truyền thông gd sk

1. PHÒNG, CHỐNG DỊCH
CÚM GIA CẦM
Thành phố Hồ Chí Minh, ngày tháng 3 năm 2023
TẬP HUẤN
CHI CỤC CHĂN NUÔI VÀTHÚ Y TP. HCM
Báo cáo viên:

2. 1. TÌNH HÌNH DỊCH CÚM GIA CẦM
2. ĐẶC ĐIỂM BỆNH CÚM GIA CẦM
3. BIỆN PHÁP PHÒNG, CHỐNG DỊCH
NỘI DUNG BÁO CÁO

3. TÌNH HÌNH DỊCH CÚMGIA CẦM
Phần 1

4. Tình hình dịch Cúm gia cầm
Cập nhật (27/01/2023-16/02/2023)
Tổng số 37 ổ dịch mới ở gia cầm đã được báo
cáo bởi 14 quốc gia (Áo, Bôlivia, Canada, Pháp,
Đức, Hungary, Nhật Bản, Nepal, Romania,
Slovakia, Tây Ban Nha, Thổ Nhĩ kỳ , Vương quốc
Anh, Hoa Kỳ (Tổ chức Sức khoẻ động vật Thế
giới - WAHIS)

5. Tình hình dịch Cúm gia cầm
Ngày 24 tháng 02 năm 2023, tại tỉnh Prey Veng của
Campuchia bước đầu ghi nhận hai trường hợp có kết quả
xét nghiệm dương tính với vi rút cúm gia cầm A (H5N1) độc
lực cao (01 trường hợp tử vong).
(Nguồn: Tổ chức Y tế thế giới)
Tây
Ninh
Long
An
Đồng
Tháp
Prey
Veng

6. Tình hình dịch Cúm gia cầm
(Nguồn: FAO;
27/2/2023)

7.  Ở Việt Nam hiện nay đã xác định chủng
vi rút gây bệnh Cúm gia cầm thể độc lực
cao là H5N1 và H5N6.
Tình hình dịch Cúm gia cầm

8. (nguồn Cục Thú y)
Tình hình dịch Cúm gia cầm
2017
18-H5N1
4-H5N6
2013
07 tỉnh
2015
11-H5N1
13-H5N6
2014
33-H5N1
05-H5N6
2016
4-H5N1
5-H5N6

9. SO SÁNH TÌNH HÌNH DỊCH CGC VỚI CÙNG KỲ 2018
2018 2020
2019

10. TÌNH HÌNH DỊCH CGC 2021
STT Tỉnh có dịch Số huyện có dịch Số ổ dịch Tổng mắc bệnh Tổng chết Tổng chết, hủy
1 Hà Nội 10 20 41,526 0 69,767
2 Hải Phòng 1 1 1,080 500 1,080
3 Vĩnh Phúc 7 9 23,460 0 24,486
4 Bắc Ninh 6 12 25,431 5 25,431
5 Hải Dương 1 2 1,613 0 7,312
6 Hà Nam 2 2 23,528 16,662 40,190
7 Nam Định 3 3 2,469 500 2,469
8 Thái Bình 1 1 3,411 0 3,411
9 Ninh Bình 3 7 47,006 1,157 54,712
10 Hà Giang 1 1 4,094 3,547 4,094
11 Cao Bằng 2 2 364 108 367
12 Lạng Sơn 4 9 3,998 617 3,998
13 Tuyên Quang 1 1 1,540 0 1,540
14 Yên Bái 2 2 7,650 0 9,500
15 Thái Nguyên 2 3 10,670 0 10,670
16 Phú Thọ 1 1 600 0 600
17 Bắc Giang 1 1 112 55 591
18 Quảng Ninh 4 11 55,970 6,943 55,970
19 Hòa Bình 1 1 5,180 0 5,180
20 Nghệ An 5 8 6,360 0 6,766
21 Hà Tĩnh 2 3 10,117 0 12,867
22 Quảng Trị 4 4 8,450 4,940 10,794
23 Quảng Nam 5 5 13,573 420 13,723
24 Quảng Ngãi 2 2 2,845 950 2,845
25 Khánh Hòa 1 1 933 0 933
26 Đắk Lắk 2 2 6,275 5,275 11,550
27 Ninh Thuận 1 1 1,300 0 1,300
28 Bình Phước 2 2 29,500 20,320 29,500
29 Tây Ninh 1 1 35 0 35
30 Long An 1 1 91 0 91
31 Đồng Tháp 2 2 34,080 34,080 34,080
32 Tiền Giang 3 3 9,006 0 9,006
33 Cà Mau 1 1 2,240 2,240 2,240
Tổng (33) 85 125 384,507 98,319 457,098

11. TÌNH HÌNH DỊCH CGC 2022
Nguồn: Hệ thống VAHIS - Cục Thú y
ST
T
Tỉnh có dịch
Số
huyện có
dịch
Số xã có
dịch
Số ổ dịch
Tổng mắc
bệnh
Tổng
chết
Tổng chết,
hủy
1 Hà Nội 3 4 4 12,346 4,060 16,379
2 Vĩnh Phúc 1 1 1 1,970 0 1,970
3 Bắc Ninh 1 1 1 597 0 597
4 Hưng Yên 1 1 1 7,670 1,420 7,670
5 Nam Định 1 1 1 307 0 307
6 Thái Bình 1 2 2 1,203 407 3,567
7 Ninh Bình 1 1 1 360 280 1,447
8 Lào Cai 1 1 1 220 170 730
9 Quảng Ninh 1 1 1 3,500 1,700 3,500
10 Nghệ An 3 3 3 4,316 0 4,316
11 Hà Tĩnh 2 2 2 1,412 1,561 4,747
12 Quảng Bình 1 2 2 6,300 800 7,100
13 Quảng Trị 1 1 1 1,730 910 1,730
14 Quảng Nam 4 6 6 12,377 11,442 12,377
15 Quảng Ngãi 6 8 8 12,065 2,506 12,065
16 Bình Định 1 1 1 1,010 800 1,700
17 Khánh Hòa 1 1 1 3,000 500 3,000
18 Kon Tum 2 3 3 3,383 3,383 4,136
19 Đắk Lắk 1 1 1 1,540 1,540 1,540
20 Đắk Nông 1 2 2 30 1 30
21 Đồng Nai 3 3 3 5,000 3,680 7,100
22 Tiền Giang 2 2 3 4,480 1,980 7,020
Tổng (22) 39 48 49 84,81637,140 103,028

12. TÌNH HÌNH DỊCH CGC 2023
Nguồn: Hệ thống VAHIS - Cục Thú y
STT Tỉnh có dịch
Số
huyện
có dịch
Số xã có
dịch
Số ổ
dịch
Tổng
mắc
bệnh
Tổng
chết
Tổng
chết,
hủy
1 Ninh Bình 1 1 1 300 400 945
2 Cao Bằng20/2 1 1 1 450 349 450
3 Quảng Ninh 1 1 1 982 730 982
4 Nghệ An06/2 1 1 1 4,192 0 4,192
Tổng (4) 4 4 4 5,924 1,479 6,569

13. TÌNH HÌNH DỊCH CGC 2023 SO VỚI CÙNG KỲ 2022
Nguồn: Hệ thống VAHIS - Cục Thú y
Năm 2022
Năm 2023
So với cùng kỳ năm
2022, số tỉnh có dịch
tương đương là 04
tình nhưng năm
2023 tập trung chủ
yếu ở khu vực phía
Bắc. Số lượng ổ
dịch, số lượng gia
cầm mắc bệnh và xử
lý có giảm nhiều so
với năm 2022. Tỷ lệ
gia cầm chết trong
số mắc bệnh chiếm
khoảng 24,97% thấp
hơn so với cùng kỳ
năm 2022 (42,81%).

14. TÌNH HÌNH DỊCH CGC 2023
Dựa trên dữ liệu được báo cáo cho Tổ chức Thú y
Thế giới (WOAH), xu hướng dịch thấp nhất vào tháng
9, bắt đầu tăng vào tháng 10 và đạt mức cao nhất
trong tháng Hai

15. ĐẶC ĐIỂM BỆNH CÚM GIA CẦM
Phần 2

16. Vi rút Cúm
A
Gây bệnh ở người,
gia cầm (gà, vịt, chim cút)
chim hoang dã, heo.
H: 1 - 16; N: 1 - 9
H5N1, H5N2, H5N3, H5N6, H5N8
H6N1 (Đài Loan)
H7N2, H7N3, H7N9 (TQ), …
H10N8 (TQ)
B C
Chỉ thấy ở người
ĐẶC ĐIỂM CÚM GIA CẦM

17. Bệnh Cúm GC xảy ra trên gà, vịt, ngan, ngỗng, gà tây, đà
điểu, chim nuôi, chim hoang dã và cho người

18.  Trong chăn nuôi, gà thường bị mắc bệnh rất nặng,
vịt thường mang mầm bệnh nhưng ít khi có biểu
hiện triệu chứng lâm sàng và là nguồn chủ yếu
gieo rắc mầm bệnh ra môi trường.
 Một số chủng vi rút cúm gia cầm không gây bệnh
cho gia cầm nhưng có thể lây truyền bệnh cho
người và gây tử vong ở người (vi rút cúm A/H7N9).
ĐẶC ĐIỂM CÚM GIA CẦM

19.  Sức đề kháng của vi rút: Vi rút thường sống lâu
hơn trong không khí ở độ ẩm thấp và trong phân ở
điều kiện nhiệt độ thấp, độ ẩm cao. Vi rút có thể
sống tới 35 ngày trong chuồng nuôi có nhiệt độ
thấp, tới 3 tháng trong phân gia cầm mắc bệnh
 Nguồn bệnh: Vi rút có trong hầu hết các cơ quan
nội tạng của động vật mắc bệnh, có nhiều trong
phân, dịch tiết như nước mũi và nước bọt của con
vật mắc bệnh.
ĐẶC ĐIỂM CÚM GIA CẦM

20.  Vi rút Cúm gia cầm biến chủng thường xuyên.
 Bệnh thường tiến triển nhanh, lây lan rộng, tỷ lệ
chết cao trên gà.
 Lây bệnh từ gia cầm - người.
 Trên vịt mang trùng, nhưng vẫn bình thường;
 H7N9 trên người ở TQ - phát hiện trên bồ câu, gà
nhưng không có triệu chứng lâm sàng.
ĐẶC ĐIỂM CÚM GIA CẦM

21. Gia cầm chết hàng loạt
Bệnh thường tiến
triển nhanh, lây lan
rộng, tỷ lệ chết có
thể đến 100%.

22. Bỏ ăn, tụm một chỗ Chảy dịch nhờn
Sưng, viêm mí mắt Mồng sưng tím

23. Trại gà bị dịch cúm
Gà bị bệnh cúm
Vịt và ngan bị bệnh cúm

24. Gà bị bệnh cúm có hội
chứng thần kinh
Vịt bị bệnh cúm: niêm
mạc mũi bị tắc, xuất huyết
Mào và tích sưng thủng
xuất huyết
Da chân tụ huyết,
xuất huyết

25. Bỏ ăn, tụ lại một chỗ Dấu hiệu thần kinh, liệt chân
Sưng, viêm mí mắt Xuất huyết chân
Chảy dịch nhờn
Chết đột ngột

26. ĐẶC ĐIỂM CÚM GIA CẦM
Phân biệt Bệnh CGC thể độc lực cao Bệnh Newcastle
Loại gia cầm bị
bệnh
Gia cầm, thủy cầm và hoang
cầm,loài lông vũ…
Chỉ có loài gà, thuộc gia cầm và hoang
cầm không thấy ở loài thủy cầm
Tính chất dịch
Dịch nguy hiểm, dạng phát
nhanh, mạnh và điển hinh
Dịch nguy hiểm và có ba thể dịch: phát
nhanh, phát chậm và không điển hinh
Theo dõi hô
hấp
Bệnh lây lan nhanh
Ho hen. Trước đây hay bị ngạt,
vảy mỏ khạc đờm lẫn máu, đến
ho hen sặc khẹt
- Thể cấp tính: ủ rũ, buồn ngủ khó thở và
ngạt. Vùng họng có màng giả
- Thể dưới cấp; ho hen, loặc xoặc kèm
theo tiếng “toóc” miệng hé mở để hít khí
-Thể mãn tính hoặc không điển hình:
Trong đàn có nhiều gà ho hen và gầy
dần,chết rải rác
Mào tích Xuất huyết, hoại tử mào tích Không có
Cơ đùi, cơ
ngực
Xuất huyết cơ đùi, cơ ngực và
mỡ đùi
Không có
Chân
Xuất huyết dưới da ống chân
và kẽ ngón chân
Không có

27. ĐẶC ĐIỂM CÚM GIA CẦM

28. GIỚI THIỆU VỀ CÚM GIA CẦM
ĐẶC ĐIỂM CÚM GIA CẦM
Tại mục 6, Phụ lục 09 - Hướng dẫn phòng, chống bệnh cúm gia cầm
(Ban hành kèm theo Thông tư số 07/2016/TT-BNNPTNT ngày 31 tháng 5 năm 2016 của Bộ trưởng Bộ
Nông nghiệp và Phát triển nông thôn)
Chẩn đoán xét nghiệm bệnh
- Mẫu bệnh phẩm dùng để phát hiện mầm bệnh Cúm gia cầm là dịch
ngoáy hầu họng, dịch ngoáy ổ nhớp, mẫu phân tươi, mẫu bệnh phẩm tổ
chức của gia cầm mắc bệnh hoặc nguyên con gia cầm mắc bệnh.
- Mẫu bệnh phẩm phải được lấy, bao gói và bảo quản theo Quy chuẩn
Việt Nam QCVN 01 - 83: 2011/BNNPTNT được ban hành theo Thông tư
số 71/2011/TT-BNNPTNT ngày 25 tháng 10 năm 2011 của Bộ Nông
nghiệp và Phát triển nông thôn; đối với mẫu dịch ngoáy hầu họng, dịch
ngoáy ổ nhớp phải được bảo quản trong dung dịch bảo quản, bảo quản
trong điều kiện lạnh khoảng 2°C đến 8°C và chuyển ngay về phòng thử
nghiệm nông nghiệp được cơ quan có thẩm quyền công nhận.
- Phương pháp xét nghiệm: Thực hiện theo quy trình chẩn đoán bệnh
Cúm gia cầm quy định tại Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 8400-26:2014.

29. GIỚI THIỆU VỀ CÚM GIA CẦM
ĐẶC ĐIỂM CÚM GIA CẦM
Phòng thử nghiệm nông nghiệp được công nhận xét
nghiệm bệnh Cúm gia cầm trên động vật:
1/ Trạm Chẩn đoán xét Nghiệm và Điều trị bệnh động
vật, Trực Thuộc Chi cục Chăn nuôi và Thú y TP.HCM
Địa Chỉ: 128 Trần Quý, Phường 6, Quận 11, TP.HCM.
ĐIỆN THOẠI: 028 38551 258 – Fax: 028 39551 039
2. Chi cục Thú y Vùng VI
Địa Chỉ: 521/1 Hoàng Văn Thụ, P.4, Q.Tân Bình, TP.HCM
Điện Thoại: 028. 38118 302 – Fax: 028 38117 184

30. BIỆN PHÁP PHÒNG, CHỐNG DỊCH
CÚM GIA CẦM
Phần 3

31. CĂN CỨ TRIỂN KHAI CÔNG TÁC
PHÒNG CHỐNG DỊCH CÚM GIA CẦM

32.  Danh mục bệnh động vật trên cạn phải công bố dịch theo quy định
tại mục 1 của Phụ lục 01 ban hành kèm theo TT 07, bao gồm:
 Danh mục bệnh truyền lây giữa động vật và người theo quy định
tại mục 2 của Phụ lục 01 ban hành kèm theo TT 07, bao gồm:
 Danh mục bệnh động vật cấm giết mổ, chữa bệnh theo quy định
tại mục 3 của Phụ lục 01 ban hành kèm theo TT 07, bao gồm:
 Bệnh Nhiệt thán Bệnh Dại động vật Bệnh Cúm gia cầm
 Bệnh Cúm gia cầm  Bệnh Dịch tả lợn
 Bệnh Lở mồm long móng  Bệnh Xoắn khuẩn
 Bệnh Tai xanh ở lợn  Bệnh Dại động vật
 Bệnh Nhiệt thán  Bệnh Niu-cát-xơn
 Bệnh Cúm gia cầm  Bệnh Xoắn khuẩn
 Bệnh Dại động vật  Bệnh Giun xoắn
 Bệnh Liên cầu khuẩn lợn (type 2)  Bệnh Lao bò
 Bệnh Nhiệt thán  Bệnh Sảy thai truyền nhiễm
Thông tư số 07/2016/TT-BNNPTNT

33. VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT

34. VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT
Chi cục Chăn nuôi và Thú y
Triển khai thực hiện có hiệu quả Kế hoạch số 205/KH-
SNN ngày 07 tháng 02 năm 2023 của SNNPTNT về
phòng, chống dịch bệnh động vật, thủy sản và Chương
trình giám sát, xây dựng vùng, cơ sở an toàn dịch bệnh
động vật trên địa bàn Thành phố năm 2023.
Cung cấp các tài liệu tuyên truyền phòng, chống dịch
bệnh Cúm gia cầm cho UBND các quận, huyện, thành
phố Thủ Đức để phối hợp thực hiện.
Đồng thời, thường xuyên theo dõi, cập nhật diễn biến
tình hình dịch bệnh trên gia cầm trong và ngoài nước và
báo cáo SNNPTNT, UBND các quận, huyện, thành phố
Thủ Đức để triển khai các giải pháp ngăn chặn sự xâm
nhiễm vào địa bàn.

35. VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT
Chi cục Chăn nuôi và Thú y
 Phối hợp với UBND QH và TP.Thủ Đức hướng dẫn chủ chăn
nuôi gia cầm tăng cường áp dụng nghiêm ngặt các biện pháp
an toàn sinh học trong chăn nuôi, đảm bảo vệ sinh phòng
bệnh; thường xuyên vệ sinh, sát trùng khu vực chăn nuôi để
tiêu diệt mầm bệnh; thực hiện giám sát sau tiêm phòng vắc-
xin phòng bệnh CGC; tiếp tục duy trì vùng ATDB động vật đối
với bệnh CGC trên địa bàn Thành phố.
 Tổ chức xây dựng và triển khai kế hoạch giám sát chủ động,
lấy mẫu gia cầm có dấu hiệu mắc bệnh, nghi mắc bệnh CGC,
gia cầm tại các địa bàn có nguy cơ cao (địa phương giáp
ranh tỉnh, các điểm, cơ sở buôn bán, tập kết gia cầm, cơ sở
giết mổ, cơ sở tiêu hủy gia cầm,...) để xét nghiệm xác định
nguyên nhân gây bệnh, điều tra dịch tễ, kịp thời cảnh báo và
phối hợp chính quyền địa phương xử lý, tiêu hủy đàn gia
cầm mắc bệnh, nghi mắc bệnh, dương tính với vi-rút CGC
theo quy định.

36. VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT
Chi cục Chăn nuôi và Thú y
 Xây dựng và tổ chức triển khai kế hoạch Tháng tổng vệ sinh,
khử trùng tiêu độc môi trường đợt 01 năm 2023 (từ ngày 01
tháng 3 đến ngày 31 tháng 3 năm 2023) theo chỉ đạo của Bộ
NNPTNT. Đồng thời, chuẩn bị đầy đủ trang thiết bị, vật tư,
hóa chất phục vụ cho công tác chẩn đoán xác định dịch bệnh
và xử lý khi có dịch bệnh xảy ra.
 Thực hiện nghiêm quy trình kiểm dịch, tiêu độc sát trùng các
phương tiện vận chuyển động vật và sản phẩm động vật vào
Thành phố tại các Trạm Kiểm dịch động vật; thực hiện
nghiêm quy trình kiểm soát giết mổ tại Trung tâm giết mổ gia
cầm An Nhơn; xử lý nghiêm những trường hợp không đảm
bảo điều kiện vệ sinh thú y và an toàn thực phẩm.

37. VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT
Chi cục Chăn nuôi và Thú y
 Phối hợp chặt chẽ với ngành y tế trong việc cung cấp thông
tin phát hiện, nghi ngờ nhiễm Cúm gia cầm trên đàn gia cầm;
phối hợp điều tra dịch tễ giám sát các trường hợp nhiễm
Cúm A nhằm cảnh báo sớm nguy cơ phát sinh dịch bệnh;
 Phối hợp với cơ quan chuyên ngành thú y các tỉnh trong việc
cung cấp thông tin dịch bệnh để chủ động phòng bệnh từ xa,
kiểm soát chặt chẽ, không để gia cầm nhiễm bệnh vào địa
bàn Thành phố.

38. BIỆN PHÁP PHÒNG, CHỐNG DỊCH
CÚM GIA CẦM

39.  Người dân không chăn nuôi gia cầm nhỏ
lẻ (kể cả nuôi gà đá) không đảm bảo an
toàn sinh học;
BIỆN PHÁP PHÒNG, CHỐNG DỊCH CÚM GC

40. Không nuôi chung gia cầm, heo, bò sữa –
nguy cơ biến chủng vi rút Cúm gia cầm

41.  Người tiêu dùng chỉ sử dụng các sản phẩm gia
cầm có nguồn gốc, đã qua kiểm dịch của cơ quan
thú y;
 Khi phát hiện xác gia cầm chết tại các khu vực giáp
ranh, báo ngay với chính quyền, cơ quan chuyên
môn để có biện pháp xử lý kịp thời.
BIỆN PHÁP PHÒNG, CHỐNG DỊCH CÚM GC

42. Không mua sản phẩm gia cầm chưa qua kiểm dịch

43.  Xử lý dứt điểm tình trạng kinh doanh, giết mổ gia
cầm sống trái phép, các sản phẩm gia cầm không
rõ nguồn gốc.
 Ban Quản lý các chợ chủ động kiểm tra, phát hiện,
xử lý các trường hợp kinh doanh gia cầm không rõ
nguồn gốc, tuyên truyền vận động người kinh
doanh, chủ buôn bán gia cầm, phụ phẩm gia cầm
có nguồn gốc xuất xứ đã qua kiểm dịch.
Xử lý kinh doanh, vận chuyển GC trái phép
BIỆN PHÁP PHÒNG, CHỐNG DỊCH CÚM GC

44. Vận chuyển gia cầm sống trái phép

45. Buôn bán gia cầm sống trái phép

46.  Không tiếp xúc với gia cầm bệnh, chết kể cả chất
thải (phân, chất độn chuồng, dịch tiết gia cầm, ...)
có mầm bệnh.
 Không giết mổ, ăn thịt gia cầm bệnh, chết.
 Sử dụng thịt, trứng GC có nguồn gốc rõ ràng, đã
kiểm dịch của cơ quan thú y, thịt gia cầm phải
được bảo quản lạnh; rửa tay sạch bằng xà bông
sau khi tiếp xúc với thịt, trứng gia cầm tươi sống.
 Chỉ sử dụng sản phẩm gia cầm đã chế biến chín
kỹ, không ăn tiết canh gia cầm.
PHÒNG BỆNH CÚM A CHO NGƯỜI
BIỆN PHÁP PHÒNG, CHỐNG DỊCH CÚM GC

47. CÁM ƠN SỰ THEO DÕI
CỦA QUÝ VỊ
CHI CỤC CHĂN NUÔI VÀ THÚ Y TP. HCM