
Yeni : Staking ile node operatörlerini ödüllendirecekler

Çıkar Uyumu
• Revenue Share: Protokoller talep yaratımı için gelirlerinin bir kısmını gelir paylaşımı modeli ile Token
sahiplerine dağıtmayı taahhüt edebiliyor.
• Vote Escrow : Likidite sağlayıcıların uzun dönem paydaş olmaları sağlanmakta
• CRV kitle > veCRV al , daha uzun kitle daha çok veCRV al ve yönetişimde pay saihbi ol.

Arz ve Talep’in ötesinde - 2 Tokenlı modeller
• 2 Tokenlı modeller. : Genellikle oyun projelerinin kullandığı modellerdir.
Ödüller 1.Token (Utility Token) ile verirken yatırıcmılara satışı ve yönetişimi 2.Token (Yönetişim Tokenı) yapılır.
AXS USDT (Axie In
fi
nity)
Fayda (Utility)
SLP USDT (Smooth Love Potion)
%96 %99
Korelasyon
matriksi (cons)

Örnek bir bonding curve formülü - Likidite ve fiyat haraketliliği
1 Token = 2 USD
CW = token adedi * market cap
Y= 1000 x 2000
Y= 2.000.000
Birisi gelip 100 adet token alırsa
2.000.000 = 900 * 2222
İlk token 2 USD’den son token
2.46 USD ‘den satıldı
Y= 200 x 400
Y= 80.000
Birisi gelip 100 adet token alırsa
80.000 = 100 * 800
İlk token 2 USD’den son token
8 USD ‘den satıldı.

Ürün öncelikli bakış açısı
Tokenomikleri gereği Tokenlarının %12’sini
OpenSea kullanıcılarına airdrop yaptılar
ve ksıa sürede pazar payı çaldılar
Opensea’nin halen tokenı yok ve pazar lideri

TOKENOMICS
Alloca
ti
on Price # of Tokens USDT Value
Ves
ti
ng months
a
ft
er cli
f
Unlock Rate
for TGE
TGE
Circula
ti
ng
Supply
Monthly
Distribu
ti
on
a
ft
er cli
f
Monthly New
Circulating
Supply
Cliff Notes
Exchange / AMM / Liquidity %10,00 10.000.000 12 %15 1.500.000 %7,08 708.333 0 %15 TGE, 12 months linear ves
ti
ng
Treasury %24,50 24.500.000 9 %5 1.225.000 %10,56 2.586.111 0 %5 TGE, 9 months linear ves
ti
ng
Team %17,00 17.000.000 12 %0 0 %8,33 1.416.667 12 12 months cli
ff
, 12 months linear ves
ti
ng
Development %7,50 7.500.000 18 %0 0 %5,56 416.667 6 6 months cli
ff
ti
ng
Advisors %3,00 3.000.000 12 %0 0 %8,33 250.000 12 12 months cli
ff
ti
ng
Marke
ti
ng (Airdrop + in
fl
uencer + etc) %10,00 10.000.000 24 %2,5 250.000 %4,06 406.250 0 %2,5 TGE, 24 months linear ves
ti
ng
Seed Sale %8,00 $0,040 8.000.000 $320.000 18 %5 400.000 %5,28 422.222 0 %5 TGE, 18 months linear ves
ti
ng
Private Sale %8,00 $0,050 8.000.000 $400.000 18 %5 400.000 %5,28 422.222 0 %5 TGE, 18 months linear ves
ti
ng
Public / IDO %2,00 $0,060 2.000.000 $120.000 15 %10 200.000 %6,00 120.000 0 %10 TGE, 15 months linear ves
ti
ng
Partnerships %7,50 7.500.000 12 %5 375.000 %7,92 593.750 1 %5 TGE, 1 months cli
ff
ti
ng
Staking Rewards %2,50 2.500.000 12 %20 500.000 %6,67 166.667 0 %20 TGE, 12 months linear ves
ti
ng
%100 100.000.000 $840.000 4.850.000
Token Sold %18
TGE Market
Cap
$291.000 4.850.000
TGE Planned Pack
Price ($Project)
TGE
Planned
pack sales
amount
TGE pack Price
(USDT)
TGE Liquidity
need for pack
sales $Project
TGE Liquidity
need for pack
sales USDT
Amount
Raised
$840.000
TGE Token
percentage
%4,9 800 1000 $48 800.000 $48.000
Fully diluted
Valua
ti
on
$6.000.000
TGE Liquidity
need in USDT
$90.000

Token Engineering Academy

Tokenomics 101.pdf

Recommended

Recommended

More Related Content

Featured

Featured (20)

Tokenomics 101.pdf