5. • Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին Հիսուս Քրիստոսի
Սուրբ Ծննդյան տոնը նշում է հունվարի 6-ին: Ըստ Հայ
Եկեղեցու, Ս. Ծննդյանը նախորդող մեկ շաբաթը պահոց
շրջան է: Դեկտեմբերի 29-ի երեկոյից մինչև հունվարի 5-ի
երեկո մարդիկ պահք են պահում: Այդ ընթացքում
օգտագործվում է բացառապես բուսական ծագում
ունեցող սնունդ: Պահեցողները պահքից շրջանից դուրս
են գալիս հունվարի 5-ի երեկոյան, երբ եկեղեցում
մատուցվում է Ս. Ծննդյան Ճրագալույցի Ս. Պատարագ և
տրվում է Ս. Ծննդյան ավետիսը: Մարդիկ միմյանց
ողջունում են «Քրիստոս Ծնվեց և Հայտնվեց, Օրհնյալ է
Հայտնությունը Քրիստոսի» խոսքերով, ապա նստում
տոնական սեղանի շուրջ։
6. • Զատկի սեղանին սովորաբար դրվում էր ձու,
• ձուկ, չամչով փլավ, տապակած կանաչի:
• Պինդ խաշած ձու
Գլխավոր ուտեստն ու խորհրդանիշը բնականաբար
խաշած ձուն է՝ներկված տարբեր գույներով: Պինդ
խաշած ձուն առավել համեղ դարձնելու նպատակով
այն մաքրել են կեղևից, դեղնուցը անջատել
սպիտակուցից, ապա դեղնուցը հարել պղպեղի, աղի,
կարագի, թթվասերի հետ: Հարած դեղնուցով լցոնել
են սպիտակուցը, վրան կտրատել թարխուն և պնակի
մեջ շարելով`մատուցել:
7. • Հայկական խոհանոցը ունի մի շարք
առանձնահատկություններ, որոնք պայմանավորված
են տարբեր պատմական, աշխարհագրական,
կլիմայական և նույնիսկ պատմա-քաղաքական
գործոններով։ Հայկական լեռնաշխարհում մի
ժամանակ գտնվում էր Վանի թագավորությունը։
Եվ Հայաստանում պահպանվել են այդ հնագույն
պետության նյութական մշակույթի հուշարձանները։
Իսկ հայկական խոհանոցը իր վրա կրում է դեռևս այն
ժամանակների աշխարհագրա-կլիմայական և
հասարակարգային գործոնների ազդեցությունը։
