Παρουσίαση των πιο σημαντικών Ρωμαϊκών μνημείων της Θεσσαλονίκης

1. ΡΩΜΑΪΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΣΤΗ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Λάμπρος Σαββουλίδης
Ραφαήλ Παπάζογλου
2ο ΓΕΛ Λύκειο Ωραιοκάστρου
Σχ. Έτος 2018-2019

2. ΡΟΤΟΝΤΑ
Η Ροτόντα αποτελούσε τμήμα ενός μεγάλου κτιριακού συγκροτήματος που
περιελάμβανε τα ανάκτορα, ένα οκταγωνικό κτίσμα και τον ιππόδρομο που
έκτισε ο Kαίσαρας Γαλέριος, όταν στα χρόνια της πρώτης ρωμαϊκής
τετραρχίας (γύρω στα 300 μ.Χ.) κατέστησε έδρα του την Θεσσαλονίκη.
Σήμερα η Ροτόντα είναι γνωστή ως ναός του Αγίου Γεωργίου, από το
ομώνυμο εκκλησάκι που βρίσκεται δίπλα της και λειτουργεί ως Μουσείο.

3. ΚΑΜΑΡΑ (ΑΨΙΔΑ ΤΟΥ ΓΑΛΕΡΙΟΥ)
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά μνημεία της
Θεσσαλονίκης είναι η Θριαμβική Αψίδα του Γαλερίου,
γνωστή και ως Καμάρα, που βρίσκεται στην πάνω πλευρά
της οδού Εγνατίας και σε μικρή απόσταση από την
Ροτόντα.Η Καμάρα είναι κτίσμα της εποχής της Ρωμαϊκής
«Τετραρχίας» (αρχές 4ου μ.Χ. αιώνα) και αποτελεί το ένα
σκέλος (δυτικό) μίας στεγασμένης στοάς, που
σχηματιζόταν από αψίδες και τόξα. Κατασκευάστηκε για
να τιμηθεί ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Γαλέριος, όταν
αυτός επέστρεψε νικητής στην πόλη (περί το 306 μ.Χ.)
μετά από πολέμους του κατά των Περσών. Η θριαμβική
αυτή αψίδα ήταν τοποθετημένη κάθετα στην αρχαία
Εγνατία, που διέσχιζε την πόλη (δυτικά προς ανατολικά)
και αποτελούσε μέρος του λεγόμενου Γαλεριανού
συγκροτήματος (Ρωμαϊκά Ανάκτορα), που
αναπτύσσονταν κύρια νοτιοδυτικότερα, στις σημερινές
πλατείες Ναυαρίνου και Ιπποδρομίου.

4. ΑΡΧΑΙΑ ΑΓΟΡΑ (ΤΟ FORUM ΤΩΝ
ΡΩΜΑΙΩΝ 2ΟΣ-3ΟΣ ΑΙ.Μ.Χ)Οι Ρωμαίοι διατήρησαν και χρησιμοποίησαν πολλά
στοιχεία από την ελληνική αρχιτεκτονική και
πολεοδομία. Όμως τα έργα τους διακρίνονταν και για
την “ορθογωνισμένη” ετρουσκική αντίληψη οργάνωσης
των χώρων. Όταν λειτουργούσε κατά τη Ρωμαϊκή
περίοδο, η Αγορά αποτελούνταν από δύο πλατείες, αυτή
που έχει ανασκαφεί και περιλαμβάνει την Κρυπτή Στοά,
το Μουσείο της Ρωμαϊκής Αγοράς και το Ωδείο και αυτή
που στα βυζαντινά χρόνια λειτουργούσε ως ανοιχτή
πλατεία χωρίς στοές.
Στα σημερινά ευρήματα περιλαμβάνονται ψηφιδωτά δάπεδα,
τμήμα λιθόστρωτου δρόμου, αγωγοί και οχετοί αποχέτευσης,
καθώς και αργυρά νομίσματα και λίθινα και μαρμάρινα γλυπτά. Η
μεγαλοπρεπής αρχαία στοά των ειδώλων (Οι μαγεμένες) υπήρχε
στο ύψος περίπου της σημερινής Εγνατίας και ήταν μέρος του
συγκροτήματος της Ρωμαϊκής Αγοράς. Από τη στοά αυτή μάλιστα
πραγματοποιούνταν η είσοδος στην Αγορά. Τα γλυπτά αυτά
βρίσκονται από το 1864 στο μουσείο του Λούβρου.

5. ΡΩΜΑΪΚΑ ΛΟΥΤΡΑ
Λουτρό Ρωμαϊκής Αγοράς
Τμήμα λουτρικού συγκροτήματος (βαλανείο)
ήρθε στο φως, στη νοτιοανατολική γωνία
Χαρακτηριστικό του αποκαλυφθέντος κτηρίου
είναι η κυκλική αίθουσα εφίδρωσης (πυριατήριο)
με είκοσι πέντε λουτήρες, στο κέντρο της οποίας
υπάρχει κυκλική κατασκευή από τοιχοποιία, που
χρησίμευε πιθανότατα για την εγκατάσταση
πυράς.
Ρωμαϊκά Λουτρά (Κρύπτη Αγίου Δημητρίου)
Ανακαλύφθηκε μετά την πυρκαγιά του 1917
H είσοδος της κρύπτης βρίσκεται δίπλα από τον δεξιό πεσσό
του ιερού βήματος και οδηγεί στο χώρο εκείνο που σύμφωνα
με την παράδοση φυλακίσθηκε, μαρτύρησε και τάφηκε ο Άγιος
Δημήτριος. Πρόκειται για το ανατολικό τμήμα του μεγάλου
ρωμαικού λουτρού που βρισκόταν κοντά στην αγορά και το
στάδιο για την εξυπηρέτηση των αθλητών.

6. ΑΡΧΑΙΑ ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ
Η κατασκευή της Εγνατίας Οδού (146 -
120 π.Χ.), που ένωνε το Δυρράχιο με τον
Έβρο, βοήθησε στην ανάδειξη της
Θεσσαλονίκης σε μεγάλο εμπορικό,
πολιτικό και στρατιωτικό κέντρο. Ο
Τετράρχης Γάϊος Γαλέριος Βαλέριος
Μαξιμιανός (250 – 311 μ.Χ), κατά τη
διάρκεια της θητείας του ως Καίσαρας,
εγκατέστησε εδώ την έδρα του. Ίδρυσε
μεγαλόπρεπο ανάκτορο, ιππόδρομο, τη
θριαμβική αψίδα (Καμάρα) και ανέδειξε
την πόλη σε πρωτεύουσα των Βαλκανίων.
Overview
Εποχή Ρωμαϊκή
Τύπος Δρόμος
Αιώνας 2ος αι πΧ

8. ΙΠΠΟΔΡΟΜΟΣ
Overview
Εποχή Ρωμαϊκή
Τύπος Αρχαιολογικός Χώρος
Αιώνας 3ος με 4ος
Ο Ιππόδρομος της Θεσσαλονίκης, αν
και αόρατος σήμερα,
είναι περιβόητος για τη σφαγή 7000
Θεσσαλονικέων μετά
από εντολή του Θεοδοσίου Α΄ το 390
μ. Χ. Χτίστηκε ως μέρος
του Γαλεριανού συγκροτήματος. Το
οικοδόμημα είχε
εντυπωσιακό μέγεθος: μήκος περίπου
450μ. και πλάτος
95μ.

9. • Στο βόρειο καμπύλο τμήμα του
σχηματίζονταν δώδεκα χώροι που
πλαισίωναν την κεντρική είσοδο και
χρησίμευαν για τη στάθμευση και
εκκίνηση των αρμάτων (ιππάφεση).
• Η ανατολική πλευρά του Ιππόδρομου
χρησιμοποιούσε το ανατολικό τείχος
της πόλης για τη διαμόρφωση των
κερκίδων.
• Στη δυτική πλευρά υπήρχε το θεωρείο
του αυτοκράτορα.
• Μία ακόμη είσοδος για τους θεατές
των αγώνων υπήρχε στη σφενδόνη,
δηλαδή στο νότιο κυκλικό τμήμα του,
στα όρια της σημερινής οδού
Μητροπόλεως.

10. ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
Ο Ναός του Αγίου Δημητρίου βρίσκεται στη
Θεσσαλονίκη και είναι αφιερωμένος στον Άγιο
Δημήτριο, τον πολιούχο της πόλης. Βρίσκεται στην
ομώνυμη οδό και είναι πεντάκλιτη βασιλική του
«ελληνιστικού τύπου», αλλά με πολλά ιδιαίτερα
και σπάνια χαρακτηριστικά σε σχέση με άλλους
ναούς της ίδιας περιόδου στην Ελλάδα.
Στον Ναό του, από την ίδρυσή του (μέσα του 5ου
αι.), τρεις ήταν οι κύριοι χώροι τιμής του: το
σταυρόσχημο Εγκαίνιο στο ιερό του Ναού, το
εξαγωνικό Κιβώριο στο κεντρικό κλίτος και η
Κρύπτη με την κρήνη.
Σχετικά με το εσωτερικό του Ναού:
Διαθέτει εγκάρσιο κλίτος και πλούσιο ζωγραφικό
και μαρμάρινο διάκοσμο με περίτεχνα
κιονόκρανα. Στο υπόγειο του ναού βρίσκεται ο
χώρος μαρτυρίου του Αγίου. Από τα ψηφιδωτά
του, ξεχωρίζει αυτό που απεικονίζει τον ίδιο τον
Άγιο με δύο μικρά παιδιά και ένα άλλο, που
απεικονίζει τον Άγιο ανάμεσα στον επίσκοπο και
στον έπαρχο, οι οποίοι ανακαίνισαν το ναό τον
7ο αι.

11. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
https://ithessalonikialliws.wordpress.com/category/%CF
%81%CF%89%CE%BC%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%
B1-
%CE%BC%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CE%B9%
CE%B1/
http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=19931
http://www.mixanitouxronou.gr/
https://el.wikipedia.org/