1. ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΔΟΕ ΣΤΟ ΚΑΡΠΕΝΗΣΙ
ΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΝΑ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΝ ΤΙΠΟΤΑ
ΑΠΟ ΤΑ ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΤΗΣ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗΣ
www.edupame.gr
Τρία χρόνια μετά την εισαγωγή των νέων βιβλίων στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, τι θα
περίμενε κανείς από ένα εκπαιδευτικό συνέδριο που διοργανώνεται από τη ΔΟΕ; Η ΔΟΕ
άλλωστε, ολοένα και περισσότερο τα τελευταία χρόνια συμβάλει με τον έναν ή τον άλλο
τρόπο την προώθηση των πιο ακραίων αντιεκπαιδευτικών κι αντιλαϊκών μέτρων στην
πρωτοβάθμια εκπαίδευση.
Αντικείμενο του συνεδρίου αποτέλεσε μια πανελλαδική έρευνα που σύμφωνα με τη ΔΟΕ, είχε
ως στόχο να καταγράψει τις «εμπειρίες των εκπαιδευτικών της καθημερινής σχολικής
πράξης». Η έρευνα με τη μορφή ερωτηματολογίου πάνω στα μαθήματα της γλώσσας, των
μαθηματικών, της φυσικής, της μελέτης, της ιστορίας και της γεωγραφίας, εκπονήθηκε από
επιστημονικό ινστιτούτο ΙΠΕΜ- ΔΟΕ και το οποίο με τη σειρά του την ανέθεσε σε μια
«ανεξάρτητη» επιστημονική ομάδα από πανεπιστημιακούς και εκπαιδευτικούς. Τα
πορίσματα της έρευνας (που ας σημειωθεί κρατήθηκαν κρυφά ως επτασφράγιστο μυστικό
από τον εκπαιδευτικό κόσμο μέχρι τις εργασίες του συνεδρίου ενώ αντίθετα δόθηκαν σε
φιλικές εφημερίδες, βλ. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 17-10), αποκαλύπτουν τον πραγματικό στόχο
που επεδίωκε η πλειοψηφία της ΔΟΕ. Να απορροφηθούν οι κραδασμοί που επέφερε η βίαιη
εισαγωγή των νέων βιβλίων και το αντιπαιδαγωγικό τους περιεχόμενο, να εστιαστεί η
προσοχή σε δευτερεύοντα και ανώδυνα για το σύστημα θέματα (καθυστέρηση στη διανομή
των βιβλίων, ελλιπής επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, ακατάλληλα σεμινάρια, περιορισμένη
ενδοσχολική επιμόρφωση) και να αναζητηθούν ως «αποδιοπομπαίοι τράγοι» ορισμένοι από
τους συγγραφείς, όπως αυτοί των ομολογουμένως εξωφρενικών βιβλίων των μαθηματικών
της Β’ και Ε’ Δημοτικού.
Ο πολιτικός, ιδεολογικός και παιδαγωγικός αντίλογος του ΠΑΜΕ
Η επίθεση στην τεκμηριωμένη κριτική του ΠΑΜΕ είχε ταξική βάση. Με περίσσιο θράσος
(ορισμένοι εκπρόσωποι των συγγραφικών ομάδων) μίλησαν για «ομαδική εκτόνωση όσων
αντιστέκονται στα νέα βιβλία και ζητούν την απόσυρσή τους», αποδεικνύοντας για μια ακόμη
φορά ότι όταν πέσουν κάποιοι στον πάτο του βαρελιού κανένα αριστερό παρελθόν δεν
μπορεί να τους εξιλεώσει και να τους σηκώσει από αυτήν τους την κατάπτωση.
Το ΠΑΜΕ με μια συγκροτημένη παρέμβαση, πέρα κι έξω από φθηνούς εντυπωσιασμούς,
όρθωσε έναν πραγματικό ταξικό και επιστημονικό αντίλογο, όχι τόσο σε σχέση με την ίδια τη
δομή της έρευνας, αλλά βλέποντας κι εστιάζοντας το θέμα των σχολικών βιβλίων ως
κατεξοχήν πολιτικό, ιδεολογικό και παιδαγωγικό ζήτημα.
Ως πολιτικό: Τα νέα σχολικά βιβλία έχουν συγκεκριμένες κατευθύνσεις, δεν είναι ελληνικό
φαινόμενο, υλοποιούν τις αποφάσεις της συνδιάσκεψης της Λισαβόνας (2000) για μια πιο
βαθιά διασύνδεση την οικονομίας της καπιταλιστικής αγοράς και των επιχειρήσεων με τα
σχολεία. Πρέπει να εξετασθούν ως μέρος μιας συνολικότερης αντιδραστικής αναδιάρθρωσης
της υποχρεωτικής εκπαίδευσης (αποκέντρωση του εκπαιδευτικού συστήματος, ευέλικτη
ζώνη, ΖΕΠ), τα οποία σχεδιάστηκαν από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και εισήχθηκαν στην
εκπαίδευση από την κυβέρνηση της ΝΕΑΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ.
Ως ιδεολογικό: Στοχεύουν στη διάλυση της σκέψης των παιδιών. Τα νέα ΔΕΠΠΣ-ΑΠΣ, τα
νέα βιβλία δασκάλου και μαθητή και το υποστηρικτικό λογισμικό για αυτά, αποθεώνουν τόσο
την «ατομική- ανακαλυπτική (sic) προσέγγιση της σχολικής γνώσης», όσο και το
καπιταλιστικό ιδεώδες για την ανάγκη μισοεκπαίδευσης του μαθητικού δυναμικού σε βασικές
δεξιότητες με στόχο τη δημιουργία της αυριανής φθηνής και πειθήνιας εργατικής δύναμης
(βλ. διακηρύξεις ΕΕ, ΟΟΣΑ, ΠΙΖΑ).
1

2. Ως παιδαγωγικό: Αποκάλυψε που οδήγησαν τα ίδια τα βιβλία σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στην
έξαρση του λειτουργικού αναλφαβητισμού και στη γενικευμένη ημιμάθεια. Τα νέα βιβλία
υποστηρίζουν τον κονστρουκτιβισμό και αποδέχονται το αγγλοσαξωνικό μοντέλο που
επιβάλλει αποδοχή του ανοιχτού curriculum δηλαδή ενός κεντρικού πλαισίου αναλυτικού
προγράμματος και εξειδίκευσή του κατά περιφέρεια, δήμο, σχολική μονάδα, εκπαιδευτικό.
Μεταφέρουν την αποκλειστική ευθύνη στη «δυσλειτουργία» του εκπαιδευτικού συστήματος
στον ίδιο τον εκπαιδευτικό, τον οποίο ενοχοποιούν συνεχώς για να αισθάνεται ότι «μήπως
τελικά εγώ δεν καταλαβαίνω τα σχολικά βιβλία;». Σχολειοποιούν το νηπιαγωγείο, καταργούν
το προαναγνωστικό και προμαθηματικό στάδιο στην Α΄ Δημοτικού και στο μάθημα πχ. της
γλώσσας (για να περιοριστούμε εδώ μόνο σε αυτό) εξοβελίζουν τη λογοτεχνία από το βασικό
βιβλίο, αντικαθιστούν την κανονιστική γραμματική εισάγοντας τη λεγόμενη λειτουργική και
στο όνομα της πολυτροπικότητας μετατρέπουν το γλωσσικό μάθημα σε «μπακάλικο» που ο
καθένας μπορεί να βρει και να πάρει ό,τι θέλει: από ποιήματα του Ρίτσου μέχρι συνταγές
μαγειρικής!
Τ
ο ΠΑΜΕ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ συνειδητά επέλεξε η αντιπαράθεσή του να είναι σε
πολιτική, ιδεολογική και παιδαγωγική βάση από την πρώτη ημέρα, με γραπτές
τοποθετήσεις όλων των εκπροσώπων του για κάθε μάθημα και με πρόθεση να
εκφράσει τις πραγματικές διαθέσεις κι εμπειρίες των εκπαιδευτικών της βάσης. Γι’ αυτό το
λόγο αναγκάστηκε το προεδρείο του συνεδρίου να «κόψει» με απαράδεκτο τρόπο την
κεντρική εκπρόσωπο του ΠΑΜΕ την πρώτη μέρα και τη δεύτερη ημέρα να επιστρατεύει τις
συγγραφικές ομάδες και ορισμένα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας. Ειδικά για τα
τελευταία, εντύπωση έκαναν οι τοποθετήσεις τους σχετικά με το τι πιστεύουν ότι εκπροσωπεί
το ΠΑΜΕ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ: «Τον ξεπερασμένο «εκπαιδευτικό ριζοσπαστισμό που εμείς
υπηρετούσαμε στα νιάτα μας. Τώρα όμως οι καιροί άλλαξαν και πρέπει να προσαρμοστούμε
στις ανάγκες της εποχής μας». Όχι κύριοι καθηγητές! Εμείς θεωρούμε ότι η ταξική ανισότητα
ζει και βασιλεύει μέσα στα σχολειά μας και συνολικά στην ταξική κοινωνία που ζούμε,
αναπαράγεται συνεχώς με νέους όρους και τα νέα βιβλία υπηρετούν ακριβώς αυτό το στόχο:
Από την πλευρά των μαθητών και των γονιών τους να αποδεχτούν ότι τα παιδιά της
εργατικής τάξης έχουν ελλειμματική ευφυΐα και δεν παίρνουν τα γράμματα, να εγκαταλείψουν
πρόωρα κάθε όνειρο για συνέχιση των σπουδών τους και να οδηγηθούν στην πρόωρη
μισοκατάρτιση που τους επιφυλάσσει η μετα-υποχρεωτική εκπαίδευση (έξωση από το γενικό
λύκειο και στοίβαγμά τους στα ΤΕΛ- ΤΕΣ- ΚΕΚ). Από την πλευρά των εκπαιδευτικών: Να
αποδεχτούν την κυρίαρχη λογική της στενής σύνδεσης του περιεχομένου των μαθημάτων με
τις ανάγκες της αγοράς, να διαφοροποιήσουν το μάθημά τους σε επίπεδα ανάλογα με τις
«ικανότητες» και τις «κλίσεις» των μαθητών, να αποδεχτούν ότι είναι επιστημονικά
ανεπαρκείς για τη διδασκαλία των νέων βιβλίων κι άρα να αναζητήσουν τρόπους
συνεργασίας και επιμόρφωσης από τους αρμόδιους φορείς και πρόσωπα (ΥΠΕΠΘ,
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, σχολικοί σύμβουλοι, σεμινάρια εκδοτικών οίκων).
Για όλους αυτούς τους λόγους πιστεύουμε ότι και το συνέδριο στο Καρπενήσι ήταν μια
καλοστημένη παράσταση από την πλευρά της ΔΟΕ για να παίξει το ρόλο του ιμάντα στο
πέρασμα των αντιεκπαιδευτικών κι αντιλαϊκών πολιτικών.
Η επιχείρηση νέα βιβλία και αναλυτικά προγράμματα έρχεται σε αντίθεση με τις σύγχρονες
μορφωτικές ανάγκες του λαού και της νεολαίας. Γι’ αυτό διεκδικούμε Ριζική αναμόρφωση
στο περιεχόμενο (αναλυτικά προγράμματα, βιβλία) και στη λειτουργία του σχολείου,
ενάντια στην υποβάθμιση και υποκατάσταση της εκπαίδευσης από ασύνδετες πληροφορίες
και μαθήσεις υποταγής.
Επιμένουμε στο αίτημα που πρωτοδιατυπώσαμε από το Σεπτέμβρη του 2006.
Να αποσυρθούν τώρα τα νέα βιβλία, το ΔΕΠΠΣ και τα νέα ΑΠΣ, γιατί χτυπάνε στο
μυαλό της νεολαίας!
Απομόνωσε τις συμβιβασμένες συνδικαλιστικές ηγεσίες σε ΔΟΕ-ΟΛΜΕ-ΟΙΕΛΕ
ΠΑΜΕ ισχυρό -δύναμη για τον εκπαιδευτικό!
2