(psm viva)

1. DISEDIAKAN OLEH :
SYUHANNA BT A. HAMID
KEBERKESANAN SISTEM ZAKAT
DALAM PEMBANGUNAN SOSIAL
SATU KAJIAN DI MAJLIS AGAMA
ISLAM JOHOR DAERAH MERSING
(MAIJDM)

2. “Dan dirikanlah olehmu akan solat dan
berikanlah olehmu akan zakat, dan
rukuklah bersama-sama orang yang
rukuk”.
Surah Al-Baqarah ayat 43

3. Latar belakang Kajian
Kutipan zakat ini digunakan untuk membantu
ahli masyarakat yang kurang berkeupayaan
serta mengalami kemiskinan hidup.
Zakat dapat membentuk suatu kelompok
masyarakat yang saling bekerjasama serta
bertindak sebagai insurans atau tabung
simpanan masyarakat Islam.
Perlaksanaan sistem zakat hendaklah
mengikut ketetapan syarak yang benar iaitu
pengagihan yang adil serta menjamin keadilan
sosial seperti yang dikehendaki di dalam Al-
Quran dan As-sunnah.

4. Tujuan utama pengagihan zakat adalah
merapatkan jurang perbezaan ekonomi di
dalam masyarakat Islam ke tahap yang
paling minimun.
Dengan pengagihan zakat ini, orang-orang
kaya akan sentiasa bertanggungjawab serta
mempunyai perasaan belah kasihan, simpati,
kasih sayang serta rehda terhadap hartanya
untuk disumbang kepada pengagihan zakat
bagi membantu ahli keluarga yang miskin
dan memerlukan.
Latar belakang Kajian

5. “Sejauhmanakah Keberkesanan Sistem Zakat Yang
Dilaksanakan Oleh Majlis Agama Islam Johor Daerah
Mersing Dalam Pembangunan Sosial”
Kurang pemahaman tentang sistem pengurusan,
perlaksanaan serta peranan zakat dalam
pembangunan sosial yang dijalankan di salah satu
daerah bahagian Timur Negeri Johor iaitu daerah
Mersing.
Untuk mengenalpasti bahawa sejauhmana
keberkesananan sistem zakat di kalangan penduduk
Mersing di bawah pengurusan Majlis Agama Islam
Johor yang bertempat di Pejabat Agama Daerah
Mersing, Johor dalam pembangunan sosial
masyarakat Islam di sini.
Pernyataan Masalah

6. Objektif Kajian
Kajian ini dijalankan bagi:
Mengenalpasti bagaimana pengurusan zakat oleh
Majlis Agama Islam Johor Daerah Mersing.
Mengenalpasti peranan yang dimainkan oleh Majlis
Agama Islam Johor Daerah Mersing melalui skim-
skim bantuan yang dianjurkan dalam meningkatkan
pembangunan sosial.
Mengenalpasti keberkesanan pemberian
sumbangan zakat oleh Majlis Agama Islam Johor
Daerah Mersing terhadap penerima zakat.

7. Skop Kajian
Daerah Mersing
Majlis Agama Islam Johor Daerah Mersing,
Pejabat Agama Daerah Mersing
Beberapa tempat yang mendapat agihan hasil
zakat di daerah Mersing
Responden
Pihak pengurusan dan pentadbiran zakat Majlis
Agama Islam Johor Daerah Mersing
Penerima-penerima zakat

8. Metodologi kajian terbahagi kepada 7
bahagian utama iaitu ;
(a) Rekabentuk Kajian
(b) Tempat Kajian
(c) Sampel Kajian
(d) Instrumen Kajian
(e) Tatacara Kajian
(f) Kaedah Penganalisaan Data
(g) Jangka masa Kajian
Metodologi Kajian

9. Spesifikasi Instrumen Kajian
Bil Bahagian Latar Belakang Soalan
1 A Maklumat diri responden
2 B Pandangan penerima zakat terhadap
keberkesanan sistem zakat dalam pembangunan
sosial.
Ia terbahagi kepada empat pecahan kecil iaitu:
(a) Pandangan penerima zakat terhadap
pengurusan zakat oleh Majlis Agama Islam
Johor Daerah Mersing (MAIJDM).
(b) Pandangan penerima zakat terhadap peranan
yang dimainkan oleh MAIJDM.
(c) Pandangan penerima zakat terhadap skim-
skim bantuan yang dianjurkan oleh MAIJDM.
(d) Pandangan penerima zakat terhadap
keberkesanan sistem zakat yang dimainkan
oleh MAIDM dalam pembangunan sosial dari
segi material/gaya hidup, pendidikan,
ekonomi, perubatan dan pekerjaan.

10. Jantina Responden
Jantina
Lelaki
21orang
Perempuan
51orang
Lelaki
Perempuan

11. Umur Responden
Umur
8
7
12
25
20
0
5
10
15
20
25
30
20 - 29
Tahun
30 - 39
Tahun
40 - 49
Tahun
50 - 59
Tahun
> 60 Tahun
Umur
Kekerapan

12. Status Perkahwinan Responden
Status Perkahwinan
Bujang,5orang
Berkahwin,67orang
Bujang
Berkahwin

13. Pendapatan Responden
Pendapatan
8
44
2828
0
5
10
15
20
25
30
RM (100 -
200)
RM (201 -
300)
RM (301 -
400)
RM (401 -
500)
> RM 501
Pendapatan (RM)
Kekerapan
(orang)

14. Bilangan Tahun Menerima Zakat
12
7
5
34
14
0
5
10
15
20
25
30
35
Kekerapan (orang)
Setahun 2 Tahun 3 Tahun 4 Tahun LebihDari
4 Tahun
Bilangan Tahun
Bilangan Tahun Menerima Zakat

15. Rumusan Keseluruhan Kajian
Bahagia
n
Pernyataan
Purata
Min
B(A)
Pandangan penerima zakat terhadap
pengurusan zakat oleh MAIJDM
4.36
B(B)
Pandangan penerima zakat terhadap
peranan
yang dimainkan oleh MAIJDM
3.69
B(C)
Pandangan penerima zakat terhadap skim
skim bantuan yang dianjurkan oleh
MAIJDM
3.95
B(D)
Pandangan penerima zakat terhadap
keberkesanan sistem zakat yang
dimainkan
oleh MAIJDM dalam pembangunan sosial
3.38
Purata Min Keseluruhan 3.85

16. Rumusan Keseluruhan Kajian
4.36
3.69
3.95
3.38
0
0.5
1
1.5
2
2.5
3
3.5
4
4.5
Purata Min
B(A) B(B) B(C) B(D)
Dimensi Kajian
Purata Min Keseluruhan

17. Pandangan Penerima Zakat Terhadap
Pengurusan Zakat Oleh MAIJDM
Dalam mengenalpasti pandangan penerima zakat terhadap
pengurusan zakat oleh MAIJDM, didapati majoriti responden
sangat setuju iaitu 75.0% bahawa kedudukan MAIJDM yang
berada di tengah-tengah bandar memudahkan penerima
zakat berurusan dengan pihak Majlis Agama Islam Johor
Daerah Mersing.
Selain daripada itu, kebanyakan responden juga setuju bahawa
MAIDM merupakan badan sosial agama yang cekap,
profesional dalam menjalankan pengagihan zakat, seramai
55.6% responden sangat setuju dan 44.4% responden setuju.
Responden juga turut setuju bahawa pegawai MAIJDM
melaksanakan pengagihan zakat secara adil dan saksama
tanpa ada unsur berat sebelah iaitu 61.1%.
Secara keseluruhannya, responden sangat bersetuju terhadap
pandangan penerima zakat terhadap pengurusan oleh MAIJDM
di mana purata min berada pada tahap yang tinggi iaitu 4.36.
Nilai min adalah tinggi dan berada pada tahap yang efisyen.

18. Pandangan Penerima Zakat Terhadap
Peranan Yang Dimainkan Oleh MAIJDM
Melalui hasil soal selidik didapati seramai 66.7% responden
sangat setuju dengan peranan yang dimainkan oleh
MAIJDM. Antara peranan tersebut ialah MAIJDM sangat
prihatin dengan masalah masyarakat awam yang miskin dan
memerlukan bantuan.
Responden juga bersetuju iaitu 52.8% bahawa maklumat
permohonan dan pengagihan zakat di maklumkan oleh
MAIJDM kepada penghulu atau jawatankuasa kampung
penerima zakat tersebut.
Ini menjelaskan bahawa peranan yang dimainkan oleh
MAIJDM ini amatlah penting bagi memastikan pengurusan
sistem zakat itu berkesan dan berjalan dengan lancar.

19. Pandangan Penerima Zakat Terhadap
Skim-Skim Bantuan Yang Dianjurkan Oleh
MAIJDM
Secara keseluruhannya penerima zakat setuju bahawa
MAIJDM memberi bantuan sara diri kepada fakir miskin
untuk meringankan bebanan perbelanjaan harian
mereka.
Kebanyakan responden juga turut setuju iaitu 62.5% dan
30.6% sangat setuju bahawa Institusi zakat menyediakan
bantuan uniform sekolah dan alat tulis kepada pelajar,
responden juga bersetuju 56.9% dengan item bahagian ini
iaitu berkenaan dengan pihak MAIJDM menyediakan
sumbangan dan bantuan kepada pesakit yang
menghidapi penyakit kronik buah pinggang dan
thaelesemia. Ini menunjukkan bahawa penerima zakat
menyokong dengan pengurusan skim-skim bantuan
dibawah anjuran MAIJDM.

20. Pandangan Penerima Zakat Terhadap
Skim-Skim Bantuan Yang Dianjurkan Oleh
MAIJDM
Selain dari itu, mereka juga bersetuju
bahawa pihak MAIJDM menyediakan skim
pembayaran yuran pendaftaran
kemasukan ke pusat pengajian tinggi
kepada pelajar yang tidak berkemampuan.
Secara keseluruhannya, pandangan
penerima zakat terhadap skim-skim
bantuan yang dianjurkan oleh MAIJDM
mencapai min skor 3.95 dan berada pada
tahap penerimaan yang tinggi.

21. CADANGAN
Pihak MAIJDM perlu mewujudkan lebih
banyak sumbangan dan bantuan kepada
penerima yang kurang kemampuan bukan
hanya sumbangan pakaian dan rawatan
penyakit yang serius tetapi memberi lebih
banyak kemudahan yang selainnya.
Pihak MAIJDM haruslah menggariskan syarat-
syarat yang tertentu bagi penerima bantuan
zakat kerana dikhuatiri terdapat daripada
penerima yang membuat pernyataan palsu
untuk mendapat bantuan atau sumbangan
daripada MAIJDM.

22. Walaupun respon penerima zakat tinggi,
tetapi kakitangan MAIJDM perlu
menggunakan teknologi maklumat (ICT)
bagi memudahkan proses pengurusan
zakat.
Mengadakan kursus atau seminar yang
berkaitan pengagihan zakat terhadap
kakitangan MAIJDM bagi
mempertingkatkan penguasaan dan
pemantapan pengetahuan mereka
dalam pengurusan sistem zakat.
CADANGAN

23. Pihak pengurusan MAIJDM perlu memastikan
data-data mengenai maklumat penerima
yang berkaitan dengan pengurusan zakat
disimpan dengan teratur dan terancang.
Pihak MAIDM perlu mengaplikasikan strategi
pengurusan sistem zakat yang pelbagai serta
sentiasa berbincang dan bertukar pendapat
dengan kakitangan yang lain dalam
memastikan pengurusan yang diberikan
dapat berjalan dengan lancar.
CADANGAN

24. CADANGAN
Meminta kerjasama dengan Jab.Kesihatan untuk
mengenalpasti pesakit yang kurang
berkemampuan dan berhak menerima bantuan.
Meminta kerjasama dengan Pejabat Pendidikan
Daerah bagi mengenalpasti pelajar yang benar-
benar miskin yang layak menerima bantuan.
Meminta bantuan pihak pengurusan masjid agar
mengiklankan tanggungjawab mengeluarkan
zakat dan paparan skim-skim bantuan zakat
kepada masyarakat.

25. Sesi Soal Jawab

26. SEGALA YANG BAIK
DATANGNYA DARI ALLAH SWT.
DAN YANG KURANG BAIK
ADALAH DARI KELALAIAN
SAYA.
Wassalam.
Sekian. Terima Kasih.