1. - Quan hệ liên tưởng liên quan trực tiếp đến vốn ngôn ngữ của người nói, là
tiền đề, cơ sở cho thao tác lựa chọn của tư duy.
- Quan hệ liên tưởng có tác dụng giúp người nói tạo lập được những lời nói
sinh động, gợi cảm, chính xác, giàu hình ảnh và hàm súc về ý nghĩa.
- Học viên cần nêu ra các dẫn chứng để phân tích và chứng minh.
b) Về quan hệ ngữ đoạn
- Quan hệ ngữ đoạn là mối quan hệ giữa các đơn vị cùng tồn tại hiện thực trên
lời nói, được sắp xếp theo một trật tự nhất định, phù hợp với các quy tắc về lô
gích, ngữ pháp và ngữ nghĩa của ngôn ngữ.
- Quan hệ ngữ đoạn liên quan trực tiếp đến năng lực ngôn ngữ của người nói,
là tiền đề, cơ sở cho thao tác kết hợp của tư duy.
- Quan hệ liên tưởng có tác dụng giúp người nói tạo lập được những lời nói rõ
ràng, lô gích và dễ hiểu.
- Học viên cần nêu ra các dẫn chứng để phân tích và chứng minh.
Câu 16: Hãy phân tích và chứng minh ngôn ngữ mang bản chất tín hiệu?
Gợi ý:
Cũng như mọi tín hiệu thông thường trong cuộc sống quanh ta, ngôn ngữ cũng
mang những đặc điểm cơ bản của tín hiệu như sau:
- Ngôn ngữ cũng có hai mặt – mặt biểu đạt và mặt được biểu đạt (còn gọi là
cái biểu đạt và cái được biểu đạt). Mặt biểu đạt là vỏ vật chất âm thanh, mặt
được biểu đạt là nội dung sự vật, hiện tượng. Hai mặt này luôn tồn tại trong mối
quan hệ thống nhất.
- Ngôn ngữ cũng mang tính vật chất, vì có tính vật chất thì con người mới tiếp
nhận trực tiếp bằng giác quan của mình. Mặc dù ngôn ngữ là một thực tế trừu
tượng, khái quát, nhưng ngôn ngữ phải tồn tại trong một đối tượng cụ thể vật
chất là lời nói thì chúng ta mới nhận biết được ngôn ngữ.
- Ngôn ngữ cũng mang tính hệ thống. Mỗi tín hiệu ngôn ngữ chỉ có giá trị nhất
định khi nằm trong cùng một hệ thống ngôn ngữ nào đó.
- Ngôn ngữ bao giờ cũng mang tính khái quát. Chẳng hạn, mỗi từ của ngôn
ngữ không biểu thị một đối tượng vật chất cụ thể nào trong hiện thực mà biểu thị
một lớp sự vật có những đặc điểm chung nào đó.
Học viên lấy ví dụ tiếng Việt để phân tích.
Câu 17: Tại sao nói ngôn ngữ là một hệ thống tín hiệu đặc biệt?
Gợi ý:
Tính chất đặc biệt của hệ thống ngôn ngữ thể hiện ở các đặc trưng sau:
16