2. Ասկարիդոզ, ճիճվային հիվանդություն, որի
հարուցիչները կլոր որդերն են՝ասկարիդները։
Ասկարիդոզն ընթանում է 2 փուլով, վաղ՝ գաղթի (երբ
թրթուրը նորից անցնում է աղիքներ) և ուշացած՝
աղիքային։
3. ՎԱՐԱԿՈՒՄ
Մարդն ասկարիդի հասուն ձվերով վարակվում է
չլվացած բանջարեղենի, հատապտուղների,
մրգերի, հաճախ կեղտոտ ձեռքերի, հազվադեպ՝
չվարակազերծված ջրի միջոցով։ Բարեխառն
գոտում ասկարիդով կարող են վարակվել
ապրիլից հոկտեմբեր, իսկ ձմռանը հնարավոր է
ջերմոցային բանջարեղենի միջոցով կամ
ներբանների միջոցով բնակարան թափանցած
ասկարիդի ձվերով։ Ասկարիդոզը շատ
տարածված է այն շրջաններում, որտեղ
բանջարանոցների հողը պարարտացնում են
մարդու չվարակազերծված արտաթորանքով։
4. ԱԽՏԱՆԻՇՆԵՐ
Վաղ փուլը հաճախ ընթանում է առանց
ախտանշանների։ Երբեմն նկատվում են
տկարություն, հազ, ջերմաստիճանի բարձրացում,
հնարավոր է եղնջացան։ Ուշացած փուլում
հիվանդները գանգատվում են սրտխառնոցից,
տկարությունից, որովայնի կծկումային
ցավերից։ Սրտագդալի տակ լինում է տհաճ
զգացողություն, նկատվում են թքահոսություն,
ախորժակի անկում, գլխացավ, գլխապտույտ,
թուլություն, հազվադեպ՝ գիշերավախություն։
Բազմակի վարակվելու դեպքում երեխաները քնի մեջ
ատամները կրճտացնում են, նրանք դառնում են
նյարդային, ցրված։ Կարող են առաջանալ
նաև բրոնխաբորբ, շնչարգելություն,սակավարյունությ
ուն։
5. ԿԱՆԽԱՐԳԵԼՈՒՄ
Ասկարիդոզի դեմ պայքարի միջոցներն են՝
բնակչության շրջանում զանգվածային
հետազոտությունները՝ հիվանդների վաղ
հայտնաբերման և բուժման նպատակով,
բնակավայրերի բարեկարգումը, ջրի աղբյուրների,
հողի սանպահպանությունը, սանլոասկարիդ
աշխատանքը։ Ասկարիդոզի կանխարգելման
նպատակով պետք է պահպանել անձնական
հիգիենայի կանոնները, ջրհորներում և
արտաքնոցներում, չկոյուղացված տնամերձ
հողամասերում պահպանել պատշաճ սանվիճակ։
Հողը կարելի է պարարտացնել աղբահորի
պարունակությամբ, միայն դրակոմպոստացումից (5-
12 ամսվա ընթացքում) կամ փակ աղբահորում 2
տարի թողնելուց հետո։
6. ԲԱՐԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
Հնարավոր են նաև լուրջ բարդություններ՝
ասկարիդները, ընկնելով լեղապարկ, լեղուղիներ,
կարող են առաջացնել լեղապարկի թարախային
բորբոքում, լյարդի թարախակույտ, որովայնամզի
բորբոքում, արյան
վարակում, ենթաստամոքսային գեղձի սուր
բորբոքում, որդանման ելունի բորբոքում,
աղիքների անանցանելիություն։ Ասկարիդոզը
ծանրացնում է դիզենտերիայի,որովայնային
տիֆի, կարմրուկի, քութեշի և վարակիչ այլ
հիվանդությունների ընթացքը։
7. ԲՈՒԺՈՒՄ
Հիվանդությունն ի հայտ գալիս անպայման պետք
է դիմել բժշկի։ Գծվարասերմը և լուծողական
դեղանյութերը չեն նպաստում մակաբույծների
հեռացմանը, և հնարավոր է հիվանդի վիճակն
ավելի ծանրանա։
