зөвлөгөө
- 1. Нөхдөө өөртөө татаж хүмүүст нөлөөлөх ёсон”
Дейл Карнеги
Орчлон ертөнцөд оршин буй бүхний төгс төгөлдөрт хүрэхийн шалгаан
нь тэр билээ. Маргад эрдэнийн самбар (МЭӨ 3000)
Сурган хүмүүжүүлэгч, сэтгэл зүйч, зохиолч, Дейл карнеги АНУ-ы. Миссури
мужийн нэгэн тосгонд ядуу айлын хүү болон төржээ. Карнеги тухайн үеийн
сэтгэл зүйчдийн боловсруулсан онолын үндэслэлийг амьдралд
хэрэгжүүлсэн төдийгүй, хүмүүсийн харилцааны талаар өөрийн гэсэн үзэл
байримтлал боловсруулж, бусадтай харилцахдаа таатай уур амьсгал бий
болгох арга , илтгэх урлагын ур чадварбг эзэмших өөрийгөө төгөлдөржүүлэх
боломжийн тухай зэрэг сэтгэл зүйн цуврал лекцийг гаргажээ.
20-р зууны шилдэг номуудын жагсаалтанд багтдаг Дейл карнеги хэмээх
алдарт бүтээлийн 3 ботийн нэгдүгээр ботид хүмүүстэй харилцах арга ухаан,
ур дүй, харилцаа гэдэг хүний ямар нандин зүйл болохыг өгүүлжээ. Залуус
бидний заавал унших ном бөгөөд энэхүү номыг уншсанаар харилцаа гэдэг,
үг гэдэг хамгийн агуу зүйл юм гэдгийг мэдрэх болно. Одоогийн залуус бид
нарын үгсийн санд байдаг тэр сул үг хэллэг бодож хэлээгүйгээсээ болж
хүний сэтгэлийг яаж сэвтүүлдэг вэ гэдгийг ухааруулж өгсөн орчин үеийн
бүтээлч, ухаалаг залуу хүний заавал унших ёстой ном юм.
Харилцааг муутгадаг хамгийн том шалтгаан бол уур хилэн.
“Уур хилэнг өөртөө агуулна гэдэг бол халуун цог гараараа барьж хэн
нэгэн рүү шидэхийг завдаж байгаатай адил бөг өөд т үлэгдэх х үн нь та
өөрөө л байх болно.” Гаутама Будда (МЭӨ 563-483)
Өөрийнхөө үгсийн сангаас “Аюултай”, “Аймшигтай”, “Балиар”, “Заваан”, гэх
мэтийн муу үгсийг авч хая. Учир нь тэдгээр үгсийг хэлэх тоолонд х үчтэй
сэтгэл хөдлөлийн мэдрэмжүүд дагалдаж байдаг юм. Хэлэх тоолонд эргэж
ирээд байна гэдэг юу гэсэн үг вэ гэвэл та өөрөө л өөрийнхөө амьдралд
тэдгээрийг байрлуулаад байна гэсэн үг юм. Дээрхийн оронд “б үр ил үү”,
“гайхалтай”, “үлгэрийн юм шиг”, “гоё” гэх үгсийг ашиглавал сайхан биш гэж
үү? Хүн бүгд сайн сайхны төлөө тэмүүлдэг гэтэл тэр тэм үүллийн
хүчээ өөрсдөө арилгаад дараа нь хэн нэгнээс нэхдэг гэдгээ та мэдэх
үү?
- 2. Таныг дэлгүүрийн худалдагчид гомдол мэдүүлснээс хэдхэн цагийн дараа
танай нохой хуцаад байна гэж хөрш чинь гомдолж гэртээ хариад зурагтын
мэдээгээр гарсан сөрөг мэдээллийн тухай гэрийнхэтэйгээ ярилцаад ш өн ө
унтаж байхад чинь гэдэс чинь өвдөөд унтахгүй байхад тэдгээрийн уялдаа
холбоог та олж хардаггүй. Та хэн нэгэнд гудамжинд унагасан юмыг нь авч өгч
туслаад арван минутын дараа их дэлгүүр ороход гол хаалганы дэргэд
автомашинаа түр тавих зай олдож байгаа хоёрын хооронд холбоо байгаа
эсэхийг та ер бодож үзээгүй. Өглөө хүүхдээ үнсээд гархад өвлийн хүйтэнд
машин чинь шууд асаж ажил дээрээ очиход дарга чинь сайн ажиллаж байна
гэдгийн уялдааг та ухаарч үзсэн үү. Өглөө босоод сайн сайхныг бодож
цайныхаа дээжийг өргөсний дараа өдрийн ажил нь хамгийн үр б үтээлтэй
өнгөрдөг гэдгийг та мэднэ. Харин та тэр бүхнийг ухаарсан ч эс ухаарсан ч
амьдралынхаа агшин хором бүрд та өөрийн өгсөн зүйлээ л эргүүлэн хүлээж
авдаг юм.
“Бусдын амьдралд илгээсэн бүхнээ та өөрийн амьдралдаа х үлээн
авна” Эдвин Маркхэм (1852-1940) Яруу найрагч
Харилцааны урлаг хамгийн чухал гэдгийг орчин үед гарч байгаа б үх
номнуудад дурьдсан байдаг бөгөөд түүний дундаас Дейл Карнеги, Джо
Виталли, Ронда Бирнэ нарын бичсэн Таталцлын Нууц, Нууцын х үч, Хамгийн
том хүч нь Хайр, Харилцааны 7 алхам зэрэг номнууд нь дэлхийн хамгийн
эрэлттэй номын жагсаалтанд байдаг бөгөөд тэдгээр номнууд өөр зохиолчтой,
өөр нэртэй боловч дотор нь юуг өгүүлж байгаа утга нь бүгд ижилхэн юм.
Танд энэ номыг уншсанаар доорх хоёр мөрдлөгийг амьдралдаа
хэрэгжүүлбээс хүмүүсийг өөртөө татаж, хэл ярианы соёлд суралцахад тань
дөхөм болно байх.
Хэрэв баримтлаж чадвал та хүмүүсийг өөртөө татах арван хоёр
мөрдлөг.
1. Маргаанд ялах цорын ганц арга бол түүнээс зайлсхийх явдал юм.
“Ухаан бодлоо хянахгүй бол тэр чинь эргээд таны дайсан болон хувирна”
Бхагавад-Гита (МЭӨ 5-р зуун) Эртний Энэтхэгийн хөлгөн судар
- 3. 2. Ярилцагч хүнийхээ санаа бодолд хүндэтгэлтэй хандан, буруутай гэж өөрт
нь хэзээ ч хэлэхгүй байх.
“Амьд сэрүүн байгаа болон өдгөө өөд болсон олон хүний хөдөлмөрөөс
миний дотоод, гадаад амьдрал шалтгаалдаг болохыг өдөрт зуун удаа би
өөртөө сануулдаг бөгөөд тэднээс авсан, авч буй бүхнэээ эргүүлж
өгөхийн тулд бүх чадлаараа хичээх учиртай билээ”.
Алберт Эйнштейн (1879-1955) Физикч, Нобелийн шагналт
3. Хэрэв таны буруу бол эрс шийдвэртэйгээр буруугаа хүлээх хэрэгтэй
“Аз жаргалтай амьдрал өөрсдөөс маань л хамаарна”
Аристотель (МЭӨ 384-322) Эртний грекийн гүн ухаантан
4. Бүр эхнээсээ найрсаг нөхөрсөг өнгө аясаар ярилцах.
“Нинжин сэтгэл таны сэтгэл зүрхийг ундаалж, хэрцгий догшин байдал
таныг эвддэг”.
Соломон Хаан (Ойролцоогоор МЭӨ 10-р зуун)
5. Ярилцагч хүнээрээ шуудхан <тийм> гэж хэлүүлээрэй.
“Сайн бодол бол анхны алхам, сайн үг хоёрдох алхам, буянтай үйлс
гурав дахь алхам. Тэгээд би диваажинд очсон.”
Арда Вирафын ном (Ойролцоогоор МЭ 6-р зуун) Зороастрын судар
6. Ярилцагч хүндээ ярих боломж түлхүү олго.
“Булингартай усыг тунгаавал цэвэрхэн болдог”.
Лао Зу (Ойролцоогоор МЭӨ 6-р зуун) Даосизмыг үндэслэгч
7. Тухайн санаа бодол тэр хүнийх юм шиг сэтгэгдэл ярилцагч хүндээ
төрүүлээрэй.
8. Ярилцагч хүнийхээ байр сууринаас аливаад хандахыг чин сэтгэлээсээ
эрмэлзээрэй.
9. Бусдын санаа бодол, хүсэл тэмүүлэлд хүлээцтэй ойлгож хандаарай.
“Амьдралд бүх зүйл хурдан л байдаг ч хүлээц гэдэг хамгийн том
шагнал байдаг.”
- 4. 10. Сайн санааны сэдлийг нь хөндөөрэй.
“Хэр ихийг өгсөндөө биш харин өгөхдөө хэр их хайрыг мэдэрч байгаа нь
чухал юм.”
Треза Эх (1910-1997) Нобелийн энх тайвны шагналт, энхийн элч
11. Өөрийнхөө санааг гарцаагүй болгохоор тэр хүний сэтгэлийг хөндөхөөр
хэлээрэй.
12. Хүнийг өдөж, амин чухал зүйлийг нь хөнд.
Дейл Карнеги 1 "Нөхдөө өөртөө татаж хүмүүст нөлөөлөх ёсон" 4-р хэсэг.
Гомдол, зэвүүцэл төрүүлэхгүйгээр хүмүүсийн санаа бодлыг өөрчлөх есөн
арга
1. хүнд дутагдлыг нь зайлшгүй хэлэх тохиолдол юунаас эхлэх вэ?
2. Үзэн ядах сэтгэл төрүүлэлгүйгээр хүнийг шүүмжлэх арга
3. Өөрийнхөө алдааг эхлээд ярьж бай
4. Тушаал сонсохыг хэн ч хүсэхгүй
5. Нэр төрөө хадгалах бололцоог хүнд олгох
6. Амжилт гаргахад хнийг зоригжуулах нь
7. Хүмүүст сайн нэр алдар бий болгохыг хичээ
8. Алдааг амархан засаж болдгийг харуулах нь чухал
9. Яавал та хүссэн зүйлээ хүнээр дуртайяа яаж хийлгэх вэ?
“БИДНИЙ ЭРГЭЛЗЭЭ БОЛ УРВАГЧИД БӨГӨӨД ТЭД БИДНИЙГ ЯЛАГЧ
БОЛОХ САЙХАН БОЛОМЖОО АЛДАХАД ХҮРГЭДЭГ.”
Уильям Шекспир (1564-1616) Английн жүжгийн зохиолч
Номныхоо тухай зохиолчийн үзэл:
Боловсролын үндсэн зорилго нь мэдлэг бус, харин олж авсан мэдлэгийнхээ
үндсэн дээр үйлдэх явдал гэдэг. Харин энэхүү ном бол үйлдэл хийх
удирдамж юм.
Дэйл Карнеги
1-р хэсэг: Хүмүүст хандах үндсэн зарчим
2-р хэсэг: Хүмүүст таалагдах 6 арга
3-р хэсэг: Хүмүүсийг үзэл бодолдоо татах 12 арга
4-р хэсэг: Зэвүүцэл төрүүлэхгүйгээр хүмүүсийн санаа бодлыг өөрчлөх 9
арга
