5. Tanzimat Dönemi Nasıl Ortaya
Çıktı?
• Tanzimat Edebiyatı, tanzimat dönemi
kültürel ve siyasi hareketlerinin sonucu olarak ortaya
çıkmış, Edebiyat akımı 3 Kasım 1839'da Mustafa Reşid
Paşa tarafından ilan edilen Gülhane Hattı Hümayunu da
denilen yenileşme beratının yürürlüğe konmuş
olmasından doğmuştur. Bu olay daha
sonraları Tanzimat Fermanı olarak adlandırılacak, gerek
siyasî alanda gerek edebî ve gerekse toplumsal hayatta
batıya yönelmenin resmi bir belgesi sayılacaktır.
Şinasi'nin Agah Efendi ile birlikte çıkarmış olduğu
Tercüman- Ahval bu edebiyatın başlangıcı olarak kabul
edilir .
8. Askeri bozgunlar, siyasi yenilgiler, iç
isyanlar ve dış baskılar sonucunda
bütün yurdu kaplayan sosyal ve
iktisadi bunalım, artık Avrupa’nın
teknik ve kültür bakımından
Osmanlı’dan üstün bir duruma
geldiğini ortaya koymuştur.
9. Tüm bunların sonucunda Tanzimat
dönemi zihniyeti oluşmuştur. Bu
zihniyet, kötü gidişe çare bulmak için
yeni tedbirler alıp kanunlar çıkararak
her alanda batıya yönelmek ve çağın
gereklerine uygun olarak yenileşmeyi
amaçlamıştır.
10. TANZİMAT EDEBİYATINA GENELTANZİMAT EDEBİYATINA GENEL
BİR BAKIŞBİR BAKIŞ
• Tanzimat edebiyatı, Batı’ya yönelmiş bir Türk
edebiyatıdır.
• Bu dönemin şair ve yazarları, edebiyat
aracılığıyla halkı bilinçlendirerek yükseltmek;
gerilik, kötülük ve baskıları yok etme amacı
taşırlar.
• Toplumumuzdaki gelişmelerin itici gücü
Tanzimat’la başlar.
• Tanzimat’tan sonra orta sınıf oluşur; bu sınıf
kendi edebiyatını yaratır ve yeni bir edebiyat
ortaya çıkar.
11. • Bu dönemde Batılı gazete ve kitaplar yavaş
yavaş ülkemize girmeye başlar.
• 18. yüzyılın büyük yazarlarını asıllarından
okuyan genç aydınlar tarafından bu eserlerin
Türkçeye çevrilmesi fikri ortaya çıkmıştır.
• Ethem Pertev Paşa, Hugo’dan; Şinasi, Lamartine
ve La Fontaine’den; Yusuf Kamil Paşa,
Fenelon’dan ilk çevirileri yapmıştır.
• Batıdan gelen tiyatro kumpanyaları Beyoğlu’nda
temsiller vermiştir.
• 1831’de ilk resmi gazete Takvim-i Vakayi,
1840’ta ilk yarı resmi gazete Ceride-i Havadis
çıkarılır.
12. Tanzimat Döneminde Batılılaşma
çabaları sürerken bir yandan da bu çabalara
karşı çıkan , direnen bir gelenek vardır.Bu,
toplumsal yaşamda yıllarca sürecek bir
ikiliğin doğmasına yol açmıştır.
İşte bu nedenle Tanzimat dönemi, eski ile
yeni, Doğuyla Batı,Batı Edebiyatıyla Divan
Edebiyatı çatışmasının en yoğun biçimde
yaşandığı bir dönemdir.