SLO, voor wikispace over schooltaal

1. SCHOOLTAAL
Een leidraad met
zeven concrete tips

2. Tip 1
O de leerlingen hebben geen overzicht van de
opzet van een lessenreeks of het thema.

3. Tip 1
O => Structureer de les
O => Zet de opzet met trefwoorden op
het bord
O => Geef een overzicht van een thema
O => Begin de les met een korte terugblik

4. Tip 2
O De leerlingen kunnen hoofdzaken niet van
bijzaken onderscheiden
O

5. Tip 2
O => Verzamel kernbegrippen in elke les
op het bord.

6. Tip 3
O De leerlingen sukkelen met vak- en schooltaal
en onthouden enkel (kortstondig) definities die
ze uit het hoofd leren.

7. Tip 3
O => Geef nieuwe leerstof een context
O => Doe een beroep op de voorkennis
van de leerling
O => Geef veel voorbeelden
O => Zet schooltaal als het kan om in
gewone woorden

8. Tip 4
O De leerlingen kunnen geen tekst lezen of
begrijpen

9. Tip 4
O => Plaats de tekst vooraf in een context
O => Screen hem samen met de leerlingen
op moeilijke woorden, zinnen en
tekstopbouw
O => Bespreek lastige passages

10. Tip 5
O De leerlingen begrijpen de leerstof niet

11. Tip 5
O => Geef op vaste momenten ruimte om
vragen te stellen
O => Laat antwoorden op tekstvragen meer
zijn dan gedicteerde modellen: reacties,
alternatieven, meer uitleg moeten ook
kunnen
O => Geef opdrachten waardoor de
leerlingen onderling over de leerstof
moeten praten en schrijven

12. Tip 6
O De leerlingen antwoorden vaak verkeerd op
vragen of formuleren hun antwoord in slecht
Nederlands

13. Tip 6
O => Maak duidelijk dat je aandacht
schenkt aan formuleringen
O => Parafraseer antwoorden, zet ze om in
schooltaal. Zet synoniemen op het
bord
O => Geef schrijfopdrachten die verder gaan
dan korte zinnen
O => Laat de leerlingen vragen voor het
proefwerk voorspellen

14. Tip 7
O De leerlingen kunnen niet zelfstandig werken

15. Tip 7
O => Schenk bij de bespreking van goede
antwoorden op vragen / opdrachten
ook aandacht aan de manier waarop
leerlingen die hebben gevonden.
O => Verwijs naar strategieën die de
leerlingen in de les Nederlands
hebben geleerd.

16. Bron
O Schooltaal als struikelblok, Hajer en
Meestringa, Coutinho, 1995.