საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი, GDRI აქვეყნებს სოციოლოგიური კვლევის - "ამომრჩეველთა პოლიტიკური განწყობებისა და ქვეყანაში მიმდინარე პროცესების მიმართ მათი დამოკიდებულების შესწავლა" - ანალიტიკურ ანგარიშს.
კვლევა ჩაატარა სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტმა.
The document summarizes key points about competition policy and economic regulation in Georgia. It discusses international rules and principles related to competition, Georgia's international commitments, the EU's competition law and how it relates to Georgia, issues with Georgia's current 2005 competition law, draft revisions to the competition law being considered, and institutional reforms underway in 2010-2011 to strengthen the competition authority. It also analyzes aspects of the draft law that need improvement, such as its limited scope of application and broad exemptions.
This document discusses the development of competition policy in Georgia from 1992 to 2012. It outlines Georgia's international obligations regarding competition from organizations like the EU, WTO, and OECD. It then details the evolution of Georgia's legal and institutional framework for competition policy, including the establishment of an Antimonopoly Administration in 1992 and the passage of key laws on competition in 1995-1996. Reforms continued through the 2000s to bring policy more in line with EU standards.
The document summarizes key points about competition policy and economic regulation in Georgia. It discusses international rules and principles related to competition, Georgia's international commitments, the EU's competition law and how it relates to Georgia, issues with Georgia's current 2005 competition law, draft revisions to the competition law being considered, and institutional reforms underway in 2010-2011 to strengthen the competition authority. It also analyzes aspects of the draft law that need improvement, such as its limited scope of application and broad exemptions.
This document discusses the development of competition policy in Georgia from 1992 to 2012. It outlines Georgia's international obligations regarding competition from organizations like the EU, WTO, and OECD. It then details the evolution of Georgia's legal and institutional framework for competition policy, including the establishment of an Antimonopoly Administration in 1992 and the passage of key laws on competition in 1995-1996. Reforms continued through the 2000s to bring policy more in line with EU standards.
This document outlines the condition of Georgia's business environment and proposes concepts for its improvement. It identifies several key problems, including a declining real sector share of GDP, falling business sector turnover and production, low private sector capital formation, and employment indicators that have remained stagnant despite GDP growth. Proposed goals for improvement include developing the legislative and regulatory framework, increasing political stability, qualifying the labor force, creating a fair labor market, economic forecasting, and expanding infrastructure and access to financing. Short-term tasks focus on institutional reforms while medium-term tasks address simplifying taxation, improving credit access, strengthening investor protections, and enhancing business education.
This document proposes reforms to Georgia's Ministry of Internal Affairs (MIA) and police system. It recommends separating the state security service from the MIA in order to depoliticize the police. It also suggests establishing a Ministry of Internal Affairs focused on civil services and public order protection, with municipal police forces and a public council for civic control of law enforcement. The reformed system would implement advanced international practices and principles of career progression for police.
The document summarizes the Georgian Development Research Institute's concept on public service reform in Georgia. It discusses bureaucratic and flexible state models, as well as foreign experiences with public administration reform. Key aspects of reforming Georgia's public service system are addressed, including establishing a professional public servant institution, reforming the state service system, and addressing problems in Georgia's Law on Public Service.
The document discusses problems with Georgia's business environment and proposes improvements. It identifies several key issues, including a declining real sector share of GDP supported by foreign credits; decreasing private sector capital formation; and falling business sector turnover and production since 2007. Small and medium enterprises comprise an insignificant portion of the economy. Despite GDP growth, employment indicators have remained flat. Difficulties accessing bank credits, tax administration problems, weak property rights protections, and an ineffective court system deteriorate the investment environment. Monopolies exist in many markets. The document proposes addressing these issues to improve conditions for businesses.
Information note by the co-rapporteurs on their fact-finding visit to Tbilisi and Batumi (11-14 October 2011)1. Co-rapporteurs: Mr Kastriot ISLAMI, Albania, Socialist group, and Mr Michael Aastrup JENSEN, Denmark, Alliance of Liberals and Democrats for Europe
This document discusses proposed amendments to the Georgian Criminal Procedure Code related to principles of a fair trial. It addresses issues such as the principles of public trial and adversarial proceedings, rights of defense counsel, problems with indirect testimony, and forensic psychiatric expertise. The document provides explanatory notes on each topic and presents a draft law on changing and adding to the Criminal Procedure Code of Georgia.
The document provides a summary of a study analyzing Georgian voters' political preferences and attitudes. Some key findings include:
- The Georgian Orthodox Church received the most positive ratings, while the court system and healthcare received negative ratings.
- Voters viewed Bidzina Ivanishvili's entry into politics positively but were more cautious about his initial steps.
- Ivanishvili's party and the ruling National Movement emerged as the top two political forces, drawing support from different demographic groups.
- For future elections, most respondents planned to vote and believed the elections would be fair, though some opposition supporters were pessimistic about the results.
This document outlines the condition of Georgia's business environment and proposes concepts for its improvement. It identifies several key problems, including a declining real sector share of GDP, falling business sector turnover and production, low private sector capital formation, and employment indicators that have remained stagnant despite GDP growth. Proposed goals for improvement include developing the legislative and regulatory framework, increasing political stability, qualifying the labor force, creating a fair labor market, economic forecasting, and expanding infrastructure and access to financing. Short-term tasks focus on institutional reforms while medium-term tasks address simplifying taxation, improving credit access, strengthening investor protections, and enhancing business education.
This document proposes reforms to Georgia's Ministry of Internal Affairs (MIA) and police system. It recommends separating the state security service from the MIA in order to depoliticize the police. It also suggests establishing a Ministry of Internal Affairs focused on civil services and public order protection, with municipal police forces and a public council for civic control of law enforcement. The reformed system would implement advanced international practices and principles of career progression for police.
The document summarizes the Georgian Development Research Institute's concept on public service reform in Georgia. It discusses bureaucratic and flexible state models, as well as foreign experiences with public administration reform. Key aspects of reforming Georgia's public service system are addressed, including establishing a professional public servant institution, reforming the state service system, and addressing problems in Georgia's Law on Public Service.
The document discusses problems with Georgia's business environment and proposes improvements. It identifies several key issues, including a declining real sector share of GDP supported by foreign credits; decreasing private sector capital formation; and falling business sector turnover and production since 2007. Small and medium enterprises comprise an insignificant portion of the economy. Despite GDP growth, employment indicators have remained flat. Difficulties accessing bank credits, tax administration problems, weak property rights protections, and an ineffective court system deteriorate the investment environment. Monopolies exist in many markets. The document proposes addressing these issues to improve conditions for businesses.
Information note by the co-rapporteurs on their fact-finding visit to Tbilisi and Batumi (11-14 October 2011)1. Co-rapporteurs: Mr Kastriot ISLAMI, Albania, Socialist group, and Mr Michael Aastrup JENSEN, Denmark, Alliance of Liberals and Democrats for Europe
This document discusses proposed amendments to the Georgian Criminal Procedure Code related to principles of a fair trial. It addresses issues such as the principles of public trial and adversarial proceedings, rights of defense counsel, problems with indirect testimony, and forensic psychiatric expertise. The document provides explanatory notes on each topic and presents a draft law on changing and adding to the Criminal Procedure Code of Georgia.
The document provides a summary of a study analyzing Georgian voters' political preferences and attitudes. Some key findings include:
- The Georgian Orthodox Church received the most positive ratings, while the court system and healthcare received negative ratings.
- Voters viewed Bidzina Ivanishvili's entry into politics positively but were more cautious about his initial steps.
- Ivanishvili's party and the ruling National Movement emerged as the top two political forces, drawing support from different demographic groups.
- For future elections, most respondents planned to vote and believed the elections would be fair, though some opposition supporters were pessimistic about the results.
The document outlines the organizational structure of the Ministry of Internal Affairs of Georgia. It details the main departments and subdivisions, including the police department, border police, professional and vocational education, rescue service, and international relations. The police department has several regional police divisions and specialized units like criminal police, patrol police, and security police.
The document outlines the organizational structure of the Ministry of Internal Affairs of Georgia. It details the main departments and subdivisions, including the police department, border police, professional and vocational education, rescue service, and international relations. The police department has several regional divisions and specialized units like criminal police, patrol police, and security police.
The document summarizes the Georgian Development Research Institute's concept on public service reform in Georgia. It discusses bureaucratic and flexible state models, as well as foreign experiences with public administration reform. Key aspects of reforming Georgia's public service system are addressed, including establishing a professional public servant institution, reforming the state service system, and addressing problems in Georgia's Law on Public Service.
1. სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი
საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი
ამომრჩეველთა პოლიტიკური განწყობებისა და ქვეყანაში
მიმდინარე პროცესების მიმართ მათი დამოკიდებულების
შესწავლა
ანალიტიკური ანგარიში
ნოემბერი, 2011
2. სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი
სარჩევი
შემაჯამებელი დასკვნა ................................................................................................................................... 3
1.მეთოდოლოგია ............................................................................................................................................. 9
2. სხვადასხვა ინსტიტუტების მიმართ დამოკიდებულება ...................................................................10
3. ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკაში მოსვლის შეფასება ......................................................................14
4. ივანიშვილის პოლიტიკური პარტნიორები .........................................................................................17
5. პარტიული რეიტინგები ...........................................................................................................................19
6. კანდიდატები საქართველოს პრემიერ-მინისტრის, პრეზიდენტისა და პარლამენტის
თამჯდომარის პოსტებზე.............................................................................................................................26
7. მოლოდინები 2012 წლის საპარლამენტო არჩევნების მიმართ .........................................................32
8. ცალკეული პოლიტიკოსების მიმართ დამოკიდებულება .................................................................37
9. ქვეყანაში არსებული მწვავე პრობლემები და მათი გადაჭრის მოლოდინი ...................................41
10. მედია საშუალებებით სარგებლობის სიხშირე და მათ მიმართ გამოხატული ნდობა ...............44
2
3. სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი
შემაჯამებელი დასკვნა
სხვადასხვა ინსტიტუტების მიმართ დამოკიდებულება
საქართველოში მოქმედ ინსტიტუტებს შორის ყველაზე პოზიტიური შეფასება,
ტრადიციულად, საქართველოს მართლმადიდებლურ ეკლესიას ერგო, ხოლო ყველაზე
ნეგატიური (ასევე, ტრადიციულად) - საქართველოს სასამართლოს. პოზიტიური
შეფასების მაღალ მაჩვენებელს ინარჩუნებს შინაგან საქმეთა სამინისტრო. ჯანდაცვის
სამინისტრო უარყოფითად შეფასებულ სტრუქტურათა სამეულში მოექცა
(სასამართლოსთან და პროკურატურასთან ერთად); ეს უნდა აიხსნას ჯანდაცვის
გაჭიანურებული რეფორმის წარუმატებლობით (რაც თავად ხელისუფლებამ აღიარა) და
ჯანდაცვის სერვისების ხელმიუწვდომლობით, რასაც საზოგადოება, დღესდღეობით,
ერთ-ერთ პრიორიტეტულ პრობლემად მიიჩნევს.
რესპონდენტები მკვეთრად უარყოფითად აფასებენ პარლამენტის წევრთა რაოდენობის
190 დეპუტატამდე გაზრდას და, აგრეთვე, უარყოფითი შეფასებისკენ იხრებიან
პარლამენტის ქუთაიში გადატანის გადაწყვეტილებასთან დაკავშირებით.
ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკაში მოსვლის შეფასება
ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკაში მოსვლას მიესალმება ამომრჩეველთა უმრავლესობა
(56.3%). რაც შეეხება პოლიტიკაში ბ. ივანიშვილის პირველ ნაბიჯებს, მათი დადებითად
შემფასებელთა წილი შედარებით ნაკლებია (46.2%). ამ ორ შედეგს შორის 10%-იანი
სხვაობა მიუთითებს, რომ პოლიტიკაში ივანიშვილის მოსვლით გამოწვეული ეიფორია
რამდენადმე განელდა; თუმცა, აღსანიშნავია, რომ რესპონდენტთა ამ 10%-იანმა ნაწილმა
გადაინაცვლა არა ბ. ივანიშვილის პირველი პოლიტიკური ნაბიჯების მიმართ
ფრუსტრირებულთა (უარყოფითად შემფასებელთა), არამედ ნეიტრალურად
განწყობილთა (შეფასება: „არც დადებითად, არც უარყოფითად“) გუნდში. ეს ნიშნავს,
რომ ბ. ივანიშვილის საქმიანობა რეალურ პოლიტიკაში მოსვლის შემდეგ ძირითადად
ინარჩუნებს პოლიტიკაში მისი გამოჩენით გამოწვეულ პოზიტიურ ეფექტს.
ივანიშვილის პოლიტიკური პარტნიორები
ამომრჩეველი ფრთხილი ოპტიმიზმით უყურებს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკურ
თანამშრომლობას „თავისუფალ დემოკრატებთან“ და „რესპუბლიკელებთან“. არ
არსებობს გამოკვეთილი მოლოდინი, რომ ეს თანამშრომლობა გაამართლებს და
წარმატებულ იქნება (თუმცა, არც პესიმისტური განწყობები ჭარბობს). ყველაფერი ეს
მიუთითებს, რომ დასახელებულმა პარტიებმა უნდა დაიწყონ ერთობლივი ფორმატით
3
4. სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი
პოლიტიკური საქმიანობა და მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილებების მიღება, რათა ამ
თანამშრომლობის შედეგები ამომრჩევლებისათვის ხელშესახები გახდეს.
პარტიული რეიტინგები
ქართულ პოლიტიკურ სივრცეში ორი პოლიტიკური ცენტრი გამოიკვეთა:
ნაციონალური მოძრაობა (36%) და ბ. ივანიშვილის პოლიტიკური ძალა (32%). სხვა
პოლიტიკური პარტიებიდან მეტ-ნაკლებად ანგარიშგასაწევი „წონა“ მხოლოდ
ქრისტიანულ-დემოკრატიულ მოძრაობას აქვს (4.3%).
ბ. ივანიშვილის პოლიტიკური ძალის რეიტინგს სამი წყარო ქმნის: 1. ოპოზიციურად
განწყობილ რესპონდენტთა ის ნაწილი, რომელიც პოლიტიკაში ივანიშვილის
გამოჩენამდე ვერ ახდენდა საკუთარი პოზიციის ინსტიტუციონალიზაციას რომელიმე
ოპოზიციური პოლიტიკური ძალის მიმართ მხარდაჭერით, ანუ თავის საპროტესტო
„ხმას“ არ უკავშირებდა რომელიმე არასახელისუფლო პარტიას, მათ მიმართ
უნდობლობის გამო. ეს ნაწილი შეკითხვაზე: „რომელ პოლიტიკურ პარტიას დაუჭერთ
მხარს საპარლამენტო არჩევნებში?“ - პასუხობდა: „მიჭირს პასუხის გაცემა“ ან „არცერთს“.
ბ. ივანიშვილის პოლიტიკურმა ძალამ მოახდინა ფრუსტრირებული ოპოზიციური
ელექტორატის დაბრუნება ინსტიტუციურ სივრცეში. ასეთი ელექტორატის ხვედრითი
წილი დაახლოებით 13%-ია. 2. ბ. ივანიშვილი წარმატებით ახერხებს სხვა ოპოზიციური
პოლიტიკური პარტიების მხარდამჭერთა გადმობირებას. პოლიტიკაში ბ. ივანიშვილის
მოსვლით დაზარალდა პრაქტიკულად ყველა, მეტ-ნაკლებად რეიტინგული,
ოპოზიციური პოლიტიკური პარტია; 3. ბ. ივანიშვილის პოლიტიკური ძალა
მიმზიდველი აღმოჩნდა მმართველი პარტიის მხარდამჭერთა ჯერჯერობით მცირე
ნაწილისათვის. მართალია, ნაციონალური მოძრაობა არსებითად ინარჩუნებს მის
მხარდამჭერთა რაოდენობას (რომელიც ბოლო თვეებში 40%-ის ფარგლებში მერყეობს),
თუმცა, ბ. ივანიშვილის პოლიტიკაში მოსვლით გაჩნდა პირველი ბზარი მმართველის
პარტიის ელექტორატში. ივანიშვილი ხელისუფლების ალტერნატივა გახდა (ხდება) არა
მხოლოდ ოპოზიციური ელექტორატის ერთ ფოკუსში მობილიზების თვალსაზრისით,
არამედ სახელისუფლო ელექტორატის გადმობირების თალსაზრისითაც.როგორც
გამოკითხვის მონაცემებიდან ირკვევა, ამ ეტაპზე, ამომრჩეველთა 18%
გარანტირებულად „წაართვა“ ივანიშვილმა კონკურენტულ პოლიტიკურ პარტიებს,
ნაციონალური მოძრაობის ჩათვლით.
ამრიგად, ბ. ივანიშვილის პოლიტიკური ძალა სინერგიულია (კრებსითია): ის
მიმზიდველი ხდება სხვადასხვა პოლიტიკური გემოვნების (ორიენტაციის)
ამომრჩევლებისათვის.
4
5. სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი
აღმოჩნდა, რომ დომინანტური პოლიტიკური პარტიების მიმართ მხარდაჭერაზე
გავლენას ვერ ახდენს ისეთი სოციალურ-დემოგრაფიული მახასიათებლები, როგორიცაა
სქესი, ასაკი და განათლების მიღწეული დონე. მეორე მხრივ, გამოკითხვის შედეგები
ადასტურებს, რომ პოლიტიკურ რეიტინგებთან მჭიდრო კორელაციაშია დასაქმების
სექტორი და ეროვნება. ნაციონალურ მოძრაობას მხარდამჭერები მნიშვნელოვანდ
უმრავლდება (შესაბამისად, უმცირდება ბ. ივანიშვილი პოლიტიკურ ძალას)
სახელმწიფო სექტორში დასაქმებულთა და არაქართველთა შორის (კერძოდ, ქვემო
ქართლსა და სამცხე-ჯავახეთში). რაც შეეხება ივანიშვილის პოლიტიკურ ძალას, მას
ელექტორალური ველი უფართოვდება თვითდასაქმებულებსა და კერძო სექტორში
დასაქმებულთა შორის.
კონკურენტული პოლიტიკური ძალების (ნაციონალური მოძრაობა, ბ. ივანიშვილის
პარტია) რეიტინგები განსვავებულად გამოიყურება რეგიონულ ჭრილშიც:
ა) მმართველი პარტიის უპირატესობა აშკარაა: სამეგრელოში, სამცხე-ჯავახეთსა და
ქვემო ქართლში; ბ. ივანიშვილის პოლიტიკური ძალა გამოკვეთილი ლიდერია
იმერეთში, თბილისსა და მცხეთა–მთიანეთში;
ბ) კონკურენცია ამ ორ პოლიტიკურ ძალას შორის მძაფრია დანარჩენ რეგიონებში:
აჭარაში, კახეთში, შიდა ქართლში, კახეთსა და რაჭა–ლეჩხუმში.
კანდიდატები საქართველოს პრემიერ-მინისტრის, პრეზიდენტისა და პარლამენტის
თამჯდომარის პოსტებზე
საქართველოს პრემიერ-მინისტრის პოსტზე ძირითად კონკურენტებად ამომრჩევლებს
ბ. ივანიშვილი და მ. სააკაშვილი ესახებათ. ბ. ივანიშვილის კანდიდატურასთან ყველაზე
თავსებადი ი. ალასანიაა, ხოლო, ხოლო, მ. სააკაშვილისთვის - გ. უგულავა.
შესაბამისად, ბ. ივანიშვილი მხარდამჭერებს ყველაზე მეტად ი. ალასანიას ართმევს,
რაც, აგრეთვე, იმას ნიშნავს, რომ ალასანიას ფიგურა ამ პოსტზე ივანიშვილის
დამატებითი „დონორია“; იგივე მიმართება აქვს სააკაშვილთან გ. უგულავას.
საინტერესოა, რომ გ. თარგამაძე „ზარალდება“ როგორც მ. სააკაშვილის, ისე ბ.
ივანიშვილის მიერ (ანუ, გ. თარგამაძე ორივე კანიდიდატის მიმართ ასრულებს
„დონორის“ (თუმცა, შედარებით მცირემასშტაბიანი) როლს).
საპრეზიდენტო კანდიდატებში გამოკვეთილი ლიდერი ბ. ივანიშვილია. მ. სააკაშვილს
ამ პოსტზე, ჯერჯერობით, არ გამოუჩნდა მეტ-ნაკლებად თანაბარწონიანი
ჩამნაცვლებელი მმართველი პარტიის გუნდიდან. გ. უგულავა, რომელიც რეიტინგით
მეორეა, მხოლოდ 12.7%-ს აგროვებს. (ამის მიზეზი ისიცაა, რომ თავად მ. სააკაშვილს
საჯაროდ არ დაუსახელებია თავისი შემცვლელი). საინტერესოა, რომ თითქმის ყოველ
5
6. სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი
მეოთხე რესპონდენტს გაუჭიდა პრეზიდენტობის სასურველი კანონდატის დასახელება.
ეს ძირითადად მ. სააკაშვილის მხარდამჭერთა ჯგუფია, რომელმაც, ჯერჯერობით, ვერ
იპოვა სააკაშვილის ღირსეული შემცვლელი ამ პოსტზე. მოსალოდნელია, რომ როგორც
კი სააკაშვილი დაასახელებს თავის შესაძლო შემცვლელს მმართველი გუნდიდან
პრეზიდენტის პოსტზე, ამ ეტაპზე თავშეკავებულ პროსახელისუფლოდ განწყობილთა
ხმები ამ კანდიდატისკენ გადაინაცვლებს და ბ. ივანიშვილს გაუჩნდება გაცილებით
წონიანი კონკურენტი პრეზიდენტის პოსტზე. ი. ალასანია და, ნაწილობრივ, გ.
თარგამაძე პრეზიდენტობის კანდიდატების ამპლუაშიც კარგავენ მხარდამჭერებს ბ.
ივანიშვილის სასარგებლოდ და ასრულებენ ანგარიშგასაწევი „დონორის“ ფუნქციას ბ.
ივანიშვილისთვის.
მომავალი პარლამენტის თავმჯდომარეობა ის პოსტია, რომელიც ყველაზე
დივერსიფიცირებულია - ამ პოსტზე რესპონდენტებმა ვერ გამოკვეთეს ლიდერი
(ყველაზე რეიტინგული კანდიდატი - დ. ბაქრაძე - 10.2%-ს აგროვებს). მეტიც: ყოველ
მეოთხე რესპონდნეტს საერთოდ გაუჭირდა პარლამენტის სასურველი თავმჯდომარის
დასახელება. როგორც ჩანს, საზოგადოებაში აღნიშნული პოსტი ნაკლებად
პერსონიფიცირებულია. საინტერესოა, რომ არც მ. სააკაშვილი და არც ბ. ივანიშვილი არ
მოიაზრებიან პარლამენტის თავმჯდომარეობისთვის შესაფერის კანდიდატებად, რაც
გვაფიქრებინებს, რომ ეს თანამდებობა ნაკლებად გავლენიანად ითვლება ქართულ
პოლიტიკაში.
მოლოდინები 2012 წლის საპარლამენტო არჩევნების მიმართ
2012 წლის საპარლამენტო არჩევნებში რესპონდენტთა მონაწილეობის მზაობა ძალზე
მაღალია (78% აცხადებს, რომ აუცილებლად მიიღებს მონაწილეობას არჩევნებში, ხოლო
კიდე 11%-ის პოზიციაა, რომ ალბათ მიიღებს). არჩევნებში მონაწილეობის მზაობა
კორელაციაშია ამომრჩეველთა უმრავლესობის (60%-მდე) პოზიციასთან, რომ მომავალი
არჩევნები სამართლიანად ჩატარდება, რაც, თავის მხრივ, კავშირშია იმასთან, რომ
რესპონდენტთა დიდ უმრავლესობას (80%-ზე მეტს) თავისი არჩევანი ამა თუ იმ
პოლიტიკური პარტიის სასარგებლოდ, ამ ეტაპზე, განსაზღვრული აქვს.
ოპოზიციურად განწყობილ რესპონდენტთა გარკვეულ ნაწილს (საშუალოდ 10%)
მიაჩნია, რომ მომავალ არჩევნებში მოსახლეობის უმრავლესობა ახლანდელ
ხელისუფლებას დაუჭერს მხარს, ან კიდევ მეტი: გამარჯვება ნაციონალურ მოძრაობას
დარჩება. ასეთ განწყობას რამდენიმე ფაქტორი განაპირობებს: ა) ოპოზიციურად
განწყობილ რესპონდენტთა ნაწილს ჰგონია, რომ ხელისუფლების არმოწონებაში ისინი
ამომრჩეველთა უმრავლესობის რეპრეზენტატორები არ არიან და დინების
საწინააღმდეგოდ მოძრაობენ (აქ უთუოდ იგრძნობა ნაციონალური ტელეარხებით
6
7. სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი
პროსახელისუფლო პროპაგანდის კვალი მმართველი პარტიის საყოველთაო
მხარდაჭერის შესახებ, მისი მიერ გაკეთებული საქმეების გამო); ბ) ოპოზიციურად
განწობილთა ნაწილმა იცის, რომ მხარს უჭერს პარტიას, რომელიც არჩევნებში ვერ
გაიმარჯვებს; გ) ნაწილს სჯერა, რომ ხელისუფლება არჩევნების შედეგებს გააყალბებს.
ცალკეული პოლიტიკოსების მიმართ დამოკიდებულება
ქართველ მოქმედ პოლიტიკოსთა სპექტრის ძირითადი ნაწილი (32 პოლიტიკოსიდან 22)
ამომრჩევლებს არ მოსწონთ (თუმცა, ეს ველიც საკმაოდ დივერსიფიცირებულია).
დაწუნებულ პოლიტიკოსთა სიას სათავეში ნ. ბურჯანაძე და ზ. ნოღაიდელი უდგანან.
ამომრჩეველთა მოწონება წილად ხვდა შეთავაზებულთაგან 7 პოლიტიკოსს, რომელთა
შორის პირველ ადგილზე (საკმაო უპირატესობით) ბ. ივანიშვილია. მას მოჰყვებიან: მ.
სააკაშვილი, გ. უგულავა, დ. ბაქრაძე, ვ. მერაბიშვილი, გ. თარგამაძე, ი. ალასანია.
რესპონდენტები საკმაოდ ფრთხილად ეკიდებიან ბრალდებებს სხვადასხვა
პოლიტიკოსთა თუ არაპოლიტიკოსთა რუსეთის აგენტობის შესახებ. მათ არ სჯერათ ამ
ბრალდებით დაპატიმრებულ პირთა (ვ. მაისაია, რეპორტიორები) აგენტობისაც კი.
თუმცა, რუსეთის აგენტობის ბრალდებამ წარმატებით იმუშავა ნ. ბურჯანაძისა და ზ.
ნოღაიდელის მიმართ. როგორც ჩანს, რესპონდენტთა ასეთ განწყობას ხელი შეუწყო
ტელემედიით მრავალგზის გასულმა კადრებმა ამ ორი პირის რუსული ვოიაჟების და
რუსეთის პირველ პირებთან თბილი დამოკიდებულების შესახებ.
ქვეყანაში არსებული მწვავე პრობლემები და მათი გადაჭრის მოლოდინი
რესპონდენტთა მიერ ქვეყანაში გადაუჭრელ პრობლემათა ჩამონათვალი აჩვენებს, რომ
ყველაზე მწვავე პრობლემა ტრადიციულად უმუშევრობაა. მწვავე პრობლემათა პირველ
რიგებში მნიშვნელოვანი გადადგილებები არ მომხდარა: რესპონდენტები კვლავ
უჩივიან დაკარგული ტერიტორიების, სიღარიბის, პროდუქტებზე ფასების ზრდის,
ჯანდაცის ხელმიუწვდომლობის და სხვ. პრობლემებს.
მმართველ პარტიას მოუგვარებელ პრობლემათა გადაჭრის რესურსი რესპონდენტთა
ერთი ნაწილისთვის (45%) გააჩნია, ხოლო რესპონდენტთა სხვა (პრაქტიკულად იმავე
მოცულობის) ნაწილისთვის (46%) - არა. გაცილებით ოპტიმისტური მოლოდინები
უკავშირდება ბ. ივანიშვილის პოლიტიკურ ძალას: ამომრჩეველთა უმრავლესობა (57%)
ელოდება, რომ, ხელისუფლებაში მოსვლის შემთხვევაში, ეს ძალა ქვეყნისათვის მწვავე
პრობლემებს მოაგვარებს.
7
8. სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი
მედია საშუალებებით სარგებლობის სიხშირე და მათ მიმართ გამოხატული ნდობა
ტელებაზარზე, საინფორმაციო გადაცემების ყურების თვალსაზრისით, „რუსთავი2“ და
„იმედი“ დომინირებს. თუმცა მათ კონკურენციას უწევს „მაესტრო“ (განსაკუთრებით,
თბილისში). საინტერესოა, რომ პირველი არხის საინფორმაციო გადაცემებს არ უყურებს
რესპონდენტთა მესამედი. პოლიტიკურ ინფორმაციას ჟურნალ-გაზეთების მეშვეობით
არ ეცნობა რესპონდენტთა გამოკვეთილი უმრავლესობა; ყველაზე უკეთესი მაჩვენებელი
ამ თვალსაზრისით, აქვს „კვირის პალიტრას“; რადიო არხებით ინფორმაციის მოსმენის
სიხშირე ყველა სახვა წყაროზე დაბალია. შედარებით რეიტინგულია რადიო „იმედი“.
მედია საშუალებებით ინფორმაციის მიღების სიხშირის მაჩვენებელი კორელაციაშია ამ
საშუალებებით მიერ მოწოდებული ინფორმაციის ნდობასთან. თუმცა, არსებობს
გამონაკლისიც: „მაესტროს“ საინფორმაციო გადაცემებს თბილისში „იმედის“
საინფორმაციო გადაცემებზე ნაკლები მომხმარებელი ჰყავს; თუმცა, „მაესტროს“ უფრო
მეტად ენდობიან, ვიდრე „იმედს“.
8
9. სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი
1.მეთოდოლოგია
2011 წლის 11–22 ნოემბერს „სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტმა“ (ISSA)
“საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტის” (GDRI) დაკვეთით ჩაატარა
ეროვნული შერჩევის სოციოლოგიური გამოკითხვა, რომელიც ეხებოდა საარჩევნო
ასაკის (18 წლის და მეტი) მოსახლეობის პოლიტიკური განწყობებისა და ქვეყანაში
მიმდინარე პროცესების მიმართ ამომრჩეველთა დამოკიდებულების შესწავლას.
სულ გამოიკითხა დაახლოებით 3000 რესპონდენტი საქართველოს 11 რეგიონში,
თბილისის ჩათვლით. გამოყენებულ იქნა მრავალსაფეხურიანი კლასტერული შერჩევის
მოდელი. რესპონდენტთა შერჩევა მოხდა ოჯახებში, შემთხვევითი შერჩევის პრინციპით.
თითოეულ რეგიონში შერჩევის მოცულობა გადანაწილდა ისე, რომ შენარჩუნებულიყო
შედეგების დასაშვები ცდომილება და მონაცემები რეპრეზენტატული ყოფილიყო
თითოეული რეგიონისათვის. მთელი ქვეყნისთვის შერჩევის ცდომილება არ აჭარბებს
1.8%–ს 95%–იანი საიმედოობისათვის.
გამოკითხვა ჩატარდა პირისპირ ინტერვიუს მეთოდით. კვლევამ უზრუნველყო
რესპონდენტთა ანონიმურობის მაქსიმალური დაცვა.
ცხრილში მოცემულია შერჩევის ცდომილობები ცალკეული რეგიონებისათვის და
მთელი შერჩევისათვის (იხ. ცხრილი #1):
ცხრილი #1
შერჩევის ცდომილება შერჩევის ცდომილება
90%–იანი 95%–იანი
# რეგიონი საიმედოობისათვის საიმედოობისათვის
1 თბილისი 2.9% 3.5%
2 აჭარა 5.2% 6.2%
3 მცხეთა-მთიანეთი 6.2% 7.4%
4 შიდა ქართლი 5.8% 6.9%
5 კახეთი 5.2% 6.2%
6 ქვემო ქართლი 5.2% 6.2%
7 სამცხე ჯავახეთი 5.8% 6.9%
8 გურია 6.2% 7.4%
9 იმერეთი 5.0% 5.9%
რაჭა-ლეჩხჰუმი და ქვემო
10 სვანეთი 6.2% 7.4%
11 სამეგრელო და ზემო სვანეთი 5.2% 6.2%
მთელი შერჩევა 1.5% 1.8%
9
10. სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი
2. სხვადასხვა ინსტიტუტების მიმართ დამოკიდებულება
2.1. ინსტიტუტების (სტრუქტურების) საქმიანობის შეფასება
გამოკითხვა იმეორებს ტრადიციულ სურათს საქართველოში სხვადასხვა
ინსტიტუტების უკიდურესად დადებითი და უკიდურესად უარყოფითი იმიჯის
შესახებ: საქართველოს მართლმადიდებლური ეკლესია კვლავ ერთმნიშვნელოვნად
დადებითად შეფასებული ინსტიტუტია, ხოლო საქართველოს სასამართლო - ყველაზე
უარყოფითად შეფასებული ინსტიტუტი. პოზიტიური შეფასების ველში, მაღალი
მაჩვენებლებით, შემდეგი ინსტიტუტების/სტრუქტურების საქმიანობა ექცევა: შინაგან
საქმეთა სამინისტრო, არასამთავრობო სექტორი და თავდაცვის სამინისტრო.
უარყოფითი შეფასების ველში (სასამართლოს გარდა) კიდევ ორი სტრუქტურა მოექცა:
ჯანდაცვის სამინისტრო და საქართველოს პროკურატურა. ჯანდაცვის სამინისტროს
საქმიანობის შეფასების ნეგატიური ფონი განპირობებული უნდა იყოს ჯანდაცვის
მრავალწლიანი რეფორმის წარუმატებლობით, რაც თავად ხელისუფლებამაც კი აღიარა.
ამასთან, ამ სტრუქტურის მიმართ საზოგადოების უარყოფით დამოკიდებულებას ხსნის,
აგრეთვე, მწვავე პრობლემათა ჩამონათვალი, რომელშიც ჯანდაცვის სერვისების
ხელმიუწვდომლობა პრიორიტეტულ პრობლემათა ხუთეულშია (ამაზე უფრო
დეტალურად მე-9 თავში იქნება საუბარი).
შეფასება განხორციელდა 5 ბალიან სკალაზე (-2-იდან +2-მდე), სადაც სკალის პუნქტები შესაბამებიდა
შემდეგ შეფასებებს:
-2: ძალზე უარყოფითად
-1: უფრო უარყოფითად, ვიდრე დადებითად
0: არც დადებითად, არც უაყოფითად (ნეიტრალურად)
+1: უფრო დადბითად, ვიდრე უარყოფითად
+2: ძალზე უარყოფითად
მაშასადამე, 0-ის ქვემოთ უარყოფითი შეფასების ველია, ხოლო 0-ის ზემოთ - დადებითი შეფასების ველი.
10
11. სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი
დეტალურად გამოკითხვის შედეგები მოცემულია დიაგრამაზე #1
დიაგრამა#1
სხვადასხვა ინსტიტუტებისა და სტრუქტურების საქმიანობის
შეფასება
(საშუალო მაჩვენებლები 5 ბალიან სკალაზე: –2: “ძალიან უარყოფითი”, +2: “ძალიან
დადებითი”)
საქართველოს მართლმადიდებლური ეკლესია 1.8
შინაგან საქმეთა სამინისტრო 0.7
არასამთავრობო სექტორი 0.6
თავდაცვის სამინისტრო 0.6
პრეზიდენტის ინსტიტუტი 0.3
ქ. თბილისის მერია 0.3
განათლების სამინისტრო 0.2
საქართველოს მთავრობა 0.2
საქართველოს საინფორმაციო საშუალებები 0.2
საქართველოს პარლამენტი 0.1
საგადასახადო სამსახური 0.1
ქ. თბილისის საკრებულო 0.0 დადებითი
საქართველოს პროკურატური 0.1
ჯანდაცვის სამინისტრო 0.1
უარყოფითი
საქართველოს სასამართლო 0.1
2.2. პარლამენტის ქუთაისში გადატანა
როგორც დიაგრამა #1-დან ჩანს, საქართველოს პარლამენტის საქმიანობა პოზიტიური
შეფასების ველში ექცევა, თუმცა, ეს შეფასება (საშუალო მაჩვენებელი: 0.1) არ არის
მკვეთრად დადებითი და ძალზე უახლოვდება ნეიტრალურ პუნქტს. შეცვლის თუ არა
პარლამენტის მიმართ განწყობებს პრეზიდენტის ინიციატივით მიღებული
გადაწყვეტილება პარლამენტის ქუთაისში გადატანასთან დაკავშირებით? გამოკითხვა
აჩვენებს, რომ რესპონდენტები უფრო მეტად უარყოფითად აფასებენ (39%) აღნიშნულ
გადაწყვეტილებას; ამ პროექტს 27% იწონებს (ამასთან, ერთმნიშვნელოვნად იწონებს
მხოლოდ 11%); საკმაოდ მაღალია ნეიტრალურად განწყობილთა ხვედრითი წილი (29%)
(იხ. დიაგრამა #2):
11
12. სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი
დიაგრამა#2
როგორ შეაფასებდით ხელისუფლების
გადაწყვეტილებას, რომ პარლამენტი გადავიდეს ქალაქ
ქუთაისში?
უფრო
უარყოფითად, არც
ვიდრე უარყოფითად,
დადებითად არც დადებითად
12% 29%
ძალზე
უარყოფითად
27%
უფრო
დადებითად,
ვიდრე
მიჭირს პასუხის ძალზე უარყოფითად
გაცემა დადებითად 16%
5% 11%
2.3. პარლამენტის წევრთა რიცხოვნობის გაზრდა
პარლამენტის წევრთა რაოდენობის გაზრდას (150-დან 190 დეპუტატამდე) მხარს არ
უჭერს რესპონდენტთა უმრაავლესობა - 53% (ცალსახად ნეგატიური პოზიცია 37%-ს
აქვს). ამ პროექტის მხარდამჭერთა წილი მხოლოდ 13%-ია; სულ მცირე, ყოველი მეოთხე
რესპონდენტი ამ საკითხს ნეიტრალურად უყურებს 1 (იხ. დიაგრამა #3):
1
როგორც ცნობილია, პარლამენტმა 2011 წლის დეკემბერში უკვე მიიღო გადაწყვეტილება, რომ
პარლამენტის წევრთა რაოდენობა აღარ გაიზრდება 190 კაცამდე. წინამდებარე სოციოლოგიური
გამოკითხვა ამ გადაწყვეტილების მიღებამდე ჩატარდა. ამდენად, პარლამენტის გადაწყვეტილება
რესპონდენტთა განწყობების ადეკვატური აღმოჩნდა.
12
13. სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი
დიაგრამა#3
მხარს უჭერთ თუ არა გადაწყვეტილებას, რომ
პარლამენტის წევრთა რაოდენობა გაიზარდოს 190
კაცამდე ?
უფრო არ ვუჭერ
ნეიტრალურად
მხარს
16% ვარ განწყობილი
27%
საერთოდ არ
ვუჭერ მხარს
37%
მიჭირს პასუხის უფრო ვუჭერ
გაცემა მხარს
სავსებით ვუჭერ
7% 8%
მხარს
5%
13
14. სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი
3. ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკაში მოსვლის შეფასება
ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკაში მოსვლის გადაწყვეტილებას საქართველოს
მოსახლეობის (ამომრჩევლების) 56.3% ემხრობა (33.4%–ის პოზიცია ცალსახად
პოზიტიურია: „სრულიად ვემხრობი“). ამ გადაწყვეტილებას არ მიესალმება 26.7%
(13.1%–ის პოზიცია ცალსახად ნეგატიურია: „სრულიად არ ვემხრობი“) (იხ. დიაგრამა
#4):
დიაგრამა#4
რამდენად ემხრობით ბიძინა ივანიშვილის გადაწყვეტილებას, ჩაერთოს
პოლიტიკაში?
33.4
22.9
17.0
13.6 13.1
სრულიად ვემხრობი უფრო ვემხრობი, უფრო არ ვემხრობი, სავსებით არ მიჭირს პასუხის
ვიდრე არა ვიდრე კი ვემხრობი გაცემა
საინტერესოა, რომ ბიძინა ივანიშვილის პირველ ნაბიჯებს პოლიტიკაში დადებითად
აფასებს 46.2% (კატეგორიული პოზიცია – „ძალზე დადებითად“ – აქვს 24.1%–ს).
როგორც ჩანს, ივანიშვილის პირველი ნაბიჯების დადებითად შემფასებელთა ნაწილში
ვერ მოხვდა რესპონდენტთა დაახლოებით 10%, რომელიც, ზოგადად, ივანიშვილის
პოლიტიკაში მოსვლას მიესალმება (ანუ, ამ ნაწილისთვის ივანიშვილის პირველი
სვლები პოლიტიკაში არ ყოფილა პოლიტიკაში მისი გამოჩენის ეფექტის თანაზომიერი).
თუმცა, მეორე მხრივ, ეს არ ნიშნავს, რომ აღნიშნული ჯგუფი იმედგაცრულებულია. ამას
14
15. სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი
ადასტურებს ის, რომ ამ ჯგუფის წარმომადგენლები გადანაწილდნენ ორი პოზიციის
ფარგლებში: „არც დადებითად, არც უარყოფითად“ და „მიჭირს პასუხის გაცემა“ (იხ.
დიაგრამა #5):
დიაგრამა#5
როგორ შეაფასებდით ბიძინა ივანიშვილის პირველ
ნაბიჯებს პოლიტიკაში?
24.1
22.1
21.4
13.9
10.2
8.3
ძალზე უფრო დადებითად, არც დადებითად, უფრო უარყოფითად, ძალზე მიჭირს პასუხის
დადებითად ვიდრე უარყოფითდ არც უარყოფითად ვიდრე დადებითად უარყოფითად გაცემა
ამომრჩეველთა ამ განწყობას ამაგრებს გამოკითხვის სხვა შედეგი, რომლის თანახმადაც
რესპონდენტთა 53.4%–ს აქვს მოლოდინი, რომ პოლიტიკაში, ივანიშვილის სახით, მოვა
ახალი ძალა, რომელიც ქვეყანაში ვითარებას უკეთესობისკენ შეცვლის (იხ. დიაგრამა #6):
15
16. სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი
დიაგრამა#6
რა მოლოდინებს უკავშირებთ პოლიტიკაში ბიძინა
ივანიშვილის გამოჩენას ქვეყნის მომავალი
განვითარებისათვის?
პოლიტიკაში, ივანიშვილის სახით, მოვა
ახალი ძალა, რომელიც ქვეყანაში ვითარებას 52.8
უკეთესობისაკენ შეცვლის
ივანიშვილის პოლიტიკაში მოსვლით
ქვეყანაში არსებული ვითარება არ 16.1
შეიცვლება
პოლიტიკაში ივანიშვილის მოსვლით
ქვეყანაში არსებული ვითარება კიდევ უფრო 8.0
გაუარესდება
მიჭირს პასუხის გაცემა 23.0
16
17. სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი
4. ივანიშვილის პოლიტიკური პარტნიორები
ამომრჩევლები, ძირითადად პოზიტიურად, თუმცა, გარკვეული სიფრთხილით
უყურებენ იმ პოლიტიკურ თანამშრომლობას, რომელიც ბ. ივანიშვილმა, თავისი
ინიციატივით, დაიწყო „თავისუფალ დემოკრატებთან“ და „რესპუბლიკელებთან“.
დაახლოებით 40% ასეთ თანამშრომლობას გამართლებულად მიიჩნევს (თუმცა,
პოზიციას – „“სრულიად გამართლებულია“ – 11.4% იზიარებს). ივანიშვილის ასეთი
არჩევანი გაუმართლებლად მიაჩნია 30%–ს, ხოლო კიდევ 30.5% უჭირს იმისა შეაფასება,
რამდენად სწორად შეარჩია ივანიშვილმა პოლიტიკური პარტნიორები (იხ. დიაგრამა #7)
დიაგრამა #7
ბიძინა ივანიშვილმა უკვე დაასახელა პოლიტიკური პარტნიორები, ვისთანაც
აქტიურად ითანამშრომლებს: თავისუფალი დემოკატები და რესპუბლიკური
პარტია. რამდენად გამართლებულია მისი არჩევანი?
უფრო არ არის
უფრო გამართლებული,
გამართლებულია, ვიდრე კი
სრულიად
ვიდრე არა 19.5%
გაუმართლებელია
28.1%
10.5%
სრულიად
გამართლებულია
11.4% მიჭირს პასუხის
გაცემა
30.5%
რესპონდენტთა ამ განწყობას ეხმიანება გამოკითხვის სხვა შედეგიც: გამოკითხულთა
შედარებით დიდი ნაწილი (41%–44%) მიიჩნევს, რომ „თავისუფალი დემოკრატების“ და
„რესპუბლიკელების“ გასვლა ივანიშვილის გარშემო შექმნილ პოლიტიკურ კოალიციას
„არც გააძლიერებს და არც დაასუსტებს“. აქვე გასათვალისწინებელია რესპონდენტთა
დაახლოებით მეხუთედის ჭოჭმანი ამ საკითხში (პასუხი: „მიჭირს ასუხის გაცემა“),
აგრეთვე, დაახლოებით მეოთხედის ოპტიმისტური პოზიცია, რომ ამ ორი პარტიის
გასვლა კოალიციიდან, ამ კოალიციას დაასუსტებს (იხ. დიაგრამა #8)
17
18. სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი
დიაგრამა #8
თავისუფალი დემოკრატებისა და რესპუბლიკელების გასვლა კოალიციიდან
გააძლიერებს თუ დაასუსტებს ივანიშვილის გარშემო შექმნილ პოლიტიკურ
გაერთიანებას?
თავისუფალი
დემოკრატები
13.6 41.4 23.8 21.2
რესპუბლიკური
პარტია
11.5 43.6 22.3 22.6
გააძლიერებს არც გააძლიერებს, არც დაასუსტებს დაასუსტებს მიჭირს პასუხის გაცემა
ამომრჩეველთა ასეთი „ფრთხილი ოპტიმიზმი“ ამ სამი პოლიტიკური ძალის
თანამშრომლობის შესახებ გამოწვეული უნდა იყოს ახლო წარსულში შექმნილი
ოპოზიციური პოლიტიკური გაერთიანებების („ეროვნული საბჭო“, „პოლიტიკური
რვიანი“, „პოლიტიკური ექვსიანი“ და სხვ.) კრახით, თუმცა, დასაწყისში ამ
პოლიტიკური გაერთიანებების შექმნას საკმაოდ პოზიტიური ფონი და მოლოდინები
ახლდა. „თავისუფალი დემოკრატები“ და „რესპუბლიკელები“ თავად იყვნენ ასეთი
პოლიტიკური გაერთიანებების წევრები და მათმა ჩართულობამ ვერ უზრუნველყო ამ
გაერთიანებების წარმატებით ფუნქციონირება.
18
19. სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი
5. პარტიული რეიტინგები
5.1. ზოგადი სურათი
პოლიტიკურ ძალთა განაწილების არსებული სურათი მოწმობს, რომ დღესდღეობით
პოლიტიკურ ავანსცენაზე, თითქმის თანაბარი წონით, ორი პარტიული გუნდი
დომინირებს: ნაციონალური მოძრაობა (36%) და ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური
ძალა (32%).
სხვა პოლიტიკურ ძალთაგან, ანგარიშგასაწევი (5%–იანი ბარიერის გადალახვის
თვალსაზრისით) რეიტინგი მხოლოდ ქრისტიანულ–დემოკრატიულ მოძრაობას აქვს
(4.4%). 1%–იან ზღვარს ცდებიან ლეიბორისტული პარტია (1.5%) და თავისუფალი
დემოკრატები (1.4%) (იხ. დიაგრამა #9):
დიაგრამა#9
ხვალ რომ საპარლამენტო არჩევნები გაიმართოს, რომელ
პოლიტიკურ ძალას დაუჭერდით მხარს პირველ რიგში?
ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა 36.0
ბიძინა ივანიშვილის პარტია 32.0
ქრისტიან-დემოკრატები 4.3
ლეიბორისტული პარტია 1.6
თავისუფალი დემოკრატები 1.5
რესპუბლიკური პარტია 0.8
ახალი მემარჯვენეები 0.6
ეროვნული ფორუმი 0.6
დემ. მოძრაობა – ერთიანი საქართველო 0.3
ქართული პარტია 0.2
თოფაძე-მრეწველები 0.2
ხალხის პარტია 0.2
საქართველოს დემოკრატიული პარტია 0.1
ქართული დასი 0.1
ეროვნულ-დემ. პარტია 0.1
კონსერვატული პარტია 0.1
საქართველოს გზა 0.1
არცერთს – ყველას გადავხაზავდი 2.2
არ მივიღებდი მონაწილეობას არჩევნებში 2.8
უარი პასუხზე 3.4
მიჭირს პასუხის გაცემა 12.8
რომელი ელექტორატის მობილიზების ხარჯზე ახერხებს ბიძინა ივანიშვილის პარტია
საკუთარი რეიტინგის დიზაინს?
19
20. სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი
1. ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური რეიტინგი შეიქმნა ოპოზიციური ელექტორატის
იმ ნაწილის ხარჯზე, რომელსაც ბოლო წლებში თანდათან გაუტყდა გული ოპოზიციურ
პარტიებზე და თავისი პროტესტი ხელისუფლების წინააღმდეგ აღარ დაუკავშირა
რომელიმე კონოკრეტულ ოპოზიციურ პარტიას; სხვანაირად რომ ითქვას, ეს
ელექტორატი აღარ ან ძნელად ახდენდა საკუთარი პროტესტის
ინსტიტუციონალიზაციას რომელიმე ფორმალურ პოლიტიკურ დაჯგუფებაში
(შესაბამისად, პროტესტს უფრო არაფორმალურ გარემოში – ოჯახში, მეგობრების წრეში
და სხვ. – გამოხატავდა). ამომრჩეველთა ეს ნაწილი შეკითხვაზე: „ხვალ რომ
საპარლამენტო არჩევნები გაიმართოს, რომელ პოლიტიკურ ძალას დაუჭერთ მხარს?“,
ასეთ პოზიციას იკავებდა: „მიჭირს პასუხის გაცემა“ ან „არცერთს“. 2009–10–11 წლებში
ჩატარებული კვლევები სტაბილურად აჩვენებდა, რომ ასეთი გაურკვეველი ან
ფრუსტრირებული ამომრჩევლების ხვედრითი წილი პრატიკულად არასოდეს ყოფილა
25-27%–ზე ნაკლები, მოცემულ კვლევაში კი ეს ნაწილი 15%–ია. უნდა ვივარაუდოთ,
რომ ივანიშვილის პოლიტიკურმა ცენტრმა პირველ რიგში სწორედ ეს ოპოზიციური
ამომრჩეველი მიიზიდა და მოახდინა მათი ხმების ფორმალური
ინსტიტუციონალიზაცია.
2. ივანიშვილის ფიგურამ იმ ოპოზიციური ელექტორატის გადმობირებაც დაიწყო,
რომელიც ივანიშვილის გამოჩენამდე თავის სიმპატიას სხვადასხვა ოპოზიურ პარტიებს
უნაწილებდა. ახალმა პოლიტიკურმა ძალამ მხარდამჭერების გარკვეული რაოდენობა
„წაართვა“ ისეთ მეტ–ნაკლებად რეიტინგულ პარტიებს, როგორიცაა: ქრისტიანულ–
დემოკრატიული მოძრაობა, ლეიბორისტული პარტია და ეროვნული ფორუმი.
ქრისტიან–დემოკრატებს ბოლო წლებში სტაბილურად უგროვდებოდათ მხარდაჭერის
10–11%, ხოლო ლეიბორისტებს და ეროვნულ ფორუმს ცალ–ცალკე– 5–6%. ეს სულ მცირე
20%–იანი მარაგი წარმოდგენილ კვლევაში დასულია 8%–ზე. აშკარაა, რომ
ამომრჩეველთა ხმების დაახლოებით 10-12%–იანი მარაგი ივანიშვილის აქტივში
ჩაეწერა.
3. ივანიშვილმა შეუტია ნაციონალური მოძრობის ელექტორატსაც. 2011 წლის
გაზაფხულსა და ზაფხულში ჩატარებული კვლევები აჩვენებდა, რომ ნაციონალების
რეიტინგი მერყეობდა 40%–ის ფარგლებში. ახლა ამ რეიტინგმა დაახლოებით 4–6%–ით
დაიწია სწორედ ივანიშვილის პოლიტიკური ძალის რეიტინგის ხარჯზე.
20
21. სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი
5.2. მეორე არჩევანი
მეორე რიგის პარტიული რეიტინგები 2 ასე გამოიყურება (იხ. დიაგრამა #10):
დიაგრამა#10
ხვალ რომ საპარლამენტო არჩევნები გაიმართოს, რომელ
პოლიტიკურ ძალას დაუჭერდით მხარს მეორე რიგში?
ბიძინა ივანიშვილის პარტია 12.4
ქრისტიან-დემოკრატიული მოძრაობა 12.2
ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა 8.8
თავისუფალი დემოკრატები 5.7
ლეიბორისტული პარტია 3.5
ეროვნული ფორუმი 2.5
რესპუბლიკური პარტია 2.0
ახალი მემარჯვენეები 1.3
დემ. მოძრაობა – ერთიანი საქართველო 0.9
ქართული პარტია 0.8
თოფაძე-მრეწველები 0.6
ხალხის პარტია 0.5
საქართველოს დემოკრატიული პარტია 0.4
კონსერვატული პარტია 0.2
ეროვნულ-დემოკრატიული პარტია 0.1
ქართული დასი 0.1
საქართველოს გზა 0.1
არცერთს – ყველას გადავხაზავდი 7.3
არ მივიღებდი მონაწილეობას არჩევნებში 3.5
უარი პასუხზე 5.8
მიჭირს პასუხის გაცემა 31.0
მონაცემები აჩვენებს, რომ საკუთარი ამომრჩევლების გაზრდის პოტენცია ყველაზე
მეტად კვლავ სამ პოლიტიკურ ძალას აქვს, თუმცა, განსხვავებული კონფიგურაციით: ბ.
ივანიშვილის პარტია (12.4%), ქრისტიან-დემოკრატიული მოძრაობა (12.2%) და
ნაციონალური მოძრაობა (8.8%). ეს ნიშნავს, რომ ამ პოლიტიკურ პარტიებს თავიანთი
ელექტორალური „წონის“ აღნიშნული რაოდენობით გაზრდისთვის შეუძლიათ
იბრძოლონ (ამომრჩეველთა დღევანდელი განწყობებიდან გამომდინარე). „პოტენციური
ხმების“ არცთუ უმნიშვნელო მარაგი უგროვდება თავისუფალ დემოკრატებს (5.7%) და
2
შეკითხვა დასმული იყო შემდეგნაირად: “ხვალ რომ საპარლამენტო არჩევნები გაიმართოს, რომელ
პოლიტიკურ ძალას დაუჭერდით მხარს მეორე რიგში?“
21
22. სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი
ლეიბორისტულ პარტიას (3.5%): ამ ხმების გათვალისწინებით, მათ უჩნდებათ 5%-იანი
ბარიერის გადალახვის შანსი.
ბ. ივანიშვილის პარტიული რეიტინგის დიზაინის შესახებ ზემოაღნიშნული
მოსაზრებების საფუძვლიანობას ადასტურებს გამოკითხვის მონაცემები იმასთან
დაკავშირებით, თუ რა მიმართება არსებობს ივანიშვილის პარტიის პირველ რიგში
ამომრჩევლებსა და მეორე რიგში ამომრჩევლებს შორის (იხ. ცახრილი #2):
ცხრილი #2
ხვალ რომ საპარლამენტო არჩევნები გაიმართოს, რომელ
პოლიტიკურ ძალას დაუჭერდით მხარს პირველ რიგში?
მეორე არჩევანი რომ გქონდეთ, კიდევ ბიძინა ერთიანი ქრისტიან-
რომელ პარტიას დაუჭერდით მხარს ივანიშვილის ნაციონალური დემოკრატიული
არჩევნებში? პარტია მოძრაობა მოძრაობა
ახალი მემარჯვენეები 0.3% 0.7% 0.2%
ბიძინა ივანიშვილის პარტია 2.4% 0.9%
დემოკრატიული მოძრაობა – ერთიანი
0.8% 0.1%
საქართველო
ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა 3.3% 1.0%
ეროვნულ-დემოკრატიული პარტია 0.1% 0.0% 0.0%
ეროვნული ფორუმი 1.6% 0.5% 0.0%
თავისუფალი დემოკრატები 3.3% 1.4% 0.3%
თოფაძე-მრეწველები 0.5% 0.1%
თორთლაძე - საქართველოს
0.2% 0.1%
დემოკრატიული პარტია
კონსერვატული პარტია 0.0%
ლეიბორისტული პარტია 1.8% 0.9% 0.3%
რესპუბლიკური პარტია 1.0% 0.4% 0.1%
საქართველოს გზა 0.0% 0.0%
ქართული პარტია 0.5% 0.2% 0.1%
ქრისტიან-დემოკრატიული მოძრაობა 4.3% 6.8%
ქართული დასი 0.0% 0.1%
ჩვენ თვითონ 0.1%
ხალხის პარტია 0.2% 0.1% 0.1%
"თეთრები" 0.0%
სხვას არცერთს 6.7% 3.5% 0.2%
არცერთს – ყველას გადავხაზავდი 2.5% 2.9% 0.1%
არ მივიღებდი მონაწილეობას არჩევნებში 0.5% 0.3%
უარი პასუხზე 0.6% 1.8% 0.1%
მიჭირს პასუხის გაცემა 7.8% 10.0% 0.9%
როგორც ცხრილში მოტანილი მონაცემებიდან ჩანს, ივანიშვილის პარტიის პირველ
რიგში ამომრჩეველი, მეორე რიგში (თუ ამის შესაძლებლობა მიეცა) უფრო მეტად
შეაჩერებდა არჩევანს ქრისტიან–დემოკრატების, ნაციონალური მოძრაობის,
ლეიბორისტებისა და ეროვნული ფორუმის სასარგებლოდ. ეს ნიშნავს, რომ
ივანიშვილის პარტია რომ არა, ამჟამად მისი მხარდამჭერი რესპონდენტები სწორედ ამ
22
23. სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი
ალტერნატიულ პარტიებში გადანაწილდებოდნენ. ივანიშვილის პირველი რიგის
ამომრჩეველთა მიერ მეორე რიგში დასახელებულ სასურველ პოლიტიკურ პარტიათა
ჯამური მაჩვენებელი 18%–ია. ამომრჩეველთა სწორედ ეს რაოდენობა გარანტირებულად
„წაართვა“ ივანიშვილმა კონკურენტულ პოლიტიკურ პარტიებს (ნაციონალური
მოძრაობის ჩათვლით).
5.3.პარტიული რეიტინგები რეგიონულ ჭრილში
თუ მთავარი პოლიტიკური კონკურენტების – ნაციონალური მოძრაობისა და
ივანიშვილის პოლიტიკური ძალის – რეიტინგებს რეგიონულ ჭრილში განვიხილავთ,
სურათი ასეთია:
1. ნაციონალური მოძრაობა უდავო უპირატესობას ფლობს სამ რეგიონში: სამცხე–
ჯავახეთში (51%), ქვემო ქართლსა (46.3%) და სამეგრელო/ზემო სვანეთში (43%);
2. ივანიშვილის პოლიტიკური ძალა გამოკვეთილი ლიდერია იმერეთში (48.4%),
მცხეთა–მთიანეთსა (44.6%) და თბილისში (41.3%);
3. ორივე პოლიტიკურ ძალას დაახლოებით თანაბარი პოლიტიკური „წონა“ აქვს/მძაფრ
კონკურენციას უწევენ ყველა დანარჩენ რეგიონში (იხ. დიაგრამა #11):
დიაგრამა#11
ხვალ რომ საპარლამენტო არჩევნები გაიმართოს, რომელ
პოლიტიკურ ძალას დაუჭერდით მხარს პირველ რიგში?
(რეგიონული ჭრილი)
თბილისი 23.9 39.6 2.4 2.9 3.3 2.9 15.9
იმერეთი 30.7 43.8 7.2 2.83.22.0 4.4
ქვემო ქართლი 46.3 24.0 5.0 2.1 5.4 11.2
კახეთი 34.1 36.4 5.5 4.1 4.1 9.2
სამეგრელო და… 45.1 16.0 10.5 3.4 5.1 13.9
აჭარა 35.9 27.8 5.1 3.0 21.8
შიდა ქართლი 42.9 33.9 4.5 2.8 8.5
სამცხე-ჯავახეთი 55.2 13.9 3.1 18.6
გურია 22.2 24.6 2.3 15.8 11.1 21.6
მცხეთა მთიანეთი 21.2 41.8 3.0 4.8 5.5 14.5
რაჭა-ლეჩხუმი… 42.1 39.8 2.9 11.7
ნაციონალური მოძრაობა ბიძინა ივანიშვილის პარტია
ქრისტიან-დემოკრატიული მოძრაობა ლეიბორისტული პარტია
თავისუფალი დემოკრატები რესპუბლიკური პარტია
ახალი მემარჯვენეები ეროვნული ფორუმი
სხვა პარტია (0.5%-ზე ნაკლები რეიტინგით) არცერთს – ყველას გადავხაზავდი
არ მივიღებდი მონაწილეობას არჩევნებში უარი პასუხზე
მიჭირს პასუხის გაცემა
23