1. Privreda Srbije
Privreda je
celokupna,organizovana,planska delatnost
ljudi koja obuhvata proizvodnju materijalnih
dobara namenjenih društvenoj i
individualnoj potrošnji .
Nju čine sve delatnosti kojima se proizvode
i razmenjuju dobra i vrše usluge radi
zadovoljavanja čovekovih potreba
2. Prema načinu i rezultatima
rada,privreda se deli na privredne
delatnosti:
poljoprivredu,šumarstvo,
industriju,građevinarstvo,zanatstvo,
saobraćaj,trgovinu i turizam.
Sve ove privredne delatnosti dele
se na privredne grane.
3. Osim osnovne podele,često se vrši i podela privrednih
delatnosti na sektore: primarni, sekundarni,tercijarni i
kvartarni sektor. Postoje još neke podele privrede.Tako se
delatnosti mogu podeliti na proizvodne i uslužne ili na
privredne i vanprivredne delatnosti.
4. Na razvoj privrede kao složene ljudske aktivnosti utiču brojni prirodni i
društveni faktori.
Prirodni faktori su: reljef,klima,vode,zemljište,biljni i životinjski svet i rudno
bogatstvo. Srbija raspolaže značajnim prirodnim bogatstvima koja su osnov
razvoja različitih privrednih delatnosti i njenog ukupnog privrednog razvoja.
5. Društveni faktori su složeniji i značajniji za razvoj privrede.Sve društvene faktore
možemo svrstati u tri osnovne grupe:
Demografske
Ekonomsko-političke i
Naučno tehnološke
6. Demografski faktori : broj stanovnika,prirodni priraštaj,broj radno sposobnih
stanovnika,pismenost,stručnost i zdravstveno stanje radnika.
Ekonomsko-politički : ekonomsko i političko uređenje države,ekonomsko-
finansijka politika, stepen ekonomske razvijenosti, promene državnog
političkog sistema i međunarodni političko ekonomski odnosi.
Naučno-tehnološki : naučno-tehnološki pronalasci i njihova primena u privredi.
7. .
Na osnovu strukture zaposlenih po privrednim sektorima može se
odrediti stepen privredne razvijenosti svake države.U privredno
nerazvijenim zemljama ,najveći broj zaposlenih je u primarnom
sektoru.Sa stepenom privrednog razvoja smanjuje se broj zaposlenih
u primarnom, a povećava u tercijarnom i kvartarnom sektoru.
8. Na razvoj privrede u Srbiji uticali su različiti faktori.
odlike reljefa
razgranata rečna mreža,
povoljna klima
plodno zemljište
9. Dugo godina Srbija je bila izrazito poljoprivredna zemlja. U srednjem veku,uz
poljoprivredu,u Srbiji je bilo razvijeno i rudarstvo,zahvaljujuči bogatim
nalazištima nekih ruda.
Na Kopaoniku se nalazi nekoliko
rudnika. Novo Brdo je jedan od najstarijih
rudnika.
10. Završetkom Drugog svetskog rata počinje nova faza u
razvoju privrede u Srbiji. Uvođenjem socijalističkog
društvenog uređenja izvršena je vlasnička transformacija.
Poljoprivredno zemljište,fabrike,banke i drugi objekti
oduzeli su privatnim vlasnicima i veleposednicima.
Uvedena je prvo državna,a zatim društvena svojina. U
tom periodu započelo se i sa obnovom ratom razorene
privrede.
11. Od 1947. do 1951. godine obnavljani su energetski objekti i fabrička
postrojenja,građeni su putevi i pruge , podizan je obrazovni nivo
stanovništva. Ovaj period obnove poznat je kao Prvi petogodišnji plan(“prva
petoletka”).
Od 1950. godine počinje period društvenog samoupravljanja.
12. Zbog političkih okolnosti,podele Evrope na blokove i pretnji Istočnog bloka
našoj zemlji, mnoga privredna postrojenja premeštena su sa teritorije Srbije
u zapadne delove tadašnje Jugoslavije.
13. Krajem 20. veka,zbog raspada SFR
Jugoslavije,ratnih sukoba u okruženju i
uvođenjem ekonomske blokade,dolazi do
stagnacije,pa i nazadovanja u razvoju privrede
Srbije. Nastaje period velike ekonomske krize,a
neki privredni objekti su uništeni tokom
bombardovanja od strane NATO snaga 1999.
godine.
14. Početkom 21. veka, privreda Srbije ulazi u
fazu tranzicije,koju odlikuje prelazak na
tržišnu privredu i privatizacija privrednih
preduzeća. Ustavom Srbije donetim
2006. godine,ukida se društvena
celokupan razvoj usmeren je ka
uključivanju Srbije u savremene
integracijske procese i Evropsku uniju.
