ΑΘΛΗΣΗ
ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ
Διαθεματική εργασία μαθητών του Α2 στην Αρχαία
Ελληνική Γλώσσα, στην ιστορία και στη Φυσική Αγωγή
Υπεύθυνες καθηγήτριες: Μάρκου Πανδώρα ΠΕ02
Βλαχογιάννη Βίκυ ΠΕ11
Σχολικό έτος 2023 -
2024
2ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΧΡΥΣΟΥΠΟΛΗΣ ΚΑΒΑΛΑΣ
• Ο αθλητικός ανταγωνισμός και η
σωματική
δραστηριότητα ήταν τρόπος ζωής για τους
αρχαίους Έλληνες από τους προϊστορικούς
χρόνους.
• Οι πρώτες αθλητικές εκδηλώσεις στη
μινωική Κρήτη είναι συνδεδεμένες με
θρησκευτικές τελετές.
• Στη μυκηναϊκή Ελλάδα οι αθλητικοί
αγώνες ήταν αναπόσπαστο στοιχείο των
επικήδειων τελετών προς τιμή επιφανών
νεκρών.
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ
• Η πρώτη περιγραφή αθλημάτων στην αρχαία γραμματεία
ανάγεται στον 8ο αι. π.Χ.
• Περιέχεται στη προτελευταία ραψωδία της Ιλιάδας (Ψ), όπου
περιγράφονται οι επιτάφιοι αγώνες που διοργάνωσε ο
Αχιλλέας για να τιμήσει τον νεκρό Πάτροκλο. Στην περιγραφή
αυτή υπάρχουν ήδη, μεταξύ άλλων, τέσσερα πράγματα που
είναι αξιοσημείωτα: α) Ο χαρακτήρας του αθλητισμού είναι
αγωνιστικός
• · β) το πλαίσιο των αγώνων είναι θρησκευτικό-τελετουργικό·
• γ) ο αθλητισμός είναι ατομικός·
• δ) από τα οκτώ αγωνίσματα που περιγράφονται, τα πέντε (η
αρματοδρομία, η πυγμαχία, η πάλη, ο δρόμος και ο
ακοντισμός) θα αποτελέσουν αργότερα τον πυρήνα και των
τεσσάρων πανελλήνιων αγώνων. Ανάλογα ισχύουν και για τη
δεύτερη ομηρική αναφορά στην άθληση, στην όγδοη ραψωδία
της Οδύσσειας (θ), με τη διαφορά ότι το πλαίσιο είναι εδώ
ψυχαγωγικό: οι νεαροί Φαίακες διασκεδάζουν παραβγαίνοντας
σε διάφορα αγωνίσματα.
ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΟΜΗΡΟΥ
Θεατές παρακολουθούν τα «Άθλα επί
Πατρόκλω»
• 8ος αιώνας π.Χ.: Ε πιρροή της εμφάνισης των πόλεων-κρατών και
στην εξέλιξη του αθλητισμού.
• Ανάπτυξη διαφόρων συστημάτων εκπαίδευσηςσε κάθε πόλη-
κράτος που περιελάμβαναν γυμναστική, μουσική, γραφή και
ανάγνωση.
• Η εκπαίδευση των νέων είχε σκοπό την ανάπτυξη του σώματος και
του νου με σκοπό την απόκτηση της αρμονίας.
• Η σωματική άσκηση συνοδευόταν από μουσική. Η μουσική,
ο χορός και ο αθλητισμός βοηθούσαν να πραγματωθεί η
αρμονική
ισορροπία του σώματος και του νου.
• 6ος αιώνα ς π.Χ. : Ίδρυση γυμνασίων και καθιέρωση σωματικής
άσκησης ως μέσου αγωγής.
• Μη ύπαρξη πόλης στην αρχαία Ελλάδα χωρίς γυμνάσιο, χώρο
δηλαδή αποκλειστικά αφιερωμένο στη σωματική άσκηση των
πολιτών και μη ύπαρξη οικισμού χωρίς παλαίστρα.
ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΗ-ΚΡΑΤΟΣ
Αρχαίοι
Ολυμπιακοί
Αγώνες
• Ο αθλητισμός ήταν το σπουδαιότερο σύμβολο του
αρχαίου ελληνικού πολιτισμού και ένα από τα πιο
ζωντανά κληροδοτήματα του αρχαίου κόσμου προς το
σύγχρονο.
• Το μεγαλύτερο αθλητικό γεγονός της ελληνικής
αρχαιότητας, ήταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες (Ολύμπια), οι
οποίοι τελούνταν κάθε τέσσερα χρόνια στον ιερό χώρο
της Ολυμπίας, προς τιμή του πατέρα των θεών Δία.
• Η αρχή των αγώνων της Ολυμπίας χάνεται στο βάθος
της προϊστορίας και συνδέεται με αγώνες θεών και
ηρώων.Οι αγώνες αποτελούσαν μέρος των
θρησκευτικών τελετών .
• Ως αφετηρία των Ολυμπιακών Αγώνων θεωρείται το
776 π.Χ. Από το 776 π.Χ. οι αγώνες τελούνταν
ανελλιπώς μέχρι το 393 μ.Χ. οπότε και καταργήθηκαν
από το Θεοδόσιο τον Α'. Συνολικά τελέστηκαν 293
Ολυμπιακοί Αγώνες.
• Αρχικά οι Ολυμπιακοί αγώνες διαρκούσαν μια ημέρα μόνο. Αργότερα, το Πρόγραμμα
διευρύνθηκε και εμπλουτίστηκε με πλήθος αθλημάτων και πανηγυρικών εκδηλώσεων που
συνόδευαν την εορτή.
• Οι τελετές άρχιζαν την 11η ημέρα του μήνα και διαρκούσαν μέχρι την 15η
ημέρα, έτσι ώστε η νύχτα της τέταρτης μέρας των αγώνων να λούζεται στο φως της
πανσέληνου.
• •Η πρώτη ημέρα ήταν αφιερωμένη στους θεούς. Η σημαντικότερη εναρκτήρια σπονδή ήταν
προς τιμή του Ολυμπίου Διός.
• Ακολουθούσε ο όρκος των αθλητών, προπονητών και ελλανοδικών, δηλαδή των κριτών. .
• Την τελευταία μέρα των Ολυμπιακών αγώνων γινόταν η απονομή των στεφάνων.
• Ένας νεανίας έκοβε με χρυσό ψαλίδι τα κλαδιά της ελιάς από το ιερόδέντρο. Με την
απονομή του στεφανιού αναγγέλλονταν το όνομα του αθλητή μαζί με αυτό του πατέρα του
και της πατρίδας του και γινόταν αθάνατο σε όλες τις τότε Ελληνικές πόλεις.
ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΚΟ ΑΓΩΝΩΝ
ΠΕΝΤΑΘΛΟ
ΔΡΟΜΟΣ ΠΑΛΗ ΔΙΣΚΟΒΟΛΙΑ
ΠΕΝΤΑΘΛΟ
ΔΡΟΜΟΣ ΠΑΛΗ ΔΙΣΚΟΒΟΛΙΑ
ΠΕΝΤΑΘΛΟ
ΑΚΟΝΤΙΣΜΟΣ ΑΛΜΑ
• Ο στάδιος δρόμος (ή αλλιώς «στάδιον» ή
«δρόμος»): το μόνο αγώνισμα που
διεξήχθη στους 41 πρώτους
Ολυμπιακούς Αγώνες. Μάλιστα ο
νικητής στο «στάδιον» έδινε το όνομά
του στην Oλυμπιάδα. Αργότερα
προστέθηκαν κι άλλα δρομικά
αγωνίσματα.
Ιστορία στάδιου
δρόμου
Στους Ολυμπιακούς Αγώνες υπήρχαν τα παρακάτω είδη
δρόμων:
Το στάδιο: δρόμος ταχύτητας ενός σταδίου, δηλαδή 600
ποδιών (αντιστοιχεί στο σημερινό δρόμο των 200 μ.). Το
μήκος του σταδίου της Ολυμπίας μεταξύ των δύο βαλβίδων
είναι 192,28 μ. Ως τη 13η Ολυμπιάδα (728 π. Χ.) το στάδιο
ήταν το μοναδικό αγώνισμα στην Ολυμπία.
Ο δίαυλος: επίσης δρόμος ταχύτητας, με διπλή διαδρομή του
σταδίου. Αντιστοιχεί με το σημερινό δρόμο των 400 μ.
Δρόμος
Δρόμος
Στους Ολυμπιακούς Αγώνες υπήρχαν τα παρακάτω είδη δρόμων:
Ο δόλιχος δρόμος: (= μακρός). Δρόμος αντοχής 7 έως 24 σταδίων. Τις περισσότερες
φορές η απόσταση ήταν καθορισμένη στα 20 στάδια, δηλαδή 3550-3800 μ. Το
αγώνισμα εισήχθη στην 15η Ολυμπιάδα (720 π.Χ).
Ο οπλίτης δρόμος: Εισάγεται στους Ολυμπιακούς Αγώνες το 520 π.Χ., δηλαδή στην
65η Ολυμπιάδα. Πρόκειται για δρόμο ταχύτητας, όπου ο δρομέας έτρεχε φορώντας
χάλκινη αμυντική πανοπλία (κράνος, κνημίδες, ασπίδα) και αργότερα μόνο
κρατώντας ασπίδα. Ο οπλίτης δρόμος είχε διαδρομή 2 ή 4 σταδίων και θεωρείται ως
επικήδειος αγώνας προς τιμήν νεκρού ήρωα.
Ίππιος δρόμος (δρόμος ημιαντοχής μήκους 4 σταδίων, περίπου 800μ.).
Διάφορα αγωνίσματα δρόμου διεξάγονταν σε γιορτές. Για παράδειγμα, στα Hραία,
στα οποία έτρεχαν μόνο γυναίκες και γίνονταν εντός του σταδίου της Ολυμπίας κάθε
τέσσερα χρόνια ανεξάρτητα από τους Oλυμπιακούς Aγώνες.
• Στην αρχαιότητα, υπήρχε κώδικας τιμής των αθλητών που
αποτελούνταν από κάποιες βασικές αρχές. Αυτές οι αρχές
δεν επέτρεπαν στους αθλητές να εμποδίζουν τους
αντιπάλους σπρώχνοντας, χτυπώντας ή κρατώντας τους και
πάνω από όλα επέβαλλαν στους αθλητές να απέχουν από τη
δωροδοκία ή τη μαγεία.
• Όταν ένας αθλητής χρησιμοποιούσε τρόπους, οι οποίοι δεν
ήταν σύμφωνοι με αυτόν τον κώδικα, οι Ελλανοδίκες
(οι κριτές της εποχής εκείνης), τον απέβαλαν αποκλείοντάς
τον
από τους αγώνες.
Κώδικας τιμής
αθλητών
• Οι δρομείς φορούσαν ένα κομμάτι ύφασμα
γύρω από τη μέση τους.
• Αυτό αργότερα εγκαταλείφθηκε και οι
αθλητές έτρεχαν εντελώς γυμνοί.
• Μοναδική εξαίρεση αποτελούσε ο οπλίτης
δρόμος, στον οποίο οι αθλητές φορούσαν
κράνος, κνημίδες και ασπίδα, όπως στον
πόλεμο, ενώ σε επόμενες Oλυμπιάδες
έφεραν μόνο ασπίδα.
Ενδυμασία αθλητών
Στάση και εκκίνηση
αθλητών
• Οι αθλητές ξεκινούσαν από την όρθια θέση με το ένα πόδι λίγο πιο
μπροστά από το άλλο, με το σώμα να κλείνει λίγο προς τα εμπρός
και με τα γόνατα ελαφρά λυγισμένα.
• Βαλβίς ονομαζόταν ήταν το σημείο τοποθέτησης των ποδιών των
αθλητών ατο οποίο έπαιρναν τη θέση τους. Μπροστά τους υπήρχε
μια άσπρη γραμμή την οποία δεν έπρεπε να πατήσουν.
• Επινόηη μόνιμωνγραμμών χαραγμένων πάνω σε πλάκες στις
οποίες οι αθλητές τοποθετούσαν τα πόδια τους.
• Στις πλάκες υπήρχαν και σανίδες οι οποίες εμπόδιζαν τους
αθλητές να ξεκινήσουν νωρίτερα. Οι σανίδες αυτές συνδέονταν με
σχοινιά τα οποία κρατούσε ο αφέτης. Όταν ο αφέτης άφηνε
ταυτόχρονα τα σχοινιά, δηλαδή έπεφτε η ύσπλιγγα, οι σανίδες
έπεφταν συγχρόνως και οι αθλητές ξεκινούσαν όλοι μαζί.
• Καθιέρωση της πάλης ως ανεξάρτητο
αγώνισμα στη 18η Ολυμπιάδα (708 π.Χ)
αλλά και ως αγώνισμα του πεντάθλου.
• Από την 37η Ολυμπιάδα (632 π.Χ)
Έναρξη αγώνων πάλης για νέους
Ιστορία της πάλης
• Η πάλη είναι από τα αρχαιότερα ατομικά
αθλήματα.
• Το πρώτο γυμναστικό ίδρυμα ονομάστηκε
“Παλαίστρα”
• Πρώτη περιγραφή:Ιλιάδα 8ος αι.π.Χ Αγώνες προς
τιμήν του Πατρόκλου -Αναμέτρηση Αίαντα-
Οδυσσέα για τα όπλα του.
• Εφευρέτης του αθλήματος: Ο Ηρακλής ή ο Θησέας
• Άλλοι εφευρέτες της πάλης: Ο Ερμής και η κόρη του
Παλαίστρα
Πάλη
Είδη πάλης
• Η ορθία πάλη ή ορθοπάλη ή σταδαία πάλη
• Αρκούσε ο παλαιστής να ρίξει κάτω τον αντίπαλό
του τρεις φορές Εκγύμναση του επάνω μέρους του
σώματος (κεφαλή, τράχηλος, ώμοι, χέρια,
θώρακας, μέση).
• Η αλίνδησις ή κύλισις ή κάτω πάλη.
• Συνέχιση αγώνα μετά την πτώση Αγώνας ως την
αποδοχή ήττας εκ μέρους του ενός αντιπάλου
• (κίνηση του απαγορεύειν: (ύψωση του ένός ή των
δύο δαχτύλων του ενός χεριού).
• Εκγύμναση του κάτω μέρους του σώματος (μέση,
• Οι παλαιστές αγωνίζονταν γυμνοί με το
σώμα αλειμμένοι με λάδι μέσα στο
σκάμμα.
• Οι παλαιστές στην αρχή στέκονταν
αντιμέτωποι με τα πόδια λυγισμένα και
ελαφρά ανοιχτά, μία στάση που
ονομαζόταν σύστασις ή παράθεσις.
• Σε αντίθεση με σήμερα, σύστημα
βαθμολογίας δεν είχε αναπτυχθεί ούτε
και γινόταν διαφοροποίηση ανάλογα με
το βάρος των αθλητών.
Στάση αθλητών
• Θέσπιση κανόνων πάλης από τον Ορίκαδμο (Σικελία)
• Δεν επιτρέπονταν τα χτυπήματα, ενώ απαγορεύονταν
οι λαβές στα γεννητικά όργανα, το δάγκωμα και ο
αγώνας έξω από τα όρια του σκάμματος.
• Διακοπή αγώνα σε περίπτωση αγώνα εκτός ορίων
σκάμαμτος
• Η παραβίαση των κανονισμών τιμωρούνταν με
χρηματικό πρόστιμο, αποβολή από τους αγώνες, αλλά και
σωματικές ποινές.
Κανόνες πάλης
• Εκγύμναση αθλητών στις παλαίστρες
• Επίπονη και σκληρή προπόνηση
• Ο παιδοτρίβης (προπονητής) επέβλεπε την
προπόνηση, επέμβαση σε περίπωτη
παραβίαση κανόνα ή για καλύτερη επίδειξη
τρόπου εφαρμογής της λαβής.
προπόνηση
αθλητών
• Για απαλλαγή από επικίνδυνη
λαβή,σταμάτημα προπόνησης με ελαφρύ
χτύπημα στην πλάτη του αντιπάλουμε το
ελεύθερο χέρι
• Μετά την προπόνηση : ασκήσεις ευκαμψίας
για
παλαιστές και ξύσιμο του λαδιού και του ιδρώτα
με την άμμο
• Λουτρό και χορός υπό τους ήχους αυλών
Προπόνηση αθλητών
• Στην Αρχαία Ελλάδα η πάλη
αποτελούσε το κυριότερο μέσο αγωγής
των νέων.
• Είχε δε τον χαρακτήρα επίδειξης,
ετοιμότητας πνεύματος, τέχνης και
δύναμης και ήταν απαλλαγμένη από
κάθε αίσθημα οργής και κτηνώδους
ερεθισμού.
• Ο Πλάτων χαρακτηρίζει την πάλη ως
«τεχνικότατον και πανουργότατον των
αθλημάτων».
Ανακεφαλαίωση
• Ο δίσκος ήταν ένα από τα πιο αγαπητά
αθλήματα στην αρχαιότητα.
• Κατά την ελληνική παράδοση αυτός που
εφηύρε τη δισκοβολία ήταν ο Περσέας, ο
οποίος κατά τη συμμετοχή του σε επιτάφιους
αγώνες, έριξε το δίσκο και σκότωσε άθελά
του, τον παππού του Ακρίσιο.
• Ο Απόλλωνας, επίσης, σε αγώνισμα
δισκοβολίας σκοτώνει το φίλο του Υάκινθο.
Γενικά, λόγω της φύσης του, ο δίσκος από τους
προϊστορικούς χρόνους συνδέεται με πολλά
θανατηφόρα ατυχήματα.
• Επίσημα, ωστόσο, η δισκοβολία περιγράφεται
στην Οδύσσεια και στην Ιλιάδα του Ομήρου.
Ιστορία του δίσκου
• Η λέξη δίσκος από την αρχή σήμαινε ένα βαρύ
αντικείμενο από πέτρα ή μέταλλο, το οποίο θα
μπορούσε να ρίξει κάποιος, με σκοπό να αποδείξει τη
δύναμή του και κατά συνέπεια την υπεροχή του στο
είδος αυτού του αθλήματος.
• Σε αρχαιολογικές ανασκαφές βρέθηκαν αρκετοί δίσκοι
των οποίων η διάμετρος ποικίλει από 16 έως 35
εκατοστά και το βάρος τους από 1.245 έως 6.400
γραμμάρια, γι΄αυτο είναι πολύ δύσκολο να
υπολογίσουμε τις επιδόσεις τους στο αγώνισμα αυτό.
• Οι αρχαίοι συνήθιζαν την επιφάνεια του δίσκου να την
διακοσμούν με αθλητικές παραστάσεις, με ζώα,
• με πτηνά. Επίσης έγραφαν ωδές, συμφωνίες, συνθήκες,
εκεχειρίες, επιγραφές γενικά, αφού αποτελούσε ενα
αθλητικό όργανο και συγχρόνως αφιέρωμα στο Θεό.
Δισκοβολία
Τρόπος διεξαγωγής του αθλήματος
• Η βαλβίδα που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι
δισκοβόλοι είχε σχήμα παραλληλόγραμμου το
οποίο ήταν ανοιχτό από πίσω, δηλαδή από εκεί
που έμπαινε ο αθλητής.
• Οι γραμμές του παραλληλόγραμμου φαίνεται ότι
δεν απείχαν πολύ η μία από την άλλη και
χωρούσαν ίσα ίσα έναν αθλητή κατά τη διάρκεια
της ρίψης.
• Ο αθλητής ήταν αναγκασμένος να ρίξει το δίσκο
χωρίς να πατήσει τις γραμμές αυτές,
πραγματοποιώντας τη ρίψη κατά μήκος περίπου
του κεντρικού άξονα του σταδίου, αποφεύγοντας
έτσι να τραυματίσει θεατές των αγώνων, καθώς
τα αρχαία στάδια ήταν πιο στενά από τα
• Νικητής στο αγώνισμα τις δισκοβολίας ανακηρυσσόταν
εκείνος ο δισκοβόλος που έριχνε σε μεγαλύτερη απόσταση
το δίσκο.
• Δεν είναι γνωστό πόσες προσπάθειες-δισκιές έριχνε ο κάθε ρίπτης
προκειμένου να γίνει η τελική κρίση μεταξύ των δισκοβόλων.
Πιθανόν να έριχναν από τρεις βολές γενικά στις ρίψεις λόγω της
ιερότητας του αριθμού 3.
• Το σημείο της πτώσεως του δίσκου σημειωνόταν με γραμμή
ή με κάποιο αντικείμενο και λεγόταν "πτώσεις, ίχνος, σήμα,
τέρμα".
• Τοποθετούσαν ένα ξύλινο αιχμηρό πασσαλίσκο. Έτσι η
μέτρηση της επίδοσης του αθλητή στη ρίψη άρχιζε από τη
βαλβίδα και τελείωνε στο σημείο τοποθέτησης του
Τρόπος διεξαγωγής
δισκοβολίας
• Ο αθλητής πρέπει να πετάξει το δίσκο όσο πιο μακριά μπορεί, μέσα στον
τομέα ρίψης, χωρίς να πατήσει έξω από τη βαλβίδα.
• Αφού ακουμπήσει ο δίσκος στο έδαφος θα πρέπει να βγει από το πίσω
μέρος της βαλβίδας.
• Ένας αθλητής είναι άκυρος όταν: 1. ακουμπήσει με
οποιοδήποτε μέρος του σώματός του επάνω ή έξω
από τη στεφάνη της βαλβίδας σε όλη τη διάρκεια της
προσπάθειάς του.
2. Όταν εγκαταλείψει τη βαλβίδα, πριν ο δίσκος πέσει
στο έδαφος.
3. Όταν ο δίσκος πέσει έξω από τον τομέα ρίψης.
4.Αν δεν αποχωρήσει από το πίσω ήμισυ της βαλβίδας.
Βασικοί κανονισμοί δισκοβολίας
Βασικοί κανονισμοί
δισκοβολίας
Ένας αθλητής είναι άκυρος όταν:
5.Αν δεν αρχίσει την προσπάθεια του
μέσα από τη βαλβίδα από όρθια και
ακίνητη στάση.
6.Αν ο δίσκος ξεφύγει από τα χέρια του
και πέσει στο έδαφος κατά τη διάρκεια
της προσπάθειας του.
7.Αν περάσει ο καθορισμένος χρόνος
των 60", χωρίς να έχει αρχίσει την
προσπάθεια του.
Η αρχαιοελληνική μέθοδος ρίψης:
• Ο δισκοβόλος τοποθετούσε μπροστά το δεξί πόδι. Αιωρούσε το
δίσκο μπροστά και πάνω, ενώ συγχρόνως εκτός από το
αριστερό τον συγκρατούσε και με το δεξί του χέρι.
• Έφερνε σε ισορροπία το σώμα του κει με τα δυο του χέρια με
το δίσκο αργά - αργά πάνω από το κεφάλι του. Από κει απότομα
έστρεφε το σώμα του και το έκαμπτε προς τα κάτω και δεξιά.
• Τότε άφηνε πια το δίσκο στο δεξί χέρι και με το βάρος του
δίσκου, τώρα το έφερνε τεντωμένο όσο γινότανε περισσότερο
προς τα πίσω και λύγιζε τα γόνατα.
• Χωρίς να σταματήσει άρχιζε ν' αντιστρέφει την αιώρηση του
χεριού, έκανε μια γρήγορη ανάκυψη και στροφή προς τα
μπροστά και άφηνε το δίσκο να φύγει προς τα εμπρός και κάτω.
Μέθοδος ρίψης δίσκου
• Προστάτη του ακοντισμού οι αρχαίοι θεωρούσαν τον
θεό Απόλλωνα, Σε αγγειογραφείες κρατά δόρυ και
τόξο "λόγχην δε εν ταις χερσίν και τόξον".
• Σύμφωνα με Όμηρο οι Αχαιοί, όταν δεν πολεμούσαν
έξω από τα τείχη της Τροίας διασκέδαζαν ρίχνοντας
δίσκο και ακόντιο.
• Στην Οδύσσεια οι μνηστήρες της Πηνελόπης έριχναν
δίσκο και ακόντιο και μάλιστα σε έναν ειδικά
διαμορφωμένο χώρο.
Ιστορία ακοντισμού
• Οι ρίψεις ως αγωνίσματα ήταν εξέλιξη της χρήσης τους στην
καθημερινή ζωή των αρχαίων Ελλήνων.
• Τόσο το ακόντιο, όπως και ο δίσκος χρησιμοποιούνταν ως
πολεμικά και κυνηγετικά όπλα. Επομένως, σχετίζονταν με την
εξασφάλιση τροφής, γι‘ αυτό απέδιδαν μεγάλη σημασία στην
επίτευξη του στόχου.
Γιατί η ρίψη γινόταν τόσο κατά μήκος όσο και
σε ακρίβεια στόχου;
• Το ακόντιο ήταν ένα μακρύ ξύλινο κοντάρι μήκους 1,50-
2 μ.,διαμέτρου περίπου 3,5 εκατοστών. με μυτερή την
άκρη του, χωρίς μεταλλική αιχμή και πιο ελαφρύ, πιο
κοντό και πιο λεπτό από το πολεμικό.
• Στη μέση του κονταριού ήταν προσαρμοσμένη
η«αγκύλη», που ήταν λουράκι ή θηλιά για να
υποβοηθάει τον αθλητή στην εξακόντισή του, χωρίς
όμως να είναι εξακριβωμένη η ακριβής λειτουργία της.
• Στο πένταθλο χρησιμοποιούσαν ακόντιο χωρίς μεταλλική
αιχμή. Το ακόντιο αυτό λεγόταν «αποτομεύς ή αποτομάς».
• Νικητής είναι ο αθλητής που θα ρίξει το ακόντιό του πιο
μακριά.
ΑΚΟΝΤΙΣΜΟΣ
ΑΚΟΝΤΙΣΜΟΣ
• Δύο ήταν τα είδη του ακοντισμού:
• ο εκήβολος, δηλαδή βολή του ακοντίου σε
μήκος, και ο στοχαστικός, δηλαδή βολή σε
προκαθορισμένο στόχο.
• Στην Ολυμπία αγώνισμα του πεντάθλου
αποτελούσε ο εκήβολος ακοντισμός. Σκοπός
του αθλήματος είναιη ρίψη ενός ακοντίου σε
μεγάλη απόσταση (δεκάδων μέτρων).
• Η συνηθέστερη μορφή του στοχαστικού ακοντισμού
ήταν ο έφιππος ακοντισμός στον οποίο η ρίψη του
ακοντίου γινόταν από ιππείς, οι οποίοι σημάδευαν έναν
στρογγυλό στόχο, συνήθως μια ασπίδα, στημένη στην
κορυφή ενός ψηλού
πασσάλου.
• Ενδεικτική αναφορά στο αγώνισμα του ακοντισμού
υπάρχει στην Ιλιάδα στην ραψωδία Ψ, όπου αγωνίζεται
ο
Αγαμέμνονας και ο Μηριόνης σε αγώνες που
διοργάνωσε
ο Αχιλλέας προς τιμή του Πάτροκλου.
ΑΚΟΝΤΙΣΜΟΣ
• Οι ρίψεις στην αρχαία Ελλάδα θεωρούνταν τα
αγωνίσματα των δυνατών, καθώς συνδυάζουν
τεχνική, ταχύτητα και κυρίως δύναμη.
ΑΚΟΝΤΙΣΜΟΣ
• Η τεχνική της ρίψης του ακοντίου δεν διέφερε από τη
σύγχρονη τεχνική παρά μόνο στη χρήση της αγκύλης, μας
δερμάτινης λουρίδας – θηλιάς δεμένης στο κέντρο βάρους
του ακοντίου. Έτσι, το ακόντιο αποκτούσε κατά την αυτή
μεγαλύτερη προωθητική δύναμη.
• Η ρίψη του ακοντίου γινόταν στο στάδιο. Ο αθλητής
κρατώντας το ακόντιο με το δεξί χέρι οριζόντια στο ύψος
του κεφαλιού του έφτανε στη βαλβίδα και το εκσφενδόνιζε.
Τεχνική της ρίψης
• Στους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες το άλμα
διεξαγόταν στο πλαίσιο κυρίως του πεντάθλου
και σπανιότατα ως ξεχωριστό αγώνισμα.
• Υπάρχει μία αναφορά ως ανεξάρτητο άθλημα
σε μία αναθηματική επιγραφή στον αλτήρα του
αθλητή Επαίνετου από την Ελευσίνα.
• Για πρώτη φορά γίνεται αναφορά στο άλμα
στην Οδύσσεια του Ομήρου, στους αγώνες
που δόθηκαν από τους Φαίακες προς τιμήν του
Οδυσσέα.
Ιστορία του
άλματος
• Δεν είναι γνωστό εάν το άλμα εις μήκος ήταν
απλούν, διπλούν ή τριπλούν.
• Θεωρούνταν πάντως ιδιαίτερα επίπονο, επειδή
απαιτούσε ταυτόχρονα συντονισμό των μελών
του αθλητή και συγχρονισμό των κινήσεών του.
• Για αυτό και κατά καιρούς συνοδευόταν από έναν
αυλητή, του οποίου οι ήχοι υπογράμμιζαν το
ρυθμό και τη μουσική ροή ενός καλά
εκτελεσμένου άλματος.
ΑΛΜΑ
• Το άθλημα διεξαγόταν, όπως και σήμερα σε σκάμμα που είχε
μήκος 50 πόδια και ήταν γεμάτο με μαλακό χώμα για να
φαίνεται το αποτύπωμα των ποδιών.
• Στη μια άκρη του σκάμματος υπήρχε ο βατήρ, όπου
πατούσαν οι άλτες πριν πηδήξουν.
• Βασικό εξάρτημα για τον άλτη ήταν οι αλτήρες, που ήταν
λίθινα ή μολύβδινα, τα οποία κρατούσε ο άλτης με τα δύο
χέρια, και τα οποία τον βοηθούσαν να πετύχει καλύτερες
επιδόσεις. Ο
• Ο άλτης, κρατώντας τους αλτήρες έφτανε τρέχοντας μέχρι το
βατήρα, όπου τους αιωρούσε πίσω – μπρός και εκτινασσόταν
με τεντωμένα χέρια προς τα εμπρός: λίγο πριν προσγειωθεί,
πετούσε τους αλτήρες προς τα πίσω και έπεφτε με τα πόδια
κλειστά στο έδαφος.
Τρόπος διεξαγωγής του
αθλήματος
Δεξιότητες άριστου
άλτη
• Ο καλός άλτης έπρεπε να
αποκτήσει μεγάλη ταχύτητα μέσα
στην περιορισμένη απόσταση του
διαδρόμου και να διαθέτει
δύναμη, ώστε να εκτιναχθεί όσο
το δυνατόν μακρύτερα.
• Απαραίτητος ήταν επίσης ο καλός
συντονισμός χεριών, ποδιών και
αλτήρων.
• Το άθλημα του άλματος συνδέεται
με την αρχαία ελληνική πολεμική
τέχνη.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
• Ο αθλητισμός συνδέθηκε κατά την αρχαιότητα με τη θρησκεία και τα
λατρευτικά κέντρα.
• Οι αθλητικοί αγώνες διεξάγονταν πάντοτε στο πλαίσιο θρησκευτικών
εορτών, μέσα ή κοντά στα ιερά, μαζί με τις άλλες εκδηλώσεις προς τιμήν
των θεών, όπως τις θυσίες τις πομπές, τις προσευχές, τους ύμνους, τις
σπονδές.
• Οι αρχαίοι πίστευαν ότι οι τιμώμενοι θεοί ήταν παρόντες και
απολάμβαναν την ευγενή άμιλλα των αθλητών και την επίδειξη των
ιδιαίτερων ικανοτήτων τους, οι οποίοι πρώτα αγωνίζονταν για τους θεούς
και μετά για την πατρίδα τους ή τον εαυτό τους.
• Πριν γνωρίσουμε τις ρίψεις στη σύγχρονή
του
μορφή ας διερευνήσουμε τα υλικά και το χώρο
που διαθέτουμε στο σχολείο.
• Πώς μπορούμε να αναπαραστήσουμε τις
ρίψεις , όπως αναφέρονται στον Όμηρο;
Φυσική
αγωγή
Μαθαίνοντας τα
βασικά
Αναζητώντας ιδέες
Αναζητώντας ιδέες
Αυτό φαίνεται
εύκολο,
Είναι όμως;
Επί το έργον
Δοκιμάζοντας διαφορετικά πτητικά μέσα
Δοκιμάζοντας διαφορετικά πτητικά
μέσα
Δοκιμάζοντας διαφορετικά
πτητικά μέσα
Συνδυάζοντας την αρχαιότητα με το
σήμερα (βαλβίδα-αναστολέας)
Σαν άλλος Οδυσσέας κατά των
μνηστήρων
• Ρίψη μέσα από διαδοχικούς στόχους!
• Δοκιμάσαμε να αναπαραστήσουμε τη
δοκιμασία με την οποία ο Οδυσσέας νίκησε
τους μνηστήρες, περνώντας με το βέλος του
τόξου του μέσα από τις τρύπες 12
τσεκουριών
εμπνευσμένοι από την τοξοβολία.
Σαν άλλος Οδυσσέας κατά των
μνηστήρων
• Ρίψη μέσα από διαδοχικούς στόχους!
• Δοκιμάσαμε να αναπαραστήσουμε τη
δοκιμασία με την οποία ο Οδυσσέας νίκησε
τους μνηστήρες, περνώντας με το βέλος
του τόξου του μέσα από τις τρύπες 12
τσεκουριών εμπνευσμένοι από την
τοξοβολία.
ΠΗΓΕΣ
http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2252/Fysiki-Agogi_A-B-G-Gymnasiou_html-
empl/index1.html
http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2184/Fysiki-Agogi_E-ST-Dimotikou_html-e
mpl/index6.html
https://ancientolympicsmuseum.com/?p=668
https://chilonas.com/2012/07/29/httpwp-mep1op6y-n9/
https://www.fhw.gr/imeakia/teuxoi/issue05/webpages/page45a.html
www.Iaaf.org: Διεθνής Oμοσπονδία Κλασικού Αθλητισμού.
ΠΗΓΕΣ
https://www.ime.gr/olympics/ Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού (Οι Ολυμπιακοί Αγώνες)
http://pheidias.antibaro.gr/
https://www.runbeat.gr/el/article/apo-to-diskobolo-toy-myrwna-stoys-riptes-toy- simera
www.stadio.gr: Ελληνική Ιστοσελίδα για τον Κλασικό Αθλητισμό.
www.wikipedia.org

ΑΘΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ (Διαθεματική εργασία στο Γυμνάσιο)

  • 1.
    ΑΘΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ Διαθεματική εργασίαμαθητών του Α2 στην Αρχαία Ελληνική Γλώσσα, στην ιστορία και στη Φυσική Αγωγή Υπεύθυνες καθηγήτριες: Μάρκου Πανδώρα ΠΕ02 Βλαχογιάννη Βίκυ ΠΕ11 Σχολικό έτος 2023 - 2024 2ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΧΡΥΣΟΥΠΟΛΗΣ ΚΑΒΑΛΑΣ
  • 2.
    • Ο αθλητικόςανταγωνισμός και η σωματική δραστηριότητα ήταν τρόπος ζωής για τους αρχαίους Έλληνες από τους προϊστορικούς χρόνους. • Οι πρώτες αθλητικές εκδηλώσεις στη μινωική Κρήτη είναι συνδεδεμένες με θρησκευτικές τελετές. • Στη μυκηναϊκή Ελλάδα οι αθλητικοί αγώνες ήταν αναπόσπαστο στοιχείο των επικήδειων τελετών προς τιμή επιφανών νεκρών. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ
  • 3.
    • Η πρώτηπεριγραφή αθλημάτων στην αρχαία γραμματεία ανάγεται στον 8ο αι. π.Χ. • Περιέχεται στη προτελευταία ραψωδία της Ιλιάδας (Ψ), όπου περιγράφονται οι επιτάφιοι αγώνες που διοργάνωσε ο Αχιλλέας για να τιμήσει τον νεκρό Πάτροκλο. Στην περιγραφή αυτή υπάρχουν ήδη, μεταξύ άλλων, τέσσερα πράγματα που είναι αξιοσημείωτα: α) Ο χαρακτήρας του αθλητισμού είναι αγωνιστικός • · β) το πλαίσιο των αγώνων είναι θρησκευτικό-τελετουργικό· • γ) ο αθλητισμός είναι ατομικός· • δ) από τα οκτώ αγωνίσματα που περιγράφονται, τα πέντε (η αρματοδρομία, η πυγμαχία, η πάλη, ο δρόμος και ο ακοντισμός) θα αποτελέσουν αργότερα τον πυρήνα και των τεσσάρων πανελλήνιων αγώνων. Ανάλογα ισχύουν και για τη δεύτερη ομηρική αναφορά στην άθληση, στην όγδοη ραψωδία της Οδύσσειας (θ), με τη διαφορά ότι το πλαίσιο είναι εδώ ψυχαγωγικό: οι νεαροί Φαίακες διασκεδάζουν παραβγαίνοντας σε διάφορα αγωνίσματα. ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΟΜΗΡΟΥ Θεατές παρακολουθούν τα «Άθλα επί Πατρόκλω»
  • 4.
    • 8ος αιώναςπ.Χ.: Ε πιρροή της εμφάνισης των πόλεων-κρατών και στην εξέλιξη του αθλητισμού. • Ανάπτυξη διαφόρων συστημάτων εκπαίδευσηςσε κάθε πόλη- κράτος που περιελάμβαναν γυμναστική, μουσική, γραφή και ανάγνωση. • Η εκπαίδευση των νέων είχε σκοπό την ανάπτυξη του σώματος και του νου με σκοπό την απόκτηση της αρμονίας. • Η σωματική άσκηση συνοδευόταν από μουσική. Η μουσική, ο χορός και ο αθλητισμός βοηθούσαν να πραγματωθεί η αρμονική ισορροπία του σώματος και του νου. • 6ος αιώνα ς π.Χ. : Ίδρυση γυμνασίων και καθιέρωση σωματικής άσκησης ως μέσου αγωγής. • Μη ύπαρξη πόλης στην αρχαία Ελλάδα χωρίς γυμνάσιο, χώρο δηλαδή αποκλειστικά αφιερωμένο στη σωματική άσκηση των πολιτών και μη ύπαρξη οικισμού χωρίς παλαίστρα. ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΗ-ΚΡΑΤΟΣ
  • 5.
    Αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες • Ο αθλητισμόςήταν το σπουδαιότερο σύμβολο του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού και ένα από τα πιο ζωντανά κληροδοτήματα του αρχαίου κόσμου προς το σύγχρονο. • Το μεγαλύτερο αθλητικό γεγονός της ελληνικής αρχαιότητας, ήταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες (Ολύμπια), οι οποίοι τελούνταν κάθε τέσσερα χρόνια στον ιερό χώρο της Ολυμπίας, προς τιμή του πατέρα των θεών Δία. • Η αρχή των αγώνων της Ολυμπίας χάνεται στο βάθος της προϊστορίας και συνδέεται με αγώνες θεών και ηρώων.Οι αγώνες αποτελούσαν μέρος των θρησκευτικών τελετών . • Ως αφετηρία των Ολυμπιακών Αγώνων θεωρείται το 776 π.Χ. Από το 776 π.Χ. οι αγώνες τελούνταν ανελλιπώς μέχρι το 393 μ.Χ. οπότε και καταργήθηκαν από το Θεοδόσιο τον Α'. Συνολικά τελέστηκαν 293 Ολυμπιακοί Αγώνες.
  • 6.
    • Αρχικά οιΟλυμπιακοί αγώνες διαρκούσαν μια ημέρα μόνο. Αργότερα, το Πρόγραμμα διευρύνθηκε και εμπλουτίστηκε με πλήθος αθλημάτων και πανηγυρικών εκδηλώσεων που συνόδευαν την εορτή. • Οι τελετές άρχιζαν την 11η ημέρα του μήνα και διαρκούσαν μέχρι την 15η ημέρα, έτσι ώστε η νύχτα της τέταρτης μέρας των αγώνων να λούζεται στο φως της πανσέληνου. • •Η πρώτη ημέρα ήταν αφιερωμένη στους θεούς. Η σημαντικότερη εναρκτήρια σπονδή ήταν προς τιμή του Ολυμπίου Διός. • Ακολουθούσε ο όρκος των αθλητών, προπονητών και ελλανοδικών, δηλαδή των κριτών. . • Την τελευταία μέρα των Ολυμπιακών αγώνων γινόταν η απονομή των στεφάνων. • Ένας νεανίας έκοβε με χρυσό ψαλίδι τα κλαδιά της ελιάς από το ιερόδέντρο. Με την απονομή του στεφανιού αναγγέλλονταν το όνομα του αθλητή μαζί με αυτό του πατέρα του και της πατρίδας του και γινόταν αθάνατο σε όλες τις τότε Ελληνικές πόλεις. ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΚΟ ΑΓΩΝΩΝ
  • 7.
  • 8.
  • 9.
  • 10.
    • Ο στάδιοςδρόμος (ή αλλιώς «στάδιον» ή «δρόμος»): το μόνο αγώνισμα που διεξήχθη στους 41 πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες. Μάλιστα ο νικητής στο «στάδιον» έδινε το όνομά του στην Oλυμπιάδα. Αργότερα προστέθηκαν κι άλλα δρομικά αγωνίσματα. Ιστορία στάδιου δρόμου
  • 11.
    Στους Ολυμπιακούς Αγώνεςυπήρχαν τα παρακάτω είδη δρόμων: Το στάδιο: δρόμος ταχύτητας ενός σταδίου, δηλαδή 600 ποδιών (αντιστοιχεί στο σημερινό δρόμο των 200 μ.). Το μήκος του σταδίου της Ολυμπίας μεταξύ των δύο βαλβίδων είναι 192,28 μ. Ως τη 13η Ολυμπιάδα (728 π. Χ.) το στάδιο ήταν το μοναδικό αγώνισμα στην Ολυμπία. Ο δίαυλος: επίσης δρόμος ταχύτητας, με διπλή διαδρομή του σταδίου. Αντιστοιχεί με το σημερινό δρόμο των 400 μ. Δρόμος
  • 12.
    Δρόμος Στους Ολυμπιακούς Αγώνεςυπήρχαν τα παρακάτω είδη δρόμων: Ο δόλιχος δρόμος: (= μακρός). Δρόμος αντοχής 7 έως 24 σταδίων. Τις περισσότερες φορές η απόσταση ήταν καθορισμένη στα 20 στάδια, δηλαδή 3550-3800 μ. Το αγώνισμα εισήχθη στην 15η Ολυμπιάδα (720 π.Χ). Ο οπλίτης δρόμος: Εισάγεται στους Ολυμπιακούς Αγώνες το 520 π.Χ., δηλαδή στην 65η Ολυμπιάδα. Πρόκειται για δρόμο ταχύτητας, όπου ο δρομέας έτρεχε φορώντας χάλκινη αμυντική πανοπλία (κράνος, κνημίδες, ασπίδα) και αργότερα μόνο κρατώντας ασπίδα. Ο οπλίτης δρόμος είχε διαδρομή 2 ή 4 σταδίων και θεωρείται ως επικήδειος αγώνας προς τιμήν νεκρού ήρωα. Ίππιος δρόμος (δρόμος ημιαντοχής μήκους 4 σταδίων, περίπου 800μ.). Διάφορα αγωνίσματα δρόμου διεξάγονταν σε γιορτές. Για παράδειγμα, στα Hραία, στα οποία έτρεχαν μόνο γυναίκες και γίνονταν εντός του σταδίου της Ολυμπίας κάθε τέσσερα χρόνια ανεξάρτητα από τους Oλυμπιακούς Aγώνες.
  • 13.
    • Στην αρχαιότητα,υπήρχε κώδικας τιμής των αθλητών που αποτελούνταν από κάποιες βασικές αρχές. Αυτές οι αρχές δεν επέτρεπαν στους αθλητές να εμποδίζουν τους αντιπάλους σπρώχνοντας, χτυπώντας ή κρατώντας τους και πάνω από όλα επέβαλλαν στους αθλητές να απέχουν από τη δωροδοκία ή τη μαγεία. • Όταν ένας αθλητής χρησιμοποιούσε τρόπους, οι οποίοι δεν ήταν σύμφωνοι με αυτόν τον κώδικα, οι Ελλανοδίκες (οι κριτές της εποχής εκείνης), τον απέβαλαν αποκλείοντάς τον από τους αγώνες. Κώδικας τιμής αθλητών
  • 14.
    • Οι δρομείςφορούσαν ένα κομμάτι ύφασμα γύρω από τη μέση τους. • Αυτό αργότερα εγκαταλείφθηκε και οι αθλητές έτρεχαν εντελώς γυμνοί. • Μοναδική εξαίρεση αποτελούσε ο οπλίτης δρόμος, στον οποίο οι αθλητές φορούσαν κράνος, κνημίδες και ασπίδα, όπως στον πόλεμο, ενώ σε επόμενες Oλυμπιάδες έφεραν μόνο ασπίδα. Ενδυμασία αθλητών
  • 15.
    Στάση και εκκίνηση αθλητών •Οι αθλητές ξεκινούσαν από την όρθια θέση με το ένα πόδι λίγο πιο μπροστά από το άλλο, με το σώμα να κλείνει λίγο προς τα εμπρός και με τα γόνατα ελαφρά λυγισμένα. • Βαλβίς ονομαζόταν ήταν το σημείο τοποθέτησης των ποδιών των αθλητών ατο οποίο έπαιρναν τη θέση τους. Μπροστά τους υπήρχε μια άσπρη γραμμή την οποία δεν έπρεπε να πατήσουν. • Επινόηη μόνιμωνγραμμών χαραγμένων πάνω σε πλάκες στις οποίες οι αθλητές τοποθετούσαν τα πόδια τους. • Στις πλάκες υπήρχαν και σανίδες οι οποίες εμπόδιζαν τους αθλητές να ξεκινήσουν νωρίτερα. Οι σανίδες αυτές συνδέονταν με σχοινιά τα οποία κρατούσε ο αφέτης. Όταν ο αφέτης άφηνε ταυτόχρονα τα σχοινιά, δηλαδή έπεφτε η ύσπλιγγα, οι σανίδες έπεφταν συγχρόνως και οι αθλητές ξεκινούσαν όλοι μαζί.
  • 16.
    • Καθιέρωση τηςπάλης ως ανεξάρτητο αγώνισμα στη 18η Ολυμπιάδα (708 π.Χ) αλλά και ως αγώνισμα του πεντάθλου. • Από την 37η Ολυμπιάδα (632 π.Χ) Έναρξη αγώνων πάλης για νέους Ιστορία της πάλης
  • 17.
    • Η πάληείναι από τα αρχαιότερα ατομικά αθλήματα. • Το πρώτο γυμναστικό ίδρυμα ονομάστηκε “Παλαίστρα” • Πρώτη περιγραφή:Ιλιάδα 8ος αι.π.Χ Αγώνες προς τιμήν του Πατρόκλου -Αναμέτρηση Αίαντα- Οδυσσέα για τα όπλα του. • Εφευρέτης του αθλήματος: Ο Ηρακλής ή ο Θησέας • Άλλοι εφευρέτες της πάλης: Ο Ερμής και η κόρη του Παλαίστρα Πάλη
  • 18.
    Είδη πάλης • Ηορθία πάλη ή ορθοπάλη ή σταδαία πάλη • Αρκούσε ο παλαιστής να ρίξει κάτω τον αντίπαλό του τρεις φορές Εκγύμναση του επάνω μέρους του σώματος (κεφαλή, τράχηλος, ώμοι, χέρια, θώρακας, μέση). • Η αλίνδησις ή κύλισις ή κάτω πάλη. • Συνέχιση αγώνα μετά την πτώση Αγώνας ως την αποδοχή ήττας εκ μέρους του ενός αντιπάλου • (κίνηση του απαγορεύειν: (ύψωση του ένός ή των δύο δαχτύλων του ενός χεριού). • Εκγύμναση του κάτω μέρους του σώματος (μέση,
  • 19.
    • Οι παλαιστέςαγωνίζονταν γυμνοί με το σώμα αλειμμένοι με λάδι μέσα στο σκάμμα. • Οι παλαιστές στην αρχή στέκονταν αντιμέτωποι με τα πόδια λυγισμένα και ελαφρά ανοιχτά, μία στάση που ονομαζόταν σύστασις ή παράθεσις. • Σε αντίθεση με σήμερα, σύστημα βαθμολογίας δεν είχε αναπτυχθεί ούτε και γινόταν διαφοροποίηση ανάλογα με το βάρος των αθλητών. Στάση αθλητών
  • 20.
    • Θέσπιση κανόνωνπάλης από τον Ορίκαδμο (Σικελία) • Δεν επιτρέπονταν τα χτυπήματα, ενώ απαγορεύονταν οι λαβές στα γεννητικά όργανα, το δάγκωμα και ο αγώνας έξω από τα όρια του σκάμματος. • Διακοπή αγώνα σε περίπτωση αγώνα εκτός ορίων σκάμαμτος • Η παραβίαση των κανονισμών τιμωρούνταν με χρηματικό πρόστιμο, αποβολή από τους αγώνες, αλλά και σωματικές ποινές. Κανόνες πάλης
  • 21.
    • Εκγύμναση αθλητώνστις παλαίστρες • Επίπονη και σκληρή προπόνηση • Ο παιδοτρίβης (προπονητής) επέβλεπε την προπόνηση, επέμβαση σε περίπωτη παραβίαση κανόνα ή για καλύτερη επίδειξη τρόπου εφαρμογής της λαβής. προπόνηση αθλητών
  • 22.
    • Για απαλλαγήαπό επικίνδυνη λαβή,σταμάτημα προπόνησης με ελαφρύ χτύπημα στην πλάτη του αντιπάλουμε το ελεύθερο χέρι • Μετά την προπόνηση : ασκήσεις ευκαμψίας για παλαιστές και ξύσιμο του λαδιού και του ιδρώτα με την άμμο • Λουτρό και χορός υπό τους ήχους αυλών Προπόνηση αθλητών
  • 23.
    • Στην ΑρχαίαΕλλάδα η πάλη αποτελούσε το κυριότερο μέσο αγωγής των νέων. • Είχε δε τον χαρακτήρα επίδειξης, ετοιμότητας πνεύματος, τέχνης και δύναμης και ήταν απαλλαγμένη από κάθε αίσθημα οργής και κτηνώδους ερεθισμού. • Ο Πλάτων χαρακτηρίζει την πάλη ως «τεχνικότατον και πανουργότατον των αθλημάτων». Ανακεφαλαίωση
  • 24.
    • Ο δίσκοςήταν ένα από τα πιο αγαπητά αθλήματα στην αρχαιότητα. • Κατά την ελληνική παράδοση αυτός που εφηύρε τη δισκοβολία ήταν ο Περσέας, ο οποίος κατά τη συμμετοχή του σε επιτάφιους αγώνες, έριξε το δίσκο και σκότωσε άθελά του, τον παππού του Ακρίσιο. • Ο Απόλλωνας, επίσης, σε αγώνισμα δισκοβολίας σκοτώνει το φίλο του Υάκινθο. Γενικά, λόγω της φύσης του, ο δίσκος από τους προϊστορικούς χρόνους συνδέεται με πολλά θανατηφόρα ατυχήματα. • Επίσημα, ωστόσο, η δισκοβολία περιγράφεται στην Οδύσσεια και στην Ιλιάδα του Ομήρου. Ιστορία του δίσκου
  • 25.
    • Η λέξηδίσκος από την αρχή σήμαινε ένα βαρύ αντικείμενο από πέτρα ή μέταλλο, το οποίο θα μπορούσε να ρίξει κάποιος, με σκοπό να αποδείξει τη δύναμή του και κατά συνέπεια την υπεροχή του στο είδος αυτού του αθλήματος. • Σε αρχαιολογικές ανασκαφές βρέθηκαν αρκετοί δίσκοι των οποίων η διάμετρος ποικίλει από 16 έως 35 εκατοστά και το βάρος τους από 1.245 έως 6.400 γραμμάρια, γι΄αυτο είναι πολύ δύσκολο να υπολογίσουμε τις επιδόσεις τους στο αγώνισμα αυτό. • Οι αρχαίοι συνήθιζαν την επιφάνεια του δίσκου να την διακοσμούν με αθλητικές παραστάσεις, με ζώα, • με πτηνά. Επίσης έγραφαν ωδές, συμφωνίες, συνθήκες, εκεχειρίες, επιγραφές γενικά, αφού αποτελούσε ενα αθλητικό όργανο και συγχρόνως αφιέρωμα στο Θεό. Δισκοβολία
  • 26.
    Τρόπος διεξαγωγής τουαθλήματος • Η βαλβίδα που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι δισκοβόλοι είχε σχήμα παραλληλόγραμμου το οποίο ήταν ανοιχτό από πίσω, δηλαδή από εκεί που έμπαινε ο αθλητής. • Οι γραμμές του παραλληλόγραμμου φαίνεται ότι δεν απείχαν πολύ η μία από την άλλη και χωρούσαν ίσα ίσα έναν αθλητή κατά τη διάρκεια της ρίψης. • Ο αθλητής ήταν αναγκασμένος να ρίξει το δίσκο χωρίς να πατήσει τις γραμμές αυτές, πραγματοποιώντας τη ρίψη κατά μήκος περίπου του κεντρικού άξονα του σταδίου, αποφεύγοντας έτσι να τραυματίσει θεατές των αγώνων, καθώς τα αρχαία στάδια ήταν πιο στενά από τα
  • 27.
    • Νικητής στοαγώνισμα τις δισκοβολίας ανακηρυσσόταν εκείνος ο δισκοβόλος που έριχνε σε μεγαλύτερη απόσταση το δίσκο. • Δεν είναι γνωστό πόσες προσπάθειες-δισκιές έριχνε ο κάθε ρίπτης προκειμένου να γίνει η τελική κρίση μεταξύ των δισκοβόλων. Πιθανόν να έριχναν από τρεις βολές γενικά στις ρίψεις λόγω της ιερότητας του αριθμού 3. • Το σημείο της πτώσεως του δίσκου σημειωνόταν με γραμμή ή με κάποιο αντικείμενο και λεγόταν "πτώσεις, ίχνος, σήμα, τέρμα". • Τοποθετούσαν ένα ξύλινο αιχμηρό πασσαλίσκο. Έτσι η μέτρηση της επίδοσης του αθλητή στη ρίψη άρχιζε από τη βαλβίδα και τελείωνε στο σημείο τοποθέτησης του Τρόπος διεξαγωγής δισκοβολίας
  • 28.
    • Ο αθλητήςπρέπει να πετάξει το δίσκο όσο πιο μακριά μπορεί, μέσα στον τομέα ρίψης, χωρίς να πατήσει έξω από τη βαλβίδα. • Αφού ακουμπήσει ο δίσκος στο έδαφος θα πρέπει να βγει από το πίσω μέρος της βαλβίδας. • Ένας αθλητής είναι άκυρος όταν: 1. ακουμπήσει με οποιοδήποτε μέρος του σώματός του επάνω ή έξω από τη στεφάνη της βαλβίδας σε όλη τη διάρκεια της προσπάθειάς του. 2. Όταν εγκαταλείψει τη βαλβίδα, πριν ο δίσκος πέσει στο έδαφος. 3. Όταν ο δίσκος πέσει έξω από τον τομέα ρίψης. 4.Αν δεν αποχωρήσει από το πίσω ήμισυ της βαλβίδας. Βασικοί κανονισμοί δισκοβολίας
  • 29.
    Βασικοί κανονισμοί δισκοβολίας Ένας αθλητήςείναι άκυρος όταν: 5.Αν δεν αρχίσει την προσπάθεια του μέσα από τη βαλβίδα από όρθια και ακίνητη στάση. 6.Αν ο δίσκος ξεφύγει από τα χέρια του και πέσει στο έδαφος κατά τη διάρκεια της προσπάθειας του. 7.Αν περάσει ο καθορισμένος χρόνος των 60", χωρίς να έχει αρχίσει την προσπάθεια του.
  • 30.
    Η αρχαιοελληνική μέθοδοςρίψης: • Ο δισκοβόλος τοποθετούσε μπροστά το δεξί πόδι. Αιωρούσε το δίσκο μπροστά και πάνω, ενώ συγχρόνως εκτός από το αριστερό τον συγκρατούσε και με το δεξί του χέρι. • Έφερνε σε ισορροπία το σώμα του κει με τα δυο του χέρια με το δίσκο αργά - αργά πάνω από το κεφάλι του. Από κει απότομα έστρεφε το σώμα του και το έκαμπτε προς τα κάτω και δεξιά. • Τότε άφηνε πια το δίσκο στο δεξί χέρι και με το βάρος του δίσκου, τώρα το έφερνε τεντωμένο όσο γινότανε περισσότερο προς τα πίσω και λύγιζε τα γόνατα. • Χωρίς να σταματήσει άρχιζε ν' αντιστρέφει την αιώρηση του χεριού, έκανε μια γρήγορη ανάκυψη και στροφή προς τα μπροστά και άφηνε το δίσκο να φύγει προς τα εμπρός και κάτω. Μέθοδος ρίψης δίσκου
  • 31.
    • Προστάτη τουακοντισμού οι αρχαίοι θεωρούσαν τον θεό Απόλλωνα, Σε αγγειογραφείες κρατά δόρυ και τόξο "λόγχην δε εν ταις χερσίν και τόξον". • Σύμφωνα με Όμηρο οι Αχαιοί, όταν δεν πολεμούσαν έξω από τα τείχη της Τροίας διασκέδαζαν ρίχνοντας δίσκο και ακόντιο. • Στην Οδύσσεια οι μνηστήρες της Πηνελόπης έριχναν δίσκο και ακόντιο και μάλιστα σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο. Ιστορία ακοντισμού
  • 32.
    • Οι ρίψειςως αγωνίσματα ήταν εξέλιξη της χρήσης τους στην καθημερινή ζωή των αρχαίων Ελλήνων. • Τόσο το ακόντιο, όπως και ο δίσκος χρησιμοποιούνταν ως πολεμικά και κυνηγετικά όπλα. Επομένως, σχετίζονταν με την εξασφάλιση τροφής, γι‘ αυτό απέδιδαν μεγάλη σημασία στην επίτευξη του στόχου. Γιατί η ρίψη γινόταν τόσο κατά μήκος όσο και σε ακρίβεια στόχου;
  • 33.
    • Το ακόντιοήταν ένα μακρύ ξύλινο κοντάρι μήκους 1,50- 2 μ.,διαμέτρου περίπου 3,5 εκατοστών. με μυτερή την άκρη του, χωρίς μεταλλική αιχμή και πιο ελαφρύ, πιο κοντό και πιο λεπτό από το πολεμικό. • Στη μέση του κονταριού ήταν προσαρμοσμένη η«αγκύλη», που ήταν λουράκι ή θηλιά για να υποβοηθάει τον αθλητή στην εξακόντισή του, χωρίς όμως να είναι εξακριβωμένη η ακριβής λειτουργία της. • Στο πένταθλο χρησιμοποιούσαν ακόντιο χωρίς μεταλλική αιχμή. Το ακόντιο αυτό λεγόταν «αποτομεύς ή αποτομάς». • Νικητής είναι ο αθλητής που θα ρίξει το ακόντιό του πιο μακριά. ΑΚΟΝΤΙΣΜΟΣ
  • 34.
    ΑΚΟΝΤΙΣΜΟΣ • Δύο ήταντα είδη του ακοντισμού: • ο εκήβολος, δηλαδή βολή του ακοντίου σε μήκος, και ο στοχαστικός, δηλαδή βολή σε προκαθορισμένο στόχο. • Στην Ολυμπία αγώνισμα του πεντάθλου αποτελούσε ο εκήβολος ακοντισμός. Σκοπός του αθλήματος είναιη ρίψη ενός ακοντίου σε μεγάλη απόσταση (δεκάδων μέτρων).
  • 35.
    • Η συνηθέστερημορφή του στοχαστικού ακοντισμού ήταν ο έφιππος ακοντισμός στον οποίο η ρίψη του ακοντίου γινόταν από ιππείς, οι οποίοι σημάδευαν έναν στρογγυλό στόχο, συνήθως μια ασπίδα, στημένη στην κορυφή ενός ψηλού πασσάλου. • Ενδεικτική αναφορά στο αγώνισμα του ακοντισμού υπάρχει στην Ιλιάδα στην ραψωδία Ψ, όπου αγωνίζεται ο Αγαμέμνονας και ο Μηριόνης σε αγώνες που διοργάνωσε ο Αχιλλέας προς τιμή του Πάτροκλου. ΑΚΟΝΤΙΣΜΟΣ
  • 36.
    • Οι ρίψειςστην αρχαία Ελλάδα θεωρούνταν τα αγωνίσματα των δυνατών, καθώς συνδυάζουν τεχνική, ταχύτητα και κυρίως δύναμη. ΑΚΟΝΤΙΣΜΟΣ
  • 37.
    • Η τεχνικήτης ρίψης του ακοντίου δεν διέφερε από τη σύγχρονη τεχνική παρά μόνο στη χρήση της αγκύλης, μας δερμάτινης λουρίδας – θηλιάς δεμένης στο κέντρο βάρους του ακοντίου. Έτσι, το ακόντιο αποκτούσε κατά την αυτή μεγαλύτερη προωθητική δύναμη. • Η ρίψη του ακοντίου γινόταν στο στάδιο. Ο αθλητής κρατώντας το ακόντιο με το δεξί χέρι οριζόντια στο ύψος του κεφαλιού του έφτανε στη βαλβίδα και το εκσφενδόνιζε. Τεχνική της ρίψης
  • 38.
    • Στους αρχαίουςΟλυμπιακούς Αγώνες το άλμα διεξαγόταν στο πλαίσιο κυρίως του πεντάθλου και σπανιότατα ως ξεχωριστό αγώνισμα. • Υπάρχει μία αναφορά ως ανεξάρτητο άθλημα σε μία αναθηματική επιγραφή στον αλτήρα του αθλητή Επαίνετου από την Ελευσίνα. • Για πρώτη φορά γίνεται αναφορά στο άλμα στην Οδύσσεια του Ομήρου, στους αγώνες που δόθηκαν από τους Φαίακες προς τιμήν του Οδυσσέα. Ιστορία του άλματος
  • 39.
    • Δεν είναιγνωστό εάν το άλμα εις μήκος ήταν απλούν, διπλούν ή τριπλούν. • Θεωρούνταν πάντως ιδιαίτερα επίπονο, επειδή απαιτούσε ταυτόχρονα συντονισμό των μελών του αθλητή και συγχρονισμό των κινήσεών του. • Για αυτό και κατά καιρούς συνοδευόταν από έναν αυλητή, του οποίου οι ήχοι υπογράμμιζαν το ρυθμό και τη μουσική ροή ενός καλά εκτελεσμένου άλματος. ΑΛΜΑ
  • 40.
    • Το άθλημαδιεξαγόταν, όπως και σήμερα σε σκάμμα που είχε μήκος 50 πόδια και ήταν γεμάτο με μαλακό χώμα για να φαίνεται το αποτύπωμα των ποδιών. • Στη μια άκρη του σκάμματος υπήρχε ο βατήρ, όπου πατούσαν οι άλτες πριν πηδήξουν. • Βασικό εξάρτημα για τον άλτη ήταν οι αλτήρες, που ήταν λίθινα ή μολύβδινα, τα οποία κρατούσε ο άλτης με τα δύο χέρια, και τα οποία τον βοηθούσαν να πετύχει καλύτερες επιδόσεις. Ο • Ο άλτης, κρατώντας τους αλτήρες έφτανε τρέχοντας μέχρι το βατήρα, όπου τους αιωρούσε πίσω – μπρός και εκτινασσόταν με τεντωμένα χέρια προς τα εμπρός: λίγο πριν προσγειωθεί, πετούσε τους αλτήρες προς τα πίσω και έπεφτε με τα πόδια κλειστά στο έδαφος. Τρόπος διεξαγωγής του αθλήματος
  • 41.
    Δεξιότητες άριστου άλτη • Οκαλός άλτης έπρεπε να αποκτήσει μεγάλη ταχύτητα μέσα στην περιορισμένη απόσταση του διαδρόμου και να διαθέτει δύναμη, ώστε να εκτιναχθεί όσο το δυνατόν μακρύτερα. • Απαραίτητος ήταν επίσης ο καλός συντονισμός χεριών, ποδιών και αλτήρων. • Το άθλημα του άλματος συνδέεται με την αρχαία ελληνική πολεμική τέχνη.
  • 42.
    ΕΠΙΛΟΓΟΣ • Ο αθλητισμόςσυνδέθηκε κατά την αρχαιότητα με τη θρησκεία και τα λατρευτικά κέντρα. • Οι αθλητικοί αγώνες διεξάγονταν πάντοτε στο πλαίσιο θρησκευτικών εορτών, μέσα ή κοντά στα ιερά, μαζί με τις άλλες εκδηλώσεις προς τιμήν των θεών, όπως τις θυσίες τις πομπές, τις προσευχές, τους ύμνους, τις σπονδές. • Οι αρχαίοι πίστευαν ότι οι τιμώμενοι θεοί ήταν παρόντες και απολάμβαναν την ευγενή άμιλλα των αθλητών και την επίδειξη των ιδιαίτερων ικανοτήτων τους, οι οποίοι πρώτα αγωνίζονταν για τους θεούς και μετά για την πατρίδα τους ή τον εαυτό τους.
  • 43.
    • Πριν γνωρίσουμετις ρίψεις στη σύγχρονή του μορφή ας διερευνήσουμε τα υλικά και το χώρο που διαθέτουμε στο σχολείο. • Πώς μπορούμε να αναπαραστήσουμε τις ρίψεις , όπως αναφέρονται στον Όμηρο; Φυσική αγωγή
  • 44.
  • 45.
  • 46.
  • 47.
  • 48.
  • 49.
  • 50.
  • 51.
    Συνδυάζοντας την αρχαιότηταμε το σήμερα (βαλβίδα-αναστολέας)
  • 52.
    Σαν άλλος Οδυσσέαςκατά των μνηστήρων • Ρίψη μέσα από διαδοχικούς στόχους! • Δοκιμάσαμε να αναπαραστήσουμε τη δοκιμασία με την οποία ο Οδυσσέας νίκησε τους μνηστήρες, περνώντας με το βέλος του τόξου του μέσα από τις τρύπες 12 τσεκουριών εμπνευσμένοι από την τοξοβολία.
  • 53.
    Σαν άλλος Οδυσσέαςκατά των μνηστήρων • Ρίψη μέσα από διαδοχικούς στόχους! • Δοκιμάσαμε να αναπαραστήσουμε τη δοκιμασία με την οποία ο Οδυσσέας νίκησε τους μνηστήρες, περνώντας με το βέλος του τόξου του μέσα από τις τρύπες 12 τσεκουριών εμπνευσμένοι από την τοξοβολία.
  • 54.
  • 55.
    ΠΗΓΕΣ https://www.ime.gr/olympics/ Ίδρυμα ΜείζονοςΕλληνισμού (Οι Ολυμπιακοί Αγώνες) http://pheidias.antibaro.gr/ https://www.runbeat.gr/el/article/apo-to-diskobolo-toy-myrwna-stoys-riptes-toy- simera www.stadio.gr: Ελληνική Ιστοσελίδα για τον Κλασικό Αθλητισμό. www.wikipedia.org